Vrouwe
lijk
MOSSELEN
heden
DIT JAAR
LEKKERDER
OOIT
DAN
Speciale spaghetti-vork
MODE SPIONAGE KINDERSPEL
Kenners beweren.
fVBOUW
HIIHHPfBHI
Aanval op dessindievc i
19
Mooi gebaar van 007
Mini-Cardins
Stuntvrouw
Mm
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1972
(Van een medewerkster)
(Van een medewerkster)
Eetgewoonte
Veiligheid
Fabeltje
Figuren
Grote gezinnen raken meer en
meer uit de tijd. Paris Match heeft
er evenwel toch nog eentje weten
op te sporen: het gezin Roussel,
bestaande uit vader, moeder en
19 kinderen, in leeftijd variërend
tussen twintig jaar en één maand.
Het blad fotografeerde de familie
rondom de sponde waarin moeder
Roussel opgewekt poseert met de
vier weken oude Vincent die er
nog geen weet van heeft dat nie
mand minder dan president Pom
pidou zijn peetvader is.
PRAAT dit seizoen met ken
ners en liefhebbers van mos
selen en de lofliederen zijn niet
van de lucht. Want de mosselen
zijn dit jaar mooier, blanker,
groter, kortom lekkerder dan
ooit. Maar het gros van de
Nederlanders eet ze niet, al
thans niet in de vorm waarin ze
het lekkerst zijn. Regelrecht uit
de schelp, gekookt met ui en
groene kruiden, of gestoofd in
een azijnsaus met aardappelen
en groenten, dan wel in room
boter gebakken met citroen,
peterselie en toast. In België en
Frankrijk daarentegen zit men
te trappelen van ongeduld als
de Nederlandse mosselen (af
komstig uit de Waddenzee en
uit Zeeland) weer in aantocht
zijn.
Erbij
wwwwwwwvwwwwwwwwwvt
RSS -
DE
(Van een medewerker)
HET ETEN van spaghetti blijkt voor sommige mensen altijd weer een levens
groot probleem te zijn, uitlopend in een waar gevecht met de weerspannige
t: i. m4 Mr.n71 <7 zrf- N>> rto nnlneoi'nn nppnnrip'il
BENEDEN de rivieren daarente
gen gaat het in azijn ingelegde en
in glas of plastic verpakte produkt
juist de hele zomer erg goed. Maar
de boven-Moerdijkers zijn de grote
consumenten van de geconserveerde
produkten waarvan zeker 90 per
cent in Nederland blijft. Nieuwste
(en tot nu toe zeer goed verkochte)
verschijning op dit terrein: de in
cocktailsaus ingelegde mossel.
TIEN JAAR geleden las ze in een
avondblad een advertentie waarin een
acrobate werd gevraagd die bereid was
zich door een auto te laten overrijden.
Dat werd de aanloop tot een beroep
dat tot nu toe vrijwel uitsluitend door
mannen wordt uitgeoefend: plaatsver
vanger voor beroemde filmsterren in
riskante scènes.
IN DE afgelopen jaren is ze als
stuntvrouw in zo’n 100 films opgetre
den, deed voor de filmcamera verschei
dene „ontsnappingen” uit kastelen of
gevangenissen, rolde voor één enkele
filmopname 400 keer van een trap, ligt
zich aan de lopende band van draven
de paarden vallen en was bij dozijnen
filmische verkeersongelukken betrok
ken. Ongelukjes bij dit beroep: een
maal een gebroken arm, vijf keer een
schedelbasisfractuur.
KLEINERE breierijen in Beieren en
Baden Württemberg en een Spaanse
onderneming waren de schuldigen. Een
van de dessins werd teruggevonden in
stof, dat in een groot warenhuis werd
verkocht. Andere beschermde modellen
waren gebruikt voor kleding, die in
catalogi van postorderbedrijven werden
aangeboden.
