Bonn wil „echte” hoofdstad worden
Aard(ige) varkens
Artis
DE STERRENHEMEL IN NOVEMBER
I
Verder beraad
over toekomst
van „De Tijd”
|3P|
WERELDBEROEMDE KWALITEIT.
in
PLEINEN EN STRATEN EEUWIG OPENGEBROKEN
Oh! Calcutta toch
Amsterdams fonds
voor de kunst
Lufthansa stopt
lijn Amsterdam-
New York
CAMELen CAMELFILTER
Gewoon geweldig lekker.
de provincie in
Vragen over hoge
nasnoortleges
lil i I
12
I
V “W
DONDERDAG 28 OKTOBER 1971
(Van onze redacteur in Bonn)
T ijdelijk
F
Tweede man
Uitkomst
Niet royaal
N
Onrendabele lijn
■'^yaiPTicA
M VD
^LKWEG
POOL-'Ü
J
W’ Is
ADVERTENTIE
CAMEL FILTER
.J
Bonn geen rivaal van Berlijn.
De
jFOMALHAur
even oude Palais Schaumburg, de bonds
kanselier.
TOEN DE EERSTE president, Theodor
Heuss, ervoor voelde zjjn intrek te nemen
in het barokke raadhuis van Bonn, mid
den in de stad, leek dat velen niet eens zo
zot. Het is de stad echter bespaard ge
bleven.
Heuss nam genoegen met de honderd
jaar oude villa Hammerschmidt, gebouwd
door een bakker die net niet schatrijk ge
noeg móet zijn geweest om zjjn woning aan
de Cöte d’Azur neer te zetten en daarom
een typisch zuidelijke villa aan de Rijn
bouwde. Vlakbij resideert, in het praktisch
Nieuwe Maan
Eerste Kwartier
2 november om 22.20
9 november om 21.51
op
op-
Herman Dijckmeestei en Maarten La
rners, die compagnons zijn in hun Lime
light Productions geven toen dat hun ge
brek aan ervaring ook „mogelijk de oor
zaak is geweest van het financiële debS-
cle.” Zij ontkennen echter al meer dan
twee ton schuld te hebben
(Van onze redactie in Amsterdam)
t.
o
1
bovendien bondskanseliers geweest wier
eisen hoger gesteld waren dan die van het
staatshoofd.
Adenauer heeft nooit in het paleis ge
woond. Erhard heeft het geprobeerd. Om
dat het kennelijk onaangenaam was, liet
die hooggeleerde regeringsleider echter in
de tuin op enkele honderden meters af
stand, de bangalow bouwen waar nu ho
ge gasten logeren. Men sprak spottend over
„Ludwigsburg”. Na Erhard kwam Kiesin-
ger, die het als de ongekroonde koning van
Baden-Württemberg zo royaal gewend was
geweest, dat hij de bungalow beneden zijn
stand vond. Trouwens: Kiesinger kon er
vanwege het vochtige klimaat en het van
de Rijn komende lawaai ook niet goed sla
pen. De bungalow werd ontruimd. Brandt
heeft daar geen verandering in gebracht.
Hij bleef liever gezond boven op de Venus
berg, aan de rand van de stad, wonen.
weet hoge gasten te ontvangen. Maar na
de ontvangst op het nieuwe vliegveld
Wahn zal de president zijn Nederlandse
gasten vermoedelijk langs de laatste bouw
putten in de weg voor zijn ambtswoning
moeten loodsen. Daar verdwijnt de tram
naar Bad Godesberg onder de grond. En
als logeerplaats wordt het koninklijk paar
een keurige, maar eenvoudige bungalow
in de tuin van de bondskanselarij aange
boden. Minister Schmelzer en andere bege
leiders worden ondergebracht in een vroe
gere tuinmainswoining, bij de villa Hammer
schmidt, waar president Heinemann woont.
