I
I
I
I
I
I
I
8
I
I
I
I
6
I
I
I
I
I
H
81
fl
I
15
ft
kt.
torw
ZATERDAG 29 JANUARI 1972
Erbij
Specialisten
Eigen teelt
Politiek
Minister
'pzet
Aan de top van de rechterlijke hiërarchie, verheven boven alle voor
oordelen, staat het wijze geweten van onze rechtspraak: Vrouwe Justitia.
Als volleerd hasjiesjhandelaarster houdt ze haar weegschaal op waarin
ze haar waar afweegt. Aan de ene kant het rokende, peppende, slikkende
en spuitende deel der natie, aan de andere kant de Opiumwet. De Neder
landse juristen wachten af zal de Opiumwet langzaam omhooggaan en
te licht bevonden worden? Er is één zwakke plek: de hennep. Eén ge
rechtelijk vonnis, één vrijspraak in oktober in een Rotterdamse hasjzaak
en de juridische wereld stond op z’n kop. In de chaos die volgde werden
her en der gedetineerden uit het voorarrest ontslagen, namen de buiten
landers onmiddellijk de benen, weken rechtbanken af in hun beslissingen,
gingen officieren en raadsleden in beroep. Ook de Haarlemse rechtbank
ging zo z’n eigen weg, laverend tussen Rotterdamse en Amsterdamse
vonnissen. We vroegen mr. J. J. Bredius, de Haarlemse officier van justi
tie, die zich het meest met de hasjzaken bezighoudt, en mr. L. Laus, een
lid van de balie, die ook veel van deze zaken behandelt, naar hun mening
over de gang van zaken.
Ommekeer
bank tot vrijspraak op grond van
<te redactie van dit wetsartikel.
Wat denkt u hierover?
N DE OPIUMWET va
staat hennep omschre
„de gedroogde toppen of
elen daarvan, van de bloeiende
THC-beschikking
.di
of vruchtdragende planten van de
Cannabis sativa L., waaraan de
hars nog niet is onttrokken, onver
schillig welke hun benaming in
de handel ook zij”. Aangezien
hasj vrijwel nooit uit de gedroogde
toppen pleegt vervaardigd te wor-
•«Rswfftsasa
^meningen
sjiesj
Ij
1
duimendik bovenop ligt dat het in
l
MR. J. J. BREDIUS
of zoiets”.
MR. L. LAUS
INGE CRUL
niet
tK
•MM
r
k
r
i
a
a
1
ggend, de Opium-
•1: „De Haarlemse
Hoe bent u beiden in dit onderwerp
verstrikt geraakt?
Het ontbreken van een wettelijke
sanctie, betekent dat voor u dan ook
dat ieder mens zelf de verantwoorde
lijkheid zijn lichaam heeft?
L: „Niet helemaal. Dat kun je dacht
ik niet onbeperkt toelaten. Dan moeten
anderen de puinhopen weer opruimen.
Je moet de mens niet onbeperkt de
vrijheid geven stoffen te gebruiken die
zijn gezondheid ten gronde kunnen
richten”.
Wat is uw mening over de (in onze
krant) onlangs gepubliceerde meningen
van de directeur van het Huis van
Bewaring G. Kamphuis over de proble
men (taal, medisch) voor het gevange
niswezen door het grote aantal buiten
landers, waaronder een groot aantal
druggebruikers?
Een laatste vraag aan de officier van
Justitie: „Wat gebeurt er met al die
hasj die in beslag wordt genomen?”
B: „Dat wordt ergens opgeslagen
ik zeg u niet waar en is voor zover
bruikbaar nog voor demonstraties en
wetenschap beschikbaar. De rest wordt
verbrand”.
ie
?-
i-
ht
is
t-
is
jr
st
mij
t
k
t
it
i,
it
5,
n
n
g
e
;r
>r,
er
e-
b-
jn
iet
;ot
>n.
li
jft
L: „Volgens mij is ook deze handel
wijze evenals bij de thc-beschikking
strijdig met de formele wet, de Opium
wet. En ik denk ook wel dat de
advocaten zich er tegen zullen keren in
hun pleidooien”.
