Willard, griezelfilm van het jaar
Stille jongeman neemt
wraak met rattenleger
ANDRE VAN DUIN IS MEER DAN
u krijgt tot 7% bij
de postspaarbank
altijd safe
EEN „GEKKEBEKKENTREKKER”
„Ik speel iedere rol als die maar komisch is"
Centraal boekhuis
meest verkocht
Groot tegelkenner
Simoes overleden
naar Culemborg
Wedstrijden voor
jonge schilders
Titiaan gestolen
„Club van Rome
in Aula-pocket
„Wie is van hout?”
VRIJDAG 3 MAART 1972
(Van onze correspondent)
Via talentenjacht
Van alles doen
overleden
In een vakje geduwd
Acht ton voor beeld
van Henry Moore
AMSTERDAM Vier jaar ge
leden verscheen er in Engeland een
merkwaardige roman die onschuldig
„Ratman’s notebooks” heette, maar
een uiterst macabere intrige bevatte.
De schrijver Stephen Gilbert vertelt
in een korte verantwoording vooraf,
hoe hij toevallig en min of meer
mysterieus in het bezit is gekomen
van enige notitieboekjes die als een
dagboek volgeschreven waren in een
klein, duidelijk en regelmatig hand
schrift. Er werden geen data ge
noemd, maar de geschreven tekst
was telkens geïnterlinieerd, om aan
te duiden dat er enig tijdsverschil
was tussen de aldus ontstane hoofd
stukken.
BERGSCHENHOEK In zijn paspoort
staat als beroep „artiest”. Dat is hij al van zijn
zesde jaar af. Toen zette hij een bolhoed op en
plakte een snor op zijn bovenlip. Dan kwam hij
op tussen de schuifdeuren van het ouderlijk
huis en speelde de rol van Dorus. Het enig kind
met het knalrode haar hield zo zijn ouders en
het bezoek bezig en deed maar dat bleek pas
achteraf van belang zijn eerste ervaringen
op met toeschouwers. Adrie Kyvon uit Rotter
dam was vastbesloten om artiest te worden.
Omdat hij op zijn twaalfde jaar hier en daar
wat had gehoord over het beroep schafte hij
zich alvast een echte artiestennaam aan: André
van Duin. „Ik heb toen”, zegt hij nu grijnzend,
„precies de verkeerde naam gekozen. Duizen
den mensen heten Van Duin. Bijna niemand
Kyvon. Maar je komt nooit meer van die ar
tiestennaam af. Vandaar dat niemand weet dat
ik Kyvon heet”.
ADVERTENTIE
CHARLES BOOST
Willard en zijn gedresseerde ratten.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Op 26 maart zal
In het „Boekhuis” liggen doorgaans ca.
1 miljoen boeken opgeslagen, verdeeld
over bijna 40.000 titels.
met een grote slaapmuts. Hij zingt pieperig zijn won-
derkindlied, kruipt in zijn idiote dracht over het to
neel en laat de toehoorders die bevattelijk zijn voor
deze idioterie het in hun broek doen van plezier. Ook
dat is André van Duin.
Onder de titel „Blij blijven” start in september
een nieuwe cabaretrevue gedragen door André
van Duin (rechts), Conny Vink en Frans van
Dusschoten.
De postspaarbank is altijd vlak bij woning of werk, want op elk
van de 2400 postkantoren kunt u terecht
ANCONA (Reuter) De spectaculaire
reeks kunstdiefstallen in Italië blijft aan
houden. Uit een kerk in de havenstad An
cona werden donderdag twee schilderijen
ontvreemd met een totale geschatte waar
de van 8,5 miljoen gulden. Het kostbaarste
schilderij was een kruisiging, in 1562 ver
vaardigd door de Venetiaanse meester Ti-
tiaan. Het andere, voorstellende „Maria
boodschap”, was van de hand van de 17de
eeuwse meester Guercino.
De diefstal komt op een moment dat de
politie in Ancona nog druk bezig is de stad
weer een normaal aanschijn te geven na
een serie aardschokken die leidden tot een
massale evacuatie en veel schade aanricht
ten.
