Bols
Grillige
Verkerk
geen
zilver
brons
Medailleverdeling
OLYMPISCH GOUD STROOMDE BIJ
SUPERIEURE ARD SCHENK BINNEN
PROGRAMMA
WINTERSPELEN
Teleurstellende vijftienhonderd van Verkerk
bevrijdde Ard Schenk van angst voor
L
„Keessie
I
10
MAANDAG 7 FEBRUARI 1972
11
Specialist
Angst
Afscheid
U itslag
Richtsnoer
Seconde
Geen illusie
I
liiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiuiii
I
Medailleverdeling per land:
totaal
brons
goud
zilver
hield
TELEVISIE: Nederland I 17.30-18.45
overigens,
3
1
0
0
0
1
0
2
2
0
0
0
2
0
1
4
1
4
2
1
om zodoende in ieder geval verzekerd
te zijn van een plaats op het erepodi-.
urn.” Maar ai na vier ronden moest
Pfrommer het schema wijzigen omdat
hij toen al vingers te kort kwam.
„Vanaf toen heeft Ard op een schema
van 15.10 gereden en dat lukte voor
treffelijk”. Zelfs zo goed, dat Schenk, in
tegenstelling tot Verkerk, pas na 4.200
meter voor de eerste keer boven de 36
seconden kwam.
dat elke wedstrijd opnieuw buiten het
bereik van de Noren blijft.
Ard Schenk maakt een grapje met
„zilveren” Kees Verkerk. Rechts
Sten Stensen.
5.000 meter, die moedeloos opmerkte:
„Ik had gerekend op goud, maar het is
bij brons gebleven. Eigenlijk had ik
kunnen weten, dat tegen Ard Schenk
niet valt te vechten. En daarbij moet
je ook nog altijd rekening houden met
Verkerk, want je weet nooit wat hij
gaat doen. Het heeft mij trouwens wel
verrast, dat Schenk niet in de eerste
groep reed. Maar ja”, verzuchtte de
500 meter: goud: Erhard Keller (West-Duitsland); zilver: Hasse Boerjes
(Zweden); brons: Valeri Moeratov (Rusland).
Een met zijn tijd (2.06.58) tevreden
Bols: „Met een beetje meer mazzel was
ik hoger geëindigd dan nu, maar voor
mijn doen is deze klassering beslist
niet slecht”. Wat onmogelijk kon gel
den voor Eddy Verheyen, die na twee
door hemzelf veroorzaakte valse starts
zodanig uit zijn ritme werd gehaald,
dat hij ver onder zijn normale niveau
bleef.
SAPPORO De medailleverdeling bij de herenschaatswedstrijden tijdens
de Olympische Winterspelen in Sapporo is als volgt:
1. Nederland A
2. West-Duitsland
3. Noorwegen
4 Zweden
5. Rusland
waarschijnlijke tijd van iets meer dan
33 seconden. Via rondetijden van 31,20
en 31,95 ging hij de laatste 400 meter
in met e en tijd, die bijna een volle
seconde onder die van de Noor
Grönvold lag. Het verschil aan de fi
nish bedroeg uiteindelijk aanzienlijk
meer (1,30) dan Johs Tenmann, de
Noorse coach, de avond tevoren had
voorspeld. Een door het superieure
machtsvertoon van Schenk bijna moe
deloze Tenmann zei naderhand: „Dat
Schenk de 1500 meter heeft gewonnen,
is natuurlijk geen verrassing, maar dat
het verschil met Grönvold meer
dan een volle seconde zou bedragen,
daarop had ik niet gerekend.” Voor
Johs Tenmann en zijn Noorse rijders,
die Schenk liever vandaag dan morgen
van de internationale ijspistes zien ver
dwijnen, dreigt Ard Schenk zo langza
merhand een obsessie te worden. Een
soort schaatswild, waarop de Noren nu
al anderhalf jaar vergeefs jagen, maar
dagen voorafgaande aan deze 1500 me
ter uiterst nukkige en.zwijgzame Put-
tershoeker, niet meer weggelegd dan
een achtste plaats. Het tijdperk-Ver
kerk is definitief voorbij. Ook zijn
meest fanatieke supporters, en dat zijn
er altijd nog heel wat, zullen moeilijk
tot een andere conclusie kunnen ko
men.
