STUDENTENPROBLEMEN
IN „DRIVE,
en andere producenten en handelaars
WITTE PLATEN BLIJVEN
GEMOEDEREN BEROEREN
HE SAID”
Jack Nicholson blijkt geboren
filmer in zijn regie-debuut
Stemmen en tegenstemmen van „echte”
'l
Film Blue Movie
Brabantse justitie
contra Candy
T.V. vanavond
Maanlanding in
directe beelden
toch toe gelaten
Radio zaterdag
HILVERSUM I
11
TV vrijdag
TV zaterdag
180.000.000
ACTIES VERONICA
EN NOORDZEE OM
BESTAANSRECHT
VRIJDAG 30 JULI 1971
AMSTERDAM Met „Drive, he
Steeds gegroeid
Studenten-onrust
Na herkeuring
„Pure waanzin”
Nachtvoorstellingen
Goedkope platen
Gestolen muziek
Rick van der Linden
huwt Penny de Jager
Ella Fitzgerald treedt
voorlopig niet op
said”, het regiedebuut van de acteur
Jack Nicholson („Easy rider”, „Five
easy pieces”), betreden we opnieuw
na lange afwezigheid de campus
van een Amerikaanse universiteit om
er getuige te zijn van de problemati
sche situatie van de opgroeiende en
studerende jeugd in de Verenigde
Staten. Men herinnert zich misschien
wat Ab van leperen over de film
schreef in deze krant nadat „Drive,
he said” als officiële Amerikaanse in
zending in Cannes was vertoond en
daar een zeer gemengde ontvangst
had gekregen die, wat de negatieve
reacties betrof, waarschijnlijk te wij
ten was aan zijn wat moeilijke con
structie. Maar er waren ook ovaties,
zo meldde Van leperen toen en die
moeten de durf en originaliteit van
het meeslepend werk gegolden heb
ben dat weinig sporen van een eerste
proeve van bekwaamheid vertoonde.
Nu Nicholsons debuut binnenkort ook
in ons land te zien zal zijn, heeft het
zin nog even terug te komen op deze
opzienbarende film.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM Het rommelt in de platenwereld en niet zo zuinig ook.
We schreven er reeds eerder over. En onderwerp van alle gekrakeel is de
prijs van een gemiddelde langspeelplaat, 21 voor een LP en voor de klas
sieke platen ligt die prijs nog wat hoger. Het White Basics Collectief in
Amsterdam, een verzameling niet bij name genoemde mensen, die op de
één of andere wijze contact hebben met de grammofoonplatenindustrie en
met de zogenaamde witte platenhandel (onder witte platen verstaat men
platen gevuld met illegaal verkregen muziek) roept geërgerd uit, dat de
platenmaatschappijen in ons land een schandelijke machtspositie hebben,
dat ze over de hoofden van al die arme mensen, die 21 betalen, bar en
boos veel geld in hun zak steken (want volgens het collectief zijn de platen-
kosten niet hoger dan 2,50 per stuk) en dat het tijd wordt, dat de prijzen
NOS-film over nood
Pakistan naar Amerika
drastisch verlaagd worden. Zo niet, dreigt het collectief, dan gaan wij de
markt eens eventjes aanpakken. Desnoods met Heintje en Gert en Hermien,
en dan tegen de helft van de prijs.
f
-
^A/WWWWWWWWWWX
<vvvvvvwvv%a/vvvwvvwvv%
(Van onze rtv-redactie)
19.30
l
CHARLES BOOST
21.55
22.55
me
14.30
Neem bijvoorbeeld een groep als Golden
Earring. Nu groot, maar die eerste plaat
was ook een gok, en de tweede eigenlijk
ook nog. Voordat een groep werkelijk
Wat die goedkope platen van bijvoor
beeld de New Side Records betreft: Die
wachten tot een man, een vrouw of een
groep aan rk» top is, kopen dan een grote
partij platen in meestal in Engeland
kostprijs dan bijzonder laag.
