MET NOODTOESTAND
Echtpaar Nixon; ooggetuigen
Indira Gandhi
in maart naar
Bangladesj
Protesten in Londen
Onwezenlijke sfeer rond Nixons reis
Onderwij spr otest
m
Cairo met
de kippen
op stok
Spanje
Alleen in Downingstreet branden lantaarns
PARLEMENT AKKOORD
Programma
Nixons
reis
J
ylf
opperrechter
Bomaanslagen bij
aankomst Britse
r
3
(Van onze redacteur in Washington)
Abrupte pressie
Ironisch
Moeilijk parket
Selectie
M air aux
Al zeventig doden bij
carnaval in Rio
WASHINGTON De reis van de Amerikaanse tafeltennissers naar
China en hun ontvangst op 14 april 1971 door premier Tsjoe En Lai was
de eerste openbare aanwijzing dat er een dramatische ontwikkeling
tussen Washington en Peking had plaatsgevonden. Nog belangrijker
misschien was het feit dat de Chinese regering tegelijkertijd zeven
Westerse journalisten toeliet. Zij leverden de eerste belangrijke repor
tages over het land dat 25 jaar lang bijna hermetisch afgesloten was
geweest. China was na de grote interne omwentelingen kennelijk klaar
om aah het internationale politieke verkeer deel te nemen.
Orgeltje
Br*
DINSDAG 15 FEBRUARI 1972
rs
AAAMMMMRMfWVIMfWWVVVWVWWtfWWVMMfWMWWINMRAfM
if
n
it
s
LONDEN (AFP en UPI) Het Britse Lagerhuis heeft gisteravond met
315 stemmen voor en 276 tegen zijn goedkeuring gehecht aan het besluit
van de regering in verband met de gevolgen van de mijnwerkersstaking
de noodtoestand af te kondigen.
Onze redacteur in Londen meldde van
morgen: Het is zielig voor al die oude en
zieke mensen in de kou en die 800.000
werknemers die gisteren op hun werk
kwamen er voor wie niets te doen was.
Maar nauwelijks één Engelsman kan het
De voormalige gaullistische minister
André Malraux die is uitgenodigd
om met de president te komen pra
ten heef* onlangs in een particulier
gesprek met senator Edward Kennedy
gezegd da: hij vreest dat Nixons be
zoek eerder nadelige dan voordelige
resultaten zal opleveren
WASHINGTON. (AFP en Reuter) De
Amerikaanse regering heeft in grote lij
nen het programma bekendgemaakt van
het bezoek dat de Amerikaanse president
Nixon met zijn echtgenote van 21 tot 28
februari aan de Chinese Volksrepubliek
brengt.
Het programma dat „elastisch” genoemd
wordt maakt nog geen melding van de
plaats en de juiste datum van de ontmoe
ting tussen Mao Tse Toeng en Nixon,
maar men neemt aan dat hun gesprek op
26 februari in Hang Tsjoe zal plaatsvin
den.
Nixon zal zich in Chinese vliegtuigen
verplaatsen. De verbindingen lopen via
Amerikaanse instrumenten en de presi
dentiële Boeing-707.
NEW DELHI (UPI) Premier Indira
Gandhi van India zal 17 en 18 maart
Bangladesj bezoeken op uitnodiging van
premier Moedjiboer Rachman.
tiek in het hoofdstuk over China geen
melding maakt van deze gebeurtenis,
is het duidelijk dat Washington toe
lating van China met meer instemming
begroet dan dat het treurt om het ver
lies van Formosa. In het rapport wordt
onder de kop „teleurstellingen” de uit
wijzing van Formosa als laatste ver
meld na de besnoeiing door het Con
gres van de fondsen voor ontwikke
lingshulp.
n
's
0
n
n
a
n
n
n
t-
se
in
:n
in
et
ia
ie
k.
1-
it
id
Is
Ie
;n
•d
ie
ie
;n
et
i’S
■n
s—
ie
ot
in
;r
id
n
in
»p
:n
•it
et
o,
n
ir
st
n.
t-
j.
