Evangelisatie vereist training,
zegt rev. Gilbert W. Kirby
Synodepraeses schrijft brief aan
predikanten ter bemoediging
het evangelie
de kern
Bultmann
van
en
proces
Zestien maal
Leerhuis
Zending: langdurig
Stichting brengt
evangelische
films
NIEUWE
UITGAVEN
C. de Bruijn leidt
Hollandse
ring
2
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1971
12
Erbij
„Woord en Beeld”
Fin zorgde in RAI voor sociale element
Slavensysteem
r
Jezus wonderen
1
Vergeving en zonde
(Van onze redacteur geestelijk leven)
Een van de dingen, die sterk zijn opgevallen bij het Europese Congres
voor Evangelisatie in Amsterdam, is dat de taalbarrière een grote rol
speelde. De discussies kwamen vaak moeilijk op gang, hetgeen ook al
werd veroorzaakt door grote culturele en theologische verschillen. De
deelnemers aanvaardden wel allen dezelfde fundamenten, maar kwamen
toch uit geheel verschillende theologische achtergrond. Een onmiddellijk
gevolg van het congres is dat nationale en regionale congressen zullen
worden georganiseerd, waar het in Amsterdam besprokene verder zal
worden doorgegeven. In Duitsland en Nederland zijn hiertoe al comité’s
gevormd, de Engelsen houden in mei 1972 een congres, in Frankrijk zul
len een aantal kleine congressen worden gehouden.
Voor velen is Bultmann een van de namen, die steeds weer worden
gehanteerd bij pogingen om alle fundamenten van het christelijk geloof
weg te breken. Als men in Robinsons,, Honest to God” steeds weer wordt
geconfronteerd met losse uitspraken van Bultmann is men inderdaad ge
neigd deze als een medestander te zien in een stormloop tegen de grond
beginselen. Maar hoe anders wordt dit alles als men het oeuvre van Bult
mann eens wat nader beschouwt!
Popmuziek
Sociale aspecten
Symbolen in de bijbel
I
Studeren in Indonesië: bijbellezen
in klasverband.
zal
een
REV. GILBERT W. KIRBY.
In het binnenlands overzicht wordt
voor
PROF. PAAVO KORTEKANGAS
VVVVNAAA/VVVVVVWVVWVWVVVVVVVVVVVVVV»’ MVW
functie was be-
Aldus staat te lezen in het jaarver
slag van De Raad voor de zending der
Nederlandse Hervormde Kerk, dat on
der het hoofdredacteurschap van J. M.
H. Swellengrebel tot stand is gekomen.
is één van de
over de wereld
De voorzitter van het congres, rev.
Gilbert W. Kirby, riep in zijn slottoe
spraak op tot een zich volledig inzetten
voor de evangelisatie. Iedere christen
en iedere beschikbare methode moet
worden gebruikt. De mensen moeten
voor evangelistische taken worden ge
traind. De situatie varieert in de ver
schillende delen van de wereld en de
opleiding moet daaraan worden aange
past.
De Nederlander Jan van Capelleveen
heeft een uitvoerige toespraak gehou
den over de verbreiding van het evan
gelie door de lokale kerk. Iemand die
het evangelie wil doorgeven, moet niet
alleen trouw zijn aan de tekst van het
evangelie, maar hij moet ook zo spre-
veen. „Iedere gemeente zou een inven
taris moeten maken van het beschik
bare talent en beginnen met de oplei
ding van personeel om het evangelie te
„Laat het werk niet alleen door de
dominee doen”, aldus Jan van C&pelle-
ken dat de ontvangers van de bood
schap het begrijpen.
Hij zei ook dat de kerken vaak
teveel leven in de agrarische verleden
tijd en nog niet hun plaats hebben
gevonden in de stedelijke gemeenschap
van nu, die zij hebben te dienen.
verbreiden binnen hun eigen kring van
werk en studie”.
In ditzelfde hoofdstuk „Het wonder”
vindt men ook beschouwingen over
de vergeving, de enige mogelijkheid
die ons vrijheid schenkt.
