Demonstratie tegen Vonhoff op Fernand Légers boodschap sociaal optimisme Nederlandse geschiedenis Rijksmuseum nieuw in w 29 oktober wereldspaardag Sparen altijd verstandig en... handig u n I Bi^LiOTHEKEN F TV vanavond rechtzaak OVERZICHTSTENTOONSTELLING IN PARIJS Informatief spel over Amerikaanse Geeff u EEN LEGE TKÖFyTBELiNSEl- TOE.G-EPF.-T. TV donderdag 18 19 i 'f TV vrijdag Radio vrijdag ■i I DONDERDAG 21 OKTOBER 1971 j (Van onze correspondent) Ontwikkeling Cf r Universum Sarah Churchill bij Edison-uitreiking (Van onze Amsterdamse redactie) AMSTERDAM Vandaag opent de koningin de totaal hernieuwde af deling Nederlandse geschiedenis (vroeger vaderlandse geschiedenis) van het Rijksmuseum in Amster dam. Inrichting en opstelling zijn onherkenbaar veranderd. De col lectie uniek in de gehele wereld is aanzienlijk uitgebreid, wat mogelijk werd doordat een grote nieuwe zaal tussen de vroegere galerijen is gebouwd. *e te PARIJS In de serie van grote overzichtstentoonstellingen die regel matig in het Parijse Grand Palais worden georganiseerd, is Fernand Léger nu Picasso, Chagall en Ma tisse opgevolgd. Gróót is ook zijn ex positie zeker, zowel door het aantal tentoongestelde werken meer dan 350 schilderijen, gouaches, teke ningen en plastieken, die ondanks de steeds acutere risico’s van beschadi ging of roof, door ruim 100 verschil lende musea en verzamelaars ter be schikking werden gesteld als door de doorgaans reusachtige dimensies. „Sparen is bouwen aan geluk/ zegt men wel eens... Lr* A/VV\AAAA/WWVVVVVVVVVj *vwwwwwwwwww Fabeltjeskrant het van Fernand Léger werd in 20.30 Een schilderij van Fernand Léger. grote zaal maakte het 22.40 taris zich bevond, hadden zich vele tientallen medewerkers van leesbibliotheken en openbare leeszalen opgesteld met span doeken, en sandwich-borden (zie foto). Zij eisten een totaal an der beleid van de heer Vonhoff ten aanzien van het openbare bibliotheekwezen. Er waren demonstranten uit Noord- en Zuid- Holland, Utrecht en enkele andere streken van ons land. Enkele leuzen waren: „Vonhoff-bibliothekensof”, „De bibliotheek is uw zaak” en „CRM donder op met subsidiestop”. Het meest gehoorde spreekkoor was: „Vonhoff-cultuursof”. Bij het teruglopen van het bouwwerk naar het voorlopig kantoor van het nieuwe Rijks museum liep de staatssecretaris breed lachend aan het hoofd van de stoet demonstranten, die hem op de hielen waren ge volgd. Onder de genodigden bevond zich ook de voorvechter van het nieuwe museum, alsmede voorzitter van de Vinceent van Gogh-stichting, ir. V. van Gogh. 19.35 19.55 20.00 20.15 20.21 20.40 21.45 22.20 18.45 18.50 18.55 19.00 19.05 18.45 18.50 18.55 19.00 19.05 19.11 18.45 18.50 18.55 19.00 19.05 19.30 19.55 20.00 20.15 20.21 21.10 21.35 22.30 22.40 22.45 22.25 23.00 18.45 18.50 18.55 19.00 19.05 19.40 19.50 19.55 20.00 20.15 20.21 21.10 19.30 19.55 20.00 20.15 20.21 21.20 22.20 22.25 22.30 AMSTERDAM „Het museum wordt steeds meer van tempel, waar cultuur-goed wordt bewaard en be waakt, tot ontmoetingsplaats van allen. Helaas wordt er soms misbruik van de ontmoeting gemaakt”, zei staats secretaris Vonhoff van CRM tijdens de feestelijke ge beurtenis van het bereiken van het hoogste punt van het rijksmuseum Vincent van Gogh op het Museumplein in Amsterdam. groen, als bij een affiche, op de voorstel ling worden „aangebracht.” De wereldoorlog van 