Kerkgebouwen bezwijken onder schulden
Inperking van
wapenhandel
moeilijk
Rapport concludeert:
LERAREN MOETEN VOLLE
WERKWEEK KRIJGEN
Organisaties
afwijzend
METROBOUW IN DE SNEEUW
Oestrogenen vertragen
verouderingsproces niet
N
ki
1
Advocaat moet zonodig
de pers kunnen inlichten
I
niEUlU!
E-IOmssis-
spatiaal
de cassis uoor
de slanke lijn
Advies Studiegroep-Hulsman:
CIJFERS KASKI OVER KATHOLIEKE KERK
Kunsthandelaar
overvallen
Marokkaan reed
T
DR. H. POT IN PROEFSCHRIFT:
Ook strafklasse
Nieuwersluis
Prof. Feldbrugge
naar Moskou voor
zaak Boekovski
moet verdwijnen
1.22
landgenoten
met opzet dood
i
w
DINSDAG 1 FEBRUARI 1972
2
din
REGERING:
PRIESTERS
BRAND OP WERF:
SCHADE 1 MILJOEN
(Van onze onderwijsredacteur)
Grote verschillen
Gericht beleid
oli
Pr
VVDM meent:
E10
C(
VERGELIJKING
UTRECHT Er is geen enkele aan
wijzing voor de juistheid van de
wijd verbreide hypothese van de
Amerikaanse vrouwenarts R. A.
Wilson dat toediening van oestro
genen (vrouwelijke hormonen) aan
vrouwen na de overgangsjaren be
scherming geeft tegen hart- en
vaatziekten zoals hartinfarct, ader
verkalking en vetafzetting in de
aderen.
ko
tu:
fijl
nr
NIJMEGEN „Alle leraren moe
ten een volledige weektaak krijgen.
Zij zullen niet langer aangesteld moe
ten worden als docenten voor een
aantal les-, dienst- en taakuren, maar
als functionarissen die een volle
week ter beschikking staan van de
school, waar zij samen alle taken, die
het onderwijs met zich meebrengt,
verdelen en uitvoeren. Alleen dan
kan verholpen worden dat nog lan
ger een minderheid van de leraren
overbelast wordt, terwijl de meerder
heid weigert de nieuwe taken op zich
te nemen die het veranderende
onderwijs introduceert”.
IVVVVVVWIAARfVUVUVUVVVVWVVWVWVmfl
***WWWWWWWWWWUW*VVW*ARR«WMVW*AJWWWVVWWWWW*WWWWWWW«MWW%fWW»R#WWWWWWWWWVWWWWWWWWVWWWW
ADVERTENTIE
eij
(Van onze Amsterdamse redactie)
Dit is de voornaamste conclusie uit een
landelijk onderzoek naar de taak en de
functie van de leraar in het voortgezet
onderwijs. Het onderzoek werd ingesteld
in opdracht van het ministerie van On
derwijs. Het Instituut voor Toegepaste
De geloofsgemeenschappen op het plat
teland en in de kleinere gemeenten geven
veelal een ander beeld, aldus het KASKI:
De mens is er niet anoniem, de herken
baarheid van de geloofsgemeenschap is
niet vaag. De contacten met het pastoraat
zijn veelvuldiger en duurzamer. Het mis
bezoek daalt er ook lang niet zo snel. Het
aantal gelovigen dat wegglijdt uit de ge
meenschap is waarschijnlijk beperkt en
zeker niet meer dan eenderde.
UTRECHT. In de grote steden en
stedelijke agglomeraties in ons land gaat
rond eenderde van de katholieke geloofs
gemeenschap naar de kerk. Het kerkbe
zoek vertoont een dalende lijn. De kerk
gebouwen in de grote steden gaan gebukt
onder de schulden en komen veelal onder
de hamer. In steden met meer dan 100.000
Inwoners is de liturgische capaciteit in
vier jaar met ongeveer eenderde vermin
derd. Dit staat in het rapport „De opbouw
van de plaatselijke kerk” van het sociaal
kerkelijk instituut (KASKI), dat dinsdag
op een persconferentie in Utrecht is ge
presenteerd.
