Drie jaar met ruilhart
DRUK OP NIXON
OM IN SAIGON
IN TE GRIJPEN
Opnieuw Britse militair in
Belfast doodgeschoten
Kwestie-Be rlijndoorbraa k
na
17 maanden onderhandelen
Staatsgreep van Ky verwacht
Het vraagstuk der
Universiteit
van La Paz
Geïnterneerden in hongerstaking
met bommen
bestookt
Reeks van crises sinds tweede wereldoorlog
fïFM
beroepenselectie
k
Bonthandel legt
zich een aantal
beperkingen op
Robert Kennedy jr
krijgt boete
lis,
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1971
3
(Van onze redacteur in Washington)
Gekonkel
Slecht voedsel
t
Kennedy
Muur
A rbeidersopstand
r
BERLIJN (DPA en AFP) Gisteren is het tot een beslissende door
braak gekomen bij de al ruim zeventien maanden durende onderhande-
lingen over Berlijn tussen de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, Engeland
en Frankrijk. In een na afloop van hun 33ste bijeenkomst in West-Berlijn
uitgegeven communiqué zeggen de vier ambassadeurs van deze landen dat
zij het eens zijn geworden over „de tekst van het ontwerp voor een raam
overeenkomst”. Dit ontwerp zal de regeringen van de betrokken landen
voor nadere bestudering worden voorgelegd. De vier ambassadeurs zullen
echter weer bijeenkomen. De datum voor deze bijeenkomst zal binnenkort
worden vastgesteld.
n
rt
WASHINGTON Hoewel de
Amerikaanse regering officieel zegt
neutraal te staan in de komende presi
dentsverkiezingen in Zuid-Vietnam,
wordt ook binnen de regering de druk
op president Nixon steeds groter om
te voorkomen dat de Zuidvietnamese
president Thieu inderdaad de enige
kandidaat zal zijn.
Wegens „ordeverstoring”
Mooiste
F* 1
het
(Van onze redacteur in Londen)
te
1
die
5
e
1955
1958
bezoekt
Kennedy
1949
e
le
Ameri-
20 augustus:
;n
r
1953
17 juni: arbeidersopstand in Oost-Ber-
De Amerikaan Louis Russell leeft drie jaar met een getransplanteerd hart. Ter
gelegenheid van dit feit heeft hij een feest georganiseerd. Een van de gasten was
mevrouw Emily Brown, wier zoon de hartdonor was. Russell is de enige man
ter wereld die drie jaar na de transplantatie nog leeft.
i
i
r
De hoogepunten in de geschiedenis van
de kwestie-Berlijn kunnen in de volgende
data worden samengevat.
In kringen van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken wordt nu openlijk ge
vleesd voor een staatsgreep van de kant
van vice-president Ky, die zich te elfder
ure uit de verkiezingen heeft teruggetrok
ken nadat het Zuidvietnamese Hoogge
rechtshof een eerdere beslissing introk en
hem toch toestand op de kieslijsten ge
plaatst te worden.
Adviseurs hebben er bij president Nixon
op aan gedrongen om de Amerikaanse am
bassadeur in Saigon, Ellsworth Bunker,
die er niet in slaagde om Ky van gedach-
5 december: Ernst Reuter tot burge
meester gekozen.
12 mei: opheffing van de blokkade van
Berlijn.
juli: conferentie van de Grote Vier in
Genève over de kwestie-Berlijn. Geen re
sultaten.
De „New York Times” die deze gedach
tengang ook aanhangt sprak in een hoofd
artikel van het „gekonkel” van ambassa
deur Bunker om de verkiezingen een ver-
nisje van democratie te geven.
6 september: president De Gaulle be
klemtoont op een persconferentie de abso
lute noodzaak van de verdediging van
Berlijn „desnoods met geweld”.
1970
26 maart: begin Viermogendhedenbe-
sprekingen over Berlijn tussen de vier
ambassadeurs.
Kennedy en enkele andere jongens wer
den zondagavond gearresteerd, omdat zij
voortdurend een deel van de straat ver
sperden nadat zij door de politie gesom
meerd waren, door te lopen.
Robert werd vorig jaar september in
hechtenis genomen omdat hij marijuana
bij zich gehad zou hebben. Hij kreeg toen
een jaar voorwaardelijk.