Terwijl in het zuiden, precies voor de
Nederlandse ambassade, de derde Bonner
Rijnbrug wordt gebouwd en vooral ook het
dicht daarbij gelegen splinternieuwe deel
van het regeringscentrum, met zijn mas
sieve steenblokken, een beeld geeft van de
ontwikkeling die Bonn beleeft, moet er
toch ook nog volop worden geïmproviseerd.
In 1965 heeft koningin Elizabeth van
Engeland met groot gevolg geresideerd in
het schitterende kurhotel op de Petersberg
aan de overzijde van de Rijn, eigendom van
de eau-de-cologne-dynastie 4711. Dat ho
tel ligt al geruime tijd potdicht op zijn berg
te vervallen, omdat het voor een gewone
exploitatie te duur is en de regering het
geld niet heeft om het als staatsgastenver-
blijf te kopen.
Van 31 oktober tot 30 november korten
de dagen met 1 uur en 20 minuten. Voor
de dag neemt men de periode die begint
bij het begin van de schemering, voor
zonsopkomst en die eindigt bij het einde
der schemering na zonsondergang. De vol-
BONN De vluchtigste kennismaking met Bonn is die per trein. Met
lange wachttijden verzamelen de treinen in Dusseldorf, Keulen en Frank
fort de vertraging waar het Westduitse spoorwegverkeer om bekend staat.
In de hoofdstad van de Bondsrepubliek daarentegen gunnen de treinbe
stuurders zich net voldoende tijd om een haastig omgeroepen „Hier Bonn”
tot de reizigers te laten doordringen.
rizon. De stand van de hemel is die op 15
november om 20 uur. Voor vroegere tijd
stippen de kaart draaien in de richting van
de wijzers van de klok, voor latere tijd
stippen in tegenovergestelde richting. De
plaats van de maan is voor enkele tijd
stippen aangegeven. De getallen duiden de
dag van de maand aan. Ook de posities
van Mars (M) en van Saturnus (S) zijn
aangeduid. De stippellijn die door de
Zwaan gaat duidt de hartlijn van de melk
weg aan. De andere gestippelde lijn is de
ecliptica (Dierenriem of Zodiak) De zon,
de maan en de belangrijkste planeten be
vinden zich steeds jn de nabijheid van deze
lijn.
een vindt dat het „Witte huis” aan de Rijn,
waar het parlement woont, tussen het pa
leis van Willy Brandt en de nieuwe de-
partementsgebouwen in feite te vroeg is
gebouwd en dus te veel „tijdelijks” heeft.
Er wordt aan een nieuw parlementsge
bouw gedacht. Waar nu de tram onder de
grond verdwijnt en een metro wordt, ont
staat een brede verkeersader met buiten
model verlichting, een verbindingsstraat
tussen het oude Bonn en zijn regeringswijk.
De stad heeft zelfs plannen om een eind
te maken aan het duidelijkste bewijs dat
Bonn als provincieplaatsje is gebouwd: de
dwars door de stad lopende drukke spoor
weg tussen Keulen en zuidelijk Duitsland.
Het is niet uitgesloten dat de kennismaking
met Bonn per trein in de toekomst niet al
leen vluchtig zal zijn, maar bovendien on
dergronds plaats heeft.
DE KANSELIERSBUNGALOW, die de
meest besproken woning in Bonn is, werd
een uitkomst toen het hotel Petersberg
dicht ging. Maar ze is natuurlijk duidelijk
een „tijdelijk” gastenhuis. Nog altijd hoopt
men dat de geldnood der regering voorbij
zal zijn voordat het Hotel Petersberg het
kopen niet meer waard is. Als voordeel
van de bungalow is echter intussen ont
dekt dat die de gasten een grote vrijheid
garandeert.
DEN HAAG. In een communiqué
heeft de VNU woensdagmiddag meege
deeld: .In de vergadering van het bestuur
van VNU op 22 oktober is de situatie van
het dagblad De Tijd aan de orde geweest.
Besloten is het beraad over de toekomst
van De Tijd voorlopig voort te zetten, in
afwachting van de mogelijkheden die de
oprichting van een bedrijfsfonds voor de
pers en eventuele andere regeringsmaatre
gelen zouden bieden.
