STEINER VEROORDEELD
TOT TWINTIG JAAR
Priesters weigeren
De Gaulle
mis voor
Engeland gaat het weer
met Rhodesië proberen
Voor hulpverlening aan
rebellen in Zuid-Soedan
Schriel cultuurbeleid
Huey Newton voor rechters
De kruistocht
Bakkenist
van
Mariner maakt eerste foto’s
van Mars
Emigrerende
joden uit
trein gehaald
Weer generaal
in Israëlische
G
regering
Mohammed Hatta
in ziekenhuis
naar staf van
McGovern
Molukken
HOME ZONDAG NAAR SALISBURY
Honger op eiland
door staking
van zeelieden
aangehouden
Spaanse politie
verhindert protest
Gouverneur van
Ex-kolonel Herbert
3
WOENSDAG 10 NOVEMBER 1971
BH
WANKLANK BIJ HERDENKING
STERFDAG EX-PRESIDENT
[1
LONDEN (AFP) Zes jaar na de eenzijdige onafhankelijkheidsver
klaring van Rhodesië gaat de Britse regering een nieuwe poging wagen
betrekkingen aan de knopen met haar oude kolonie. Minister van Buiten
landse Zaken Sir Alec Douglas-Home vertrekt zondagmiddag met een spe
ciaal vliegtuig van de „Royal Air Force” uit Londen en zal ongeveer een
week in Salisbury verblijven om te trachten tot een regeling te komen met
het regime van Ian Smith.
2
(Van onze redacteur in Parijs)
van
PASADENA (AFP). De Mariner-9,
het Amerikaanse ruimtevoertuig dat op
weg is naar Mars, heeft op een afstand van
1.369.000 kilometer bij wijze van proef 27
foto’s van de rode planeet gemaakt. Het
bleek dat de camera’s goed werken.
Gedurende de drie maanden die de Ma-
riner-9 om Mars zal draaien, zullen meer
dan vijfduizend foto’s worden genomen.
Zondag komt het ruimtevoertuig, dat 30
mei is gelanceerd, in een baan om Mars.
Als huurlingenleider dook hij in 1967 in
Biafra op. De leider van dit gebied, Ojoe-
kwoe, die probeerde onafhankelijk van
Nigeria te worden, stuurde Steiner echter
na enige conflicten weg. In opdracht van
enige Westduitse hulporganisaties vertrok
hij later naar het zuiden van Soedan om
daar hulpprojecten te verwezenlijken.
De vakbond van zeelui beraadt zich over
een aanbod van de vakcentrale, waarin
wordt voorgesteld dat de zeelui weer aan
het werk gaan in ruil voor bemiddeling
van de vakcentrale bij de regering.
Garanties tegen elk grondwettelijk
amendement dat vooruitgang in de weg
staat;
Een onbelemmerde ontwikkeling naar
het aan de macht komen van de Afrikaan
se meerderheid;
trouwelijke brief tot de aartsbisschop van
Parijs mgr. Marty heeft gericht met het
verzoek te willen bevorderen dat de kerk
zich weer „loyaal” ten opzichte van de
regering en de staat zou gedragen. De
wanklanken in de nationale herdenkings
ceremonieën van gisteren hebben evenwel
aangetoond dat het staatshoofd met zijn
verzoek geen unaniem gehoor heeft mo
gen vinden.
Sir Alec wees erop dat hij twee dagen
van zijn verblijf in Rhodesië zal wijden
aan ontmoetingen met vertegenwoordigers
van de Afrikaanse bevolking en van de
kerken. Gezaghebbende kringen in Londen
melden dat het hierbij ook gaat om Afri-
Een onmiddellijke verbetering van de
politieke status van de Afrikaanse be
volking:
Het aanzetten tot beëindiging van de
rassendiscriminatie;
MOSKOU (Reuter) Vijf joodse gezin
nen die met geldige uitreisvisa op weg wa
ren van de Sovjet-Unie naar Israël, zijn
maandagavond op een station aan de grens
tussen Rusland en Hongarije door recher
cheurs uit de trein gehaald.
In joodse kringen in Moskou, waar dit
gisteren werd meegedeeld, wist men niet
om hoeveel mensen het hier ging en ook
niet wat er met hen is gebeurd nadat de
trein naar Hongarije vertrokken was.