Er bestaat een NV Haarlem Wiet, die
in de Kennemerduinen hennep zou
verbouwen, zoals je in Amsterdam de
Lowland Weed Company hebt. Zou het
Haarlemse openbaar ministerie hier te
genop treden?
afkomstig van een plant van het ge
slacht cannibis onder de Opiumwet
schaart Dit ook op grond van de
bepaling in de Opiumwet dat hij ver
dovende middelen aan kan wijzen om
de wet af te stemmen op internationa
le verplichtingen.
I
Haarlemse rechtbank dat de
:r van het Hof in hoger be
geer uit voorarrest haalt”.
iumwet niet eens op de
dat er genotsmiddelen zijn die wel
geoorloofd zijn, je kunt dat niet meer
tegengaan. Hasj wel en men hoopt het
gebruik dan ook door het verbod te
keren. Maar ondanks, ik wil nog niet
zeggen dankzij dit verbod, neemt de
verhenneping van West-Europa hand
over hand toe. Natuurlijk is een stic
kie evenmin gezond als een sigaret, je
moet heel diep inhaleren. Bij veelvul
dig gebruik kan dat ook gevaarlijk
zijn”.
B: „Ik kan me voorstellen dat ze in
bepaalde oosterse landen alcohol niet
vrijlaten, dat is dezelfde houding als
die wij ten opzichte van drugs inne
men. En als iets legaal is geweest dan
is het moeilijk terug te draaien”.
L: „Je moet uitgaan van de realiteit
B: „Er is een bepaalde taakverdeling
tussen de officieren van justitie, niet
zozeer uitgaande van de deskundigheid,
maar om één lijn te trekken in het
beleid over een bepaald onderwerp. Ik
doe alle zaken van Schiphol en dus is
het grootste deel van de hasj-zaken
automatisch bij mij terecht gekomen.
Zo word je deskundige door de prak
tijk.
Je krijgt allerlei informatie en docu
mentatie van het rijk. Het is juist door
die grote smokkelzaken toch wel een
interessante materie. Vaak lijkt het op
de zaken tegen de „bootleggers”, de
klandestiene drankhandelaars tijdens de
al eerder genoemde drooglegging in de
VS”.
L: „Door allerlei publicaties kreeg ik
de indruk dat hasj maar een relatief
gering kwaad is en dat het bezit en
gebruik feitelijk uit de criminele sfeer
zouden moeten. Daar ben ik me toen
mee gaan bezighouden. Daar komt au
tomatisch bij een grote interesse voor
de strafrechterlijke kant. Ik blijf erbij
dat het de voorkeur verdient niet van
uit de strafrechterlijke notie te wer
ken, tenzij dit incidenteel nodig zou
zijn voor geboden klinische behande
ling”.
„Ik zie drie categorieën gedetineer
den voor drugs: 1. de loopjongens die
alleen voor het geld smokkelen, of het
nu hasj of andere waar is. Voor een
paar duizend gulden of dollar nemen
zij het risico: de opdrachtgever blijft
buiten schot; 2. de gebruiker, die dik
wijls door zijn gebruik in financiële
moeilijkheden komt, met zijn verruimd
bewustzijn over alle wetten en risico’s
heen kijkt, en voor geld de waar
overbrengt. Ook hier blijft de grote
baas buiten schot. Bij deze twee groe
pen gaat het meestal om partijen drugs
van 10.000 tot 150.000; 3. de gebrui-
ker-kleine zelfstandige die hetzij ter
bestrijding van zijn reiskosten, hetzij
voor andere uitgaven een smokkelhan-
deltje probeert. Ook hij ziet meestal
geen risico’s, of gelooft dat hasj bij
smokkelen een verzachtende omstan
digheid oplevert. De waarde van zijn
handel komt praktisch nooit boven de
is, dat ik
«SM”
•egeven ogenblik kwam er
r die een extract smokkel-
•ijfmaal zo sterk is als the.