„Wij, grammofoonplatenmaatschappijen,
hebben een niet te becijferen investering
in onze artiesten en dus in onze platen.
18.45
18.50
18.55
19.00
19.05
19.25
19.55
20.00
20.15
20.21
21.50
22.15
22.20
22.45
19.55
20.00
20.15
20.20
21.50
23.25
17.30
18.45
18.50
18.55
19.00
19.05
16.00
16.02
19.55
20.00
20.15
20.21
18.45
18.50
18.55
19.00
19.05
19.55
20.00
20.15
20.21
21.11
21.50
22.20
23.00
18.45
18.50
18.55
19.00
19.05
PARIJS. (AP) Ella Fitzgerald, de
jazz-zangeres, is gisteren van Parijs naar
New York gevlogen in verband met ern
stige oogklachten. Zij zal voorlopig niet
mogen zingen. Veel ziet ze niet, „alleen de
grond waarop ik sta”.
Zij was in Parijs al een week behan
deld en was daar enige tijd gebleven al
vorens de vlucht naar huis te gaan ma
ken. Verleden jaar was zij al aan het
rechteroog geopereerd. Het linker is nu
ook aangetast.
(Van onze correspondent)
BREDA Het jongste nummer van het
sexblad Candy, speciaal de voorplaat, is
aanleiding geworden tot een justitiële ac
tie in de arrondissementen Breda en Den
Bosch. Donderdag zjjn op diverse plaatsen
in Noord-Brabant exemplaren van dit blad
in beslag genomen. Tegen de handelaren
werd proces-verbaal opgemaakt.
Mr. E. Bauwens, officier van Justitie in
het arrondissement Breda, verklaarde dat
de actie uitsluitend is gericht tegen het
nummer van Candy, waarvan de voor
plaat zodanig lag opgesteld, dat iedere
voorbijganger er een blik op kon werpen.
Hetzelfde geldt voor vrijwel elke witte'
plaat, van Black Sabath tot het jongste
produkt: Een dubbel LP van Pink Floyd.
Zo schrijft Rolf Boost, is een onschuldig
lijkende activiteit van popliefhebbers, uit
gegroeid tot een georganiseerde sluikhan
del met winstbejag als voornaamste mo
tief. Daarbij is de Amerikaanse erva
ring wijst al in die richting bepaald niet
denkbeeldig dat die handel tot omvang
rijke proporties zal toenemen, als er geen
forse maatregelen genomen zullen wor
den. Voor de rest is dan op het ogenblik
het woord aan de officier van Justitie in
Amsterdam.
(Van onze correspondent)
UTRECHT. Beatballetdanseres Penny
re Jager trouwt a.s. donderdag met Eksep-
tion-organist Rick van der Linden. Het
huwelijk wordt om twee uur ’s middags
voltrokken in Zeist. Rick van der Linden
is al eens eerder getrouwd geweest en
woont sinds enige tijd met zijn aanstaande
vrouw bij haar ouders in Den Dolder.
Penny en Rick hebben elkaar ongeveer
twee jaar geleden leren kennen tijdens
opnamen van de televisieshow „Beggar
Julia’s Time Trip”, waarin zij de hoofd
rollen hadden. Direct na het huwelijks
feest, waar veel fans en bekende popster
ren worden verwacht, gaat het kersverse
popechtpaai op huwelijksvakantie.
(Van onze correspondent)
HILVERSUM. Tot grote vreugde van
de makers, Wim Verstappen en Pim de la
Parra, is hun nieuwste film „Blue Movie”
na in eerste instantie te zijn af gekeurd, nu
bij herkeuring zonder enige, coupure voor
personen van 18 jaar en ouder toegelaten.
De herkeuringscommissie kwam tot deze
uitspraak na een langdurig en intensief
gesprek met de makers, die al eerder een
verdedigingsrapport van 31 pagina’s had
den ingediend. Hun voorlopige indruk is
dat de sociale betekenis van de film en
met name de vertolking van de hoofdrol
door Hugo Metsers de doorslag hebben
gegeven.
