BRITSE DIPLOMATEN IN
MOSKOU GEVOLGD
van
Gevaarlijke keus voor Westduitse CDU
expositie
„Vluchtpoging geval
nazistische meeloperij
kJ
de postgiro
dab makkelijk!
Regeren wordt dirigeren
Geen koper
voor
Eban wil met
Riad praten
achtergrond
„Troepen over
half jaar uit
Zuid-Vietnam
KGB-overloper was vrouwenjager”
Irak mislukt
Rude Pravo” over Anna Porizka:
petri interieur
Grote militaire
manoeuvres in
Aanslag op leider
van Koerden in
Joegoslavië
VOOR UW SUÈDE- en
NAPPA-KLEDING
2300 postkantoren
kunt u contant geld
opnemen!
3
VRIJDAG 1 OKTOBER 1971
(Van onze redacteur in Londen)
Klein berichtje
Amerikaanse Senaat:
•59
5?
Ervaring
maar ook de kandidatuur voor het kanselierschap voor zich opeist.
Over Suez-kanaal
Keihard
Oude heren
Populair
natuurlijk naar
De grootste SPECIAALZAAK
Rellen in Amerikaanse
stad Jacksonville
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN West-Duitslands Christen-Democratische Unie (CDU) lost
maandag, op haar partijcongres in Saarbrücken, Kurt Georg Kiesinger
af als voorzitter. Twee mannen bevelen zichzelf als opvolger aan: Rainer
Barzel, leider van de oppositie in het parlement en Helmut Kohl, mi
nister-president van Rijnland-Palts. In het verleden waren CDU-leiders
tegelijkertijd Bondskanselier (Adenauer, Erhard, Kiesinger). Barzel wil
die traditie in zoverre handhaven dat hij niet alleen de partijleiding,
„Dezelfde figuren”
Fuifnummer
f Jr B
(Van onze redacteur in Stockholm)
ADVERTENTIE
*vwwwwwwwwwwwwwvwvwww\/v\/wwvwwwwy I
wij zijn in de wolken
verzocht
bij:
zijlweg 36-38, haarlem, tel. 023-316399
ADVERTENTIE
economise n
RAINER BARZEL
de
Als
van ruimte, licht
en vormen
De algemene verwachting is dat de
Russen ongeveer twintig Britten, diploma
ten, journalisten en zakenlieden als ver
gelding voor de 105 Russen die uit Enge
land worden gezet, zullen uitwijzen.
Onder de naam „vrijheid 1971” zullen
de manoeuvres volgende week beginnen.
Kohl zal het vooral moeten hebben
van de steun die oude heren als Kie-
singer, secretans-generaal Heek en ook
Schröder verlenen. Barzel weet zich nu
al gesteund door de meeste partij-
afdelingen en door zeer invloedrijke
kon zijn voor een buitenlandse inlichtin
gendienst.
Een Brits avondblad beweert dat de
veiligheidsdienst in Londen Lialine de som
van ruim 200.000 gulden zou hebben be
taald om hem te laten overlopen. Als dit
waar is zou dit een pracht lokaas zijn
voor andere overlopers.
het te betreuren dat Anna Porizka het
slachtoffer is geworden van anti-Tsjechi-
sche en anti-communistische provocateurs.
„Een duidelijk geval van nazistische mee
loperij” aldus dit lijfblad van de Tsjechi
sche Communistische Partij.
RAAKS
34
Tel 310685
ZIJLSTR
29
Tel 310766
MOSKOU De Russische ge
heime dienst (KGB), houdt een drie
dubbele wacht voor het gebouw van
de Britse ambassade in Moskou en
fotografeert iedereen die er binnen
gaat. De Britse diplomaten worden
op overduidelijke manier gevolgd.
