Nieuwe brug
aanbouw
KVP-kader niet
gaan verminderen
gelukkig met
SANERINGSPLAN VOOR
LUCHTVERVUILING
IN RIJNMOND
Ralph Waver
Minister Drees: Autogebruik
via
de portemonnaie selecteren
Vlaardingen eist
maatregelen tegen
stankoverlast
IJ
vraagt weer
asiel
i
„GENEESKUNST” BEZORGD OVER ABORTUS
kabinet
Commissie wil „piekconcentraties”
ANWB-voorzitter: Uitgaven voor
verkeer niet op één hoop gooien
Twijfels geuit over werkwijze klinieken
inde
lusthcf
r
I
der mode»
echtscheidingen
Golf verwacht van
-ri
J3
DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1971
2
(Van onze Rotterdamse redactie)
|F’
ARNHEM
Particuliere auto's
7
RECORD
M
x.
s7
35.000
Fabriekssluiting
ROTTERDAM Op de dag dat een nieuwe „smog”-golf in delen van
het gebied grote verontrusting teweegbracht, is een plan tot sanering van
de luchtvervuiling in Rijnmond bekendgemaakt. De van rijkswege vorig
jaar ingestelde saneringscommissie liet daarmee de eerste resultaten van
haar studie zien. Men begint nu te werken aan het verminderen van de
piekconcentraties, zoals die zich bij dit rustige herfstweer voordoen, en aan
het terugdringen van de gemiddelde concentraties van stank, oxydantia
en stof.
7 Prettig idee..!
ii
till ju
.1:1 Vil
ADVERTENTIE
bd
Eli
maatregelen te nemen tot beperking van
de luchtverontreiniging.
Prof. Vossenaar zei nog, dat naar zijn
mening de abortus door een gynaecoloog
moet worden uitgevoerd, of door een arts,
die steunt op gynaecologische bijstand. Op
een desbetreffende vraag antwoordde de
hoogleraar, dat vooralsnog niet gerekend
kan worden op een min of meer algemene
toepassing van tabletten, die een versterk
te menstruatie opwekken en dan aborte
rend werken. Déze tabletten zijn thans
nog zeer kostbaar. „Zij zijn voor de far
maceutische industrie te vergelijken met
goud of platina.”
Vertegenwoordigers van de NVSH en de
Stimezo stelden zich achter het initiatief-
wetsontwerp van de P.v.d.A.-Kamerleden
Lamberts en Roethof inzake de abortus.
Door de NVSH werd uitvoerig cijfermate
riaal overgelegd.
Meer dan 60 werkgroepen vinden dat de
regering moet bezuinigen en 40 groepen
zijn voor inflatiecorrectie op de loon- en
inkomstenbelasting. Slechts 24 werkgroe
pen willen het defensiebudget percentueel
verhogen, maar 19 werkgroepen zijn daar
tegen.
ff.
Bij de verbinding tussen het Singel en de Prins Hendrikkade in Amster
dam is een nieuwe brug in aanbouw. Op de foto boven het Centraal Sta tion.
- -
Medewerking van de bedrijven is daar
bij onontbeerlijk. Vandaar dat dit raam
plan voor sanering werd gepresenteerd op
een bijeenkomst met ongeveer 150 verte
genwoordigers van de industrie. Er wer
den uitnodigingen gedaan om een sane
ringsplan voor eigen bedrijf op te stellen.
In nauw overleg met de overheid zullen
wegen, gebouwen of „natte waterstaat”
betreft. Ombuigingen naar boven of
naar beneden die geleidelijk zijn, ver
dienen steeds de voorkeur boven abrupte
wijzigingen”, aldus de minister. „Het be
drag dat voor 1972 wordt voorgesteld voor
de aanleg, onderhoud en uitkeringen aan
provincies voor wegen door het rijk is
1,3 miljard, hetzelfde als in 1971. Er is
dus geen sprake van een grote verlaging”,
aldus dr. Drees Jr.