Nederland II
NOS: Pip en Zip.
STER: Reclame.
NOS: Journaal.
STER: Reclame.
E.O.: Jeugdkampen.
Film (This is the life).
STER: Reclame.
NOS: Journaal.
STER: Reclame.
NCRVDe Samenzwering.
Hier en Nu.
Avondsluiting.
Barenboim over Beethoven.
NOS: Journaal.
/WWWWVWWWWWVWWWWW%AAAAA/WWMVV
Nederland II
NOS: Pip en Zip.
STER: Reclame.
NOS: Journaal.
STERReclame.
NOS: Het grote evenwicht:
3. Het landschap (doe.).
AVRO: De Internat. Ned. ten-
niskamp.sch.
STER: Reclame.
NOS: Journaal.
STER: Reclame.
AVRO: De Internat. Ned.
Tenniskamp.schappen.
halve finales.
Telearchief IISelectie uit op
namen van tv-programma’s
en films, die tien en meer jaar
geleden werden uitgezonden.
NOS: Journaal.
Nederland I
NOS: Pip en Zip.
STER: Reclame.
NOS: Journaal.
STER: Reclame.
KRO: Circus Jean Richard.
STER: Reclame.
NOS: Journaal.
STER: Reclame.
KRO: Bonanza (film).
Showpro gramma.
Brandpunt.
NOS: Journaal.
Apollo-15.
Landing maansloep.
Nederland 2. Op het NOS programma
dat tot half acht duurt staat behalve
Pip en Zip en het journaal een afle
vering van de Duitse documentaire se
rie Het Grote Evenwicht. In deze derde
aflevering staat het landschap centraal.
Om half acht neemt de AVRO de dienst
over. Tot negen uur onderbroken
door het journaal brengt ze beelden
van de internationale tenniskampioen
schappen van Nederland, die weer op de
banen van het Hilversumse Melkhuisje
worden gehouden. Willem Duys treedt
op als presentator.
Tegen negenen krijgt Flip van der
HILVERSUM. De piratenzenders
Radio Veronica en Radio Noordzee be
ginnen op korte termijn met acties om
via het luisterende publiek hun be
staansrecht te verankeren.
Veronica begint zaterdagmorgen om
tien uur met een uitzending, die door
Rob Out wordt gepresenteerd, waarin
hij bekend zal maken welke de pittige
acties” zijn, die hij in het vooruitzicht
stelt. Wat er gaat gebeuren, wil hij nog
niet kwijt. Dat bewaart hij liever voor
zijn uitzending. Het is geen actie om
goodwill te kweken na de recente ge
beurtenissen met de Mebo 2, waarbij
onder meer directeur Buil Verwey
werd gearresteerd. Verwey, die nog
steeds wordt vastgehouden, zal waar
schijnlijk in september worden berecht.
Noordzee-directeur John de Mol deel
de mee: „Uiteraard niet stil te zitten.”
Ook deze zender gaat binnenkort over
tot acties om Noordzee voor de luiste
raars te behouden. Noordzee ziet deze
acties niet als een concurrentiestrijd
tussen beide piraten. „Hoewel die erg
gezond is”, volgens John de Mol, „het is
meer een strijd voor het behoud van de
eigen zender.
groot is, ben je kapitalen kwijt. En dat is
wat die „wilde” één of tweemans-gros-
siers op ons voor hebben. „Ze wachten
rustig af en pikken dan de krenten uit de
pap.”
In Amerika is men ons overigens een
stapje voor op deze wat merkwaardige
weg. Witte platen worden daar merendeels
gevuld met „gestolen” muziek: Namelijk
gecopieerde industrie-banden, of gewoon
gestolen bestaand materiaal. Dat het hier
niet om kleine hoeveelheden gaat, moge
uit de volgende cijfers blijken: In casset
tes wordt daar per jaar een half miljard
gulden zwart omgezet; de totale zwarte
markt is op het ogenblik bijna drie mil
jard gulden en dat is 2/5 van de hele pla-
tenmarkt.