„Acute ziekte”. De Braziliaanse revolutio
nair Amaro Luis de Calvalho alias „Ca-
pivara” is op de binnenplaats van de ge
vangenis van Recife overleden, volgens
de gevangenisautoriteiten aan een „acute
ziekte”. Calvalho zat drie jaar celstraf
uit nadat hij schuldig was bevonden aan
het in brand steken van verscheidene
suikerplantages in Noordoost-Brazilië.
n
It
e
P
e
e
e
■g
LONDEN (Reuter). Het internationa
le genootschap voor de bonthandel zal
met ingang van volgende maand de ver
werking verbieden van de huid van zeven
steeds zeldzamer wordende dieren, waar
onder de tijger, enige luipaardsoorten en
twee ottersoorten. Men wil hierdoor voor
komen dat deze dieren worden uitgeroeid.
n
ti
e
t.
d
i,
it
s.
g
I-
;e
d
•t
■d
ït
ie
st
i-
•e
j.
BELFAST In Noord-Ierland is gisteren de veertiende Britse militair sinds het
begin van dit jaar door de IRA gedood. Hij stond op de uitkijk op een door zand
zakken en Ijzeren golfplaten omgeven observatiepost op een twintig meter hoog dak
van een fabriek nabij de Crumlinroad in Belfast. Hij werd het slachtoffer van een
scherpschutter, die lang op hem moet hebben gemikt en hem door de kleine opening
in de stelling in het hoofd trof. De militair stierf enkele ogenblikken later.
1948
20 juni: monetaire hervorming in de
drie Westelijke bezettingszones.
24 juni: eerste crisis, begin van de
blokkade. De Westelijke geallieerden ant
woorden met een luchtbrug tussen hun
bezettingszones en Berlijn.
1 juli: einde van het Viermogendheden-
bestuur.
30 november: de Russen stellen in hun
sector een stadsparlement in.
1945
2 mei: Russische troepen trekken Ber
lijn binnen, op 1 juli gevolgd door de
Britten, de Amerikanen en de Fransen.
30 juli: de intergeallieerde „Komman-
dantur” treedt in functie.
17 juli-2 augustus: de Conferentie van
Potsdam legt de op 12 september 1944 in
Londen door de „Europese commissie van
advies” bereikte akkoorden inzake het
„controlemechanisme in Duitsland” vast.
De status van Berlijn werd hierbij niet
rechtstreeks vermeld.
1947
24 juni: de Russische vertegenwoordiger
in de Kommandantur, generaal Kotikov,
weigert de verkiezing van de SPD’er
Ernst Reuter tot burgemeester van Ber
lijn te bekrachtigen.
Arrestaties. De politie in Londen heeft bij
huiszoekingen in het afgelopen week
einde een groot aantal documenten, ont
plofbare stoffen en vuurwapens in be
slag genomen. Zes jongelieden wier leef
tijden variëren van 23 tot 25 jaar zijn
aangehouden en beschuldigd van het
smeden van komplotten tot het plegen
van bomaanslagen.
LA PAZ (AFP). Militairen van
nieuwe rechtse bewind in Bolivia hebben
gisteren met steun van enige jachtbom
menwerpers uit de Tweede Wereldoorlog,
een einde gemaakt aan het verzet van
ongeveer 300 studenten die de zijde had
den gekozen van de afgezette president
Juan José Torres.
Volgens hier ontvangen berichten blijkt
de nieuwe beslissing van het Hoogge
rechtshof in Saigon waarmee de vorige
uitspraak zonder meer weer werd teniet
gedaan dusdanig gearrangeerd te zijn ge
weest dat de kieslijsten net lang genoeg
weer heropend werden om de naam van
vice-president Ky als kandidaat te regis
treren zonder dat generaal Duong van
Minh (die zich ook terugtrok als kan
didaat) de gelegenheid zou hebben om
zich ook te laten inschrijven.
27 november: de spanning groeit. Russi
sche en Amerikaanse tanks nemen aan
weerskanten van de Muur posities in.
Het totaal aantal doden sinds de afkon
diging van de interneringen (twee weken
geleden) is tot dertig opgelopen, doordat
nog een burger die veertien dagen gele-
kend, in het besef dat zij elk moment,
door kogels die van alle kanten kunnen
komen, kunnen worden getroffen. In het
geval van gisteren konden de kogels van
niet minder dan honderd omliggende ge
bouwen komen.
HYANNIS, (Reuter) Robert Kenne
dy, de 17-jarige zoon van wijlen senator
Robert Kennedy, is door de arrondisse
mentsrechtbank in Hyannis gestraft met
een boete van vijftig dollar wegens „orde
verstoring” in de hoofdstraat van Hyan
nis.
lijn uit protest tegen de gestelde produk-
tienormen. Interventie van Russische
troepen. Hierbij zouden bijna driehonderd
burgers zijn gedood.
den zwaar gewond raakte in het zieken
huis is overleden.
