VROUW IN R.K. KERK NOG ACHTERGESTELD
derde
MIDDEN
OVER DE KERK IN HET
de
tijd
Nieuwe actie
voor
wereld
grote steden
Problemen in
Aan rand van Bisschoppensynode
woedt strijd
voor
nieuwe
ZA
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1971
14
Erbij
(Van onze correspondent)
Twee eeuwen oud
Maria-verering
Waldenzen hebben
gesprek
critiek
op
Evolutie
Paradoxaal
Het eerste kwaad
Impuls
Traditie
Arme kerk
Kerk en tabak
r
Kerk en wereld
de
Pi
Noodhulp
nuten verlopen,
pants.
Cijfers en feiten
sp
w
h<
1
i
1
Voortbestaan
Zending onder de Joden
Resultaat van preek
er een korte opstopping. De mannen hebben het meisje
gezien. Uit de verte lijkt het korte gesprek een mime.
Het meisje kijkt even omhoog, keert zich dan zonder
iets te zeggen om en wandelt kordaat weer naar bui
ten. Als ze op het plein terug is is de taxi weg. Ze ver
dwijnt in de menigte. Tussen de aankomst van de on
gewenste bezoekster en haar vertrek zijn' twee mi-
Het Vaticaan houdt niet van hot-
Waarde van de doop
Even nadenken
ROME Voor de Pieterskerk stopt een taxi. Een
meisje van een jaar of twintig, met zwart haar en
kwieke ogen, rekent af. Ze draagt een jasje van peau
de suède, zwarte hot-pants en een zwarte maillot met
vlindertjes. Als ze op de hoge toegangsdeuren van de
basiliek toeloopt wemelt het daar al van de mensen.
Ze gaat even onder in een gesloten groep toeristen en
vlak voor de twee in blauwe uniformen gestoken orde
bewakers komt ze er weer uit te voorschijn. Even is'
Verontrusting
Gelijk
IfWW
1
I
«A4WWWWWWWWWWVWWWWWWWWWWWW
re
wordt
I
C
I
I
ZUSTER VALENTINE BUISSERET
r
1
1
AR
(DE STEM).
cultuur-histo-
s
r
(KERKNIEUWS)
(ELSEVIER)
(KOERS).
RIK VALKENBURG
(FRIESCH DAGBLAD)
0\
dt
Binnen de kerk dient de vrouw nog
steeds ge-ontsexualiseerd, zelfs ont-li-
chaamd te worden. Bovendien is de
In Tokio,
betering van het kerkelijke leven
dit gebied te komen.
Een nieuwe en krachtige impuls die
haar houding tegenover de vrouw nog
verstevigde, ondervond de kerk van de
zogenaamde „Aufkldrung” in de 18e
eeuw, en vooral van haar pedagogen.
Dit bewijst de Vlaming Van Ussel in
zijn befaamd geworden dissertatie over
de historie van de sexualiteit en hij
toont ook aan, dat ditmaal de kerk
geen blaam trof.
Tegen
op te
In het Gooi is onlangs het kerkbe
zoek van de Rooms-katholieken onder
zocht. Er bleek een teruggang te zijn
van 10 pct. per jaar en dat betekent
Zuster Buisseret merkt nog op: „Wat
de waardigheid van de vrouw wel het
duidelijkst onderstreept is, dat zij voor
de kerk martelares mag zijn. Maar
waarom geeft een zo pijnlijk recht niet
meteen de mogelijkheid ook andere
rechten te krijgen met betrekking tot
het getuigenis van het geloof?”.
G. Ubbipk: „Men zou met goed recht
de stelling kunnen verdedigen, dat de
mens de enige is in de moderne we
reld, die niet gemoderniseerd is. Hij
heeft de wereld kunnen veranderen,
maar niet zichzelf.”
die
een
!n
de
VI
5.
Er zou een groot gedrang naar de
hemel zijn, als er maar een achterdeur
was en als men maar naar binnen kon
zonder het te bekennenVoor de
hand die werken wil, heeft God iets
nuttigs te doenIk kan beter lijden
omdat ik de waarheid spreek, dan dat
de waarheid lijdt omdat ik zwijg
Wie de Goede Vrijdag en de paas-
morgen niet heeft heeft geen enkele
goede dag in het jaar (Luther)
Slechts 2V2 percent van de bevolking
van Israël rekent zich volgens de laat
ste statistische gegevens tot het chris
tendom. Daarbij moet men dan beden
ken dat rond 30.000 van de bijna 75.000
Christenen leven in het door Israël
bezette West-Jordanië. Een van de
zwaartepunten is Oost-.Teruzalem, de
oude Arabische in 1967 op Jordanië
veroverde stad, waar er 12.000 wonen.