1914-1918 die hij als brancardier in de loopgraven en de eerste linies beleeft het woord mag in zijn volste betekenis worden verstaan en overleeft, is voor Léger de beslissende stoot geweest die hem uit het betrek kelijk isolement van zijn atelier en zijn stadium van zoeken en experimente ren zou verlossen. „Ik had Parijs verlaten,” zo schrijft hij zelf later, „in een tijd dat ik met mijn hele generatie nog midden in de picturale problemen zat. Zonder enige overgang, werd ik nu pardoes in de menselijke baaierd van het front gedompeld, gecon fronteerd met de rijkdom, de gevarieerd heid, de humor, de perfectie van zekere mensentypes die me omringden, hun in stinct voor realiteiten en voor de manier zich temidden van dit drama van dood en leven waarin we wareng estort ten nutte te maken, sterker nog: hun poëzie, ik bedoel hun talent in het kleurrijke en bewegelijke argot voor de dagelijkse erva ringen steeds nieuwe dichterlijke beelden te vinden.” Maar in diezelfde tijd werd ik ook getroffen, begeesterd door de loop van een 75 mm kanon dat zich in de volle zon voordeed als een magie van licht en blank metaal.Nadat ik me in die nieuwe realiteiten had vastgebeten, heeft het on derwerp me nooit meer losgelaten.” presentatie van de collectie. Binnen de chronologie zijn thema’s gegroepeerd zoals de ontdekkingsreizen en de kolo niale geschiedenis in de 17de eeuw, de bewapening van de soldaten in de 80- jarige oorlog, de ontwikkeling van de scheepsbouw enz. Nederland II NOS: (K) De Fabeltjeskrant STER: (K) Reclame. NOS: (K) Journaal. STER(K) Reclame. AVRO: (K) Mary Tyler Moore Show. Televizier Supplement. STER: (K) Reclame. NOS: (K) Journaal. STER: (K) Reclame. AVRO: Perspectief. Voor de Vuist weg. NOS: (K) Journaal. Den Haag vandaag. -23.00 (K) Uit de Kunst. UTRECHT. Sarah Churchill, dochter van Sir Winston Churchill, zal de uitrei king van de klassieke Edisons opluisteren, vrijdagmorgen 29 oktober in de Geerte- kerk te Utrecht. Zij zal voordragen uit het lichtere proza van haar vader. In de jaren ’50 heeft Sarah Churchill bekendheid verworven als actrice in films en toneelstukken. Aan het feestelijk eve nement, waarbij tal van groten uit de wereld der klassieke muziek een Edison in ontvangst zullen nemen uit handen van burgemeester H. G. I. baron Van Tuyll van Serooskerken, zullen ook meewerken Edward Witsenburg en Lucius Voorhorst met een barokprogramma voor harp en dwarsfluit. Die „totale revolutie” blijft de beide polen van zijn verdere evolutie bepalen: de machine en de mens. Of de mens en de machine? In werkelijkheid plaatst hij ze in éénzelfde universum, op eenzelfde plan, herleidt ze tot overeenkomstige lij nen, bogen, cirkels, bedekt ze met gelijke kleuren, Léger droomt en construeert zich een wereld die alle romantiek en senti mentaliteit heeft uitgebannen, en waarin hij de mens in geheel combineert, samen past. En die concepties of constructies van arbeiders die met en temidden van stei gers en beton een huis bouwen en aan die gemeenschappelijke schepping ook hun duidelijke vreugde beleven, schijnen, nee, blijken Léger dan wel even weinig geo metrische of picturale als menselijke pro blemen te stellen. Voor hem is de dienst- betuiging tussen machine en mens nog volmaakt onproblematisch en oprecht we derzijds. Een sociaal optimisme dat hem na de tweede wereldoorlog, die hij in Amerika