In 3/4 literflessen
Tot deze conclusie komt de Kampense
huisarst dr. H. Pot in zijn proefschrift,
waarop hij vandaag aan de universiteit
in Utrecht is gepromoveerd tot doctor
in de geneeskunde. Promotor was prof,
dr. F. de Waard, buitengewoon hoogle
raar in de sociale geneeskunde.
in het laatste soort woongebieden gecon
centreerd.
KATWIJK De 84-jarige kunsthande
laar K. H. van der Aa uit Katwijk is
maandag in zijn winkel annex wonnig aan
de boulevard overvallen. Twee mannen
van ongeveer 40 en 25 jaar spoten een bij
tende vloeistof in het gezicht van de be
jaarde man, bedreigden hem met een pi
stool, bonden zijn armen en benen en roof
den voor ettelijke duizenden guldens klei
ne antieke kunstvoorerpen. De 16-jarige
zoon vond zijn vader gebonden in de keu
ken liggen toen hij van school thuis kwam.
Bij zijn onderzoekingen heeft dr. Pot een
groep vrouwen die na de overgang nog
Wraakgevoelens zouden het motief zijn
geweest
op
een
De
beste
maal
consu
delen
toelas
dat b:
rideei
dingv
BR
raad
dat 1
meei
pond
milj<
lang:
basis
bode
De
later
ding,
keer
over
van.
waai
gade
ter kennismaking
tijdelijk voor
Te verwachten valt verder dat het per
centage jongeren onder de parochianen
geleidelijk zal afnemen. Het percentage 9-
tot 6-,jarigen onder de parochianen be
droeg in 1960 in de grote steden 12,5, in
de verstedelijkte gebieden 17,3 en op het
platteland 18,7 percent. Tien jaar later
waren deze percentages respectievelijk als
volgt: 9,6, 14,5 en 14,9 percent.
Ten aanzien van de kerkenbouw in
nieuwe woonwijken signaleert het KASKI
grote moeilijkheden op het gebied van de
financiering.
DEN HAAG. De regering zal blijven
zoeken naar mogelijkheden tot inperking
van de internationale wapenhandel. De
ministers Schmelzer (Buitenlandse Zaken)
en Boertien (Ontwikkelingshulp) hebben
dit aan de Tweede Kamer meegedeeld. Zij
zeggen „tot hun leedwezen” in de huidige
situatie geen mogelijkheden te zien om te
komen met voorstellen, waarbij de ont
wikkelde landen overeengekomen de leve
ranties van wapens aan ontwikkelingslan
den te staken, althans drastisch te beper
ken.
De gezamenlijke bisdommen bouwden
van 1966 tot 1970 126 nieuwe kerken en
sloten er 20. Door de teruggang van het
misbezoek zal niet alleen het aantal nieu
we kerken dalen dat wordt gebouwd,
maar er wordt ook kleiner gebouwd. In
1969 werden er 23 kerken gebouwd, in
1970 en 1971 elk 18, in 1972 worden er 12
aanbesteed. Vorig jaar werden er 12 ker-
BERGEN OP ZOOM. Een 27-jarige
Marokkaan heeft maandagmiddag tegen
over de politie bekend opzettelijk twee
landgenoten te hebben doodgereden. Het
gebeurde in de nacht van zondag op
maandag. Aanvankelijk dacht de politie
dat de bestuurdei dronken was. Hem zal
nu doodslag of moord ten laste worden
gelegd
Prinselijk bezoek Kroonprinses Beatrix en
haai echtgenoot prins Claus zullen don
derdag in Bonn worden ontvangen door
bondskanselier Branat De prinses en de
prins brengen dan een tweedaags niet-
officieel bezoek aan de Bondsrepubliek.
Zij zullen donderdag ook worden ont
vangen dooi presidenl Gustav Hefhe-
mann
De opvattingen van Wilson hebben de
afgelopen jaren een zeer grote versprei
ding gekregen. De geleidelijke veroude
ring van de bevolking confronteert de
medische wetenschap steeds meer met
de problemen van de oudere mens.
