Op begroting 8,8 miljard Plan-Ter Apel maakt nog steeds kans KOSTEN ONDER WIJS WORDEN SCHERP BEWAAKT Huisvestingsnota op komst Huursubsidies gaan per jaar 250 miljoen stijgen W oongebieden uitsluitend in steden en stadsgezvest Minder uitstel van eerste oefening Rijkssteunvoor woningbouw met voorrang mogelijk „met mogelijke oplossingen" Aan alle eisen kan niet worden voldaan Leerlingenschaal kleuters wordt verlaagd HERZIENING MILITAIR TUCHTRECHT HEEFT HOGE PRIORITEIT Nationaal Bureau subsidie in 1972 Structuurplan voor het noorden Toerisme krijgt 7,5 miljoen Reizigers controle buiten grenzen Benelux vervalt DINSDAG 21 SEPTEMBER 1971 Programma Gewetensbezwaarden Tuchtrecht Materieel Structuur juist Versobering Democratisering - WVVVVVWMMVWVVVVVVWWVVVVWWVVWVVI^fWWVVVVVVWWMl/WVWVWVVVVVWVWVVVVt/VVVWVVWVVVWVVVVWVVWWWVI (Van onze parlementsredactie) (Van onze redactie economie) >WlAAAfVVVVVVVVVVWWVVVVVVV*Rrt*VVWVVVVVWVVVVWWVVVVVVVVVVWWW*AWnARR#V' ?s )t (Van onze correspondent) Ie (Van onze parlementsredactie) MINISTER UDINK (Van onze redactie economie) d MINISTER DE BRAUW it (Van onze redactie economie) MINISTER DE KOSTER (Van onze redactie economie) 5 De belangrijkste maatregelen om ruimte te scheppen zijn: n n e it e e n e stukken in de gebieden teit wordt gevraagd. volkshuisvesting ruimte gekregen komen. Het functioneren van verschillen de comités en raden zal kritisch onder de loep worden genomen, met name ook de Defensieraad (het hoogste beleidvoerend orgaan). Uit de toelichting blijkt, dat de onder- zeebootjagers van de Holland- en Fries- landklasse door één type fregat zullen worden vervangen De aanbesteding van de eerste serie van vier, ter vervanging van de Holland-jagers, zal in 1973 plaats vinden. Hij gaat uit van een huurverhoging per 1 april 1972 van 6 percent. n r- k ?t n g t. n ri ig n 10 e d it P g n n g e o, ig k n f- >e d >r Ie o. n ir ?r n .5 it n It I- n :e g g C. DEN HAAG Met een ontwerp begroting van ruim 8,8 miljard gul den stijgt het ministerie van Onder wijs en Wetenschappen ook het ko- ment regeringsjaar met zijn uitgaven weer ver uit boven alle andere. Het totaalbedrag voor 1972 ligt 1.245 miljoen boven dat van vorig jaar. De ministers Van Veen (Onderwijs) en De Brauw (Wetenschappen) zeggen in hun toelichting op de begroting dat het niette min uitgesloten is aan alle eisen in een kort tijdsbestek volledig te voldoen. Ze verklaren daarbij te beseffen dat de hui dige, minder rooskleurige finaneieel-eco- nomische situatie voor de verzorging en ontwikkeling van het onderwijs moeilijk heden kan opleveren. Hun streven gaat daarom uit naar uiterste rationalisatie en bewaking van kosten. Alleen op deze manier, zo stellen zij vast, kan voortgang van de bestaande activiteiten worden ver zekerd en ruimte voor nieuwe maatregelen worden geschapen. Dit is een gevolg van het niet verlengde contract met België. Ook de marinevlie- gers gaan niet meer naar België. Zij krijgen de basisopleiding bij de Rijks luchtvaartschool in Eelde. Bij het lager beroepsonderwijs wordt de gemiddelde klassebezetting iets opge voerd: in 1972-’73 tot 20 en een jaar later tot 21 leerlingen per klas. Met ingang van 1 januari 1973 wordt een schoolgeldheffing voor het gehele voortgezet onderwijs doorgevoerd op basis van verhoogde tarieven, er komt daartoe een nieuwe Schoolgeldwet, die een gemo derniseerd systeem van centrale inning Begin 1973 zal een paraat tankbataljon naar West-Duitsland kunnen worden ver plaatst. Ook zijn besprekingen begonnen over mogelijke „gereedlegging” van muni tie en brandstoffen in West-Duitsland. Om de geneeskundige verzorging van de militairen minder moeilijk te maken wi] de minister de animo voor beroepsofficie ren en