VOLGENS Riedinger ’is er nog nooit
zoveel „namaak” op de markt versche-
HET IS moeilijk zo niet onmoge
lijk te bewijzen dat een bepaald
dessin is nagemaakt. Bovendien zijn de
kopers van de gestolen modellen dik
wijls ook klant van het bedrijf dat
het dessin officieel heeft geregistreerd.
Wil men de zaak voor de rechter
slepen dan brengt men zijn eigen klant
in opspraak, met het gevaar deze voor
goed te verliezen. Daarom komen er
vrijwel geen klachten bij het Duitse
registratiebureau binnen.
„EEN KLEINE man stond met een
microfoon in zijn hand t e fluisteren,
terwijl hij de dessins van de uitgestal
de stoffen bestudeerde. Op zijn rug
droeg hij een vierkante tas, waar zeer
waarschijnlijk een bandrecorder in
verborgen zat. Toen ik naar hem toe
ging verdween de microfoon in zijn
broekzak en hij liep rustig weg”. Dat is
een van de verhalen, die de vertegen
woordigers van textielfabrieken vertel
len, als zij terugkomen van de grote
Europese vakbeurzen.
ODILE, 30 jaar, slank en zeer blond,
vertelt aan Elle dat ze eigenlijk met
haar roeping geboren is, omdat ze altijd
al een jongen had willen zijn, een
gloeiende hekel had aan kleine meisjes
met hun poppenspel en op haar achtste
jaar al halsbrekende toeren deed op
een klein rood fietsje.
schillende beklagen zich wel over het
verdwijnen van hun materialen op de
grote beurzen.
„Zij halen de dingen gewoon onder
je vingers vandaan vooral als de stands
worden afgebroken”, aldus een verte
genwoordiger van een groot Neder
lands concern. „Alles kunnen zij ge
bruiken”. Het vorig jaar verdwenen uit
zijn etalage vijf foto’s waarop ontklede
dames stoffen aanboden. „Dat hoeft
natuurlijk niet het werk van bedrijfs
spionnen te zijn”.
Niet alleen de mosselkwekers, ook
de inleggers lopen ieder jaar weer
tegen dat hardnekkige verhaal van
de R in de maand op. De heren De
Leeuw, firmanten van het 70 jaar
bestaande familiebedrijf „Zeeland’s
Roem” in Yerseke, merken het ieder
jaar opnieuw: als de R in de maand
komt, gaan de Nederlanders boven
de grote rivieren de ingelegde pro
dukten kopen.
SEAN CONNERY, voor liefhebbers
de „echte” James Bond, is als geheim
agent 007 terug op het witte doek en
zijn fans staan rijen dik voor de bio
scopen die zijn jongste epos „Doden
voor diamanten” draaien. Het schijnt
dat de herboren Bond steeds warser
van publiciteit wordt, maar Woman’s
Own heeft toch kans gezien om een
serie verhalen bij elkaar te schrijven
cultuur: van vader op zoon hebben
de Pekaars altijd in de mossel-
annex oesterkwekerij gezeten.
Daarnaast heeft Cornells Pekaar
in zijn vrije tijd een klein, beschei
den maar in zijn soort nu eigenlijk
al historisch archief je over de mos
selencultuur opgebouwd. De schelp
dierencultuur in Zeeland zal im
mers binnen tien jaar ten offer
moeten vallen aan de bouw van de
Oosterscheldedam, en dat vooruit
zicht hangt als een donkere wolk
boven het leven-van-alledag in zijn
dorp. Ondanks de nog steeds leven
de plannen voor (misschien) een
geperforeerde dam, of een kunstma
tig verwatereiland voor de schelp
dierencultuur dat dan meteen een
toeristische attractie van de eerste
orde zou kunnen worden.