DEN HAAG. De rechtbanken in Am
sterdam en Rotterdam hebben de laat
ste weken een recordaantal verzoek
schriften gekregen van mensen, die nog
op de valreep volgens het oude recht
willen echtscheiden. In Amsterdam wer
den deze week ongeveer 130 rekesten
ontvangen, bijna het dubbele van het
normale aantal. In Rotterdam moet
men nu wekelijks ongeveer 90 verzoek
schriften behandelen.
In een tweede motie van het raadslid
De Lange (D’66) verlangt de raad dat bij
het bereiken van een bepaalde omvang
van luchtvervuiling reeds nu zal worden
overgegaan tot het sluiten van fabrieken
die stoffen uitstoten, die een bijdrage leve
ren aan de zogenoemde foto-chemische
smog. Het bedrijfsleven in Rijnmond, zo
stelt de motie verder, moet op korte ter
mijn worden voorgeschreven een reeks
Verdeling door de portemonnaie geeft
de mogelijkheid om zonder bureaucratie
en zonder vergunningenstelsel aan elke
automobilist de keuze te laten of hij een
bepaalde boodschap werkelijk dringend
met de auto moet doen en dan het nodige
offeren voor parkeren, of dat hij brom
fiets of openbaar vervoer gebruikt.
Tenslotte zei de minister over het
„duurder worden” van de auto, dat in
feite, in vergelijking tot andere prijzen en
tot inkomens, in het algemeen geen ver
zwaring optreedt. De proportionele druk
blijft ongeveer gelijk.”
toekomen. In de toelichting bij die richt
lijnen schreef het hoofdbestuur dat in het
laatste jaar „het abortusvraagstuk een
ontwikkeling heeft gehad, welke velen
heeft verontrust.” Volgens die toelichting
neemt het naar schatting verrichte aantal
uitvoeringen van abortus-provocatus re
gelmatig toe zonder dat een duidelijk
inzicht bestaat omtrent de wijze waarop
dit gebeurt. Naast de erkende ziekenhui
zen zijn ook abortusklinieken en -polikli
nieken opgericht.
Er is volgens de deskundigen van de
NVSH een langzame verschuiving wat de
aanvraagsters van abortus betreft, nu er
langzamerhand meer bekend is omtrent
de mogelijkheden om zwangerschap af te
breken. In de eerste tijd waren het vaak
De rustend hoogleraar prof. dr. W. P.
Plate, die voor de Vereniging ter Bescher
ming van het Ongeboren Kind het woord
voerde, zei dat de Nederlandse samenle-
vin door liberalisatie, zoals in het initia-
tief-wetsontwerp wordt voorgeteld, ernsti
ge schade zal ondervinden in lichamelijk
en geestelijk opzicht. Bovendien brengt dit
een volkomen rechteloosheid van het on
geboren kind met zich mee: „de bestaande
wetgeving behoeft geen verandering.”
Namens de Stichting voor het Ongebo
ren Kind en de Vereniging ter Bescher
ming van het Ongeboren Kind kwamen
de verzoeken de voorgestelde wetswijzi
ging van de hand te wijzen. Deze organi
saties menen, dat vanaf de bevruchting
het levensrecht van de nog niet geboren
mens geëerbiedigd moet worden.
Uit het rapport van de werkgroepen
blijkt dat zij de kansen van het kabinet-
Biesheuvel om het vertrouwen van het
bedrijfsleven te winnen en zo de loon- en
prijsontwikkeling te temperen, niet erg
hoog aanslaan.
