Dr. L. de Jong in tv-interview:
BREDASE DRIE ZIJN NIET BIJ
UITSTEK VOOR DEPORTATIE
JODEN VERANTWOORDELIJK
Joegoslavië
vraagt KLM
om hulp
Veenendaal subsidieert
anti-F ranco-litteratuur
Koninklijk paar naar Canada
Minister keurde zijn
overplaatsing goed
Wij zijn
gespecialiseerde
jersey
specialisten.
Schot van
Adjudant signaleerde misstanden
onbekende trof
Antilliaan
Geen sollicitaties
aow en aww
van vrouwen
voor ambt van
commissaris
Personeelsbeleid
PZEM wordt
herzien
Minister vraagt inlichtingen
twaalf auto’s
JERSEY SHOP
Jeugdige inbrekers
stalen ook
Nieuwe regeling
vrijwillige
premiebetaling
Man reed elf
jaar zonder
rijbewijs
I
NIET VASTSTAAND
Dl
DINSDAG 22 FEBRUARI 1972
2
Minister Geertsema:
Onderzoek ontploft
vliegtuig
Dat zit zo. We hebben
uitsluitend jersey en tricot voor u.
En daarin voeren we dan alleen
maar de toonaangevende
merken. Waardoor u zeker bent
van topkwaliteit en grote stijl.
Dat geldt voor deux-pièces
en japonnen. Maar ook voor een
’’gewone” pullover.
Komt u gerust kijken of we
gelijk hebben.
Barteljorisstraat 27 Haarlem
telefoon (023) 320618
1
i
F
MINISTER GEERTSEMA
•1
DR. L. DE JONG
ADVERTENTIE
van de Fellow-
In Toronto zal de prins de première
»1
DEN HAAG. Geen enkele vrouw is
aan minister Geertsema van Binnenlandse
Zaken voorgedragen voor de benoeming
tot commissaris der koningin in Overijs
sel. Ook heeft geen enkele vrouw naar dit
ambt gesolliciteerd.
MIDDELBURG. Het personeelsbeleid
bij de Provinciale Zeeuwse Energie Maat
schappij in Middelburg moet volledig ge
reorganiseerd worden. Een onderzoek, in
gesteld door een adviesbureau voor be
drijfsorganisatie, naar het arbeidsklimaat
en het functioneren van de organisatie bij
de PZEM heeft uitgewezen dat er op het
gebied van communicatie en informatie
binnen het bedrijf in voorgaande jaren
nogal wat ontbroken heeft-
kantonrechter
en
Bovendien pleegden zij in Eindhoven vijf
inbraken in woningen, waarbij kleuren-
tv’s, zwartwit-tv’s, radio’s en sieraden wer
den gestolen. Een auto en een kleuren-tv
konden worden opgespoord. Naar de rest
wordt nog gezocht. Er zijn volgens de po
litie nog meer arrestaties te verwachten.
Dr. De Jong ziet de „Drie van Breda”
als de uitvoerders van een beleid, waar
voor de verantwoordelijkheid lag bij Seyss-
Inquart en zijn naaste medewerkers, in het
bijzonder de zogenoemde „General-Kom-
missare” met wie Seyss-Inquart iedere vrij
dag placht te vergaderen. Op dit hoge ni
veau werd, aldus dr. De Jong, in de zomer
van 1940 besloten om de joden in Neder
land te isoleren en aan de bedelstaf te
brengen. Op datzelfde niveau is in de zo
mer en in de herfst van 1941 besloten om
die joden te deporteren.
len. Volgens hun zeggen wordt in vrijwel
alle centra voor Spaanse gastarbeiders het
doen en laten van de bezoekers scherp in
de gaten gehouten.
EINDHOVEN. De Eindhovense poli
tie heeft drie jongelui gearresteerd, twee
van 18 en éné van 14 jaar. Z(j hebben in de
afgelopen weken twaalf auto’s gestolen; 7
in Eindhoven en 5 in Breda, Helmond, Til
burg en Waalre.
