Alarminstallatie
tegen inbrekers
Enorme etalage
van
de elektronische industrie
Tekort aan
service-
monteurs
uk°22^andenen ^e^ron^sc^e orgels zeer populair
- met „onhoorbaar geluid”
■s
Video-cassetterecorder
van
r
maakt „inblikken”
favoriete programma’s
op t.v. nu mogelijk
TOEPASSINGEN
ANDERE SYSTEMEN
MAGISCH ORGEL
20
WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1971
21
ïl
-
X
li
DE FIRATO ’71 zal weer de enorme etalage
zijn van de modernste voortbrengselen der elec-
tronische industrie en een der grootste tentoon
stellingen op dit omvangrijke gebied in West-
Europa. Weliswaar is West-Duitsland de organi
satoren net even voor geweest met de grote
Berlijnse .Funkausstellung”, maar deze heeft
toch Amsterdam de primeur niet kunnen af
snoepen: de videocassetterecorder, populair ge
zegd een bandrecorder voor het opnemen en
afdraaien van televisiebeelden.
l|k
taf"
FIRATO 71
Philips-tv met voorselectie in een laatje.
zeer
De Firato ’71 wordt van 10 tot en met
19 september gehouden in de RAI in
Amsterdam. De openingstijden zjjn van
maandag tot en met zaterdag van tien
tot vjjf uur en 's avonds van zeven tot
tien uur. Op de twee zondagen 13 en
19 september is de RAI alleen van tien
tot vjjf geopend. De toegangsprijs is
vier gulden per persoon.
Spanje.
Staten.
Het is met dit soort orgels eigenlijk
begonnen in 1935. Er was toen weliswaar
nog geen sprake van electronica, maar de
pionier Hammond had deze ook niet no
dig, want hij maakte een elektromagne
tisch toonwielenorgel, waarbij de klank
door draaiende toonwielen met een geheel
eigen vibrato en timbre wordt voortge
bracht.
Het eerste Hammondorgel werd gele
verd aan Henry Ford I en het tweede aan
de componist van moderne muziek George
Gershwin. Jarenlang was Hammond al
leenheerser op dit gebied, tot verschillen
de fabrieken in Amerika, waar het huis
orgel zeer in trek is, elektronische orgels
begonnen te maken. Ook Hammond ging
tenslotte hiertoe over.
De techniek maakte een totale omwen
teling door, van radiobuizen naar transis-
toren, waarna men nu gekomen is tot zo
genoemde Integrated Circuits, samenge
stelde micro-miniatuurschakelingen,
waarbij eenheden, kleiner dan het klein
ste lucifersdoosje, met tientallen transisto-
ren, dioden en weerstanden de toonvor-
toestel bij nodig is. Voor uitzendingen in kleur is het
apparaat eveneens geschikt. En wie zich de aanschaf
fing van een ook enigszins prijzige televisiecame
ra kan permiteren, is in staat om bijvoorbeeld eigen
tv-programma’s samen te stellen, desnoods met acteurs
en actrices uit de huiselijke kring. Uiteraard biedt het
apparaat nog tal van andere misschien nu nog on
bekende mogelijkheden. Ongetwijfeld komen er over
enige tijd cassettes met kant-en-klaar programma’s in
de handel.
mende taak kunnen overnemen van hele
schakelpanelen.
Steeds doen zich nieuwe mogelijkheden
voor die de praktische bruikbaarheid van
het elektronische orgel belangrijk uitbrei
den. Zo verscheen vorig jaar „Rithmix”
een soort ingebouwde drummer, een kast
je, dat op het orgel wordt aangesloten en
in staat is enkele tientallen soorten ritmi-
De video-cassetterecorder is niet alleen aantrekkelijk
voor het gezin, waarin de interessen zich verdelen
over de verschillende zenders, zij biedt ook uitkomst
in ziekenhuizen, bejaardentehuizen, internaten en aller
lei andere inrichtingen, waar men zich dikwijls aan een
strakke dag- en avondindeling dient te houden. Behal
ve de mogelijkheid zelf opgenomen programma’s op
het gewenste ogenblik te vertonen, bestaat in de na
bije toekomst de mogelijkheid programma’s van aller
lei aard te kopen of te huren. In de sfeer van het
amusement zal men daaraan, vooral ook in de genoem
de inrichtingen maar ook in bijvoorbeeld hotels veel
hebben.
Op het gebied van educatie kan de recorder een
schier onbegrensd terrein bestrijken. De arts kan er
profijt van hebben; de tijd voor het bijhouden van
vakliteratuur ontbreekt hem dikwijls, maar het kijkeh
naar een videoprogramma van een uur is voor hem
haalbaar. Ook de huisvrouw die belangstelling heeft
voor bijvoorbeeld bloemschikken of kookrecepten zal
beter en sneller geïnformeerd worden door middel van
een videoprogramma dan door middel van cursus of
omgezet. „Selecta-Vision” is vooral gericht op goed
kope massaproduktie.
sche begeleiding van de meest uiteenlo
pende aard en tempi voort te brengen. Het
tempo past zioh automatisch aan bij de
snelheid van spelen.
