GRENS LANGS ZUIDKANT KANAAL
ROEPT NIEUWE PROBLEMEN OP
OUD-WETHOUDER IN DE BRES
de schouders
Wethouder Roozen
Van Aardenne (VVD) maakt
geschiedenis in parlement
stilte bij stemming
Diepe
Motie „Heemskerk los van
fusie” niet destructief
Felicitatie van
Publiek wilde
geen stem
missen
Velsen aan
Heemskerk
MINISTER GEERTSEMA AAN HET WOORD
Mr. F. van Thiel:
SPANNING STEEG TEN TOP
Voor wijkraden
mogelijkheden
aanwezig
„Ik heb veel ervaring, maar
zoiets heb ik nog nooit meegemaakt”
5
VRIJDAG 11 FEBRUARI 19 72
i
Belofte waargemaakt
O
m«-
MR. J. W. GEERTSEMA
een bloedend
Tegen het wetsontwerp stemden de vol-
Bij zijn terugkomst uit Den Haag werd wethouder Roozen
van Heemskerk, één van de meest hartstochtelijke strijders
verwachten. Enkele afgevaardigden had
den hem verweten, dat hij de motie ten
aanzien van Heemskerk desnoods wel wil
de accepteren. De minister kwalificeerde
deze motie als te behoren tot de „next-
best” oplossingen, ofschoon hij nadrukke
lijk verklaarde duidelijk te hebben gesteld
niet gelukkig te zijn met die motie.
houden, merkte de minister op. dat deze
meer tegemoet komt aan de bedoelingen
van het wetsontwerp dan het niet-inge-
diende amendement. Bij aanvaarding van
de motie zal hij deze wel ter uitvoering
brengen zij het met een bloedend hart.
in
st-
ht
He
juf-
van
327;
ko-
age
iuf-
an
sn
;ls
•i-
>IJ
Ijk
■ze
k-
•a-
tse
d-
11-
id-
veg
ster
rijk,
•ene
tus-
Zee.
tot
Jan
175;
ag-
ks-
uur
in 9
37.
lag.
10
ge-
hu-
verklaard geen ernstige bezwaren te heb
ben tegen deze eventuele motie, maar dat
hij het gestelde wel „met een bloedend
hart” zou uitvoeren.
Een en ander betekende volgens de
bewindvoerder een vertraging van ander
halve maand, waarna het wetsontwerp
opnieuw in behandeling zou moeten wor
den genomen.
De donderdagmiddag had geheel in het
teken gestaan van de tweede ronde in
deze Kamerdebatten en de motie van de
V.V.D.-er Van Ardenne waarover el
ders in dit blad nader te lezen is. Het
laatste woord was aan de minister van
binnenlandse zaken mr. J. W. Geertsema,
die op dat ogenblik van oordeel was, dat
de meeste zaken uitvoerig besproken wa
ren, zodat hij daarop niet meer uitvoerig
behoefde in te gaan. Enkele punten echter
wilde hij niettemin even onder de loep
nemen. Allereerst betrof dat hetgeen naar
voren was gebracht terzake de gewestvor-
ming.
Welnu, de minister was er nog lang niet
zeker van, dat een voorstel tot gewestvor-
ming gehoord het gesprokene de
meerderheid van de Kamer zal behalen.
Wat betreft de bestuurlijke verhouding
in de IJmond, achtte hij absoluut nog niet
bewezen, dat het in dit gebied straks wel
zo goed zal gaan als sommige Kamerleden
Mr. Geertsema gaf later toe dat deze
informatie juist was. Verder sprekend
zei de minister: „Ik ben blij dat de
geachte afgevaardigde Hermes blijk
baar met een andere pet op zijn stem
daartoe gegeven heeft”.
Ook de A.R.P.-er Schakel had tijdens
zijn betoog in tweede termijn bezwa
ren tegen de interrupties. Verbolgen
hierover zei hij: „Ik denk dat afge
vaardigde Hermes zich moeilijk los
kan maken van zijn vroegere functie
als wethouder van Beverwijk”.