reserve-officieren groter maken. De contractperiode is verkort van tien tot zes jaar. DEN HAAG. Het aantal meisjes, dat in 1972 zal slagen voor het examen kleu terleidster, zal ongever 2400 bedragen. Dit is belangrijk meer dan in 1971. Op grond daarvan zal de leerlingenschaal met in gang van 1 augustus 1972 verlaagd kun nen worden 37 kleuters per klas. Hiervoor zijn ongeveer 165 leidsters extra nodig Bij het lager onderwijs is geen verdere verlaging van de leerlingenschaal moge lijk. Sinds 1 augustus van dit jaar ligt deze op 36 per klas. De gemiddelde klas sebezetting is nu 30,1 kind, een daling van 0,47 vergeleken met een jaar geleden. De spanning tussen vraag en aanbod op de „onderwijzersmarkt” zal komend jaar niet minder worden. Naast de invoering van de 36-schaal zijn daaraan „schuld” de leerplichtverlenging, de maatregelen ten behoeve van de werkende jeugd en de verdergaande taakverlichting voor hoof den van grote scholen. Uit een prognose, opgesteld door een werkgroep waarin on der andere de verschillende onderwijzers- organisaties zaten, blijkt dat het aanbod aan onderwijzers eind 1972 beduidend la ger zal zijn dan de vraag. Door middel van een tv-spot en een brochure is in april en mei van dit jaar de aandacht nog eens extra gevestigd op de opleiding voor onderwijzer. De indruk bestaat dat mede daardoor de toeloop tot het eerste jaar van de pedagogische aca demies thans een meer redelijk niveau heeft bereikt, aldus minister Van Veen in zijn toelichting op de begroting. Met ingang van 1 augustus 1972 wordt het aantal lessen bij het algemeen voortgezet onderwijs beperkt tot ten hoogste 30 per week (avond-vwo 13, avond- mavo-havo 12). wat betreft de maritieme strijdkrachten in de eerste plaats worden gestreefd naar verbetering van het potentieel voor de onderzeebootbestrijding en de maritieme verkenning. Bij de landmacht zullen ope rationele verbeteringen de reactiesnelheid en de geoefendheid moeten verhogen. Bij de luchtmacht valt de nadruk op hoge paraatheid, mobiliteit en flexibiliteit. Nog dit jaar kan na veel vertraging het nieuwe ontwerp-reglement voor het georganiseerd overleg bij de krijgs macht worden aangeboden aan de minis terraad, de bestaande commissies voor ge organiseerd overleg en aan het overlegor gaan voor de dienstplichtigen. Evenals bij helikopters voor de marine, antitankwapens bij het leger, boordwa- pens voor gepantserde voertuigen bij het leger en vervanging van de lichte vlieg tuigen Pipercup en Beaver bij de lucht macht, moet er nog een beslissing worden genomen over de vervanging van de Star- fighter in operationele squadrons (ingaan de 1977). Tn de loop van 1972 zal naar wordt verwacht die beslissing vallen, waarbij deelneming van andere landen in het project een belangrijke rol kan spe len.” De Nederlandse leerling-vliegers Krijgen hun opleiding met ingang van deze maand weer in Canada. Voor 1972 zijn de defensie-uitgaven ge raamd op 4631 miljoen (excl. salariswij zigingen). Als gevolg van het regeerak koord is, naar een groei van het defensie budget met 6 percent, een bedrag van 55 miljoen extra beschikbaar voor het inlo pen van de materiële achterstand. Van dit bedrag is onder meer bestemd voor de landmacht (incl marechaussee) f 2.057 mln, voor de luchtmacht f 1.052 mln en voor de marine f 1.024 mln. Bij de beste ding van de defensiegelden 1972 zal voor Voor 1972 rekent het ministerie van Defensie op gemiddeld 500 tewerkgestel- den, erkende gewetensbezwaarden. In de begroting is een bedrag van f 424.000 uit getrokken voor de kosten van de procedu re voor ingekomen beroepen op de Wet Gewetensbezwaren Militaire Dienst en een bedrag van f 2,255 miljoen voor algehele verzorging van de tewerkgestelden. Overi gens