De mogelijkheden van een elektronisch
orgel worden op de Firato gedemonstreerd
op het „magische orgel” dat bij andere
orgels in de zuidhal is ondergebracht. Het
magische orgel is iets totaal anders dan
het „magie organ” van John Woodhouse
alias Johnny Holshuysen. Dat is namelijk
een accordeon.
boek. De cursus is aan een vast tijdstip gebonden, het
videoprogramma niet en is bovendien te herhalen. Een
boek biedt meestal te weinig instructie en vraagt veel
tijd. Men kan zich ook voorstellen dat bijvoorbeeld een
automobielindustrie zijn dealers bij het uitkomen van
een nieuw type auto instrueert met behulp van een
videocassette. Tijdrovende cursussen of instructies op
papier kunnen dan achterwege blijven.
Dat geldt in feite voor elke industrie, die bedrijfs-
cursussen geeft. Elke instructie kan zo dikwijls worden
herhaald als in de praktijk nodig blijkt te zijn. Het
herhalen van een les door een leraar brengt proble
men met zich mee, het nog eens vertonen van een
beeldband daarentegen levert geen moeilijkheden op.
Denken we ook eens aan de opleiding van verpleegsters
of laboranten, het geven van college aan studenten of
het instrueren bijvoorbeeld van vertegenwoordigers.
Het aantal toepassingsmogelijkheden is zo groot dat
het onbegonnen werk is ze allemaal te noemen. Men
zou het zo kunnen stellen: Een beeld zegt meer dan
duizend woorden. De roep om visualisatie wordt steeds
duidelijker hoorbaar. Die visualisatie indringender
dan welk gesproken woord ook wordt mogelijk
dankzij VCR.
De stereo-radiorecorder is het nieuwste apparaat uit
de Philips-serie. Met het toestel kunnen o.m. moeite
loos stereo- en mono-radioprogramma’s op de cas
sette worden opgenomen. Het apparaat is draagbaar
en leent zich derhalve uitstekend voor gebruik in
weekend-huisjes, caravans, maar ook thuis. Deze
radiorecorder heeft vele functies en mogelijkheden en
is dank zij onder meer het gebruik van drukknop
pen gemakkelijk te bedienen.
De recorder is niet het enige systeem voor video
registratie. De reeds genoemde grammofoonplaat is er
één van. Zij is minder kostbaar doordat massafabri-
cage mogelijk is 20) maar er is uiteraard een
speciale af speler voor nodig, die op ongeveer 120
komt. Zelf opnemen is niet mogelijk en de speelduur
is (wegens het hoge toerental van 1500 p.m.) maar on
geveer tien minuten.
Zelf opnemen is ook niet mogelijk met het CBS-EVR-
systeem, waarbij gebruik gemaakt wordt van film met
fotografische emulsie en de t.v.-beelden worden omge
zet in voor t.v. geschikte signalen. De filmcassettes
hebben een speeltijd van een half uur. Door stilzetten
van de film is het mogelijk een bepaald beeld afzon
derlijk te bekijken.
Een vierde systeem, dat ook alleen voor weergave
geschikt is, het „Selecta Vision”-principe van RCA, ge
bruikt een goedkope plastic band, waarin door een
stalen moederhand een soort reliëfpatroon is gedrukt,
dat via een elektronisch systeem in t.v.-signalen wordt
Ruim 13.000 elektronische en elektro
magnetische orgels zijn er het afgelopen
jaar in ons land verkocht. Deze populari
teit ligt enerzijds aan de gemakkelijke
bespeelbaarheid en anderzijds aan het ei
gentijdse geluid. Die gemakkelijke be
speelbaarheid is geen fabeltje. Wie de
moeite neemt een simpele melodieregel
van muziek te leren lezen en zich daar
naast ongeveer 40 standaardakkoorden ei
gen maakt, kan al binnen zeer korte tijd
met een wonderlik geluid een aardig stuk
je spelen. Dat is een prettig vooruitzicht
voor de beginner, die op een piano enkele
jaren nodig heeft om het tot enigszins
redelijke prestatie te brengen.
Dit magische orgel zal ieder uur gedu
rende vijf minuten bespeeld worden door
de organist Martin Tower, een naam die
door vele grammofoonplaten bekendheid
heeft gekregen. Hij zal in hoofdzaak po
pulaire melodieën spelen. Enkele gastor-
ganisten zullen af en toe serieuze muziek
spelen, waarvoor het orgel eveneens
geschikt is.
de gebruikte combinatie door een indrin
ger on mogelijk is.. Er is een instelbare
alarmvertraging, zodat in- en uitschakelen
door bevoegden mogelijk is zonder dat er
alarm wordt veroorzaakt.