Onmiddellijk heerste onder de Kamer
leden grote verwarring over de juiste
intepretatie. Kamervoorzitter Van Thiel
verzuchtte zelfs: „Ik heb een vrij grote
ervaring, maar dit heb ik nog nooit mee
gemaakt!” Later stelde hij aan het Ka
merlid Van Aardenne voor dit gedeelte te
schrappen, omdat volgens hem de V.V.D.
zeker niet onmiddellijk de debatten zou
willen staken. Hiermee ging Kamerlid
Van Aardenne accoord, waarna de discus
sies zich normaal voortzetten.
Geen van de volgende sprekers sprak
zich uit voor de motie en drs. J. J. Voogd
merkte zelfs op: Het meest interessante
is het gedeelte „En gaat over tot de orde
van de dag,” hetgeen wij bij deze doen.”
Enkele andere sprekers, onder wie de
heer S. Keuning van DS’70, waren van
mening dat zij de houding van minister
Geertsema in strijd vonden met zijn af
wijzing van een eventueel in te dienen
amendement door de K.V.P.-er Fiévez. De
minister had verklaard dit amendement in
strijd met de geest van het wetsontwerp
te vinden en bij indiening van het amen
dement zou hij het wetsontwerp zelfs
intrekken. Men verweet de bewindvoerder
dat hij op deze ingrijpende verandering
van de V.V.D. slechts reageerde met zijn
De minister zei een overwegend be
zwaar te hebben tegen het aanvaarden
van een dergelijk amendement.
Wat betreft de aangekondigde motie om
Heemskerk buiten de samenvoeging te
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG In zijn beantwoor
ding heeft minister van Binnenlandse
Zaken J. W. Geertsema het accent ge
legd op het in uitzicht gestelde amen
dement, dat een grens tussen Velsen
en Beverwijk langs de zuidoever van
het Noordzeekanaal zou inhouden. Hij
noemde zulk een oplossing volkomen
destructief. Naar zijn oordeel is .dit in
lijnrechte tegenstelling tot de strek
king van het wetsontwerp en worden
de bestuurlijke verhoudingen er niet
mee gediend. Het Noordzeekanaal zou
dan voorts bestuurlijk onder Bever
wijk berusten, terwijl de typische ka-
naaldiensten aan de zuidoever gele
gen zijn.
uitspraak de motie „met
hart” te willen uitvoeren.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Diepe stilte heerste
in de vergaderzaal van het gebouw
der Tweede Kamer toen donderdag
middag het ogenblik van stemmen
over al dan niet samenvoegen van de
drie IJmondgemeenten aanbrak. Te
voren was het de laatste twee uren
tamelijk rumoerig geworden. Zowel
in de Kamer als op de publieke tri
bunes, waar de spanning ten top
steeg naar mate het einde van de de
batten naderde en het ogenblik van
stembepaling in zicht kwam. Toen
echter Kamervoorzitter mr. F. J. F.
M. van Thiel om stilte verzocht ge
beurde dat onmiddellijk en intens.
Men wilde geen „voor” of „tegen”
missen; evenmin van wie deze woor
den kwamen.
Woordelijk zei hij verder: „Als het
wetsontwerp niet wordt aanvaard, moeten
wij afwachten wat de continuering van
de huidige situatie zal brengen. Ik voor
spel een zee van ellende. Hoe moet het
onder meer straks met Wijk aan Zee, dat
verder en verder wordt afgesneden van
Beverwijk? In dit gebied moet rust ko
men en die zie ik nu niet komen.”
scholenadviesdienst was opgenomen,
stapte de heer Hermes naar de micro
foon en vertelde dat de minister slecht
op de hoogte was van de nieuwste
ontwikkelingen. De gemeenteraad van
Beverwijk had namelijk in de afgelo
pen maand januari een besluit geno
men waardoor Velsen wel tot het ad
viesorgaan kon worden toegelaten. Dit
besluit werd genomen, nadat hij juist
als wethouder van onderwijs was afge
treden.