?r
d
:e
k
Ontploffing. In een buitenwijk van Manil
la de hoofdstad van de Philippijnen, is
een fabriek van plasticprodukten in de
lucht gevlogen. Zestien mensen kwa
men om en zeker 57 werden gewond
Onder de doden zijn acht kinderen uit
een school in de buurt.
BELFAST, (Reuter). De Britse op
perrechter Lord Widgery is in Noord-
lerland gearriveerd om het onderzoek te
openen naar het bloedbad van Londonder
ry van twee weken geleden. Zijn aan
komst ging vergezeld van een reeks bom
aanslagen in Belfast vier binnen vijf
kwartier.
Daarbij liep niemand letsel op, maar
twee winkels, een kantoor en een spaar
bank werden zwaar beschadigd.
Hoe positief men ook kan staan tegen
over het aanstaande bezoek van de
president aan Peking, er blijven be
langrijke kernvragen bestaan:
Is er een dringende noodzaak voor
de president van de Verenigde Staten
om zelf naar Peking te reizen, terwijl
normale diplomatieke relaties tussen
beide landen, met bestaan, zelfs niet op
consulair niveau?
Hij wees er daarbij op dat de Chi
nezen zoals anderen, minder achting
hebben voor een gast die zichzelf uit
genodigd heeft dan voor een die uit
genodigd is Hei is een belangrijk punt,
want in deze eerste toenadering tussen
Washington en Peking staan de Chi
nezen in de politiek gunstigste positie.
Zij zijn het die zich het hof lieten ma
ken. Zij zijn het die de gastheren zijn
en zij zijn he' tenslotte die het minst
hebben te verliezen.
Deze overwegingen werpen vragen
op, niet ovei net onbetwistbaar belang
van de doorbraak in de verouderde
star-bevro en relaties tussen beide lan
den. maar over de waarde van juist
deze benadering van het vraagstuk van
een dialoog en het is op dit punt dat
veel Amerikanen, hoewel ze de toe-
Er is dan ook iets on wezenlijks aan
het spectaculaire tafereel van een pre
sident van de Verenigde Staten, die zijn
politieke carrière gemaakt heeft met
bittere anti-communistische uitvallen,
die binnen een half jaar na de eerste
dramatische onthulling van geheime
contacten met Peking persoonlijk naar
China reist die zich op die reis laat
vergezellen door tachtig journalisten en
wiens doen en laten in China dagelijks
rechtstreeks via satellieten de wereld
wordt ingezonden.
Tevoren had John Davies, de minister
voor Handel en Industrie, het parlement
dat zichtbaar onder de inruk was meege
deeld dat de elektrische centrales nog
maar over voorraden steenkool voor een
periode van twee weken beschikken en
dat particulieren en industrie volkomen
zonder elektriciteit zullen komen te zitten
als de mijnwerkers hun staking voortzet
ten.
RIO DE JANEIRO, (EFE). Sinds het
begin van het carnaval in de Braziliaanse
hoofdstad Rio de Janeiro hebben al ze
ventig mensen het leven verloren.
Peking oegreep de hint dat Nixon
zich in een moeilijk parket bevond om
te gast te zijn in een land dat Ameri-
kaner gevangen houd* en liet op 13 de
cember 1971 twee van de gevangenen
vrij, terwijl de levenslange gevangenis
straf van de derde werd omgezet in
aog vijf jaar.
Inmiddels had een andere dramati
sche ontwik kebng plaats gevonden, toen
de Algemene Vergadering van de Ver
enigde Nat’es op 26 oktober met ruime
meerderheid van stemmen besloot China
toe te laten en Formosa uit te wijzen.