Mr. Gaarlandt zag voorts een gevaar,
en dat gevaar is niet denkbeeldig, als alle
uitgaven ten behoeve van het verkeer op
één hoop gegooid worden in een algemeen
verkeersfonds. Hij kon geen redelijke mo
tieven bedenken op grond waarvan de
exploitatiekosten van het openbaar ver
voer op één lijn gesteld zouden kunnen
worden met uitgaven ten behoeve van de
wegenbouw. „Het is natuurlijk wel ge
makkelijk om de tekorten bij het open
baar vervoer op een dergelijke wijze te
laten financieren door een opcentenverho-
ging voor de automobilist. De ANWB wil
gaarne vasthouden aan het profijtbegin
sel. Het openbaar vervoer is er ten gerie
ve van ons gehele volk. Verbetering ervan
is geen exclusief belang van de automobi
list”, aldus mr. Gaarland. „De benodigde
bedragen zullen uit de algemene middelen
moeten komen.”
Mr. Gaarlandt bestreed de regelmatig in
Engelse en Amerikaanse statistieken op
duikende conclusies dat Nederland relatief
de meeste verkeersdoden heeft. De fout
die wordt gemaakt is, dat men het aantal
verkeersdoden van een aantal landen ver
gelijkt zonder zich af te vragen hoe het
dodencijfer in de verschillende landen
wordt bepaald.
De minister verklaarde dat er „verschil
lende nauwe samenhangen” bestaan tus
sen openbaar vervoer en gebruik van
particuliere auto’s. Het gebruik van de
auto, met name in de steden, remt het
openbaar vervoer. Het openbaar vervoer
legt veel minder beslag op de ruimte, ook
buiten de steden, dan het particulier ver-
voer-annex-parkeren. Selectief gebruik
van de auto kan men bevorderen door
voorlichting, openbare vervoersmogelijk
heden, verbodsbepalingen of vergunningen
en heffingen, bijvoorbeeld op parkeertijd
in gebieden waar de grond kostbaar is.
Deze vier mogelijkheden zullen alle ge
bruikt moeten worden.
Dr. L. A. Clarenburg, milieudeskundige
van Rijnmond, verwacht dat het plan ter
bestrijding van de piekconcentraties snel
gereed zal zijn .„Daarmee is dan de koorts
weggenomen, maar de patiënt nog niet
genezen”, zei hij. Het urgentieprogramma
ter vermindering van de gemiddelde con
centraties zal over een jaar gereed zijn,
maar het zal drie tot vijf jaar duren
voordat daarvan de effecten merkbaar
worden.
De ernst van een situatie kan volgens
dr. Clarenburg niet uitsluitend aan het
klachtencijfer worden ontleend. Vast staat
dat het tolerantieniveau van de bevolking
in de laatste jaren sterk is gedaald. Maar
de overheid heeft te maken met de ma
nier waarop de bevolking het milieu be
leeft. Feit is nu eenmaal dat het potentië
le luchtvervuilingsniveau in Rijnmond te
hoog ligt.
Uit de sanering, zoals nu wordt beoogd,
volgt een integrale aanpak van het pro
bleem. Tot dusver was dit niet mogelijk,
omdat de gemeenten slechts met de Hin
derwet in de hand zich konden richten tot
de bedrijven afzonderlijk. Terugdringen
van het totale vervuilingsniveau wordt
mogelijk in het kader van de nieuwe Wet
op de Luchtvervuiling.
De saneringscommissie heeft de nodige
voorbereiding verricht sedert de toenmali
ge staatssecretaris Kruisinga vorig jaar
Rijnmond tot saneringsgebied verklaarde.
Binnen drie weken zal de commissie de
nodige wettelijke status bezitten en defi
nitief worden, zo verklaarde haar voorzit
ter, commissaris der Koningin, dr J.
Klaasesz. Deze toelichting had minister
Stuyt van Volksgezondheid en Milieuhy
giëne hem maandag gedaan.
De saneringscommissie heeft meer plan
nen. Op langere termijn zal worden ge
werkt aan de beheersing van de lucht
kwaliteit van zwaveloxyden, stikstofdi-
oxyden, koolwaterstoffen en stankstoffen,
stof, halogeen-koolwaterstoffen en sporen
metalen. Ook ter beteugeling van veront
reiniging door scheepvaart en verkeer
wordt nu een plan gemaakt. De eerste
stap is nu echter een verbeterd en verder
gaand waarschuwingssysteem om de piek
concentraties te kunnen verdringen.
