SUPPORTERS: KRIJSENDE MACHINES
OF ONMISBARE INSPIRATIEBRON
PROGRAMMA BETAALD VOETBAL
VIJFTIGDUIZEND GULDEN GENOEG
Van tachtig naar
Si
35
34
Emoties
Trouw
Zaakwaarnemer
DINSDAG 10 AUGUSTUS 1071
Oiewst I
'softbal.
Ü,^%ENl
k
I
(Vervolg van pag. 27)
en
s
jax
door
kan bevatten. Die 30.000 die er „he
lemaal de reis naar Londen” voor
over hadden, hadden er dus lang
niet allemaal „helemaal de reis
naar het Ajax-stadion” voor over,
as Ajax thuis een minder sensatio
nele wedstrijd speelde.
en met de fanclub in de VS, waar elk
lid zich aan zijn eer verplicht voelt alle
wedstrijden bij te wonen. Sommigen
van hen, die niet georganiseerd zijn en
zich evenmin van hun rol bewust zijn,
kunnen daarmee vergeleken worden:
hun wild geschreeuw en hun woeste ge
baren vertolken voornamelijk een be
hoefte aan heftige emoties, die heel an
dere uitwegen zouden kunnen vinden.”
Henri Lefebre, de Franse filosoof
die enige maanden geleden in het eer
ste filosofendebat op de televisie aan
trad tegen de tooi Kowalowski betitelt
de uitwerking van dit fanatisme met
„vervreemding”: „Bij het binnenkomen
van het station krijgen ze „het te pak
ken” en verliezen hun zelfbeheersing;
ze veranderen in krijsende machines
die maar een kant op kunnen draaien.
Dat zijn geen sportenthousiasten, maar
eerder het tegenovergestelde daarvan:
de kwaadsprekers van de sport kunnen
zich geen betere bondgenoten wensen.”
De Borghoffs hadden zelf een kruide
nierszaak: „De zaak en Blauw Wit,
dat waren onze grote liefdes”. Hij is nu
gepensioneerd, maar heeft in de vakan-
tietijd in de zaak van een Blauw Wit
ter gestaan om die uit de brand te hel
pen. Zouden ze Blauw Wit niet liever
in de eredivisie terug zien? „Nee hoor,
ik ben blij dat ze niet in de eredivisie
zitten. Dat is erin en eruit, dan gaat
de moed eruit". Vinden ze het dan niet
vervelend dat ze, behalve af en toe op
de televisie, het beste voetbal nooit te
zien krijgen: Ajax, Feijenoord en zo?
Mevrouw Borghoff: „Ajax interesseert
me niet, die club trekt me helemaal
.niet. Dat noem ik geen voetbalclub, dat
noem ik een zaakwaarnemer. Feije
noord nog wel, dat is een club die voet
balt, al vind ik wel dat er te veel ge
vergd wordt van de spelers
Het gaat bijna altijd om jongens, zel
den om meisjes. Maar niet alleen uit de
lagere sociale klassen, ook schooljon
gens misdragen zich vaak als het om
collectieve gevechten gaat met grote
aantallen tegelijk. De mechanismen die
tot relschopperij leiden zijn: verhoogde
suggestibiliteit, massahysterie en ver
lies van de persoonlijke identiteit in de
menigte. Merkwaardig genoeg komen
de moeilijkheden voornamelijk van sup-
HAARLEM. - Wie een portret
wil schetsen van „De Supporter”
moet zich er wel van bewust zijn,
dat „De Supporter” is opgebouwd
uit tien verschillende supporters,
die elk hun eigen afwijkingen heb
ben. Ajax mocht zich in Londen,
bij de Europacupfinale tegen Pana-
thinaikos, verheugen in de aanwe-
zifheid van 30.000 supporters, die
er de reis en de kosten voor over
hadden om „hun” club in levende
lijve inplaats van op de televisie
bezig te zien, maar waren dat daar
om de „echte” supporters? Dat lijkt
aan enige twijfel onderhevig als
we weten dat Ajax in het af
gelopen seizoen gemiddeld 24.410
toeschouwers trok, terwijl het
Ajax-stadion 26.500 toeschouwers
Vergelijk de verstandhouding die de
heer en mevrouw Borghoff met hun
club Blauw Wit hebben opgebouwd met
wat Georges Magnane heeft geschre
ven, dan zult u zien dat zij („We gaan
altijd met z’n tweëen”) nog tot het uit
stervende ras van de „echte supporters”
behoren.
