N eckermann-directeur
Rolf A. Pagnia:
EEN
WAAR
IS HET
MET
FABRIEK
WANNEER
LOPENDE
DRUK?
Verkeerstip
Doorn in het oog van NBT
TOERISTENBELASTING IN
STEEDS MEER PLAATSEN
SPAANS
3? A
z
BAND”
„WE ZIJN
4c
1
1
7
I
J
4
1
2
3
5
6
M
D
W
O
V
8 15 22 28
JULI
8 15 22 28
9 16 23 30
D 3 10 17 24 31
4 11 18 25
Z 5 12 19 26
AUGUSTUS
Z 6 13 20 27
M 7 14 21 28
D l
W 2
9 16 23 30
10 17 24 31
11 18 25
12 19 26
13 20 27
14 21 28
BI
m j
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1972
i|
VAKANTIETIP W-DUITSLAND
AUTOWEGEN GEREED VOOR ZOMER'72-
-
i
- j
Onder redactie van Udo J. Buys
5
FRANKFORT. Nederlandse reisbureaus worden gedwongen hun
krachten te bundelen, omdat alleen de zeer groten meekomen in de
slag om het massa-toerisme Zij worden tot actie aangespoord door
het snelle succes van Europa’s grootste „touroperator” op de Neder
landse vakantiemarkt: Neckermann. Vorig jaar verzorgde hij 600.000
vliegvakanties, waarvan 32.000 voor Nederlanders. Hij werkte voor
het eerst vanuit ons land.
we dat het toerisme naar Senegal, dat
nu nog niet bestaat, gevestigd is”.
Die ontwikkeling past alweer
in de veelomvattende economische be
drijvigheid van de onderneming. Pagnia
zegt: „Men wil ook in de winter baden
en dat kan op het ogenblik alleen op
de Canarische eilanden”. Maar boven
dien: „Het is een wet van het massa
toerisme dat we een alternatief voor
het zomer-bedrijf moeten scheppen. Het
percentage winterreizen is maar klein.
Een groot deel van ons technische ap
paraat wordt dus 's winters niet benut,
vliegtuigvloten worden ’s winters onvol
ledig ingezet”. Kortom: er is voor hem
alle reden om zonnige wintervakanties
te propageren.
noemt het systeem van toeristenbelas
ting een „onwenselijke zaak”. Hij vindt
het onbegrijpelijk dat er nooit felle
protesten zijn gehoord van de betrok
ken organisaties.
De willekeurige vaststelling van de
datum van ingang kan grote gevolgen
hebben. „Veel hotels hebben al lang
hun prijzen afgegeven aan buitenlandse
reisbureaus. Die zijn vaak erg scherp
berekend. Als de toeristenbelasting plots
daaraan moet worden toegevoegd dan
ontstaan er moeilijkheden met de reis
bureaus Dat gaat de hotelhouders dan
geld kosten”.
Terschelling houdt zich, evenmin als
Vlieland, van de domme wanneer het
op toeristenbelasting aankomt. Eén
knaak de man, te betalen aan de boot,
en anders het eiland niet op. Ook
mooie Rae Jones-Evans ontkomt er
niet aan, als ze ons Waddenrijk ooit
zal bezoeken. Voorlopig houdt ze het
nog maar bij de Australische bran
ding.
de Nederlandse Kampeerraad, de meeste plaatselijke WV’s
en niet in de laatste plaats het Nationaal Bureau voor Toe
risme vinden de toeristenbelasting een slechte zaak.
De adjunct-directeur van het NBT, N. J. M. de Rooij,
De Duitse fabrikant van kant-en-klaar-vliegvakanties (jaaromzet
2,5 miljard gulden) he.eft in eigen land al het Samengaan van con
currenten veroorzaakt. Daar ontstaat de „Tourist Union International”.