Hoewel he‘ recente rapport van pre
sident Nixon over de buitenlandse poli-
Dat dit alles zich bovendien afspeelt
in het verkiezingsjaar waarin de eerste
harde woorden ai zijn gevallen over
democratische opponenten die door een
zeer naaste adviseur van de president
beschuldigd worden van landverraad
en wier vaderlandslievendheid door
hem in twijfel werd getrokken, dat alles
verleent een (jle ironische sfeer aan
Nixons expeditie naar Peking, die don
derdag begint
Deze tekening is in Washington ver
spreid en kan aldus de officiële mede
deling „tijdens de reis van president
Nixon in China elk moment worden
gebruikt". Links achter Nixon de
Amerikaanse vlag, rechts de Chinese
muur.
nadering toejuichen, zich gereserveerd
opstellen.
Het geheime bezoek van dr. Henry
Kissirger aan Peking in juli 1971 beves
tigde die indruk, temeer omdat de
Chinese leiders bereid bleken geen con
dities te stellen voor de komst van
president Nixon.
Dat betekende dat China, na jaren
van politieke agitatie over de Ameri
kaanse steun aan Formosa, meer prijs
stelde op Nixons komst dan op een on
buigzame principiële houding ten aan
zien van een regime en een eiland dat
Peking als onderdeel van het vasteland
beschouwt
Dat Formosa, Vietnam de toelating
van China tot de Verenigde Naties,
Japan, Korea niet aan de orde zijn ge
komen in de eerste gesprekken tussen
dr. Kissinger en premier Tsjoe En Lai
lijkt even onwaarschijnlijk als onmoge
lijk. maar de gedachtenwisselingen zul
len vooral ten doel hebben gehad om
vast te stellen dat er ook ten aanzien
van die onderwerpen geen condities
werden gesteld. Toen Kissinger drie
maanden late»-, in oktober, in het open
baar terugkeerde naar Peking, bracht
hij voor de tweede keer president
Nivons bezorgdheid over inzake de
Amerikanen die al sinds jaren door
China gevangen werden gehouden.
Het initiatief tot die reis van een Ameri
kaans president (wiens verleden geken
merkt werd door een principiële anti-Chi-
nese gezindheid) heeft de buitenwereld
evenzeer verbaasd als eertijds de blinde
afwijzing van de Chinese realiteit, waar
achter Truman en Eisenhower en later ook
Johnson zich verschansten.
Er is geen twijfel mogelijk aan het feit
dat de ommekeer van economische oor
sprong is geweest. Het Amerikaanse be
drijfsleven heeft genoeg gekregen van de
zeer beperkte voordelen, die Formosa voor
de Amerikaanse uitvoer opleverde en is in
snel tempo tot het inzicht gekomen dat het
Chinese continent als een rijpe appel hing
te wachten op de internationale plukkers.
Onder invloed van Europese successen op
het gebied van de handelsbetrekkingen met
rood-China zijn de Amerikanen erin ge
slaagd zich te ontdoen van de blinddoek,
die zij zich gewillig door Tsjang Kai Tsjek
hadden laten voorbinden. Maar niemand
had kunnen denken dat Richard Nixon, die
de kostbare oorlog in Indochina bleef voe
ren onder het motto dat China begerig aan
de poorten van Azië stond, ertoe zou kun
nen komen zijn koffertje te pakken en
naar Peking te reizen om te proberen de
loop van de geschiedenis een scherpe bocht
te doen maken.
Het ongelofelijke is gebeurd en over en
kele dagen komt de Amerikaanse economie
in de politieke figuur van Nixon haar op
wachting maken in Peking. Niemand zal
eraan twijfelen dat de Chinezen de scha
duwen van het Amerikaanse dollarsysteem
achter de gestalte van Nixon zien binnen
komen. Maar er zijn voor de continentale
Chinezen zulke enorme belangen verbon
den aan een eventuele handelsovereen-
komst met de V.S., dat zij op dat punt geen
kniesoren willen zijn.
