LIJKT VOORBIJ
IN VISSERSDORP
SPAARNDAM
Grote zege van
Rapidity
kizi
V oetballer
door kopbal
buiten kennis
opticiërFKOSTER
PALINGTIJDPERK
F'
Van A lot Z
FRANS ROOTRING
„Vroeger ving
je met je pet”
4
GERARD RERK:
GASVERWARMING
Fa. N. P. Zwager - Ijzerhandel
VAN BUGNUM
ik mBB
■wü
./OBi
y
tf
MAANDAG 4 OKTOBER
197 1
B Watersport
(Van een onzer verslaggeefsters)
GASVERWARMING
J. VAN KOOTEN
P. C. DE SMIT
SWAGERMAN
en
v. d. BOOGAARD
PEUGEOT - SOLEX RAP -PUCH
Complete kantoorinstallaties
Alle Icantoormachines
Gereedschappen - Ijzerwaren
Huishoudelijke artikelen enz.
BATAVUS - ZUNDAPP - PEUGEOT
TYPHOON - MAGNEET
BROMFIETSEN
woordig hoef je dat niet meer te proberen. Je moet
met goeie scherpe spullen komen, anders vang je
praktisch niets”. Palingvisser Berk mag zich dan
betere vangsten herinneren, hij wil toch de klok lie
ver niet terugdraaien. „Vroeger was het armoe, om
dat je net als al je collega’s een klein stukje water
kon pachten en dan maar moest zien of dat je genoeg
opleverde”. De 71-jarige Jan Berk palingvisser in
ruste deelde zijn beroep een halve eeuw geleden
nog met achtenveertig collega’s. Zijn zoon, die het
vissersbedrijf in 1966 van hem overnam, vist op het
ogenblik als enige broodvisser in de Spaamdamse
wateren: Zijkanaal B, de Binnenliede en de Buiten-
liede. Door zijn alleenrecht kan hij zich als paling
visser handhaven, maar het betekent wel acht maan
den per jaar dag in dag uit twaalf of meer uur
werken.
SPAARNDAM „Als je vroeger ’s avonds je pet
in het water hing, wist je zeker dat er de volgende
morgen paling inzat”. Gerard Berk, de enige overge
bleven Spaarndamse palingvisser, weet zich die ge
makkelijke vangsten nog goed te herinneren. „Het
kwam toen voor, dat je als broodvisser vlak naast je
kolen, olie, gas?
Palingschepen
Voor uw autorijlessen
belt u 150 50
MAISON ANNY
CHR. VISMAN
J. VAN KOOTEN
UW KACHELSIV!ID
KODACHROME 11 - Super 8 films
van f20 10 voor f 14,25 bij 3 stuks ƒ14,00
Agfa C T 18 Diafilms 36 opn.
van 14 95 voor 13,00
Prijzen zijn inclusief ontw.kosten
FOTO VAN VELDHUIZEN
KAAS
PAUL VAN EWIJK
AURORA
woninginrichting
Zeeweg 275
buurman een fuik uitzette en nog ving ook. Tegen- B Levende paling
SPEC! A AT/ OPTIEK
1
Fietsen en Bromfietsen
S. K O R V E R
A. DONKER
n RANDSTOFFEN VAN
D AS v. d. BERG
Dames- en Herensalons
lx
L l - R
(Van een onzer verslaggevers)
(Van onze tafel tennismedewerker)
Jarenlang
uren
erkend gasfitter
SANITAIR INSTALLATIES
DAKWERK
IJmuiden
GROENEWEG 51
IJMUIDEN (O.)
Telefoon 1 12 82
Pres. Stevnstraat 49 IJmuiden Tel. 1 47 89
o.a.
IJMUIDEN
KENNEMERLAAN 177
VERKOOP - SERVICE
MEER DAN 100 MODELKAMERS
TEL. 1 52 90
KENNEMERLAAN 77
TEL. 156 07
Kennemerlaan 150 - Telefoon 1 07 45* - IJmuiden
KANTOOR AMPÈRESTRAAT 3 - TEL. 12654
Pres. Krugerstraat 65-90
Telefoon 1 54 33
MA«R IN IEDER GEVAL
VVjjkerstraatweg
Velsen-N
ALEX
VAN
TEL
Lange Nieuwstraat
IJmuiden
Naast de bedrijven van Berk, Balm
en Kuijten heeft de firma Kok jaren-
duidelijk
Sinds
van
voor al uw TEXTIEL
en WONINGINRICHTING
VOOR PERFECTE HAARVERZORGING
ZONDER AFSPRAAK
MARKTPLEIN 22 TELEFOON 1 46 19
Eigen technische dienst
PRES. KRUGERSTRAAT 65-90 - TEL. 1 54 33
levert u ook alle OLIEkachels en haar
den en zorgt bovendien voor vakkundige
plaatsing, ca ook naar de vakman
HUYGENSSTRAAT 10 - IJMUIDEN - TEL. 14868
Een extra lekker stukje
koopt v bij-
PLANETENWEG 49-44
APARTE BROODSOORTEN
GESORTEERDE BROODJES BIJ
„DE W ARME BAKKER”
WILLEMSBEEKWEG 1 IJMUIDEN-O
CANOPUSPLEIN ZEEWIJK
lang de naam van Spaarndam als pa-
lingdorp hoog gehouden. Dit bedrijf
importeerde en exporteerde paling, had
een vloot van drie schepen en dreef
verder nog een palingrokerij. Enkele
jaren geleden is de firma Kok echter
verhuisd naar Oosterhout in Brabant,
waar het minder last heeft van de
watervervuiling, die het in Spaarndam
nogal eens parten speelde. Paling „op
'doorreis” wordt door vissers en hande
laren namelijk in open water opgesla
gen en door de slechte waterkwaliteit
werd deze methode tamelijk riskant. In
Oosterhout beschikt de firma Kok over
grote bassins, waarin de palingen ge
zond en wel in leven kunnen worden
gehouden.