Van de vijf joodse gezinnen zijn er drie
afkomstig uit Kiew en twee uit Charkov.
WASHINGTON (RTR) Luitenant-ko-
lonel Anthony Herbert, die ontslag uit het
Amerikaanse leger nam omdat hij lastig
werd gevallen wegens zijn beschuldigingen
inzake militaire wreedheden in Vietnam,
zal lid worden van de staf van de presi
dentiële kandidaat George McGovern-
’eer
Zan
ieid
iar-
rer-
iten
iam
den
■lid,
jke
lien
oor
WELLINGTON (RTR) De 250 bewo
ners van de afgelegen Chathameilanden
klagen over gebrek aan voedsel en brand
stof als gevolg van de staking van zeelui
uit Nieuw-Zeeland, die al meer dan een
week duurt. Het eilandbestuur heeft de
Nieuwzeelandse regering gevraagd onmid-
dellijk een bevoorradingsschip of een vlieg
tuig te sturen.
DJAKARTA (AFP) De voormalige
Indonesische vice-president dr. Mohammed
Hatta ligt sinds 27 oktober in een zieken
huis in Djakarta. Hij moet, volgens zijn
secretaris, rust houden. Alleen naaste fa
milieleden mogen hem bezoeken.
Dr. Hatta, die 69 jaar is, riep in 1945 met
Soekarno de Indonesische onafhankelijk
uit.
ran
len
er-
dse
ijst
ran
>eft
Jen
je-
er-
dit
sk-
;en
het
iria
sen
ar-
ek-
oin
be
de
lat
m-
lit-
de
ar-
is
re
ent
re-
ise
;tie
iet
g-
n-
n-
ir-
de
JC-
an
en
il-
:s-
iet
R.
an
re-
jn-
leg
ize
iet
g-
ke
ng
er.
an
te
g-
91-
91-
>r-
m)
n-
16
er;
.d.
27
en
In.
tie
y-
15
'S-
in.
I 6
DJAKARTA (DPA) De Indonesische
geheime dienst heeft de gouverneur van de
Molukken, kolonel Soemitro, aangehouden
om hem te ondervragen over zijn betrek
kingen met de communisten in het verle
den. Volgens een officiële woordvoerder is
de kolonel naar Djakarta overgebracht.
Meer bijzonderheden wilde hij niet geven.
Volgens Ambonese kringen zou Soemi
tro contact hebben gehad met de commu
nistische jeugdbeweging, Pemuda Rakjat.
Dit zou lang voor de mislukte staatsgreep
van 30 september 1965 zijn geweest, waarna
duizenden mensen om het leven werden
gebracht omdat zij communist zouden zijn.
MADRID, (AFP) De Spaanse politie
heeft maandag verhinderd dat studenten
in Madrid protest-bijeenkomsten hielden
tegen de vernieling van gravures van
Picasso door een commando jonge rechtse
extremisten. Enkele honderden studenten
wilden zich maandag in zalen verzamelen
voor protest-bijeenkomsten, maar de poli
tie dreef hen uit elkaar voor de vergader
ingen waren begonnen.
re uitholling in 1972. Voor één keer moet
idereen er maar eens aan geloven, vinden
de werkgevers. Ze willen bevorderen dat
de topinkomens in de bedrijven geheel
worden bevroren en vragen van de rege
ring hetzelfde te doen voor de ambtena
ren, in goed overleg met de organisaties.
Ministers, staatssecretarissen en Kamer
leden hebben nu definitief te kennen
gegeven hun inkomen eveneens geheel te
bevriezen, zodat er ook geen prijsstij-
gingscompensatie komt. Het middelbare
en hoger personeel wil ook wel meedoen,
mits de vakbeweging geen kans krijgt er
een verdere inkomensnivellering (naar el
kaar toe groeien van inkomensgroepen)
door te drukken. En de vrije-beroepsbeoe-
fenaars zijn eveneens bereid zich te be
perken. De ruimte die daardoor ontstaat
heeft werkgevers en werknemers ander
maal in een conflictsituatie gebracht over
de bestedingsdoeleinden. De vakbeweging
zegt: bouw er eerst huizen van voor de
laagst betaalden. Dan lever je al matigend
een bijdrage aan de inflatiebestrijding. En
je stimuleert tevens de al teruglopende
bouwsector, die duidelijk is ingezakt na
een reeks overheidsmaatregelen als gevolg
waarvan de werkloosheid is gestegen. De
werkgevers staan op het standpunt dat
iedere ruimte ten goede moet komen aan
prijsverlagingen, dus aan de consument.
