Israels vrouwelijk leger
vaak in
minirok
Armanda
Bruce van
Namens
Jacques
DE HUIZEN
MET ACHTERUITKIJKSPIEGELS
WOW
Brei”
„IN NEDERLAND VERBAASDEN ME
'1
soms in lange broek,
a
KLEURIGE GERECHTEN MET
VLEES EN VRUCHTEN
W'
17
'ys
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1972
Erbij
(Van een medewerkster)
Economie
Laag salaris
Padvinderij
1
Ongedwongen
„Costa Rica”
Schouwburgen
Vrienden
„Chiquita”
-!
IC"?
h-'l
TEL AVIV tijdens lunchtijd
Over de Dizengoff, de drukste
winkelstraat van de stad, flaneren
meisjes in militair uniform langs
de terrasjes. Hun uitdagende
korte rokken en met zorg opge
maakte ogen lijken het overtui
gende bewijs dat het met de mili
taire discipline in het Israëlische
leger nogal meevalt. Tijdens hun
verplichte diensttijd van twintig
maanden proberen de meisjes zo
veel mogelijk vrouw te blijven en
vandaar dat ondanks de voor
schriften hun minirokjes steeds
korter worden. Zo kort zelfs dat
het eigenlijk niet eens meer opvalt
dat ze een uniform aanhebben.
-
J
-•
*-
II
van
VVVVVVVVVVVVVVWVMVVVVWWVVVWVVW«RfWVWVirinrVVVVVWVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVfMVVVVVV
LEZERES
I
Een scène uit „Namens Jacques Brei”. Van links naar rechts Henk van Ulsen, Amanda Bruce, Liselore Gerritsen en
George Ball.
GASTON GOURMET
«mm
■ff
4‘“
een
een
ZE WERD de plaatsvervangend fi
nancieel adviseuse van Mosje Dayan en
beheerde het militaire budget jaren
lang even zuinig als haar huishoudpor
temonnee. De kleine vrij tengere Dvora
ontpopte zich als een briljant econome,
die op alle niet strikt noodzakelijke
uitgaven tot in het alleruiterste bezui
nigde. Sommige militaire commandan-
Texas en speelde, na een korte loop
baan als folkzangeres rollen in Antigo
ne, The killing of sister George, Gipsy,
Romeo en Julia en The Fantastics.
DE ISRAËLISCHE vrouwelijke mili
tairen zijn er in hun minirokjes en
met hun fraaie oogmake-up en zorg-
het een beetje aan het proberen, maar
het is ongetwijfeld de moeilijkste taal
in de wereld. Ik zie wel eens woorden
van 27 letters en als ik Henk vraag
hoe ze moeten worden uitgesproken,
floept hij ze er zó uit”.
„HENK VAN ULSEN vertelde dat er
te weinig goede jonge acteurs zijn. In
Amerika zijn zoveel talentvolle toneel
spelers zonder werk dat ik ze wel een
brief zou willen schrijven om te ko
men en Nederlands te leren. Ik ken er
zo al 25 die het zouden doen. Maar de
taal blijft die afschuwelijke grens die
overwonnen moet worden”.
■A
„HET HAD de grote doorbraak kun
nen betekenen. Maar iedereen zei dat
het stom was, als we Nederland zou
den laten lopen. En we zijn blij dat we
het hebben gedaan, want het is hier
werkelijk fantastisch”. George vertelt
dat de samenwerking met Henk en
Liselore geen nare verrassingen ople
verde. Hij en Amanda wisten dat ze
met twee artiesten van formaat zouden
werken „en daarmee is het altijd fijn
werken”.
In het noodgebouwtje is haar kamer
het enige vertrek waar niet alles ver
veloos en tot op de draad versleten is.
Toen ze het vorige jaar opperbevelheb
ber van het Israëlische vrouwenleger
werd, kreeg ze een paar honderd gul
den om haar werkkamer in te richten.
