Actuele gedichten proberen een indruk te geven
de Umond leven
de problemen die
er in
van
OBSERVATORIUM
MILIEU-HYGIENE
Langs sluizen en havens
INSPRAAK
LUCHTVERVUILING
F4f/
r,i
Bomen in de Breestraat
Twist
de raadszaal
in
I
I
De oude „Banda"
13
ZATERDAG 4 DECEMBER 1971
vmuuA
Afkeer
Inkeer
Ommekeer
w////nn/i//u/nHuu/u/niuu//i//n//inii/iii//ii/iii/uwi//h
ujunuj/i
'l'lfl
AZ
3
DAN VAN GOLBERDINGE
wel
C. VAN DRIEL
A. M. DAVIDSON
'fUMUMUMfUliUMHfUUiUU/UMMUMM
F. R. W. Kaebisch
ARIE VAN DER VEER
P. J. Sigon
M. ROESSINGH
De eerste „Banda” van de Maatschappij Nederland.
iets te schrijven over actuele problemen welke
in de Umond leven. Deze kleine wisseling van
functie werd door de uitgenodigden bijzonder
geapprecieerd.
De redaktie zorgde ervoor dat telkens twee
groepen, instellingen of personen, die officieel
over een bepaalde kwestie met elkaar van me
ning verschillen, over hetzelfde onderwerp kon
den schrijven, zodat een aardige vergelijking
mogelijk is. Daarbij oefende de redaktie geen
enkele invloed uit op de pseudo-nieuwsmakers,
behoudens misschien een enkele aanwijzing hoe
de pen gehanteerd moest worden. Vanzelfspre
kend werden ter gelegenheid van het Sinter
klaasfeest alle teksten op rijm gezet. Hieronder
de resultaten van de rijmelaars en babbelaars
uit de Umond.
Dagelijks worden de pagina’s van de IJmuider
Courant en de Beverwijkse krant gevuld met
nieuws, feiten, meningen, reportages en inter
views uit het Umondgebied. Geen gemakkelijke
taak voor de zeven redaktieleden die hiermee
vele uren per dag bezig zijn.
Ter gelegenheid van het Sint Nicolaasfeest
hebben wij de „nieuwsmakers" in dit gebied uit
genodigd zelf eens de pen ter hand te nemen en
Er was eens ’n huisvrouw in IJmuiden,
die ging zich aan akties te buiten,
B. en W. vroeg verstomd
hoe dat toch zo komt
’t bloed gaat zeker waar ’t niet kan
kruipen.
al-
lar
en
lar
Iet
an
>ch
we
Er
als
iet
en
’12
en
en
an
rel
eit
jes
en
:er
Sinterkrant daagt voor zijn jaardag
’groependichters’ uit tot strijd.
Vraagt hun het papier te vullen
met een dichtsel over leefbaarheid.
Graag dichten de staalpoëten,
maar geen spot vloeit uit hun pen!
Want voor spot zijn de problemen
van ’t milieu te ernstig hen
Stil denken zij bij het dichten
hoe het was in ’t Kenn’merland,
toen geen staal, cement of kunstmest
werd gewonnen aan dit strand.
Wat hoorde Sinterklaas daar
schrijdend over ’t raadszaaldak?
werd daar positief gesproken
of was ’t alleen gehakketak?
Over de hygiëne van het milieu zijn de voorlichtingsdienst van de Hoogovens en
de Werkgroep Leefbaar Milieu IJmond tegen elkaar in het dicht-strijdperk ge
treden.
Toen de Sint dit jaar in Beverwijk weer begon,
trof hij in het Stadskantoor wethouder Sigon;
die houdt zich helaas niet altijd aan de wet,
het Gerechtshof heeft hem dan ook op zijn nummer gezet,
zodat de Sint gelukkig nu weer zelf mag bepalen,
waar hij de speculaas en zo laat halen.
Hoor ik goed, Piet, luister even,
is dit grote-mannentaal
of staan we hier soms op de koepel
van 'n kleine peuterzaal?