De STEMRA heeft einde vorig jaar over
de witte platen al een klacht ingediend
bij de officier van Justitie in Amsterdam.
Maar veel verder zijn we inmiddels niet
gekomen met de zaak. Vast staat overi
gens wel, dat de zwart verkregen banden,
meestal opnames van live-optredens of van
de radio of televisie, meestal niet in ons
land geperst worden, maar dat dat voor
namelijk gebeurt in België, Duitsland en
Engeland.
Rolf Boost heeft er zich in het blad „Au
teursrecht Belangen” oprecht boos over
gemaakt. Hij schrijft onder andere: „Het
is een sprookje dat de makers van die
platen zulke idealistische jongens zijn als
het woord wit wel doet geloven. Wit is een
dekmantel, een modieus woord van en voor
de witte plaat. De kosten van bijvoorbeeld
de drie langspeelplaten van Kralingen be
droegen 4,50 per set. De verkoopprijs
15. Brutowinst f 10,50 per verkochte Kra-
lingenalbum.
Nederland I
NOSApollo 15 eerste maan-
wandeling.
AVRO: Journaal.
De Internat. Ned. Tenniskamp.
schappen: halve finales en
finales.
NOS: Apollo-15.
Pip en Zip.
STER: Reclame.
NOS: Journaal.
STER: Reclame.
AVRO: Internat. Ned. Tennis
kamp.schappen: halve finales en
finales.
STERReclame.
NOS: Journaal.
STER: Reclame.
VARAZomaar een zomeravond
Corwin (film).
NOS: Journaal.
AMSTERDAM. Als het wekelijkse
persbericht van de Nederlandse Bioscoop
bond als landelijke premières deze week
slechts drie titels kan opgeven die alle
duidelijke taal spreken Fadango, de
sex-range”, „Dwaze verwikkelingen in het
dollemanshotel’ ’en „Huwelijk in groeps
verband” dan is het wel ’n zeer stil sei
zoen. Dat geldt dan natuurlijk ook en
vooral voor Amsterdam, waar alleen de
„Dwaze verwikkelingen” aan de agenda is
toegevoegd, een Duitse klucht (zelfs Theo
Lingen is aanwezig!) die City aan het zo-
mervertier bijdraagt.
Het andere grote premièretheater van de
hoofdstad, Tuschinski, dat over enkele we
ken zijn 50-jarig bestaan zal vieren, weet
zelfs niets beters te doen dan de eindeloos
afgedraaide James Bond-film „Je leeft
maar twee keer” nog eens terug te bren
gen, terwijl Rembrandtplein Theater goe
de zaken blijft doen met „Dubbeldekkers”.
Gelukkig zijn er nog enkele goede prolon
gaties als Arthur Penn’s „Little big man”
in het Leidseplein Theater, Losey’s „The
go-between” in Kriterion, Foreman’s „Ta
king off” (voor de tiende week) in Nög-
gerath en Schlesingers „Midnight
cowboy” in De Uitkijk.
Op aanraden van producent Joe Paster
nak ging hij lessen in acteren nemen,
werd door Roger Corman ontdekt tijdens
een optreden bij de Hollywood Players
Ring en kreeg toen te beginnen in ’58
regelmatig werk als filmacteur. Hij speel
de in verschillende „horror”-films van
Roger Corman (onder andere in „The
raven”), in „westerns” van Monte Hell
man, werkte mee aan het scenario van
„The trip” en verzorgde scenario en pro
duktie bij „Head”, het regiedebuut van
Bob Rafaelson die twee jaar later „Five
easy pieces” zou maken.