Het zou ’s werelds grootste vakantieconcern kunnen worden. Zulke
reuzen wekken argwaan en roepen vragen op. Onze redacteur in
Bonn, Wim Timmers, heeft een reeks vragen voorgelegd aan de
directeur van „Neckermann und Reisen” Rolf A. Pagnia.
de VVV in Kopenhagen heeft met
de stopwatch in de hand uitgerekend
hoeveel tijd toeristen gemiddeld beste
den aan toeristische trekpleisters. Pret
park Tivoli staat aan de kop met
anderhalf uur. Kopenhagens handels
merk, de bronzen zeemeermin uit An
dersens sprookjes, moet het met slechts
drie minuten doen.
HAARLEM. In de redelik dicht
bevolkte landen van Europa, die rjjke-
Ijjk bedeeld zjjn met toeristisch natuur
schoon (stranden, bergen en bossen),
spelen voor de van buiten komende
toerist de eigen vakantiepieken een
niet-geringe rol. In een land als Enge
land maakt dat niet zoveel indruk: de
Brit heeft weinig vakantie, hoogstens
twee weken. Maar Fransen bijvoorbeeld
kunnen er vaak een maand tussenuit.
En wanneer in Parjjs op 1 augustus de
vakanties losbarsten, merkt men dat
aan de kusten wel degelijk.
Waren die kusten eerst gewoon vol,
nu worden ze overvol. Hetzelfde geldt
in Italië voor de berggebieden in het
noorden. In de Dolomieten bijvoorbeeld
is tot 1 augustus alle ruimte van de
wereld. Maar op die datum ontvluch
ten de Romeinen haastig hun blake
rende stad om in de bergen een kouwe
neus te halen. Gevolg: een run op de
hotels, de pensions en de campings.
Het overzicht hieronder probeert in
deze binnenlandse trekken enig inzicht
te geven.
NEDERLAND
De bouwvakantie begint dit jaar, in
de zomer van 1972, op 1 juli en is af
gelopen op 16 juli. De scholieren heb
ben op 1 juli vakantie en moeten de
16de augustus weer naar school. Deze
schooldata wisselen nogal eens. De
meeste Nederlanders gaan op het ogen
blik naar Spanje: meer dan één miljoen.
over toeristeninformatie gesproken.
Bij het VVV in Den Haag hoonden wij
dat er elke dag zeker vier buitenlan
ders aan de balie verschijnen die vra
gen waar de abortuskliniek in de resi
dentie te vinden is. Een naburig hotel
zou hier zelfs wel bij varen.
'4
om nog meer Duitse centjes in de
kassa te krijgen heeft het Nationaal
Bureau voor Toerisme het Rijnhotel
schip „Holland Pearl” de Rijn opge
stuurd. Aan boord zullen complete
meerdaagse uitstapjes naar Nederland
aan de man worden gebracht. Er vaart
ook een klompenmaker, een diamant
slijper en een kaasmaker mee. En ook
twee leeuwenwelpen. De boot vertrok
maandag en blijft tien dagen weg. Er
worden 7000 mensen op verwacht....
DE AANBIEDINGEN (zelfs reizen
naar de pool) en de redenering dat
massa-toerisme lage prijzen mogelijk
maakt, zouden de indruk kunnen wek
ken, dat vliegen naar de Golf van Siam
of naar Egypte („Zes a zeven jaar ge
leden door ons voor het massa-toerisme
ontsloten”) over een paar jaar voor ie
dereen mogelijk is.
Pagnia: „Ik geloof dat niet. Die verre
reizen worden voor lage prijzen aange
boden, omdat een nieuw toeristisch be
drijf moet worden geopend. Eigenlijk
kunnen ze nu al niet meer zo goedkoop
aangeboden worden. De vliegprijzen
zullen nog stijgen; de vakantiestreken
worden duurder. Als u nu voor 1200
gulden naar Bangkok kunt, kost dat
over vijf jaar niet het dubbele maar
bijvoorbeeld 1500 gulden. Bovenpropor-
tioneel zal de belangstelling voor die
verre reizen niet stijgen. Veel groter
blijft de stijging van reizen naar de
Middellandse Zee”.