De overheidsbijdrage in deze lijn kan
bestaan uit het afremmen van tariefsver
hogingen en het verlichten van belasting
druk, zo zeggen zij. Kortom: op centraal
niveau lopen de opvattingen zo sterk uit
een, dat het nauwelijks enig gewicht in
de schaal legt wie van de partijen daar
nu haar gelijk bewijst.
CHARTOEM (Reuter) In Chartoem is gisteren de 41-jarige Rolf Stei
ner tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeeld voor hulpverlening aan de
opstandelingen in Zuid-Soedan. Er was de doodstraf tegen hem geëist.
Steiner, een uit München afkomstige Duitser die aan het eind van de
tweede wereldoorlog dienst deed bij de Volkssturm, trad in 1950 toe tot
het Franse vreemdelingenlegioen. Hij vocht o.a. in Indo-China, Korea en
Algerije. In 1956 was hij als parachutist betrokken bij de strijd om het
Suezkanaal.
Aanvaarding door de gehele bevol
king van Rhodesië van elk akkoord inzake
de onafhankelijkheid van het land.
Black Panter-leider Huey Newton
(midden) verscheen gisteren voor de
rechters in de Amerikaanse plaats
Alameda. Hij wordt ervan beschul
digd vier jaar geleden betrokken te
zijn geweest bij een dodelijke schiet
partij op een agent in Oakland. New
ton heejt in verband met deze zaak al
twee processen achter de rug.
De weigeringen en aarzelingen aan deze
herdenkingsdiensten mee te werken, vor
men intussen een nieuwe illustratie van
de spanningen die in Frankrijk tussen de
staat en de rooms-katholieke geestelijk
heid de laatste tijden steeds openlijker
aan de dag treden.
PARIJS. In het nationale koor
officiële redevoeringen, terugblikartikelen
in de kranten, interviews met de nabe
staanden voor de televisie en plechtige
kerkdiensten die gisteren ter ere van de
eerste verjaardag van de dood van gene
raal De Gaulle heel Frankrijk hebben
vervuld, hebben acht priesters in het de
partement van de Aude voor de dissonant
gezorgd door te weigeren een heilige mis
voor de zielerust van de grote dode te
celebreren.
Bij de aankondiging van zjjn Rhodesië-
reis in het Lagerhuis beklemtoonde Home
dat een regeling slechts kan worden ver
kregen op basis van de vijf principes
waaraan Groot-Brittannië veel belang
hecht en die uiteindelijk voorzien in het
eventueel aan de macht komen van de
Arikaanse meerderheid in Rhodesië. Deze
principes zijn:
kaanse leiders die in de gevangenis ver
blijven. Home zou hierover contact hebben
gehad met Ian Smith en „daaruit hebben
afgeleid dat hij iedereen, wie hij maar wil,
kan ontmoeten”. De belangrijkste Afri
kaanse leiders in kwestie zijn Joshoea
Nkomo, voorzitter van de Zimbabwe Afri
kaanse Volksunie die in een internerings
kamp verblijft vlakbij de grens met Mo
zambique en Ndabaningi Sithole die in 1969
tot zes jaar dwangarbeid werd veroordeeld
omdat hij deel zou hebben uitgemaakt van
een samenzwering tegen Ian Smith. De
bewindsman zei zich „geen illusies” te
maken over de moeilijkheden van zijn taak
maar herinnerde aan de recente Engels-
Rhodesische besprekingen in Salisbury
(Lord Goodman was vertegenwoordiger
van Londen) waarbij „aanzienlijke vooruit
gang” was geboekt, al moeten nog „vele
belangrijke problemen" worden opgelost.
Overigens kan hij zich gesterkt weten
door „de beste wensen” van „oud-premier
Harold Wilson die tweemaal een ontmoe
ting had met Ian Smith in Gibraltar aan
boord van de kruisers „Tiger” (1966) en
„Fearless” (1968).