Toch had Schenk, hoe vreemd dat
misschien ook mag klinken, op dat
moment bepaald nog niet de illusie
onder de tijd van Verkerk te kunnen
blijven. Althans toen nog niet, afgaan
de tenminste op zijn schema van 15.24.
Pfrommer: „Met Ard had ik afgespro
ken, dat hij in eerste aanleg zou pro
beren onder de tjjd van Bols te blijven
Voor Ard Schenk waren die feiten
na het rijden van Verkerk echter van
ondergeschikt belang. Zijn tweede gou
den medaille kon hem immers niet
meer ontgaan. En dat alleen telde voor
hem. De angst, dat Kees Verkerk hem
van de troon zou stoten, was immers
verdwenen.
1500 meter: goud: Ard Schenk (Nederland); zilver: Roar Grönvold (Noor
wegen); brons: Göran Claeson (Zweden).
Om dat onvermijdelijke afscheid zo
ver mogelijk naar de achtergrond te
schuiven, wilde hij voor zichzelf het
bewijs leveren dat hij aan een come
back bezig was. Maar die opzet mis
lukte volkomen. Weigerde Pfrommer
gisteren te spreken van een afgang
(„met een tijd van 2.07 heeft hij als
klassementsrijder niet teleurgesteld.
Zelf is hij zwaar teleurgesteld, maar
voor mij is het een lichte tegenvaller.
Meer niet. Kees wilde ten koste van
alles winnen”), die druk is vermoede
lijk toch te groot voor hem geweest.
„Zijn mogelijkheden heeft hij in ie
der geval niet overschat. Want voor ik
maar iets had gezegd, stelde hij zelf
een schema van 2.06 voor. Maar Kees
is nu eenmaal een jongen, die een
geweldige opduvel krijgt wanneer hij
ook maar een halve seconde boven dat
schema zit. Ik op mijn beurt weiger
om langs de kant verkeerde tijden aan
te geven. Kees had in ieder geval
sneller moeten openen. Dan was er
vermoedelijk niets aan de hand ge
weest en had hij misschien wèl op het
erepodium gestaan.”
Hetgeen in iets mindere mate gold
voor Jan Bols,' die indirect de dupe
werd van de loting, die Grönvold en
Claeson („Door mijn slechte start ver
loor ik het contact met Grönvold”)
samenbracht in de zesde rit.
En evenals vrijdag op de 5000 meter
werd Schenk ook zondag geflankeerd
door Roar Grönvold, de in een super-
vorm verkerende Noor, die desondanks
diep moest buigen voor de krachtsex
plosie van de superieure Ard Schenk.
Zijn tweede zilveren medaille het
brons ging naar de Zweed Göran Clae
son betekende voor de Noren niet
meer dan een pleister op de wonde
door het volledige en onbegrijpelijke
falen van Dag Fornaess voor wie deze
1500 meter ten minste een plaats op
het erepodium had moeten brengen,
maar die pas diep in het klassement
was terug te vinden.
De basis voor zijn schitterende tri
omf legde Ard Schenk op de laatste
400 meter, die hij naar Sapporo-maat-
staven gerekend voltooide in de on-
de 36 seconden te gaan rijden.
Hetgeen niet gold voor Ard Schenk,
die echter in de ronde daarvoor al een
zodanige winst had opgebouwd, dat
hem zijn derde gouden medaille niet
meer kon ontgaan. Zijn tijd van
15.01,35 betekende een imposante afslui
ting van een voor de Nederlandse he-
renploeg indrukwekkend Olympisch
schaatstoernooi. Ook de in vergelijking
met Schenk en Verkerk minder sterke
tijd van Jan Bols (15.17,99) kon daar
aan niets meer veranderen. Pfrommer:
„Een gouden en een zilveren medalle
en een vierde plaats voor Jan Bols, het
is grandioos. Ik ben verschrikkelijk
blij.”
Dinsdag 8 februari: 01.00-08.30 uur:
kunstrijden heren, 10.00-13.20 uur:
kunstrijden paren 05.30-0.6.30 uur: skiën
reuzenslalom dames, 01.00-03.40 uur:
biathlon.
Hoe grillig en onberekenbaar de
Zuidhollander in feite is, had hij nooit
duidelijker kunnen aangeven dan
maandagmorgen op de 10.000 meter.