Minister Van Agt van Justitie, die in
hetzelfde programma na een gespek met
tegenstanders van vrijlating om commen
taar werd gevraagd, gaf toe dat de per
soonlijke reacties „je wel aangrijpen, ook
al had ik wel reacties verwacht”. Verder
gaf hij geen commentaar en bleef hij bij
de brief, die de regering aan de Kamerle
den heeft gestuurd. Over deze brief zal op
dinsdag 29 februari in het openbaar wor
den gedebatteerd, na een hoorzitting van de
Kamercommissie van Justitie deze week
donderdag,
Onder bepaalde voorwaarden is het mo
gelijk geworden dat weduwen of ouderlo
ze kinderen van tussen 30 september 1959
en 1 januari 1972 overleden niet verze
kerde personen alsnog met ingang van
1 januari 1972 recht verkrijgen op AWW-
pensioen. Het Voorlichtingscentrum Socia
le Verzekering (VSV) in Amsterdam ver
strekt op verzoek nadere bijzonderheden.
ROTTERDAM Na de televisie-uitzen-
ding over het sinds twee weken vermiste
12-jarige Rotterdamse meisje Anita Pot
huis zjjn dertig tips bij de politie ontvan
gen. Een klein gedeelte ervan is aanleiding
voor een nader onderzoek.
De adjudant bracht de minister van
Defensie per brief van de malversaties op
de hoogte. Volgens hem werd geen onder
zoek ingesteld, maar keurde de minister
zijn overplaatsing goed. Hij beschouwde
de handelingen van de minister als mis
bruik van bevoegdheid.
Mr. M. Vrolijk. De benoeming van mr. M.
Vrolijk tot commissaris der koningin in
de provincie Zuid-Holland is nu offici
eel bekend gemaakt. Mr. Vrolijk zal op 1
april in functie treden.
Patiënt zoek. Sinds 31 december wordt
de 37-jarige Harm Bartels uit de ver
pleeginrichting „Randstede” in Scheemda
vermist. Tot nu toe hebben zoekacties
geen enkel resultaat opgeleverd.
I
cus
dec
de
we
eei
rin
he'
1
vri
hij
En
sp<
Di
als
w<
en
ee
1
1
i
1
i
zc
a;
hi
r<
jc
di
ir
z<
t<
t<
n
F
ii
q
V
S
r
Di
vi
pe
ve
Hi
A
oi
X
SOESTERBERG. Koningin Juliana
en prins Bernhard zijn vanmorgen om 9
uur van Soesterberg naar Canada en
Amerika vertrokken in de gloednieuwe F-
28 Fellowship, die deze maand door de
Fokkerfabrieken aan de regering is over
gedragen. De koningin zal in Montreal
een bezoek brengen aan prinses Christina.
De prins zal, na eveneens een kort bezoek
te hebben gebracht aan zijn dochter, in
Canada onder andere besprekingen voeren
over fondsenwerving voor het Wereldna-
tuurfonds.
Dood opgehelderd. Het hernieuwde onder
zoek naar de verdrinking van de 27-
j arige mevrouw Engelina Schoon veld
van der Tuuk op zondag 14 november
1971 in ’t Zand, is gestoten. Op die da
tum werd het lijk van de vrouw in een
sloot door haar man gevonden. Zij had
de zaterdag tevoren tegen middernacht
de echtelijke woning verlaten om een
boodschap te doen. Het in eerste instan
tie gesloten onderzoek leidde tot de con
clusie van een ongeluk. Deze conclusie
is door het nieuwe onderzoek bevestigd.
Het onderzoek was heropend na een bin
nengekomen anonieme brief aan de po
litie.
Met het bekend maken van deze feiten
heeft de bewindsman de beschuldiging
weerlegd, dat hij met zijn verklaring over
de komende benoeming van de nieuwe
commissaris zich aan discriminatie zou
hebben schuldig gemaakt. De verwijten
daarover waren afkomstig van de actie
groep „Man vrouw maatschappij,” naar
aanleiding van de mededeling van minis
ter Geertsema dat „vrijwel zeker geen
vrouw tot commissaris der koningin in
Overijssel zou worden benoemd”.
De bewindsman vindt het onbegrijpe
lijk, dat de actiegroep hem van discrimi
natie beschuldigde, terwijl de groep zelf
van zijn officiële oproep aan de gehele
bevolking geschikte personen, dus ook
vrouwen, voor te dragen, geen gebruik
heeft gemaakt. Het zou volgens mr.