We moeten die vergeving als wonder
zien, aldus Bultmann, die op het on
derwerp vergeving later uitvoerig te
rugkomt. We bedoelen „Humanisme en
christendom”, waar hij zegt dat het
„Juist de mens die zijn verleden de
baas wil worden is door zijn verleden
gekwalificeerd, getekend. Dit komt om
dat hij de schuld niet als een louter
negativum, als louter onvolmaaktheid
als gebrek of als een „nog niet” moet
opvatten, maar als iets positiefs, als
kwaad, als opstand tegen God, als
zonde.
Zomin een mens, die tegenover zijn
medemens fout is geweest de verhou
ding met hem weer in het reine kan
brengen door zedelijk rijper te worden
Evangelisatie en sociale hervorming
staan niet tegenover elkaar, maar ho
ren tezamen, aldus de spreker. „De
sociale vruchten van het evangelie
kunnen op verschillende vlakken wor
den gezien. Het is echter niet voldoen
de ze te bewonderen, we moeten de
vruchten van bekering en geloof dra
gen in onze tijd en in onze omgeving”.
We moeten werken om deze problemen
op te lossen en iets tonen van Christus’
bezorgdheid over deze wereld. De
Franse ds. Charles Guillot toonde veel
praktische wegen om jonge mensen te
bereiken.
gewezen op de goede samenwerking in
de Nederlandse Zendingsraad. De raad
de Zending kreeg een nieuwe
voorzitter: ds. J. Hoogenkamp nam de
hamer van ds. A. Oskamp over. (Zen-
dingsbureau, Leidsestraatweg 11, Oegst-
geest, Tel. 01710-52940).
„Zending is iets anders dan de pro-
duktie van wasmiddelen of fietsban
den, waarbij winst en verlies zich in
mathematische grootheden laten uit
drukken. Zending is participering in
een langdurig proces en alle fantas
tische verhalen van „vroeger” ten spijt
ik maak me sterk dat het nooit
anders geweest is: het is een langdurig
proces.”
een
andere >-elatie. een heel ander
kader, een heel andere verhouding dan
de tijd toen men scheep ging om er
ergens op die nog zo onbekende wereld
te beginnen. En die verhouding is nog
steeds aan het veranderen en zal er in
de toekomst ook nog heel anders uit
gaan zien.”
Het verslag is bijna uitbundig ge
ïllustreerd. De bijdragen zijn vlot en
beeldend geschreven. Veel aandacht is
natuurlijk besteed aan de situatie in
Indonesië, maar daarnaast treft men
een uitvoerige beschouwing aan over de
zendingsactiviteit in Afrika
verschil blijkt uit de houding ten aan
zien van het verleden. Volgens de hu
manistische opvatting overwint de
mens het tekort door zelfopvoeding,
door niet aflatende inspanning. In het
christendom laat de mens zijn verleden
nooit achter zich door eigen inspan
ning, zegt Bultmann.
De heer C. de Bruyn is benoemd tot
president van de Hollandse ring van de
Kerk van Jezus Christus van de Heili
gen der Laatste Dagen, als opvolger
van de heer J. P. Jongkees, die sedert
de organisatie van de Hollandse ring in
maart 1961 met deze
last.
pas hun diepte krijgen als men ze in
groter verband leest.
Aldus Bultmann die als kern van de
christelijke boodschap benadrukt: „God
heeft zich in het kruis van Christus
geopenbaard als de God der vergeven
de genade.”
Tijdens het congres is een stortvloed
van redevoeringen op de congresgan
gers losgelaten. We kunnen er maar
een kleine greep uit doen. De Angli
kaanse dominee John R. W. Stott zei,
dat als de kerk in Europa ooit haar
evangelische ijver en kracht wil terug
winnen, zij in nederigheid moet erken
nen dat het werk van bekering het
werk is van de Heilige Geest. Da
macht van het evangelie ligt niet in de
welsprekendheid van de predikant of in
zijn geleerdheid. Zowel communicatie
met het woord als woordeloze commu
nicatie van het evangelie is nodig. Maar
hoever de electronische revolutie ook
gaat, de kerk zal het volgens Stott nooit
zonder het gesproken woord kunnen
stellen.