Lady Killick, de echtgenote van En-
gelands nieuwe ambassadeur in Mos
kou, kwam gisteren naar buiten om
op haar beurt de KGB-rechercheurs
te fotograferen.
jawel,
in ruim
NEW YORK, (Reuter). De Israëlische
minister van Buitenlandse Zaken Abba
Eban heeft gisteren in een rede in de VN-
Assemblee gezegd dat hij onmiddellijk
met zijn Egyptische ambtgenoot Mahmoed
Riad wil praten over een regeling die het
mogelijk zal maken het Suezkanaal te
heropenen.
ring
is.
Wat Kohl voor Saarbrücken bepleit
zou al een eerste reorganisatie kunnen
betekenen; de scheiding van beide top
functies. Hij wenst partijleider te wor
den en presenteert als zijn favoriet
voor de kanselierskandidatuur oud-mi-
nister Gerhard Schröder. Barzels con
ceptie verwerpt hij, omdat de man die
zowel fractieleider als kanselierskandi
daat zou zijn (en, wie weet, eens zelfs
bondskanselier) onmogelijk voldoende
tijd voor de partij kan hebben.
ticus is, die handig verbergt wat men
aan hem heeft, is Kohl een openhartige
politicus met een genuanceerd oordeel
zelfs over de „Ostpolitik” van de
regering-Brandt
TERWIJL dus veel pleit voor Kohl
is het aan de vooravond van het drie
daagse congres niettemin duidelijk dal
alleen een totaal onvoorziene ontwik
keling de verkiezing van Barzel kan
verhinderen.
BELGRADO. (AFP). Joegoslavië be
reidt zich voor op de grootste na-oorlogse
militaire manoeuvres die als proef moeten
gelden voor de „algemene volksverdedi-
ging”. ingesteld na de inval van 1868 in
Tsjecho-Slowakije.
Gisteren was de Britse pers in groten
getale naar het kantongerecht van Marl
borough Street getogen waar de 34-jarige
Rus Oleg Lialine, de naar de Britten
overgelopen KGB-man die meer dan hon
derd andere aan de Russische ambassade
in de Britse hoofdstad verbonden spion
nen ontmaskerde, voor een verkeersover
treding terecht moest staan.
DAT KLINKT reëel. Wie probeert de
kandidaten en hun politiek objectief te
vergelijken, zou voor de stemming van
maandag trouwens ook om andere re
denen moeten wedden op Kohl. Hij is
(evenals Schröder) populair, Barzel al
lerminst. Terwijl Barzel een sluwe tac-
STOCKHOLM. Het Tsjechische par
tijblad „Rude Pravo” leverde gisteren in
een artikel commentaar op de mislukte
poging van een Tsjechische moeder haar
kind uit dat land te ontvoeren. De in
Zweden woonachtige 25-jarige Anna Po
rizka heeft zoals gemeld met haar echtge
noot sedert drie jaren geprobeerd haar 6-
jarig dochtertje naar Zweden te krijgen.
De Tsjechische autoriteiten weigerden
echter consequent een uitreisvergunning
te geven.
In een vertwijfelde laatste poging het
kind in Tsjecho-Slowakijke te gaan halen
met de hulp van twee jonge Zweden is
Anna Porizka gearresteerd.
Het blad „Rude Pravo” wees erop dat
de ouders de mogelijkheid hadden naar
hun geboorteland terug te keren „maar
van deze uitgestrekte hand werd geen
gebruik gemaakt.” Hierbij werd niet ver
meld, dat, zoals alle tijdens de invasie
gevluchte Tsjechen, Anna en Jiri Porizka
de gebruikelijke gevangenisstraf van mi
nimaal achttien maanden te vachten
staat omdat ze zijn gevlucht. Men schrijft
Naar zijn oordeel zit de C.D.U. drin
gend verlegen om een onbetwiste lei
der in wie de kiezers de volgende
bondskanselier kunnen zien.
of er dan
wordt ge-
Op de Londense kunstveiling van
Christie was deze originele Blériot
een van de oudste vliegtuigjes ter
wereld te koop. Het toestel bleek
echter bij een inzet van anderhalve
ton niet verkoopbaar.
