Milieubescherming
Dr. J. Brants: Weinig jongeren willen bij
onderwijs. Ze zijn bang gepest te worden
Europa blijft
m
zaak
moeilijke
Ceboq
Nieuw
I
geneesmiddel tegen galstenen
PODIUM”
„LERAAR MOET AF VAN
en onder de wet van de zwaartekracht
g
i
Kinderen moeten
Subsidie Brandpunt
Zeven maanden
voor dief van
zin krijgen
in leren
schilderijen
en Angola-comité
1
9
WOENSDAG 2 FEBRUARI 1972
WEEKTAAK
KWALITEIT
EXPERIMENT IN VERENIGDE STATEN
OPVATTING
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG „Vraag 100 leerlingen van de hogere klassen van het
voortgezet onderwijs of zij leraar willen worden, dan is hun antwoord tien
tegen één: „Mij niet gezien, ik heb geen zin om me door leerlingen te laten
pesten”. Als je dan vraagt hoe ze daarbij komen, hoor je altijd weer: „Dat
maken wij toch telkens mee”. Eigenlijk is dat een wonderlijke zaak’” Zo
begint het boekje „Tussen jongeren”, dat 15.000 jongelui hebben aange
vraagd, omdat ze beter willen weten wat een leraar is. Omdat ze misschien
zelf wel leraar willen worden.
Het héle seizoen:
kind gratis!
Betaal minder! Ga óók met 1
D-TOURS
internationale reisorganisatie van hot
DIRK VAN DEN BROEK-CONCERN
Boekingskantoor in Haarlem: i
Gen. Cronjéstraat 54 - (023) 263869 g
E F -4!
IBlit
Hg
SI fe
t v
.WWtrtfWWWVWWWWWWWWWtiWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWlAfWWWWWWWWWWWWRbAfUWWWWWVVWWWWWWWWWWWWWWWWWir
DR. J. L. P. BRANTS
fVWWWWWWWWWWWWVWWWWWWWWWWWW*R*WWWWWWWVWWWWWWW»*WWWWWWWWWWWVWWWWWWWWWWWWWWWWWVWWWWWWW*i
ADVERTENTIE
Desondanks blijft de mogelijkheid be
staan, dat jongelui worden toegelaten, die
vooral op zoek zjjn naar een goed salaris,
prima sociale voorzieningen en lange va
kanties. Of gaat u die weg-selecteren?
sters tot en met leraren. Denkt u ook in
die richting?
hebben met de ouders, enzovoorts enzo
voorts."
Ik begrijp dat u voorstander bent van
een volle weektaak voor de leraar aan de
school. Zoals iemand die bij een bedrijf
werkt daar de hele werkweek moet zijn, zo
zou men ook van de leraar kunnen vragen
dat hij de hele week aan school is, ook als
hij geen les hoeft te geven.
„U moet hierbij duidelijk voor ogen neb
ben waar mijn verantwoordelijkheid ligt:
bij de nieuwe lerarenopleiding. En daarin
wordt ervan uitgegaan, dat de leraar niet
alleen een taak heeft in de directe onder
wijssituatie, maar ook in de school als ge
heel. Daar liggen een aantal taken voor
elke leraar en een aantal speciale taken
die vaak verband houden met de vernieu-
wingstendenzen.”
Uw antwoord is terughoudend, maar
dat is, gezien de gevoeligheid voor dit on
derwerp bij de leraren, erg begrijpelijk.
Hoe ziet u de taakverdeling in de school
van morgen?
Hoe galstenen ontstaan is nooit helemaal
duidelijk geworden. Zij zitten in de gal
blaas, een zakje aan de onderzijde van de
lever. De levercellen produceren onophou
delijk galvloeistof, die in de galblaas
stroomt. Deze vloeistof, die van het groot
ste belang is voor de vertering van vetten,
wordt in de galblaas bewaard totdat deze
door een hormonale prikkel een deel van
haar inhoud in de darm uitstort, waar de
dan aanwezige vetten worden verteerd.
Waardoor de kleine kern ontstaat waar
omheen cholesterol zich laagsgewijs af
zet en zo de galstenen doet ontstaan is nog
onbekend.
gezocht. De resultaten ervan worden nu
vergeleken met die van de operatieve be
handeling.
AMSTERDAM. Een 38-jarige gale-
rijhouder uit Amsterdam is dinsdag door
de rechtbank in de hoofdstad veroordeeld
tot zeven maanden gevangenisstraf we
gens diefstal van vijf schilderijen en een
kopie. De officier van justitie had één
jaar geëist.
water valt, heeft men het toch erbij
betrokken, omdat de vervuiling van ri
viermondingen en kustwateren bijna al
tijd een direct gevolg van de vervuilde
rivieren.