Ze kocht een imposant bureau en toen
was er nog maar zo weinig geld over
dat zij voor haa’- stafbesprekingen al
leen nog maar een uitschuifbare keu
kentafel met zes beukehouten stoelen
kon bestellen.
„WAAR IK me ook over heb ver
baasd zijn die spionnetjes, die sommige
mensen aan hun raam hebben. Ik
dacht eerst dat het achteruitkijkspie
gels waren voor als het gebouw links
af wilde....”.
AMANDA BRUCE, die met George
op een niet door henzelf ingericht saai
bovenhuis woont in een uitgestorven
buurt van Amsterdam, heeft negen
maanden in de Amerikaanse versie van
„Jacques Brel is alive” opgetreden en
reisde ermee naar Boston, Cincinnatti
en New York. George, geboren in
Pittsburgh, zat in dezelfde produktie
en speelde eerder belangrijke rollen in
musicals als „Guys and Dolls”, „Briga-
doon” en „A funny thing happened on
the way to the forum.”
Amanda ontmoette George twee jaar
geleden. Ze had toen al haar toneeldi
ploma gehaald aan de Universiteit van
Amanda heeft zich over heel wat
dingen in diit land verbaasd. Ze wist wel
dat hier tulpen groeien en dat wind
molens bij het Hollandse landschap
horen maar dat was dan ook alles.
„Een van de verbazendste dingen vind
ik nog steeds die kleden die iedereen
op tafel heeft. En dan die taal! Ik ben
HAAR echtgenoot Eli Tomer, die het
in het leger nooit verder dan soldaat
heeft gebracht, heeft zich allang neer
gelegd bij de drukke werkkring van
zijn vrouw. „Dvora is geen type om de
hele dag thuis te zitten. Als zij geen
kolonel was dan deed zij wel ’iets
anders”, zegt hij tegen vrienden.
waar ze met George het afgelopen
najaar een paar maanden een toneel-
workshop heeft geleid aan een univer
siteit. Zoiets zou ze ook wel in Neder
land willen doen als „Namens Jacques
Brei” over een paar maanden is afge
lopen. Maar misschien dat er in de
zomer bedoeld voor de Engels-spre-
kende toeristen in Amsterdam een
speciaal Jacques-Brelprogramma wordt
gemaakt.
ALS KOLONEL verdient Dvora To
mer ongeveer 1.20C gulden in de
maand. Een forse salarisverhoging zit
er voorlopig niet in want zelfs premier
Golda Meir gaat per maand met maar
2.000 gulden naar huis. De regering in
Jeruzalem probeert alles zo zuinig
mogelijk te doen om zo veel mogelijk
geld voor de defensie over te houden.
HOE ZE in Nederland verzeild is
geraakt? Amanda: „De producer van
de show had de Amerikaanse producer
gevraagd of hij twee mensen kon aan
raden voor de Nederlandse voorstel
ling. Wij waren meteen in. Eigenlijk
begon onze carrière in de States nét
interessant te worden.
Zelf gelooft Dvora Tomer dat kinde
ren van werkende moeders goed uit
zijn; niet alleen omdat zij vroeger
zelfstandig worden maar ook omdat zij
een veel intensievere aandacht voor
hun alledaagse problemen krijgen.
ALS IK aan de legerwoordvoerder
vraag of er in de kibboets ook een
bungalow is waar met elkaar bevriend
geraakte jongens en meisjes samen
kunnen wonen is hij duidelijk geshoc
keerd, maar even later geeft hij aarze
lend toe dat veel in een militaire
kibboets opgeleide jongens en meisjes
na hun diensttijd met elkaar trouwen
en zich dan bij een niet-militaire kib
boets aansluiten.
DE MEISJES doen het lichtere, de
jongens het zwaardere werk, maar bei
den dragen zij zorg voor de verdedi
ging van de kibboets. Wie ’s avonds
niet op wacht hoeft te staan gaat in de
tot discotheek verbouwde bunker dan
sen. Maar de jongens en meisje* heb
ben wel ieder een aparte bungalow.