Een extra-prijsverhoging in de abonne
mentensfeer zal op korte termijn worden
doorgevoerd.
DEN HAAG. Het Tweede-Kamerlid
Vredeling (P.v.d.A.) heeft de Europese
commissie gevraagd haar oordeel te geven
over het besluit van de Nederlandse rege
ring, de rijksleges op paspoorten (waar de
gemeentelijke en porvinciale leges nog
bovenop komen) tegen het eind van het
iaar van 7 50 tot 25 gulden te verhogen.
Hij informeert tevens, of ook de kosten
voor verblijfsvergunningen voor onderda
nen der lidstaten zijn verhoogd.
HET IS MISSCHIEN niet allemaal even
overtuigend, wat Bonn zo voor zijn image
doet, maar de situatie ik ook gecompli
ceerd. De oude universiteitsstad zou nooit
de tijdelijke hoofdstad van de Bondsrepu
bliek zijn geworden als Konrad Adenauer
niet even zuidelijker aan de Rijn had ge
woond en nu eenmaal ’s avonds thuis wil
de zijn. Het kwam indertijd zelfs goed uit,
want er werd een stad gezocht die onmo
gelijk een rivaal voor Berlijn zou kunnen
worden.
Bonn tobt nu met de erfenis van die be
ginperiode, waarin de nadruk zo sterk op
het tijdelijke moest liggen. De Berlijnse
droom is inmiddels vervlogen en er valt
een geweldige achterstand in te halen. Dat
blijkt uit de eeuwig opgebroken pleinen
en straten, uit het zoeken naar een be
hoorlijk onderdak voor koninklijke gasten
en bijvoorbeeld ook uit de prijsvraag onder
architecten (eerste prijs 80.000 mark), waar
uit een goed idee te voorschijn moet komen
om het verbrokkelde Bonn met zijn paleis-
jes tijdelijke en permanente regeringsge
bouwen en een uit zijn naden gebarsten
centrum tot één verantwoord geheel te
maken.
Zo was het althans tot voor kort. Te
genwoordig meldt de omroeper: „Bonn,
Hauptbahnhof”. Al bij het vluchtige con
tact stellen attente reizigers dan ook vast
dat de residentie aan de Rijn pretenties
krjjgt.
Wie in Bonn woont, zal dat overigens
niet graag overdrijven: de trein staat er
geen moment langer stil dan vroeger en
(om een geheel ander voorbeeld te gebrui
ken) de televisie heeft het nog altijd niet
nodig gevonden de hoofdstad op de weer
kaart aan te geven, wat ongetwijfeld uniek
is.
Niettemin is de „kleine stad in Duits
land” of zo men wil het grootste dorp
van de Eifel, inderdaad doende zich de al
lure te verschaffen die een hoofdstad past.
Door de bouw van een voorstationnetje
(beweert wordt dat er nooit een trein stopt)
kon het „Bahnhof” een „Hauptbahnhof”
worden. Door de annexatie van omliggende
gemeenten groeide het inwonertal van
130.000 tot 300.000 en ontstond „Groot-
Bonn”. Door de tram naar het diplomaten
dorp Bad Godesberg onder het wegdek te
werken krijgt Bonn zijn Metro.
Bonn heeft het improviseren goed ge
leerd. Het is al vanzelfsprekend dat de pre
sident voor elk staatsbezoek in het nabij
gelegen Brühl een schitterend kasteel leent
van de Noordrijnland-Westfaalse regering.
Daar heeft de gala-ontvangst plaats.
Omdat echter Bonn als hoofdstad niet
meer „tijdelijk” dienst doet, wordt grote
betekenis gehecht aan zo’n plan voor een
verantwoord regeringscentrum-van-de-
toekomst. Er kunnen nu op lange termijn
plannen worden gemaakt. In de tuin van
het Palais Schaumburg is ook nog de bouw
van een modern bondskanselarij, een soort
regeringszenuwcentrum, gepland. leder-
De president heeft het minder royaal dan
bijvoorbeeld zijn ambassadeur in Den
Haag. „Burgerpresident” Heinemann is
echter geen man voor een paleis, dus dat
treft. Het Palais Schaumburg is groter,
maar daar is ook de omvangrijke staf van
de bondskanselarij onder gebracht en er
zijn in de korte geschiedenis van dit land
In Artis is een aardvarken geboren.