Onder de Christenen in Israël vormen
de protestanten een kleine minderheid.
Het laatste exacte getal dateert van
1967. Toen waren het er ongeveer 1700.
Maar men gelooft dat er nu ongeveer
2500 protestanten in Israël zijn. De
grote meerderheid van de protestanten
is Arabier.
Toen een Schotse dominee zijn buur
man vertelde, dat hij de dag tevoren
twee en een half uur zonder rusten
gepreekt had, vroeg deze: „Maar do
minee, was u toen niet doodmoe?” „O
nee”, was het antwoord, „ik voelde mij
zo fris als een hoentje, maar ik zou
willen, dat u had gezien hoe bekaf de
gemeente was”.
Niet alleen de cultuur-historische,
maar vooral de religieuze overweging
in die dagen was dat men dit feno
meen want in feite was het sacrale
hoererij niet kon overnemen. Ook
als dit hellenistische heidendom ver
dwenen is, verlaat men in de christe
lijke kerk de eenmaal ingeslagen weg
niet meer. De vrouw bleef in het
westen in de ogen van de kerk twee
derangs. In onze tijd met zijn veran
derde opvattingen over sexualiteit en
huwelijk zit de kerk en niet hele
maal alleen de katholieke met een
traditie van 2000 jaar.
En dan wordt de fout gemaakt dat
men de feitelijke praktijk gaat vereen
zelvigen met dooddoeners als „Christus
heeft het zo gewild”, en dat heeft
Christus helemaal niet op deze ma-
niers. Daar is de theologie intussen
achter gekomen. Het hele huidige
kerkbeeld ten aanzien van de vrouw is
zuiver cultuurhistorisch bepaald en er
komt geen greintje houdbare theologie
aan te pas.
plaats) van passie en dood van Jezus
waren alle apostelen gevlucht met uit
zondering misschien van Johannes bij
één gelegenheid, maar aan de voet van
het kruis zaten Maria zijn moeder en
de vrouwen die Jezus waren gevolgd”.
commissie zal overigens niet beperkt
blijven tot de drie grote steden. Men
heeft de verwachting dat de resultaten
ook nuttig kunnen zijn voor middel
grote steden en b ■volkingsagglomera-
ties buiten de randstad.
Dr. Mooi heeft ei op gewezen dat
een en ander niet betekent dat de
ontwikkelingen op het platteland bui
ten de aandacht van de synode zullen
worden geplaatst. Het moderamen, al
dus de heer Mooi, heeft onlangs nog
een werkbezoek aan Noord-Oost-Gro-
ningen gebracht. Daar zijn nu maatre
gelen in voorbereiding om tot een ver
in
Deze opvatting is al 2000 jaar oud en
ze stamt uit de tijd, dat het christen
dom zijn wortels sloeg. Het was in het
Nabije Oosten, aan de rand van het
Azië waar de vrouwen gesluierd gingen
en nog gaan, en ze op de achtergrond
stonden in de maatschappij. Tezelfder
tijd was in de Griekse wereld de
emancipatie veel verder gegaan. De
heidense wereld kende priesteressen,
en dat is het bewijs van een volledige
emancipatie. Maar juist dit heidendom
was voor het ontluikende christendom
een averechts voorbeeld, tegen de oude
joodse, Semitische en de hele oosterse
wereld in.
Kort voor dit kleine incident is op
hetzelfde plein iets meer naar links het
huiswaarts keren van de heren van de
derde bisschopssynode te zien geweest,
want rond het middaguur is hun taak
voor de ochtend beëindigd. Tweehon-
derd-en-tien bisschoppen komen in
groepjes, anderen alleen, onder de Ar
co delle Campane te voorschijn, wa
dend in hun soutanes, het rood en
paars fladderend langs hun lendenen,
en in de hand de onvermijdelijke
zwarte versleten acletas van namaak-
leer.