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG Onmiddellijk na de lunchpauze donderdagmiddag her
vatte men de discussies en spraken de Kamerleden in tweede termijn. Op
vallend (of misschien ook niet) was, dat elke afgevaardigde nog eens op
nieuw zijn of haar reeds bekende standpunt in het kort toelichtte en uit
drukkelijk verklaarde deze mening te willen blijven handhaven. Een uit
zondering hierop maakte misschien mejuffrouw A. Goudsmit van D’66 die
zich duidelijker dan voorheen tegen het wetsontwerp verzette. Verder
zorgde drs. G. M. van Aardenne voor een unieke gebeurtenis in de parle
mentaire geschiedenis, toen hij zijn woensdag in het vooruitzicht gestelde
motie indiende teneinde Heemskerk van de nieuwe gemeente IJmuiden
vrij te maken en enkele grenscorrecties door te voeren. Uniek: omdat hier
een motie werd ingediend en geen amendement en tevens uniek, omdat
hij stopzetting van de discussies eiste. De Kamer zou dan direct naar huis
kunnen gaan en eerst over anderhalve maand het wetsontwerp weer kun
nen behandelen.
K.V.P.-er A. J. Hermes, oud-wethou-
der van onderwijs van Beverwijk,
heeft tijdens de debatten over de sa
menvoeging van de drie IJmondge
meenten de meeste interrupties op zijn
naam staan. Aangespoord door zijn Be-
verwijkse fractiegenote, mevrouw A.
M. C. V. Groensmit-Van der Kallen
onderbrak hij woensdag, zoals gemeld,
regelmatig afgevaardigde Schakel van
de A.R.P., die hij ondermeer verweet
geen juiste informatie te geven over de
samenwerking tussen de gemeentebe
sturen van Beverwijk en Heemskerk.
Volgens hem was de verstandhouding
en samenwerking juist beter geworden
vooral sinds de gemeenteraad van Be
verwijk in 1966 besloten had niet ver
der aan te dringen op een annexatie
van Heemskerk.
Ook donderdag interrumpeerde afge
vaardigde Hermes vele keren, onder
meer bij het betoog van minister
Geertsema. Toen de bewindvoerder zei
dat door toedoen van Beverwijk nog
steeds Velsen niet in een regionale
Toen later over motie Van Aardenne
werd gestemd, was alleen de V.V.D voor
alsmede het kamerlid W. Scholten van de
A.R.P.
Daarop verder ingaande, somde de mi
nister op, dat Scheveningen Radio, de
rijkspolitie te water, de cargadoors en
stuwadoors, de scheepsreparatiebedrijven,
de vuurtoren, de quarantainedienst en de
douane alle in Velsen gevestigd zullen
blijven. Voor verplaatsing van die dien
sten is aan de noordoever geen plaats.
Bovendien is er tussen deze diensten en
het gemeentebestuur van Velsen meer ge
groeid dan alleen maar een contact.
De gemeentelijke diensten van Velsen
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG. Halverwege de eer
ste dag van de Kamerdebatten over de
fusie der IJmondgemeenten heeft wet
houder C. Ockeloen van Velsen zijn
Heemskerkse collega’s, die op dat mo
ment nog in grote spanning verkeer
den, een hart onder de riem gebonden
door te verklaren: „Jullie zitten op
rozen. Wij zijn morgen de eersten die
jullie zullen komen feliciteren.”
Donderdag in de vooravond zijn deze
woorden waargemaakt.
Nauwelijks was de uitslag van de
stemming in de Burgerzaal van het
Velser stadhuis bekend en had burge
meester W. M. B. Bosman onder ap
plaus zijn verklaring af gelegd of de
burgemeester en wethouder Ockeloen
spoedden zich naar, de telefoon om
burgemeester H. Nielen in Heemskerk
op te bellen en hem te complimenteren
met deze overwinning „behaald in een
faire en correcte actie.”
„Aan ons zal het niet liggen, als er
geen goede samenwerking komt” zo
voegden de beide gemeentebestuurders
er aan toe.