AMSTERDAM. De Amerikaanse pia
nist Victor Babin is donderdagmiddag in
New York aan een hartaanval overleden.
Babin zou samen met Vitya Vronsky van
17 t/m 20 maart met het Nederlands
Kamerorkest optreden in Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag. Hun pianoduo had
al eerder afgezegd wegens ziekte van
Babin. In hun plaats engageerde het NKO
het pianoduo John en Richard Kontiguglia,
dat eveneens Mozarts concert voor twee
piano’s zal uitvoeren.
Wie hem kent weet dat het een jongen is zonder
zoals men het in zijn geboorteplaats Rotterdam
noemt „kapsies”. Geen kapsones. Zelf als won
derkind in het amusement begonnen. Op zijn 17de
jaar deed hij mee met een talentenjacht en won,
enkele maanden later deed hij mee met AVRO’s
Nieuwe Oogst en won weer. „Er was toen maar één
net op de televisie en het apparaat was tamelijk
nieuw. Dus zaten veel mensen te kijken. Ik kon het
in één klap maken. Iets wat nu niet meer zou voor
komen”, zegt André van Duin. Drie dagen later was
hij beroepsartiest.
Het pasklare scenario van het „Meisje” maakt hem
het leven gemakkelijk. „Het valt me geweldig mee.
Alles wordt aangedragen; show, tekst, liedjes, terwijl
ik anders voor 80 percent mijn eigen show maak.
’s Avonds in Barneveld zegt hij vlak voor hij de
planken op gaat om een personeelsavondje op te luis
teren: „Dat zoveel kranten „bekketrekker” schrijven
NEW YORK, (afp en reuter). Voor een
houten beeld van de Britse beeldhouwer
Henry Moore is dezer dagen op een vei
ling in New York het enorme bedrag van
845.000 gulden neergelegd. Het is het
hoogste bedrag dat ooit voor werk van
een nog levende beeldhouwer is betaald.
Moore maakte het bijna twee meter
hoge beeld, dat de naam „Reclining Figu
re” draagt, In 1945 uit iepenhout. Het is
overgegaan in het bezit van de Londense
firma „Fischer Fine Arts”.
Op de veiling bij „Arke-Bernet Galle
ries” gingen woensdag 62 beeldhouwwer
ken weg voor een bedrag van in totaal
ruim 4,1 miljoen gulden. Hierbij was nog
meer werk van Moore.
De werkdag van André van Duin begint om half
negen. Sinds hij één van de hoofdrollen speelt in
„Het meisje met de blauwe hoed” (zeven afleveringen,
NCRV-televisie, eind van dit jaar) moet hij doorde
weeks omstreeks half elf in Amsterdam zijn voor
repetities, of in Hilversum voor opnamen. Na het
„Meisje” kan komisch artiest Van Duin even uitrus
ten. Meestal rijdt hij dan weer terug naar Bergschen-
hoek, vlak boven Rotterdam, waar huis, hond en
haard wachten, ’s Avonds staat hij voor de vierhon-
derdzoveelste keer in de revue „Lach in de ruimte”
grappen te verkopen, clown te spelen en scherts te
bedrijven, samen met stemmetjes-nabootser Frans
van Dusschoten en zangeres Ria Valk.
Soms heeft hij er 's avonds nog een schnabbeltje
achteraan. Een eenmansshow in Zwolle, Amersfoort
of Eindhoven. De dag dat wij met hem meereisden
was het ’s ochtends Amsterdam, ’s middags Berg-
schenhoek, ’s avonds Barneveld en ’s nachts Den
Haag. De dag eindigde om half drie ’s nachts.
AMSTERDAM. De burgemeester van
Culemborg heeft vanmiddag de eerste
paal geslagen voor het „Centraal Boek
huis”, dat in februari van het volgend
jaar de plaats moet innemen van het in
Amsterdam gevestigde „Boekhuis”. De or
ganisatie keert Amsterdam de rug toe
i.v.m. ruimtegebrek en verkeersmoeilijk
heden. Culemborg is meer centraal ge
legen en biedt ruimte voor uitbreiding.