Over de Maria-verering maakt de
Dominicanes op: „In een soort poging
om de vrouw iets te vergoeden voor wat
ze op het gebied van openbare functies
miste, kwam de langzaam groeiende
vervoering voor vrouwelijke maagde
lijkheid, het type van alle maagdelijk
heid en algemeen begrepen als het
ontkennen van de sexualiteit. Naarma
te de vrouw haar sexualiteit opgaf
zich als het ware ontvleselijkte
steeg ze hoger op het erepodium. Een
piëdestal dat, naar men zegt, de geeste
lijkheid maar al te graag steeds hoger
bouwde omdat het voor hen het symbool
betekende van hun strikt monopolie op
de gebieden van jurisdictie en bestuur”.
Meni noemt Maria wel de pèrfecte
vrouw, aldus zuster Buisseret, maar
men bedoelt daar dan mee het aspect
van haar „verborgen leven”, van haar
onderdanige, zwijgende, bescheiden, te
ruggetrokken houding en men voegt er
nog aan toe dat ze niet eens een
poging deed om priesteres te worden,
hoewel het mogelijk is haar de titel te
geven van mede-verlosser.
De conclusie is dan ook, dat dit
model van wat een vrouw zou moeten
zijn overeenkomt met wat men als
perfectie ervaart: een weldoende uit
straling, maar in de schaduw, en beter
nog: in het klooster!
dat als het tempo gelijk blijft, over 10
jaar geen r.k. naar de kerk gaat in het
Gooi. Dr. G. Dekker heeft dat voor de
gereformeerde kerk onderzocht. Hij
komt tot de conclusie dat in onze
kerken vooral de laatste tien jaren een
sterke teruggang van het kerkbezoek
geconstateerd kan worden, met name
t.a.v. de middagdienst en het Avond
maal. Hoe groter en hoe stedelijker de
kerk en hoe ongereformeerder de om
geving, hoe minder kerkbezoek. In de
morgendienst is er de laatste tien jaar
een daling van 13 pet., bij de middag
dienst zelfs van 31 pet. Dat proces is
zich op dit moment nog aan het ver
snellen. Vooral ook de jongeren begin
nen verstek te laten gaan.
(GEREFORMEERD WEEKBLAD).
bijvoorbeeld vrouwelijk naakt alleen
maar, als ze Griekse godinnen voor
stelden.
vrouw ook maar een schepsel van de
tweede rang, een mislukte man, zo
vindt men in de kerk.
Haar theologen en de christelijke
filosofen hadden zich tegen de be
krompen Aufklarungspedagogiek ver
zet, maar begin begentiende eeuw capi
tuleerde de kerk vooi wat gemeengoed
geworden was. Intussen hadden de zeer
vlezige naakten op Michelangelo’s
„Laatste oordeel” in de Sixtijnse kapel
ook al weer broekjes aan gekregen en
daarmee was de korte opwelling van
vreugde om het eigen lichaam tijdens
de renaissance voor de kerk voorgoed
in de historie bijgezet.
Tegen voorgeschiedenissen als deze
moet worden opgebokst en de para
doxen moeten eerst duidelijk uit de
doeken worden gedaan, voor de vrouw
in de kerk op gelijk niveau als de man
zal staan. De Belgische Dominicanes
Onder hen zijn een paar indrukwek
kende figuren, ware kerkprinsen, maar
die gaan dan ook meestal per auto. De
anderen lijken figuranten voor father
Brown, breekbare oude heren met prik-
oogjes achter bolle brilleglazen. Het
gezelschap heeft deze dagen in grote
meerderheid weten te bereiken dat de
priester celibatair zal blijven,
hun meerderheid valt moeilijk
boksen.
Aan de rand van de synode
gevochten voor de nieuwe tijd. De paus
noemt dit ongeoorloofde inmenging, het
uitoefenen van schadelijke druk, waar
tegen de synode-heren zich diennen af
te sluiten. Onder deze vechtjassen is ’n
vrouw, de Belgische Dominicanes zuster
Valentine Buisseret.
In een brochure over de vrouw en
de kerk merkt ze op: „De kerk koes
tert een soort aangeboren wantrouwen
tegenover de vrouw, het symbool van
een altijd mogelijke verlokking en ver
leiding, en gecombineerd met een pro
jectie van het bijbelverhaal dat in de
geschiedenis van de zondeval vertelt
dat Eva de bemiddelaarster tussen de
duivel en Adam was.Dat beeld heeft
altijd zwaar gewogen in de houding
van de clerus tegenover de vrouw als
een wezen waarvoor je bang moet zijn
en dat dus zorgvuldig buiten de deur
moet worden gehouden als het om
functies en posities gaat waar ze al
thans eventueel en mogelijkerwijs eni
ge invloed zou kunnen uitoefenen.”