B: .(wil hier nog niet teveel over
zeggen, tentijde van het interview is de
beschikking net verschenen en hij
heeft zich er nog niet in verdiept). „Het
is een aanvulling en het doorkruist
bepaald niet de juridische procedure
tot aan de Hoge Raad. Die beroeps
kwestie gaat gewoon door, maar de
minister kan alvast in het belang van
de volksgezondheid een dergelijke be
slissing nemen”.
B: „Ik vermoed dat die aanplant
weinig lonend zal zijn. Ingrijpen
ach, het OM gaat zich niet verdiepen
in hypothetische situaties voordat we
menen dat enig geval zich met enige
mate ven waarschijnlijkheid zal voor
doen”.
B: „Laat ik eerst stellen dat de
verantwoordelijkheid voor de situatie
in de huizen van bewaring geheel bij
het ministerie van justitie berusten. De
rechterlijke macht heeft hier geen be
voegdheid.
bestanddelen zitti
heet, doét -
zien van mijn mening over de onjuist
heid van de thc-beschikking. Ik vind
de weg die de Haarlemse rechtbank
bewandelt wel goed gevonden”.
Heeft deze ommekeer van het Am
sterdamse hof consequenties, worden
er nu weer mensen in voorarrest gehou-
B,r ,We weten in ieder geval dat het
Hof, in afwijking van het Rotterdamse
vonnis het bezitten, invoeren etc. van
uit hennephars bereide produkten zoals
in 1928 W a11 gen van “ie nieu-
we stol. Punt is ook dat de minister
:ven als via de omweg van de thc-beschikking
hennep strafbaar stelt, die al in een
ander artikel gedefinieerd wordt. Dat
is in strijd met de Opiumwet”
MR. BREDIUS: „Ik heb het bijzon
der betreurd. Ik heb in Haarlem in de
eerste plaats met de grote handel op
Schiphol' te maken en als het er nu
L: Over de opzet: „Tja, als je weet
dat je hash hebt dan weet je of
kun je weten aat daarin werkzame
bestanddelen zitten en of dat nu the
heet, dor tjer piet zoveel tóe. Dit afge- krfng Harddruggebruikers moeten he
lemaal niet in criminele sfeer terecht
komen, maar in de klinische”.
Hoe moet het dan met die „grote”
handelaren op Schiphol, de studenten,
de vluchtelingen uit Pakistan, de hip
pies die terugkomen, de mensen die als
pionnen worden gebruikt door de grote
handelaren?
L: „Dat is een twijfelpunt. Daar zou
de wetgever een bepaalde strafbepaling
gebaseerd op smokkel voor moeten
hebben”,
Er is op 11 januari een ministeriële
beschikking in het Staatsblad gepubli
ceerd waarin minister Stuyt alle hars
andere landen verboden is en in Ne
derland gaat een smokkelaar dan
opeens vrijuit, dan slaan we internatio
naal een modderfiguur. Afgezien daar
van is het een dermate omstreden
Snraak ^okkeïde" opzet -op de~ aanwezigheid
vrijspraak met verantwoord fed. van het bes^andde^ thc in dieehasj
x j niet bewijsbaar achtte. Blijkbaar vond
MR. LAUS: „Het Rotterdamse vonnis
is een bevestiging van wat diverse
advocaten al jarenlang beweren. De
L: „„Verbouwen mag, kijk maar
naar het windkeringsbesluit van *58. De
boeren in de Haarlemmermeer hebben
het allemaal om hun land heen. Maar
eigen teelt voor eigen gebruik (in ge
droogde toestand) is strafbaar als het
aan bepaalde botanische eisen voldoet.
Volgens mij zit er geen the in hoor
Het is onmogelijk hier werkzame hasj
te verbouwen. Daar heb je wel een
ander klimaat voor nodig”.