Moeten we de ware supporters zoe
ken tussen die horden jongelui die met
spreekkoren, vaak met eigen teksten
die van vindingrijkheid getuigen, het
stadion een beetje opwarmen en na
afloop het veld overstromen, de vlag op
de middenstip uitspreiden en op oos
terse wijze op hun knieën vallen om de
grond te kussen? Zij zijn onmisbaar
voor de sfeer, maar George Magnane
bewondert hen niet in zijn boek „So
ciologie van de sport”: „Men heeft
supporters wel met de „aficionades”
van de stierengevechten vergeleken,
met de „claque” in sommige theaters
Tot die echte supporters behoort het
echtpaar Borghoff uit Amsterdam. Hij
is 76 jaar, zij is 74, ze zijn nu ai bijna
50 jaar trouwe supporters van Blauw
Wit. Vijftig jaar bijna, wat wil dat
zeggen? In het seizoen 1921-1922 werd
Blauw Wit voor het eerst in zijn bestaan
kampioen in de le klasse. Ajax, DFC,
Feijenoord. Haarlem, HBS, HVV. RCH,
De Spartaan, UW, VOC en WA wist
Blauw Wit achter zich te laten. Het
elftal telde spelers als Schindeler, Van
der Kluft. Lietzen, Van Dort...bijna
vijftig jaar lang bezochten de heer en
mevrouw Borghoff de ene zondag
Blauw Wit thuis, en de andere zondag
per bus de uitwedstrijd. Hij is nu pen
ningmeester van de supportersclub, die
een paar honderd leden telt. Meestal
kan voor de uitwedstrijden echter met
een bus volstaan worden: „Alleen voor
de ouden van dagen, de jongeren gaan
allemaal met hun eigen wagen”, dat
kost dan zo’n gulden of vijf zes. al
naar gelang de afstand. De prijs van
het toegangsbewijs komt daar nog bij.
„Veel goedkoper dan met de trein, en
ook veel gezelliger”. Onderweg worden
vaak een paar kaartjes verloot, die
de supportersclub van manager Piet
Koekebakker heeft gekregen.
De vrijwillige (lees: gedwongen, als
gevolg van de financiële situatie) terug
keer van Oldenzaal in 1963 was wellicht
de merkwaardigste uit de historie van
het betaalde voetbal. De Twentse club
was als laatste geëindigd in de ene afde
ling van de tweede divisie, PEC in de
andere. Voor het geval de landskampi
oen der amateurs zou willen toetreden
tot het betaalde voetbal speelden zij al
vast een beslissingswedstrijd. De ver
liezer zou (eventueel) in de eerste klas
se geplaatst worden. Oldenzaal won met
5-1En besloot eerst enkele weken
daarna, tot terugkeer met als gevolg in
deling in de vierde klasse, zoals op ba
sis van de afspraken met het amateur
voetbal noodzakelijk was! Voorts gingen
in de zomer van 1963 Stormvogels en
VEV, beide tweede divlsieclubs hun
„fusie in de top” aan, zodat de compe
titie 1963-’64 begon met64 clubs.
Een grote actie van de sectie betaald
voetbal om in 1964 via meer fusies
terugkeer via degradatie was al eerder
op reglementaire gronden steeds meer
onmogelijk gebleken tot verdere sa
nering te komen, mislukte volledig, zo
dat het saneringsplan 1964 met een te
rugkeer van twaalf clubs ineens niet
tot uitvoering kon worden gebracht. Al
leen Be Quick Groningen keerde vrij
willig terug en mocht grote veront
waardiging in Oldenzaal was het ge
volg in de eerste klasse beginnen.
De competitie 1964-’65 begon derhalve
met63 clubs.
In het voorjaar van 1965 volgde de
tweede „Telstar-fusie”, nu tussen En-
schedese Boys en Sportclub Enschede,
die hun betaalde afdelingen afstootten
in de nieuw gevormde stichting FC
Twente '65 waardoor in het betaalde
voetbal opnieuw één plaats vrijkwam.
Longa (Tilburg), laatste in de 2e divi
sie B, keerde vrijwillig terug en de
competitie 1965-’66 ging van start met
61 clubs.
porters van sucoesvolle elftallen, meest
al in uitwedstrijden en vooral (maar
dat is minder verrassend) bij het ver
lies van de favorieten. De gang van
zaken op het veld, het gedrag van de
spelers, de wijze waarop gefloten wordt
en de wijze waarop de spers de
scheidsrechter accepteren, hebben in
vloed op het gedrag van het publiek.