Een klein gedeelte van het bijna 200
man personeel zal meeverhuizen. Voor de
overigen, ca. 65 pet zal een afvloeiings
regeling worden getroffen.
Het nieuwe gebouwencomplex in Cu
lemborg kost rond f 8,5 miljoen. In deze
plaats komen de nu verspreid liggende
afdelingen boekhuis, bestelhuis en reken
centrum in één gebouw.
AMSTERDAM. De maatschappij „Arti
et Amicitiae” in Amsterdam heeft twee
wedstrijden uitgeschreven voor schilders
die op 1 januari 1973 nog geen 30 jaar zijn.
De prijzen komen uit het Willink van Col-
lenfonds en het Paul Tetar van Elven
fonds.
Voor de Willink van Collenwedstrijd zal
in de tweede week van september in Arti
een tentoonstelling worden gehouden van
alle inzenders. Een jury zal twaalf inzen
ders uitkiezen, die in het voorjaar van 1973
een groepstentoonstelling krijgen aange
boden.
Op de tentoonstelling in september wor
den door een andere jury drie kunstenaars
gekozen, die opdracht krijgen een schil
derij te maken over een nader te bepalen
actueel thema. De kunstenaar die volgens
de jury het best aan de opdracht heeft
voldaan, krijgt uit het Paul Tetar van
Elven-fonds een stipendium van 2500 gul-
vind ik vreselijk. Het is heus niet het enige wat ik
doe. Het is net als met Joop Doderer. Die komt zijn
hele leven niet meer van Swiebertje af. Hij zit in een
hok. Ik word nu ook in een vakje geduwd. Daarom
heb ik die acteursrol in de film „Het meisje met de
blauwe hoed” geaccepteerd. Het was de kans óm te
laten zien dat ik wel iets anders kan”.
Het publiek in Barneveld valt niet mee. Het is niet
al te gemakkelijk los te krijgen. Het blijft een beetje
in de plooi. André zegt tussentijds: „Het is taai van
avond, net taai-taai”. Later blijkt het toch mee te val
len. Tegen het einde van de avond, wanneer André
van Duin alleen op moet met zijn play-back act, is
het publiek zo losgekomen dat er snel gereageerd
wordt met gelach, geroep en applaus.
In Den Haag blijkt het publiek al helemaal „in”
voor een grap. Ieder woord van André valt in goede
aarde. Zijn 20 minuten durende one-man-show krijgt
een ovationele onderstreping. „Ach”, zegt hij, wan
neer we om half drie ’s nachts voor zijn huis stop
pen. „Je weet het nooit met het publiek.
Lachend over zijn toekomst: „Ik speel iedere rol,
als „ie maar komisch is. Ik zou geen serieuze rol kun
nen of willen spelen. Ik zie het niet zo zitten in dat
ernstige”.
André van Duin is 25 jaar, hjj is één van de jong
ste artiesten uit het gezelschap van amusementbren-
gers. Tweemaal per jaar heeft hij een eigen show
voor de televisie. Door sommigen geprezen, door an
deren verguisd. In de kranten heet hij meestal de
„gekkebekkentrekker”, maar hij doet méér. Hij is
een meester in de play back. Een van zijn acts be
staat uit het meedoen met een bandje waarop diver
se smartlappen en wilde muziekjes staan, die hij
dan van gebaren of gesproken commentaar voorziet.
Hij is zanger. Een van zijn aardigste nummers is
„Het wonderkind”, waarin hij op gruwelijke wijze de
draak steekt met alle Heintjes. Hij komt op met een
Vliegende Hollander, gekleed in hansop en getooid
niet wil zeggen dat Daniel Mann niet op
een eigen manier, zij het met behulp van
de fascinerende roman van Stephen Gil
bert, de griezelfilm van het jaar heeft
gemaakt die vooral bezocht zal worden
door lichtelijk masochistische naturen die
hun afkeer voor dieren waarvoor ze
doodsbang zijn, op veilige afstand kunnen
afreageren.
Op zoek
naar h°ge
rente?