Het succesproject voor de komende
zomer: Joego-Slavië.
....met 6.116.447 bezoekers in 1971 is
hethet internationale vliegveld van Don
San Juan het Spaanse vliegveld dat de
meeste bezoekers heeft gehad. Dit be
tekent een stijging van 3,5 percent in
vergelijking tot 1970. Het vliegveld van
Gerona aan de Costa Brava ging in een
jaar tijds van 688.570 naar 992.416. In
verband met deze stijging worden er
maatregelen genomen waardoor ook
grotere vliegtuigen zullen kunnen lan
den
en dan nog even de golfliefheb-
bers. Im Mahon op Menorca zijn de
werkzaamheden begonnen aan de eer
ste golfterreinen van dit eiland. In juli
kan er gegolfd worden op de terreinen
van de golfclub Shangri-La.
0
in de eerste negen maanden van
1971 zijn de inkomsten uit het buiten
lands toerisme naar Nederland in ver
gelijking met dezelfde periode van 1970
met 36,3 percent gestegen van 1,1 mil
jard tot 1,5 miljard. In dit tjjdvak
zijn de inkomsten uit het toerisme uit
Duitsland gestegen van 360 miljoen tot
516 miljoen gulden. Dat is met 43,3
percent.
SPANJE
Vakantiesprciding is in Spanje nog
een volkomen onbekend en utopisch
denkbeeld. De schoolvakanties duurden
tot nu toe van juni tot september, maar
er is nu een nieuwe wet in werking,
waarna waarschijnlijk de vakanties zul
len vallen in juli en augustus. De
Spaanse gezinnen met hun kinderen
gaan (vooral) naar de kusten van het
eigen land.
.Rusland geeft in de komende vijf
jaar 300 miljoen dollar uit om meer
toeristen te trekken. Speciaal uit de
Westerse landen met de harde valuta’s.
Business Week, dat dit berichtte,
brengt het offensief in verband met
het komende bezoek van Nixon aan
Moskou. Dit jaar worden in ieder geval
al 60.000 Amerikanen verwacht. Een
kwart meer dan vorig jaar....
DUITSLAND
De school- en bouw vakanties in de
Bondsrepubliek verschillen van plaats
en gebied, in Baden-Wuerttemberg bij
voorbeeld de zomervakantie op 27 juli
en gebied; in Baden-Württemberg bijv,
begint de zomervakantie op 27 juli
en eindigt op 18 september. In Slees-
wijk-Holstein begint de vakantie op
13 juli en is op 26 augustus afgelopen.
Voor de bouwvakvakantie kan de va-
kantietermijn soms wel een paar dagen
verschillen van de schoolvakantie.
Extra aandacht vragen de Olympische
Spelen in de zomer van 1972 van 26
augustus tot 10 september, en enkele
andere Beierse Spelen. Wie niet spe
ciaal (of mede) voor de spelen komt,
kan dit gebied beter mijden
ITALIË
In Italië lopen de schoolvakanties van
juli tot oktober. De werknemers hebben
in het algemeen 20 werkdagen; deze
worden meestal in augustus opgenomen.
De Italianen bezoeken vooral Frank
rijk.
OOSTENRIJK
De schoolvakanties duren van begin
juli tot half, respectievelijk eind augus
tus. Het eerste en tweede weekend van
juli is de vakantiedrukte op de wegen
het grootst. Het door de Oostenrijkers
meest bezochte land is Italië.
FRANKRIJK
De grote volksverhuizing tengevolge
van de zomervakanties duurt in Frank
rijk over het geheel genomen van 1 juli
tot 1 september, met periodieke pieken
om de twee weken. Vele grote onder
nemingen en fabrieken als Renault zijn
in augustus helemaal gesloten. Prak
tisch hebben alle Franse gesalarieerde
werknemers nu vier volle weken be
taalde vakantie.