Wilson heeft zich het lot van de vrou
wen in een oudere levensfase aange
trokken. Hij stelde dat hun klachten bij
het ouder worden kunnen worden ge
vonden in de verminderde produktie
Terughoudendheid tegenover publiciteit
blijft geboden als een advocaat daarmee
reclame voor zijn eigen zaak zou maken,
aldus de studiegroep onder leiding van
prof. L. H. C Hulsman uit Rotterdam.
Maar de vrees v‘>or reclame mag niet zo
ver gaan dat ook sobere en feitelijke in
formatie in het belang van de cliënt ver
boden zou zijn.
Aan de voorstellen om de raadsman in
een vroeger stadium van het strafproces
aan de verdachte toe te voegen is minis
ter Van Agt van Justitie eind vorig jaar
enigszin* tegemoet gekomen. Hij heeft een
miljoen gulden beschikbaar gesteld voor
rechtsbijstand aan verdachten zodra zij in
verzekering worden gesteld Het rapport-
Hulsman wil verder gaan: de raadsman
moet direct na de aanhouding van zijn
cliënt bij de politieverhoren aanwezig
kunnen zijn. Voorts moet de politie ver
plicht worden verdachten van hun recht op
bijstand in kennis te stellen.
Voor de financiering van de rechtshulp
Bij
ding
minst,
kunst:
veelht
rechte
worde
fluorii
beïnvl
water
gen, s
Mer
wil, n
zeglijl
toevo<
gen t
dingw
voorb
De
tandei
het is
terme
rechte
het ai
watt
een h
dit lei
dere
Het
dat n
strijd:
vierk:
zorgt
ste i
deerd
punte
meen'
is k
d r i n
lijk k
hoeve
water
drink
de.
Nederland Israel Oud-hoofdredacteur van
de NRC mi A Stempel: uit Rotterdam
is benoemd tot voorzitte> van het Ge
nootschap Nederland Israel. Hij volgt
dr. F. Krop op uit Bleiswijk.
In het rapport wordt de vraag gesteld
of het zinvol is de door de lerarenorgani
saties gevraagde algemene taakverlichting
door te voeren. De leraren denken aan
een vermindering van het aantal lesuren
dat gegeven moet worden om aan een
zogenoemde volledige betrekking te ko
men rjp 29 lessen, voor eerstegraads
leraren 26). Zo’n maatregel wordt door de
onderzoekers ontraden, omdat ook de le
raren die nu al gunstig zitten, ervan
zouden profiteren.
Het lijkt beter een gericht beleid te
voeren door extra taakuren (in plaats van
lesuren, maar toch als zodanig betaald)
ter beschikking te stellen van leraren met
veel taken buiten de lessen om. Maar ook
dan rijzen er problemen. Leraren, die zich
nu beperken tot de lessen (en het daarbij
behorende voorbereidings- en correctie
werk) zouden wellicht proberen nog meer
taken af te wentelen. Daardoor zou het
streven om alle leraren bij de onderwijs
vernieuwing te betrekken nog verder ge
schaad worden.
Tenslotte komt hei. rapport tot de con
clusie, dat de minister een volledige
weektaak voor alle leraren moet instellen,
eventueel gekoppeld aan het gericht toe
kennen van taakuren. De volle weektaak,
bijvoorbeeld ongeveer 40 uur omvattend,
zou geregeld moeten worden per school.
De meeste leraren wijzen zo’n volle
weektaak af. Van de ondervraagden is 55
tot 70 percent variërend over de verschil
lende scholen, tegen. Alleen de docenten
aan de pedagogische academies zijn in
meerderheid (71 percent) vóór.
De overval had op klaarlichte dag plaats.
De overvallers kwamen advies vragen
over een klein schilderijtje dat zij bij zich
hadden. Eenmaal binnen ging alles snel
in zijn werk. De kunsthandelaar werd be
roofd van ongeveer 100 uit zijn porte
feuille- Hij wist te voorkomen dat de ca.
2.000 aan bankbiljetten werden- gevon
den, die hij los in zijn achterzak had.
PAPENDRECHT. Een brand die in
de afgelopen nacht gewoed heeft op de
scheepswerf „Piet Hein” in Papendrecht
heeft voor meer dan één miljoen gulden
schade aangericht, aldus de Papendrechtse
politie. De oorzaak van de brand is nog
niet bekend.