-.«w.a
;iL
J'.
Appel, perzik en ananas in blok
jes snijden, alles samen kort smoren
in de boter .Vervolgens op de cote-
letten rangschikken. De banaan in
schijfjes snijden, deze door het ge
klopte ei halen en even goudbruin
bakken. Eveneens over de coteletten
verdelen. Droge rijst met kerriesaus
en sla smaakt hier voortreffelijk
bij.
DAT LAATSTE onder meer in de
militaire kibboets Nahal Hagilgal in
bezet Arabisch gebied even ten noord
en van Jericho. Vlak bij de grens met
Jordanië heeft het Israëlische leger een
stuk dorre woestijngrond in een
vruchtbaar landbouwgebied veranderd.
Ongeveer dertig mannelijke en dertig
vrouwelijke Israëlische soldaten bren
gen het terrein verder in cultuur. On
der de moeilijke omstandigheden wordt
hier allerlei veel gevraagde groente
verbouwd.
MOSJE DAYAN, de minister van
Defensie, heeft zoveel oog voor vrou
welijk schoon dat hij nog nooit be
zwaar tegen de militaire minirokjes
heeft gemaakt. En zelfs van de kant
van de commandante van het Israëli
sche vrouwenleger zijn geen moeilijk
heden te verwachten, want de char
mante 39-jarige kolonel Dvora Tomer
lijkt zelf meer op een hoofdrolspeelster
uit een James Bond-film dan op een
militaire magistrate die haar meisjes
stevig onder de duim moet houden.
vuldig gelakte nagels heel wat minder
krijgshaftig uit dan onze Milva’s. maar
sinds de Zesdaagse Oorlog weten de
Arabieren dat schijn bedriegt. Door de
bijzonder grote onderlinge saamhorig
heid zijn een paar duizend voormalige
schoolmeisjes desnoods in staat cm het
openbare leven in heel Israel draaiende
te houden. Daarom worden zij na een
korte militaire training tot verpleeg
ster, onderwijzeres, politieagente te-
lexiste en zelfs tot landbouwkundige
opgeleid.
U hebt ervoor nodig: 4 kalfsschnit-
zels, 4 bananen, 1 a 2 eieren, 150
gr. verse champignons (of 1 middel
groot blikje), 2 stevige tomaten, pe
terselie ,olie en boter, peper en zout.
De kalfsschnitzels kruiden en
daarna bakken. De bananen worden
in de lengte doormidden gesneden
en door de losgeklopte eieren ge
haald. Daarna goudbruin gebakken.
De bamanehelften twee aan twee op
de schnitzels leggen en de kort in
boter gesmoorde champignons (aan
plakjes) en de in schijven gesneden
tomaten er in het midden op leggen.
Het geheel bestrooien met fijnge
hakte peterselie. Hierbij geeft u
rijst en een gemengde salade.
(Van een medewerker)
DE 24-JARIGE Amanda Bruce en de
35-jarige George Bail, twee Amerika
nen in Nederland zijn met hun lied-
jesshow „Namens Jacques Brei” op
tournee. Aan het programma, dat in
Amerika al honderden voorstellingen
heeft beleefd en ook in andere landen
met succes op toneel is gebracht, wer
ken ook Liselore Gerritsen en Henk
van Ulsen mee. Amanda Brace zingt in
de show alléén en met de drie anderen.
George heeft met Henk van Ulsen
onder meer twee „duetten".
Van Annemarie Boertje, wier
vermageringsdieet bestaande uit ba
nanen en karnemelk, vorig jaar en
kele duizenden Nederlandse mannen
en vrouwen hebben gevolgd, ont
ving ik twee recepten, samengesteld
door de chefkok van restaurant Le
DE COMMANDANTE van het Israë
lische vrouwenleger werd in Polen ge
boren maar kwam al met haar ouders
naar Tel Aviv toen ze nog geen jaar
oud was. Ze maakte de moeilijke peri
ode van het Britse mandaat over Pa
lestina mee en moest vlak na de onaf
hankelijkheidsoorlog van 1948 in het
leger. Haar belangstelling ging nu niet
direct naar een militaire carrière uit,
maar toen zij na haar diensttijd
economie ging studeren en haar com
mandante haar vroeg of ze naderhand
militair econome wilde worden nam
ze het aanbod aan en besloot zij in het
leger te blijven.