Met de wetenschap, dat deze tien kilo-
Vervolgens was het haast beangsti
gend om te zien hoe de fysio-therapeut
bijna voortdurend rondjes van iets
meer dan 36 seconden draaide. Toch
heeft bij Pfrommer geen moment de
vrees geleef, dat Schenk het hoge tem
po niet zou kunnen handhaven en zou
terugvallen op rondjes van 37 secon
den. De kritieke fase kwam pas na
8.000 meter, de fatale grens op de tien
kilometer, toen Verkerk in zijn race de
verrassende kracht kon opbrengen om
tot ieders verbazing rondjes van onder
De uitslag van de 1500 meter is: 1.
Ard Schenk (Ned) 2.02,96 (nieuw olym
pisch record) (goud), 2. Roar Grönvold
(Noor) 2.04,26 (zilver), 3. Göran Claeson
(Zwe) 2.05,89, 4. Björn Tveter (Noor)
2.05,94, 5. Jan Bols (Ned) 2.06,58, 6.
Valeri Lavroesjkin (Rus) 2.07,16, 7. Dan
Carroll (.V.S.) 2.07,24, 8. Kees Verkerk
(Ned.) 2.07,43. 9. Johnny Höglin (Zwe)
2.08,11, 10 Kimmo Koskinen (Fin)
2.08,18, 11. Svein Erik Stiansen (Noor)
2.08,63, 12. Gerhard Zimmermann (W.-
Dld) 2 08,95, 13. Dag Fornaess (Noor)
2.09,52, 14. Gary Jonland (V.S.)2.09,55,
15. Göran Johansson (Zwe )2.09,66, 19
Eddy Verheyen (Ned) 2.10,96.
Noor, „als je ook zo sterk bent en je
hebt bovendien al twee gouden me
dailles, dan kun je wel wat risico
nemen”.
Zijn laatste uitspraak accentueert
nog eens de grootheid yan Ard Schenk,
voor wie ook straks in Oslo de wereld
titel als het ware op hem ligt te
wachten. Want daaraan twijfelt sinds
maandagmorgen niemand meer. Ook
Tenman niet.
De uitslag van de 10.000 meter is:
1. Ard Schenk (Ned) 15.01,35 (goud),
2. Kees Verkerk (Ned) 15.04,70 (zilver),
3. Sten Stensen (Noorw) 15.07,08 (brons),
4. Jan Bols (Ned) 15.17,99, 5. Valeri
Lavroesjkin (Rusl) 15.20,08, 6. Göran
Claeson (Zw) 15.30,19, 7. Kimmo Kos
kinen (Fin) 15.38,87, 8. Gerhard Zim
merman (W-Dld) 15.43,92, 9. Dan Car
roll (VS) 15.44,41, 10,'Kyomi Ito (Japan)
15.48,17 11. Per Willy Guttormsen
(Noorw) 15.48,71, 12. Osumi Naito (Ja
pan) 15.52,93, 13. Dag Fornaess (Noorw)
15.53,30, 14 Kevin Sirois (Canada)
15.58,60, 15. örjan Sandler (Zw) 16.04,90.
16. Bruno Tomolli (Italië) 16.14,52; 17.
Giovanni Gloder (Italië) 16.21,42, 18.
Colin Coates (Austr) 16.29,94, 19. Jouko
Salakka (Finland) 16.35,64, 20. David
Hampton (GB) 16.39,01, 21. Clark King
(VS) 16.39,82, 22. Richard Toume (Fr)
16.48,70, 23. John Blewitt (GB) 16.51,50,
24. Tsend Ldevsansjarev (Mong) 17.15,34.
„Kees rijdt op goud”, voorspelde
Schenk kort na zijn rit tegen de on
stuimig aangemoedigde Japanner Mae
da: „Voor deze afstand zal hij alleen
tevreden zijn met goud. Minder niet.”