Het zal een bijzonder moeilijke discussie
worden daar in Peking, want de partijen
spreken elkanders taal niet en weten wei
nig van elkaar af. Men heeft de reis van
Nixon wel eens vergeleken met de ontmoe
ting van ruimtevaarders van de aarde met
bewoners van een andere planeet. De ver
gelijking gaat niet helemaal op, want
Nixon en Mao zijn precies op de hoogte
van elkanders bewapeningen. Maar aan die
kennis hebben zij niets om het gesprek te
doen vlotten. Want dit punt is nu juist het
énige waarover beiden tactisch en zorg
vuldig in alle talen zullen moeten zwijgen.
Uit het bezoekprogramma blijkt dat me
vrouw Nixon tijdens de gesprekken der
staatshoofden het werkelijke China zal
gaan bekijken. Zij zal waarschijnlijk voor
verbazingwekkende ontdekkingen komen
te staan, en zich wellicht realiseren dat het
onmogelijk is dit alles te negeren en te
ontkennen als zij weer op Amerikaanse
aarde terug is. De ooggetuigen Nixon
moeten constateren hoe gevaarlijk het com
munisme feitelijk is, vooral wanneer het
gedwongen wordt in isolatie zijn hoogste
prestatievermogen in werking te stellen
Als men zich verdiept in de geschiedenis
van de Amerikaans-Chinese betrekkingen
van de laatste dertig jaar, moet men tot de
conclusie komen dat twee van ’s werelds
grootste mogendheden hetzelfde is over
komen wat in het gewone leven twee men
sen volkomen van elkaar kan doen ver
vreemden: zij hebben in volstrekte zin
naast elkaar geleefd en tussen hen in is een
berg van misverstanden en misleidingen
opgeworpen, waar zij geen van beiden
meer overheen konden kijken.
Afgezien van de reusachtige en allesbe
palende tegenstelling dat China in merg
en been communistisch is en de V.S. door
drenkt zijn van de taaiste kapitalistische
dogma’s, heeft zich in de loop der jaren een
absurde vervreemding voorgedaan die zich
zelfs op het hoogtepunt van de koude oor
log nooit in die mate in de relaties tussen
Amerika en Rusland heeft gedemonstreerd.
Het woord „Peking-China” heeft in de
Verenigde Staten bijna als een vloek ge
golden. Iedere belangstelling, ook al kwam
zij slechts voort uit wetenschappelijke of
culturele nieuwsgierigheid, werd afgestraft
met termen die welhaast op landverraad
sloegen. Deze ziekelijke af keer kon onmo
gelijk worden verklaard uit een normale
politieke reactie op het feit dat een mil
joenenvolk de communistische staatsidee
had omhelsd en zich uóit de poel van ellende
die jarenlange oorlogen hadden veroor
zaakt, probeerde te verheffen door een
ultra-socialisme dat zelfs Lenin zou heb
ben verbijsterd.
De ontwikkelingen in China na de ne
derlaag van Tsjang Kai Tsjek zouden zelfs
voor Amerikaanse politici en economen bij
zonder interessant hebben kunnen zijn, als
zij zich tot een zekere objectiviteit tegen
over het verschijnsel hadden kunnen ver
heffen. Maar ieder initiatief in die richting
werd als een subversieve actie gelaakt en
de Amerikaanse regeringen namen het
principe van de China-haat onverminderd
van elkander over. Tot onder John Kenne
dy de heksenjacht enigszins bedaarde en
een begin gemaakt werd met wat men een
officiële afweer van de nationalistisch-
Chinse invloed in de Verenigde Staten zou
kunnen noemen. Het was immers de „Chi
na-lobby” in Amerika geweest, die de Ame
rikaanse politiek zowel als de economie had
weten te doordringen van een bijna on
voorstelbare invloed tegen alles wat op toe
nadering tot rood-China had kunnen wij
zen en waaraan het bewind van Tsjang op
Formosa zijn onaantastbare positie als fa
voriet van de Amerikaanse politiek te dan
ken had. Enorme bedragen aan dollars en
bijzonder slim gespeelde intriges onder
steunden deze Amerikaanse Formosa-ma-
nie. terwijl de buitenwereld zich voortdu
rend meer verbaasde over de hardnekkig
heid waarmee de V.S. op het verkeerde
paard bleven wedden.