De Franse katholieke kerkvaders en
over het algemeen ook de priesters stellen
zich voortdurend onafhankelijker tegeno
ver de politieke machten op. In dat ver
band is dezer dagen juist uitgelekt dat
president Pompidou uit ongerustheid over
die ontwikkeling, kort geleden een ver-
Als bij de komende onderhandelingen
niet snel de tastbare beperking bespeur
baar is, die de genadeslag voor de econo
mie moet voorkomen, dan kunnen we de
„vrijwillige” reddingsoperatie verder wel
vergeten. De loonvrijheid is dan een strop
geworden, die het georganiseerde bedrijfs
leven zichzelf om de hals heeft gelegd.
De werkloosheid is nu al ernstiger dan
voorzien. Ook bij de grote ondernemingen
(Shell, Hoogovens) vertonen de resultaten
een zorgwekkende achteruitgang. Bakke
nist heeft er een jaar geleden al voor
gewaarschuwd. Hij blijkt nu om zo te
zeggen de teruglopende conjunctuur
„mee” te hebben gehad. Dat is een beden
kelijk verschijnsel, voor een groot deel
opgewekt door negatieve invloeden vanuit
landen waarvan onze economie sterk af
hankelijk is. Maar niettemin legt het op
de CAO-onderhandelaars een zware ver
antwoordelijkheid om op dit moment alles
na te laten wat de werkgelegenheid ver
der kan aantasten.
De regering moet er intussen op be
dacht zijn, dat vrijheid een groot goed is,
maar in haar zich aftekenende ontaarding
wel degelijk grenzen moet kennen. Als
die er niet goedschiks komen, dan maar
kwaadschiks. Anders verkeert de loonpoli
tieke vrijheid in een conjuncturele trage
die, waarvoor de generale-repetitiedatum
al onrustbarend lijkt genaderd.
Bar-Lev wordt
plaatsvervanger
Zowel Bar-Lev
uit Joegoslavië.
Hij nam contact op met de leider van
de opstandige Anya-Nya-beweging, Emi-
dio Tafeng, wie hij zijn hulp aanbood.
Deze benoemde hem tot bevelhebber van
het revolutionaire leger. Na een nederlaag
tegen regeringstroepen van Soedan
vluchtte hij naar het aangrenzende Oe
ganda. De autoriteiten stelden hem daar
voor de keuze: als hij beloofde nooit meer
voet in Afrika te zetten, mocht hij naar
Europa vertrekken, anders zou hij worden
uitgeleverd aan Soedan. Steiner verklaar
de echter, dat „Afrika hem nodig had” en
dat hij daarom dit werelddeel niet mocht
C.R.M. schromelijk tekort, vooral wat het
jeugdwerk betreft.
Een behartigenswaardige opmerking
kwam nog van de liberaal Keja, die waar
schuwde tegen de overschatting van het
belang van de „recordsport”. Hij hield de,
minister zowel als zijn mede-parlementa-
riërs voor dat Nederland geen behoefte
heeft aan staatssport met nationalistische
tendensen, maar veel meer aan bevorde
ring van de lichamelijke opvoeding over
brede lagen en van sporten waaraan veel
mensen actief kunnen deelnemen. Deze
opvatting, die zich keert tegen het „op
fokken” van kampioensploegen voor inter
nationale ontmoetingen ten koste van
staatsgelden, en in feite bezinning vraagt
op het toenemende euvel van de passieva
sportvervoering, wordt de laatste tijd te
weinig gehoord. De bestemming van gelden
xdie aan de sport toevloeien is een zaak
van de sportbonden. Het kan echter geen
kwaad dat de besturen hiervan nog eens
gewezen wordt op het feit, dat sport een
optimale culturele en maatschappelijke
taakvervulling slechts kan vinden in een
redelijke verdeling tussen actieve en pas
sieve sportbeoefening.
De overdreven verering voor de toppres
tatie, gemengd met nationalistisch getinte
overwinningszucht, dreigt die redelijkheid
steeds meer te overspoelen.
De democratische senator uit Zuid-Da-
kota zei in een toespraak, dat de 47-jarige
kolonel (de meest gedecoreerde Amerikaan
se officier uit de Koreaanse oorlog) advi
seur voor militaire zaken, veteraan-aange-
legenheden en aanverwante kwesties zal
worden.