De Nederlandse Vereniging van Gram-
mofoonplaten-importeurs onthoudt zich tot
op heden van commentaar; de Neder
landse Vereniging van Grammofoonplaten
detailhandelaren, de NVGD, is wat spraak
zamer. Woordvoerder Jaap van Praag
zegt: „Het is natuurlijk pure waanzin,
om te zeggen dat een kant en klare gram
mofoonplaat met hoes en al de fabrikant
niet meer kost dan een rijksdaalder. Als
dat eens waar wasen wat die witte
platen betreft: dat is pure diefstal van
de orkesten en artiesten, want er worden
geen royalties uitgedeeld en ook geen gel
den aan de BUMA.
Wat die 14,90-platen betreft: Dat is
allemaal goedkope import uit Engleand.
Buitenlandse maatschappijen hanteren
met grote graagte kortingssystemen
hoe meer platen je koopt, des te lager
worden de prijzen en dat is natuur,!jk
wel aantrekkelijk. Maar volgens mij zit
er hier ook iets niet zo lekker met die
BUMA en die STEMRA-rechten”.
Zijn werk aan „The trip” bracht hem
In contact met hoofdrolspeler Peter Fonda
die hem de doktersrol in „Easy rider” aan
bood, waarna Vincente Minnelli de inmid
dels 33 jaar oude acteur plaatste naast
Barbra Streisand en Yves Montand in de
musical „On a clear day you can see
forever”. „Five easy pieces” tenslotte
bracht hem de algemene eikenning en
waardering en dit verlate succes moet
Nederland I. De KRO houdt van cir
cus. Daarom na Pip en het journaal
tot de klok van achten een Frans cir
cusprogramma. Na het tweede journaal
het wilde westen met opnieuw een her
haling van een van de oude Bonanza-
verhalen.
Hoofdschotel van deze KRO-avond is
overigens de uitzending van de Engel
se en prijswinnende produktie uit
de Knokke-wedstrijd om de Gulden
Zeezwaluw ’71. De deelnemende landen
kregen allemaal opdracht om voor het
publiek een televisieshow te maken on
der precies dezelfde voorwaarden en
met dezelfde faciliteiten. De Engelsen
wonnen en die winnende show krijgen
we vanavond te zien. De titel van de
show is Pop-Poësie en medewerkenden
zijn de Amerikaanse zanger-acteur Lan
ce Legault, het dansgroepje Pan’s
People en de popgroep The Group.
Brandpunt zorgt voor een half uur
actualiteiten, voordat *t journaal komt.
Daarna, als alles volgens plan verloopt,
een directe uitzending van de landing
van de maansloep van de Apollo 15.
Opnieuw zet een mens voet op de maan
en nog wel een bijzonder ruw en ge
vaarlijk gedeelte is daarvoor uitgezocht.
Voor belangwekkende reprises kan men
in het weekeind ook nog na middernacht
terecht, onder andere in Bio, waar Anto-
nioni’s „Zabriskie Point” vertoond wordt
of in Kriterion, waar „De Roden en de
Witten” van de Hongaar Miklos Jancso
opnieuw aandacht krijgt.
„Wie is bang voor Virginia Woolf” van
Mike Nichols is in Hallen te zien en „Che”
met Omar Sharif en Jack Palance (als
Fidel Castro) in Cineac Reg. Breestraat.
„Ulysses” naar de roman van James Joyce
en „Repulsion” van Roman Polanski zijn
gebleven, respectievelijk in het Leidse
plein Theater en in Victoria. En in de serie
„Komiekenfestival” is De Uitkijk nu ge
arriveerd bij „The crazy world of Abbott
Costello”, daarmee twee bijna vergeten
komieken uit de vooroorlogse jaren in de
belangstelling terugbrengend die na al die
jaren misschien grotere komische indruk
maken dan zij in eigen tijd deden. Een re
valuatie die in veel gevallen het grootste
nut blijkt van dit soort vondsten in de
oude doos.