Tenslotte is de kentering gekomen, die
nu een voorlopig hoogtepunt heeft gevon
den in de reis van Nixon naar Peking.
Het programma luidt letterlijk:
Vertrek van het militaire vliegveld
Andrews, bij Washington, op 17 februari
om 16 uur Nederlandse tijd.
Na tussenlandingen op Hawaii en Gu
am aankomst op maandag 21 februari
omstreeks 9 uur in de ochtend (plaatselij
ke tijd) in Sjanghai, vanwaar men na een
kort oponthoud per Chinees vliegtuig naar
Peking vertrekt.
Aankomst Peking ongeveer 11 uur.
Nixon wordt hier ontvangen door leiders
en hoge Chinese functionarissen (waaro
ver geen nadere mededelingen zijn ge
daan). Het verblijf in Peking duurt vijf
dagen.
Op de dag van aankomst een ontmoe
ting van de leiders van beide landen
(zonder nadere aanduiding). Op deze ont
moeting zal het programma voor verdere
bijeenkomsten worden vastgesteld. 'sA-
vonds biedt premier Tsjoe En Lai zijn
Amerikaanse gasten een banket aan.
Het overige deel van het verblijf in
Peking zal aan politieke besprekingen ge
wijd zijn.
26 februari vertrek uit Peking, In
gezelschap van Chinese autoriteiten, naar
Hang Tsjoe, waar de Amerikaanse delega
tie één dag zal blijven.
Vertrek uit Hang Tsjoe naar Sjanghai
op 27 februari.
Op 28 februari keert het Amerikaanse
gezelschap uit Sjanghai naar Washington
terug.
Voor het Rhodesiëhuis in Londen hebben betogers geprotesteerd tegen het
akkoord tussen de Britse regering en het regime-Smith in Salisbury. De politie
pakte een aantal demonstranten op.
Deze zijn op hun beurt bijna alle te
wijten aan één basisprobleem, namelijk
dat het regime niet voldoende geld be
schikbaar stelt om de moderne wet ook te
verwezenlijken. Volgens de wet zouden
dit jaar talijke middelbare scholieren zon
der meer toegang krijgen tot de universi-
teiten.
Op het ministerie gaf men zich echter
te laat rekenschap dat er eenvoudig geen
plaats was voor zoveel studenten. Daarom
begon men opeens weer een selectie uit te
voeren door middel van examens Dit
leidde tot heftige protesten van de stu
denten en natuurlijk ook van de middel
bare scholieren, die opeens de pas afge
sneden werd.
In New Delhi is voorts meegedeeld dat
de Indiase regering het verzoek van presi
dent Bhoetto van Pakistan voor een ont
moeting met premier Gandhi „in welwil
lende overweging” neemt.
Weger de resultaten ervan op te
gen de abrupte pressie die erdoor wordt
uitgeoefena op de positie van zulke
landen als Japan?
De regering Nixon heeft zich in het
geval van Zu d-Vietnam steeds beroe
pen op de geloofwaardigheid van de
Verenigde Stalen in de rest van de
wereld als een van de belangrijkste
redenen om Saigon te blijven steunen.
Geldt dit argument dan ook niet ten
aanzien van Fm mosa, dat door de toe
nadering tussen Washington en Peking
onherroepelijk klem komt te zitten?
Zou het beoogde resultaat, namelijk een
dialoog met Peking, niet even goed op
andere wijze bereikt kunnen worden?
De actie vormt een onderdeel vade
regeringsmaatregelen om de hoofdstad
voor te bereiden op een mogelijke nieuwe
uitbarsting in het conflict met Israel.