Geertsema juist op de weg van een actie
groep als „Man vrouw maatschappij” heb
ben gelegen hem een voordracht van een
aantal voor het ambt van commissaris der
koningin geschikte vrouwen te doen.
DEN HAAG De 26-jarige op Curacao
geboren en in Den Haag wonende Winston
Carrington is maandagavond in het cen
trum voor buitenlandse arbeiders „De
Poort” in Den Haag neergeschoten. Hjj
werd met een schotwond in de linkerzij
opgenomen in een ziekenhuis, waar een
spoedoperatie nodig bleek. De politie sloot
„De Poort” enkele uren om te zoeken naar
de dader, die echter niet werd gevonden.
Het schot op de Antilliaan werd afge
vuurd vanaf een binnenplaats Carrington
stond in het recreatiecentrum voor de An-
tillianen op vijf meter afstand van het
raam, waar doorheen op hem geschoten
werd. Hij strompelde naar buiten en werd
op straat in de omgeving van „De Poort”
aangetroffen door de bemanning van een
politiewagen, die hem naar het ziekenhuis
bracht.
De toestand van de Antilliaan was van
morgen nog zodanig dat hij niet door de
politie gehoord kon worden. Het motief
voor de schietpartij is onbekend.
Het Tweede-Kamerlid mej. mr. Goud-
smit (D’66) vindt het onjuist dat de
Rooms-Katholieke Kerk vanaf 1950 onon
derbroken bezig zou zijn geweest om de
drie van Breda vrij te krijgen. „Als K.V.P.-
voorzitter De Zeeuw zich, door voor vrij
lating te zijn, aan de katholieke leer ge
bonden acht, dan moet hij ook bedenken,
dat die kerk in de oorlog niet zo erg van
zich heeft laten spreken” zei het Kamer
lid maandagavond voor de AVRO-televisie.
Vrije Universiteit. De colleges van curato
ren en directeuren van de Vrije Univer-
siteit gaan niet in op de eis van de stu
dentenraad van de V.U. om de verkie
zingen voor de universiteitsraad voor
1972 uit te stellen. Het verzoek om uit
stel is gedaan omdat de studenten en de
wetenschappelijke staf het niet eens zijn
met het voorgestelde bestuursmodel.
In een brief aan de actiegroep heeft de
minister meegedeeld, dat hij niet in staat
is een vrouw te benoemen, wegens het
ontbreken van een voordracht of een
sollicitatie van een vrouw.
HILVERSUM „Als historicus zeg ik: Het is niet juist om te stellen
dat Kotalla, Aus der Fünten en Fischer bij uitstek verantwoordelijk zijn
voor de jodendeportaties. Het is niet juist, zelfs niet als het zo staat in de
sententies en de arresten van de bijzondere rechtspleging”. Dat zei maan
dagavond dr. L. de Jong, de directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogs
documentatie, tijdens een interview, uitgezonden door AVRO’s Televizier-
magazine.
geen vrede mee hebben dat mensen als
symbolen worden behandeld in onze sa
menleving” zei dr. De Jong.
uitgevoerd voor het opnemen van brand
stof.
De koningin en prins worden begin
maart in Nederland terugverwacht.
De F-28 wordt gevlogen door een be
manning van Martinair, welke onderne
ming voor de Nederlandse regering de
Fellowship in beheer heeft. Martinair
heeft een speciale bemanning aangewezen
voor de nieuwe machine. Gezagvoerder is
Hendrik Geut, co-piloot Hans J. H. Goett-
gens en boordwerktuigkundige W. Bou-
man. Twee stewardessen maken de reis
mee.
Nagaande wat er met die „General-Kom-
missare” en met de zogenoemde „Beauf-
tragte” in de provincies en de grote steden
na de oorlog is gebeurd, kwam dr. De
Jong tot de conclusie, dat van die enkele
tientallen verantwooirdelijken er niet één
adequaat is berecht. De meesten zijn bij
gebrek aan bewijsmateriaal naar Duitsland
teruggestuurd
„De verantwoordelijkheid voor de joden
deportaties ligt in de eerste plaats op het
beleidsniveau, dat beleidsniveau waar bij
gebrek aan bewijsmateriaal en doordat de
mensen van de bijzondere rechtspleging
ondanks al hun ijver en toewijding toen
de verantwoordelijkheidsverhoudiiingen niet
goed konden overzien, nauwelijks adequate
vonnissen geveld zijn”, aldus dr. De Jong.