„Ik zie nog een ander belangrijk voordeel
van de dubbele bevoegdheid. Een leraar
zal dan eerder in staat zijn aan een en
dezelfde school een volledige betrekking
op te bouwen. Dat geeft hem een betere
kans zich ook echt met die school verbon
den te gaan voelen, méér dan wanneer hij
aan verschillende scholen les geeft. Dat is
toch wezenlijk. Wij vinden dat een leraar
niet alleen les moet geven, maar ook de
school als zodanig moet dienen. Hij moet
deelnemen aan het overleg met zijn colle
ga’s en de schoolleiding over onderwijsver
nieuwingen, het beoordelingsbeleid, over
de brugklas en de individuele begeleiding
van de leerlingen. Hij zal contact moeten
De man die dat geschreven heeft en die
van de minister de opdracht kreeg „de
opbouw van alle leraarsopleidingen-nieu-
we styi te verzorgen”, is de door het on
derwas gewassen onderwijzer, leraar, rec
tor, inspecteur dr. J. Brants. „Orde hou
den, vinden leerlingen kennelijk de be
langrijkste taak van de leraar, De angst
dat niet te kunnen veroorzaakt een afkeer
van het leraarschap. Dat is heel begrijpe
lijk, want veel leraren vinden onderwijs
nog steeds een klas met rijen banken en
zijzelf op een podium ervóór. Nu nog zijn
er die maar liefst hun les uit een boekje
voorlezen.”
Deze stenen worden soms heel groot, zo
groot dat zij de gehele galblaas vullen.
In sommige gevallen is het niet een
voudig om de heftige pljnaanval als een
galsteenkoliek te herkennen, daar die op
een maagzweer, een hartaanval of een
niersteenkoliek kan lijken. Maar het over
grote deel der galstenen blijft blijkbaar
onopgemerkt. Een oude opvatting is dat
dikke vrouwen boven de 40 jaar de meeste
aanleg voor galsteen hebben. Ook zwan
gerschap bevordert het ontstaan en op
treden van galsteenaanvallen.
Het gunstige resultaat dat nu in de
Mayo-kliniek op zeer kleine schaal is be
reikt was gebaseerd op vele andere voor
afgaande onderzoekingen. Het is voordien
gelukt menselijke galstenen, die in de gal
blaas van honden, schapen of varkens wa
ren ingebracht, tot oplossing te brengen.
Maar belangrijke gegevens over de men
selijke galvloeistof waren tot nu toe on-
DEN HAAG De samenspraak in
Europa over de bescherming van het
leefklimaat loopt niet zo vlot als vele
beschermers van het milieu wel zouden
wensen. In Bazel kon men in november
niet tot overeenstemming komen over
een oplossing van het zoutprobleem tij
dens de internationale Rjjnconferentie.
En ook de Raad van Europa kent een
slepende zaak over de schone rivieren
in Europa.
In oktober 1970 stelde de Raad van
Europa een commissie van deskundigen
in, nadat Europese parlementariërs hier
om al in mei 1969 hadden gevraagd.
Deze commissie met vertegenwoordigers
uit tien landen, België, West-Duitsland,
Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk,
Turkije, Zweden, Zwitserland en Ijs
land, steefde ernaar vorig jaar septem
ber een tekst voor een verdrag ter be
scherming van de Europese rivieren op
tafel te leggen. Na driemaal bijeen te
zijn geweest, is men er nog niet uit
gekomen en de vierde bijeenkomst staat
voor mei van dit jaar op de agenda.
De belangrijkste punten van de be
sprekingen zijn: de vaststelling van de
algemene normen van de kwaliteit van
het zoete water, de verplichting van de
regeringen als oeverstaten van een
stroomgebied samen te werken en de
aansprakelijkheid van de regeringen
voor de vervuiling van het rivierwater.
In de discussie hierover is er nog een
belangrijk vierde punt aan toegevoegd,
namelijk de bescherming van de rivier
mondingen in zee (de estuaria) en de
kustwateren. Hoewel het laatste punt
eigenlijk briten het onderwerp van het
verdrag de bescherming van het zoet
voldoende bekend. Wel weet men dat be
paalde tekorten in de samenstelling van
de gal tot stenen kan leiden.
Volgens de jongste theorieën zou een
biochemische afwijking van de lever eer
der dan een afwijking van de galblaas de
oorzaak kunnen zijn. Toch is een overver
zadiging van de galvloeistof met choles
terol de eerste stap tot de vorming van
galsteen, menen sommige onderzoekers.