Zoals gezegd, acteur Nicholson is vooral
bekend geworden door zijn rol van dron
ken dokter en tijdelijke „mee-rijder” in
„Easy rider” en als de loslopende zoon uit
een muzikale familie die geen enkele aan
sluiting met zijn omgeving weet te maken
uit „Five easy pieces”. Maar hij heeft veel
meer gedaan sinds hij 34 jaar geleden in
New Yersey geboren werd. Zijn eerste
contact met Hollywood ontstond toen hij
als 18-jarige een aanstelling kreeg in de
tekenfilmafdeling van Metro-Goldwyn
Mayer.
Schalie de gelegenheid te laten zien
wat hij uit AVRO’s Telearchief heeft
opgediept. Succesvolle produkties van
zo’n jaar of tien geleden. We kunnen
o.m. verwachten een optreden van Ge
orges Ulmer in Club Domino, een
nummertje muzikaal vuurwerk van
Asmussen en Ulrik Neuman tijdens een
Grand Gala, een dansje van Fred Astai
re, Willy Walden en Piet Muyselaar,
een stukje documentaire over de fiets,
een liedje van Ton van Duinhoven,
Caterina Valente tijdens het Grand
Gala, Charles Aznavour, een documen
taire over hoe maken we televisie en
pianospel van Thelonious Monk.
zowel populair als klassiek maar het
klassieke repertoire is, wat financiën be
treft, bijna te verwaarlozen. Platenprodu
centen en winkeliers hebben de afspraak
buitenlandse platen alleen via de produ
centen, die het recht van vertegenwoor
diging van de buitenlandse maatschappij
en in Nederland hebben, te betrekken. De
winkeliers, die lid zijn van de NVGD, zijn
aan deze afspraak overigens niet gebon
den, ze mogen eventueel zelf importeren.
Wie het op kan en wil brengen, mag pla
tenproducent worden, mits er aan de wet
telijke eisen wordt voldaan.
Toegegeven, nieuwe grammofoonplaten
met het nieuwste repertoire zijn in Ne
derland niet goedkoop, maar, zoals Harry
Knipschild van Polydor zegt: We zijn
uiteraard geen liefdadigheidsinstelling,
maar om het nou voor te doen komen,
dat grammofoonplatenmaatschappijen een
soort gangstersyndicaat vormen, is
toch wel even iets te tendentieus”.
Wordt er op platen zoveel winst ge
maakt? Voordat ik met cijfertjes kom,
zou ik dan eerst even willen wijzen op de
NV Iramac, die inmiddels ter ziele is, om
dat ze het doodeenvoudig niet kon bolwer
ken. Ik zal niet zeggen, dat de grammo
foonplatenindustrie het op 't ogenblik bui
tensporig slecht heeft, maar moeilijk heb
ben we het allemaal. Laten we nou eens
beginnen met die steeds weer genoemde
f 2,50 Dat zijn de kosten van dat ronde
stuk plastic, met label, met enkelvoudige
hoes, in vier kleuren voorop en zwart-wit
van achteren. Maar dan komt er nog wat
bij. De opname, de royalties, de publici
teit, er niet te vergeten de exorbitant hoge
eisen op financieel gebied, die vooral de
buitenlandse popgroepen stellen.
De omzet in Nederland aan grammofoon
platen bedraagt per jaar 180.000.000. Dat
I is zowel eigen produktie als import, en
HILVERSUM De door een NOS-
team in het grensgebied tussen Paki
stan en India gemaakte film over de
nood van de Pakistaanse vluchtelingen,
die op 13 juni j.l. werd uitgezonden in
het kader van de hulpactie voor deze
vluchtelingen, zal ook in Amerika wor
den vertoond.
De NOS heeft namelijk via UNICEF
het verzoek ontvangen de film te wil
len afstaan voor een op 1 augustus in
Madison Square Garden in New York
te houden liefdadigheidsshöw ten bate
van het werk van UNICEF in het alge
meen en de hulp aan de Pakistaanse
vluchtelingen in het bijzonder. Het be
treft de show van George Harrison en
Ringo Starr van de voormalige Beatles,
die ook via de Amerikaanse televisie
wordt uitgezonden, waarover we reeds
schreven.