Piet ging ook eens kijken in de Bankenlaan,
en is daar bij de Vomar naar binnen gegaan;
hij was over de voordelen zeer tevree,
en nam voor de wethouder een waardebon mee.
Sigon had dat helemaal niet verdiend,
maar de Sint had het eigenlijk zó uitgekiend:
nu kan de wethouder de schadevergoeding zelf betalen,
anders gaat hij het geld bij de bevolking halen.
Ja, Piet, maar ze moeten werken
aan de Beverwijkse zaak
ze zitten niet voor eigen glorie
maar voor de burgers, potverdorie!
Ieder huis centraal verwarmd
Zonder dat men iets verarmt
Wat zouden zij nog wensen
die Beverwijkse aardgasmensen
Maar wat zie ik daar?
Wat is dat raar.
Wat valt er daar uit de hemel omlaag?
Het is net een groot spinraag
Een vuilverbranding zou wat zijn!
Houdt lucht en water klaar en rein.
Och, gooi dat vuil niet op een hoop.
Het aardgas is toch spotgoedkoop?
’t Geeft iedereen getrouw
de warmte in de kou.
Bakker, Slager, Wasserij
Geen centje luchtvervuilerij.
De directeur van het Gasbedrijf, C. van Driel en de voorzitter van het Stads
centrum, A. Davidson, aanvaardden de uitnodiging de kwestie op St. Nicoliaanse-
wjjze voor de burgers uit de doeken te doen.
Dan bots je zeker keer op keer
op deze of gene hoge heer.
Ook met Roesingh was er onenigheid,
dat sudderde zo geruime tijd
terwijl men aan beide kanten morde.
Sint roept ons toe van alle daken:
Woningbouw is preferent!
Laten wij er toch voor waken,
Dat onze stad zijn plicht miskent
Beverwijk kampt met problemen:
Cultuur, sanering en sport.
Wat zullen wij het eerste nemen?
De tijd van handelen is slechts kort.
Bouw meer huizen, plant meer bomen;
Luchtvervuiling is funest.
Laat er een goed centrum komen.
Vrij parkeren doet de rest.
Wand’len, wink’len, recreëren,
Dat eist de mens van onze tijd.
Hij wil graag zijn geld verteren;
Dit vraagt van óns een juist beleid.
Toen „Sonsbeek buiten de Perken” werd beëindigd en het monument eigenlijk
zou moeten verdwijnen, gingen er in de gemeente Velsen stemmen op het „Obser
vatorium” vorlopig te laten staan. Eigenlijk een beetje tegen de zin van het ge
meentebestuur, dat van mening was dat dit tegen de gemaakte afspraken was.
Dan van Golberdinge van Felison en Hans de Boer, wethouder van culturele
zaken, komen nog eens op deze kwestie terug.
Deze zomer heeft de nationale manifestatie „Sonsbeek buiten de Perken” ook
in de gemeente Velsen veel stof doen opwaaien. De Amerikaanse kunstenaar
Robert Morris richtte aan de Duin en Kruidbergweg in Driehuis zijn inmiddels
befaamd geworden „Observatorium”-monument op. Dit deed hij in samenwerking
met de Stichting Felison en de Culturele Raad Noord-Holland.
In Velsen staan beelden zo hier en daar
door ’t Gemeentebestuur in de plantsoenen gezet,
maar ’t ludieke werk van een wereldbefaamd kunstenaar
stuit onverwachts op een soort lijdelijk verzet.
Daar is heel wat gedacht, gegraven en gemeten
door kunstenaar, grondwerkers, jeugd van de PEN
Ook de architekt heeft er zich met verve in gebeten.
Hoe zwaar het ook was steeds zeiden ze: ,,’t Ken”
Zo is er in Santpoort een kunstwerk verrezen
een produkt van gezamenlijk elan
waar men de loop van de zon af kan lezen
en waar men in liggen of door wandelen kan.