Volgens deskundigen is dit voor
dierentuinen een unieke gebeurtenis.
Moeder en kind maken het goed.
HET GESPLETEN karakter komt in deze
dagen, tijdens het bezoek van koningin
Juliana en prins Bernhard sterk naar vo
ren. Zij werden door president Heinemann
ontvangen op een hypermodern vliegveld,
dat voor Schiphol niet onder doet. Er is
een groot verschil met het eerste vorste
lijke bezoek in de Bondsrepubliek in 1954,
toen de West-Duitse leiders nog ruziënd
op het station van Bonn stonden om Haile
Selassie te ontvangen.
Bjj die gelegenheid moest namelijk wor
den uitgevochten wie zich als de tweede
man in de staat zou mogen beschouwen.
De sterkste papieren leek de president van
het parlement te hebben, maar bondskan
selier Adenauer was stevig tegen de onbe
twiste eerste (de bondspresident) aan gaan
staan. Dienstdoend parlementspresident
Carlo Schmid, van nature niet zo’n vech
tersbaas, moet toen „verbaasd” tegen Ade
nauer hebben gezegd: „Maar Herr Bundes-
kanzler, u hoort toch niet op die plaats.
Daar stond bij ons in het eskadron altijd
de paukenschimmel”.
De groten van Bonn hebben zich al lang
ingespeeld. Iedereen kent zijn plaats en
1
ROTTERDAM. De Duitse lucht
vaartmaatschappij Lufthansa stopt met
ingang van 1 november aanstaande de
lijndienst tussen Amsterdam en New
York. Deze lijnverbinding bleek, zo deelde
de directeur voor Europa, de heer Rolf
Lapp, woensdagmiddag tijdens de opening
van het nieuwe kantoor van Lufthansa in
Rotterdam mee, niet rendabel te zijn.
Er is teveel concurrentie op de transat
lantische route vanaf Schiphol, vooral nu
de KLM en Panam de Boeing 747 op deze
lijn hebben ingezet. Vanwege de concur
rentie zou de Lufthansa eveneens een
Jumbo-jet moeten inzetten. Daarvoor is er
volgens haar te weinig potentieel vervoer
voor de lijn Amsterdam-New York
Op 1 april 1968 werd Amsterdam voor
het eerst opgenomen in de lijndienst tus
sen Frankfort en New York. Tot nu toe
werd gevolgen met een Boeing-707. De
verbinding tussen Frankfurt en New York
wordt gehandhaafd.
De rechtstreekse luchtlijn Amsterdam-
Los Angeles, die thans tweemaal per
week wordt uitgevoerd, wordt half de
cember met een derde frequentie uitge
breid.
De heldere planeet Venus is in november zichtbaar aan
de avondhemel. Omdat haai baan slechts een kleine hoek
maakt met de horizon gaat ze niet veel later dan de zon
onder. Om Venus waar te nemen moet men kort na zons
ondergang naar het zuidwesten kijken. Het heldere hemel
licht laag boven de horizon is dan de gezochte planeet.
Mars is ’s avonds zichtbaar in het zuiden. Deze „rode
planeet’ bevindt zich in het sterrenbeeld Waterman.
Als er niets misloopt, komen deze maand drie ruimtevaar
tuigen in de nabijheid van Mars; twee Russische en één
Amerikaanse Mariner 9. De Mariner 9 zal Mars bereiken
op 13 november. De planeet bevindt zich dan op 121 miljoen
km. van de aarde en na 90 dagen om Mars te hebben ge
wenteld. zullen 240 miljoen km. de aarde van Mars scheiden.
Eén omwenteling van deze satelliet zal ongeveer 12 uur in
beslag nemen.