Inzake de kloof tussen rijk en arm
zei de spreker dat het christendom
economische zegen heeft gebracht in
de landen waar het zich verbreidde
Maar deze zegen is verbonden met
kwaad. Hebben we de christelijke geest
de relatie tussen volkeren laten beïn
vloeden’
Zoals tussen mens en mens de door
de schuld verstoorde verhouding alleen
maar hersteld kan worden door een
schuldbekentenis van de ene partij en
door het vergevende woord van de
andere, zo kan de verhouding tussen de
mens en God ook alleen maar hersteld
worden, doordat de mens zijn zonden
voor God belijdt en doordat Gods ge
nade hem vergiffenis schenkt”.
evenmin is dit tegenover God mo
gelijk, in zover schuld juist een mis
stap is tegenover God.
De vraag is wel: hoe kunnen wij
weer die veerkracht en geloofssponta-
neïteit vinden, die ons even ontspan
nend als intensief en met vreugde doen
arbeiden in de dienst van het evangelie
en ons ervoor behoeden de teleurstel
lingen en tegenheden op een verkeerde
wijze af te reageren? Wat de apostei
Paulus schrijft in Romeinen 5 kan in
deze tijd van helpende betekenis en
dat over dit alles toch de glans van de
hoop kan liggen
Dit te meer
Ook het gezongen woord speelt een
rol. Onder de sprekers was dan ook de
zanger Cliff Richard, die er op wees
dat popmuziek helpt om te begrijpen
wat jonge mensen beweegt.
„De songs van de top twintig weer
spiegelen wat jonge mensen geloven”
zei hij. Eerst had hij niet begrepen hoe
hij jonge mensen direct door liedjes
kon beïnvloeden. Maar toch verwerkt
hij nu in zijn programma’s regelmatig
songs met een christelijke boodschap
en velen hebben zijn voorbeeld nage
volgd.
De Amsterdamse prof. Dr. H. R.
Rookmaaker sprak over „Jeugd in op
stand.” Een van zijn uitspraken was
dat de juiste houding van de evangelist
belangrijker is dan de juiste methode
„We moeten de werkelijke problemen
van de tegenwoordige tijd bestuderen
In de toespraak van prof. dr. Paavo
Kortekangas kwamen de sociale aspec
ten van het evangelie ook even aan
bod. Hij sprak over de relaties tussen
de rassen en over de kloof tussen rijk
en arm. „Gered door Christus kunnen
we niet de ongelijkheid accepteren zo
als die officieel wordt erkend in Zuid-
Afrika”, zei de Finse hoogleraar, die
erop wees dat in Zuid-Afrika de bijbel
passend wordt gemaakt ter rechtvaar
diging van het beleid.
„Wees niet tevreden met verouderde
kerkelijke structuren” riep Kirby uit,
„met hymnen, die twee of drie eeuwen
geleden zijn gecomponeerd en met
kerkprogramma’s, die totaal geen reke
ning houden met sociologische veran
deringen. Evangelisten moeten eerlijk
genoeg zijn om de moderne wereld te
zien zoals zij is, om naar de kerkelijke
situatie te kijken en dan onszelf af te
vragen hoe ver we zijn achter geraakt
in het vervullen van onze taak: man
nen en vrouwen met het evangelie te
bereiken.”
als wij ons te binnen
willen laten brengen, de belofte van de
Heer: „Ik ben met u al de dagen, tot
aan de voleinding van de wereld”. En
wanneer Hij, de levende Heer er is,
dan is er de bron van kracht, die haar
werking doet gevoelen, gaandeweg ver
der. De vreugde daarover hebben niet
alleen predikanten nodig, de gemeenten
kunnen haar evenmin ontberen.”
Graag bid ik u „deze vreugde in de
Heer” toe, „die uw toevlucht is” (Neh.
8:11b).”
De Canadese evangelist Leighton
Ford gaf een commentaar op de Ame
rikaanse „Jezus-jongeren.” U moet
dicht bij deze mensen gaan staan, al
dus vermaande hij de congresgangers.
„Wees soepel in methode en houding
teneinde in staat te zijn deze jongeren
te helpen de werkelijke betekenis van
het leven te vinden.”