LANGZAMERHAND kijkt niemand
er meer van op wanneer couturier
Pierre Cardin alweer met iets nieuws
komt. De goede man heeft zich tot nu
toe al geweerd in alle sectoren van de
mode, ontwierp tussen de bedrijven
door leuke dingetje voor de fabrikan
ten van huishoudtextiel, deed zelfs aan
vormgeving voor bekende porselein-
bakkers en vindt het nu kennelijk tijd
om weer een duit in het zakje van de
kindermode te doen.
„Mini-plus” heet zijn nieuwste col
lectie, bestemd voor kindertjes van
twee tot negen jaar. De kleding (over
gooiers, jurken, jacks) wordt door een
Franse fabrikant van viltdoek op de
markt gebracht in de vorm van doe-
het-zelf-pakketten met kledingonder
delen die thuis in elkaar kunnen wor
den gezet. Vakblad Textilia meldt nog
een paar bijzonderheden over deze
nieuwe Cardin-kindermode: het vilt-
doek is uit zuiver scheerwol gemaakt
en de prijzen van de pakketten zullen
variëren tussen 20 en 35 gulden.
nen als voor de zomermode van dit
jaar. Het kopiëren van stalen is door
de enorme technische vooruitgang kin
derspel geworden.
UIT EEN derde etage springen,
zwemmen tussen een troep nijlpaarden,
van een rennend paard vallen, voor
een rijdende trein springen. Allemaal
ongebruikelijke bezigheden die echter
met de regelmaat van een klok voor
komen op de agenda van Odile Astié,
Frankrijks enige „stuntvrouw”.
lijke bacteriën en- of giftige stof
fen”.
NIETS DAN goeds dus over de
Nederlandse mossel. En dat vinden
onze zuiderburen ook, blijkens cij
fers van het Produktschap voor Vis
en Visprodukten. Van de Nederlandse
jaarproduktie (60.000 ton uit de
Waddenzee 40.000 ton uit Zeeland)
gaat ongeveer 25.000 ton naar Bel
gië, 40.000 ton naar Frankrijk, 500
ton naar West-Duitsland. Slechts
1.500 ton blijft in het binnenland.
DAARNAAST verwerken de in-
leggerijen nog eens ongeveer 10.000
ton tot vol- en halfconserven,
waarvan het grootste gedeelte dan
in Nederland blijft. Het gaat hier
om tonnen van 1.000 kilogram, want
dat is de maat waarmee het pro
duktschap in dit geval meet. De
mosselkwekers zelf daarentegen re
kenen in tonnen van 100 kilogram.
TENSLOTTE nog dit over mosse
len: ze zijn dit jaar niet alleen
opvallend mooi en lekker, er zijn er
bovendien zoveel dat van een over-
produktie wordt gesproken. We hoe
ven dus niet op een mosseltje te
kijken. Wie zich voor de eerste keer
aan het bereiden van mosselen
waagt kan een receptenboekje aan
vragen bij het Produktschap voor
Vis en Visprodukten, adres: Wasse-
naarseweg 20, Den Haag.
MOSSELEN ETEN is niet alleen
een gezonde bezigheid (eiwitten en
mineralen in overvloed, plus vita
mines A en C), het is in Nederland
ook een alleszins veilige zaak. Dat is
te danken aan het Rijksinstituut
voor visserijonderzoek dat con-
sumptie-geschiktheid van de mosse
len via bacteriologisch en toxicolo
gisch onderzoek scherp in de gaten
houdt. Mossel- en watermonsters
worden dagelijks gekeurd en het
verplichte gezondheidscertificaat
wordt pas afgegeven als de ‘mosse
len vrij zijn verklaard van „schade-
HOE ZIT dat dan met die beken
de R die in de maand zou moeten
zitten? „Een fabeltje, maar blijk
baar een onuitroeibaar fabeltje”
ER ZIJN trouwens nog meer dui
delijke „mosseleetgebieden” in Ne
derland aan te wijzen. Tegenwoor
dig gaat het vervoer per auto (en de
vervoerskosten zijn een probleem op
zichzelf), maar er valt vanuit Zee
land nog altijd een heel duidelijke
lijn te trekken langs de oude spoor
lijn via Bergen op Zoom, Roosen
daal, en verder naar Den Bosch,
Nijmegen en Maastricht. In die
streken worden overal mosselen ge
geten, terwijl ook Rotterdam een
flinke afnemer is.
