1
RUSSEN
ALLE JOODSE
ISRAEL
MOGEN NAAR
Israëlische grenspatrouille
Koning Frederik geliefd
zijn menselijkheid
om
Morgen test voor
regering-A lie nde
emigranten overstelpen
Moskou: „Wij zullen hen met
a
Vervuilen op staatskosten
Moskou wijst
Amerikaans
Congreslid
land uit
VELDHU IJZEN
BLOEMENDAAL
Arrestaties
in Oekraïne
Amerika helpt
Israëlische
wapenindustrie
reuzen-antenne
bouwen
TUSSENTIJDSE VERKIEZINGEN
IN CHILEENSE PROVINCIES
Amerikanen gaan
4
Wasserij DUYN
J
(Van onze redactie buitenland)
SPECIAAL VOOR DE GEZINSWAS
Humor en charme
„Zeeman”
Dol op treinen
DE BAKKENSPECIALIST
Veertig kilometer lang
Koning Frederik IX, die op 21 april
1947 een dag na het overlijden van
zijn vader koning Christiaan X de
troon besteeg, was geliefd door zijn
diep-menselijke kwaliteiten en de
uiterst vriendschappelijke wijze,
waarop hij met zijn volk omging. Zijn
muzikale bekwaamheden waren al
gemeen bekend. Hij was de enige
souverein, die zijn sporen als orkest-
dirigent had verdiend, hoewel hij
door zijn hoge functie natuurlijk nooit
het peil van een beroepsmusicus kon
bereiken.
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
JERUZALEM „Wij zullen de emigratie van joden uit de Sovjet-Unie
zodanig opdrijven dat Israel niet in staat zal zijn het grote aantal op te
nemen”. Dat hebben Russische diplomaten Israëlische journalisten laten
weten. „Wij laten iedereen gaan die Rusland uit wil, de officiële Israëlische
raming van de emigratie van 35.000 joodse Russen dit jaar is aan de lage
kant”, aldus een Russische diplomaat. „Alleen zij die het Israëlische oor
logspotentieel ten goede komen, laten wij niet weggaan”.
wJIIImi V'
probleembenadering
ADVERTENTIE
een discutabel uit
niet om een keuze
n
n
in
dj
op
De Russische politie arresteerde afgelo
pen woensdag het Democratische Con
greslid terwijl hij op bezoek was bij een
joodse professor die de autoriteiten tever
geefs heeft verzocht naar Israel te kun
nen emigreren. Hij werd met verontschul
digingen vrijgelaten nadat hij 40 minuten
had doorgebracht in een politiebureau.
Scheuer kwam naar de Sovjet-Unie als
lid van een studiegroep voor onderwijs
van het Huis van Afgevaardigden. Eerder
deze week al beëindigde de groep haar
werkzaamheden en de afzonderlijke leden
maakten vervolgens reisjes naar Verschei
dene steden in Rusland. Scheuer bevond
zich in Leningrad en werd van het Russi
sche besluit op de hoogte gebracht door
de Amerikaanse consul in die stad. Het
besluit was genomen omdat Scheuer be
trokken was geraakt bij „ongepaste activi
teiten”
Als kind leerde de koning piano spelen.
Later ontwikkelde de Deense dirigent Ge
org Hoeberg zijn belangstelling voor diri
geren.
SANTIAGO. (Reuter, UPI en AFP)
Twee tussentijdse verkiezingen die mor
gen in Chili plaatshebben worden als een
belangrijke graadmeter voor de populari
teit van de regering van de marxistische
president Salvador Allende beschouwd.
BOSTON (UPI) Senator Edward Ken
nedy heeft eens te meer en nu zeer duide
lijk te kennen gegeven dat hij geen kandi
daat wenst te zijn voor de Amerikaanse
presidentsverkiezingen in november. Op
een persconferentie in Boston zei hij niet
als afgevaardigde naar de Democratische
conventie in juli in Miami te zullen gaan
om „duidelijk en precies te laten weten
wat mjjn plannen zijn”.
Aanwezigheid op de conventie van Ken
nedy zou kunnen worden uitgelegd als een
poging zich „spontaan” op het laatste mo
ment kandidaat te laten stellen.
Eerder op de dag had hij gouverneur
Daveren van Massachusetts gesproken om
te verhinderen diat zijn naam door anderen
op de stembiljetten voor de (officiële) voor-
verkiezingen wordt geplaatst. Hij zei dat
ook elders te zullen doen waar dat nodig
mocht zijn.