BEIROET. (Reuter en AFP) Moella
Moestafa el-Barzani, de invloedrijke lei
der van de Koerden in Irak, is ontsnapt
aan een aanslag, die van drie leden van
zijn lijfwacht het leven eiste.
Radio-Bagdad meldde gisteravond, dat
onbekenden een bomaanslag hadden ge-
bl^ef ongedeerd. Onder zijn lijfwacht vie-
in het noorden van Irak. In het gebouw
ontploften zeker vijftig tijdbommen. El
Barzani was in het gebouw, maar hij
bleef ongedeerd, onder zijn lijfwacht vie
len echter drie doden en tien gewonden.
Barzani voerde gedurende een tiental
jaren zijn Koerden een minderheids
groepering in Irak aan in hun strijd
voor zelfbestuur.
jongeren als Stoltenberg (minister-pre
sident van Sleeswijk-Holstein) en
Köppler (oppositieleider in Noordrijn-
land-Westfalen).
Barzel heeft knap geprofiteerd van
de kansen die hem als leider van de
oppositie in het parlement waren gebo
den. Hij heeft zijn „huisknecht” zeer
sterk gemaakt en bovendien vanul!
zijn hoge oost mannen als Köppler en
Stoltenberg door krachtige ondersteu
ning in hun deelstaten aan zich ver
plicht. Voorts is hij duidelijk de expo
nent geworden van de onverzoenlijke
oppositie tegen de regering-Brandt
waartoe de C.D U. samen met de Bei
erse zusterpartij C.S.U. heeft besloten.
Nu is de C.D.U. in staat zonder
C.S.U. haar voorzitter te kiezen al zal
altijd op de reacties van Strauss wor
den gelet, maar de kandidaat voor het
WASHINGTON (AFP). Met 57 tegen
38 stemmen heeft de Amerikaanse Senaat
een amendement van de democratische
fractieleider Mike Mansfield aangenomen
waarin de algehele terugtrekking binnen
zes maanden van de troepen uit Vietnam
wordt geëist, mits alle Amerikaanse
krijgsgevangenen worden vrijgelaten.
Het voorstel van Mansfield is een
amendement op de wet op de militaire
kredieten ter waarde van 21 miljard dol
lar.
Dit bedrag zal niet door de Senaat wor
den goedgekeurd als de oorlog niet binnen
zes maanden is beëindigd. Men verwacht
overigens dat er weinig kans bestaat dat
ook het Huis van Afgevaardigden het
amendement zal goedkeuren. President
Nixon kan er bovendien altijd nog zijn
veto over uitspreken.
JACKSONVILLE, (AFP). In Jack
sonville in de Amerikaanse staat Florida
zijn gisteravond rellen uitgebroken na de
dood van een 19-jarige neger die eerder
op de dag door een politieman was neer
geschoten.
Er zijn aanslagen met benzinebommen
gepleegd en verschillende winkels zijn
geplunderd. Een brandje in een winkel
centrum kon tijdig worden geblust maar
een aantal auto’s brandde volledig uit.
Enkele mensen werden licht gewond.
De slagzin van de regering „de vervui
ler betaalt” klinkt tamelijk redelijk, maar
in een werkgebied als de Rijnmond gaat
hij al niet meer op. En als hij niet meer
in Rijnmond opgaat, wordt hij in natio
naal verband gezien eveneens onbruik
baar. Dan moet hij vervangen worden
door „iedereen betaalt”.
De werknemersacties tegen luchtvervui
ling geven het vraagstuk het aspect van
een algemeen geldend probleem, dat een
nieuwe factor gaat worden op de arbeids
markt. Zuivere lucht wordt daardoor een
economisch goed dat betaald moet wor
den. De kosten moeten worden uitge
smeerd over de gehele samenleving. De
wet van produktie-efficiency werkt dan
over het hele bedrijfsleven zodanig „lucht
zuiverend”, dat werkgevers, werknemers
en overheid het belang van goede milieu
zorg aan den lijve ondervinden.