Actie tegen ethyleenfabriek. Het centraal
actiecomité Rijnmond heeft bij de Kroon
beroep aangetekend tegen de beschik
king van he* college van B. en W. van
Rozenburg, waarbij de Gulf Raffina
derij een voorwaardelijke vergunning is
verleend voor één jaar voor een ethy
leenfabriek. Het comité protesteert voor
namelijk tegen de zwaveldioxyde die de
fabriek zou verspreiden. Het actie
comité wil ook anderen, die tegen het
lawaai en de roetverspreiding van de
Gulf-Fabrieken hebben geprotesteerd,
bewegen eveneens in beroep te gaan
tegen de beschikking van het Rozen-
burgse college.
Het vaststellen van de algemene nor
men voor alle rivieren in Europa is geen
eenvoudige zaak. Niet alle rivieren be
vatten water van dezelfde kwaliteit. Er
is bijvoorbeeld een groot verschil tussen
de stromen in Scandinavië en de wate
ren in Nederland, aldus een van de Ne
derlandse commissieleden mr. Godert
Maas Geesteranus. juridisch adviseur
van het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Daarbij komt ook het verschil
in de geografische geaardheid van
Europa. Zo kennen sommige landen al
leen bovenstromen, terwijl andere lan
den, zoals Nederland, slechts doorsneden
worden door benedenlopen. Het is dan
ook te begrijpen dat de landen waar de
rivieren vlak na het ontspringen de
landsgrens overschrijden er niets voor
voelen te betalen voor de vervuiling
waar zg geen last van hebben.
„Daar raakt u een enorm groot pro
bleem aan. Het is natuurlijk van bijzonder
belang dat we alleen de juiste mensen voor
het onderwijs opleiden, die in beginsel de
goede kwaliteit en instelling hebben.
Daarom zou selectie op intelligentie én
persoonlijke eigenschappen ideaal zijn.
Maar dan moet je wél eerst weten voor
welk onderwijs je opleidt, hoe dat onder
wijs er in de toekomst uit zal zien en wel
ke kwaliteiten je er dus voor nodig hebt.
En je mag ook niet vergeten dat tijdens
de opleiding nog bepaalde kwaliteiten ont
wikkeld kunnen worden.”
De nieuwe opleidingen zullen niet alleen
leraren opleiden voor algemene vakken,
zoals Nederlands en de moderne talen,
maar ook voor beroepsgerichte vakken.
Geen enkel instituut is al aan de laatste
categorie toe.
„De besturen van de instituten hebben
pas een brief van ons gehad met de vraag
of ze dit jaar nog met de beroepsgerichte
vakken willen beginnen. Genoemd zijn te
kenen, handvaardigheid, textiele werkvor
men, huishoudkunde en elektrotechniek.
Dat zijn de vakken waar de programma’s
voor op papier staan. Voor andere pro
gramma’s zijn nog commissies bezig.”
Het lijkt wel kort dag als men dit jaar
nog wil beginnen.
„Daarom zullen we die instituten, die bij
wijze van experiment met beroepsgerichte
vakken kunnen beginnen, de kans geven
alvast een hoofddocent aan te trekken. Die
kan de start voor 1973 dan voorbereiden.
Ik heb op die brief nog van niemand ant
woord.”
DEN HAAG De Nationale Commis
sie Ontwikkelingsstrategie 1970-1980 heeft
besloten voor bijna 90.000 gulden aan
subsidies toe te kennen aan diverse pro
jecten, onder meer 25.000 aan KRO-
Brandpunt voor een tv-reportage in La
tijns Amerika en 9500 gulden aan het
Angola-comité voor een bewustmakings-
actie onder de Nederlandse bevolking over
Angolese koffie. De commissie vergaderde
gisteren in Den Haag onder leiding van
haar voorzitter, prins Claus.
Voor 30.000 gulden zal worden bijgedra
gen in de kosten van een tv-film over
ontwikkelingssamenwerking, op te nemen
in Tanzania, in samenwerking met de
Stichting Nederlandse Vrijwilligers.
KRO-brandpunt krijgt de subsidie van
25.000 voor een documentaire reportage
in Latijns-Amerika over onderwerpen die
samenhangen met de derde wereldhan
delsconferentie.
De actie van het Angola-comité heeft
volgens de organisatoren ten doel meer
bekendheid te geven aan het feit dat
Nederland grote hoeveelheden koffie uit
Angola in voert. Volgens het comité wordt
een gedeelte van de opbrengst van de
koffieverkopen door Portugal gebruikt
voor de oorlogvoering. Op de koffieplan
tages komen nog dwangarbeid, kinderar
beid en andere misstanden voort.