Kennedy noemde zijn besluit om aan de
conventie niet als afgevaardigde deel te
nemen moeilijk. Hij zou echter als hoogste
functionaris de delegatie van Massachu
setts hebben moeten leiden en dat zou ver
keerd kunnen worden uitgelegd.
Hij is wel van plan op de conventie aan
wezig te zijn om te helpen bij het opstel
len van het programma.
Zijn rol tot de conventie ziet Kennedy
als een van sprekers op diners om geld in
te zamelen.
van wantrouwen van de Kamer had uit
gesproken zegt de oppositie, die stappen bij
het hof voor grondwetszaken heeft aange-
kondigd.
Voor de krachtsverhoudingen in het
parlement zijn de verkiezingen niet van
belang. De oppositie de rechtse Natio
nale Partij en de Christen-Democratische
Partij die vorig jaar uit de regeringscoali
tie stapte heeft in beide huizen een
meerderheid. De Volksunie van Allende
beschikt over 66 van de 150 zetels in de
Kamer en 23 van de 50 in de Senaat.
Om de zetel in de Kamer strijden de
jurist Sergio Diez van de Nationale Partij
te
i-
1
i
WASHINGTON. (DPA) De Verenigde
Staten zijn van plan een reusachtige an
tenne van 40 kilometer lengte te gaan
bouwen om stralingen uit het heelal te
kunnen meten, zo meldt de „Washington
Post”. Het project zou 62,5 miljoen dollar
gaan kosten, waarvan drie miljoen zou
zijn uitgetrokken in de volgende begro
ting.
ft
ie
r»
n
>r
st
n
n
de
kan
het
ter.
wo-
uk-
lent
isen
eën
ang
en-
ne-
zo
ster
uw
a—
m
è-
te
00
al
er
ar
00
et
dt
ie
:n
ie
s,
n
•t
n
g
Hij hechtte in zijn contacten met men
sen uit wtfd uiteenlopende kringen de
grootste waarde aan wat de Denen „goede
humor” noemen, een speciale nationale
eigenschap die is te beschouwen als een
Frederik IX stond vooral bekend als de
„zeeman-koning”. In zijn jeugd werd hij
tot marine-officier opgeleid. Hij hield veel
van de zee en betreurde het dat hij door
zijn benoeming tot vice-admiraal nooit
meer de kans kreeg persoonlijk het bevel
over een schip te voeren.
vrolijke aard, hoewel zijn geest getuigde
van diepte en ernst. Zijn levensfilosofie
drukte hij eens als volgt uit: „Als men
het comfortabel heeft zoals ik, met een
charmante vrouw en drie charmante kin
deren, dan gaat alles van een leien dakje.
Mijn ervaring is, dat wanneer men iets
met humor doet, het werk altijd vanzelf
gaat.”
MOSKOU (AP) De Russische geheime
politie heeft deze week 11 Oekraïners ge
arresteerd, kennelijk op verdenking van
nationalistische activiteiten, zo is gisteren
van goed ingelichte zjjde vernomen.
De elf verdachten werden in hechtenis
genomen op grond van een artikel in de
Oekraïnse strafwet, dat de verspreiding
van anti-Sovjetpropaganda verbiedt. De
arrestanten kunnen op grond van dit ar
tikel worden veroordeeld tot een straf van
maximaal drie jaar gevangenis, aldus de
zegslieden.
Vier van de verdachten werden donder
dag in de Oekraïnse hoofdstad Kiew ge
arresteerd. Onder hen was de litteraire
criticus Iwan Svitlitsjmi, aldus de zegslie
den.
De zeven anderen werden donderdag in
Lvov gearresteerd.
De verkiezingen worden gehouden in de
zuidelijke provincies O’Higgings en Col-
chagua en gaan om de bezetting van de
senaatszetel van de vier maanden geleden
gestorven christen-democratische senator
José Isla Helvia. In de provincie Linares
wordt gestemd over de vervanging van
het lid van de Kamer van Afgevaardig
den, Osvaldo Avendano, die naar Austra
lië is geëmigreerd. Avendano was lid van
de Nationale Partij, die in de oppositie is.