Werkgevers zullen ernaar streven de
atmosfeer in hun vestigingsgebied zo
schoon mogelijk te houden, omdat zij
daardoor goedkoper kunnen fabriceren.
Werknemers zullen bij voorkeur dienstne-
men en arbeidsvoorwaarden accepteren in
die streken des lands, waar de lucht het
zuiverst is. De overheid zal bij haar
maatregelen die de industrialisatie en de
werkgelegenheid bevorderen de schone
lucht als voorwaarde moeten aanhouden.
Dat laatste geldt uiteraard ook voor ge
meentelijke overheden, die bij de aanleg
van industriegebieden en het aantrekken
van bedrijven de milieuzorg in het vesti
gingsgebied prioriteit zullen moeten geven.
Deze veelbelovende toestand zou echter
worden verstoord indien een tijd van
ernstige werkloosheid zou optreden, waar
in werknemers noodgedwongen minder
ideale werkomstandigheden zouden willen
accepteren. Daarom is de bestrijding van
werkloosheid eigenlijk een factor van mi-
lieubeheersing geworden.
De sociale taak van de overheid wordt
daardoor nog duidelijker belicht en zo
blijkt zonneklaar dat in de toekomst on
derwerpen als volksgezondheid, werkgele
genheid en produktie méér dan ooit tot de
politieke criteria zullen gaan behoren,
waardoor de verschillen tussen socialisme
en liberalisme met alles wat daartussen
ligt, volkomen zullen vervagen.
«wviAAAAAIWVWWWWWWVVVVVVVWVWWWMVWUWVWWWWVVWVVWWWVMVVVWVWVVWVVVWVVWI/VVVVVWVVVVWVVVWWWIAAM
WVVVWVVWUVUWIAIWUWWWVVVVWVUVVWVVVWWVWWWWIAIVWVI/VI/VI/WVVVVVVVVVVWVWWVVVVWWVVVVVVWVWWWWVVWMWWW
Kohl is met zijn 41 jaar slechts zes
jaar jonger dan Barzel, maar veel
sterker behoort hij tot de jongeren in
de partij. En als de huidige ontspan
ningspolitiek doorzet, wat ook in de
C.D.U. velen stilzwijgend hopen hoort
hij tot de politici die zich zondei
moeite kunnen aansluiten, terwijl in
Barzels geval moet worden gerekend
op diens behendigheid om de koers 180
graden te veranderen. Barzel is daartoe
zeker in staat, maar dat vergroot nog
het algemene probleem met deze bij de
kiezers slecht vallende politicus: raak
hem maar eens kwijt als hij eenmaal
alle macht in handen heeft.
kanselierschap zal ook de steun van
de christelijk-socialen uit Beieren
moeten hebben. Dat betekent dus: de
steun van Franz-Josef Strauss, die zelf
niet zal aarzelen kanselier te worden
„als de natie hem roept” Op het ogen
blik is Barzel degene die op Strauss’
steun kan rekenen, hetgeen tegelijker
tijd betekent dat via Barzel Strauss
min of meer in toom kan worden
gehouden.
Dus gaat de C.D.U. maandag ver
moedelijk de man kiezen die ze, om
voor de toekomst een goede stijl te
kunnen ontwikkelen, nu net niet moet
hebben. Bovendien wordt de man ge
kozen, wiens komst de regerende S.P.D
luid zal toejuichen omdat de overgrote
meerderheid van de kiezers niets van
hem moet hebben. Maar
werkelijk vol overtuiging
juicht, is de vraag.
Als werkstakingen in de nabije toe
komst factor worden in de vraagstukken
der milieubeheersing, krijgt de problema
tiek van de atmosfeervervuiling door in
dustrie en verkeer een geheel ander as
pect. Want dan wordt een schone (of
schonere) lucht een onderdeel van het
complex der arbeidsvoorwaarden.