Het Observatorium namens Morris wederom schenken
doen wij ter gelegenheid van Sinterklaas
een brilletje erbij om beter te zien, want (moet men bedenken)
dat men iets goeds niet eens ziet is toch wel al te dwaas.
pen-jeugd wil werken
buiten de perken
akoestiek als in kerken
variatie op zerken
aar
ing
rio-
rik-
ide
*rst
ien
en-
er-
'01-
ten
ing.
or
de
er
de
bij
irs
sl«
ng
en
iot
er
e-
O lieve Sint
O beste Piet
’t Gas is bemind
en duur is ’t niet.
Opdat de kontakten beter zullen worden
bieden wij hem voor het verder gaan
een stap in de goede richting aan.
INITIATIEFGROEP ZEE-
EN DUINWIJK
hoge kuituur - bijstands tum-tum
wijs bestuur - in delirium
ten leste: observatarium
ad majorem glorium
voor heïmaanplant
bestuur garant
éénduizend kontant
rijm aan kant
HANS DE BOER
ANNEMIEKE JONG,
St. Fransiscusschool
te IJmuiden.
ge
wei
ior-
;en.
ker
oep
ijk
?d-
iie-
lad
?le,
ik-
die
eb-
lele
mn
De Zeewijkers waren niet bijster
tevreden
en naar het schijnt niet zonder reden,
dus trokken ze gezamenlijk aan de bel
en als je dat doet, nou dan weet je het
wel.
le
ap
tin
op
n-
i.il
?n
le,
T.
de
en
n-
.t—
e-
jn
ak
op
en
,’t Was een vér achtergebleven
streek nog, die nü groeit en bloeit
en waar Hoogovens als buurman
zich om veler welzijn moeit.
In de gemeenteraad van Beverwijk wordt menigmaal een steekspel gehouden
tussen de wethouder van financiën, P. J. Sigon en de fractie-voorzitter van de
PvdA, F. R. W. Kaebisch. Beide heren zijn bezorgd over de vraag of
de gemeente momenteel naar behoren wordt bestuurd. Oppositie-leider Kaebisch
meent immer néén te moeten zeggen. Zijn vaste opponent, wethouder Sigon, glim
lacht dan een spreekt de heer Kaebisch vermanend toe, dat zijn visie hierin niet
wordt gedeeld. Reden voor St. Nicolaas de twee grootste opponenten in de raad
te verzoeken de woordenstrijd voor één keer naar dit krantenpapier over te
hevelen.
Er was eens een wethouder in Velsen,
die wilde 't initiatiefcomité omhelzen,
maar in de krant schreven ze fijn
wat inspraak moet zijn
en hij vroeg zich af waarom kwellen-
zeme.
Bovendien geeft de Sint nu nog een wijze raad:
College, doe nu eindelijk eens een goede daad;
er zijn nog zoveel zaken van groot belang,
waar niets aan gedaan wordt, al een heel jaar lang.
Er was eens een speelplaats in Zeewijk,
de peuters die voelden zich héél rijk,
maar ’t actie-comité
was geheel niet tevree
en zette de wethouder te kijk...
Ik sta bij een elzenbosje,
ik zie een heel klein vosje,
dat dartelt en spartelt.
De vogels zingen,
ik kan wel dansen en springen.
Het is een dikke laag van gassen
en roet.
En er is niemand die er iets tegen doet.
O, help toch de wereld te redden
Want dat is alles wat we hebben.
Beverwijk is trots op het groene lover in winkelstraat nummer 1, de Breestraat.
Maar het gaat niet goed met de 80 jaar oude bomen in deze straat. De vervuiling
van het milieu en de slechte bodemstructuur zijn de oorzaken van de huidige
rooiactiviteiten in de Breestraat Oe stervende boven hebben heel wat stof in
Beverwjjk doen opwaaien. De bekende beschuldigende vingers werden fier uit
gestoken. Winkeliersvereniging Stadscentrum huilde om het verlies van de 28
stervende bomen. Het Gasbedrijf Beverwijk en Omstreken voelde zich niet zo
happy met de uitspraak, dat gaslekkages een van de hoofdoorzaken van de
boomsterfte zou zijn.
aangevochten kuituur
bedolven natuur
reakties zuur
kenners: puur
schip werd in 1932 voor de sloop ver
kocht.