Alcohol is niet verboden sigaret
ten ook niet
dus. Ook al hebben we nog geen uit
spraak van Haarlem, er is nu alle
reden om terug te keren naar de oude
situatie, waarvan op kleine schaal een
paar maanden is afgeweken. We hou
den inderdaad ook weer mensen, lang
niet iedereen overigens, in voorarrest”.
^'"W^.Er bestaat nu geen gevaar meer
voor de 17
Raadkamer
roep ze we
Moet de
helling?
B: „De mensen die dat zeggen den
ken alleen aan die paar gram. Maar
het is net als met diefstal, je hebt
Winkeldiefstallen en je hebt grote in
braken en je rijdt 5 of 50 km. te hard,
maar ’t is wel allebei even strafbaar.
B, vriendelijk uitleggend, de Opium- De strafmaat kan natuurlijk wel ver
wet voor zich op tafel: „De Haarlemse schillen. Ik ben tegen legalisering van
rechtbank is aanvankelijk Rotterdam drugs, omdat het in de eerste plaats
-z/ .c nog veei te omstreden is, en m de
tweede plaats omdat we op die manier
Hof” gevolgd‘Tnzakê ‘de een vrijhaven gaan creëeren. Vergelijk
Europa met de VS tijdens de droogleg
ging. Stel er loopt één staat uit de pas,
dat kan toch niet. Zo’n staat wprdt
onmiddellijk een soort beloofde land
voor alle zware gebruikers uit de na
burige landen, met al hun lichamelijke,
geestelijke en sociale problemen. Bo
vendien wordt het een centrum voor de
internationale zwarte groothandel, met
zijn misdadigers en bendes”.
L:„Over die vrijhaven: „We zijn een
tolerantie-eiland, dat is met andere
strafbare feiten zoals pornografie en
abortus toch ook zo. We hebben een
humaan strafrecht”.
De Haarlemse rechtbank heeft de
afgelopen maanden een aantal buiten
landers veroordeeld op grond van „het
niet opzettelijk bezit van thc”. De offi
cier eiste steeds een straf op grond van
„opzet”. In een enkel geval ging hij in
beroep, „nietjsm de knikkers, maar om
het spel.” De meeste knikkeraars wa
ren trouwens toch al lang weerin den
vrfende.
tien mille. Deze groep bestaat vooral
uit Amerikanen en Canadezen.
„In de groepen 2 en 3 komen een
aantal patiënten voor als door de heer
Kamphuis beschreven. Lang niet alle
handelaren, ook al zijn zij zelf gema
tigd gebruiker, zijn reeds verslaafden.
Het aantal wrakken is evenwel groot
genoeg om voor een huis van bewaring
een ernstig probleem op te leveren.
Wanneer er opeens een even groot
aantal lijders aan een of andere ziekte
gedetineerd moest worden zouden er
ongetwijfeld maatregelen getroffen
worden om het niet op deze taak
berekende personeel door deskundigen
te laten bijstaan. Een dergelijke oplos
sing zal naar ik hoop op den duur ook
voor huizen van bewaring als het
Haarlemse gevonden worden”.
cv;
■hemische formule of de ingewikkelde
laam van dat bestanddeel kende.
„Haarlem veroordeelde toen een aan
tal buitenlanders die op Schiphol gevat
waren wegens het niet opzettelijk bezit
van thc. Dat is een overtreding en daar
gaven ze de zwaarst mogelijke straf
op: zes maanden hechtenis. Op een
overtreding staat in dit geval geen
voorlopige hechtenis en daarom kreeg
je de wonderlijke situatie dat mensen
die met 20, 30 kilo op Schiphol waren
gekomen vrij kwamen en gelijk ver
dwenen.