De geïnterneerden die zich aan boord
van het in de haven van Belfast geanker
de depot-schip Maidstone bevinden zijn
gisteren in hongerstaking gegaan uit pro
test tegen het slechte voedsel, het gebrek
aan lichaamsbeweging en het feit dat ze
dicht opeen gepakt zijn.
Na de geboorte zei ze: „Ik voel het
zelfde als elke andere moeder in de we
reld: mijn baby is de mooiste”.
zouden bestaan? Daarop kan men als leek
moeilijk een antwoord geven, maar het is
wel zeker dat iets dergelijks ook in andere
faculteiten en bij andere beroepsoplei
dingen noodzakelijk zal blijken, als de
huidige ontwikkeling zich voortzet. Om
wat dichter bij ons eigen huis te blijven:
de selectie van kandidaten voor de op
leiding van journalisten aan de school te
Utrecht (met haar beperkte capaciteit) kan
mettertijd al evenmin ontkomen aan een
methode van „talentenjacht”, waarbij be
paalde criteria beslissend zullen moeten
zijn. Kan men in zo’n geval spreken van
een kwetsuur aan de individuele keuze
vrijheid? Een dergelijke selectie zou mede
gebaseerd zijn op het individuele belang
door haar zelfbeschermende werking. De
kwaliteit van de toekomstige beoefenaars
van het vak, of dat nu medicijnen of jour
nalistiek is, kan eigenlijk nog belangrijker
worden genoemd dan de „behoefte”, die
met veel minder zekerheid is vast te
stellen.
Zolang er geen wettelijke regeling komt
die voorziet in de fundamentele norm,
moeten de universiteiten provisorische
maatregelen treffen om een overstelping
der faculteiten tegen te gaan. De rijks
universiteit van Utrecht werkt al met
wachtlijsten bij Nederlands en Geschiede
nis. De selectie geschiedt bij loting. Men
rekent daar op een zekere „zelf-selectie”
onder dwang van informatieve gesprek
ken met de kandidaten. De wachtlijst-
methode betekent echter dat geen on
herroepelijke uitsluiting plaats heeft, iets
wat naar het gevoel van de meeste be
trokkenen bij de faculteitsraden een on
toelaatbare ingreep zou zijn.
Toch blijft het de vraag of voor weten
schappelijke beroepen die een zeer spe
ciale geschiktheid en aanleg vereisen, op
den duur niet een proefperiode zal moe
ten worden ingevoerd.
Bij het voortgezette onderwijs heeft de
Mammoetwet immers het principe van
de „talentenselectie” al aanvaard, waar
door de vrijheid van onderwijskeuze sterk
beperkt wordt.
1952
26 mei: beëindiging van het bezettings-
statuut van de geallieerden in West-Duits-
land.
27 mei: de drie verbinden zich hun
aanwezigheid in Berlijn te handhaven
„zolang hun verantwoordelijkheden dit
vereisen”.
1963
26 juni: president
West-Berlijn.
1961
4 juni: ontmoeting Kroesjtsjev-Kennedy
in Wenen. Kroesjtsjev herhaalt zijn voor
stellen van 11 mei 1959.
De ongehuwde Bernadette Devlin, het
Lagerhuislid voor Midden-Ulster,
maandag (enkele weken te vroeg) is be
vallen, maakt het goed, evenals haar
dochter. Bernadette heeft zich de laatste
weken niet gespaard, want na de aankon
diging van de interneringen keerde zij
naar Ulster terug om de campagne daar
tegen te leiden, sprak bijna dagelijks op
vergaderingen en andere bijeenkomsten.
1969
5 maart: Heinemann president van de
Duitse Bondsrepubliek en West-Berlijn.
De Russen protesteren en er volgt een
hindering van het verkeer op de autowe
gen van en naar Berlijn.
Premier Lynch van de Ierse Republiek
en andere ministers hebben in Dublin
met zestien oppositieleden van het Stor-
mont-parlement geconfereerd.
1959
11 mei: de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Christian Herter,
stelt een vredesplan in etappes voor. De
Russen formuleren tegenvoorstellen,
waarin West-Berlijn een vrije en gedemi
litariseerde stad zou worden.
De studenten hadden zich veschanst in
de universiteit in de hoofdstad, uit woede
over de verdwijning van hun collega’s die
door rechtse militairen zouden zijn weg
gevoerd.
Ongeveer 500 militairen met automati
sche wapens, mortieren en bazooka’s om
singelden het gebouw. Ze kregen de steun
van twee militaire vliegtuigen die eerst
drie bommen lieten vallen en toen de
studenten met boordwapens bestookten.