Burgemeester Nielen antwoordde
zeer verheugd te zijn met deze felicita
tie, vooral omdat hij juist tevoren in
een radio-interview had verklaard, dat
Velsen de uitslag van de Kamerstem
ming sportief zou opvatten.
Overigens heeft het Velser college
vorige week een brief doen uitgaan
aan de colleges van burgemeesters en
wethouders van Beverwijk en Heems
kerk, waarin verzocht werd daags na
de bekendmaking van de uitslag onge
dwongen en zonder agenda bijeen te
komen teneinde de zaak gemoedelijk te
bespreken.
tallige fracties van de K.V.P.; C.H.U.;
D’66; DS’70; C.P.N.; G.P.V.; S.G.P.; P.P.R.;
N.M.P.; BP en het Kamerlid De Jong,
alsmede de P.v.d.A.-leden dr. J. van den
Doei en dr. H. J. Roethof; de V.V.D.-leden
dr. K.van Dijk en H. Keja en de A.R.P.-
leden mr. dr. N. G. Geelkerken en B.
Roolvink. Voorstanders van de samenvoe
ging waren de volledige P.S.P.-fractie en
de overige leden van de fracties der
P.v.d.A., A.R.P. en V.V.D. Totaal 75 tegen
standers en 55 voorstanders.
tegen de samenvoegingin het „Nieuwscentrum De Zand-
kraai” op de schouders gehesen.
Voor wat betreft de binnengemeentelij
ke decentralisatie merkte de bewindsman
op, het voornemen te hebben aan de hand
van berichten daarover te gaan praten
met de provinciale besturen en de ge
meentebesturen. Hulpsecretariën, spreeku
ren van wethouders en wijkraden voor
zien van een bescheiden budget om meer
te doen dan tot dusver gedaan is
behoren tot de mogelijkheden.
Tevens herhaalde hij, wat al eerder
door hem naar voren was gebracht met
betrekking tot centrale brandweervoorzie-
ningen in de IJmond en waaraan het
thans nog ontbreekt.
De minister besloot met een beroep op
de Kamerleden het wetsontwerp te aan
vaarden. Het mocht hem niet baten.
Overigens achtte de minister snelheid
geboden. Hij wil niet wachten op de
gewestvorming. Door goede gemeentelijke
decentralisatie kunnen wijkraden in de
nieuwe gemeente zeer veel tot stand
brengen. Hij noemde in dit verband naast
het reeds gesignaleerde Spaarndam in de
gemeente Haarlem, ook Scheveningen (Den
Haag) en Volendam (Edam).
Wat daar geldt, geldt zeker ook voor
Beverwijk en Heemskerk.
Voor wat de bestuurlijke verhoudingen
verder betreft, attendeerde de minister
onder meer op de onmogelijkheid tot
samenwerking in de IJmond ten aanzien
van de ongevallendienst. En naar de mi
nister ter ore is gekomen, zijn nu ook de
twee laatste gediplomeerde ehbo-ers uit
de Beverwijkse Ongevaillendienst vertrok
ken. Juist die bestuurlijke verhoudingen
vormen voor hem een argument tot sa
menvoeging. Nationaal bezien is de IJmond
een van de belangrijkste gebieden van ons
land, een van de peilers, waarop de wel
vaart rust. Dit gebied moet bestuurlijk zo
goed mogelijk toegerust worden. Hij
noemde tragisch, dat niet eerder de knoop
is doorgehakt.
Verwerpt men zijn voorstel, dan bete
kent dat een voortzetting van de huidige
situatie.
Nadrukkelijk pleitte de bewindsman
voor schaalvergroting, hetgeen in eerste
instantie gewestvorming betekent. Doch
ook daarvoor is de voorgesnelde nieuwe
sterke gemeente IJmuiden noodzakelijk.
Het In tergemeentelijk Samenwerkingsor
gaan Kennemerland (ISK) wilde hij niet
te veel waarde toekennen. Het is een ve
derlicht lichaam.
Op een interruptie van de K.V.P.-er A.
