Geboorte verplaatst naar kraamcentrum
NA DE BEVALLING DIRECT
WEER NAAR HUIS
t
Invoering in
IJmond zal
niet vlot
verlopen
Aparte kraamcentra
m
IJmond niet mogelijk
Wat kost een bevalling?
ideaal bij moeilijke
woonomstandigheden
Besprekingen in de IJmond
over poliklinische bevallingen
„Bevallen in kraamcentrum
f
I
II
P
Speciale commissie maakte rapport
Financieel niet
haalbaar
HEEMSKERKSE VERLOSKUNDIGE
J. M. H. VAN SAASE:
- wl'
L/ -'V
DO
6
DONDERDAG 22 JULI 1971
i
4 (Van een onzer verslaggevers)
ei
Enkele uren oud.
99
Professor Kloosterman:
„Normale bevalling
kan wanneer
mogelijk het beste
thuis gebeuren”.
br
sol
tu
vii
gy
en
Gi
ki
al
ur
9,
OM
VELSEN In de IJmond worden op het ogenblik
besprekingen gevoerd tussen de drie ziekenhuizen,
de Stichting Samenwerkende Kruisverenigingen
IJmond, de huisartsen, de vroedvrouwen en de zieken
fondsen over de invoering van de zogenoemde poli
klinische bevallingen. Hierbij wordt de bevalling van
de aanstaande moeder naar het kraamcentrum van
een ziekenhuis verplaatst. Zij wordt daar door de
huisarts of de vroedvrouw geholpen. De kraamver
zorgster van de kruisvereniging assisteert bij de be
valling en gaat daarna de thuiskomst van moeder en
kind voorbereiden. De kraamvrouw vertrekt 24 tot
48 uur na de bevalling al naar huis, waar zij normaal
het kraambed afmaakt.
(Van een onzer verslaggevers)
IJMOND Tijdens het overleg in
de IJmond over de invoering van de
poliklinische bevallingen heeft een
commissie een speciale studie ge
maakt over de mogelijkheid van
twee geheel zelfstandige kraamcen
tra. De Velsertunnel zag men toch
nog als de grote belemmering voor
snel vervoer naar een verloskundig
centrum, zodat uitgegaan werd van
een centrum boven en een inrichting
onder het Noordzeekanaal
- - z;
i
I
f
I
A
/Z,/:
DR. C. F. J. LAMPE
1980
1975
1670
1620
850
880
nota
De samenstellers van de
(Van een onzer verslaggevers)
j een kraamafdeling wordt voor moeder
Zie pagina 7
UWVWWWWWVWWWWWWWVWWVWWWW
Met de nieuwe instelling van de poli
klinische bevalling is het voor de vrouwen
die thuis weinig ruimte hebben, gemakke
lijker geworden. De geboorte vindt plaats
Gezien het feit dat voor deze twee units
aparte, goed geoutilleerde gebouwen moes
ten komen met twee volledige staven,
achtte men dit financieel niet haalbaar.
Aan de drie ziekenhuisdirecties werd
verzocht in de kraamcentra voor de nodi
ge voorzieningen en mogelijkheden te zor
gen.
IJmond ten noorden van het
Noordzeekanaal
IJmond ten zuiden van het
Noordzeekanaal
„Ik kom vaak in gezinnen, waar de
woonomstandigheden niet ideaal zijn. Dat
is zo dikwijls het geval met inwoning.
Iedereen bemoeit zich ermee. En als de
bevalling midden in de nacht gebeurt,
staat het hele huis op z’n kop. Maar ik
laat de mensen vrij. Ik weet wel dat er
huisartsen zijn die geen huisbevallingen
Verloskundige Van Saase kan de argu
mentatie van de Amsterdamse gynaeco
loog, professor Kloosterman (zie elders),
best onderschrijven. Ook zij vindt het voor
de vrouw beter dat zij thuis blijft. „Als
alles achter de rug is, is het thuis erg
gezellig, ’t Is ook leuker voor de man.