RIEDINGER wil met een aantal
„monsterprocessen” de angst van de
collega’s doorbreken, in de hoop dat zij
eveneens harder optreden tegen de
diefstallen. Velen van hen nemen trou
wens niet eens meer de moeite om hun
dessins aan te melden. Volgens de
vereniging van tricotagebedrijven Ve-
trico in Utrecht, bestaat er in Neder
land geen wettelijke bescherming van
dessins. Er is een Beneluxregeling,
maar het is de vraag of deze wel
voldoende bescherming biedt.
Al tillen de Nederlandse jerseypro-
ducenten kennelijk niet zo zwaar aan
de namakers van hun modellen, ver-
MAAR voorlopig (tot uiterlijk
1978) blijft Yerseke de mossel- en
oesterplaats van Zeeland en in zijn
woning haalt Cornells Pekaar voor
de zoveelste maal zijn archief je te
voorschijn waarin een heleboel we-
tenswaardigs over de mossel te vin
den is.
IEDEREEN kan gemakkelijk aan
nieuwe collecties stalen komen. Daar
hoeven niet eens spionnen voor te
worden ingeschakeld. Toch ontdekken
ook Nederlandse deelnemers aan de
grote beurzen in Frankfurt en Düssel
dorf vaker verdachte figuren, die erop
uit zijn de laatste modesnufjes op te
sporen. Dergelijke vakbeurzen zijn na
melijk ideaal om de produkten onder
de aandacht van de klanten te bren
gen. De spionnen hebben daar dus
eerste keus. En hoe vlugger zij erbij
zijn des te sneller kunnen er kopieën
van worden gemaakt.
DE MOSSEL komt, evenals de
oester, steeds weer terug in de his
torie. In de culinaire taferelen van
Jan Steen, in gemeenteverordenin
gen van de vijftiende eeuw van de
stad Middelburg („Gheen ballast of
mosselen in de haven te werpen”)
en in de beroemde Kroniek van
Zeeland van Smallegange (om
streeks 1700) die uitvoerig bericht
over vissen en consumptie van de
mossel en erbij vermeldt dat ze
vanaf eind juni geschikt is om te
worden gegeten.
SPIONAGE op h'et terrein van mo
dellen en dessins is even oud als de
mode zelf en er is weinig of niets
tegen te doen. Overal lopen er mannen
rond met camera’s op hun buik. Het
kost hun weinig moeite de laatste
snufjes op de plaat vast te leggen en
door te spelen aan hun opdrachtgevers.
IN WEST-DUITSLAND, waar de
dessins wettelijk zijn beschermd, is een
producent van wollen jerseystof een
aanval begonnen tegen dit soort dief
stallen. Riedinger in Augsburg heeft
eind vorig jaar een aantal ondernemin
gen voor de rechter gesleept, die de
geregistreerde en daardoor beschermde
stalen hebben gekopieerd. Het bedrijf
zegt dat het met veel geld nieuwe
dessins heeft laten ontwerpen, die later
in goedkopere uitvoering in andere stof
werden aangeboden.
slierten. Een Amerikaanse ingenieur gelooft dat hij de oplossing gevonden
heeft: hij ontwierp een vork met een drukknopsysteem dat de tanden van
de vork in een draaiende beweging brengt. Door een druk op de knop aan het
handvat van de vork draait het apparaatje automatisch de hap spaghetti tot
een handzaam knoedeltje. Volgens het maandblad Hotel Revue zit uitvinder
Israel Smuts ongeduldig te wachten op een fabrikant die brood ziet in de
serieproduktie van zo’n spaghettivork.