Inmiddels is de film reeds uitgezon
den in West-Duitsland, Italië en België.
7.00 Nws. 7.11 Het levende woord.
7.16 Op het eerste gehoor. 7.25 Horen
en zien. 7.30 Nws. 7.32 Hier en Nu. 8.00
Nws. 8.11 Te Deum laudamus. 8.30 Nws.
8.32 Touringclub. 9.00 Voor de vrouw.
9.25 Theologische kroniek. 9.35 Gymn.
voor de vrouw. 9.45 Muziek in vrije tijd,
a. Eindhovens Kamerkoor, b. Prov. Har
monie Orkest Drenthe. 10.15 Inspraak.
11.00 Nws. 11.03 Solarium. 11.55 Meded.
12.00 Zonder grenzen. 12.10 Muz. 12.14
Marktber. Overheidsv.: Exportiviteiten.
12.26 Meded. t.b.v. land- en tuinbouw.
12.30 Nws. 12.41 Actualiteiten. 12.50 Bui-
tenl. commentaar. 13.00 Christian Scien
ce. 13.15 Vliegende schijven. 14.00 P.M.
plaatjes. 16.00 Nws. 16.30 Inzet. 17.00
Hiro-Magazine. 17.30 Echolood. 18.19
Kanjer Koning competitie. 18.30 Nws.
18.41 Actualiteit. 19.00 Koorzang. 19.30
Troubadour: Luidsterliedjes. 20.00 Ver
zoekplaten. 22.00 Operette-klanken.
22.25 Avondgeb. 22.30 Nws. 22.40 Tour-
negoal.23.55 Nws.
HILVERSUM II
7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. Postdui-
venber. 7.20 Z.O. 7.33 Van de voorpagi
na. 7.54 Deze dag. 8.00 Nws. 8.11 Actua
liteiten. 9.35 Waterstanden. 9.55 Reiswij
zer. 10.30 Muziek en informatieshow.
11.00 Nws. 13.00 Nws. 13.11 Varia. 13.13
Actualiteiten. 13.23 Dit is ’t begin (jon
geren). 14.30 Jazz. 15.00 Gevolmachtigd.
16.00 Nws. 16.03 Hobbyscoop. 16.15 De
Staalkaart. 17.55 Meded. 18.00 Nws.
18.11 Actualiteiten. 18.20 Filmmuz. 18.30
Vakantieprogram. Motorvliegen. 18.55
Lichte muz. 19.30 Nws. 19.35 Hoorspel.
20.30 Koningin Elisabeth Concours ’71.
22.30 Nws. 22.40 Meded. 22.45 Driester.
23.15 Lui Luisteren. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
9.00 Nws. 9.03 Vincent van Engelen
Show. 10.00 Nws. 10.02 Djinn. 11.00 en
12.00 Nws. 13.00 Nws. 13.03 Pop(pen)-
cast. 14.00 Nws. 140.3 Nee, we noemen
geen namen. 14.24 reportage Apollo 15.
15.00 Nws. 16.00 Nws. 16.03 Sportshow.
17.00 Nws. 16.00-18.00 Nat. zwemkamp.-
sch. ,IBM-Schaaktoernooi.
Een advertentie uit een paar landelijke
dagbladen vermeldt de volgende tekst:
„Ik ben belazerd. Ik betaal geen f 21
meer voor één plaat, f 14,90 is de prijs”.