De clubs zouden hun jeugdige suppor
ters en leden (zo zegt het rapport on
der meer) moeten doordringen van de
noodzaak van fatsoenlijk gedrag, niet
alleen op maar ook buiten het veld.
De spelers zouden door lezingen en dis
cussie op de scholen daartoe bij kun
nen dragen
Enfin, dit was hoogst onvolledig, min
of meer in vogelvlucht, een samenvat
ting van geooemd rapport iut 1968. Het
is duidelijk dat de „echte supporters"
dergelijke problemen niet oproepen.
Georges Magnane (zelf atleet, judoër,
roeier, hij schreef onder meer twaalf
romans) zegt over die „echte suppor
ters” het volgende: „Hun toewijding
blijkt op positieve wijze. Niet alleen uit
flinke geldelijke bijdragen die de keus
van het woord „supporter” op zichzelf
al rechtvaardigen („to support” bete
kent helpen, ondersteunen) maar
meer nog door de sfeer van hartelijk
heid en hun liefderijke zorg die hun
betrekkingen met de clubleden (vooral
als ze op reis zijn) kenmerkt. Soms is
hun invloed zo groot, dat veel sport
lieden hen als onmisbaar beschouwen.
Ze vormen dikwijls supportersvereni
gingen, die voor het merendeel uit oud-
sportbeoefenaars bestaan Ze vor
men hierdoor een deskundig publiek,
dat zijn enthousiasme, hoewel niet al
tijd strikt partijdig, toch op welbewus
te wijze tot uitdrukking brengt en dat
de regels van fatsoen en hoffelijkheid
in acht weet te nemen.”
EERSTE DIVISIE
U AUGUSTUS: De Volewijcker»—Hera-
ejes. HeerenveenWillem lï, Roda JC
Veendam, WageningenPEC, SWHel
mond Sport, FC VVV—Fortuna Vlaard.,
AZ’67Eindhoven, HaarlemFortuna SC,
HVCSC Cambuur. DFCBlauw Wit, De
Graafschap vrij.
18 AUGUSTUS (woensdag): De Graaf
schap—Heerenveen, HeraclesRoda JC,
Willem nWageningen, VeendamSVV,
PEC—FC VW, Helmond Sport—AZ’67,
Fortuna Vlaard.Haarlem, Eindhoven—
HVC, Fortuna SC—DFC, SC Cambuur—
Blauw Wit.
schikt zijn voor minimaal 7000
toeschouwers.
4. Als minimum jaarlijkse betaling
is een bedrag van f 600 per spe
ler vastgesteld, berekend naar f 5
vergoeding voor de training en
f 5 per wedstrijd.
5. Voor vergoeding d’enen ten min
ste 12 spelers in aanmerking te
komen. Het maximum bedraagt
20 spelers.
6. Een garantie van f 50.000 in li
quide of terstond realiseerbare
middelen of bezittingen. Van deze
f 50.000 mogen in mindering wor
den gebracht de jaarlijkse in
komsten, gebaseerd op de gemid
delde ontvangsten aan entrees,
contributies, seizoenkaarten, do
naties en andere inkomsten in de
seizoenen 1951-1952, 1952-1953 en
1953-1954.
Al deze voorwaarden gelden even
eens voor de clubs die aan de ge
staakte competities van het betaalde
voetbal deelnamen.
Van de kant der kandidaten kwa
men destijds, vooral ten aanzien van
die garantie, nogal wat bezwaren.
Een behoefte aan heftige emoties,
die heel andere uitwegen zouden kun
nen vindenwe komen dan alweer
een stapje verder, bij de „Skinheads”
zoals ze in Engeland genoemd worden,
die met hun „hooliganism” niet alleen
de tribunes, maar ook de treinen, en
zowel^voor als na de wedstrijd de hele
omgeving van een stadion onveilig ma
ken. Zij gaan niet naar een wedstrijd,
zij trekken ten strijde, steken hun boks
beugel bij zich, een loden pijp of een
soortgelijk wapen, en zijn bij voorbaat
al vastbesloten in groepsverband de
supporterstrein te terroriseren, en sup
porters van de tegenpartij te moleste
ren. Vooral in Engeland is dat de laat
ste jaren een nijpend probleem gewor
den. In 1968 werd over dit onderwerp
een rapport uitgebracht („Soccer Hoo
liganism”) op verzoek van mr. Denis
Howell, minister van sport in Enge
land. die in vroeger jaren een bekend
scheidsrechter was. Het rapport beslaat
57 pagina's, het is dus ondoenlijk er in
enkele zinnen een reëel beeld van te
geven, maar sommige bevindingen zijn
wel interessant om even te vermelden.