Functionarissen hebben geklaagd dat
jaarlijks zeker twaalf miljoen arbeidsuren
verloren gaan wegens het te laat op het
werk verschijnen. Maar de cartoonteke-
naar Salah Gahin van het blad „Al
Achram” gaf als commentaar dat het
enige resultaat van het vroeg naar bed
gaan een nog sterkere bevolkingsaanwas
zal zijn.
In Barcelona marcheerden een honderdtal
jonge betogers door een drukke straat. Ze
gooiden zelfs een brandbom, zonder echter
veel schade aan te richten. De politie
kwam tussenbeide, maar het is niet duide
lijk of er arrestaties zijn verricht. Het
universitaire en middelbare onderwijs lag
praktisch stil. Op alle faculteiten en aan
een groot aantal middelbare scholen werd
gestaakt.
De achtergrond van dit verzet is de
chaotische toepassing van de nieuwe on
derwijswet. In het kielzog van de schuch
tere liberalisering van de Spaanse politiek
van de jaren zestig, bereidde het ministe
rie toen, voor het eerst sinds een eeuw,
een volledige vernieuwing van het Spaan
se onderwijs voor. Het gedurfde wetsvoor
stel werd aangenomen en is nu van
kracht, maar de praktische toepassing er
van stuit op duizend-en-een moeilijkheden.
diep in zijn hart ontkennen: er is einde
lijk weer een stukje spanning in het
bestaan.
Huisvrouwen houden een race met de
tijd, of ze elektrisch koken of niet, om de
lamspoot dampend op tafel en in de
magen te krijgen voordat een meneer van
de elektriciteit in een ver kantoor achter
een bureau met veel knoppen zijn hebbe
rige vinger op het toetsenbord drukt. Uit
vliegt het licht, het broodrooster en Coro
nation Street op de televisie.
CAIRO. (Reuter) Voor de bevolking
van de Egyptische hoofdstad Cairo geldt
met ingang van deze week het devies
„vroeg naar bed” Bioscopen en theaters
gaan twee uur eerder dan normaal dicht.
Ook de televisie scheidt er vroeger mee
uit.
(Van onze redacteur in Madrid)
MADRID Aan de Spaanse universiteiten is gisteren opnieuw onrust uitgebroken.
De minister van Onderwijs, Villar-Palasi kwam voor de „Cortes”, het „parlement”
van Madrid, om rapport uit te brengen over de onderwijsvernieuwing met betrekking
tot de universiteiten. Dit werd door de studentenleiders aangegrepen om een „dag
van strjjd tegen de onderwijswet” uit te roepen.
Londen is on wezenlijk van de duister-
nis. Zelfs vaste herkenningspunten zoals
de zuil van Nelson op Trafalgar Square of
de Big Ben zijn vormeloze klompen ge
worden. Alleen bij Heath voor de deur in
Downingstreet branden vijf grote lan
taarns. En zijn elektrisch orgeltje zal het
ook nog wel doen.
Goede wenken, waarmee Britten door
gaans tegenover elkaar niet royaal zijn
(men groet de buurman nauwelijks), gaan
nu van mond tot mond. Eet razendsnel de
koteletten uit het diepvriesvak van de
koelkast op, want de gesmolten ijsblokjes
druipen al door de kastnaden. En ga maar
vroeg naar bed met een extra wollen
deken. In het najaar zullen de lichtjes het
wel weer doen. Ook bij de afdeling bevol
king op het stadhuis.
Er zijn Britten die zich nu al verheugen
op de lange rijen die dan in november
voor het loket zullen staan. Overigens, dit
stukje werd geschreven onder het schijn
sel van een petroleumlamp, geschenk van
continentale vrienden tjdens de vorige
stoomrantsoenperiode in december 1970,
en van een rode gedraaide kaars, spilziek af
restant van Kerstmis. Voor noodgevallen
is er ook altijd nog een knijpkat binnen
handbereik.
De meeste slachtoffers vielen door
overmatig gebruik van alcohol en ruzies
die daar het gevolg van waren.