Toch zijn er in de bisschopssynode
drie bisschoppen geweest die zelfs het
thema van de vrouw als priester heb-
- ben durven aansnijden. Dit voorstel om
ook de vrouw de priesterwijding waar
dig te achten gaat natuurlijk de doof
pot in. Maar de laatste die er met vuur
over sprak was de nog jeugdige aarts
bisschop van Marseille, monseigneur
Roger Etchegaray. Hij belegde voor dit
thema, en andere thema’s zelfs een
speciale persconferentie. Etchegaray is
een daadkrachtig en helder man. Men
fluistert dat hij wellicht een van de
pausen van de toekomst zal zijn.
Ds. E. J. Langevoort was predikant
van de „Nederlandse Gemeente” te
Düsseldorf. Hij schreef een dagboek.
Daarin stond ondermeer: „11 jan. 1962
- mevr. G. komt op het spreekuur. Of
ik haar kind overmorgen wil dopen. Ik
maak bezwaren, vraag haar die doop
wat uit te stellen. Nee, dat kan niet.
Vanwaar die haast? vraag ik. Het kind
is al zes jaar. Ja, ze wou het allang,
maar eerst was oma ziek en toen
kwam er dit tussen. Maar waarom nu
zo heel haastig? Omdat het kind vol
gende week naar de lagere school
Het Nederlands pastoraal concilie heeft
vorig jaar vastgesteld, dat er geen
theologische argumenten tegen de
vrouw als priester zijn aan te voe
ren. Maar dit concilie is niet hetzelf
de als de Nederlandse bisschoppen
conferentie. Als men bijvoorbeeld
kardinaal Alfrink, die de voorzitter
van deze bisschoppenconferentie is,
vraagt wat hij over de kwestie
denkt, dan trekt hij alleen maar zijn
bekende zuinig-guitige gezicht.
Henk de Jong schreef in het „Gere
formeerd Weekblad” ondermeer: Te
Coelhorst, in het stille deel van Eem-
land, staat een kapel waarin tot 1836
in de zomermaanden elke zondag werd
gepreekt; het Rijk stelde daarvoor
honderd gulden per jaar beschikbaar.
Na de bouw van een kerk te Hoogland
wordt de afgelegen kapel alleen ge
bruikt bij begrafenissen.
Bord soep. De afgescheiden dominees
moesten dikwijls in andere gemeenten
preken in verband met het gebrek aan
voorgangers. Maar een vetpot was dit
niet, hoewel: menigmaal werd de do
minee dan met een stuk spek of boter
naar huis teruggebracht inplaats van
met een honorarium in contanten. Stu
denten uit Kampen, die in het begin
van deze eeuw de kleine gemeente van
Wilsum gingen dienen, kregen daar
voor geen vergoeding, maar wel een
bord soep.
Wanneer bij de doopsgezinden te
Krommenie een lekepreker voorging,
zo bepaalde de kerkeraad in 1743, kreeg
hij daarvoor een bedrag van twee gul
den, terwijl bovendien een der gezin
nen aangewezen werd om de predik
heer die dag in de kost te nemen.
De Evangelisch Lutherse Kerk
Nederland is opnieuw gestart met
actie 1 plus-j-om de 20.000 lutheranen
in Nederland te bewegen één percent
van hun bruto inkomen af te staan
voor kerkelijk ontwikkelingswerk in
de derde wereld. In de afgelopen twee
jaar is op die manier 250.000 gulden
bijeengebracht voor onderwijs- en
hulpprojecten in Kenya en Mazambi-
que.
Met de nieuwe actie 1 plus hoopt de
Lutherse kerk 100.000 gulden bijeen te
brengen, bestemd voor landbouwpro-
jekten voor arme boeren in de Philip
pi jnen, landaanwinning ten behoeve
van 100 arme boerengezinnen aan de
zuidkust van Korea en financiële steun
aan een weeshuis in Korea.