De relschoppers zijn meestal tussen de
15 en 19 jaar oud, en afkomstig uit de
lagere sociaal-economische klasse. Ver
oordeelde relschoppers zfln dikwijls eer
der veroordeeld voor andere anti-socia-
ie daden, velen van hen hebben een
beperkte intelligentie en zijn onge
schoold arbeider.
„Dat scheelt dan weer in de prijs”.
De vertrektijd is verschillend. „Moeten
we tegen Cambuur, dan gaan we om
half tien weg, maar tegen Haarlem
hoeven we pas om 1 uur weg”. Op de
terugweg wordt er altijd ergens gestopt
om een borreltje te drinken, meestal
overigens in Parkzicht op de hoek van
de Ceintuurbaan. „Blauw Wit is niet
alleen een club waar pit in zit, maar
waar ook drank in zit!, zegt mevrouw
Borghoff: „Het is voor ons echt een
zondagje uit. Het maakt weinig ver
schil of Blauw Wit wint of verliest.
We zijn niet treurig als het niet kan, we
blijven er even vrolijk onder. U kunt
het vragen aan de chauffeur van Lind
bergh, die zegt altijd: wat jullie toch
voor een club zijn, jullie verliezen en
zitten toch nog te zingen op de terug
weg. We bekijken het echt voor ons
plezier. Lente, winter of herfst, mooi
weer of lelijk weer, dat maakt weinig
verschil: je kan je er toch op kleden
als het winter is.” Is er nog wel aar
digheid aan, nu de roemruchte stadion
en afgezakt is naar de eerste divisie?
„Het oude Blauw Wit is er niet meer.
De fijnste tijd was toen met Bergman,
Wilders en Altink. Toen had de club
nog zijn eigen kweek, die zag je op
groeien, je kende die jongens en die
jongens kenden jou. Maar nu zijn het
allemaal vreemden, ze kennen je niet
meer. Maar voor ons ouderen is de
gezelligheid hetzelfde. Wij houden van
die gezelligheid, het is echt een grote
familie”.
EREDIVISIE
IS AUGUSTUS: DWS—Vltease, NEC—
Go Ahead, PSV—MW, NAC—Feijenoord.
FC GroningenFC Utrecht, Excelsior
Telstar, SpartaVolendam. FC Den Haag
FC Den Bosch. FC TwenteAjax.
22 AUGUSTUS: Go Ahead—DWS, MW
—NEC, Feijenoord—PSV, FC Utrecht—
NAC, TelstarFC Groningen, Volendam—
Excelsior, FC Den BoschSparta, Ajax—
FC Den Haag, VitesseFC Twente.
29 AUGUSTUS: Go Ahead—Vitesse,
DWS—MVV, NEC—Feijenoord, PSV—FC
Utrecht, NAC—Telstar, FC Groningen—
Volendam, Sparta—Ajax, FC Den Haag—
FC Twente.
8 SEPTEMBER: MW—Go Ahead, Feij
enoord—DWS, FC Utrecht—NEC, Telstar—
PSV, Volendam—NAC, FC Den Bosch—
FC Groningen. Ajax—Excelsior, FC Twen
teSparta, Vitesse—FC Den Haag.
12 SEPTEMBER: MW—Vltesae, Go
Ahead—Feijenoord, DWS—FC Utrecht,
NECTelstar, PSVVolendam, NACFC
Den Bosch, FC Groningen—Ajax, Excel
sior—FC Twente, Sparta—FC Den Haag.
19 SEPTEMBER: Feijenoord—MW, FC
Utrecht—Go Ahead, Telstar—DWS, Vo
lendam—NEC, FC Den Bosch—PSV, Ajax
—NAC, FC Twente—FC Groningen, FC
Den HaagExcelsior, Vitesse—Sparta.