zijn de ontvangsten zodanig, dat per saldo slechts 873.000 behoeft te worden uitgetrokken. Voor 1972 wordt een totaalbedrag van 5,1 miljoen uitgetrokken voor subsidies van defensie-instellingen. Opmerkelijk is een forse stijging van het subsidie aan de Stichting Rechtsbijstand Dienstplichtigen in verband met uitbreiding van de activi teiten”. Er staat nu f 166.000 op de begro ting. De invoering van een nieuw studie financieringssysteem en de instelling per 1 januari 1972 van een bureau voor de automatisering van de terugvordering van verstrekte voorschotten. Zoals gemeld is, overweegt minister De Brauw verder een drastische verhoging van de collegegelden en een beperking van de toelating tot het wetenschappelijk onderwijs.Bij de laatste maatregel tekent hij nu aan dat deze in elk geval zal moeten gelden tot de herstructurering 109.500 huizen subsidie kan worden toege zegd. Hij gaat ervan uit dat dan met de bouw van 22.500 ongesubsidieerde huizen kan worden begonnen. Het bouwprogram ma voor 1972 komt zo op 132.000 huizen. Het is 1500 meer dan in 1971, waarvan de helft woningwet en de helft gesubsidieer de particuliere bouw. De minister is verder van plan de subsidiëring per man bij huisvestingspro blemen te benadrukken. Hij wil ook tot aanvullende huursubsidies komen als het verschil tussen huur en inkomen oneven redig groot zou worden door ingrijpende woningverbetering. In 1972 zullen er 49.450 woningwethui- zen worden gebouwd. Minstens 6000 daar van zijn bestemd voor bejaarden. Aan particuliere huur- en eigen woningen is er in totaal voor 60.050 stuks financiële ruimte. Daar zitten eveneens 6000 huizen voor bejaarden bij. Gespecificeerd: 30.050 gesubsidieerde particuliere huurhuizen (waarvan 10.000 te bouwen door woning corporaties) en 30.000 gesubsidieerde parti culiere eigen huizen. Er kunnen 5000 bedden bij komen voor bejaarden in verzorgingstehuizen. Minister Udink zegt nu ter begeleiding van zijn begroting dat er een „beleidsno ta” te verwachten is, waarin zowel de problemen van de nieuwbouw als van het oude woningbestand in hun samenhang worden geschetst. In die nota zullen ook „mogelijke oplossingen” worden aange duid, aldus de bewindsman. Buiten de orde van Prinsjesdag om heeft drs. Udink tijdens ontmoetingen met de pers al enkele nieuwe denkbeelden ontvouwd. Zo wil hij de trek van bejaar den en jongeren naar kleinere gemeenten bevorderen, door daar meer bejaardenwo- ningen te laten bouwen en de koop van eigen huizen met een hoger rijkssubsidie te steunen. De minister heeft eveneens al bekend gemaakt dat hij tot 1975 zowel voor de woningwetbouw als voor de gesubsidieer de sector 3000 vergunningen extra wil uitgeven om zo te bereiken dat in 1975 in ieder geval 137.500 huizen in aanbouw worden genomen. In zijn memorie van Toelichting deelt minister Udink mee dat in 1972 voor (bekorting studieduur) van het weten schappelijk onderwijs zal leiden tot een vermindering van het aantal studenten. Zowel minister Van Veen als minister De Brauw kiezen in hun beleid evenals hun voorgangers voor een verdergaan de democratisering van het onderwijs. Volgens de heer De Brauw nam de be langstelling voor het wetenschappelijk on derwijs bij de bevolkingsgroepen met la gere inkomens en met sociaal-culturele achterstanden „teleurstellend langzaam” toe. De bewindslieden willen de democra tisering van het onderwijs bewerken „door educatieve achterstanden op te heffen, gelijke kansen op alle niveaus te bevorde ren, door voortdurende scholing, door in dividualisering van het onderwijs, door ontplooiing van de geestelijke en maat schappelijke creativiteit en door een maatschappelijke betrokkenheid van de wetenschapsbeoefening te bevorderen.” DEN HAAG. Tot