Spanje is het land, dat. vanwege de
lage prijzen en de tamelijk gemakke
lijke verbindingen, bij de Fransen nog
altijd bovenaan op de lijst staat van de
buitenlandse vakantie-oorden. Daar
naast staan Joegoslavië en Griekenland
hoog genoteerd.
de financiële risico’s kan dragen. Vlieg
tuigen reserveert men een jaar van te
voren, het overnemen van hotelgaran-
ties is zonder stevige financiële basis
riskant. Concentraties zijn noodzakelijk.
Neckermann heeft de „slag aan het
vakantiefront” zelfs als een goede zaak
voor de toeristen aaangesprezen. Waar
schuilen de voordelen? De meest suc
cesvolle strateeg aan het vakantiefront:
„Als grote onderneming ben ik een
economische macht. Ik heb gezag in het
contact met mijn zakenrelatie, bijvoor
beeld de Spaanse hotelier. Wie op Ma
jorca 15.000 bedden onder controle
heeft, is een economische factor voor
dat eiland. Wij hebben gewoon de mo
gelijkheid om krachtig op de prijzen in
te werken en te voorkomen dat een
partner zijn verdrag niet nakomt.”
RAMPEN VOORKOMEN kan inmid
dels ook deze grootheid niet. In Duits
land blijkt meer dan in Nederland dat
vakantiegangers kritischer worden.
Vroeger beklaagde zich ongeveer één
percent van de ‘reizigers bij de vakan-
tieondernemer, nu is het anderhalf per
cent, aldus Pagnia. Wat in de propectus
staat, wensen vakantiegangers inder
daad aan te treffen. Er moet worden
omgeboekt, soms worden terugbetaald,
omdat de bouwwoede in vakantieoor
den (nog) niet in Neckermann’s roos
kleurige verhaal is verwerkt.
Dat laatste geldt vooral in het Spaan
se Torremolinos en de rest van de Costa
del Sol, waar torenhoge hotels elkaar
het uitzicht beroven en aan het
lawaai der hotelbouwers geen eind
komt. Het vakantiegebied had voor dit
jaar een forse stijging van het aantal
bezoekers verwacht. Er zal integendeel
een terugval van 5 procent zijn. Pagnia
daarover: „Ook de prijzen zijn er rela
tief sterk gestegen. Het gevolg van alles
is stagnatie, omdat de klant even snel
reageert als de reisondernemer.
Spanjaarden waren
maar overschatten
,boom’
DE ECONOMISCHE invloed van de
super-grote vakantieondememing gaat,
naar Pagnia’s oordeel, ver. Op de sug
gestie dat de groei van zo’n onderne
ming zozeer zou kunnen ontaarden, dat
HAARLEM. Het aantal gemeenten dat toeristenbelasting
int stijgt snel. Vooral het laatste half jaar was het onder
werp een vast punt op veel agenda’s van gemeenteraden.
Toeristenbelasting is inmiddels al een feit in
SCHOORL. Per jaar moet voor een sta-caravan 145,—
betaald worden. Huisjes doen 105,—, tenten en mobiele
caravans 60,—, bedden in hotels en pensions 24,en
gemeubileerde vertrekken per bed 20,
SCHIERMONNIKOOG. Kosten per nacht: een kwartje.
Kinderen beneden 4 jaar zijn vrij. De belasting is in de
bootprijs inbegrepen. Het wegengeld, de woonforensenbelas-
ting en de kampeerleges zijn hiermee vervallen.
TERSCHELLING. Aan de boot betalen: 2,50 per persoon
Kinderen half geld. Groepsleden: twee kwartjes.
ZUIDWEST DRENTHE. Volgens besluit van het recreatie
schap kost hier een tent- of caravanplaats 10,— per jaar.
Tarieven voor hotels, pensions, zomerhuisjes e.d. volgen nog.
LUYKSGESTEL. Toeristen betalen per nacht twee kwart
jes. Kampeerders ook. Onder twaalf jaar gratis verblijf.
EDE. Kwartje per nacht.