26 SEPTEMBER: Feijenoord—Vitesse,
MW—FC Utrecht, Go Ahead—Telstar,
DWS—Volendam, NEC—FC Den Bosch,
PSV—Ajax, NAC—FC Twente, FC Gro
ningen—FC Den Haag, Excelsior—Sparta
3 OKTOBER: FC Utrecht—Feijenoord.
Telstar—MVV, Volendam—Go Ahead, FC
Den Bosch—DWS, Ajax—NEC, FC Twente
—PSV, FC Den Haag—NAC, Sparta—FC
Groningen. VitesseExcelsior,
17 OKTOBER: FC Utrecht—Vltesae, Feij
enoordTelstar, MWVolendam, Go
Ahead—FC Den Bosch, DWS—Ajax, NEC
—FC Twente. PSV—FC Den Haag, NAC—
Sparta, FC Groningen—Excelsior.
M OKTOBER: Telstar—FC Utrecht, Vo
lendam—Feijenoord. FC Den Bosch—MVV
AjaxGo Ahead, FC Twente—DWS, FC
Den HaagNEC, SpartaPSV, Excelsior
—NAC, VltesaeFC Groningen.
31 OKTOBER: TelstarVltesae, FC
UtrechtVolendam, Feijenoord—FC Den
Bosch. MVV—Ajax, Go Ahead—FC Twen
te, DWS—FC Den Haag, NEC—Sparta,
PSV—Excelsior, NACFC Groningen.
7 NOVEMBER: Volendam—Telstar, FC
Den BoschFC Utrecht, AjaxFeijen
oord, FC TwenteMW, FC Den Haag
Go Ahead, SpartaDWS, ExcelsiorNEC.
FC GroningenPSV. VitesseNAC.
14 NOVEMBER: Volendam—Vitesse,
TelstarFC Den Bosch, FC Utrecht—
Feijenoord—FC Twente, MW—FC
Haag, Go Ahead—Sparta, DWSExcelsior
NEC—FC Groningen, PSV—NAC.
21 NOVEMBER: FC Den Bosch—Volen
dam, Ajax—Telstar, FC Twente—FC
Utrecht, FC Den Haag—Feijenoord, Spar-
taMW, ExcelsiorGo Ahead, FC Gro
ningen—DWS. NAC—NEC, Vitesse—PSV.
28 NOVEMBER: FC Den Bosch—Vites
se, VolendamAjax, TelstarFC Twente,
FC Utrecht—FC Den Haag, Feijenoord—
Sparta, MWExcelsior, Go AheadFC
Groningen, DWS—NAC. NEC—PSV.
5 DECEMBER: 'Ajax—FC Den Bosch,
FC Twente—Volendam, FC Den Haag—
Telstar, Sparta—FC Utrecht, Excelsior—
Feijenoord FC GroningenMW, NAC
Go Ahead, PSV—DWS. NEC—Vitesse
12 DECEMBER: Vitesse—Ajax, FC Den
Bosch—FC Twente, Volendam—FC Den
Haag, Telstar—Sparta, FC Utrecht—Ex
celsior, Feijenoord—FC Groningen, MW
—NAC, Go Ahead—PSV, DWS—NEC.
19 december return van IS augustus.
24 OKTOBER: SC Cambuur—De Graaf
schap, Blauw Wit—De Volewljckers, DFC
Heerenveen, HVC—Roda JC, Haarlem—
Wageningen, AZ ’67—SW. Fortuna SC—
Heracles, EindhovenWillem II, Fortuna
VI.—Veendam, Helmond Sport—PEC, FC
VW vrij.
31 OKTOBER: De. Graafschap—Blairtv
Wit, De Volewijckers—DFC, Heerenveen—
HVC, Roda JC—Haarlem, Wageningen—
AZ ’67, SVV—FC VVV, Heracles—SC Cam
buur, Willem II—Fortuna SC, Veendam—
Eindhoven, PECFortuna VI., Helmond
Sport vrij.
1 NOVEMBER: DFC—De Graafschap.
HVCDe Volewijckers, Haarlem—Heeren
veen, AZ '67—Roda JC. FC VVV—Wage
ningen, Blauw Wit—Heracles, SC Cam
buurWillem n, Fortuna SCVeendam,
EindhovenPEC, Fortuna VI.—Helmond
Sport, SW vrij.