De rokerij is die van de firma Balm
aan de TJdijk en de handel in levende
paling is de naast de sluis gevestigde
firma Kuijten. Laatstgenoemd bedrijf
is in feite toevallig in Spaarndam te
recht gekomen. Het was vroeger geves
tigd in Zwolle, maar daar ontbraken
de mogelijkheden om de enorme hoe
veelheden paling, die dagelijks uit tal -
loze landen worden aangevoerd en die
gesorteerd weer worden geëxporteerd
naar andere oorden, goed te bewaren.
„We kwamen naar Spaarndam om zijn
ruimte en zijn vele water”, vertelde de
heer Joh. Kuijten ons.
VELSEN-NOORD Op het terrein van
WB in Velsen-Noord kopte zondag een
33-jarige voetballer uit Zandvoort een bal
verkeerd. Hij raakte buiten kennis en
moest voor onderzoek worden overgebracht
naar het Rode Kruis Ziekenhuis.
Achter het rustieke Havenplein leeft
in de nalingvisserij van Berk nog wat
voort van het roemrijke Spaarndamse
vissersverleden. Het dorp kreeg zijn
faam als vissersplaats al ver voor de
achttiende eeuw, toen Spaarndam nog
aan de ene kant werd begrensd door
het IJ en aan de andere kant door het
Haarlemmermeer. Halverwege de ne
gentiende eeuw werden de vissers sterk
in hun mogelijkheden beknot, want
door de inpoldering van het IJ werd de
toegang naar de Zuiderzee afgesneden
en met de drooglegging van het Haar
lemmermeer ging eveneens een flinke
lap viswater verloren. Langzamerhand
raakte Spaarndam zijn naam als vis
sersdorp kwijt en in deze eeuw bleven
eigenlijk alleen de palingvangsten van
betekenis. Watervervuiling en andere
oorzaken hebben de aanvoer van pa
ling uit de Spaarndamse wateren nu
tot een minimum beperkt en uitgezon
derd het bedrijf van Berk kent
Spaarndam op het ogenblik eigenlijk
alleen nog maar nevenbedrijven als
een palingrokerij en een groothandel
in levende paling.
Palingvisser Gerard Berk besteedt iedere dag enkele
aan het uithangen en herstellen van de fuiken.
PLEIN 1945 Nr 5 TEL 02550-10062 - 'IJMUIDEN(O.)
PLANETENWEG 14 IJMUIDEN (ZW.) TEL. 02550 16747
1JMOND In de overgangsklasse van
de tafeltenniscompetitie heeft Rapidity
kennelijk de smaak te pakken. De thuis
wedstrijd tegen ILAC 3 werd omgezet in
een alleszeggende 10-0 zege. Met Wibats 4
uit Rotterdam leidt de Beverwjjkse ploeg
nu in haar groep. Rapidity 2 kwam in
Volendam niet verder dan een 8-2 neder
laag tegen Victory ’55 3. Deze ploeg zal
ondanks de goede start van vorige week
toch alle moeite hebben zich in de lande
lijke klasse te handhaven. Het damesteam
van Rapidity speelde niet. De junioren
moesten na de fraaie zege van vorige week
tegen Disnie ook al een flinke stap terug
zetten. Ongetwijfeld staan de jeugdige spe
lers na een stevige 2-8 nederlaag tegen
Buna weer met beide benen op de grond.
GAZELLE - JUNCKER - PEUGEOT -
KREIDLER - TOMOS - KAPTEIN MO-
BYLETTE - SPARTA
LANGE NIEUWSTRAAT 773
IJMUIDEN TEL. 1 49 86
Palingvisser Berk ondervindt nu al
wat het betekent als in de weekends
en vakantieweken talloze watersporters
de Spaarndamse wateren bevaren. Er
gaat dan geen dag voorbij of hij vindt
zijn fuiken ergens vernield of uitge
trokken. En de dader ligt altijd op het
kerkhof”, verzucht de visser, die buiten
de vakantieperiode om al tijd te kort
komt om de door krabben en zijworm
aangetaste fuiken te herstellen.