Het initiatief van het personeel van de
werf Gusto in het Rijnmondgebied om
een proteststaking te houden in verband
met de in dit gebied optredende overlast
door luchtvervuiling heeft in werkne-
merskringen het effect van een wekker
gehad. Men is wakker geworden met het
besef dat vakbondsactiviteiten en arbeids
conflicten niet alleen kunnen dienen bij
de bepaling van lonen en andere materië
le arbeidscondities, maar ook hun nut
kunnen hebben bij de verbetering van
woon- en leefklimaat. De staking bij Gus
to was typisch een actie die niet tegen de
eigen werkgever was gericht, maar tegen
de sociale achterstand van milieu-omstan-
digheden. Als deze overschakeling van de
vakbondsgedachte op onderwerpen van
milieuzorg verder gaat, krijgt men in de
noodgebieden de situatie dat de zorg voor
de milieureinheid een wezenlijk onderdeel
wordt van de arbeidssituatie, en zelfs zijn
weerslag zou moeten kunnen vinden in de
cao’s.
Overheid en werkgevers moeten op kor
te termijn rekening houden met een ont
wikkeling, die hun ieder voor hun eigen
taakvervulling geheel nieuwe uitgangs
punten oplegt. Vooropgesteld dat de
overheid in het arbeidsproces slechts een
arbitraire rol speelt voor zover bepaal
de ingrepen in noodsituaties als uitzonde
ringen kunnen worden bestempeld, of
schoon zij meer regel dan uitzondering
zijn geworden is de werkgever de
meest actieve belanghebbende bij
schepping van arbeidsvoorwaarden,
milieuzorg voorwaarde wordt voor alle
bedrijven in bepaalde regio’s, omdat deze
bedrijven rekening moeten houden met
werkonlust, zullen ook de „schone” be
drijven hun bijdrage willen leveren aan
de totstandkoming van een wettelijk be
vestigd complex van maatregelen die de
zuiverheid van de atmosfeer en het milieu
moeten waarborgen.
„De ontvoeringspoging kan onmogelijk
door vluchtelingen alleen zijn georgani
seerd” schrijft het blad. „En onder de
mensen die deze zaak steunen zijn dezelf
de figuren te vinden die passief bleven
toen honderdduizenden kinderen werden
vergast en vernietigd in de nazistische
concentratiekampen tijdens de Tweede
Wereldoorlog.” Een bewering die vol ver
ontwaardiging direct van de hand wordt
gewezen door de enkele mensen die in de
ontvoeringsplannen waren ingewijd.
Een broer van een der gevangen geno
men piloten verklaarde dat deze zaak
grotendeels door de twee vliegers zelf is
gefinancierd en dat men uit puur idealis
me heeft gehandeld. Het chequeboek van
piloot Christer Larsson bewijst dat hij
twee weken geleden 3400 gulden opnam
om het geheel te kunnen betalen. Men
hoopte erop, zo vertelde zijn broer ten
minste een gedeelte van de onkosten te
kunnen dekken door het verhaal nader
hand te verkopen. Op het Zweedse minis
terie van Buitenlandse Zaken bevestigde
men via de ambassade in Praag alles in
het werk te stellen om het drietal te
helpen.
Afpersers. Een jonge Griek en zijn Britse
medeplichtige die hadden geprobeerd de
Amerikaanse luchtvaartmaatschappi i
TWA 3,5 miljoen gulden af te persen,
zijn in Genève veroordeeld tot respec
tievelijk 4 en 3 jaar gevangenisstraf.