een van de hoofd lijnen van het nationaal ruimtelijk beleid rekent de regering de bescherming van de centrale open ruimte tussen de beide Randstadvleugels en de Brabantse steden rij. Ook nog dit jaar zal de Kamer een nota worden aangeboden over het militair tuchtrecht. Tegelijkertijd zullen een werkgroep en een begeleidingscommissie aan de herziening van het militaire tuch trecht die hoge prioriteit heeft wer ken. Diezelfde werkgroep zal zich ook bezighouden met het militaire strafrecht. DEN HAAG. De regering heeft be sloten een integraal structuurplan voor het noorden te laten opstellen. Bij de bevordering van een evenwichtige sprei ding van bevolking en werkgelegenheid denkt de regering in de eerste plaats aan stimulering van de groei der drie noorde lijke provincies en enkele aansluitende delen van Overijssel. De hoofdlijnen van de tweede nota ruimtelijke ordening moesten op enkele punten worden aangepast omdat de bevol kingsprognose is gedaald, het gewestelijk bestuur zich anders ontwikkelt dan aan vankelijk gedacht en de prognoses over werkgelegenheid, terreinbehoefte zeeha venindustrie en goederenvoervoer over zee moesten worden gewijzigd. In het algemeen denkt minister Udenk aan een bundeling van woongebieden in stedelijke zones en stadsgewesten. Uit waaiering van woongebieden over het he le land wil hij voorkomen, omdat de verkeersvoorzieningen anders te gecompli ceerd en te duur zouden worden, het openbaar vervoer onrendabel zou worden en er te veel concurrentie zou komen tussen secundaire winkelcentra in de bin nensteden. Bij het bundelen van de ver stedelijking wordt gestreefd naar een rui mere verscheidenheid van woonmilieus en woonkernen, meer eengezinshuizen en minder massale en onwrikbare stede- bouwkundige structuren. Over de stadsvernieuwing zegt de mi nister dat die versneld ter hand moet worden genomen, met zo mogelijk hand having van bestaande kernen. Voor stads reconstructie staat voor 1972 een bedrag van 65 miljoen op de begroting. Voor sanering 175 miljoen. Ter verbetering van huizen en woonbuurten is 45 miljoen gereserveerd. DEN HAAG. Bijna 7,5 miljoen subsi die krijgt het Nationaal Bureau voor Toe risme voor 1972. Het Centraal Planbureau voorziet een zich voortzettende gunstige ontwikkeling van het inkomende vreem delingenverkeer en een verdere daling van het tekort op de reisbalans. dat in 1970 is teruggelopen tot 640 miljoen. Voor woningwetbouw, gesubsidieerde particuliere bouw en aanvullende indivi duele huursubsidies is voor 1972 totaal 1430 miljoen uitgetrokken (was 1335 mil joen). De huursubsidiebedragen zullen in de komende jaren met 200 a 250 miljoen per jaar stijgen, zo verwacht de minister. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG. Minister De Koster (defensie) laat het plan-Ter Apel nog niet los. Dat blijkt uit de toelichting op zijn begroting, waarin hjj niet alleen stelt, dat er zonder voldoende oefengelegenheid in Nederland nimmer een aanvaardbaar oefenpeil zal worden bereikt, maar ook dat het leger duidelijk aan reactiesnelheid zou winnen als er twee brigades in Noordoost-Nederland zouden worden gelegerd, „hetgeen mogelijk zou worden bij de vestiging van een oefenterrein in de om geving van Ter Apel”. Het kabinet is van plan in het eerste jaar van zijn bestaan met „nadere voor stellen” te komen voor de oplossing van het „urgente probleem” van de te ge ringe geoefendheid van de Nederlandse soldaat. De geoefendheid van het leger korps blijft volgens minister De Koster „grote zorgen geven”, te meer omdat deze ongunstig afsteekt tegen de hoge graad van vaardigheid van de strijdkrachten van de Warschaupactlanden, „aan welke de noodzakelijke oefenruimte, zowel op oefenterreinen als