BELLSTRAAT 32 - TEL. 14316
DALENLAAN 91 SANTPOORT
0 23 - 37 58 38
Groothandelaar Kuijten. kwam toe
vallig in Spaarndam terecht. Op zijn
bedrijf wordt de paling gesorteerd
en weer geëxporteerd.
Engelmundusstr 28 IJmuiden-O. - Tel. 1 42 82
In de thuiswedstrijd van Rapidity 1
tegen ILAC 3 ging het aanvankelijk vrij
moeizaam. In de eerste partijen was telkens
een beslissende game noodzakelijk om de
balans ten gunste van de Beverwijkse spe
lers te doen overslaan. Bij de stand 5-0 was
de lucht echter geklaard en zonder moeite
stevende Rapidity naar een éclatante 10-0
zege. Ton van der Helm, Gerrit Eveleens
en Siegfried Michelfelder bleven aldus on
geslagen. De komende week trekt dit team
naar Warmond om met twee invallers St.
Vooruit te bekampen. Prowano uit Haarlem
bereikte tegen deze ploeg een puntenver
deling. In groep M was Rapidity 2 niet
opgewassen tegen Victory ’55 in Volendam.
Ko Wittebrood en en Fons Winder wonnen
ieder nog een partij, doch Bernard Winder
keerde met lege handen huiswaarts, zodat
de eindstand werd bepaald op 8-2. In deze
groep verloor DSB met liefst 10-0 van
Iduna 2.
Bij de jeugd was het alleen Paul Pal-
lesen, die tegen Buna in de enkelspelen
kon scoren. Samen met André Nagel won
hij het dubbel. De uitslag werd 2-8 in het
voordeel van de bezoekers.
Uitslagen en standen: Overg.kl. M: SVE
3—Tatic 9-1, Victory ’55 3—Rapidity 2 8-2,
DSUIduna 2 0-10. Stand: Iduna 2 2-4,
SVE 3 2-2, Victory ’55 3 2-2, Rapidity 2
2-2, Tatic 2-2, DSB 2-4. Groep N: St. Voor
uitProwano 5-5, Scylla 5—Wibats 4 0-10,
RapidityILAC 3 1Ö-0. Stand: Rapidity
2-4, Wibats 4 2-4, Scylla 5 2-2, Prowano
2-1, St. Vooruit 2-1, ILAC 3 2-0.
Dames, hoofdklasse A: BelcrumAvanti
6-4, Red StarWV 4-6. Stand: Belcrum
2-4, VW 2-2, Red Star 2-2, Avanti 1-0,
Ranidity 1-0.
Junioren, groep F: ’t Hooge HuijsREA
0-10, DisnieRapidity 3-7, RapidityBuna
2-8. Stand: REA 1-2, Buna 1-2, Rapidity
2-2, Disnie 1-0. ’t Hooge Huijs 1-0.
Spaarndam is door de verdwijning
van vissers en handelaren dus niet
meer te vergelijken met het palingdorp
uit het begin van deze eeuw. Als we de
prognose van visser Gerard Berk gelo
ven en die voorspelling klinkt zeer
aannemelijk zal de palingvangst
rond Spaarndam over enkele tientallen
jaren zelfs uitsluitend nog een zaak
zijn van amateurvissers. Die ontwikke
ling moet niet alleen als het gevolg
van een gebrek aan belangstelling bij
de beroepsvissers worden gezien. Zij
vloeit voort uit de opmars van de
waterrecreatie
Het boeten van de netten gebeurt
’s zomers in het groot: de fuiken zijn
soms over een lengte van een meter
opengeritst door de kiel van een zorge
loos bestuurde boot. Voor wat betreft
de Mooie Nel heeft Gerard Berk de
strijd al opgegeven. Daar schijnt het
ook een sport te zijn om fuiken te
lichten. Op het voormalig IJ en in
Zijkanaal B is de mentaliteit van de
watersporters anders. „Daar vind ik
mijn spullen iedere morgen net zo
terug als ik ze heb uitgezet”, aldus de
palingvisser.
Netten boeten: een kunst uit het roemrijke Spaarn
damse verleden, nu nog beheerst door oud-visser
Jan Berk.
Jarenlang heeft
het erop geleken, i
dat de palingvis-
seren ten dode
was opgeschreven
door de waterver- I
vulling. De paling
kon ’s winters niet
meer levend wor-
den bewaard en i
de vangsten liepen
daarbij
terug. Sinds de
komst van de
Haarlemse water-
zuivering heeft W
Gerard Berk kun- S
nen constateren, |’j
dat de levenskan-
sen voor de paling
weer stijgen. De
afgelopen winters
heeft hij weer een
voorraad kunnen
bewarenvorig
jaar zelfs tot
vroeg in het voor
jaar. „Het water
wordt weer beter”,
is Berk van me
ning en dat geeft
een kleine garan
tie on het voort
bestaan van het
tvnisch Soaarn-
(bmce be-rnep van
palingvisser.
Lange Nieuwstr. 381-385 - IJmuiden - Tel. 15672