De commissie stelde in beginsel 16.000
beschikbaar voor een brochure over ont
wikkelingssamenwerking, gericht pp de
kerken.
Gewoonlijk worden galstenen operatief
weggenomen, want tot dusver is dat in
vele gevallen de enige manier om iemand
voor herhaalde verdere aanvallen te be
hoeden. Dieet en allerlei soorten medicij
nen zijn dan niet in staat de pijnaanvallen
te voorkomen. Soms treedt geelzucht op of
koorts, hetgeen een operatie nog nood
zakelijker maakt.
In de Verenigde Staten, waar jaarlijks
15 miljoen galsteenpatiënten behandeld of
geopereerd worden, is in de Mayo-Clinic
een nieuw geneesmiddel met succes bij
vier galsteenpatiënten toegepast.
Na de toediening ervan bleken hun gal
stenen op de röntgenfoto’s verdwenen te
zijn en kregen zij, zonder operatie, nooit
meer klachten. Dit zou dan het eerste ge
neesmiddel zijn waarmee cholesterolste-
nen inderdaad kunnen worden opgelost,
een middel waarnaar reeds vele jaren werd
ue rug van au jonge zwijn is nog niet
zo sterk dat het de last van zijn hang
buik kan dragen. Bijzondere kinderen,
deze hangbuikzwijnen. In Artis dè
attractie op de kinderboerderij, al is
deze joto in Hamburg gemaakt, waar
de twee schatjes ook niet te klagen
hebben over de publieke belang
stelling.
imiiiKHUwmiiiiiiuiiuwiiiuumuuiMUiuuuiMMmniHiMHMHMm
Op elke twee volwassenen 1 kind
t/m 4 jaar GRATIS, het héle seizoen
en naar alle super-voordelige
D-TOURS vakantiebestemmingen!
Hij zal ontdekken of hij meer ge
schikt is voor het omgaan met kleine kin
deren of met de grotere jeugd. Nu kiest hij
voor de pedagogische academie bijvoor
beeld omdat hij met zijn HAVO dan in
drie jaar klaar is, of hij kiest voor de
nieuwe lerarenopleiding, omdat hij met
één jaartje langer studeren een stuk meer
kan verdienen.
„Dat is geen juiste keuze. Zijn keuze
moet allereerst onderwijskundig bepaald
zijn. Die integratie lijkt mij overigens wel
een zaak van lange adem.”
Daarmee stelt u tevens de grote ver
schillen ter discussie tussen het inkomen
van bijvoorbeeld een kleuterleidster en een
leraar en tussen de leraren onderling. En
u raakt aan de vreselijk ingewikkelde
structuur van graden en bevoegdheden.
„Gelukkig is dat mijn terrein niet.”
De studenten aan de nieuwe opleidin
gen zijn verplicht een bevoegdheid voor
twee vakken te halen. Nog afgezien van ’t
feit dat de hele bevoegdheden-toestand
daarmee gehandhaafd wordt waar u
dus niet over gaat betekent dat ook een
aanzienlijke verzwaring van de studie.
Daar moeten zeer sterke argumenten te
genover staan.
Bij de besprekingen in de commissie
van deskundigen is Nederland een van
de vragende partijen. Zo stelt onze de
legatie dat de bescherming van het zoete
water een zaak is van algemeen belang.
Er zijn echter discussiepunten die ach
ter het Nederlandse standpunt een
vraagteken zetten. Zij stelden dat het
algemeen belang ook een eng-Neder-
lands belang is, waarmee zij in feite
weinig te maken hebben. Een com
promis is gevonden door de toevoeging
van de bescherming van de riviermon
dingen en kustwateren.
Maar die leraren werden ook voor niets
anders opgeleid. Geen wonder dat ze
steeds vaker ordeproblemen krijgen nu
school en maatschappij zo sterk verande
ren.
„Inderdaad. De leraar is vaak uitstekend
opgeleid voor zijn vak, maar niet voor zijn
beroep. Je kunt gerust zeggen, dat onge
veer 15 percent het leraar-zijn in de vin
gers had en dat evenveel het nooit leer
den, dus beter een andere betrekking kon
den zoeken. Maar liefst 70 percent moest
een kortere of langere periode doormaken
van vallen en opstaan voordat ze de juiste
instelling gevonden hadden.”
De nieuwe instituten moeten nu dus
vooral de onderwijskundige voorbereiding
van de leraar ter hand nemen.
„Voor mij is fundamenteel dat het typi
sche beroep van leraar in de opleiding
centraal staat, dat de studenten langzaam
naar het leraarschap kunnen toegroeien.