Tien percent van de binnenkomende
gelden blijft in Nederland. In overleg
met de werkgroep kerk en ontwikke
lingssamenwerking van de raad van
kerken wordt deze tien percent besteed
aan informatie over het ontwikkelings
werk. Het doel van deze informatie is
een mentaliteitsverandering onder de
kerkleden in Nederland te bereiken,
opdat meer christenen overtuigd raken
van de noodzaak om als kerk te helpen
aan een verbetering van de situatie in
de derde wereld.
Het roken werd in de zeventiende
eeuw, toen het meer in zwang begon te
komen, als ondeugd en zonde be
schouwd, vooral als het in het open
baar gebeurde. Een „toebacksuyger”
stond in die tijd gelijk met een dronk
aard. In het jaar 1680 was te Sint-ter
Muiden in Zeeuws-Vlaanderen een ze
kere Marinus Basting kerkeraadslid en
behoorde als zodanig dus tot de nota
bele ingezetenen. Volgens de algemene
opinie had hij een groot gebrek, om
van zonde niet te spreken. Hij hield
Tegen de gesprekken van de Gerefor
meerde Wereldbond met de Rooms-
Katholieke Kerk heeft het protestantse
(Waldenzen) weekblad Nuovi Tempi ge
protesteerd. Het blad betreurt dat van
het onlangs gerouden gesprek in Mar-
tigny (Zwitserland) alleen maar de on
derwerpen, waarover men sprak, be
kend gemaakt zijn. Gaat het, zo vraagt
het blad, alleen maar om een intellec
tueel dispuut tussen theologen, dat met
het leven van het volk Gods niets te
maken heeft? Dan heeft het geen zin
zoiets officieel te organiseren en te
steunen. Of is zo’n gesprek van belang
voor beide kerkgemeenschappen? Maar
dan moet de gewone gemeente weten
wat er gezegd wordt.
In het rapport van de raad (voor
kerk en ziekenzorg, hervormd) komen
ongewenste conceptie, ongewenste
zwangerschap en ongewenst kind ter
sprake, waarbij de nadruk ligt op het
laatste. De commissie van rapport mist
tot haar teleurstelling elke verwijzing
naar de eerste stap: de ongewenste
coïtus. Terecht wordt de abortus pro-
vocatus een kwaad genoemd, dat zijn
rechtvaardiging dan zou moeten vinden
in het voorkomen van de ongewenste
gevolgen van een eerder kwaad: de
ongewenste conceptie. Als hieraan
voorafgaand kwaad, had naar het oor
deel van de commissie van rapport de
ongewenste coïtus, zowel binnen als
buiten het huwelijk, genoemd moeten
worden. Als de kerk over abortus pro-
vocatus gaat spreken, zal zij niet mo
gen nalaten een en ander te zeggen
over de ongeremdheid waarmee men in
onze tijd meent zijn sexuele behoeften
te moeten en te mogen bevredigen.
Misschien zouden in deze tijd de pro
testantse kerken bij wijze van afwisse
ling eens over ascese moeten gaan
spreken.
de hoofdstad van Japan,
hangen in de buurt van stations, post
kantoren en dergelijke kleine kastjes
(159 in totaal) gevuld met een aantal
ogeldstukken. Ieder die wil, kan zo’n
tot "mijn volle geruststelling’ bewijst, kastje openen en er geld uitnemen. Op
- een bordje erboven staat: „Alleen voor
wie werkelijk in nood is! Moge de
inhoud van dit kastje u dan tot zegen
zijn!” De kastjes zijn geplaatst door de
beweging „Het zout der aarde”, die
gevormd wordt door ongeveer 900
christenen. Zij menen, dat een gulden,
die op het juiste moment beschikbaar
is, veel mensen voor misdaad of erger
kan bewaren. „En morgen is er dan
immers weer een dag, waarin veel ten
goede kan keren”. De leden hebben
zich verplicht om zelf elke dag een
geldstuk in een of meer kastjes te
deponeren.