AMSTERDAM. „Wie is van hout”
van J. Foudraine was in januari-februari
het meest verkochte boek, zo blijkt uit
een overzicht van de commissie voor de
Collectieve Propaganda van het Neder
landse Boek, samengesteld op basis van
gegevens van 65 boekverkopers. Tweede
was „Een Hollander ontdekt Vlaanderen”
van Godfried Bomans. „Pippi Langkous”
van A. Lindgren stond op de derde plaats.
Vierde was „De man met de witte das”
van Godfried Bomans, 5. „Luns: ik herin
ner mij” (Michel van der Plas), 6. „Elisa
beth R” (Th. Coppens), 7. „Het aanzien van
1971” (Spaamestad), 8. ..De gedresseerde
man” (E. Vilar), 9. „Kankerpaviljoen” (A.
Solzjenitsyn) en 10. „Liefde is” (Grove).
de
Nederlandse versie van het eindrapport
van de Club van Rome over milieuvervui
ling in de boekhandels verkrijgbaar zijn.
Het 224 pagina’s tellende pocketboek in de
Aulaserie (jubileumnummer 500) zal
2.50 gaan kosten. De uitgeverij het Spec
trum in De Meern is van mening, dat dit
belangrijke document niet meer mag kos
ten, omdat het voor een zo groot mogelijk
publiek te betalen moet zijn.
De Nederlandse uitgave (met 48 grafie
ken en 6 tabellen) is een vertaling van de
Engelse uitgave „The limits to growth, a
report for the Club of Rome’s Project on
The Predicament of Mankind”, dat onge
veer tegelijkertijd in New York zal ver
schijnen. De Nederlandse titel luidt:
„Rapport van de Club van Rome, grenzen
aan de groei”.
de eerste plaats natuurlijk op „The birds”,
waarin zich ook een dierengemeenschap
wraakzuchtig keert tegen de mens. En het
huis, waarin zich een en ander afspeelt,
lijkt een beetje op het interieur, waarin
zich „Whatever happened to Baby Jane”
afspeelt en op de gotische villa uit Hitch
cock’s „Psycho”. Trouwens Bruce Davison
die Willard Stiles speelt, (we zagen hem
eerder in „The strawberry Statement” en
„Summer of ’42”) doet in uiterlijk en
gedragingen veel denken aan Anthony
Perkins’ rol in „Psycho”. Wat intussen
In verband met vakantie van de
heer Boost ontbreekt de rubriek
Films in Amsterdam. - Redactie.
LISSABON. Op 64-jarige leeftijd is
dezer dagen in zijn woonplaats Lissabon
de over de hele wereld bekende tegelken
ner ir. Joao Miguél des Santos Simoes
overleden.
De kunstzinnige Portugese ingenieur
kwam herhaaldelijk in ons land om over
tegels inleidingen te houden, doorgaans
onder de hoede van het Cultureel-centrum
Nederland-Portugal-Brazilië. Bij de uit
geverij Martinus Nijhoff verscheen van
zijn hand het plaatwerk „Carreaux cera-
miques Hollandais au Portugal et en
Espagne”.
Simoes heeft ook in het voormalige Ne
derlands Brazilië, rondom Pernambuco
veel Nederlandse tegels gevonden en be
schreven. Deze tegels waren merendeels
afkomstig uit het gesloopte paleis Vrij-
burgh van landvoogd Joan Maurits van
Nassau de Braziliaan in de hoofdstad Ecife.
Simoes bracht voorts de in ons land toege
paste methode ter bescherming van het
DE MAN DIE HEM de boekjes had
overhandigd, had hem dringend verzocht
de aantekeningen te publiceren en ^was
daarna spoorloos verdwenen. Gilberts
boek bestaat na deze inleiding uit de tekst
die hem op zo’n wonderlijke manier in
handen was gespeeld. De eerste zin luidt
„Moeder zegt dat er ratten in de rotstuin
zijn”. „Je zal er iets aan moeten doen”,
zegt ze, „anders zullen ze de hele boel
onder de voet lopen”. Een dreigende zin
die mooi preludeert op wat gaat komen.