Na een kort gevecht waarbij de ingang
van het gebouw door bazookagranaten
werd vernield, gaven de studenten zich
over. Aan hun kant zouden zeker twee
doden zijn gevallen en verscheidene ge
wonden.
Eerder was bekendgemaakt, dat de
staatsgreep van 112 mensen het leven had
geëist, terwijl er vele honderden werden
gewond. De meeste slachtoffers vielen in
de hoofdstad.
21 juni: ondertekening in Parijs van de
Jessup-Malik-akkoorden, waarin de vrije
toegang tot West-Berlijn wordt gegaran
deerd.
21 september: stichting van de Federale
Duitse Bondsrepubliek (West-Duitsland).
Adenauer wordt bondskanselier.
Oktober: de Westeliike geallieerden ge
ven hun sectoren in Berlijn een gemeen
schappelijke grondwet.
7 oktober: vorming van de Duitse De
mocratische Republiek (Oost-Duitsland)
met Oost-Berlijn als hoofdstad.
Dit incident toont nog eens aan, hoe
groot het risico is dat de Britse militai
ren in Noord-Ierland lopen en onder wel
ke bovenmenselijke spanning zij hun zwa
re taak moeten verrichten. Want velen
staan acht uur op wacht, scherp uitkij-
25 november: tweede crisis, ultimatum
van premier Kroesjtsjev: alle troepen te
rugtrekken, binnen een half jaar een
„vrije stad” stichten en alle toezicht over
dragen aan de DDR. De geallieerden wei
geren.
vijftienduizend
kaanse militairen arriveren in West-Ber
lijn en de Westelijke mogendheden pro
testeren bij de Russische regering tegen
de Muur.
25 december: de Westberlijners mogen
de Muur passeren om kerstbezoeken aan
familieleden te brengen.
Een andere militair werd onlangs in
dezelfde stelling dood geschoten. De
meeste militairen dragen kogelvrije ves
ten, die echter niet tegen snelvuur zijn
bestand. Er was besloten de uitkijkpost
van speciale plastic schermen te voor
zien, maar dat was nog niet gebeurd.
1971
6 maart: na een voorstel van Oost-
Duitsland worden onderhandelingen geo
pend tussen de Senaat van West-Berlijn
en de DDR over het verkeer van personen
en goederen uit West-Berlijn door Oost-
Duitsland.
3 mei: Walter Ulbricht als leider van
de Oostduitse Communistische Partij op
gevolgd door Erich Honecker.
Juni-augustus: voortzetting
17 juli: de Westelijke mogendheden
verwerpen het Russische memorandum.
13 augustus: de inter-zonegrenzen wor
den door de Oostduitse politie gesloten en
men begint met de bouw van „de Muur”,
die West-Berlijn van Oost-Berlijn afgren
delt.
Ondanks de protesten van premier
Heath steunt de republikeinse regering
de door de oppositie begonnen burgerlijke
ongehoorzaamheidscampagne, die de Ka
merleden prefereren boven geweld. Tot
de aanwezigen behoorden John Hume en
Ivar Coover, sociaal-democratische le
den van het parlement die na hun arres
tatie in Londonderry wegens obstructie»
van de troepen, op borgtocht in vrijheid
zijn gesteld.
De vraag van de „Numerus Fixus” (het
aan een maximum binden van het aantal
toe te laten studenten voor een bepaalde
faculteit) houdt in universitaire, weten
schappelijke en ook politieke kringen velen
bezig. Het grote probleem, dat deze vraag
zo actueel heeft gemaakt, is het gestadig
toenemen van eerstejaars studenten boven
de capaciteit van de universitaire op-
leidingsmiddelen.
Die capaciteit is voornamelijk een kwes
tie van geld, dat beschikbaar moet komen
voor gebouwen, huisvesting, leerkrachten
en opleidingsapparatuur. Iedere student
kost het rijk jaarlijks een aanzienlijk be
drag, dat eerder zal stijgen dan dalen
naarmate nieuwe maatschappelijke nor
men tot gelding komen, waarvan de ten
dens zich richt op het ideale (ofschoon on
bereikbare) fenomeen van kosteloos onder
wijs voor iedereen.
Het is de vraag of in een samenleving
als de onze die kosteloze wetenschappe
lijke opleiding tot in de hoogste regionen
inderdaad ideaal zou zijn. In communis
tische samenlevingen behoort de koste
loosheid van opleiding tot een groot com
plex van staatshegemonische instellingen,
waarbij politieke eenzijdigheid zowel aan
het begin als aan de voltooiing van iedere
wetenschappelijke scholing staat.