HET AMERIKAANSE echtpaar is
ervoor gepolst en heeft er wel oren
naar: „We zouden in ieder geval heel
graag hier in Nederland willen blijven.
We zijn met stomheid geslagen zoveel
schitterende schouwburgen als hier
zijn. De ene is nog mooier dan de
andere. Met kantines voor de artiesten
en expositieruimtes”.
KOLONEL TOMER, echtgenote van
een bouwkundige ingenieur en moeder
van twee kinderen, heeft haar hoofd
kwartier in een haveloos noodgebouw
tje op het terrein van het ministerie
van Defensie in Tel Aviv. Het uit
beton, hardboard en golfplaten opge
trokken kantoortje dateert nog uit de
pionierstijd zodat het een paar vrou
welijke soldaten zelfs met bleekwater
en lysol niet lukt om de overloop naar
een ander gebouwtje schoon te krijgen.
De tegels zijn even verweerd als de
Sinai-woestijn, maar in Israël, waar
zelfs de duurste flats in onafgewerkt
beton worden afgeleverd, verwacht je
geen rode loper naar de kamer
een kolonel.
Carreau Rouge in Bern, de heer
Sven Kundert. Beide recepturen
zijn bestemd voor vier personen.
Het eerste noemde hij Paillard de
Veau „Chiquita”.
Twee heerlijke gerechten, die
vooral door de kl eurige vruchten-
garnituur een feestelijker tintje ge
ven aan het dagelijks menu.
Wel, dat trucje bestaat, mevrouw,
en het is in feite een heel gewoon
onderdeel van de keukenuitrusting,
die jammer genoeg nog niet als
standaard in dé pannenset is opge
nomen, voor zover mij bekend dan.
Het is een anti-spatdeksel. Een
groot deksel dat tot op de grootste
koekepand moet passen, het bestaat
uit twee dunne aluminiumplaten,
die beide doorboord zijn met gaten,
die niet recht tegenover elkaar uit
komen. Hierdoor kan de damp, in
de pan ontstaan, ontsnappen, en er
kan gewoon gebraden worden. De
valse spetters die vlekken op mu
ren, tegels, kleding en vloer veroor
zaken, om nog maar te zwijgen
over brandvlekjes op handen en
polsen worden er definitief door
getemd.
Zo’n anti-spatdeksel is te koop in
de huishoudelijke afdeling van de
meeste warenhuizen. Het was ge
woon een heel erg goede vraag die
van belang was voor alle lezers en
lezeressen van deze rubriek.
Het tweede recept noemde hij
Tuna Poh „Costa Rica”. U hebt
ervoor nodig 4 varkensschnitzels, 2
eetlepels honing, 1 appel, 1 perzik,
(eventueel uit blik), 2 schijven ana
nas en enkele maraskijn kersen (of
inplaats van de perzik, ananas en
kersen een blikje vruchtensalade), 1
tot 2 bananen, 1 ei, olie en boter.
'De varkenscoteletten in wat boter
en olie langzaam aanbraden. Kort
voordat ze gaar zijn, in het midden
insnijden en er wat honing in laten
lopen Nu verder gaar braden en op
een verwarmde schaal leggen.
Warm houden.