Senator McGovern, een tegenstander van
het Amerikaanse beleid inzake Vietnam,
verklaarde dat Herbert „uit de dienst van
zijn land gedreven werd omdat hij zijn
plicht deed”. Hij besloot de kennis van
Herbert niet ongebruikt te laten en vroeg
hem lid te worden van zijn staf. „Herbert
heeft onder meer aangeboden namens mij
te spreken tijdens mijn verkiezingscam
pagne”.
Slechts een pastoor in het departement
was bereid aan het verzoek dat hem door
de regionale leiders van de gaullistische
partij was overgebracht gehoor te geven.
De bisschop van Carcassonne heeft zich
in een communiqué bovendien solidair
met de weigering van de priesters uit zijn
diocees verklaard. Hij meende dat de
kerkdienst niet voor politieke oogmerken
misbruikt mocht worden, een opzet waar
van hij de gaullistische partij dus be
schuldigt. Met die zienswijze scheen mon
seigneur trouwens ook niet helemaal al
leen te staan, want in Parijs verluidde
gisteren dat ook de aartsbisschop van
Parijs aanvankelijk geaarzeld had de No
tre Dame voor een officiële herdenkings
plechtigheid beschikbaar te stellen. Die
requiem-mis is in Parijs in aanwezigheid
van president Pompidou maar in afwe
zigheid van de weduwe van de generaal
tenslotte echter toch nog doorgegaan.
De neef van de betreurde staatsman, die
priester is, droeg in Parijs de mis op.
De aanstaande benoeming van Bar-Lev
tot minister heeft ongerustheid gewekt bij
zijn voorganger, Jitschak Rabin, die nu
ambasasdeur is in Washington. Rabin komt
deze week voor een „privé”-bezoek naar
Israel, en zal behalve over de Amerikaan-
Israelische betrekkingen ook over zijn
eigen politieke toekomst spreken. Aan
vankelijk lag het in de bedoeling, dat
Rabin per 1 januari uit Washington terug
zou komen en ook voor de Arbeiderspar
tij als minister van Ontwikkeling tot de
regering zou toetreden. Afgesproken is
echter, dat hij tot na de Amerikaanse pre-
sidents-verkiezingen volgend jaar in
Washington zal blijven. Rabin zou nu wil
len weten in hoeverre Bar-Lev’s politieke
plannen van invloed zijn op de zijne.
(Van onze redactie in Cairo)
TEL AVIV De opperbevelhebber van
Israëlische leger, generaal Chaim Bar-Lev,
zal per 1 januari zijn militaire loopbaan
beëindigen en toetreden tot de regering
als minister van Handel en Industrie. Deze
portefeuille wordt nu bekleed door Pinchas
Sapir, die ook minister van Financiën is.
Generaal Bar-Lev zal deze post bezetten
voor de arbeiderspartij. Als opvolger van
genoemd zijn huidige
generaal David Elazar.
als Elazar is afkomstig
gen om het land te verdelen. De Duitser
achtte zich echter alleen schuldig aan
illegale grensoverschrijding. De andere
punten van de aanklacht, zoals het plegen
van oorlogsdaden tegen de Soedanese re
gering, het verspreiden van valse geruch
ten, het verschaffen van wapens aan de
rebellen en het smokkelen en' verdelen
van medicamenten onder de zuidelijke
bevolking, wees hij als onjuist van de
hand.
Steiners verdediger had er voor gepleit
zijn cliënt vrij te spreken en naar zijn
land terug te sturen. De openbare aankla
ger had eerder de doodstraf geëist als
afschrikwekkend voorbeeld voor alle an
dere huurlingen.
Een meerderheid in de Kamer blijkt die
inzichten niet of niet geheel te delen.
Minister Engels zal hier en daar wel een
stapje terug of vooruit moeten doen: Cul
tuur is eert kostbaar goed, dat zeker niet
alleen kan worden gediend door musea
voor klassieke kunst maar in de samen
leving van vandaag door levende elemen
ten beter en vruchtbaarder moet worden
gemaakt. Daarin schiet de begroting van
De begroting voor Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk is door velen in den
lande met stevige kritiek ontvangen, waar
bij het echter opviel dat de bezwaren uit
zoveel verschillende hoeken komen en el
kander zodanig overlappen, dat de minis
ter geen aaneengesloten front tegenover
zich heeft, zodat hij niet al te moeilijk
komt te zitten.