14 NOVEMBER: De Graafschap—HVC.
De VolewijckersHaarlem, Heerenveen
AZ ’67, Roda JC—FC VVV. Wageningen—
SVV, Heracles—DFC, Willem II—Blauw
Wit, VeendamSC Cambuur, PEC—For
tuna SC, Helmond Sport—Eindhoven, For
tuna VI. vrij.
21 NOVEMBER: Haarlem—De Graaf
schap, AZ ’67—De Volewijckers. FC
VVV—Heerenveen, SVV—Roda JC, HVC—
Heracles, DFC—Willem H, Blauw Wit—
Veendam, SC Cambuur—PEC, Fortuna
SCHelmond Sport, EindhovenFortuna
VI., Wageningen vrij.
28 NOVEMBER: De Graafschap—AZ '67.
De VolewijckersFC VVV, Heerenveen
SVV, Roda JC—Wageningen. Heracles-
Haarlem, Willem II—HVC, Veendam
DFC, PECBlauw Wit, Helmond Sport—
SC Cambuur. Fortuna VI.—Fortuna SC.
Eindhoven vrij.
S DECEMBER: FC VVV—De Graafschap,
SVV—De Volewijckers, Wageningen—
Heerenveen, AZ '67—Heracles, Haarlem-
Willem H, HVC—Veendam, DFC—PEC,
Blauw Wit—Helmond Sport, SC Cambuur
—Fortuna VI.. Fortuna SC—Eindhoven.
Roda JC vrij.
12 DECEMBER: De Graafschap—SW.
De Volewijckers—Wageningen. Heeren
veen—Roda JC, Heracles—FC WV, Wil
lem H—AZ ’67, Veendam—Haarlem, PEC—
HVC, Helmond Sport—DFC, Fortuna VI.
—Blauw Wit, EindhovenSC Cambuur,
Fortuna SC vrij.
19 DECEMBER: Wageningen—De Graaf
schap, Roda JC—De Volewijckers, SW—
Heracles, FC WV—Willem II. AZ '67—
Veendam, HaarlemPEC, HVC—Helmond
Sport, DFC—Fortuna VI., Blauw Wit—
Eindhoven, SC Cambuur—Fortuna SC.
Heerenveen vrij.
26 DECEMBER (return van 19 december)
De Graafschap—Wageningen, De Vole
wijckers—Roda JC, Heracles—SW, Wil
lem II—FC VVV, Veendam—AZ ’67, PEC—
Haarlem, Helmond Sport—HVC, Fortuna
VI.—DFC, Eindhoven—Blauw Wit, Fortu
na SCSC Cambuur, Heerenveen vrij.
2 JANUARI: De Graafschap—Roda JC.
De Volewijckers—Heerenveen. Heracles—
Wageningen, Willem II—SVV. Veendam—
FC VVV, PEC—AZ ’67, Helmond Sport—
Haarlem, Fortuna VI.—HVC, Eindhoven—
DFC, Fortuna SC—Blauw Wit SC Cam
buur vrij.
16 JANUARI: Heerenveen—De Graaf
schap, Roda JCHeracles. Wageningen—
Willem II, SW—Veendam, FC VW—PEC.
AZ '67—Helmond Sport, Haarlem—Fortu
na VI., HVC—Eindhoven, DFC—Fortuna
SC, Blauw Wit—SC Cambuur. De Vole
wijckers vrij.
23 JANUARI: De Graafschap—De Vole
wijckers, Heracles—Heerenveen, Willem
II—Roda JC, Veendam—Wageningen, PEC
—SVV. Helmond Sport—FC VVV. Fortu
na VI.—AZ ’67, Eindhoven—Haarlem, For
tuna SC—HVC. SC combuur—DFC. Blauw
Wit vrij.
39 JANUARI return van IS augustus.
22 AUGUSTUS: Heracles—De Graaf
schap, Willem II—De Volewijckers, Veen
damHeerenveen, PECRoda JC, Hel
mond Sport—Wageningen, Fortuna VI.
SW, Eindhoven—FC VW, Fortuna SC—
AZ’67, SC CambuurHaarlem, Blauw
Wit—HVC, DFC vrij.
23 AUGUSTUS (woensdag): Roda JC—
De Graafschap, HeerenveenDe Vole
wijckers, WageningenHeracles, SW
Willem II, FC WV—Veendam, AZ’67—
PEC, HaarlemHelmond Sport, HVC
Fortuna VI., DFCEindhoven, Blauw
WitFortuna SC, SC Cambuur vrij.