„Doordat we de vier uitvoerders (inclu
sief Lages) van dat beleid zo lang hebben
vastgehouden en doordat over hen en
eigenlijk alleen maar over hen jarenlang
in onze kranten is geschreven, is onver
mijdelijk bij velen de indruk ontstaan, dat
de vier werkelijk schuldigen zijn. Zij zijn
daardoor de symbolen geworden. Ik kan er
aanduidde als „Latijns-Amerikaanse toe
standen.” Hij verklaarde onder meer dat
aan de „Lotto-affaire” een einde was
gemaakt, nadat de adjudant hierover ge
rapporteerd had.
Namens de minister van Defensie stelde
mr. W. D. H. Asser, dat het hoofdmotief
voor de overplaatsing van de adjudant
naar een sergeant-majoorsfunctie elders
in de eerste plaats was geschied, omdat
hij voor die functie juist de geschikte
man was. „Herstel van de werksfeer” bij
het territoriaal commando was volgens
hem een bijkomstige reden, maar zou,
als dit het hoofdmotief was geweest, nog
niet onoirbaar geweest zijn. Volgens mr.
Asser is er wel degelijk aandacht besteed
aan de door de adjudant gesignaleerde
misstanden. Hij vroeg het Ambtenarenge
recht de adjudant in zijn beklag niet
ontvankelijk te verklaren.
Het Ambtenarengerecht zal uiterlijk over
drie weken uitspraak doen.
HEERLEN. „Ik rijd al 11 jaar
zonder rijbewijs maar dit is de eerste
keer dat ik brokken maak”. Dit zei
niet zonder trots een 31-jarige inwoner
van Hoensbroek maandag tegen de
kantonrechter in Heerlen toen hij te
recht moest staan voor het veroorzaken
van een aanrijding.
Naast deze scherpe aanval van de tegen
standster van vrijlating van de drie oor
logsmisdadigers, wees zij erop dat de meer
derheid in de Tweede Kamer bij het debat
over het regeringsstandpunt (vrijlaten)
nog helemaal niet zo duidelijk is. „Er zijn
50 voorstanders, 50 tegenstanders en 50
twijfelaars. De protesten uit het Neder
landse volk kunnen nog de nodige indruk
maken”, aldus mejuffrouw Goudsmit.
Onderwijsoverleg. Minister Van Veen van
Onderwijs heeft een centrale commissie
voor onderwijsoverleg ingesteld. De
commissie zal 24 vertegenwoordigers uit
het onderwijsveld tellen. Zij zal één
keer per twee maanden bijeenkomen.
DEN HAAG. Het Ambtenarenge
recht in Den Haag behandelde gisteren het
beroep van een 51-jarige adjudant tegen
zijn overplaatsing. Volgens de adjudant
was hij in 1966 en 1967 enkele malen
overgeplaatst, omdat hij misstanden had
gesignaleerd bij het territoriaal comman
do Utrecht, waar in diensttijd en met
gebruikmaking van dienstmateriaal aan
de Duitse Lotto werd meegedaan en in
diensttijd gehandeld werd in levensmidde
len. Ook enkele van zijn superieuren zou
den daaraan hebben meegedaan.
Tevens krijgen zij, die zich destijds niet
tijdig hebben aangemeld voor vrijwillige
premiebetaling AOW, hiertoe opnieuw de
gelegenheid en wel uit erlijk tot 1 januari
1973. Voor de vrijwillige premiebetaling
komen in aanmerking zij, die na het
bereiken van de 15-jarige leeftijd maar
vóór 1 januari 1957 in Nederland hebben
gewoond en nooit verplicht verzekerd zijn
geweest, zij, die sedert 1 januari 1957
gedurende een of meer tijdvakken niet
verzekerd zijn geweest en degenen, wier
verplichte verzekering na 31 december
1956 is geëindigd. Wie vóór 1 januari 1972
uit Nederland is vertrokken maar nog niet
voor vrijwillige premiebetaling AOW heeft
gemeld, kan dit alsnog doen tot uiterlijk 1
januari 1973.
De vrijwillige premiebetaling heeft tot 1
januari 1972 alleen betrekking op de AOW
maar vanaf deze datum dient men voor
AOW en AWW gezamenlijk premie te be
talen.