HET GROOTSTE deel van die
verse mosselen verdwijnt dan ook
naar het buitenland. Maar het me
rendeel van de door de Nederlandse
inleggerijen verwerkte mosselen
blijft wel in ons eigen land en dat
is voor de echte mosselliefhebber
nog altijd een grote bron van onbe
grip: het „zeeverse” produkt wordt
versmaad, de mossel-uit-een-potje
gaat er bij de Nederlanders blijk
baar in als koek. Die verbazing
stijgt ten top bij het ontmoeten van
iemand die gretig een oester naar
binnenwerkt maar de neus ophaalt
voor een goudeerlijke mossel. Ook
lie mensen bestaan namelijk.
„JA, Julius Caesar had ook liever
een oester dan een mossel. In het
begin van deze eeuw stond op siga
renzakjes een rijmpje gedrukt over
Julius Caesar die liever oesters dan
mosselen at”, zegt Cornelis Pekear
in Yerseke. Hij is voorzitter van de
vissersvereniging Yerseke, oud-
raadslid en oud-wethouder van zijn
gemeente en bovendien beroepshal
ve een kenner van de schelpdieren-
De Roussels bewonen met hun een
entwintigen een driekamerwoning in
het Franse plaatsje Quend en voor
geïnteresseerde huisvrouwen drukt Pa
ris Match nog het dagelijkse bood
schappenlijstje van moeder Roussel af:
tien kilo aardappels, een kilo suiker,
twaalf grote broden, anderhalf pond
boter, tien liter melk en (soms) een
stuk vlees. Op de een of andere manier
is er ook nog ruimte voor de huisdie
ren van de kinderen Roussel: zes hon
den, een kat en een gezelschap kana
ries.
zeggen de mosselkwekers. Voor de
kenner is de mossel het lekkerst in
juli en augustus omdat dan „de vis
erin zit” zoals dat heet. Mosse
len kunnen tot omstreeks april
worden gegeten (dan begint het
kuitschieten), maar de fijnproever
eet na februari in het algemeen
geen verse mosselen meer.
DE volautomatische breimachines
zijn in staat in twee uur tijd een
nieuw dessin over te nemen en uur
later produceren zij al de eerste vijf
tot tien meter stof. Vroeger konden de
ontwerpers en producenten erop ver
trouwen dat nagemaakte stoffen veel
later dan de originele materialen aan
de man gebracht werden. Nu lopen zij
gevaar dat hun eigen dessins tegen een
lagere prijs (door de goedkopere stof
fen) tegelijk met hun produkt worden
geïntroduceerd.
VOOR DE historische betrouw
baarheid van het verhaal over Juli
us Caesar durft hij zijn hand niet
in het vuur te steken, maar wel
kunnen we rustig aannemen dat
mosselen al eeuwen geleden in onze
contreien werden gegeten. Mossel
en oesterschelpen, gevonden in oude
Romeinse nederzettingen in het zuid
westen van Nederland, zijn daarvan
het onweerlegbare bewijs.
over „de Sean Connery die niemand
kent” en waarin de beroemde ster
vanaf de kleuterjaren tot en met zijn
huidige carrière te kijk staat.
OVER EEN ding hoeven de fans zich
geen zorgen te maken: de tijd dat
Connery als werkloos acteurtje „ziek
van ondervoeding” was is definitief
voorbij. Volgens Woman’s Own is
agent 007 op het ogenblik in zijn
privéleven „een verschrikkelijk rijk
man”. Zo rijk dat hij zich het brede
gebaar heeft gepermitteerd om zijn
gage van de jongste Bondfilm (een
miljoen dollar) volledig weg te geven.
Het geld gaat naar een stichting voor
hulp aan behoeftige kinderen in zijn
geboorteland Schotland.
Ufr.
',7a