En daaronder staan dan naam en adres
van zes boeken- en één platenzaak, waar
van de overkoepelende organisatie New
Side Records heet. Achter de telefoon zit
de baas, Philip Meurs. „Ja, de fabrikan
ten zijn niet zo gelukkig met ons. Maar
wat wij doen is volstrekt legaal. Wij be
trekken onze platen uit het buitenland,
rechtstreeks. Zodat je dan de vreemde
figuur krijgt, dat onze verkoopsprijs nog
net even goedkoper ligt dan de inkoops
prijs van de gewone winkelier, die zijn
platen ordelijk via de Nederlandse gram
mofoonplatenmaatschappijen betrekt. En
toch zijn die platen precies hetzelfde. En
we betalen ook keurig de verschuldigde
rechten. Ik kan u verzekeren: De belang
stelling is erg groot. Het ligt bij ons dus
anders dan bij de zogenaamde witte pla
ten: Van de witte platen worden geen
rechten afgestaan en de kwaliteit is ook
niet altijd even geweldig. Wij importeren
exact dezelfde platen als die, welke de
grote maatschappijen importeren, we scha
kelen alleen hun verdiensten uit”.
Jack Nicholson (met witte pet) rus
tend tijdens basketbalopnamen voor
„Drive, he said’’.
Nicholson gesterkt hebben in zijn plannen
zelf een film te gaan regisseren.
Hij koos voor dit debuut een uit ’62 da
terende roman van Jeremy Lamer die al
over de innerlijke onrust en onzekerheid
van de studerende jeugd schreef toen er
ogenschijnlijk nog geen vuiltje aan de
universitaire lucht was. Nicholson heeft
zijn film dan ook niet gekruid met de
politierellen als in „Getting straight”, „The
strawberry statement” of ,.The activist”,
bij hem openbaart zich de onlustgevoelens
van de studenten op minder massale en
contra-verzet uitlokkende wijze dan in ge
noemde films die aansloten op actuele ge
beurtenissen uit de jaren na ’68.
Er zijn in „Drive, he said” eigenlijk
maar twee duidelijk getekende hoofdfigu
ren, de door William Tepper gespeelde
basketbalspeler en zijn kamergenoot
(Michael Margotta) wie meer revolutio
nair bloed (en daarbij passende drugs)
door de aderen vloeit. Tepper symboli
seert de min of meer in het systeem op
genomen student. Hij is topspeler in het
basketbalteam, geniet daardoor bepaalde
privileges en is niet geneigd zijn radicale
vriend te volgen, hoewel hij het moeilijk
heeft met de autoritaire coach (een mooie
rol van Bruce Dern) en de sport niet als
uiteindelijk doel ziet.
Zijn kamergenoot is minder van zin zich
bij de stand van zaken neer te leggen,
maar gevoelens van machteloosheid en
van teleurstelling over de geringe activi
teit bij zijn mede-studenten, drijven hem
steeds meer in een geïsoleerde stelling. In
een aangrijpende slotscène zien we hem
naakt in het biologielaboratorium bezig
slangen, ratten, reptielen en giftige insec
ten te bevrijden en los te laten op de
ingeslapen maatschappij. Daar wordt hij
door de politie en enige ziekenbroeders in
een dwangbuis weggeleid. De slotopname
is gemaakt door de achterruit van de
wegrijdende ziekenauto, van waaruit de
langzaam verdwijnende campus met de
roerloos staande studenten een laatste
aanduiding vormt van de bedoelingen van
Nicholson die ook het script voor zijn film
schreef.
Men kan „Drive, he said” als moeilijk
te volgen en opzettelijk-chaotisch van
structuur verwerpen, maar hier zijn stijl
en bedoelingen zo nauw aan elkaar ver
bonden dat zonder Nicholsons wijze van
werken een tamme en weinig interessante
film ontstaan was. Zijn opwindende visie
op het basketbalspel, een nationaal sport
instituut bij uitnemendheid, zijn beschrij
ving van het universiteitsleven en van de
geestelijke ontreddering bij de radicale
student die zich in een isolement manoeu
vreert en tot een toestand van paranoia
vervalt, dit alles verraadt een geboren
filmer die in zijn eerste werkstuk met een
zekerheid bezig is waarover men zich bij
voortduring kan verbazen.