Het alarmapparaat werkt met onhoorba
re luchttrillingen. De frequentie wordt
uitgedrukt in Hertz: dit is het aantal tril
lingen per seconde. Het menselijk oor kan
trillingen tot 20.000 Herts horen. De gol
ven, uitgezonden door het alarmtoestel,
hebben een frequentie van 36.000 Hertz en
liggen dus belangrijk boven het hoorbare
gebied van mens en dier. Deze golven
worden uitgezonden, door wanden en voor
werpen teruggekaatst en weer opgevangen.
Zolang deze golven niet verstoord worden
gebeurt er niets: treedt er echter een be
weging op in het bewaakte geb’ed dan ont
staan er verschilfrequenties en reageert
het apparaat onmiddellijk door alarm te
geven.
Teneinde loos alarm zoveel mogelijk te
beperken zijn er filters in het anparaat
aangebracht, die ervoor zorgen dat bewe
gingen welke niet door mensen worden
veroorzaakt (b.v. rondvliegende insekten)
geen alarm tot gevolg hebben. Wel moeten
ramen en deuren van de bewaakte ruim
te gesloten blijven, zodat bewegende gor
dijnen en loslopende huisdieren geen vals
alarm kunnen veroorzaken.
De bouwer en ontwerper van dit unieke
orgel, de heer J. Keizerswaard uit Berkel,
heeft niet gestreefd naar bijzondere
effecten, maar naar nieuwe ongekende
klankkleuren. Het heeft ruim 10 jaar
geduurd voordai dit orgel voltooid was en
nog steeds is de bouwer bezig verbeterin
gen aan te brengen.
Uit tentoonstellingsstadto's worden
radio- en televisieprogramma’s uitge
zonden.
Bijzondere onderdelen van deze ten
toonstelling zijn de Hi-Fi-hoek in de
oosthal, waar in geluidscabines Hi-Fi-
stereodemonstraties worden gegeven;
een gezamenlijke presentatie van de
contactgroep Nederlandse fabrikanten
en importeurs van electronische orgels;
radio- en televisiestudio’s in de west-
hal; het Electron, een educatief voor
lichtingscentrum voor de studerende
jeugd in de noordhal, een FM-stereo
radiozender waarmee interne gram
mofoonplatenprogramma’s worden ver
zorgd; presentatie „20 jaar technische
verzorging tv-uitzendingen door de
PTT” in de entreehal.
Het magisch orgel op de Firato is in
zijn soort en constructie enig op de we
reld. Het heeft 164 stemmen en niet
minder dan tien toongeneratoren. Een
flink orgel bezit er slechts één. Het geluid
komt uit vijf grote luidsprekerboxen met
een gezamenlijk uitgangs vermogen van
ruim 200 Watt.
dit unieke instrument, voor deze ge
legenheid geplaatst in de landelijke
entourage van zijn Groningse ge-
Afkomstig uit 22 landen nemen bijna
120 exposanten aan de Firato deel. De
getoonde producten zjjn afkomstig uit
België, Canada, Denemarken. Enge
land, Finland, Frankrijk, Hongarije,
Hong Kong, Italië, Ierland, Japan. Ne
derland, Noorwegen, Oostenrijk, Oost-
Duitsland, Spanje. Tsjechoslowaklje,
Verenigde Staten. West-Duitsland.
Zuid-Korea. Zweden en Zwitserland.
De deelneming van exposanten in 12
pet. groter dan bjj de vorige Firato.
Onderhoud is behoud, maar met de
afnemende belangstelling voor het vak
van radio- en tv-monteur dreigt in de
komende jaren het behoud van eenmaal
aangeschafte apparatuur zowel voor eige
naar als voor het aanzien van de leveran
cier een probleem te worden. Op het
ogenblik staan in de Nederlandse gezinnen
14 miljoen elektrische apparaten. Om aan
de „nazorg” te kunnen voldoen, zouden
vakhandel, fabrikanten en importeurs
over ruim 5000 monteurs en technici moe
ten beschikken. De jaarlijkse toeloop van
nieuwe monteurs is echter zo gering dat
het onderhoud in de komende jaren een
groot probleem gaat worden.