29 AUGUSTUS: De Graafschap—Wil
lem n, De VolewijckersVeendam, Hee
renveenPEC. Roda JCHelmond Sport,
WageningenFortuna VI., SWEindho
ven, FC WV—Fortuna SC, AZ’67—SC
Cambuur, Haarlem-Blauw Wit, HVC
DFC, Heracles vrij.
3 SEPTEMBER: VeendamDe Graaf
schap, PECDe Volewijckers, Helmond
SportHeerenveen, Fortuna VI.Roda JC.
EindhovenWageningen, Fortuna SC
SW. SC Cambuur—FC VW. Blauw Wit—
AZ’67, DFCHaarlem, Wtllem IIHera
cles, HVC vrij.
12 SEPTEMBER: De Graafschap—PEC,
De VolewijckersHelmond Sport, Heeren
veen—Fortuna VI., Roda JCEindhoven,
Wageningen—Fortuna SC, SWSC Cam
buur, FC WV—Blauw Wit, AZ’67-DFC,
HaarlemHVC, HeraclesVeendam. Wil
lem II vrij.
19 SEPTEMBER: Helmond SportDe
Graafschap, Fortuna VI.De Volewijckers,
EindhovenHeerenveen, Fortuna SC
Roda JC, SC CambuurWageningen,
Blauw Wit—SVV, DFC—FC WV, HVC—
AZ’67, PECHeracles, VeendamWillem
H, Haarlem vrij.
26 SEPTEMBER: De Graafschap—For
tuna VI., De VolewijckersEindhoven,
HeerenveenFortuna SC, Roda JCSC
Cambuur, WageningenBlauw Wit, SVV
DFC, FC VW—HVC, AZ’67—Haarlem,
HeraclesHelmond Sport, Willem II
PEC, Veendam vrij.
1 OKTOBER: EindhovenDe Graaf*
schap, Fortuna SCDe Volewijckers, SC
Cambuur—Heerenveen. Blauw Wit—Roda
JC, DFC—Wageningen, HVC—SW, Haar
lemFC VW, Fortuna VI.Heracles,
Helmond SportWtllem n, PECVeen
dam. AZ’67 vrij.
9 OKTOBER (zaterdag): De Vole
wijcker»—De Graafschap, Heerenveen—
Heracles, Roda JC—Willem H, Wagenin
gen—Veendam, SVV—PEC, FC VW—Hel
mond Sport, AZ '67-Fortuna VI., Haar
lemEindhoven, HVCFortuna SC, DFC
—SC Cambuur, Blauw Wit vrij.
17 OKTOBER: De GraafschapFortuna
SC, De Volewijckers—SC Cambuur
HeerenveenBlauw Wit, Roda JCDFC,
Wageningen—HVC, SVV—Haarlem, FC
VVV—AZ ’67, Heracles—Eindhoven, Wil
lem n—Fortuna Vl„ Veendam—Helmond
Sport. PEC vrij.
Een jaar lang (1966-’67) gebeurde er
vervolgens niets, maar in 1967 beslo
ten Alkmaar en FC Zaanstreek (voor
heen KFC), beide spelend in de le di
visie tot een fusie onder de naam AZ
’67, gingen FC Den Bosch, onder welke
naam BW sinds 1965 verder als semi
profclub door het voetballeven ging en
Wilhelmina (2e divisie) eveneens een
fusie aan de nieuwe FC Den Bosch
bleef de plaats in de le divisie behou
den en werden DHC ’66 (le divisie)
en Xerxes (eredivisie) het eens over
naam Xerxes DHC. Bovendien keer
de de 2e divisieclub Tubantia (Henge
lo) vrijwillig terug, zodat de competi
tie 1967-’68 begon met 57 clubs.