moet. Maar die laat toch ook kinderen
toe, die niet gedoopt zijn? Ja, mis
schien zijn de andere kinderen wel
gedoopt en hij niet. Dat wil Ik niet. Je
kunt nooit weten welke moeilijkheden
hem dat oplevert. Ik verdedig
De verhouding tussen de katholieke
kerk en de vrouw is op zijn zachtst
gezegd paradoxaal. Terwijl de verering
zich concentreert rond een vrouw, is
de katholieke kerk zowat de enige
instelling ter wereld die op het ogen
blik nog uitsluitend door mannen
wordt geregeerd. Sommigen zeggen dat
hiervoor zowel theologische als cul
tuur-historische redenen zijn aan te
voeren, anderen zeggen dat de theolo
gie in zijn afwijzen van de vrouw geen
been heeft om op te staan, en dat het
allemaal alleen maar
risch te verklaren is
dat oplevert. Ik verdedig de
school en het personeel. Zo zijn ze
niet. Mevr. G. ziet dat tenslotte wel in,
maar tooh: haar kind moet voor de
eerste schooldag gedoopt worden. Laat
motief: „Ik zoek het beste voor mijn
kind en daarom wil ik niet dat hij een
uitzondering vormt.
Chateris, een Engelse overste, zei op
zijn sterfbed tot omstanders: „Ik geef
30.000 pond sterling aan hem, die mij
---
dat er geen eeuwig voortbestaan is”.
En wordt op alle catechisaties nog
onderwijs gegeven in de gereformeerde
belijdenis? Of zijn deze catechisaties
verworden tot vrijblijvende gespreks
groepen, waar het „jofel” toegaat en de
catechisanten de dominee bij zijn voor
naam mogen noemen (historisch)?
Maar de gevolgen laten zich na enkele
jaren gelden. Zal men zich nog druk
kunnen maken om de gereformeerde
belijdenis, als men die belijdenis niet
kent en niet liefheeft? Zo wordt een
kerk van gereformeerde belijdenis van
binnenuit uitgehold en gaat het gere
formeerde karakter van een kerk ver
bleken. Niet minder waar is de andere
constatering: Waar men de belijdenis
wel kent is er openlijke of bedekte
bestrijding. De belijdenis wordt op zijn
minst ter discussie gesteld
van een pijpje tabak, en wat vooral
erg was, hij rookte in het openbaar.
Hierover werd toen bij de kerkeraad
een klacht ingediend. Daar hij het
roken na één waarschuwing niet wilde
laten, werd hem het censurum morum
toegepast en hierbij werd hem ernstig
vermaand het roken, vooral in het
openbaar, na te laten. Hij verklaarde
echter het roken niet te kunnen en te
willen nalaten, zodat hij uit zijn ambt
werd ontzet. Zo de tijden, zo. de zeden.
Lange tijd hebben de predikanten van
af de kansel tegen het „toebacksuygen”
gepredikt. Toen zagen zij, dat het toch
niet hielp, en hielden zij er mee op
en gingen zelf ook een pijpje smoken.
Zelfs aan de armen werd de tabak niet
onthouden. Volgens de voorwaarden
van uitbesteding van armen te Nisse
op Zuid-Beveland in 1745, kreeg de
bedeelde wekelijks een vierdedeel (half
pond) tabak. De pijp werd nationaal,
zodat men sprak van de „vaderlandse”
pijp. De mannen verzochten elkaar op
een pijp, zoals de vrouwen hun vrien
dinnen op de thee.
De R.K.-kerk in Nederland is arm.
Straatarm. Dat is gebleken op de pers
conferentie, die kardinaal Alfrink deze
week heeft gehouden. Een goede pensi
oenregeling voor de priesters zou het
failliet van de kerk betekenend De
R.K.-kerk in Nederland lijkt daarom
ook nog niet klaar voor afschaffing
van het celibaat. Hoe duur gehuwde
geestelijken zijn, kunnen de R.K.-gelo
vigen gewaar worden bij hun protes
tantse broeders. Driekwart van de
R.K.-gelovigen in Nederland is voor
ontkoppeling van priesterambt en ver
plicht celibaat. Beseft men de financië
le consequenties? En is men bereid die
te aanvaarden, ook in eigen beurs?
(DE STEM)
Valentine Buisseret merkt in haar bro
chure, die nu in Rome wordt verspreid
onder toeschouwers van de synode nog
op: „De4vrouw is nog steeds het reli
gieuze wezen bij uitstek, en daarbij is
in de meeste parochies de vrouwelijke
opkomst de enige troost die de priester
heeft voor het wegb’ijven van de man
nen”.
Ze gaat elders in haar brochure
voort: „De keine Maria van Nazareth
wordt de mede-verlosser van de we
reld. Deze opdracht stelt haar op een
trap van waardigheid die geen man,
behalve Christus zelf, ooit zal bereiken.