Het christelijke geloof bestaat dus
niet in een geestelijke houding van de
mens. Het bestaat uitsluitend als geloof
in de God die niet als een „wereld-
ding” door de mens willekeurig beke
ken kan worden, maar die alleen dan
gezien wordt als Hij zich tonen wil.
Daarom is de twijfel aan God die om
een criterium vraagt waarmee hij God
kan „constateren” verwerpelijk. De
mens moet in de twijfel gebracht
worden, waarin hij aan zichzelf twij -
feit; dat wil zeggen, waarin hij onze
ker wordt of hij wel over zichzelf en
over de wereld kan beschikken. Hij
moet vertwijfelen.
politiek-theologische
redactie van Hans
De Hollandse ring
ongeveer 600 ringen,
verspreid, waaruit de kerk bestaat. De
Hollandse ring omvat zogenoemde wij
ken en gemeenten in Amsterdam. Lei
den, Den Haag, Delft, Rotterdam-
Noord en Rotterdam-Zuid, Vlaardingen
en Dordrecht.
En dan grijpt men naar Bultmann
en leest daar onbeschroomde stukken
over vergeving en Kruis, zonde en
verlossing. Ontmythologisering is na
tuurlijk een materie, die men in dit
boek nooit voorbij kan gaan, maar
steeds komt men dan toch weer uit bij
de kern. Dan stuit men op de christe
lijke paradox: „en dit is inderdaad het
meeste vreemde in het christelijke ge
loof, dat een historisch gebeuren, een
gebeuren in de tijd, voor de eschatolo
gische gebeurtenis houdt: Jezus Chris
tus als de daad van God, waardoor hij
een einde gemaakt heeft aan de oude
wereld”
Een heel ander boek is „Wereldvrede
en revolutie,”
analyses onder
Eckehard Bahr.
Hij zei dat de werkkampen in Zuid-
Afrika door evangelisten oorden van
zonde worden genoemd. „Maar we
moeten er ook aan denken dat de
arbeiders van duizenden kilometers
ver naar deze kampen zijn gebracht.
Mannen moeten hun gezinnen voor
lange tijd verlaten om in het levens
onderhoud te voorzien. Ze kunnen hun
gezinnen misschien maar - eens in het
jaar bezoeken.
Is het dan juist een sexuele ont
sporing als een zonde te beschouwen?
Is het niet het slavensysteem, dat zulke
omstandigheden schept? Is het een
wonder dat het communisme zich uit-
breidt?”
Sterke nadruk op de symbolen wordt
gelegd in „Nieuw inzicht omtrent de
bijbel” van J. G. Sutherland. Hij tracht
aan te tonen dat vele belangrijke bij
belgedeelten zijn ontstaan uit ziener
schap, iets wat ook reeds in het heel
vroege christendom werd onderkend.
„De ziener immers werd de hogere
werkelijkheid geopenbaard op een wij
ze die aangepast was aan het menselijk
bevattingsvermogen, namelijk in beel
den, in symbolen.” Het is beslist boei
ende literatuur maar eenvoudig is het
vaak niet.
Zo schrijft hij: „De wonderen van
Jezus zijn echter ook getuigen voor
zover zij erop wijzen dat het christe
lijk godsgeloof geen pantheïsme en
geen monisme is en dat het christelijke
geloof niet naar eigen willekeur over
Gods daden kan spreken, maar alleen
dan, wanneer het Gods handelen waar
neemt in een heel concreet geval. Het
christelijk geloof is geen wereldbe
schouwing, maar wordt altijd van mo
ment tot moment veroverd en het zegt:
„Heer, ik geloof, kom mijn ongeloof te
hulp!” IMc 9,24).
In „Geloof zonder mythe” zijn arti
kelen opgenomen uit Kerugma und
Mythos, Glauben und Verstehen en uit
de Marburger Predigten. Steeds wordt
men bij de lezing getroffen door de
koene gedachten, maar ook door de
innige vroomheid die alle overdenkin
gen van de theoloog uit Marburg ken
merken. Tegenwoordig wil men de be
grippen omzetten in moderne taal.