passeerde, dan ook besluiten deed tot de Franse communistische partij toe te tre- De staatssecretaris bood de directeur van het museum, de heer E. R. Meijer, een ets van Van Gogh aan (Tuinman mét snoei mes) uit diens Ettense per iode. Buiten het gebouw waar het gezelschap met de staatssecre- Nederland I NOS: (K) De Fabeltjeskrant. STER: (K) Reclame. NOS: (K) Journaal. STER: (K) Reclame. E.O.: (K) Muzikaal progr. Nader Bekeken. Tenslotte. STER: (K) Reclame. NOS: (K) Journaal. STER: (K) Reclame. KRO: Brandpunt. (K) De zes vrouwen van Hen drik VIII (2). -22.45 NOS: (K) Journaal. tegenstelling maakt dat men wat beduusd en vervreemd Zeven jaar geleden werd de afdeling ge sloten voor verbouwing en reorganisa tie. De collectie behandelde toen de historie van de late middeleeuwen tot 1840. Mede door de toevoeging van een beknopte samenvatting van de prehisto rie, afkomstig uit het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, en een toekomst- blik van de rijksplanologische dienst, wordt het beeld gegeven van gehele geschiedenis van de noordelijke Neder landen tot 1950 met een projectie naar het jaar 2000. komen na Omnibus het scherm opge tippeld. Tezamen vormen zij The Golddiggers een dans- en zanggroepje dat o.m. liedjes uit de oude doos ten gehore brengt; liedjes als I wanna be loved by you en Limehous Blues. De jongedames ontvangen ook tal van grote gasten in hun show: de Britse komiek (Montreux-festivalwinnaar) Marty Feldman en de Amerikaanse komiek Tommy Tune (die ook nog heel verdienstelijk acteert en danst). Als laatste Tros onderdeel: een spe cial rond The New Seekers, de zang groep die Engeland zal gaan vertegen woordigen op het komende Eurovisie Songfestival. Tot slot het laatste nieuws en de NOS-rubriek Ter Visie. De verzameling bestaat uit kunstvoorwer pen, gebruiksvoorwerpen, wapens en scheepsmodellen, maar ook uit befaam de zaken zoals bijvoorbeeld de boeken kist van Hugo de Groot, het Stokske van Oldenbarnevelt, de Spiegel van de Royal Charles. Blikvanger bij de entree is het geweldige zeventiende-eeuwse uurwerk, met de afmetingen 2x2x2 meter, uit de Utrechtse Nicolaaskerk. Verdere opmerkelijke zaken: het pla fond uit het stadhouderlijke kwartier in het Binnenhof, een gietijzeren preek stoel uit het midden van de vorige eeuw, een serie pastels uit fabrieksinte- rieurs uit het begin van de 20ste eeuw. Uitvoerige restauraties zijn aan de herop- stelling voorafgegaan. De scheepsmodel len zijn van authentieke tuigage voor zien, het 48 m2 grote schilderij de Slag bij Waterloo van de schilder Pieneman is van een nieuw doek voorzien. Toe lichtende tekst kan worden beluisterd door telefoontjes, aangesloten op band recorders. Uitgebreide aandacht wordt ook besteed aan de ontwikkeling van de Nederlandse streektalen, er is onder andere een reconstructie van het 17de- eeuwse Nederlands te beluisteren via oortelefoons. Geheel nieuw is ook de E—II—3 Publikatie van het Ministerie van Sociale Zaken. Nederland 1. De VPRO komt uiteraard na fabeltjes en nieuws in eerste instantie met het tekenfilmpje van Popeye. Daarna een programma in het kader van de kinderboekenweek. Ter gelegenheid van die week zijn een aantal boeken bekroond. Maar, het wa ren volwassenen die de boeken beoor deelden. Wat vinden de kinderen zelf het beste boek? Medewerkers van de VPRO togen om een antwoord op die vraag te krijgen naar de bibliotheken in onder meer Amsterdam en Rotter dam en lieten daar het jeugdige grut het beste kinderboek kiezen. De kin derjury’s krijgt men op de buis voor geschoteld om elf minuten over negen. Het VPRO-programma bevat voorts een t.v.