Ook op het cruciale moment (zo gaat
zuster Buisseret voort en ze voegt er
aan toe: deze uitdrukking is hier wel
op verschrikkelijke manier op zijn
Het is merkwaardig dat je tegen
woordig buiten de kerk soms meer
religiositeit aantreft dan erin. Kijk bij
voorbeeld eens naar de mystiek van
sommige hippie-groeperingen. En hebt
u tijdens de recente Ajax-wedstrijd
gezien hoe jonge mensen de grasmat
kusten? Hoe er gesproken werd over
het mystieke lichaam van Ajax’ Als je
bij die mensen aan zou komen met
„dood is dood” dan zouden ze vragen:
waar heb je het over? Vergeleken met
dit soort religieuze overgave doet zo’n
Ikor-uitzending aan als een koude, po
sitivistische wetenschap Na
dood-is-dood uitzending hoorde ik
radeloze vrouw zeggen: „Wat heb ik
aan zo’n kerk? Die staat tussen God en
mij. Ik ga eruit!”
Bij problemen als deze moet het
verlossende woord natuurlijk binnen
de muren van het Vaticaan klinken, en
dan kan men nog heel lang wachten.
Hier speelt de traditie zo’n overwegen
de rol, dat men er nauwelijks meer in
staat schijnt duidelijk te onderscheiden
tussen wat werkelijk wetenschappelijk
fundament is en wat warrige traditie.
Aan deze traditie kan echter worden
getornd, en dat gebeurt ook met de
vertraging van gemiddeld een eeuw.
Men ziet dat aan de manier waarop
het Vaticaan steeds wat tegen heeft op
de damesmode van het ogenblik, en
waarop ze tot voor kort iedere naar de
Heilige Stoel gezonden buitenlandse
vrouwelijke diplomate van hogere
rang weigerde te accepteren.
Nog steeds is de kerk voor haar
„eigen” vrouwen in het stadium waarin
over een lichamelijk-sexuele exaltatie
alleen maar gepraat mag worden, als
ze goddelijk kan worden geduid in
relatie tot een heilige. Een voorbeeld
daarvan is de beeltenis van de heilige
Theresia in de santa Maria della Vitto
ria in Rome, een beeld van Bernini uit
de 17e eeuw. Tot eind vorige eeuw
mochten in de „wereld” beelden van
men hem vroeg: „Wie?”
hij: „De Bijbel”, en hij
Zuster Buisseret vervolgt: „God
heeft vrouwen altijd nodig gehad, hij
koos ze ook uit om het goede nieuws
van de herrijzenis te verkondigen. Deze
boodschap werd dooi de vrouwen aan
de apostelen overgebracht en hierin
zijn ze de enige verbinding tussen het
lege graf en het geloof van de aposte
len. Nu hadden in die tijd getuigenis
sen van vrouwen en kinderen geen
enkel gewicht. Toch koos God vrou
wen uit om de triomf van zijn zoon als
eersten te onthullen’’
Het moderamen van de hervormde
synode heeft een kerngroep ingesteld,
die zich actief gaat bezig houden met
de speciale problemen van de kerk in
de grote steden. Hierbij wordt in het
bijzonder gedoeld op Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag
Vanwege de grote financiële proble
men van de meeste hervormde ge
meenten in deze steden moeten er
namelijk steeds meer predikanten
plaatsen worden opgeheven, zodat de
vraag rees hoe het werk op bevredi
gende wijze draaiende gehouden moet
worden. De thans gevormde kerngroep
zal worden bijgestaan door een com
missie van vertegenwoordigers van
kerkeraden en kerkvoogdijen in de
grote steden, aldus heeft dr. R. J. Mooi,
secretaris algemene zaken van de sy
node, bekend gemaakt.
De minder florissante ontwikkelin
gen voor de hervormde kerk in de
grote steden zijn dit jaar in een acuut
stadium gekomen, mede door het be
drag dat de plaatselijke gemeenten op
tafel moeten leggen voor het instand
houden van de ledenadministratie via
een computer.
De kerngroep zal zich vooral bezig
houden met de financiële problemen,
die voortvloeien uit het gebruik van de
computer. Het werk van kerngroep en
De bijbelcriticus Lang uit Zürich
sprak op zijn sterfbed telkens: „Hij
heeft toch gelijk! Hij heeft toch ge
lijk!” Toen
antwoordde
stierf.