Inmiddels was de omvang der di
verse divisies eveneens voortdurend
gewijzigd. Van een eredivisie, twee
afdelingen eerste en twee afdelingen
tweede divisie in de jaren 1956 tot en
met 1959-’6O, vier keer 18 clubs (waar
bij twee afdelingen eerste divisie) in
1960-’61, vier keer 16 in 1963-’64 (enke
le seizoenen telde de eredivisie maar
16 clubs), kwam het bij het begin van
het seizoen 1966-’67 tot een eredivisie
van weer 18, een eerste divisie van 20
en een tweede divisie van zelfs 23
ploegen. Het daarop volgende voetbal-
jaar werd die verdeling 18-19-20, want
na onnoemelijk veel verwikkelingen
moest Xerxes /DHC geliquideerd wor
den wat voor Xerxes de tweede keer
betekende dat het uit het betaalde
voetbal trad. Bovendien gingen de als
voorlaatste en laatste geëindigde ere
divisieclubs Fortuna ’54 en Sittardia
een fusie aan tot FSC (Fortuna /Slt-
tardia-combinatie) en keerde Hilver
sum vrijwillig uit de 2e divisie naar de
amateurs terug. Het was het befaam
de jaar, waarin het aanvankelijk ook
tot degradatie gedoemde DOS door het
vrijkomen van twee eredivisieplaat-
sen bij keuze gehandhaafd werd even
als trouwens FSC. Holland Sport
AZ’67 brachten de eredivisie weer op
18. De competitie 1968-’69 telde door
het verdwijnen van Xerxes/ DHC en
Hilversum alsmede het ontstaan van
FSC toen nog 54 clubs.
Die 54 waren verdeeld in drie afde
lingen van 18, mede dankzij een vrij
ver doorgevoerde promotie-degradatie-
tieregeling, die FC VW en Velox in
de 2e en Wageningen, Helmond Sport
(het vroegere Helmondia ’55) en Veen
dam in de le divisie bracht. Nadat
aan het einde van het seizoen Zwolse
Boys zijn semi profafdeling aan PEC
had overgedaan en zelf naar het ama
teurvoetbal was teruggekeerd begon
de competitie 1969-’7O met 53 clubs.
Voor het eerst kwamen in 1970 drie
semi profclubs tot overeenstemming
over een fusie aan de top, DOS (eredi
visie), Elinkwijk (le divisie) en het
juist naar de le divisie gepromoveer
de Velox. De vorming van FC Utrecht
bracht bij het begin van de competitie
1970-’71 de stand op 51 clubs.
En dan het laatste hoofdstuk van dit
lang en droef verhaal. Het jaar 1971,
de ingrijpende saneringsplannen van
de inmiddels ontstane FBO (Federa
tie van betaald voetbalorganisaties),
de langdurige vergaderingen van de
sectie betaald voetbal, het kort geding
van de „gevonnisten”, ach, men weet
het allemaal nog wel. Dertien clubs
werden aangewezen voor afvloeiing.
Twee mochten inmiddels blijven, For
tuna Vlaardingen als gevolg van de
fusie tussen ADO en Holland Sport tot
FC Den Haag, waardoor bovendien
Vitesse als derde naast FC Den Bosch
en GVAV naar de eredivisie promo
veerde; De Volewijckers omdat het
deel uitmaakte van het trio dat in de
2e divisie promotierechten verwierf.
De 2e divisieclubs EDO Hermes DVS en
Baronie kondigden inmiddels vrijwillige
terugkeer aan, SC Gooiland (een stich
ting sedert 1965 toen de scheiding tus
sen amateurs en semi profs bij 't Gooi
werd doorgevoerd) gaat liquideren.
Aangenomen dat de zeven overblijven
de clubs van de saneringslijst nog
doorgaan, zal de competitie 1971-’72 in
elk geval uit 38 maar met meer waar
schijnlijkheid bestaan uit 46 clubs.
Het was destijds niet zó moeilijk
om betaald voetbal te gaan spelen.
Hoewel de bondsvergadering aan
vankelijk had besloten alleen beta
ling toe te staan aan spelers van de
eerste klassers kwam men daar la
ter van terug. Althans voor het sei
zoen 1955-’56 was het mogelijk voor
elke vereniging die dat wilde en die
voldeed aan bepaalde toelatings
eisen een speciale commissie
werd voor het onderzoeken daarvan
ingesteld tot het betaalde voet
bal te worden toegelaten. In het
toenmalige officiële orgaan van de
KNVB, De Sportkroniek, werden
op 7 februari 1955, de toelatings
eisen gepubliceerd:
1. De vereniging moet rechtsper
soonlijkheid bezitten en
amateurs worden geleid.
2. De algemene vergadering der
vereniging moet haar goedkeu
ring aan het betalen der spelers
hebben gehecht.
3. Het terrein en de accommodatie
moeten voldoen aan de eisen die
door de KNVB zijn gesteld. De
totale accommodatie moet ge-