De griffies houden ook rekening met een
grote toevloed van echtscheidingszaken,
als per 1 oktober het nieuwe recht in
werking treedt. De verwachting bestaat,
dat vooral veel van tafel en bed ge
scheiden echtgenoten nu gebruik zullen
willen maken van de mogelijkheid tot
huwelijksontbinding. Bij de griffies is
daar overigens tot dusverre weinig van
te merken.
De meeste werkgroepen zien het kabi-
net-Biesheuvel, al is het dan geen juiste
afspiegeling van de verkiezingsuitslag, als
de enige mogelijkheid nu de P.v.d.A. het
heeft laten afweten. Van de acht werk
groepen die het kabinet afwijzen, hadden
de meeste liever een linkse meerderheids
regering gezien. Enkele werkgroepen spre
ken van „koehandel”. Zij menen dat de
K.V.P. opnieuw regeringsverantwoorde
lijkheid heeft aanvaard uit „baantj esjage-
rij” of „om bepaalde personen aan een
post te helpen”. De meerderheid vindt dat
de K.V.P. er bij de verdeling van de
portefeuilles slecht is afgekomen. Zeven
werkgroepen menen dat A.R.P. en DS’70
daarentegen oververtegenwoordigd zijn.
Sinds de instelling van het „stankmel-
dingsnummer” is woensdag de duizendste
stankmelding in Arnhem geboekt. Deze
melding betrof een klacht over zure lucht
die afkomstig was van het Arnhemse
gemeentelijke compostbedrijf.
Statistisch blijkt Enka-Akzo echter de
meeste stankhinder te veroorzaken. Het
compostbedrijf komt op de tweede plaats,
samen met de Arnhemse rubberfabriek.
„Billiton-Arnhem” staat als vierde op de
ranglijst van stankverspreiders.
VLAARDINGEN. Tijdens een spoed
vergadering heeft de Vlaardingse gemeen
teraad woensdagavond drie moties aange
nomen waarin maatregelen worden ge
vraagd tegen de luchtverontreiniging en
de gevolgen daarvan. In verband met de
ernstige smog-overlast van de laatste da
gen hadden de raadsfracties om deze ver
gadering verzocht.
Voor deze bijeenkomst waren onder meer
uitgenodigd de minister van volksgezond
heid en milieuhygiëne en de commissaris
van de koningin in Zuid-Holland. Beiden
lieten evenwel weten verhinderd te zijn.
De raadsleden van D’66, PvdA en CPN
wensten geen gehoor te geven aan de uit
nodiging van de minister om vandaag in
Den Haag met de bewindsman te komen
praten. Men verklaarde geen heil te zien
in een gesprek in vertouwelijke sfeer. An
dere raadsleden gaven zich wel op om
morgen met B. en W. naar Den Haag te
gaan.
Over de ingediende moties bleek meer
eenstemmigheid in de raad te bestaan.
In een motie van het raadslid Kerkhoven
(PvdA) wordt B. en W. gevraagd de art
sen in Vlaardingen te waarschuwen wan
neer de luchtverontreiniging een bepaalde
norm overschrijdt, zodat bijzondere aan
dacht kan worden gegeven aan patiënten
die daar gevoelig voor zijn. Ook zou onder
zocht moeten worden op welke wijze in
woners van Vlaardingen, die bij smog
situaties op medische gronden de stad wil
len verlaten, meewerking kan worden ver
leend.
De meld- en regelkamer van het open
baar lichaam Rijnmond heeft woensdag
een recordaantal klachten over vuile
de maatregelen tot sanering tot stand
komen.
