BLOEMENGEUREN
ALS LEERMIDDEL
it
Belangwekkend
experiment in
blindenschool
van München
o
O
ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1971
Erbij
S-
->
ft
in
ï-
Onderwijzer Rudolph Braun helpt de handen der blinde leerlingen
bij het determineren der kingsize-bloemmodellen na de „ruikles” in
de schooltuin.
LICHAMELIJK gehandicapten
telden vroeger niet mee. Wie een
hand, een oog of een ander zin
tuig miste en daardoor op
school niet goed kon meekomen
die werd als kind eigenlijk al
afgeschreven voor de maatschap
pij. Zo’n kind begon zijn leven
dus met een dubbele achterstand
die bijna nooit meer in te halen
was. Als „onvolwaardige” kreeg
hij later zelden of nooit een baan
met promotiekansen, omdat de
„patroons” zulke werknemers
niet lustten. Voor hen werd
hooguit „passende arbeid” ge
schapen, in de vorm van manden
vlechten of borstels binden. Een
heel leven lang meestal
Alle begin is moeilijk. De jongste leerlingen krijgen daarom aanvankelijk alleen sterkgeurende bloe
men te ruiken zoals (foto) een perk met rozemarijn.
Margrieten geuren niet sterk. Maar de zevenjarige Petra Oyda kan, door voorzichtig „navoelen” van de typische bloemvorm, ze toch feil
loos benoemen.
F//
BF
Bfiï a. i
-S'ï’ A-j
*- -
‘O
-
-v
AA>
tot
’t
HERMAN CROESEN
scholen voor blinden of slechthoren
den. Doel van dat onderwijs is in de
eerste plaats, de eventuele „sluime
rende” talenten en natuurlijke be
gaafdheden van de leerlingen te ont
dekken en te ontwikkelen, opdat zij
zich later als mens èn als „nuttig
lid van de maatschappij” opti
maal ontplooien kunnen.
chaamsgebrek om over hun handi
cap „heen te groeien”.
iad
de
de
per
di-
11
het
een
oor
ni-
dat
er-
cen
pij
/an
•an
lid,
(ld,
nd.
re-
io-
;en
iek
an
nd
len
>r-
?e-
-k.
10-
een
der
'an
aat
10-
:h»
(ti
jen
:en
de
lar
•an
en
nd
en
en
be-
A
en-
ing
left
or-
id
is
t.
sn
in
g-
i-
n.
1-
3-
el
-k
er
i-
■n
onder deskun-
ontwikkelde tot een
met
wiens
een ijzeren
een
delen en andere speciale voorzienin
gen, plus een grote hoeveelheid tact
en begrip aan de zijde van de leer
krachten. Maar bij dit alles is er al
thans één lichtpuntje: het unieke (en
nooit geheel verklaarde) vermogen
van vrijwel alle mensen met een li-
DIE TIJD is gelukkig definitief
voorbij. Vandaag de dag krijgt elk
individu in principe gelijke kansen
en dat geldt ook voor de gehandicap
ten. Voor hen is er aangepast onder
wijs in speciale instituten zoals de
ankeren”. Enkele dagen later volgt
dan, in de schoollokalen, de proef op
de som. Flesje met extracten van
rozenolie of andere bloemen worden
van bank tot bank doorgegeven en
na dit „examen” moeten de kinde
ren dan een voor een de leraar toe
fluisteren, bij welke bloem deze geur
hoort.
GELIJKTIJDIG circuleren door de
klas plastic modellen van de bloe
men in kwestie, de vele malen ver
groot en geheel uitneembaar zijn.
Dankzij hun meestal reeds zeer fijn
ontwikkelde tastzin kunnen de leer
lingen dan precies navoelen, hoeveel
bloembladeren en stuifmeeldraden
de bloem bezit, hoe die gegroepeerd
zijn en wat hun karakteristieke vor
men zijn. Die plastic bloemen zijn
zo fijn gemodelleerd dat de kinde
ren zelfs de structuur van de blad-
nerven met de vingertoppen kunnen
volgen.