DVORA TOMER gaat ’s morgens al
om half acht naar kantoor en komt
’s avonds meestal niet eerder dan ze
ven uur thuis. Net op tijd om het
huiswerk van haar 13-jarige dochter
Orith en Ohad, haar negenjarige zoon
te overhoren. Daarna maakt zij wat
boterhammetjes klaar Want in Israël is
ALLE Israëlische meisjes moeten op
hun achttiende jaar in dienst. Alleen
voor speciale studies kunnen zij uitstel
krijgen. De dienstplicht vervalt zodra
een meisje zwanger raakt maar als het
enigszins kan zal zelfs een aanstaande
moeder proberen om haar militaire
basistraining af te maken. De meeste
meisjes vinden het leger namelijk even
leuk als de padvinderij. Dat vrouwen
in oorlogstijd in staat moeten zij om
allerlei belangrijke functies in het
maatschappelijke leven van mannen
over te nemen lijkt hun meer een
bijkomstigheid.
EERLIJK gezegd was Dvora liever
financieel adviseuse gebleven. Ze had
er een sport van gemaakt om tijdens
haar inspectietochten steeds weer nieu
we posten te ontdekken waarop bezui
nigd kon worden. Ze lijkt zich als
„akela” van het romantische vrouwen
leger niet erg op haar gemak te voelen.
Maar ze is te veel militair om haar
opdracht niet plichtsgetrouw uit te
voeren. Vandaar dat zij zich nu al
ruim een jaar bezighoudt met het in
schakelen van haar vrouwelijke mili
tairen in alle sectoren van het maat
schappelijke leven.
Vrouwelijke Israëlische soldaten
op patrouille. Dan hebben de
mini-meisjes hun korte rokjes
verwisseld voor een lange broek.
het de gewoonte om alleen tussen de
middag op school of kantoor warm te
eten.
IN HAAR kantoortje heerst
even ongedwongen sfeer als in
jeugdherberg. In het kleine keukentje
naast haar werkkamer zetten meisjes
ten maakten zich er wel eens kwaad
over dat Dvora er steeds weer in
slaagde om ’s werelds goedkoopste pot
loden, de allervoordeligste kroezen en
de laagst geprijsde slaapzakken in te
kopen. Maar alleen door die optimale
efficiency kon Israël zich de aanschaf
van kostbare wapens permitteren.
EEN LEZERES sneed vorige
week per brief een probleem aan,
waarvan ik geloof, dat het méér
uwer zal interesseren, omdat ieder
een die in de keuken staat ermee te
maken krijgt.
Zij schrijft: „Ik heb één vraag die
u denkelijk minder zal interesseren.
Al enige dagen worstel ik met de
„keuken grote beurt” alle vette toe
standen met vim, en soda enzovoort,
schoonmaken. Als nu alles schoon
en klaar is: hoe kan ik dan het
beste bakken zonder dat alles altijd
rondspettert als een uitbarstende
vulkaan? Het is een ellendig euvel.
Bestaat er een trucje voor bijvoor
beeld biefstuk, saucijsjes, lever, kip-
pelevertjes? Mocht u dit weten en
interessant genoeg vindenbij
voorbaat mijn hartelijke dank.
i-
AMANDA vertelt dat ze in Amerika
bij het zien van foto’s van Liselore
dacht:„dat lijkt me een gewichtige da
me”. „En”, zegt ze nu, „ik dacht, ik zal
wel zien hoe het uitpakt. Maar na vijf
minuten waren alle zenuwen verdwe
nen en zijn we de beste vrienden
geworden”.
Liselore is inderdaad een heel ge
wichtig mens. Henk is erg serieus.
Maar we hebben fijn contact. Dat is
ook een groot verschil met Amerika.
Daar worden artiesten alleen gezien als
mensen die zichzelf verkopen als hoe
ren, slagers of hoe je het wilt noemen.
Hier is een artiest een persoonlijkheid
en dat geeft je een prettig gevoel”.
Amanda vertelt over Zwitserland
in mosgroene v-halstruien en kaki-
minirokjes giechelend thee. En een
charmante sergeante van hooguit 18,
die de telefoon aanneemt, moet het
gesprek even onderbreken om de radio
zachter te zetten, maar even later zijn
de nieuwste Israëlische tophits zelfs in
de kamer van de commandante duide
lijk hoorbaar.
lp
Üji.
j
■ii