Woorden als zonde en verlossing
moesten door de Evangelische Omroep
weer van stal worden gehaald. Terwijl
toch deze begrippen niet alleen in de
ultra-orthodoxie leven. Maar het is nu
eenmaal een feit dat de grote worste
ling in de theologie van deze tijd vaak
een taalprobleem is. Men wordt er bij
Bonhoeffer steeds mee geconfronteerd.
Paul van Buren besteedt er vele
hoofdstukken aan.
Bultmann, vaak als de man betiteld,
die de „wonderen wil afschaffen”
schrijft ook hierover prachtige dingen
Ook hier geldt dat bepaalde uitspraken
Vanzelfsprekend kwam ook het
drug-probleem uitvoerig aan de orde.
Twee Engelse experts hielden over dit
onderwerp een discussie. Geciteerd
werd de uitspraak van Amerikaanse
autoriteiten, dat de enige redding een
werkelijke religieuze ervaring is.
„Het zou van kortzichtigheid getui
gen”, aldus ds. Van Zanten, „als wij
meenden, dat wij, om zo te zeggen, de
eersten zijn in de geschiedenis van de
christelijke kerk, die ons menigmaal
zwak en moedeloos voelen. Uit de
bijbel weten wij immers, dat profeter
en apostelen datzelfde gekend hebben,
en ook dat de gemeenten, hoe zij soms
ook om haar geloof geprezen werden,
bemoediging nodig hebben gehad. De
gemeenten en degenen die haar leiding
hebben gegeven, hebben de eeuwen
door geleefd in de gebrokenheid van
het bestaan.
Als praeses van de generale synode
heeft ds. J. A. G. van Zanten zich per
brief gewend tot de predikanten van
de Nederlandse Hervormde Kerk en
meer in het bijzonder tot diegene die
„evenals ieder ander mens, een woord
van bemoediging nodig heeft.” Die be
hoefte is er „zeker in deze tijd”, aldus
de hervormde synodepraeses, „want
niemand onzer ontkomt aan de be
zorgdheid, dat het Woord van God in
onze dagen soms ledig schijnt weer te
keren en dat het kerkelijk leven lijkt
op een eiland, dat dagelijks verder
af kalft. De ontkerkelijking en ontker
stening en de soms onafzienbare taken
die daaruit voortvloeien, leiden tot on
rust, vermoeidheid en zelfs moedeloos
heid. Niet alleen bij predikanten, maar
ook in de gemeenten, die zij dienen.”
Het verslag vervolgt: „Dat proces
speelt zich af binnen het geheel van de
wereldwijde kerk. Het laat zich mis
schien zo het beste omschrijven: jonge
kerken, zelfstandige kerken, helpen in
hun land, in hun situatie, werkelijk
kerk te zijn. En dat, niemand
daaraan voorbij zien, inderdaad
heel verschil met vroeger. Dat is
heel andere relatie, een heel
We werden vooral getroffen door het
hoofdstuk dat Hans P. Schmidt schreef
onder de titel „Sjaloom, de joods-chris-
telijke uitdaging.”
Hij geeft een overzicht van de ver
schillende vormen van vrede, die in de
loop der tijd als ideaal hebben gegol
den en concentreert zich daarna op
sjaloom: van oudsher en uitdaging, de
bestaande toestanden moeten terwille
van de openstaande mogelijkheden af
geschaft worden. Sjaloom is geen toe
stand van orde die verloren is gegaan
en weer hersteld moet worden, maar
de levenswijze waarbij het recht van
weduwen en wezen, van vreemden en
knechten, van armen en verdrukten
ook zijn loop krijgt.”
Sjaloom wijst naar een vredesb e -
weging, die de mens bevrijdt zodat
hij door zijn verstand te gebruiken
veranderingen kan doorvoeren;
ver van elke tragische wereldopvatting
laat deze beweging de betrekking van
de mens tot zijn wereld zien als het
speelveld van een veelbelovende ge
schiedenis.” Ook vanwege de andere
bijdragen, die veel informatie bieden, is
dit boek zeer aanbevelenswaardig als
literatuur bij de vredesweek.