Is de verplichte verzekering vr 1 januari
1972 geëindigd en komt de betrokkene in
1972 te overlijden vr hij zich heeft aange
meld, dan kunnen aanmelding en premie
betaling nog door een ander worden ver
zorgd. Hierdoor is het mogelijk dat de
weduwe of de ouderloze kinderen in zo’n
geval nog recht verwerven op AWW-
pensioen.
UTRECHT. Sinds 1 januari 1972 is
een nieuwe regeling van kracht, waardoor
naast de vrijwillige premiebetaling voor
de Algemene Ouderdoms Wet (AOW)
thans ook die voor de Algemene Wedu
wen- en Wezenwet (AWW) mogelijk is
geworden. Wie niet (meer) in Nederland
verzekerd is kan hierdoor niet alleen
recht verwerven op een (hoger) ouder-
domspension, maar ook recht op AWW-
pensioen voor zijn weduw’e of ouderloze
kinderen.
Het onderzoek heeft ruim vijf maanden
gdueurd. Uit een enquête kwam duidelijk
naar voren dat het uitvoerend administra
tieve personeel over het bedrijf als geheel
niet tevreden was. Ruim de helft van deze
mensen heeft er wel eens aan gedacht
elders te solliciteren. Ook was men onte
vreden overd e manier waarop het bedrijf
geleid werd.
De moeilijkheden bij de PZEM werden
1970 door publikaties aan het licht ge
bracht. Daarin stonden twee punten cen
traal. In de eerste plaats de verschrijvin
gen die de directeur, binnen dit bedrijf,
ten eigen gunste zou hebben gepleegd en
ten tweede het onmenselijk personeelsbe
leid. De directeur nam ontslag en de
Staten van Zeeland drongen bij de Gede
puteerde Staten aan op het instellen van
een reorganisatie-onderzoek binnen de
PZEM.
„Wordt een militair, die weigert zich te
conformeren aan de strafbare onwettige
praktijken van zijn superieuren, met ver
nietiging van zijn persoonlijkheid en
maatschappelijk bestaan bedreigd?” vroeg
de adjudant het ambtenarengerecht. Hij
verzocht rehabilitatie, herstel van de hem
en zijn gezin toegebrachte schade en
leed, en zijn vertrouwen, in een rechts
staat te leven, niet te beschamen.
De nu gepensioneerde commandant van
het territoriaal commando Utrecht werd
als getuige gehoord over wat de adjudant
Bestormd door zijn drie zoontjes,
Willem-AlexanderJohan Friso en
Constantijn en hartelijk omhelsd door
prinses Beatrix is prins Claus gister
avond op Schiphol teruggekeerd van
zijn reis naar Tanzania. De prins is
tien dagen in Tanzania geweest in zijn
hoedanigheid van voorzitter van de
Nationale Commissie Ontwikkelings
strategie 1970-1980. Hij bezocht in
diverse delen van het land de Neder
landse vrijwilligers, die daar werk
zaam zijn. Even vóór de aankomst
van prins Claus deed prinses Beatrix
haar zuster, prinses Irene met haar
zoontje, die naar Parijs vertrok, uit
geleide.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Minister Geertsema
van Binnenlandse Zaken heeft het ge
meentebestuur van Veenendaal om inlich
tingen gevraagd over het gemeenteraads
besluit subsidie te verlenen ter bekosti
ging van anti-Franco-Iiteratuur ten be
hoeve van het plaatselijk recreatiehuis
voor Spaanse gastarbeiders „La Casa”. Het
P.v.d.A.-gemeenteraadslid Van Hal heeft
daarbij gezegd dat grote groepen Spaanse
gastarbeiders „La Casa” niet willen bezoe
ken omdat zij zich daar bespioneerd voe-
De kantonrechter waardeerde
’smans eerlijkheid en hield bij de
bepaling van de strafmaat rekening
met het feit, dat de man al enige tijd
rijlessen neemt. Hij kwam er af met
100 boete voor het rijden zonder
rijbewijs en 100 voor het veroorzaken
van de aanrijding.