-portret van de Amerikaanse jazz-fluitist Jeremu Steig. Na het nieuws van acht uur Berichten uit de samenleving, gevolgd door Chaplin op weg naar Charlie, een filmpje uit de tijd dat Chaplin nog maar op weg was naar de roem die hij later zou gaan oogsten. En dan een heel bijzonder program ma: Hofmanns vertellingen, een uit tonegl- en filmfragmenten opgebouwd programma over het Chicago-proces van 1969, een proces waarbij de Ame rikaanse rechtspraak niet al te best uit de verf kwam. Rechter Hofmann ver oordeelde tijdens de processen acht jonge Amerikanen, die ervan werden beschuldigd de orde te hebben ver stoord tijdens de Democratische Con ventie. In het programma van vana vond wordt de procesgang gedramati seerd. De acteur Frans Vorstman ver- 1881 in het Normandische Argentan als zoon van een veehoed geboren, en voor hij in augustus 1955 dicht bij Parijs als één der erkende meesters van zijn tijd overleed, had hij een aanzienlijk aantal etappes van de vulkanische kunstontwikkeling van deze eeuw doorlopen. Men vindt in zijn oeuvre, zoals dat in Parijs wordt getoond, impres sionistische, abstracte, kubistische en, als anticipatie, zelfs al pop-art elementen en sporen terug, zonder dat men evenwel ooit de indruk krijgt, dat ze van andere belangrijke schilders-tijdgenoten werden „geleend.” Hij maakte van al die „invloeden” on middellijk zijn persoonlijk eigendom. Hij assimileerde, digereerde, transformeerde ze tot bouwstenen van zijn eigen wereld beeld. Zijn eerste portretten van zijn vader en van hemzelf passen nog hele maal in de impressionistische gevoelswe reld, waaruit, enkele jaren later, Cezanne hem bevrijdde, alvorens Léger, via het kubisme en het abstracte schilderen, zijn geheel eigen en terstond herkenbare ma nier, vorm, stijl en ook palet zou vinden. Een palet waarop hij zijn kleuren dan niet (meer) mengt, en die in hun elemen taire werking van rood, geel, zwart, wit of Een gaanderij op halve hoogte langs de wanden van de grote zaal maakte het mogelijk de zeer uitgebreide penningen verzameling van het rijksmuseum te tonen. Het is een soort jaartallenboek in penningen geworden: penningen ge slagen ter gelegenheid van belangrijke gebeurtenissen zijn chronologisch opge steld. Deze gaanderij geeft tevens een indruk van het volksleven in de 17de eeuw, kookgerei vertelt over de berei ding van voedsel, speelgoed over het kinderleven, er zijn opstellingen over wonen, godsdienst, ambachten, handel en transport. Uit de recente geschiede nis zijn onder andere tentoongesteld een in Djakarta zwaar beschadigd por tret van koningin Wilhelmina een portret dat overigens niet is gerestau reerd uit historische overwegingen en een schelpenportret van de oude dr. Drees. tolkt de rol van rechter Hofmann. Aan klagers en verdedigers worden voorge steld door Nederlandse juristen en ver dachten worden ten tonele gevoerd door niet-acteurs. Er wordt gebruik gemaakt van de authentieke recht bankverslagen en van destijds gemaakt filmmateriaal. Rechter Hofmann was niet tegen de verdachten opgewassen. Verdachten en verdedigers werden daarvan het slachtoffer. Onder