Maar Verkerk is niet meer de Verkerk
van een paar jaar geleden, die toen de
kracht en de souplesse bezat om on
stuimig te openen en halverwege zelfs
nog te versnellen. Vertrokken op een
schema van 2.06, gelijk aan dat van
Jan Bols, die de 1500 meter had
moeten openen, tekende zich na 300
meter de nederlaag van de Puttershoe-
ker al duidelijk af. Met zijn tijd van
2.07,43 was er voor hem, de in de
Even verderop stond een vanzelf
sprekend teleurgestelde Sten Stensen,
de bronzen-medaillewinnaar op de
De naam van Ard Schenk, de veelzij
dige, die als eerste schaatser in de
historie overduidelijk heeft aangetoond,
dat het begrip specialist In de wereld
van het/moderne hardrijden volledig is
uitgebannen, zal voor altijd onverbre
kelijk verbonden blijven met de elfde
Olympische Winterspelen. Ook voor de
nieuwe generatie zal zijn naam
blijven voortleven als de man, die het
hardrijden op de schaats een extra
dimensie gaf. Zijn glanzende prestaties
tot dusver dit seizoen zijn in feite des
te opmerkelijker omdat Ard Schenk
juist in dit Olympische seizoen besloot
zijn studie te laten prevaleren boven
het schaatsen, waardoor zijn voorberei
ding allferminst optimaal was. Dat hij,
in Sapporo de meest succesvolle goud-
jager, desondanks tot sublieme topver-
richtingen kwam, tekent de imposante
kracht van de grootste kampioen uit
het moderne hardrijden.
In Sapporo voelde Ard Schenk, die
in Davos zijn derde Europese titel
veroverde, zich sterker dan ooit. Van
daar ook, dat hij best durfde te kiezen
voor de laatste groep, ofschoon hij op
grond van zijn prestaties aanspraken
had kunnen maken op een plaats in de
eerste groep. Hij trok echter de conse
quenties uit de voor de Spelen ge
maakte afspraken. Schenk verleende
voorrang aan de na zijn matige 1500
meter zwaar aangeslagen Verkerk, om
de Puttersboeker zodoende de gelegen
heid te bieden de eventueele daaruit
vloeiende voordelen uit te buiten. Een
kans, die de psychologish zwaar belaste
Verkerk gretig en met beide handen
aangreep.
Want voor hem, de grillige en onbe
rekenbare Puttershoeker, had Schenk
wel degelijk angst. In de dagen vooraf
gaande aan deze 1500 meter werd zijn
vermoeden bevestigd, dat de als enige
van de Nederlandse equipe bijna in
afzondering levende Verkerk op de
1500 meter, nog altijd zijn favoriete
afstand, zijn slag wilde slaan. Meer
dan wie ook had de nog altijd van
eerzucht brandende Verkerk zich vol
ledig geconcentreerd op deze afstand.
Niets bleef de zwaar beproefde Noorse
coach Tenman, wiens hoogmoed door
Schenk en Verkerk duidelijk werd ge
logenstraft, in het Makomanaistadion in
Sapporo bespaard. Daar was allereerst
de vernederende afgang der gelouterde
vedetten Dag Fornaess en Per-Willy
Guttormsen Vervolgens de totale ont
reddering bij Sten Stensen, die zijn
hele seizoen voor een belangrijk deel
had afgestemd op de Olympische tien
kilometer. Sten Stensen en niemand
anders wint in Sapporo de 10.000 meter
had Tenman vorige week uitgeroepen.
Voor hem, de vanmorgen diep ont
goochelde Noorse coach kwam de
hoogmoed echter voor de val.
Bovendien moesten de Noren mach
teloos toezien hoe de op de schaatspiste
ongenaakbare Ard Schenk in de slotrit
tegen örjan Sandler, die hij op liefst
anderhalve ronde reed, vernietigend
uithaalde en zodoende op gelijke hoogte
kwam met de fameuze Noren Ivar
Ballangrud in 1936 (Garmisch Parten-
kirchen) en Hjalmar Andersen in 1952
(Oslo). Deze Noren waren er tot dusver
als enige schatasers ter wereld in ge
slaagd bij Olympische Winterspelen op
drie van de vier afstanden goud te
veroveren. Briljante prestaties, die nu
door alleskunner Ard Schenk met bijna
speels gemak werden geëvenaard.
5000 meter: goud: Ard Schenk (Nederland); zilvev: Roar Grönvold (Noor
wegen); brons: Sten Stensen (Noorwegen).
10.000 meter: goud: Ard Schenk (Nederland); zilver: Kees Verkerk (Neder
land); brons: Sten Stensen (Noorwegen).