Men vraagt zich af hoe de kiezer zal
reageren op de manoeuvre van president
Allende die zijn begin deze maand fel
door de Kamer van Afgevaardigden ge
kritiseerde en daarna geschorste minister
van Binnenlandse Zaken, Jose Toha, liet
ruilen met diens collega van het ministe
rie van Defensie. De oppositie beschuldig
de Allende toen van een flagrante schen
ding van de Grondwet en minachting van
In het koninklijke gezin met drie doch
ters heerste altijd een gezellige huiselijke
sfeer, een harmonie, die diepe indruk
maakte op de latere schoonzoons. Toen de
laatste der prinsessen trouwde zei de ko
ning in zijn speech: „Nu blijven de konin
gin en ik hier alleen achter en kunnen
zingen „Ach, du lieber Augustin, alles ist
weg, weg, weg”. Maar iedereen kon mer
ken, dat hij met vreugde en trots was
vervuld, want de huwelijken van zijn
kinderen hadden het familiegevoel in het
koninklijk huis niet alleen bewaard, maar
nog versterkt.
Deense havens en fjorden werden bezocht.
De Dannebrog met de koninklijke familie
aan boord ging ook verscheidene malen
naar Groenland, het verst afgelegen deel
van het Deense koninkrijk, een tocht die
soms moest worden afgelast wegens rond
drijvende ijsbergen.
Hoewel Denemarken het oudste konink
rijk in Europa is, vertoont de Deense
monarchie geen zweem van autocratie,
vooral omdat de Deense constitutie niet
het produkt is van oorlog of revolutie,
maar van een eeuwenlange vreedzame
politieke ontwikkeling.
Koning Frederik was een man met een
universele belangstelling, die persoonlijk
nauw betrokken was bij alle aspecten van
het Deense culturele leven.
WASHINGTON. (DPA en UPI) Het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft gisteren bekendgemaakt dat
de Verenigde Staten en Israel op 1 no
vember 1971 een principiële overeenkomst
hebben getekend voor technische steun
aan de Israëlische wapenindustrie.
Op grond van dit akkoord, dat tot nu
toe verzwegen is, krijgt Israel van de
Verenigde Staten „in beperkte mate tech
nische gegevens” over het produktiepro-
ces.
Woordvoerder Charles Bray van het
State Department zei dat de overeenkomst
bedoeld is Israel te helpen op eigen
benen te staan bij de produktie van
wapens.
MOSKOU. (UPI) De Sovjet-Unie
heeft gisteren het Amerikaanse Congreslid
James Scheuer uit New York het land
uitgewezen. Scheuer zou joodse Russen
hebben aangemoedigd naar Israel te emi
greren.
het joodse vraagstuk radicaal op te lossen
en alle joden die dat willen weg te laten
gaan.
In Jeruzalem is men van mening dat de
uitlatingen over de overstroming van Is
rael met joodse Russen van gezaghebben
de Russische diplomaten afkomstig zijn.
De inhoud wordt echter als belachelijk
van de hand gewezen. Ook een Russisch
bericht dat 2000 joden terug willen keren,
wordt als belachelijk verworpen. Het aan
tal dat naar de Sovjet-Unie terugkeert,
bedraagt slechts enige tientallen. Wel is
het zo dat de joodse Russen zelf terugkeer
naar Rusland wel eens als chantagemiddel
gebruiken om meer van de Israëlische
autoriteiten gedaan te krijgen.
De Russische diplomaten speculeren op
de toenemende interne spanningen tussen
de oudere generatie, oriëntaalse joden en
joodse Russen in Israel. Met andere woor
den: door een zeer groot aantal joodse
Russen naar Israel te laten emigreren zal
de Israëlische maatschappij van binnenuit
ondermijnd worden.
De Russische emigratiepolitiek heeft
ënige merkwaardige ambivalente aspecten.
Allereerst is het opvallend dat de Arabi
sche landen hun stem niet verheffen te
gen de emigratie van joodse Russen naar
Israel. Daarvoor zijn twee mogelijke ver
klaringen. Ofwel er zijn zodanige menings
verschillen tussen de Sovjet-Unie en de
Arabische landen, ofwel de Russen heb
ben de Arabische landen de bovengemelde
ondermijningspolitiek van binnenuit voor
gespiegeld.
Verder is het niet bekend wat voor
afspraken de Russen met de Amerikanen
hebben gemaakt om de atmosfeer voor de
komende onderhandelingen met president
Nixon te verbeteren. Ook wordt de moge
lijkheid niet uitgesloten dat Rusland Is
rael vriendelijk wil stemmen teneinde Is
raëlische concessies los te krijgen.