de druk van de opinie heeft de Amerikaanse overheid zich later met de affaire be moeid en tal van zaken gecorrigeerd. In het spel van vanavond wil de VPRO in eerste instantie informatie geven over het hoe, wat en waarom. Vervolgens heeft Joop van Tijn een gesprek met minister De Brauw over het wetenschapsbeleid. Daarna tien minuten voor Rita Rio en haar orkest. Medewerkenden Emily Adrien en Bill Fierrow. Het orkest van Rita Rio begeleidde de opkomst van de jitterbug. Na de musicerende dames zit de VPRO-zendtijd erop. CVK/IKOR komt tot slot van de avond met de derde aflevering van Leerhuis over „Wat moet een mens doen bij zijn lijden?” Het laatste nieuws is om half elf te zien. En groot tenslotte ook uit hoofde van de visie van de kunstenaar. Een visie van „sociaal optimisme” die men in onze tijd van nieuwe twijfels en contestatie niet meer zo blindelings onderschrijven kan, maar die niettemin, in haar atletische, ongefrustreerde zelfverzekerdheid, ge speend was van elk spoor van petiterige halfslachtigheid. Léger was, in scherp con trast met de naam die hij droeg, fysiek, geestelijk, moreel, menselijk en artistiek gesproken, een man-uit-één-stuk en een bonk van een kerel. Natuurlijk is geluk niet voor géld te koop. Maar het is wel plezierig en nuttig om wat achter de hand te hebben. Sparen is (altijd) verstandig en handig, maar één dag per jaar vraagt sparen extra aandacht: op Wereldspaardag - dit jaar op 29 oktober. Vraag eens een brochure. U komt dan tot de ontdekking dat er heel wat vormen van sparen zijn, waarmee u (als u aan de voorwaarden voldoet) een aantrekkelijke premie kunt verdienenbelastingvrij. Inlichtingen: Wereldspaardag, Antwoordnummer 51, Den Haag. (Postzegel plakken hoeft niet) den (waarin hij, artistiek, zeker ook veel beter paste dan andere paradepaarden en psychisch wat gedifferentieerde figuren gelijk Picasso, Breton of zelfs Aragon). „Als de boodschap van sociale edelmoe digheid waarbij de technische vooruitgang niet alleen met een hogere welvaart maar ook nog met groter menselijk geluk en meer broederschap gelijk werd gesteld, „klinkt” Léger’s oeuvre, na enkele decen nia, niettemin nu al als een echo uit een wel heel ver verleden. Ons moderne scep ticisme heeft, en helaas niet zonder re den, zijn tonische simplicisme verdron gen.” En die anno 1971 naar al zijn stralende, heroïsche en mar kante proletariërs opkijkt en Léger’s „ab stracte” plastieken en glas- en muurschil deringen eigenlijk wel ver boven zijn figuratieve of getuigende doeken prefe reert. En waardoor men het zelfs betreu ren kan dat Fernand Léger, die niettemin met de wereldberoemde bouwmeester en urbanist Le Corbusier goed bevriend was, niet nog ruimere kansen heeft gekregen zijn plastisch genie meer dan in de „abso lute” vooral wel in de toegepaste kunsten te manifesteren. Want dat de „decorateur” in Léger de „cultureel filosoof” ver over trof is wel de voornaamst conclusie die uit deze retrospectieve te trekken valt. FRANK ONNEN. HILVERSUM I 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord. I 7.07 (S) Badinerie. 7.30 Nws. 7.41 Actu aliteiten. 8.24 Overweging. 8.30 Nws. 8.41 Voor de vrouw 9.40 Schoolradio. 10.00 (S) De beste plaat voor uw stere- okop. 10.30 Nws. 11.00 Voor de zieken. 11.55 Meded. 12.00 (S) Van twaalf tot twee. 12.22 Wij van het land. 12.26 Meded. t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Actualiteiten. 