Dit blijkt uit het antwoord van beide
bewindslieden op vragen van het V.V.D.-
Kamerlid Berkhouwer. Zulke voorstellen,
aldus het antwoord, zouden leiden tot
heftig verzet van de ontwikkelingslanden.
De beide ministers zeggen de bezorgdheid
over de wapenexport volledig te delen en
delen mee, steeds attent te zullen blijven
op constructieve mogelijkheden op dit ge
bied.
LEIDEN. De Leidse hoogleraar in de
rechtswetenschap prof. mr. F. J. M. Feld
brugge zal een bezoek van een week aan
Moskou brengen. Naast zijn professionele
bezigheden zal hij daar onder meer voor
Amnesty International nadere inlichtingen
Inwinnen over het proces tegen de 30-
jarige Vladimir Boekovski.
Het aantal Nederlandse priesters is van
januari 1965 tot januari 1971 met 9,3 per
cent verminderd tot 12.311 (1,5 percent
per jaar).
ren met een relatief geringe taak ervaren
evenveel of even weinig „stress” als lera
ren met een omvangrijke taak. Zelfs blij
ken de leraren in enigszins gunstige zin af
te steken bij andere beroepsgroepen.
Dat ziekteverzuim van de leraren blijkt
ver beneden het landelijke gemiddelde te
liggen, namelijk 2,4 percent.
De invoering van de Mammoetwet
blijkt ertoe geleid te hebben dat met
name de schoolleiding bijna de hele on
derwijsvernieuwing moet opvangen en dat
de andere leraren zich steeds meer terug
trekken op de hun vertrouwde lessen.
Juist de schoolleiders behalen dan ook de
hoge „stress-scores” in het onderzoek.
De katholieke bevolking is sinds 1946
met meer dan de helft toegenomen. Uit
de parochiecijfers is gebleken dat tussen
1960 en '70 het aantal katholieken in de
grote steden dalende is en in '70 nog maar
één percent boven het aantal van 1960
ligt. Op het platteland is het aantal ka
tholieken sinds ’60 toegenomen met 16
percent. In de verstedelijkte gebieden
(rond de grote steden, geïndustrialiseerde
plattelandskernen) zelfs met 25 percent
zodat daar nu rond twee miljoen katho
lieken wonen. Wellicht is volgens het
KASKI over een tiental jaren ongeveer de
helft van de katholieken van Nederland
Zou Wilson gelijk hebben, zo redeneert
dr. Pot, dan zouden deze vrouwen een
bevoorrechte positie innemen ten op
zichte van andere vrouwen die na de
overgang geen oestrogenen meer produ
ceren. Zij zorgen in die gedachtengang
immers zelf voor het beschermende
middel.
Dr. Pot heeft beide groepen vrouwen in
totaal 79 personen onderzocht op die
aspecten die kunnen leiden tot hart- en
vaatziekten. Hij liet elektrocardiogram
men opnemen, röntgenfoto’s van het
hart maken en het bloed onderzoeken.
In geen van de gevallen bleek opmer
kelijke verschillen tussen de verschil
lende onderzochte groepen. Er is dan
ook van „bevoorrechting” van vrouwen
die na de overgang nog oestrogenen
produceren geen sprake, concludeert dr.
Pot
Sociologie in Nijmegen, dat daartoe in
1970 gedurende 40 school- en vakantiewe
ken 3.000 leraren nauwkeurig in hun
werk volgde.
Het KASKI constateert dat men in
steden en verstedelijkte gebieden grote
behoefte heeft aan samenwerkingsverban
den en samenvoeging van parochies. Men
moet er aandacht schenken aan nieu
we vormen van city-pastoraat enerzijds
en aan het verouderingsproces anderzijds.
Op het platteland moet men de bestaande
gelovigengemeenschappen versterken en
in de stadsgebieden geldende maatstaven
genuanceerd toepassen.