Tenslotte, en dat is misschien wel het
belangrijkste aspect van de zaak, vormen
de joodse Russen een binnenlands Rus
sisch probleem. De Russen zijn wellicht
bang dat het nationalisme van de joodse
minderheid de nationale gevoelens van
andere minderheden zal aanwakkeren. De
beste oplossing om dat te voorkomen is
In maart 1973 worden algemene verkie
zingen gehouden voor de Kamer van Af
gevaardigden en de helft van de senaat.
De zesjarige ambtsperiode van Allende
eindigt in 1976.
Bij de verkiezingen van morgen worden
275.000 kiezers bij de stembussen ver
wacht. De kandidaten voor de senaatszetel
zijn de socialist Hector Olivares en de
christen-demcraat Rafael Moreno.
hard geroepen wordt en waarmee de So-
ciaal-Economische Raad zich intensief be
zighoudt.
Want wat gebeurt er als de regering
uitzonderingen zou gaan maken voor be
drijven, die de milieulasten niet kunnen
betalen omdat hun produkten anders te
duur zouden worden? Dan zou in feite de
vervuiler beloond worden voor het feit,
dat hij in de totale bedrijfspolitiek op
langere termijn onvoldoende rekening
heeft gehouden met de milieukosten. In
de wetenschap dat die kosten er zouden
komen, heeft zo’n bedrijf willens en we
tens de maatschappij milieu-overlast be
zorgd omdat er toevallig nog geen wet
tegen bestond. En het zou een premie op
ondernemingsonmacht, op onzorgvuldig
beheer en onmaatschappelijk produktiege-
drag zijn, om zulke ondernemingen vrij te
stellen van de wettelijke betaalplicht. Ze
ker als men daar die ondernemingen mee
vergelijkt, waar tijdig voor milieumaatre
gelen is gereserveerd.
Als sommige werkgevers het argument
van dreigende werkloosheid hanteren, om
daarmee de overheid faciliteiten af te
dwingen, naar het heet in het belang van
de werkgelegenheid, komt het erop neer,
dat die werkgevers met vermijding van
afzet bemoeilijkende prijsverhogingen
geld willen halen uit de belastingpot,
waarmee diezelfde overheid dringend col
lectieve voorzieningen moet financieren.
Over de prioriteiten van die voorzieningen
hebben onder meer de vakcentrales in ons
land namens de georganiseerde werkne
mers al een wensenprogramma op tafel
gelegd. Daarbij hoort zeker ook de milieu
bescherming, waarover premier Biesheu
vel al maanden geleden heeft gezegd, dat
de overheid, juist om die bescherming te
beveiligen, een verdere groei van de wel
vaart gewenst aoht. Dit punt zal met het
oog op de komende wetgeving nader moe
ten worden uitgewerkt in die zin, dat
officieel in het aangewezen regeringsad-
viescollege, de Sociaal-Economische Raad,
de deskundigen, werkgevers en werkne
mers het met elkaar eens zouden moeten
worden over de vraag wie tot welke
offers bereid zal moeten zijn, rekening
houdend met de voorbereidingen van een
EEG-milieuwetgeving. Dat lijkt een zin
voller gang van zaken, dan het plompver
loren bewilligen in uitzonderingsmaatre
gelen, die het bestaan van toch al onren
dabele bedrijfstakken alleen maar kunnen
rekken. De juridische complicaties die
zich kunnen voordoen wanneer men der
gelijke steunmaatregelen in de concurren
tievervalsende sfeer trekt, zijn dan nog
buiten beschouwing gebleven.
Van zijn jeugd af was koning Frederik
een intens sportbeoefenaar. Hij was een
geestdriftig jager en roeier. Ook speelde
hij tennis en hij zwom bijna dagelijks.
Fotograferen was een van zijn hobby’s.
Hij hield dolveel van treinen en had een
diepgaande kennis van lokomotieven. Hij
bestudeerde de technische ontwikkeling
van de spoorwegen. Dienstregelingen be
hoorden tot zijn gewone lektuur. Bij een
bezoek aan Engeland negeerde hij de rode
loper, die op het station Harwich was
uitgelegd, stevende op de machinist van
de expresstrein naar Londen af en sprak
met hem als een connoisseur over diens
lokomotief.
Van 26-28 april 1954 brachten koning
Frederik en koningin Ingrid een officieel
bezoek aan Nederland, nadat koningin
Juliana en prins Bernhard van 19-22 mei
1953 een staatsbezoek aan Denemarken
hadden gebracht.