De naam Banda keerde pas terug bij
de Mij. Nederland in het jaar 1956 en
werd gegeven aan een motorvrachtschip
dat in dat jaar werd opgeleverd door
C. van der Giessen Zonen’s Scheeps
werven in Krimpen aan de IJssel. Die
Banda heeft een bruto in houd van 8785
reg. ton bij een lengte van 145,43 m,
breedte 20,01 m en een holte van 11,24
m. de 9200 pk motor geeft het schip een
vaart van 16 kn.
Dit was het eerste schip van een
nieuwe serie schepen die de Mij. Neder
land had besteld. De Banda zou aan
vankelijk Pulau Banda hebben geheten.
De Pulau Banjak kreeg de naam Ba-
tang, die in 1956 werd gewijzigd in Ba-
long. De Pulau Batjan kreeg, toen het
schip in de vaart kwam, de naam Bat
jan, de Pulau Banggai werd de Bang-
gai en de Pulau Batu de Batu, waarme
de de serie compleet was.
De andere „B” schepen die we bij de
Mij. Nederland kennen wijken af van
de bovengenoemde schepen. De Billiton
bijvoorbeeld is van 1951 en meet 7445
bruto ~?g. ton. In 1953 kwam de Banka
er bij, groot 9474 bruto reg. ton, die in
1957 werd herdoopt in Bengkalis. In
datzelfde jaar werd de Bawean die 9225
bruto reg. ton meet, aan de vloot toe
gevoegd.
Sedert het vorige jaar zijn de schepen
van de Mij. Nederland ondergebracht
bij de Koninklijke Ned. Lloyd n.v.
waardoor de schepen niet meer varen
met de gele schoorsteen en zwarte top
maar met de zwarte schoorsteen en de
oranje band.
De initiatiefgroep Zee- en Duinwjjk publiceerde in de maand september in onze
krant een ingezonden stuk, waarin werd gewezen op het tekort aan overleg van
het college van B. en W., ondermeer «.ver de plaatsbepaling van de kleuterspeel-
plaatsen in deze wijk. Over deze kwestie werden in de gemeenteraad vragen ge
steld aan wethouder M. Roessingh, die een tekort aan inspraak ontkende. Voor
de realisering van de speelplaatsen was volgens hem in Zeewijk een enquête onder
de bewoners gehouden.
Ter gelegenheid van dit Sint-Nicolaasfeest werden de initiatiefgroep en wet
houder Roesingh uitgenodigd nogmaals hun ideeën op dichterlijke wijze naar voren
te brengen.
i-
Nee, Sint, ’k heb ’t al bekeken
d’ oppositie is aan ’t praten
en ’t is echt democratie
ook die eens aan het woord te laten
Het staalbedrijf daar aan ’t kanaal, dat kan ons heel wat bieden,
Verschaft het niet het daag’lijks brood voor heel wat IJmond-lieden?
De schoorsteenpluim, symbool weleer van welvaart voor de mensen
Betekent werk en dus, nietwaar, wat wil men dan nog wensen?
Maar zo eenvoudig was het niet, ’t milieu stelt zo zijn eisen
De oplossing van elk probleem, dat doet weer and’re rijzen.
En met gestadig stijgen van de jaarlijkse tonnage
Steeg ook de voor ’t milieu zozeer onwens’lijke bagage.
Er zijn soms dagen dat men zich in Afrika kan wanen,
Het roet dat uit de schoorsteen komt, maakt ons tot Morianen.
CO en Fluor, SO 2, en and’re leuke gassen
Die komen onherroepelijk ons dagelijks verrassen.
En wat men in de haven daar in ’t water doet verZINKen
Zal elders in de Waddenzee veel jonge vis verminken.
Het gilgeluid afkomstig uit een stel locomotieven
Draagt er bepaald ook niet toe bij om ons veel te gerieven.
Sint hoopt dat voornoemd staalbedrijf deez’ lasten zal verlagen
En aan het welzijn van de mens haar steentje bij zal dragen.