DEN HAAG. De ANWB is er onge
rust over, dat de bezuinigingsmaatregelen
van de regering nu weer de wegenbouw
besnoeien. „Wij hebben het ook erg moei
lijk met het gemak, waarmee de overheid
eerst de bij de wet vastgelegde verdeling
van de voeding van het rijkswegenfonds
veranderde en nu weer het onderhoud
van de rijkswegen mede ten laste van dat
fonds gaat brengen. De ANWB stelt, dat
voor een economisch gebruik van ons
wegenbouwpotentieel continuïteit van het
allergrootste belang is”. Dat zei de voor
zitter van de ANWB, mr. K. H. Gaarlandt,
gisteren bij de opening van de verkeer
stechnische leergangen 1971.
DEN HAAG. Het hoofdbestuur van
de Koninklijke Maatschappij tot Bevorde
ring der Geneeskunst is met zorg vervuld
over het werk van de bestaande abortus
klinieken. „Wij hebben onze twijfels en
hebben de indruk, dat niet overal gewerkt
wordt zoals het zou moeten gebeuren.”
Aldus heeft woensdagmiddag prof. dr. T.
Vossenaar, voorzitter van de maatschap
pij, gezegd tijdens de hoorzitting over
abortus-provocatus van de bijzondere
Tweede-Kamercommissie.
De raad steunde ook de WD-er Madem,
die in een motie de minister van Volks
gezondheid en Milieuhygiëne vraagt om
een blijvende financiële bijdrage voor het
districtsconsultatiebureau voor cara-ziek-
ten. Daarmee zou dan personeel aange
trokken kunnen worden voor het instellen
van een onderzoek naar het verband tus
sen luchtverontreiniging en ademhalings-
stoornissen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Een groot deel van het
K.V.P.-kader is niet erg gelukkig met het
kabinet-Biesheuvel, maar verwerpt de co
alitie van de vijf partijen niet. Dat blijkt
uit de reacties van 66 K.V.P.-werkgroepen
op de regeringsverklaring. Slechts 15
werkgroepen spreken nadrukkelijk hun
waardering uit, 39 stellen zich berustend
op en 8 wijzen de coalitie af.
DEN HAAG. De Amerikaanse deser
teur Ralph Waver heeft voor de derde
keer verzocht om politiek asiel in ons
land. Zijn advocaat, mr. W. J. van Benne-
kom uit Amsterdam, heeft bij de Kroon
een nadere voorziening gevraagd van de
afwijzende beschikking van staatssecreta
ris Grosheide van Justitie van 31 augustus
op W’avers beroep op het vluchteling-
schap. Eerder had de vorige minister van
Justitie eveneens afwijzend op het ver
zoek beschikt.
Deze zaak staat los van de uitspraak in
kort geding van juni, waarbij de staat
werd verboden Ralph Waver vóór half
december aan de Amerikaanse autoritei
ten over te leveren. De staat is van die
uitspraak in beroep gegaan.
De vraag waar het hier om gaat is of
Ralph Waver als politieke vluchteling
moet worden beschouwd. De Vreemdelin
genwet eist hiervoor, dat hij afkomstig is
uit een land, waar hij gegronde reden
heeft om te vrezen voor vervolging we
gens zijn politieke overtuiging.
Staatssecretaris Grosheide vindt dat
Waver pas recht op asiel zou hebben als
hij in Amerika zou kunnen verwachten
zwaar te worden bestraft op grond van
zijn politieke overtuiging. Maar volgens
de staatssecretaris zijn de tot nu toe aan
uit Zweden naar Amerika teruggekeerde
deserteurs opgelegde straffen niet zwaar.
Bovendien zou Waver niet om zijn politie
ke overtuiging, maar wegens desertie
worden berecht.
Volgens mr. Van Bennekom is voor
politiek asiel voldoende dat Waver on?
politieke redenen is gedeserteerd en hij
tengevolge van die daad in Amerika
strafvervolging kan vrezen.
Volgens voorzichtige ramingen was de
frequentie van abortus in Nederland in
het gehele jaar 1971 als volgt: 17.000
legale gevallen (9.500 in abortusklinieken,
1.000 door abortusteams, 5.000 door indivi
duele medici, 1.500 uitgevoerd in Enge
land) en 18.000 illegale (uitgevoerd door
niet-medische aborteurs of via zelfaborte-
ring). Dus totaal 35.000.