KOHL KAN zulke pretenties (nog)
niet hebben. Hij mist de ervaring en de
bekendheid om het tegen Willy Brandl
te kunnen opnemen Kohl acht zich
zelf, als succesrijk politicus uit de
provincie, echter heel goed in staat de
partij aan te voeren en te vernieuwen
En niemand bestrijdt dat een reorgani
satie zo mogelijk een modernise-
van de grote C.D.U. noodzaak
Mén weet niet of Lialine met zijn
volledige documentatie is overgelopen om
dat hij met de overigens niets vermoeden
de politie in aanraking was gekomen, een
slechte beurt voor een KGB-man. Be
weerd wordt dat zowel de KGB als zijn
zich in Moskou bevindende echtgenote blij
zouden zijn van Lialine af te zijn omdat
hij bekend zou staan als een fuifnummer,
een vrouwenjager en een „wilde casano
va”.
Dit is natuurlijk de bekende Moskouse
techniek om een overloper in diskrediet te
brengen en te kleineren. Er werd nog aan
toegevoegd dat hij van weinig betekenis
gevangenisstraf veroor-
lidmaatschap van een
padvindersbeweging tien
Analfabetisme. Kardinaal Miranda r.-k.
primaat van Mexico, heeft alle Mexi
caanse priesters aangespoord program
ma’s op te stellen om de Mexicanen te
leren lezen en schrijven.
HET GAAT de regering
niet voor de wind en de binnenlandse
hervormingen zijn tot dusver geen
groot succes. Is het uitgesloten dat
Barzel, gepresenteerd als de ook voo>
zichzelf ongemakkelijke maar keiharde
man, die bovendien in zijn team groot
heden heeft als Strauss en Stoltenberg,
onder bepaalde omstandigheden toch
voor velen de man zal lijken aan wie
Duitsland op dat moment behoefte
heeft? Als voorts door de erkenning
van realiteiten in Europa de reactie ir
de Bondsrepubliek nog sterker moch:
worden, kan de nu zo onverzoenlijke
Barzel dan niet in de ogen van té vee
kiezers de man zijn die „Reitet fib
Deutschland”?
Wie nu Barzel naast Brandt plaats,
heeft de indruk dat de C.D.U haai
kansen op succes verkleint door Barzel
te kiezen. Maar in die keuze ligt niet
temin ook de kiem voor een gevaarlij
ke ontwikkeling Uit meer dan één
oogpunt zal het de verkeerde keus zijn
Door de ochtenbladen was namelijk
onthuld dat dit inderdaad de KGB-verra-
der moest zijn. Later werd dit door het
Britse ministerie van Buitenlandse Zaken
bevestigd.
Waarschijnlijk hadden de Britse autori
teiten zijn naam nog geheim willen hou
den om andere niets vermoedende contac
ten op te sporen. Maar de Russen hadden
er belang bij dat het wel bekend werd
wie de man was zodat die contacten
daardoor zouden kunnen worden gewaar
schuwd, op hun hoede te zijn. De Russen
deden het langs een omweg door een
verslaggever van de „Daily Express” be
dekt te verwijzen naar een klein berichtje
in deze krant van eind augustus over een
wegens dronkenschap aangehouden Russi
sche automobilist.
Pers en publiek wachtten tevergeefs op
Lialine, die begrijpelijkerwijze verstek
liet gaan. Niemand in regeringskringen
had trouwens verwacht dat hij zou ver
schijnen. In normale gevallen wordt er
dan een arrestatiebevel uitgevaardigd,
maar nu is het waarschijnlijk dat deze
aanklacht tegen hem wordt ingetrokken
omdat men dankbaar is over zijn „tegen
prestatie” door de onthulling van het spi
onnennet.
Jiri Porizka verzocht gisteren de
Zweedse regering om hulp. „Geef mijn
vrouw meteen de Zweedse nationaliteit”
zo vroeg hij. „Dat is het enige wat haar
kan redden”. Eigen ervaring heeft hij ook
in Tsjechische gevangenissen. Hij werd tot
anderhalf jaar
deeld wegens
roomskatholieke
jaar geleden.