daarbuiten, vrijwel ongelimiteerd ter beschikking staat”. Incidentele mogelijkheden tot gebruik van oefenterreinen in het buitenland kunnen dit probleem volgens minister De Koster niet oplossen. In de eerste plaats bestaat geen enkele zekerheid dat deze mogelijkheden er ieder jaar weer zullen zijn en in de tweede plaats kunnen de oefenperioden niet worden vastgesteld op basis van het Nederlandse oefenschema. Minister De Koster, die met de korte voorbereidingstijd voor zijn begroting vooral op het kompas van de ambtenaren heeft gevaren, zoals hijzelf erkent, vindt dat de structuur van defensie „in principe juist is”. Maar zegt de bewindsman er moet toch nog wel voortgezet onderzoek plaatsvinden om tussen de krijgsmachton- derdelen een beteie samenwerking in de vorm van grotere integratie, coördinatie of invoering van „single management” te DEN HAAG. Minister Udink van Volkshuisvesting geeft in de toelichting op zijn begroting geen pasklare oplossingen om de huisvestingsellende van de laagst betaalden op te lossen. Hij reageert even min op het voorstel van de metaalbe- drijfsbond NVV om een deel van reële loonverbetering af te staan ten behoeve van de woningbouw. Ombudsman Van Dam van de VARA, die het idee van de metaalbedrjjfsbond verder heeft uitgewerkt, becijferde dezer dagen dat wanneer iedereen een half percent uit zijn loonzakje afstaat er per jaar 5000 krepeergevallen kunnen worden geholpen. In grote steden als Amsterdam en Den Haag zijn geen nieuwbouwhuizen meer te huur onder de 300 a 350 gulden. Duizenden gezinnen leven in veel te klei ne en slechte ruimten. Minister Udink van heeft in zijn begroting voor het honoreren van die prioriteiten. Dit betekent dat gebieden, waar de huis vestingssituatie aantoonbaar tot de klem mendste in het land kan worden gere kend, eerder voor rijkssteun in aanmer king komen dan andere gebieden. Voor het westen van het land worden de moge lijkheden voor vrije huren nader bestu deerd. Zoals bekend is er een structuuronder zoek voor de bouwnijverheid in voorbe reiding, onder meer om tot produktivi- teitsverbetering te komen. Het kabinet wil de mogelijkheden van de geïndustriali seerde bouw optimaal benut krijgen. Er is daarom een contactgroep ingesteld die voorstellen krijgt te beoordelen over con structies en onderdelen die gestandaardi seerd zouden kunnen worden. Er wordt ook meer uniformiteit in maten en maat stelsels nagestreefd. Het speur- en ontwikkelingswerk in de bouw zal worden geïntegreerd door een coördinerend orgaan, dat de minister spoedig zal instellen. Binnenkort zullen de resultaten beschikbaar komen van het woningbehoefteonderzoek 1970 en die van de volks- en woningtelling 1971. DEN HAAG. Meer rijkssteun voor ie woningbouw in gemeenten en agglo meraties. Dat is een van de uitgangspun ten voor het huisvestingsbeleid van het nieuwe kabinet. Provinciale commissies zullen daartoe adviezen moeten uitbren gen. Die adviezen moeten gebaseerd zijn op een inzicht in de huisvestingsvraag- waarvoor priori- DEN HAAG. Per 1 januari zal aan de binnengrenzen van de Benelux vrijwel niet meer gecontroleerd worden. Op een enkele uitzondering na worden ook de formaliteiten geschrapt. Accijnsgoederen blijven nog tot 1 januari 1973 onder controle. Dat staat in de Memorie van Toelichting op de begroting Economische Zaken. In dit jaar en ook volgend jaar zal een regionale reorganisatie van de 400 VW’s in Nederland worden doorgevoerd. In een rapport daarover heeft de Algemene Ne derlandse Vereniging voor Vreemdelin genverkeer 30 streekbureaus voorgesteld. De overheidsbijdrage aan de ANW is voor 1972 vastgesteld op 275.000. Het kabinet zal laten nagaan of ook voor kampeerbedrijven een classificatie moet worden