Om zo groot mogelijke bekendheid te
geven aan de nieuwe regels zal het
ministerie van Justitie in samenwerking
met de Orde van Advocaten een folder
uitgeven, waarin de hoofdpunten wor
den uiteengezet. Deze zijn: Er is maar
één grond voor echtscheiding en schei
ding van tafel en bed, namelijk duurza
me ontwrichting van het huwelijk: elk
ontwricht huwelijk kan door de rechter
worden ontbonden, hetzij door echt
scheiding. hetzij door ontbinding na
scheiding van tafel en bed; alimentatie
wordt losgekoppeld van eventuele
schuld aan de ontwrichting van het
huwelijk; naast dagvaarding van de
ene echtgenoot door de andere wordt
nu ook mogelijk, dat de echtgenoten
samen een verzoek indienen.
ongehuwde moeders, ondei wie meisjes
van 14 en 15 jaar, die om abortus vroe
gen. Nu komen er steeds meer gehuwde
vrouwen, die niet meer dan twee of drie
kinderen willen hebben.
„De indruk bestaat, dat de besluitvor
ming in de klinieken soms bijzonder haas
tig gebeurt en wij twijfelen aan de uit
voering van het eenmaal genomen be
sluit,” zo lichtte prof. Vossenaar toe. De
maatschappij heeft haar inlichtingen ver
kregen door middel van een enquête bij
de afdelingen, maar ook via kanalen,
zijwegen.
De bezorgdheid, die bij het hoofdbe
stuur van de maatschappij leeft is dan
ook aanleiding geworden de huisartsen in
het land een aantal richtlijnen te doen
lucht geregistreerd. Er zijn meer dan 1000
klachten binnengekomen.
«■S
Rijnmond heeft woensdag de hele dag
alarmfase drie gehandhaafd. Deze zou ook
vandaag nog gelden. Gezien de weersom
standigheden houdt de centrale meldka
mer rekening met kans op smogvorming.
Woensdagmorgen klaagden vele mensen
uit Vlaardingen en Schiedam en later ook
uit Rijswijk en Delft over prikkelende
lucht. Dinsdagavond al had Rijnmond
waarschuwingsfase drie laten uitgaan,
omdat men smogvorming in het Rotter
damse havengebied verwachtte. Aanvan
kelijk viel dit mee, omdat er een laaghan
gende mist was. Later op de ochtend, toen
de zon doorkwam, regende het klachten
over misselijkheid, hoofdpijn en aandoe
ningen van keel, neus en ogen als gevolg
van de smogvorming.
De klachtenstroom ging in de loop van
de middag over op meldingen van een
penetrante geur, die door de meeste men
sen met „kattepies” werd aangeduid. Deze
onaangename reuk hing vooral in Rotter-
dam-Zuid en later ook in het centrum
van de stad.
Ook in Den Haag hebben woensdag veel
mensen last gehad van vuile lucht. Bij de
afdeling milieuhygiëne van de gemeente
kwamen in enkele uren 150 klachten
binnen over prikkelende lucht. Ook de
politie kreeg tientallen telefoontjes met
klachten te verwerken.
ju
Bij ons stapt u binnen in de
lusthof der mode. Er wacht
u een onbegrensd assorti
ment van binnen en buiten
de grenzen, waaruit u naar
hartelust kunt kiezen en
waarin u zich allerpret
tigst zult voelen. Kom
nu-want dat kan-
de gelukkigste
i combinaties vormen.
Minister Drees van Verkeer en Water
staat, die de bijeenkomst bij woonde,
haakte in op het door de voorzitter van
de ANWB genoemde belang van continuï
teit in de wegenbouw. „In het algemeen is
een belangrijke mate van continuïteit
wenselijk bij allerlei sectoren, waar de
overheid grote bestellingen doet, of het nu
;v-
-