Tevens kan men gebruik maken van de
mogelijkheden die alle Nederlandse zie
kenhuizen bieden. Een kraambed van ma
ximaal acht dagen op een kraamafdeling.
(De bevallingen die noodzakelijkerwijze
in een ziekenhuis geschieden door een zo
genaamde medische indicatie, horen hier
niet bij).
in het kraamcentrum, waarna de vrouw
direct naar huis terugkeert.
Opleiding
leide krachten tot hulp in de huishoude
lijke dienst te „bevorderen” hoe dankbaar
deze taak misschien ook is. Nu is afge
sproken dat de kraamverzorgster de huis
arts in het ziekenhuis helpt en daarna het
huishouden van de moeder gaat doen
gedurende tien dagen.”
In de IJmond zal naar alle waarschijn
lijkheid de invoering van de bevalling met
de verkorte opnameduur niet zo vlot ver
lopen. Dr. C. F. J. Lampe, geneesheer-
directeur van het Antonius Ziekenhuis in
IJmuiden, hoopt met de in gebruikneming
van het nieuwe Zeeweg Ziekenhuis in het
najaar tot poliklinische bevallingen te
kunnen overgaan.
Onderstaand enkele gegevens betref
fende de prijzen die in de IJmond door
ziekenhuizen, vroedvrouwen, huisartsen
en kruisverenigingen worden gevraagd
voor bevallingen, alsmede de tegemoet
komingen van de ziekenfondsen.
Ook dr. Van Wesemael vindt het nood
zakelijk opnieuw met alle ziekenhuisdirec
ties, huisartsen, vroedvrouwen en kruis
verenigingen te overleggen over een aan
tal afspraken om te komen tot een unifor
miteit in vernleegkunde, behandeling en
medicamentatie.
P
a
di
pi
pi
vi
ge
ee
d
d
n
o
k
b
2
v
fc
1<
t
r
1
I
1
1
I
1
I
is
O1
d;
e<
.si's
In Nederland zullen steeds meer kinderen in kraamcentra worden geboren.
HEEMSKERK. „Ach, als de situatie
thuis het toelaat en er is een kraamver
zorgster, dan kan het thuis gemakkelijk.
Toch denk ik, wanneer de vrouw een be
valling in het ziekenhuis wil, gelukkig die
doet het niet thuis!” Dit zei de Heems
kerkse verloskundige, mejuffrouw J. M.
H. van Saase. Zij werkt al meer dan
vijftien jaar in Heemskerk en toont zich
met de instelling van de poliklinische be
valling erg gelukkig.
Voor ons verloskundigen is die huisbe-
valling met al de drukte niet zo erg. Wel
voor de huisartsen, die dikwijls midden
uit hun praktijk worden gehaald. En als
de bevalling ’s nachts gebeurt, worden
zij weer de volgende morgen zo fris als
een hoentje op hun spreekuur verwacht.
Wij kunnen dan nog eens uitslapen”.
Duidelijke voordelen van de poliklini
sche bevalling zijn:
Alle drukte van de bevalling valt thuis
weg, doordat de gebeurtenis plaats vindt
in een ziekenhuis, waar voldoende, spe
ciaal daarvoor ingerichte ruimte aanwe
zig is. Vooral voor mensen die klein zijn
behuisd, kan dit argument een belangrij
ke rol spelen.
Er is voortdurend deskundig personeel
aanwezig, dat de vrouw gedurende enkele
uren voor en ongeveer 24 uur na de be
valling kan begeleiden. Bij ontstaan van
noodsituaties staat altijd de specialistische
staf van het ziekenhuis gereed.
De overbezette huisarts en vroedvrouw
zouden het iets gemakkelijker krijgen. Het
zal nu minder voorkomen dat de arts re
gelmatig op en neer rijdt, doordat bij
voorbeeld zenuwachtige vaders te vroeg
alarmeren.
De arts bepaalt het tijdstip van de op
name, waarna hij vlak voor het gebeuren
wordt opgeroepen.