De Amerikanen beogen gegevens te verzamelen welke van
belang zijn voor het ontwerp van de Viking-1975 Mars-
lander.
Naast het fotograferen van een groot deel van het Mars
oppervlak zullen ook temperatuurmetingen en metingen
nvei de samenstelling van atmosfeer, zwaartekracht, e.d.
woiden uitgevoerd. Men hoopt eveneens na te gaan of leven
op Mars mogelijk is. Natuurlijk is op aarde van al deze
aktiviteit rond Mars niets te zien, zelfs niet met grote tele
scopen.
Japiter is in november vrijwel niet meer waarneembaar.
Deze planeet bevindt zich reeds dicht bij de zon. Bij gunstige
omstandigheden en bij gebruik van een verrekijker kan
Jupiter worden opgespoord op 14 november in de nabijheid
van Venus. De helderste planeet van het tweetal is Venus.
Saturnus staat op 25 november in oppositie met de zon,
hetgeen wil zeggen, dat op dat ogenblik de aarde precies
tussen de zon en Saturnus staat. We zien aan de hemel Sa
turnus preceis tegenover de zon staan.
Saturnus is dan heel de nacht te zien in
de Stier; 's avonds in het oosten, rond
middernacht in het zuiden en ’s morgens
in het westen. Op 4 november om 16 uur
staat de maan in conjunctie (samenstand)
met Saturnus. Op 20 november staat de
maan 's avonds „links” van Venus. Op 25
november staat de halve maan in de na
bijheid van Mars
„Op 20 september waren wij niet meer
in staat om de salarissen van de artiesten
te betalen. Dat zou het einde van de show
zijn geweest, ware het niet dat de C.V.
Desmet bereid werd gevonden om de
rechten van „Oh! Calcutta” en daarmee
ook de verplichtingen ever te nemen.” De
geruchten als zou „Oh' Calcutta” binnen
kort aan een definitie! einde komen, wor
den door de Desmet-leiding ontkend.
gende getallen hebben betrekking
Utrecht. Het eijn de tijdstippen van
komst, doorgang door de meridiaan (zui
den) en van ondergang. In meer naar het
oosten gelegen plaatsen komen de hemel
lichamen iets vroeger op en gaan iets
vroeger onder.
Maan
Volle Maan op
Laatste Kwartier op
op 18 november om 2.46
op 25 november om 17.37
Om de kaart te richten moet men haar
boven het hoofd houden en het noorden (N)
laten samenvallen met de noordelijke ho-
AMSTERDAM. Op de komende ple
naire vergadering van de Amsterdamse
Kunstraad komt o.m. een ontwerp-advies
aan de orde tot het instellen van een
Amsterdams Fonds voor de Kunst. Een
van de principiële punten uit dit ontwerp
stelt voor dat B. en W afstand doen van
hun verantwoordelijkheid voor de toeken
ning van prijzen, opdrachten, stipendia en
uitkeringen uit het materiaalfonds.
De verantwoordelijkheid voor de toe
kenning wordt opgedragen aan het stich
tingsbestuur dat benoemd wordt door de
gemeenteraad op voordracht van B. en W
en de Kunstraad. Het gemeentebestuur
houdt een repressief toezicht. De prijzen
worden uitgereikt door of namens het
college van B. en W. indien het gemeente
bestuur zich niet kan verenigen met een
besluit tot toekenning van een priis wordt
deze namens het bestuur van het fonds
door de voorzitter uitgereikt. Het politieke
en het artistieke aspect, verbonden aan de
toekenning en de uitreiking, komt daar
door tot zijn recht
Alle bestaande prijzen en opdrachten
zijn gehandhaafd en hebben namen ge
kregen.
AMSTERDAM De blote musical
„Oh Calcutta” die sinds mei in theater
Desmet met gering succes in Amsterdam
gaat, zal vanaf 12 nov ember toch in de
provincie te zien zijn Hiermee hoopt de
vennootschap Desmet, die de rechten van
de show van Limelight Productions heeft
overgenomen, het geld dat zij erin heeft
gestopt er alsnog uit te kunnen halen.
-
kW