doorgevoerd. Voor toeristisch onderzoek is in totaal 4 ton uitgetrokken, waarin een bedrag van f 120.000 zit voor het Nederlands Research Instituut voor Toerisme en Recreatie. via de belastingdienst zal invoeren. De hoofdpunten van het beleid dat minister Van Veen denkt te kunnen voeren in het komende begrotingsjaar zien er als volgt uit: Met ingang van 1 augustus 1972 zal de leerlingenschaal voor alle kleuterscholen worden verlaagd tot 37 kinderen per klas. Voor lagere scholen met bijzondere moeilijkheden wordt een extra-groep zo genoemde boventallige onderwijzers be schikbaar gesteld, een verdere verlaging van de leerlingenschaal is niet mogelijk door een tekort aan leerkrachten. Bij het buitengewoon onderwijs zal een aantal boventallige onderwijzers ingezet kunnen worden ter verlichting van de taak van de schoolhoofden. De middenschool-gedachte zal door stu die en experiment met kracht bevorderd worden. Met ingang van 1 augustus 1972 zal de gedeeltelijke leerplicht (één dag per week) uitgebreid worden tot de groep van 16- jarigen. Voor de ontwikkeling van streekcentra voor vorming en opleiding van werkende jongeren (door samenwerking van vor mingswerk en beroepsbegeleidend onder wijs) is 2 miljoen uitgetrokken. Op korte termijn (1972) dwingt de fi- nancieel-economische situatie tot een ver sobering van de middelen voor het uni versitaire onderwijs en onderzoek, aldus minister De Brauw in zijn toelichting op de begroting. Volgens hem hoeft dit de ontwikkeling van een nieuw beleid ech ter niet in de weg te staan, integendeel, deze versobering kan er zelfs toe bijdra gen een snellere overschakeling op nieuwe structuren te bewerkstelligen. De bezuinigingen die minister De Brauw bij het wetenschappelijk onderwijs voor 1972 door wil voeren komen hierop neer: De onder het vorige kabinet voorziene personeelsuitbreiding met 1625 wordt te ruggebracht tot 573; voor nieuwbouw- en inrichtingsinvesteringen worden geen f 545 miljoen maar f 494 miljoen uitgetrokken. Als kernpunten voor zijn beleid be schouwt de minister: De herstructurering van het onderwijs aan universiteiten en hogescholen en het totstandbrengen van de samenhang tussen het wetenschappelijk onderwijs en het hoger beroepsonderwijs. Over deze laatste zaak ontvangt de Kamer nog dit jaar een nota. De invoering van een nieuwe plan- ningspreedure voor het totale tertiaire onderwijs. De opzet van een landelijk weten schapsbeleid, waarin alle research van universiteiten en andere (gesubsidieerde) instellingen moet passen, om tot een vast stelling van prioriteiten te kunnen komen en om dubbeling van onderzoek te ver mijden. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Voor 1971 bestaat er een tekort van 10.000 man dienst plichtigen. Dat tekort wordt aange vuld door een vooruitgreep op de lichting 1972. Gevoegd bij een niet al te grote gebruikmaking van dienst plichtigen, die eerder in dienst willen (organisatorisch levert dat nogal wat problemen op) wordt, aldus minister De Koster, duidelijk, dat aan het ver lenen van uitstel van eerste oefening in zekere mate paal en perk moet worden gesteld. Nu wordt jaarlijks al aan 20.000 dienstplichtigen uitstel ge geven. „Het huidige systeem heeft niet alleen het nadeel, dat na afloop van het uitstel toch een aanzienlijk aantal gevallen vrijstelling krijgt, maar ook dat veel dienstplichtigen na afloop van hun studie militaire functies moeten gaan vervullen, waarvoor hun ontwikkelingspeil te hoog ligt”. De minister vindt dan ook, dat de krijgsmacht en dienstplichti gen zelf er vaak mee gediend zouden zijn als ze de eerste oefening op jon gere leeftijd konden vervullen. «F' w*

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1971 | | pagina 15