SCHIPHOL De crash- en de voice
recorder van het op 26 januari in Tsje-
choslowakije verongelukte gloednieuwe
Joegoslavische DC-9 verkeersvliegtuig zul
len volgens de berichten van het Joegos
lavische persbureau Tanjug naar ons land
worden gezonden om in een laboratorium
van de KLM op hun inhoud te worden
geanalyseerd.
De Spaanse ambassadeur in Den Haag
heeft de aandacht van de minister geves
tigd op perspublikaties over het Veenen-
daalse gemeenteraadsbesluit.
Volgens het ministerie heeft de ambas
sadeur niet zijn beklag gedaan over het
geen gezegd is over controle vanwege de
Spaanse ambassade. Evenmin heeft de
ambassadeur gevraagd om het onthouden
van goedkeuring aan het gemeenteraads
besluit, anti-Franco-literatuur te bekosti
gen.
Binnenlandse Zaken ontkent met na
druk dat Veenendaal met zoveel woorden
gekapitteld zou zijn wegens het raadsbe
sluit. Het ministerie van Cultuur, Recrea
tie en Maatschappelijk Werk subsidieert
de begeleiding van gastarbeiders. Onder
deel van die begeleiding is de lectuur
voorziening. In mei 1970 heeft de toenma
lige CRM-minister, mejuffrouw Klompé,
in antwoord op vragen van het toenmali
ge Tweede-Kamerlid Nederhorst (P.v.d.A.)
nadrukkelijk verklaard dat aan de subsi
diëring geen beperkende voorwaarden van
politieke aard worden gesteld.
Het ministerie van CRM is niet géluk
kig met het subsidiebesluit van Veenen
daal. Het is ongebruikelijk dat een ge
meente subsidie geeft met zo’n bestemd
doel. Gemeentelijke subsidies voor de be
geleiding van gastarbeiders zijn algemene
subsidies.
Daar de actie-radius
ship” ongeveer 3000 km. bedraagt en de
afstand tussen Nederland en Montreal
bijna tweemaal zo groot is, maakt het
vliegtuig een omweg via Ijsland en
Groenland waar tussenlandingen worden
bijwonen van de film „Living Free”. Op
28 februari vertrekt de prins uit Canada
naar Miami in de Verenigde Staten, even
eens voor besprekingen over het Wereld-
natuurfonds Tijdens zijn verblijf in de
staat Florida zal de prins bezoeken bren
gen aan de Everglades en aan Palm
Beach.
De voorzitter van de K.V.P., dr. De
Zeeuw, heeft op een maandagavond in
Alkmaar gehouden verkiezingsbijeenkomst
gezegd, dat de drie van Breda vrijgelaten
moeten worden. De heer De Zeeuw is van
mening dat langer vasthouden van de drie
geen straf, maar een wraakoefening is.
De K.V.P.-voorzitter zei zelf drie jaar in
een Duits concentratiekamp te hebben
doorgebracht. „Ik ben van mening dat het
vrijlaten van deze drie een grotere straf-
vorm is, dan ze langer vast te laten zitten.
Hun terugkeer in de samenleving is een
zware straf”, aldus de heer De Zeeuw.
Volgens het tot nu toe verrichte onder
zoek zou de conclusie moeten worden
getrokken, dat de DC-9 in de lucht ont
ploft is door de explosie van een bom, die
hetzij in Stockholm of in Kopenhagen aan
boord zou zijn gesmokkeld.
Het persbureau Reuter herinnert er
aan, dat volgens niet-officiële berichten
de Oestasji-beweging, een extremistische
organisatie van Kroatische emigranten, er
de hand in zou hebben gehad.
De DC-9 was het eigendom van de
Joegoslavische luchtvaartmaatschappij
JAT. Van de 28 inzittenden overleefde
alleen de stewardess het ongeluk. Zij
wordt nog steeds verpleegd in een Praags
ziekenhuis.
De KLM bevestigde dat de JAT schrif
telijk haar hulp heeft ingeroepen. Op de
crash-recorder hoopt men instrumentale
gegevens van het verongelukte toestel te
kunnen terugvinden, op de voice-recorder
kan worden geluisterd naar de gesprekken
van de cockpit-bemanning.
„Wij beschikken inderdaad over zeer
gevoelige apparatuur voor deze DC-9 re
corders, aldus een zegsman van de KLM,
die zelf immers ook met DC-9 toestellen
vliegt.
i