VALKENISSE Ook hier een kwartje per nacht. De ge
meente omdat tevens de badplaatsen Zoutelande, Bigge-
kerke, Dishoek en Koudekerke. Ook in die plaatsen geldt
dus het tarief.
BERGEN. Iedere overnachter betaalt hier dertig cent be
lasting.
VALKENBURG. Veertig cent per nacht voor kampeerders
zowel als voor hotel- en pensiongasten. Er bestond al een
regeling dat hotel- en pensiongasten vanaf de zevende dag
een kwartje per nacht betalen.
EPE. Overnachting: een kwartje.
DOMBURG. Een kwartje per nacht.
LOON OP ZAND. Personen boven de 6 jaar betalen een
kwartje per nacht. Ook in het tot deze gemeente behorend
Kaatsheuvel.
VLIELAND Vlielandgangers betalen 2,50. Kinderen van
4-9 jaar: 1,25. Kleuters zijn vrij. Groepsleden: 50 cent.
Een beslissing over toeristenbelasting wordt binnen af
zienbare tijd genomen in: Vaals, Ameland, Baarle Nassau,
Borger, Amsterdam, Appeltern, Odoorn, Callantsoog, Noord-
wijk, Apeldoorn. Het recreatieschap Veluwe zal eveneens
nog een beslissing nemen.
Met name de Recron (Verenigde Recreatie Ondernemers),
....Brugge gaat wat aan zijn reien
(grachten) doen. Tot nog toe was een
rondvaart je niet altijd een onverdeeld
plezier. In twee jaar tijd worden de
reien nu allemaal uitgebaggerd en
worden er op diverse plaatsen zuive
ringsinstallaties gebouwd
FRANKFORT. ZE SCHRIJVEN
over „de slag van het vakantiefront" en
wekken de indruk dat de toerist’ daar
blij mee moet zijn. Wie voor zijn vakan
tiegeld wat van de wereld wil zien, kan
voor goed duizend gulden 14 dagen naar
Ceylon; Bali is niet eens zoveel duur
der. Maar dan wel met zo’n groot-in-
dustrieel in het massa-toerisme als
„Neckermann und Reisen” er een Is.
Toen werd meegedeeld, dat een aan
tal Nederlandse reisbureaus overweegt
samen te gaan in één maatschappij,
schreef Neckermann aan de Nederland
se pers: „WJj verheugen ons over de
concentratie op de Nederlandse reis-
markt, omdat een scherpe concurrentie
in het belang is van de toerist, die zijn
kostbaarste tijd van het jaar met een
gerechtvaardigd vertrouwen moet kun
nen uitbesteden.”
NECKERMANN boekt op het ogen
blik 10.000 tot 15.000 vakantiereizen per
dag. Voor de Duitsers is 50 percent
van zijn zomerprogramma volgeboekt.
De Nederlandse afdeling is nog niet he
lemaal op de helft. In de centrale boe-
kingsafdeling verbindt een batterij
televisietoestelletjes de meisjes van
Neckermann direct met de centrale
computer.
De kostbaarste tijd van het jaar wordt
uitbesteed aan een fabriek, daar is Nec
kermann’s directeur Rolf A. Pagnia zich
van bewust: „We zijn een fabriek met
een lopende band. Zeventig percent van
de wensen op de markt kunnen we ver
vullen. De overige 30 percent exclusie
ve vakantiewensen passen niet in ons
men op dat verre reizen en voor de
systeem. Daar ligt de kans voor kleine
ondernemers die zich specialiseren, bij
voorbeeld in sport- of onderwijsreizen
of op een bepaald vakantieland. Er is
bijvoorbeeld in Nederland een specia
list voor Israel.”