J. Hermes, oud-wethouder van Beverwijk,
dat alles sinds 1966 beter is geworden,
merkte de bewindsman op, dat niettemin
problemen blijven bestaan.
Wat betreft de weerstand welke men
landelijk onderkent bij gemeenten tegen
her-indelingsplannen en het standpunt
van mejuffrouw Goudsmit om de burgerij
te laten beslissen; waarschuwde mr.
Geertsema ervoor, dat bij een dergelijke
gang van zaken straks de provincies er
voor zullen waken zich aan dergelijke
plannen te wagen. „Met deze theorie kan
men dan ook de gewestvorming wel ver
geten verzuchtte de minister.
Tot slot noemde hij de voorgestelde
operatie een unieke operatie in een uniek
gebied met unieke verhoudingen.
hebben zich gespecialiseerd in allerlei za
ken het kanaal betreffende, zoals de be
roepsbrandweer, de economische dienst en
om nog een voorbeeld aan te halen de
reinigingsdienst met betrekking tot de
rattenbestrijding aan boord van schepen.
Een zelfde samenspel fe er ten aanzien
van Hoogovens.
De minister betoogde, dat er wel dege
lijk problemen zijn ten aanzien van de
bestuurlijke verhoudingen. Gaat men in
de IJmond twee gemeenten formeren, met
een grens langs de zuidoever, dan wondt
Beverwijk verreweg de grootste gemeen
te.” Denkt de Kamer soms, dat er dan
geen moeilijkheden ontstaan? Wij zouden
er gewoon om vragen: zo riep de
bewindsman uit.
Een verkleind Velsen zou voorts niet
meer het Velsen van nu zijn. De minister
vroeg zich af, of men dat Velsen ooit zou
mogen aandoen, na al hetgeen deze ge
meente voor de ontwikkeling van het
IJmondgebied heeft gedaan.
Hij erkende, dat de oeververbinding
niet ideaal is, doch zelfde situaties kent
men ook in Amsterdam en Rotterdam en
nimmer is verzocht om Amstertiam-Noord
of Rotterdam-Zuid zelfstandig te maken.
Hij benadrukte, dat het kanaal degelijk
een bindend elelement is, met een gere
geld woon- en werkverkeer. Zelfs de
burgemeester van Beverwijk zal dat moe
ten erkennen, daar hij elke 14 dagen naar
Telstar gaat kijken.
Voor de duidelijkheid volgt hier aller
eerst de letterlijke tekst van deze motie.
De Kamer
gehoord de beraadslagingen over wets
ontwerp 9676; overwegende dat de
hoofdzakelijk op bestuurlijk en planolo
gisch terrein gelegen doeleinden van dit
wetsontwerp mede bereikt kunnen wor
den als het grootste deel van de gemeente
Heemskerk buiten de samenvoeging wordt
gehouden.
in aanmerking nemende dat een ge
meente van circa 30.000 inwoners met een
typische woonfunctie een levensvatbare
eenheid is en goede kansen biedt aan de
democratische beleving van haar inwo
ners; verzoekt de regering op zo kort
mogelijk termijn een nota van wijziging
op W.O. 9676 in te dienen waarin:
a. de gemeente Heemskerk als zelfstan
dige gemeente blijft gehandhaafd,
b. de grens tussen de nieuw te vormen
gemeente IJmuiden en de gemeente
Heemskerk zal worden vastgesteld te lo
pen ten Noorden van het Hoogoventerrein
en voorts volgens het zogenoemde ver
lengde Coentunnelweg-tracé, zodat de
wijk Oosterwijk in zijn geheel tot IJmui
den komt te behoren.
houdt de verdere behandeling van W.O.
wetsontwerp 9676 aan totdat de gevraagde
nota van wijziging zal zijn ingediend.
en gaat over bot de orde van de dag,
Van Aardenne Wiegel, Keja, Koudijs, De
Beer” Volgens het laatste gedeelte van
de motie zouden de debatten onmiddellijk
moeten worden gestaakt, waarna de motie
in stemming gebracht zou moeten worden
teneinde de mening van de Kamer te
vangen. Overigens had de minister eerder