Als nadelen van de poliklinische be
valling moeten worden genoemd:
De bevalling die een natuurlijke ge
beurtenis is, zou uit psychologisch oog
punt beter in de vertrouwde omgeving van
het eigen huis kunnen plaats vinden. Dit
is van groot belang, ten eerste voor de
aanstaande moeder, die niet de overscha
keling huis-kraamcentrum-huis hoeft mee
te maken, maar ook voor de man, die zich
thuis meer op zijn gemak zal voelen en
de geboorte kan meemaken.
Ook is het belangrijk dat de kinderen
de bevalling als een echte familie-aange-
legenheid ervaren.
Het vervoer vlak voor en vlak na de
bevalling is bezwaarlijk.
Voor de poliklinische bevalling moet
men zich meer financiële moeite getroos
ten dan voor een bevalling thuis.
meer aannemen. Wanneer alles in het zie
kenhuis gebeurt, heeft dat voor ons na
tuurlijk grote voordelen. Je wordt niet
honderd keer voor niets 'opgebeld en rent
niet tien keer op en neer.
Er komt visite. Een kopje koffie. Alles
loopt op rolletjes. Toch moeten de vrou
wen niet denken dat ze thuis zoveel goed
koper uit zijn. Denk maar eens aan alle
extra dingen als: gas, water, licht, be-
wassing, een kraamverzorgster in de kost,
koffie, een gebakje misschien een drank
je”.
en kind per dag gevraagd in het zie-
s kenhuis:
Sint Jozef in Heemskerk f 117,30 (er
is maar één klasse)
5 Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk
Vlak voor de bevalling wordt de
vrouw naar het kraamcentrum ge
bracht.
Voor het gebied beneden het Noordzee
kanaal zouden vier bedden voor de nor
male bevallingen in een apart verloskun
dig centrum voldoende zijn en voor de ge
meenten boven het Noordzeekanaal een
capaciteit van acht bedden.
3de klas 128,55; 2B 151,50; 2A
188,80, 1ste klasse 192,05.
Sint Anthonius Ziekenhuis in IJmui
den 3de klasse 108,95 en klasse 2B
f 148,25.
De ziekenfondsen restitueren per dag
'49,30 en als men aanvullend verze
kerd is nog eens 10.
Het Centraal Orgaan Ziekenhuisover-
leg moet nog de prijzen bepalen die de
ziekenhuizen in de IJmond voor beval
lingen met verkorte opnameduur mo
gen rekenen.
Volgens dr. Lampe van het Anthonius
Ziekenhuis was de Alkmaarse prijs van
f 150.- „te schappelijk”. Ook is bekend
dat het Sint Elisabeth’s Gasthuis in
Haarlem (Schalkwijk) voor twee dagen
aan liggeld voor moeder en kind een
bedrag van 332,70 gaat rekenen. De
drie IJmondse ziekenhuizen zijn alle
maal bezig met nieuwbouwplannen.
Van twee ziekenhuizen komen de uit
breidingen pas over enkele jaren ge
reed.
Men kan dus uitrekenen dat de prijs
voor de poliklinische bevalling in de
IJmond ver boven het laatstgenoemde
bedrag zal uitstagen. Daarbij komen
dan nog de kosten van de huisarts
of vroedvrouw, alsmede de vergoedin
gen voor de verzorging thuis, zodat het
poliklinisch bevallen bepaald geen voor
delige zaak wordt! Deze hoge kosten
zullen in de verdere besprekingen nog
een heet hangijzer blijken te zijn.
Overigens ziet mejuffrouw Van Saase
ook financiële problemen bij de poliklini
sche bevalling.
„Er kunnen zich situaties voordoen dat
voor één dag twee keer de medische en
verpleegkundige verzorging wordt be
taald. Als de vrouw bijvoorbeeld 's mor
gens om elf uur het ziekenhuis verlaat,
moet zij een hele dag liggeld betalen.