NATUURLIJK is dergelijk specia
listisch onderwijs veel kostbaarder
dan schoolonderricht voor normale
kinderen, maar de baten zijn tweëer-
lei. Ten eerste voor de gehandicap
te zelf, die aldus zijn „gebrek” kan
compenseren en zich een zelfstandig
onafhankelijk bestaan kan scheppen.
En ten tweede ook voor de maat
schappij „an sich”, die het zich in
deze tijd van schaarste aan werk
krachten zeker niet kan permitteren,
een potentiële arbeidsreserve als die
der gehandicapten ongebruikt te la
ten.
VAST STAAT in elk geval, dat de
„reuklessen” ook voor de psycholo
gie van het blinde kind van grote
waarde zijn. Zij krijgen er meer
zelfrespect door, zoals onder meer
blijkt uit de trots waarmee zij be
zoekers (experts in blindenonderwijs
uit vele Europese landen) in hun
schoolse bloementuin rondleiden.
IEDEREEN HEEFT daar in de
eigen omgeving wel eens voorbeel
den van gezien of gehoord. Een kind
dat beide armen mist en zichzelf
HET EXPERIMENT is nu ruim
twee jaar aan de gang. De beste re
sultaten worden verkregen met blin
de meisjes, waarschijnlijk omdat die
van nature meer „bloem-minded”
zijn dan jongens in hun lagere-
schooljaren. Maar in feite zijn alle
leerlingen hevig geïnteresseerd, al
komen enkelen dan ook niet verder
dan het herkennen van ver uit elkaar
liggende bloemgeuren zoals bijvoor
beeld van anjers en hyacinthen.
Sommige kinderen kunnen evenwel
ook zwakke en weinig contrasteren
de geuren als die van diverse tuin
kruiden foutloos benoemen, maar de
kroon spant een blind meisje van elf
jaar, dat zelfs moeiteloos de geuren
van vier verschillende soorten rozen
uit elkaar houdt. „Een natuurtalent”
zegt het schoolhoofd, die voor haar
al een gouden toekomst ziet als geu-
renmengster voor een grote parfum-
fabriek of in de essence-industrie,
die beide om dergelijke „fijne neu
zen” zitten te springen.
spelenderwijs (maar
dige leiding) ontwikkelde tot
vaardig reclame-tekenaar
de voeten. De doofstomme
passie voor rekenen en
wilskracht geleid hebben
bliksemcarrière in de wiskunde en
de computer-wetenschap. En de blin
de jongeman die na jarenlang inten
sief oefenen een „vingertoppenge
voel” ontwikkelde dat hem in staat
stelt als radio- en tv-monteur een
dikke boterham te verdienen.
De„Landesblindenschule” in Mün-
chen-Nymphenburg, een lagere
school voor blinden en slechtzienden
die onder hoede staat van de Beierse
regering, werkt ook volgens deze
lijnen. Ervan uitgaande dat het ge
mis van één zintuig in dit geval
dus het gezichtsvermogen meest
al de andere zintuigen scherpt en
stimuleert, heeft men daar voor het
onderricht in de natuurlijke historie
een aantal proef tuintjes aangelegd
in strikt gescheiden perken al
lerlei soorten bloemen gekweekt
worden. Als de bloemen in bloei
zijn, krijgen de leerlingen in kleine
groepjes bij toerbeurt in elk perk
„ruikles”. Hun wordt ingeprent, de
specifieke bloemgeuren diep op te
snuiven en in hun geheugen te „ver-
EENVOUDIG IS dit onderwijs aan
gehandicapten overigens niet. Het
kent vele voetangels en klemmen
waarmee het gewone onderwijs nooit
te maken krijgt. Het vereist boven
dien een groot aantal dure hulpmid-
-
W «i
A
-