In een vrijere samenleving kan men zich
een volkomen kosteloze scholing onmoge
lijk denken zonder een bepaalde selectie,
waarbij echter de vrije keuze van het in
dividu in hoge mate dient te blijven ge
handhaafd. In die situatie zou het ideaal
moeten worden gevormd door een streven
naar een volkomen gelijke kans voor ieder
talent, voor iedere professionele roeping
en voor iedere herkenbare persoonlijke
geschiktheid, onafhankelijk van de finan
ciële middelen waarover het milieu van
de kandidaat beschikt om hem te mainte
neren.
Een bijdrage naar vermogen moet in de
eerste plaats conditioneel zijn, maar daar
naast moeten ter verantwoording van de
hoge overheidskosten per individu zekere
eisen gesteld worden aan de prestaties en
geschiktheid van de kandidaat.
Maar deze mooie theorie wordt volstrekt
onhoudbaar door de nood, waarin de
onderwijsinstellingen zijn komen te ver
keren met betrekking tot hun capaciteit.
Als de hoge kosten niet hoog genoeg zijn
gebleken om die capaciteit naar behoefte
uit te breiden, is men noodgedwongen aan
«de „Numerus Fixus” toe. Men moet door
bepaalde maatregelen proberen te ver
hinderen dat de universiteiten over
stromen.
Nu is er nog een andere factor in het
spel, namelijk de behoefte aan afgestu
deerden in een bepaalde tak van weten
schap. Dat is een gevaarlijke factor, om
dat die behoefte zeer moeilijk over een
langere termijn te voorspellen valt en
voorts omdat het regelen van de toevloed
in verhouding tot de veronderstelde be
hoefte bedenkelijk dicht nadert tot een
soort staatsbemoeiing die onder dictato
riale noemer valt.
Men zou namelijk kunnen komen tot de
situatie, waarin het individu verhinderd
wordt een beroep te kiezen dat het wenst
en gedwongen wordt naar een andere
werkzaamheid in de maatschappij, die niet
overeenstemt met zijn aanleg of voor
liefde.
Een situatie, die zou rieken naar de
„robot-maatschappij” waarin het individu
willoos werktuig van „Big Brother” de
Staat wordt.
Met dat al is het probleem wel ongeveer
omschreven, maar waar ligt een aanvaard
bare en verantwoorde democratische en
moreel geoorloofde methode van regle
mentering?
Vooral in medische kringen leeft de on
zekerheid over de manier, waarop men
de opleiding van artsen en medische spe
cialisten zal moeten saneren, zeer sterk.
In „Medisch Contact”, officieel orgaan van
de Koninklijke Nederlandse Maatschappij
tot Bevordering der Geneeskunst, laat de
hoofdredacteur van dit blad, de arts
F. Bol, zijn licht over het vraagstuk schij
nen en hij komt tot de conclusie dat er een
politieke beslissing zal moeten worden ge
nomen over de kwestie of de maatschap
pelijke behoefte dan wel de keuze-vrijheid
van het individu zal moeten prevaleren.
Hij stelt dat van een verantwoorde selec
tie vooraf geen sprake kan zijn „zolang de
criteria ontbreken waaraan kan worden af
gemeten of de medische student van nu
later een goed arts zal zijn”.
Ofschoon dokter Bol het probleem niet
nader uit werkt, krijgt men de indruk dat
hij zou willen pleiten voor de formulering
van zulke criteria, eerder dan voor het af
grendelen van de medische faculteit naar
de maatstaf van de maatschappelijke be
hoefte. Dat zou de gedachte doen uitgaan
naar een soort proeftijd voor de medische
student, die na toelating tot de faculteit
op een of andere manier zal moeten be
wijzen dat „er een medicus in hem steekt”.
Is zo’n proeftijd te verwezenlijken en kan
het denkbaar zijn dat criteria daarvoor
van de
Viermogendhedenbesprekingen over Ber
lijn.
eens aan,
ten te doen veranderen, terug te roepen
en te doen vervangen door een krachtiger
diplomaat. Deze diplomaat zou, naar het
inzicht van deze adviseurs, door president
Nixon met nieuwe instructies die niets aan
duidelijkheid te wensen over laten, zo spoe
dig mogelijk naar Saigon gezonden moeten
worden om te proberen president Thieu
ervan te overtuigen dat de verkiezingen
en de rust in Vietnam alleen nog gered
kunnen worden, wanneer hij bereid is af te
treden om nieuwe verkiezingen op een
latere datum mogelijk te maken.
1965
7 april: het Westduitse parlement ver
gadert in West-Berlijn. Oost-Duitsland
neemt maatregelen om het verkeer te
hinderen.