Maar tegelijkertijd is zij ook verplicht
de kraamverzorgster voor die dag te be
talen. Ik denk dat hierover nog wel het
nodige overleg zal plaats vinden”.
De heer H. van de Wetering, directeur
van het Groene Kruis in IJmuiden en be
stuurslid van de Stichting Samenwerken
de Kruisverenigingen IJmond, ziet de in
voering van de poliklinische bevalling ze
ker niet als een concurrentie voor deze in
stellingen. „In eerste instantie bestond tij
dens de besprekingen het idee om de
kraamverzorgster alleen nog maar het
huishouden te laten doen. Wij voelden er
niet zo heel veel voor onze volledig opge-
aantal eensluidende afspraken betreffende
opnametij dstippen en oproepen van de art
sen. Volgens hem is nog niet duidelijk
overeengekomen of de huisarts het opna
metij dstip bepaalt of de vrouw zelf. In
het laatste geval ziet hij grote moeilijk
heden, wanneer de kraamvrouw zich bij
voorbeeld door zenuwachtigheid misre
kent.
De nieuwbouw krijgt een kraamafde
ling met twintig bedden en twee verloska
mers. Er komen voor dit soort bevallingen
nog eens zes bedden en men kan in nood
gevallen ook over een derde verloskamer
beschikken. Dr. Lampe verwacht dat het
niet nodig zal zijn te komen tot een accom-
modatie-uitbreiding van het nieuwe zie
kenhuis, hoewel de plannen al jaren gele
den, toen van een poliklinische bevalling
nog nauwelijks sprake was, klaar lagen.
Wel hoopt hij nog wat „differentiatie” in
ziekenkamers te krijgen, zodat volgens de
geneesheer-directeur van het Anthonius
Ziekenhuis het niet kan voorkomen dat
een vrouw die maar korte tijd blijft, komt
te liggen naast iemand die bijvoorbeeld
acht dagen in het kraamcentrum door
brengt.
Wat de kosten van een poliklinische be
valling in het Zeeweg Ziekenhuis zullen
zijn, weet dr. Lampe nog niet. Dit zal in
samenwerking met het Centraal Orgaan
Ziekenhuisoverleg worden bepaald. Wel
hoopt hij dat men daarbij niet „te schap
pelijk” zal zijn, zodat het niet kan voor
komen dat men, n et als in Alkmaar
waar in het Centraal Ziekenhuis honderd-
vijftig gulden werd gevraagd, niet kan uit
komen.
Dr. R. Mees, geneesheer-directeur van
het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk,
ziet nog een groot aantal problemen rond
de verplaatste huisbevalling. Bijvoorbeeld
welke vergoedingen berekend moeten
worden, wanneer de vrouw langer dan 48
uur in het ziekenhuis blijft, zodat eigen
lijk sprake is van een ziekenhuisbevalling.
Daarnaast vindt hij het noodzakelijk met
alle huisartsen en vroedvrouwen alsmede
de kruisverenigingen te komen tot een
4
Het Rode Kruis Ziekenhuis ziet voorlo
pig nog geen mogelijkheden tot de polikli
nische bevalling. Het ziekenhuis heeft op
het ogenblik een groot aantal ingrijpende
verbouwings- en nieuwbouwplannen. De
veertien bedden en de twee verloskamers
van de kraamafdeling zijn, volgens dr.
Mees, niet voldoende om aan de vraag
naar dit soort bevallingen te voldoen. Ver
der zijn de nieuwbouwplannen al geheel
klaar en zou het moeilijk zijn de bouw
weer aan te passen.
gingen
verder uit van een gemiddelde verpleeg-
duur van vier dagen in het verloskundig
centrum. Deze vier dagen zijn gebaseerd
op enerzijds poliklinische bevallingen, die
veelal een opnameduur kennen van twee
dagen en anderzijds op verzorgingen van
de kraamafdelingen, waarbij men lang
niet altijd tien dagen in het ziekenhuis
verbleef.
i
.J®'-:?