Want in plaats van de ratten te verdel
gen. zoals zijn moeder hem vraagt, gaat
de jongeman die Willard Stiles blijkt te
heten, zich hechten aan de dieren, leert ze
kunstjes, dresseert ze om te doen wat hij
wil en wordt op een gegeven ogenblik de
leider van een leger ratten dat zijn beve
len gehoorzaam opvolgt. Naar deze zon
derling die zich in een volgende etappe
met zijn ratten gaat wreken op een sa
menleving die hem niet altijd vriendelijk
behandeld heeft, is de film genoemd die
Daniel Mann naar „Ratman’s notebooks”
heeft gemaakt.
IN DE FILM IS DEZE Willard een wat
in zichzelf gekeerde jongen, die lijdt on
der een dominerende, ziekelijke moeder
(Elsa Lanchester), en onder de bemoei
zucht van goedwillende familie en kennis
sen. Op het kantoor van de fabriek die
eens aan zijn inmiddels overleden vader
heeft toebehoord, maar nu (onrechtmatig,
vindt Willard) in handen is van een
zekere Jones (Ernest Borgnine), voelt hij
zich achteruitgezet. Onder al die omstan
digheden trekt Willard zich terug in een
eigen wereld die toevallig, dank zij de
opdracht van zijn moeder om opruiming
in de achtertuin te houden, de wereld van
de ratten zal gaan worden. Bij een poging
de dieren in een vijver te verdrinken,
ondergaat hij een gevoel van saamhorig
heid en in plaats van ze te doden, begint
hij ze met veel geduld te trainen en ze te
leren om op de menselijke stem te reage
ren.
In de kelder van de vervallen luxe-villa
op een van de Hollywood-boulevards,
waar de familie Stiles woont, groeit op
die manier een gedisciplineerd leger van
ratten die Willard tegen zijn gefantaseer
de of reële vijanden kan inzetten, in de
eerste plaats tegen Martin Jones, zijn baas
die hij ervan beschuldigt zich op slinkse
wijze de eigendommen van zijn vader
toegeëigend te hebben, wat de dood van
de man zou hebben betekend.
Eerst verstoort Willard met enkele ge
trainde ratten een tuinfeest van Jones,
later, als hij zijn ontslag gekregen heeft,
stuurt hij een groter leger op zijn aarts
vijand af die overdekt met de vraatzuch
tige dieren uit het raam van zijn kantoor
springt. Het ligt voor de hand dat Willard
tenslotte zelf het slachtoffer wordt van de
geesten die hij opgeroepen heeft. Vijandi
ge elementen die zich in de, snel groeiend
rattenkolonie nestelen, weten een opstand
tegen hun heer en meester te ontketenen.
IN ZEKERE ZIN LIJKT „Willard” op
verschillende voorafgaande griezelfilms, in
Een nauwelijks in film te realiseren
onderwerp, zou men in eerste instantie
geneigd zijn te denken. Want er komen
niet twee of drie ratten voor in het
verhaal, maar een heel leger van wrieme
lende ratten en een technische studiostaf
kan veel trucs bedenken, maar „Willard”
zou als „horror”-film al gauw door de
mand vallen als er mechanische diertjes
in plaats van echte ratten gebruikt wor
den. Niet voor niets komt in de lijst van
medewerkers de naam Moe di Sesso voor
als rattentrainer die er mede voor gezorgd
heeft dat, bij „Willard”, vergeleken,
Hitchcocks „The birds” tot een wandelin
getje in het park wordt gereduceerd, zoals
een Amerikaans criticus opmerkte. Als
muizen al in staat zijn vrouwen gillend
bovenop een stoel te jagen, dan moeten
ratten wel het uiterste aan tegenzin en
angst bij de mensen oproepen. De hoofd
persoon in George Orwell’s toekomstro
man „1984” spreekt als zijn oordeel uit
dat contact met ratten voor hem het
toppunt van marteling zou betekenen en
op die basis van ingeboren weerzin tegen
deze kleine langstaartige roofdieren be
reikt de film „Willard” zijn gruweleffec-
ten.
gelijke soorten, over naar Portugal.