„Op een gc
een juffrouw
de dat wel vi„
Het verhield zich tot thc als laten we
zeggen wodka tot bier en parfum tot
toiletwater. Dat had ze allemaal in
plastic tubetjes gedaan die m haar
bontjas genaaid waren. Ze had nog
nooit van thc gehoord maar ze wist
dat ze verdovende mid-
rechterlijke macht heeft dit steeds ge
negeerd. Pas nu dr. Witte (onder-direc-
teur gerechtelijk laboratorium, red) in
Rotterdam dit naar voren bracht gaf
men het toe. Kijk, als iets strafwette
lijk niet deugt dan mag je niet straf-
uitbreidend gaan interpreteren. Dus
niet zeggen dat, een bepaalde formule
ring ook anders, uitgebreider, geïnter
preteerd kan worden”.
-
Na het Rotterdamse vonnis vonden
de procureurs-generaal (hoogste college
openbaar ministerie, red) een andere
uitweg. In de dagvaarding draaide het
niet langer primair om de aangevoch
ten „gedroogde toppen” om het popu
lair te zeggen, maar om the, tetrahy
drocannabinol, dat zou het meest
werkzame bestanddeel van hasjiesj drommels goed dat ze verdovende mid-
zijn. Of zoals mr. Bredius. meermalen delen bij zich had. Is er nu pas opzet
in zijn requisitoir opmerkte: „Wat al-
cohol is voor wijn, is nicotine voor
tabak, coffeïne voor koffie en thc voor
hasj”.
B: „De wet noemt enerzijds een paar
..klassieke” drugs: opium, cocaïne, mor
fine etcetera en geeft verder aan de
minister van Volksgezondheid en mi
lieuhygiëne de bevoegdheid verdere
verdovende middelen aan te wijzen. Zo
kan men bij blijven met nieuwe ont
wikkelingen, zowel wat nieuwe drugs
iLSD) als wat nieuwe onderzoekmetho
den omtrent samenstelling en werkza
me bestanddelen van drugs betreft.
„De tijdrovende wetswijziging is dus
niet steeds nodig voor een aanvulling:
de ministeriële beschikking is vlugger
aangepast. Zo is het ook met thc
gegaan. Overigens zou ik niet van een
uitweg, willen spreken. In dit geval
was deze „escape” er al enige maanden,
schikking dateert van augustus”.
In de eerste plaats is het volgens
iet het meest werkzame bestand
deel, maar het enig tot dusver bekende
hallucigeen werkzame bestanddeel.
Verder vind ik het een ongelukkig
standpunt. Men zag kennelijk in dat de
Opiumwet onvoldoende was en toen
heeft de minister zijn bevoegdheid ge
bruikt om een nieuwe stof aan het
rijtje toe te voegen”.
Dat lijkt me toch heel acceptabel.
L; „Mij ook. Maar het gaat hier niet
B; „Het is zo moeilijk om de grens
soft-hard te trekken. Want hoeveel
uil xituiuepiiaies ueiciuc pxvuuAicii luais weten wij er van, wellicht blijken er
hasj strafbaar stelt, ook al is niet later erfelijke afwijkingen te ontstaan
wetenschappelijk vast te stellen of die
hars bereid is uit gedroogde hennepde-
len. En ten tweede is nu dus bekend
dat het Hof voldoende termen aanwe
zig acht om iemand vast te houden op
grond van chemische produkten als
thc, ook al blijkt niet of hij die
chemische samenstelling kende. Opzet
L: „Ik vond de opvatting van de
heer Kamphuis zeer juist nu het een
evidente zaak is dat druggebruikers en
zeker hard-druggebruikers niet in een
gevangenisstelsel thuis horen. Een huis
van bewaring is wel het minst geëigen
de instituut voor opvang van deze
patiënten (hard-druggebruikers» Inte
ressant is in dit verband dat de direc-
teur-generaal van het gevangeniswezen
drs. P. Allewijn het verblijf van drug
gebruikers in de huizen van bewaring
een belasting voor ons gevangeniswe
zen noemt, nu er personen met de
zegeningen van het Nederlandse gevan
geniswezen worden geconfronteerd die
hiertoe niet geschikt en geëigend zijn.