De jongste Deens-Nederlandse manifes
tatie had op 10 september 1970 plaats ter
gelegenheid van het feit dat het 450 jaar
geleden tachtig Nederlandse boerenfami
lies uit Broek in Waterland zich op het
Deense schiereiland Amager vestigden,
Israëlische soldaten patrouilleren
langs de grens van Israel, vlak bij
een Libanees dorp. Gisteren hebben
de Israëliërs voor de derde maal deze
week een vergeldingsaanval op Liba
nees grondgebied ondernomen tegen
stellingen van Palestijnse guerrilla
strijders die de laatste tijd weer her
haaldelijk doelen in Israel bestoken.
Milieubescherming wordt de komende
jaren een dure zaak. Het grootste werkge
versverbond in ons land, het VNO, heeft
kort geleden becijferd dat de totale kos
ten 4 tot 5 miljard per jaar gaan belopen.
Daarom heeft het verbond nu al gepleit
voor verzachting van lasten voor bedrij
ven, die het in de internationale concur
rentieslag niet meer zouden kunnen rooi
en als het principe „de vervuiler betaalt”
onverkort op hen wordt töegepast. De
strokartonindustrie heeft intussen de spe
cifieke belangen van deze bedrijfstak al
in het geding gebracht, door erop te
wijzen dat de Groningse bijdrage die voor
een schone lozing wordt geëist, de nekslag
voor de ondernemingen zou kunnen bete
kenen.
Milieukosten zijn produkttekosten, rede
neert het werkgeversverbond. Het vindt
dat ze daarom de consument maar in
rekening moeten worden gebracht. Als de
overheid ervan uitgaat dat de vervuiler
betaalt, betekent dat dus in de werkge-
versvisie dat zij als vervuilers de milieu
kosten kunnen afwentelen op de verbrui
kers, dus op de samenleving die steen en
been klaagt over milieubederf. Welk offer
de vervuilers dan zelf nog over hebben
voor een schone produktie, blijkt uit die
redenering niet.
Nog anders wordt het, wanneer werk
gevers ten dienste van hun zwakke broe
ders al op voorhand verzoeken van beta-
lingsplicht ontslagen te worden in bedrij
ven, waarvoor iedere verslechtering van
de concurrentiepositie te veel is, omdat
die ondernemingen zichzelf dan uit de
markt zouden prijzen. In dat geval zou
het voortbestaan van die ondernemingen
en dus ook de werkgelegenheid worden
bedreigd, aldus het VNO. We moeten ons
goed afvragen wat we nu eigenlijk willen,
is de redenering van de werkgevers. De
gemeenschap staat voor de keuze: hoeveel
belang hecht zij aan een schoon milieu,
welke voorkeur heeft zij voor de groei
van de materiële welvaart en de werkge
legenheid, aldus de
van het verbond.
Op zichzelf is dat
gangspunt. Het gèat
tussen deze drie, maar om een zo even
wichtig mogelijk samengaan van milieube-
«cherming, een welvaartsgroei die nodig is
om 'ook de milieukosten te bestrijden èn
om het behoud van de werkgelegenheid.
Dat vraagt een begeleidingsinstrumentari-
um, waarmee de totale lasten zo recht
vaardig mogelijk over de verschillende
bevolkingsgroepen kunnen worden ver
deeld. En daar hoort vooral het inko
mensbeleid bij, waarom al zo lang en zo
Hij voerde vaak het orkest van de
Koninklijke Opera en ook het Radio
Symfonie-orkest aan, maar het grote pu
bliek heefl hem nooit in actie gezien,
omdat hij alleen optrad voor een klein
gehoor van speciale gasten. Hiertoe be
hoorden herhaaidelijk belangrijke dirigen
ten, die blijkbaar zó onder de indruk
waren van zijn prestaties, dat zij allen
terugkwamen om opnieuw naar hem te
luisteren. De buitenwereld kon echter zijn
muzikaliteit beoordelen omdat twee con
certen op de grammofoonplaat werden
vastgelegd, die ten behoeve van de Vere
nigde Naties werden verkocht.
AMSTERDAMSEVAART 20
HAARLEM - TEL. 322462
ter Toha een andere kabinetspost te geven
zolang de senaat zich niet over de motie
Franse „esprit” en ondefinieerbaar typisch
Deense charme. Zijn gezin genoot van zjjn
zijn gezin spelevaren met het koninklijke
jacht Dannebrog, waarbij de belangrijkste
lijke kandidate optreedt, maar door de
Volksunie wordt gesteund.
en prins Clws samen met koning Frede
rik werd bijgewoond.