Het eerste metrocaisson op het
Waterlooplein in Amsterdam ligt op
zijn plaats onder de grond. Over zes
weken begint men met het tweede
caisson. De foto geeft een overzicht
van de bouwplaats; die thans bedekt
is onder een laag sneeuw.
ken gesloten en dit jaar gaan er waar
schijnlijk weer 12 dicht. Vorig jaar verg
den de kerkgebouwen in totaal (nieuw
bouw, onderhoud etc.) een investering van
bijna 21 miljoen exclusief bijdragen van
Monumentenzorg.
Volgens de lerarenorganisaties is de le-
raarstaak veel zwaarder geworden door
de studielessen, keuzevakken, organisatie-
werkzaamheden voor scholengemeen
schappen en meer van dergelijke vernieu
wingen door de Mammoetwet. Daarom
vinden zij dat de minister algemene
maatregelen moet nemen om de leraars-
taak te verlichten. De invoering van een
volle weektaak wordt door de organisaties
afgewezen.
oestrogenen blijken te produceren
een aantal punten vergeleken met
vergelijkbare groep vrouwen bij wie
geen enkel oestrogene activiteit meer
aanwezig is. Bijna tien percent van de
normale vrouwelijke bevolking boven
de 55 jaar blijkt namelijk „uit zichzelf”
nog oestrogenen te produceren, die vol
gens dr. Pot vermoedelijk afkomstig
zijn uit de bijnier. Deze vrouwen neigen
volgens hem naar verhoogde bloeddruk
en hebben aanleg tot dik worden.
Deze werd tijdens een proces van een
dag op 5 januari door de rechtbank schul
dig bevonden aan „het ondermijnen en
verzwakken van de Sovjet-Russische
staat”. Hij zou drukkersgereedschap het
land hebben binnengesmokkeld en verzin
sels over het Sovjet-stelsel hebben ver
spreid.
Hij werd veroordeeld tot twaalf jaar
gevangenis, werkkamp en verbanning.
Boekovski had indertijd westerse psychia
ters gevraagd zich uit te spreken over het
opsluiten van politiek andersdenkenden
in psychiatrische inrichtingen in de Sov-
jet-Unie.
is een volksverzekering volgens het rap
port de beste oplossing. Het rapport bevat
verder voorstellen welke o.a. op betere
organisatie, honorering en specialisatie van
de advocatuur zijn gericht
van oestrogenen na het beëindigen van
de menstruatiecyclus. Tijdens die cyclus
worden door de eierstokken volop
oestrogenen gevormd. Als algemene pre
ventieve maatregel bepleit Wilson het
toedienen van oestrogenen aan ouder
wordende vrouwen. Dit kan volgens
Wilson een gunstig effect hebben op de
bloedvaten van het hart en op het
voorkomen van vet- en kalkafzettingen
in de bloedvaten.
Over de publicaties van Wilson, die zijn
beschreven in zijn ook in het Neder
lands vertaalde boek „Vrouw zijn en
blijven”, zegt dr Pot dat die „naar onze
begrippen meer weg hebben van een
pleidooi dan een van een wetenschappe
lijk gefundeerd onderzoek bij een gelijke
groep patiënten.”
Dr. Pot verwerpt geenszins het gebruik
van oestrogenen als geneesmiddel maar
hij meent dat het alleen een bruikbaar
middel is voor de behandeling van
vrouwen die tijdens de overgangsjaren
klachten hebben. In zijn onderzoek
komt hij tot de conclusie dat het als
algemeen preventief middel geen effect
sorteert.
Woningproject. Vier Amsterdamse wo-
ningverenigingen hebben aan Van Gent’s
Bouwbedrijf in Amersfoort, werkmaat
schappij van Verenige Bedrijven Neder-
horst opdracht gegeven voor de bouw
van 18 flatgebouwen in de Bijlmermeer.
In deze gebouwen komen 729 woningen
en enkele ateliemiimten Met deze op
dracht is een bedrag gemoeid van 39
miljoen gulden Begin februari wordt
een begin gemaakt met de bouw van dit
project. In apr.d 1974 moeten de flat
gebouwen gereed zijn.