Het ligt geheel in de lijn van dit kabinet
om uiterst zuinig te zijn met het subsidie
beleid, waarbij immers politieke beginse
len om de hoek komen kijken die min of
meer kenmerkend zijn voor de liberale
inslag van veel kabinetsleden. Het argu
ment van geldgebrek gaat slechts in zo
verre op, dat in totaal te weinig geld voor
dit departement te verdelen valt. Hoe het
geld wordt besteed, geeft aanwijzingen
voor de maatschappelijke inzichten van
degenen die de bestemming bepalen.
verlaten. Daarop werd hij in januari aan
de Soedanese autoriteiten uitgeleverd.
Voor een krijgsraad in Chartoem werd
Steiner beschuldigd van steun aan de
opstandige stammen in Zuid-Soedan,
waardoor hij medeplichtig was aan pogin-
Werkgevers voorzitter Bakkenist laat
geen middel onbeproefd om Nederland
ervan te doordringen dat het ver boven
zijn stand leeft en daar nu leergeld voor
betaalt. Sinds enkele weken betoont hij
zich in woord en geschrift een kruisridder
ter beveiliging van de positie van de
onderneming, die in de werkgeversfiloso-
fie de bron van alle welvaart is. Na het
mislukte voorzittersoverleg, dat een cen
trale loonmatigingsafspraak ten doel had,
heeft Bakkenist als verwijt van de vakbe
weging te horen gekregen, dat dié misluk
king opzet zou zijn geweest. Langs de
onsympathieke weg van stijgende werk
loosheid zouden dan de eisen van de
vakbeweging automatisch worden getem
perd. Die eisen we kennen ze inmid
dels kwamen neer op een reële loon-
verbetering van 3 percent. Daaraan bleven
de vakcentrales in opdracht van hun ach
terban tot het laatst toe vasthouden. Ze
deden dat met op de achtergrond als
argument dat de groeiprognoses van het
Centraal Plan Bureau al jaren achter
blijven bij de werkelijkheid. Met andere
woorden: er kan in de praktijk méér dan
de werkgevers al op voorhand willen
bestrijden.
Die werkgevers houden tot vandaag toe
vol de 3 percent eis niet te kunnen
honoreren. Ze zou geen werkelijke mati
ging inhouden, maar in drie jaar tijd nog
altijd een loonkostenstijging van zo’n 40
percent betekenen. De werknemers, zo
vindt Bakkenist, hebben wat macro-eco-
nomisch met cijfers gejongleerd, waaruit
geen richtlijnen voor CAO-onderhandelin-
gen konden resulteren. Daarmee, zegt hij,
heeft de vakbeweging het land op cen
traal niveau een slechte dienst bewezen.
Kortzichtigheid, angst en onderschatting
van de werkelijkheidszin bij de leden is
de verklaring die de werkgevers voor de
houding van de vakcentrales hebben.
Door over „onderschatting” te spreken
wil Bakkenist als het ware een beroep
doen op het „gezonde verstand” bij de
contractpartijen in bedrijfstakken en on
dernemingen. De nuances die in een centra
le afspraak niet tot gelding kunnen worden
gebracht, zouden daar helemaal kunnen
worden uitgewogen. In feite zou een af
spraak op centraal niveau dus meer psy
chologisch dan praktisch nut hebben ge
had. De> verfijningen zouden toch steeds
vanuit de lagere niveaus hebben moeten
komen. Daar moeten de onderhandelaars
namelijk voorkomen dat ze elkaar de
helling afduwen.
Of die visie in de praktijk tot matiging
leidt, staat thans te bezien. Er zit dus een
gevaarlijk element van onzekerheid in het
vertrouwen op het „gezonde verstand”.
Want in de conceptie van de centrale
werkgeversorganisaties zou dat moeten in
houden dat er helemaal geen reële loon-
verbetering moet komen. Alléén de prijs
stijging zou moeten worden gecompen
seerd, zoals ook in het rapport van de vijf
economische deskundigen in het belang
van de werkgelegenheid is bepleit. Dat
betekent exact: een beveiliging van het
reële inkomen van vandaag tegen inflatoi-