Gij moet maar denken aan wat is ontsproten aan zijn denkbrein;
Hoge ovens vangen veel wind, dat moet U toch bekend zijn.
Werkgroep Leefbaar Milieu IJmond
Leerlingen van de basisscholen in IJmuiden, Heemskerk en Beverwijk hebben
de afgelopen dagen druk de rijmelarij-kunst beoefend. Velen stuurden ons een rijm
handelend over alle mogelijk denkbare én dankbare onderwerpen. We hebben er
één uitgekozen, die hier, frank en vrij, temidden van een illuster gezelschap uit
de IJmond, wordt afgedrukt. Het rijm is gemaakt door Annemieke Jong, leerlinge
van de St. Fransiscusschool te IJmuiden.
S,interstaat zendt met zijn groeten
een schone plant uit eigen kas.
Wenst de werkgroep leefb’re IJmond:
groen de bomen, weg het gas I
Voorlichtingsdienst Hoogovens
Sint! Voor d’ aanvoerder van deze groep
toch nog ’n zakje snoep
geef hem voor nog grotere attractie
een geuniëerde fractie
En moeilijk was het, dat kan ik u zeggen
Dan was er geen geld, dan was er geen grond,
maar Morris liet zich in de luren niet leggen
en zette door tot het aardwerk er stond
Aan de rand van IJmuiden ligt een wijk
daar zijn ze bepaald niet de koning te
rijk,
want in Zeewijk, dat zal een ieder wel
weten
waren ze na de woningen de rest
vergeten.
IJMUIDEN. In het jaar 1906 kreeg
de Stoomvaart Maatschappij Nederland
twee nieuwe schepen en wel het passa
giersschip Rembrandt, groot 5.876 bruto
reg. ton en gebouwd door de Neder-
landsche Scheepsbouw Maatschappij te
Amsterdam, en het vrachtschip Banda.
Het vrachtschip, dat door W. Hamilton
in Port Glasgow op stapel was gezet,
werd tijdens de bouw door de „Neder
land” aangekocht. In juni 1906 werd
het schip opgeleverd.
Het had een bruto inhoud van 3893
reg. ton en een draagvermogen van 6575
ton. De lengte bedroeg 114,29 m, de
breedte 14,78 m en de holte 5,01 m.
De eerste Banda van de Mij. Neder
land, die hierbij is afgebeeld, heeft tot
1924 voor deze rederij gevaren. Het
schip werd verkocht aan de Holland-
sche Stoomboot Maatschappij en kreeg
de naam Scheldestroom.
Het vorige schip van die naam werd
naar het buitenland verkocht en na
eerst onder de naam Helka te hebben
gevaren werd het later verdoopt in
Zongouldak en in de laatste jaren van
zijn bestaan is het in de vaart geweest
onder Turkse vlag.
De naam Scheldestroom keerde in
1959 bij de Hollandsche Stoomboot
Maatschappij terug toen het motorkust-
vaartuig Tempo die naam kreeg. Deze
periode eindigde in het jaar 1962 toen
de Scheldestroom werd verdoopt in
Tuskar.
De Banda heeft van 1906 tot 1924
voor de Mij. Nederland gevaren en
kwam, zoals gezegd, toen bij de HSM
onder de naam Scheldestroom. Dit
’t Beleid van u, vroede vaderen
Moet hierop zijn gericht:
Niet steeds vruchteloos vergaderen,
Maar nü de daad, dat is uw plicht.’
Energie, die grootse plannen
Snel brengt tot realiteit!
Sint, vervul toch dit verlangen:
Maak Beverwijk tot „heerlijkheid”!
En mocht soms toch de rekening niet
kloppen.
Och Piet, kijk jij toch uit je doppen.
Verdienen, aan de rommel van een
ander,
dat doe je met een aardgas-vuil ver
brander.
Beverwijk, wees op uw hoede,
Werp af uw lethargie.
Dat komt ons allemaal ten goede.
’t Geeft ons nieuwe energie.
O ja, één ding nog beste Sint
ook 't groen wordt steeds nog
bemind.
En gaat er soms een boompje dood
Denk ook eens aan ’t benzine-lood.