13.00 Raden maar14.05 Schoolradio. 14.30 (S) Interlokaal op vrijdag. 14.30 Adres on bekend. 15.05 Scheepspraat. 15.30 Nws. 16.00 Gesprek met bekend Nederl. 17.00 (S) Metropole-orkest 17.25 Voor de kinderen. 17.30 Nws. 17.32 Actualiteiten met W.K. hockey Barcelona. 18.00 (S) Ensemble en solisten 18.19 Uitz. P.S.P. 18.30 Nws. 18.41 Actualiteiten. 18.50 (S) Au ditie. 19.50 Zonder grenzen. 20.00 Verzoekplatenprogr. 22.00 (S) Kursief. 22.25 Overweging. 22.30 Nws. 22.38 Den Haag Vandaag. 22.50 (S) Goal23.55 Nws. HILVERSUM II 7.00 Nws. 7.11 Gymn. 7.20 Dag met een gaatje. 8.00 Nws. 8.11 Journaal. 8.30 De groenteman. 9.00 (S) Kamerorkest. 9.35 Waterstanden. 9 40 (S) Bariton en piano. 10.00 Voor de kleuters. 11.30 (S) Oude kamermuz. 11.55 Beursber. 12.00 Stoomcursus Salaman 12.30 Overheids- voorl. Uitz. voor de landbouw. 12.40 (S) Licht orkest. 12.50 Recht en slecht. 13.00 Nws. 13.25 Toerismo. 13.50 (S) Volksmuz. uit Dalmatië. 14.25 Spiegel van Duitsl. 14.55 Ruimte. 16.00 Vrijdag. 16.00 Nws. 17.55 Meded. 18.00 Nws. 18.20 De Vrije Gedachte. 20.00 Nws. 20.30 (S) Muz. uit de Barok. 21.00 (S) Omroeporkest. 22.30 Hoe later op de avond. 22.55 Meded. 23.00 Nws. 23.10 Actualiteiten. 23.20 Muz. van Nederl. 23.55 Nws. HILVERSUM III 7.00 Nws. 7.02 Zing, zing, zing. 8.00 Nws. 9.00 Nws. 9.03 Jan Corduwener Show, 10.00 Nws. 10.03 De Eddy Becker Show. 11.00 Nws. 11.03 Vincent van Engelen Show. 12.00 Nws. 12.03 The Joe Blow Show. 13.00 Nws. 13.03 De Felix Meurders Show. 14.00 Nws. 14.03 De Herman Stok Show. 15.00 Nws. 15.03 De Jan van Veen Show. 16.00 I Nws. 16.03 Top-30. 17.00 Nws. BRUSSEL 324 M. 12.00 Nws., meded., SOS-ber. 12.08 Intermezzo. 12.15 Kleinkunstrubr. 12.50 Buitenl. persoverz. 13.00 Nws., toneela- I genda. 13.20 BRT-produkties. 13.55 I Beursber. 14.00 Nws. 14.03 Schoolradio. I 15.00 Nws. 15.25 Licht platenprogr. Nederland I NOS: (K) De Fabeltjeskrant. STER: (K) Reclame. NOS: (K) Journaal. STER: (K) Reclame. VPRO: Popeye. Beste kinderboek jaar. Filmportret Jeremy Steig. STER: (K) Reclame. NOS: (K) Journaal. STER: (K) Reclame. VPRO: Berichten uit de samen leving. Chaplin op weg naar Charlie (serie) (K) Hoffmans Vertellingen. Gesprek met jhr. De Braauw. Damesorkest Rita Rio. Nederland II NOS: (K) De Fabeltjeskrant. STER: (K) Reclame. NOS: (K) Journaal. STER(K) Reclame. TROS: Zorro (2). (K) De laatste sporen (1). STER: (K) Reclame. NOS: (K) Journaal. STER: (K) Reclame. TROS: (K) Mission Impossible. (K) Omnibus - 6. (K) Amusementsprogr. CVK-IKOR: (K) Leerhuis (3). NOS: (KI Journaal. -23.10 (K) Ter Visie. The New Seekers. -23.05 NOS: (K) Journaal. Nederland 2. Fabeltjeskrant en nieuws gaan vooraf aan de TROS-uit- zendingen op het tweede net. In het eerste deel van het voorprogramma avonturen van de Californische Robin Hood: Zorro. Om half acht een aflevering uit een nieuwe Duitse serie natuurfilms: De laatste sporen. De serie werd gemaakt door de Duitse cineast Eugen Schuma cher. In de aflevering van vanavond aandacht voor ijsberen. Na het journaal Mission Impossible. Een klein uur later het maandelijkse magazine Omnibus. Tien schone meis- kens met tezamen twintig mooie benen Arnie Breeveld als Bobbie Seale en mr. C. Gutter als officier van Justitie in Hofmanns Vertellingen. ADVERTENTIE

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1971 | | pagina 19