De 14 miljoen produkten van vandaag
zullen er in 1975 waarschijnlijk 21 mil
joen zijn. Daarvoor zouden ruim achtdui
zend technici beschikbaar moeten zijn. De
gelederen zouden jaarlijks met ongeveer
900 nieuwelingen moeten worden ver
sterkt. In 1970 slaagden ongeveer 250
leerlingen voor de voortgezette opleiding
VEV en NERG, afdeling elektronika-, ra
dio- en televisietechniek. Dit is een nood
zakelijke vooropleiding, daar in de leer
programma’s van het gesubsidieerde lage
re beroepsonderwijs, met name de LTS-
afdeling elektrotechniek, aan de elektroni
ka nog te weinig aandacht wordt besteed
Op middelbaar niveau het leerpro
gramma elektronika van de MTS lig
gen de kaarten iets gunstiger. Toch bestaat
er nog slechts aan 8 van de 80 MTS-en
een dagopleiding elektronika. Zij leveren
jaarlijks ongeveer honderd leerlingen af,
van wie echter 15 tot 20 percent door
stroomt naar de HTS. Een honderdtal
elektronici komt ter beschikking dank zij
een tweejarige avondcursus die op sommi
ge MTS’en bestaat. Particuliere instituten
tenslotte, zorgen, voorzichtig geschat, voor
800 geslaagden per jaar.
Jaarlijks voltooien dus nauwelijks 1200
a 1500 jonge mensen een vooropleiding die
voldoende is om de aan een goede servi-
ce-technicus te stellen eisen te verwezen
lijken. Men zal met steeds groeiende te
korten te kampen krijgen, ook al omdat
er van de zijde van de scholen veelal
negatief wordt geadviseerd wanneer het
erom gaat een keuze te maken tussen de
service-techniek en bijvoorbeeld bedrijfs-
mechanisatie, laboratoriumwerk en meer
professionele activiteiten.
Deze Firato is de zeventiende inter
nationale tentoonstelling van electroni
ca. Het expositieprogramma omvat ra
dio- en televisietoeztellen, opname- en
afspeelapparatuur, vldeo-apparatuur.
geluidsapparatuur, antennes, antenne-
installaties. electronische muziekinstru
menten. grammofoonplaten, banden,
cassettes.
Martin Tower bespeelt op de Firato
het magische orgel. Hier is hij ge
fotografeerd achter de speeltafel van
boortegrond.
Op de Firato introduceert Philips een
inbraak-alarmapparaat dat door de gebrui
ker zelf geïnstalleerd kan worden. Het
apparaat is bestemd voor de beveiliging
in woonhuizen, kantoren, winkels, werk
plaatsen e.d
Criminologen zijn van mening dat 95 per
cent van de diefstallen in particuliere hui
zen door gelegenheidsinbrekers gepleegd
wordt. Daar deze diefstallen vaak niet op
gelost worden en bovendien het begrip
„privacy” hierbij een grote rol speelt, is
er behoefte aan een goedkoop en gemak
kelijk te installeren en te bedienen bevei-
ligingsapparaat.
Het apparaat bewaakt met onhoorbare
luchttrillingen 'n oppervlakte van 15 vier
kante meter. Met een hulpapparaatje kan
dit uitgebreid worden tot 35 vferkante
meter. Bij een beweging in het beveiligd
gebied geeft het apparaat ongeveer 30 se
conden een alarmtoon. Het is niet mo
gelijk het toestel te misleiden door over
een bundel of straal heen te stappen of er
onderdoor te kruipen, want de hele bevei
ligde ruimte wordt met luchttrillingen ge
vuld.
Bij een eventuele storing van het licht-
net wordt automatisch op batterij voeding
overgeschakeld. Het in- en uitschakelen
van het apparaat gebeurt door het indruk
ken van een of meer drukknoppen volgens
een bepaalde code met 63 verschillende
mogelijkheden, waardoor het vinden van
Het alarmapparaat, dat zich door in
brekers niet laat misleiden.
Video-cassetterecorder
Berlijn kwam weliswaar ook met een primeur die
hetzelfde beoogt, maar die op een geheel ander systeem
gebaseerd is. De video-cassetterecorder maakt gebruik
»an de welbekende magnetische band om de televisie
signalen op vast te leggen, de Duitsers (Telefunken)
hebben teruggegrepen naar de (grammofoon)plaat.
Deze Duitse vinding zal helaas niet naar de Firato
komen, hoewel de „Funkausstellung” al voorbij is.
Telefunken had „technische bezwaren” en bovendien
komt haar televisieplaat nog niet in de handel.
De Firato-primeur, de videocassetterecorder van
Philips wél, al zal men voor de aanschaffing ervan wel
bijna drie briefjes van duizend moeten neertellen.
Maar dan kan men ook veel plezier van het apparaat,
iets groter dan een gewone bandrecorder, ook veel
genoegen beleven, bijvoorbeeld door zijn favoriete
televisieprogramma ermee op te nemen, waarna het
een onbeperkt aantal keren kan worden afgedraaid.
Dat opnemen kan de recorder zelfstandig doen via
een eigen tv-ontvanggedeelte, zodat er geen televisie-
ssf
V -
x