„Uiteraard deel ik de optimistische
kijk van de heer Allewijn op het
gevangeniswezen niet, maar juist is dat
druggebruikers hierin niet thuis horen.
Interessant om te overwegen valt voor
de heer Kamphuis of er niet enigerlei
vorm van overleg en samenwerking
mogelijk is bij de opvang van drugge
bruikers door hulpverlenende instellin
gen als Release, die hun waarde op dit
gebied zoals de heer Kamphuis zegt
ruimschoots hebben bewezen”
L: „Ik ben het er niet mee eens dat
de kleine gebruiker ook straf krijgt.
Het is heel goed op te lossen zonder ze
voor de rechter te slepen. Voorwaarden
stellen ter voorkoming van strafver
volging, bijvoorbeeld, contact met het
MMCB. En wat die winkeldiefstallen
van 'ffl'r. Bredius betreft: inderdaad zijn
ze volgens de letter van de wet straf
baar, maar ik ben in beide gevallen
voor een ruim seponeringsbeleid”.
S?..De softdruggebruikers moeten so
wie so uit de strafrechterlijke sfeer,
evenals de handelaren in eigen, kleine
als je de chemische formule weet of
als je weet dat je verdovende middelen
bij je hebt. De Haarlemse raadkamer
liet haar vrij, ik ging in beroep en de
raadkamer van hef gerechtshof beval
gevangenneming.”
L: Over de opSet: „Tja, als
De Opiumwet? Wat denkt mr. Laus
over eventuele veranderingen daarin?
L: „De formele wetgever, Staten Ge
neraal plus regering zouden deze bepa
ling moeten bijschaven. Maar ik be
twijfel of daar nu een politieke meer
derheid voor te vinden is. De oppositie
zal verlangen dat de schadelijkheid
wordt onderzocht, alvorens men met
een nieuwe, meer uitgebreide straf
baarstelling van de hennep akkoord zal
gaan. Een dergelijk onderzoek is een
„mer a boire” nu de wetenschapsmen
sen elkaar tegenspreken”.
De kleine gebruiker, het verschil tus
sen soft en hard drugs?
t'. axv.’ vzat*, v _v» .w
WX W.Al - -
ft»-.»’. .WkV w
VMS» ZVM
rzr.-
W s
WKtiXa»*P.\%V
.VMRMI
v/z.>
aa»
jjft MiW m.w.x
m-e -w.».
<W. Xjar/i IV
wiv. ■e.w MWi
ZW WM fA\'. WAV V.'
WZ.’. W.V AWA1
Vf CV46 WW .WS9! WW
va» .WW' .’AW»/ r.w 'XAV w
«v iv.-w
’A KOÜ AA rou ,w
WtWV
0 W.<’ *-V»W AW
BK>. »'AC«Z. V.' «M H
'JUUU M»
-KS -
Z<- A M w
IV' vv.-.».
v.:v-> .w.vw»‘. ai kv té»»
KW WWV AXVWAb ««B ’-AA 5*.'^
--*t». 'Mc yM'»
MCV» A.VW wv .«W» kWV. KOOK/.
inzake de „gedroogde toppen” gevolgd.
Maar ze is ook de raadkamer van het
Amsterdamse 1___ o
thc. Nu kunnen wij niet weten waar
om de raadkamer een bepaalde beslis
sing neemt, aangezien de beschikking
geen motieven hoeft te vermelden. Wel
kunnen we het vaak i'ermoeden.
„Zo viel uit een beslissing van die
raadkamer te concluderen dat zij bij
een verdachte die opzettelijk hasj
smoKKeiae opzei op ae aanwezigneia
van het bestanddeel the in die hasj
niet bewijsbaar achtte. Blijkbaar vond
die kamer dat eerst bewezen moest
worden dat de verdachte de lange
wettelijke formulering voldoet niet. De
jGHPOUB
Z
C. V.