Op grond van neuwkeurige overzichten
van het werk van de ondervraagde lera
ren stelt het rapport vast dat de omvang
van de weektaak op jaarbasis (dus inclu
sief de vakantieweken) gemiddeld 38,5 uur
bedraagt. Dat gemiddelde vormt weer de
resultante van het gemiddelde aantal uren
(46,5) dat gegeven wordt tijdens de zuive
re schoolweken en het aantal (14) dat
tijdens de vakantieweken nog wordt ge
haald.
Tussen de verschillende categorieën le
raren en tussen de leraren onderling be
staan bijzonder grote verschillen in de
omvang van de weektaak. De leraren aan
de pedagogische academies werken op
jaarbasis het langst: 42 uur per week, de
leraren aan de HTS’en het kortst: ruim 37
uur. Per vakgroep bezien blijken de lera
ren in de musisch-ludische vakken een
relatief geringe en de leraren in talen en
exacte vakken een relatief omvangrijke
taak te hebben (veel correctiewerk!.
De individuele verschillen zijn veel gro
ter. Ze lopen op tot 25 uur per week,
hetgeen betekent dat sommige leraren
niet meer dan 25 uur en andere meer dan
50 uur werken
Volgens het rapport hangen de grote ver
schillen in de taakomvang voornamelijk
af van de mate waarin een leraar naast
zijn lessen en het bijhouden van de eigen
deskundigheid, taken op zich neemt op
onderwijskundig en organisatorisch ge
bied. Deze laatste activiteiten zijn bijzon
der ongelijk verdeeld.
Een kleine groep van ongeveer 20 per
cent van het totaal aantal leraren knapt
bijna al deze taken op. Tot die groep
behoren met name de schoolleiders, maar
ook andere leraren met een extra-functie
zoals brugklasleiders, klasseleraren,
schooldekanen en bibliothecarissen. Lera-
AMSTERDAM. Na de tuchtklasse
moet nu ook de strafklasse verdwijnen in
het militaire depot voor discipline in
Nieuwersluis. Dat is de opvatting van de
Vereniging van Dienstplichtige Militairen
(WDM) en van Hans Dona, de soldaat,
die sedert het weekeinde weer vrij is na
73 dagen tuchtklasse wegens zijn schrijve
rij in het blad „Alarm”.
Nu de tuchtklasse in Nieuwersluis is
afgeschaft, vrezen Dona en in iets minde
re mate de WDM, dat de strafklasse
meer en meer gebruikt zal gaan worden
ter vervanging van de tuchtklasse. „Dan
geeft het nog geen verbetering”, aldus
Hans Dona, die overigens geen kwaad
woord heeft over de behandeling in Nieu
wersluis.
De VVDM ziet het gevaar van een in
zwang komen van de strafklasse wat
minder nabij door de procedure die nodig
is om een militair er in te krijgen. Er
moet een zaak van worden gemaakt die
aan het oordeel van de rechter moet
worden onderworpen.
worden onderworpen. De VVDM wil alle
strafoplegging laten geschieden door
onafhankelijke militaire rechters en aan
de commandanten elke bestraffingsmoge-
lijkheid ontnemen. Ook zou de mogelijk
heid moeten worden geschapen, meent de
WDM, door schikkingen een strafvorde
ring af te kopen.
Volgens prognoses van het KASKI zal
het totaal aantal priesters eind 1974 zijn
teruggelopen tot 12.094, eind ’79 tot 11.111
en nog een tien jaar later tot 8764, dus
bijna 4000 minder dan in januari 1971. In
tegenstelling tot het aantal priesters
neemt volgens het KASKI het aantal
diakens, religieuzen en leken dat full-time
deelneemt aan het pastoraat toe.
De katholieke geloofsgemeenschap in
Nederland telt circa 5.320.000 leden. Er
zijn 1840 parochies.
DEN HAAG. „Een raadsman moet
namens zjjn cliënt een persconferentie kun
nen geven als dat nodig is om te voor
komen dat het publiek eenzijdig door
politie of justitie wordt voorgelicht”. Dit
voorstel, een poging tot relativering van
een voorzichtige houding tegenover jour
nalisten welke door de erecode van de
advocaten nu nog wordt voorgeschreven,
staat in het vandaag gepubliceerde rapport
van een studiegroep van de Orde van
Advocaten.