V
mH
In de nota kwamen de commissieleden
tot de conclusie dat „een afzonderlijke
verloskundige unit uit economische over
wegingen niet realiseerbaar is.”
Uit vergelijkingen tussen het aantal be
vallingen in 1967 en 1969, uitgesplitst over
de drie IJmondgemeenten, bleek dat in
de IJmond de tendens bestond tot een ver
mindering van het aantal ziekenhuisbeval
lingen. In Velsen nam het percentage van
1969 zelfs met 10,7 percent af vergeleken
bij de cijfers van 1967. Men zocht daarvoor
de oorzaak in de sluiting van de kraam
kliniek „Maranatha.”
Toch verwachtte men dat de hospitali-
satie van de kraamzorg ook in de IJmond
toe zou nemen. Aan de hand van cijfers
van grote steden als Amsterdam en Den
Haag werd berekend dat in 1975 zeventig
percent van alle bevallingen in een inrich
ting zou plaats vinden. Men schatte der
tig percent in het ziekenhuis (medische
Indicatie, red.) en veertig percent in een
verloskundig centrum.
Met behulp van de econoom van Velsen,
alsmede enige prognoses van het Centraal
Bureau voor de Statistiek had men de vol
gende prognose opgesteld betreffende het
aantal geboorten in 1975 en in 1980.
In Nederland had men tot nu toe voor
de bevallingen een keus uit verschillende
mogelijkheden. Als de aanstaande moeder
lid is van een kruisvereniging kan zij een
kraamverzorgster in huis nemen. Deze
blijft meestal tien dagen in het huishou
den. Ook kan de wijkverpleegster twee
keer per dag langs komen om moeder en
kind te verzorgen. Het huishouden wordt
vaak gedaan door een familielid, een
vriendin of kennisje.
De huisartsen en vroedvrouwen in de
IJmond vragen per bevalling een be
drag dat varieert van 200 tot 300.
Een verplicht verzekerde moet, indien
mogelijk, een vroedvrouw nemen en
krijgt van het ziekenfonds 200 terug.
Een vrijwillig verzekerde kan kiezen
tussen de huisarts en de vroedvrouw.
Het ziekenfonds geeft ook een vergoe
ding van 200,-.
De kruisverenigingen vragen bij
kraamverzorging thuis op het ogenblik
f 72,50 per dag. Het ziekenfonds betaalt
daarvan 49,30 en als men in een aan-
vullingsfonds is verzekerd, dan nog
eens 10,- extra.
Voor wijkkraamverzorging (de wijk
verpleegster komt twee keer per dag)
wordt op het ogenblik 32 per dag ge-
j ekend. Het ziekenfonds keert daarvoor
f 19,06 uit en via het aanvullingsfonds
f5,-.
Voor een bevalling en een verblijf op
Niettemin is dr. Mees van het Rode
Kruis Ziekenhuis niet pessimistisch. „On
getwijfeld zullen wij bij enige aandrang
van buiten wel iets vinden”, zegt de ge
neesheer-directeur, die verder nog van
mening is dat de overbezette huisarts het
hierdoor iets gemakkelijker krijgt.
In Heemskerk zal het de eerste jaren
ook nog niet mogelijk zijn voor de aan
staande moeders de geboorten van hun
kinderen in het Sint Jozef Ziekenhuis te
laten plaats vinden. Dr. P. J. van Wese
mael vertelde namens de directie van het
ziekenhuis, dat er een aantal nieuwbouw
plannen klaarligt, waarvoor alleen nog toe
stemming van het ministerie van Sociale
Zaken verleend moet worden, wil men
binnenkort met de nieuwbouw starten. De
bestaande outillage van twintig bedden
van de kraamafdeling acht hij op het
ogenblik voor bevallingen met verkorte
opnameduur niet voldoende. Bovendien
vindt hij het bijzonder moeilijk om de toch
al overbezette huishoudelijke dienst van
het ziekenhuis weer met een aantal extra
taken te belasten.
-
-
LAL.
fc-* w
LA,