De nieuwe leraar moet tussen de jongeren
staan, van zijn podium afkomen. Hij moet
een groepsproces op gang kunnen brengen,
waardoor de leerlingen echt zin in leren
krijgen. Volgens mij is dat meer waard
dan een hoge intelligentie.”
„De nieuwe opleidingen beginnen met 'n
brugjaar. Daarin leren de studenten al wat
onderwijs is, welke vormen er zijn en wat
daarvan de specifieke kenmerken zijn. Zo
lang ze nog niet zover zijn dat ze in scho
len praktijk kunnen doen, oefenen ze zich
binnen het instituut. Bijvoorbeeld door zich
onderling in groepsrelaties te trainen of
door video-opnamen van schoolsituaties te
analyseren. Na verloop van enige tijd gaan
ze de scholen zelf in voor het doen van
stages.”
„Een kwart van de opleiding zal zeker
voor de zuivere onderwijskundige voorbe
reiding worden uitgetrokken. Je krijgt ’n
studiesituatie, waarbij van het begin naar
het einde toe steeds concreter aandacht
wordt besteed aan de groei naar ’t leraar
schap. Het bijbrengen van vakkennis volgt
precies de omgekeerde beweging: van
meer naar minder, naarmate de studietijd
opschiet.”
„Het is mjjn ideaal dat binnen de school
een grotere uitsplitsing van taken komt. Je
moet niet zeggen: elke leraar moet aller
eerst minstens zoveel lessen geven en dan
komt dat andere werk daar als extra bo
venop, met dé mogelijkheid dat de één
overladen wordt en de ander er gemakke
lijk vanaf komt. Het moet allemaal veel
flexibeler. Dan kan het best gebeuren, dat
sommige leraren alleen maar een goed
uitgekookte instructie geven, omdat ze
daar nu juist zo voor geschikt zijn. Mis
schien zullen anderen dan moeten zorgen
voor de groepsgewijze verwerking door de
leerlingen. De school van de toekomst moet
haar taken zo efficiënt mogelijk verdelen.
Een school die dat niet doet, bloedt dood.”
„Ja, ik vind dat belangrijk, maar voor
lopig moeten we tevreden zijn als er bij de
verschillende opleidingen alvast één op
vatting ontstaat over wat nu eigenlijk on
derwijs is. Het voordeel van zo’n geïnte
greerde opleiding is duidelijk: de student
zal er tot een veel bewuster keuze komen
van zijn uiteindelijke specialisatie.”
Er wordt steeds meer aangedrongen
op één geïntegreerde opleiding voor alle
onderwijsgevenden, dus van kleuterleid-
(Van onze medische medewerker)
Eén op elke drie vrouwen heeft galste
nen. dat is al lang bekend. Maar lang niet
alle galsteenbezit(s)ters krijgen een gal-
steen-koliek en dat is maar gelukkig ook.
Want evenals een niersteenkoliek is een
dergeiyke galsteenaanval allerpijnlijkst.
Een galsteenkoliek ontstaat meestal door
een dieetfout, maar kan ook zonder be
kende oorzaak optreden. De pijn in het
rechterdeel van de bovenbuik, vaak ge
paard gaande met heftig braken, kan en
kele minuten maar ook uren duren en
wordt vaak pas door een injectie of een
zetpil met speciale geneesmiddelen tot be
daren gebracht.
„Die staan daar ook tegenover, nog af
gezien van de vraag of er inderdaad van
zo’n aanzienlijke verzwaring sprake is.
Een leraar moet over de grenzen van zijn
vak kunnen heenkijken. We hebben al té
lang de leraar die alleen maar in dat éne
straatje van hem iets ziet. En voor de leer
lingen worden het dan ook allemaal afge
scheiden straatjes. Als je in de Nederland
se les een tekst leest over een historisch
onderwerp en je knoopt er een vraag aan
vast over geschiedenis, kijkt de hele klas
verbaasd: meneer, we hebben nu toch
geen geschiedenis!”
De man had de schilerijen, een Breit
ner, een Israëls, een Ruysdael, een Gudih
en een Terborch alsmede een kopie van
een Israëls, in mei van het vorig jaar
gestolen uit een woning aan de Overtoom
in de hoofdstad. De diefstal werd 's
avonds door de man gepleegd, nadat hij
de in het huis wonende arts ’s middags
met diens gezin had zien vertrekken. De
totale waarde van de schilderijen werd
door de officier op een halve ton geschat.
De galerijhouder was reeds negen keer
eerder veroordeeld en twaalf jaar ter
beschikking van de regering gesteld ge
weest
zO 'z
■;v