PAGNIA GELOOFT dus niet dat de
kleintjes van de markt worden verdre
ven. Er zal ook zeker een terugslag ko-
vakanties van Nederlanders op de Wad
deneilanden heeft nu eenmaal zijn be
drijf geen belangstelling. De grote za
ken worden echter in het massa-toeris
me gedaan en daar komt alleen mee wie
met redelijke prijzen kan werken en
De
gewaarschuwd,
niettemin de
men per Neckermann-vliegtuig op een
Neckermann-reis naar een Necker-
mann-dorp in Kenia wordt getranspor
teerd, reageert hij met bewuste zelfbe
perking.
De situatie is zo: „Wij bedrijven
praktisch alleen vliegtoerisme. Daar
voor werken we samen met charter
maatschappijen. Dat zijn specialisten.
We zien daar voor ons geen rol”. Maar:
„Wij kunnen een luchtvaartmaatschap
pij een gezonde basis verschaffen door
een langlopende overeenkomst te slui
ten. En er wordt een woordje meege
sproken als het gaat om de aanschaf
van nieuwe vliegtuigtypes, die voor be
paalde róutes het best geschikt zouden
zijn”.
MAAR NECKERMANN bezit ho
tels... Pagni'a: „Praktisch niet. We
zijn mede-eigenaren van enkele hotels
aan de Middellandse Zee. Principieel
werken we echter met lokale partners
samen”. Alleen als er een duidelijke
beddenschaarste is in een aantrekke
lijke vakantiestreek, wordt in hotels
geïnvesteerd. Daarmee is een nieuw
facet aan de orde van de activiteiten
die een grote touroperator ontplooit:
research, het uitkijken naar nieuwe ge
bieden.
„OOST-AFRIKA heeft nu een echt
strand-vakantiebedrijf. Werkelijk pio
niers zijn we op het ogenblik in Sene
gal. Daar bouwen we een hotel, niet
omdat we ons als hoteleigenaar zien.
We geloven dat er, niet al te ver weg,
nieuwe plaatsen moeten worden ge
vonden waar ’s winters in zee kan wor
den gebaad. Het land heeft een goed
klimaat, de regering wil het toerisme
ontwikkelen en heeft ons gunstige
voorwaarden gesteld. De eerste twee
jaar moet er geld bij, maar dan hopen
i
Duitslandgangers kunnen dit jaar
voor het eerst gebruik maken van
splinternieuwe, landschappelijk zeer
mooie en bovenal rustige Sauerlandli-
nie, de 189 kilometer lange Autobahn
DortmundGiessen. De weg is verre te
verkiezen boven de geijkte, maar druk
ke en onplezierige Autobahn Roerge
biedFrankfurt. Een lijdensweg voor
vele toeristen. De Sauerlandlinie wordt
vanuit Nederland bereikt via het ver
keersplein bij Oberhausen naar Dort
mund. Daar volgen de aanduidingen
(bij „Dortmund West”) naar Siegen en
Giessen. Voor caravans is de Sauer
landlinie prima; de weghelling is
slechts 4 percent. De verbinding
FrankfurtMünchen kent 2 Autobah
nen, die via Würzburg of via Stuttgart.
Via Würzburg verdient de voorkeur.
De weg is mooier en rustiger en de
afstand ongeveer gelijk. Toeristen naar
het Beierse Woud en Noord-Oost-Oos-
tenrijk kunnen nu beschikken over een
nieuwe snelweg naar Regensburg. Toe
risten naar het Moezeldal, Luxemburg
en de Eifel kunnen bij Koblenz de
Autobahn naar Wittlich nemen en
vandaar verder. Het zeer drukke tra
ject FrankfurtKarlsruhe is deels te
vermijden via de nieuwe Autobahn
over DarmstadtHeidelberg. Evenzo is
het rustiger en mooier om via
Heilbronn naar Stuttgart te rijden, dus
niet via Karlsruhe.
.ReckL
Keul
(asset
<furt
Basel
Rh
[Siegen
Lp
Penzberi
‘Garmisch0'
NEDERLAND/ Bremen
armsX^Q Mjrzburg J
NÜrnberoXLZAmberg
^Stuttgart
Zweibrucken LL
KarlsruhJÏQ
I
4 s