De kerkelijke zendgemachtigden
IKOR/CVK beginnen in oktober met
een serie van 16 televisieprogramma’s
onder de titel „Leerhuis”, waarin on
derwerpen worden behandeld, die op
het ogenblik binnen en buiten de kerk
sterk de aandacht trekken. De eerste
vier uitzendingen gaan over de vraag
of de Bijbel antwoord geeft op het lij
den in de wereld (oorlogen, misstanden,
ziekte, dood, honger) en of de Bijbel
een specifiek christelijk lijden aangeeft
in verband met de onvolkomenheid van
de wereld, de onmacht van mensen, hoe
men vanuit het Evangelie tegenover de
vaak onbegrijpelijke tragiek in het le
ven moet staan.
Het t.v.-programma „Leerhuis” wil
een vaste, herkenbare en meer perma
nente vorm geven aan de kerkelijke
discussie- en informatieprogramma’s en
tegelijk wat meer helderheid aanbren
gen in de problematiek waarin de mo
derne mens zich bevindt. De serie bevat
steeds vier uitzendingen rondom een
bepaald thema. Een vaste groep mensen
van diverse kerkelijke achtergronden,
leeftijden en beroepen werkt er aan
mee. In overleg met deze groep worden
ook de thema’s voor de volgende uit
zendingen bepaald. De t.v.-serie „Leer
huis” start in oktober en loopt tot fe
bruari 1972. De redactie staat onder
voorzitterschap van ds. C. M. Boerma
van het Convent van Kerken. De regie
heeft Wouter van Praag.
kracht zijn: „Wij worden via de ver
drukking, langs de volharding, door de
karaktertrouw, teruggedreven tot die
hoop, die niet beschaamt, omdat zij
geboren wordt uit de liefde van God,
die door de Heilige Geest in onze
harten is uitgestort.”
„Wij zullen”, zo merkt de praeses
van de hervormde synode ook op in
zijn brief aan de predikanten, „het moe
ten (of: mogen) doen met dezelfde of
mogelijk zelfs met een afnemend aan
tal ambtsdragers en in menig geval
met een steeds verder ineenschrompe
lende gemeente. Dat neemt niet weg,
KEES MAAS
„Geloot zonder mythe’, een keuze uit de
artikelen van Rudolf Bultmann. Uitgave J.
J. Romen Zonen, Roermond
„Wereldvrede en revolutie", ondei redactie
van Hans-Eckehard Bahr Uitgave A W.
Bruna Zoon, Utrecht/Antwerpen.
„Nieuw inzicht omtrent de bijbel”, door
J. G. Sutherland, Uitgave Servire, Wassenaar.
Presentatie van christelijke films is
het doel van de nieuwe stichting
„Woord en Beeld” die van start is
gegaan met een fonds van buitenlandse
produkties.
De stichting, die haar diensten onder
de naam WEB-filmservice aanbiedt,
vertoont in Nederland films van on
dermeer World Wide-Pictures (Billv
Graham), het Moody Institute of
Science, Wycliffe Bijbel Vertalers, Ken
Anderson Films, Gospel-Films en an
dere producenten van christelijke rol
prenten.
WEB-filmservice bracht op 7 sep
tember in Nieuwspoort te Den Haag de
première van de documentatie in kleur
over Israël genaamd „His Land” waar
in Cliff Richard een der hoofdrollen
speelt. Daarin worden de huidige ont
wikkelingen in het midden-oosten en
de geschiedenis van Israël aan de orde
gesteld, tegen een bijbelse achtergrond.
In het stichtings-bestuur hebben ds.
T. B. van Houten (gereformeerd), ds. G.
van ’t Wout (Baptist), ds. J. M. Durieux
en de heren H. H. J. Heule en A.
Stringer zitting genomen. WEB wil
filmavonden organiseren in kerken, ge
vangenissen, evangelisatie-meetings.
voor verenigingen, op scholen, enz.
De stichting is voortgekomen uit
samenwerking van verscheidene klei
nere organisaties, die elk een of meer
buitenlandse evangelische producenten
vertegenwoordigen. Zij wenst geen
speelfilms in haar pool op te nemen
die niet een duidelijk evangelisch ka
rakter hebben.
Het adres van de stichting is Swee-
linckplein 14, Heemstede, telefoon 023-
281496.