(Van onze sportredactie)
SAPPORO Toen de diep bedroefde Kees Verkerk ontmoedigd zijn
laatste meters voltooide, toen pas gleed de wurgende angst van
Ard Schenk af. Op dat moment van bittere tegenstellingen
voelde het schaatsfenomeen uit Anna Paulowna zich pas hele
maal zeker van zijn zaak. Toen pas wilde hij, de Olympisch
kampioen op de vijf kilometer, de stroom van felicitaties in
ontvangst nemen. Terwijl coach Leen Pfrommer zich ijlings
ontfermde over de onttroonde en volledig gedesillusioneerde
1500 meter-kampioen van Grenoble, op dat moment vierde
QQQ. Ard Schenk zijn tweede Olympische triomf binnen drie dagen.
'U'* Vergeten was de valpartij op de 500 meter die hem zaterdag
voor een plak op die plaats had uitgeschakeld.
meter, waarop hij in het recente verle
den grootse triomfen vierde, voor hem
de kans was om zijn supporters het
laatste restje vertrouwen in hem niet
te ontnemen, ging Verkerk razendsnel
van start. De tijd van Sten Stensen, de
erkende Noorse stayer, die twee ritten
daarvoor met zijn fabelachtige tijd van
15.07,08 zijn persoonlijk record met 0,7
seconden omlaag had gehaald, moest
daarvoor als richtsnoer dienen.
Geruime tijd bleef Verkerk ruim
twee seconden boven de tijd van de
Noor. Pas vier ronden voor het einde
haalde de Puttershoeker vernietigend
uit. Via rondjes van iets meer dan 35
seconden. De slottijd die hij daarmee
op het scorebord toverde, moet een
verlammende uitwerking hebben gehad
op de na hem komende stayers. Want
daartoe had niemand hem in staat
geacht. Vermoedelijk ook Leen Pfrom
mer niet, die bewonderend de handen
op elkaar bracht toen Verkerk dodelijk
vermoeid over de eindstreep gleed. Zijn
tegenstander, de Australiër Colin Coa
tes, moest toen nog meer dan twee
volle ronden afleggen
Voor de buitenwacht bestond er op
dat moment geen enkele twijfel meer.
Kees Verkerk, de nukkige en grillige
schaatsvedette, die zich in de uren
daarna angstvallig verborgen
voor de internationale pers, zou het
goud niet meer uit handen hoeven
geven. En inderdaad beten internatio
naal gevestigde rijders als Per-Willy
Guttormsen, Jan Bols en de totaal
ontredderde Dag Fornaess, die door de
Hoogevener op een vernietigende ach
terstand werd gereden, zich de tanden
stuk op de tijd die Kees Verkerk op
het scorebord had getoverd. Ook Ard
Schenk werd niet meer in staat geacht
de fabuleuze prestatie van Verkerk te
overtreffen. Temeer, omdat de omstan
digheden niet meer gelijkwaardig wa
ren aan die waaronder de rijders in de
eerste groep hadden gereden.
„Maar”, lachte een triomfantelijk
kijkende Pfrommer later. „Mensen die
goed rijden, hebben vaak ook niet alles
tegen.” Weliswaar was er op het mo
ment dat Schenk naar de start werd
geroepen wat meer wind dan in de rit
van Verkerk tegen Coates, maar wel
brak juist toen de zon weer door.
(Van onze sportredactie)
SAPPORO Deemoedig bogen
zij het hoofd. Sten Stensen, Jan
Bols, Kees Verkerk, Per-Willy
Guttormsen en al die andere er
kende stayers. Tegen deze ver
pletterende overmacht viel niet te
vechten, door niemand. Bijna drie
uur hadden de Noren in de waan
geleefd, dat Kees Verkerk de voor
iedere Noor bijna beschamende en
tegelijk frustrerende suprematie
van Ard Schenk zou kunnen door
breken. Maar toen verscheen hij
zelf op de baan, de koning onder
de topschaatsers, aan wiens rijk,
hoe pijnlijk ook voor de Noren,
nog lang geen einde is gekomen.
Die tot dusver elke aanval op zijn
machtspositie met superieur ge
mak heeft kunnen afslaan. Zoals
dat maandagmorgen gebeurde op
de tien kilometer, toen de onge
looflijk sterke Ard Schenk zijn in
drukwekkende overmacht nog
eens ten overvloede demonstreer
de.
Verheyen: „Ook mijn derde start
was niet best, waardoor ik bij de krui
sing al direct in moeilijkheden kwam.
Ik moest sterk inhouden, omdat ik
voorrang moest geven aan Stiansen.
Had ik dat niet gedaan, dan zou ik,
terecht overigens, gediskwalificeerd
zijn.”
JT
