Straks weer nieuwe produkten
UNILEVER DENKT WINST
TE KUNNEN VERBETEREN
Personeel met
11.000 mensen
teruggebracht
Europees parlement wil
afspraken tussen
Regering van Smith vreest
zwarte bevolkingsexplosie
grote havens
,Trendbeleid
ambtenaren
handhaven’
I
rook
i
Géén eenzijdige beoordeling
BLANKEN WIJKEN UIT NAAR ZUID-AFRIKA
2
ONTMOETING
KABO- VOORZITTER:
HIM
DEPORTATIE
Wereldbekend Aroma
Vol puur fruit.
Tijdelijk
van 1.68 voor
1.54
DONDERDAG 13 APRIL 1972
Levensmiddelen
(Van onze redactie economie)
Rationalisatie
Mogelijkheden
(Van onze correspondent)
ACCRA De ernstigste crisis
waar de blanke Rhodesiërs thans mee
worden geconfronteerd, is niet de
tegenwoordige agitatie voor Afri
kaans meerderheidsbestuur, maar de
alarmerende zwarte bevolkingsex
plosie. De bevolkingstoeneming, die
op het ogenblik 3,7 percent bedraagt
is groter dan die in India. In 1971 al
léén al werden er in Rhodesië 232.000
baby’s geboren, een aantal dat bijna
gelijk staat aan de totale omvang van
de blanke bevolking, welke uit
250.000 Europeanen bestaat.
Leef met plezier
Rook de échte Pall Mall Export
Wereldbekend aroma
Pall Mali Export
ADVERTENTIE
(Van onze redactie economie)
de
De Europese commissie, het uitvoe
rend orgaan van de gemeenschap, moet
een permanent comité van advies voor de
zeehavenvraagstukken in het leven roe
pen, samengesteld uit vertegenwoordigers
van alle zeehavens van de gemeenschap.
De huidige doelmatige agitatie tegen de
voorstellen van de Britse regering en te
gen het Smith-rgime wordt geleid door een
bisschop, Abel Mazoerewa, die voorzitter
is van het Afrikaanse Nationale Congres,
dat de oppositie aanvoert. Het Smith-re
gime heeft reeds verscheidene malen een
aantal katholieke en protestantse geeste
lijken gedeporteerd wegens hun verbitter
de actie tegen de rassenpolitiek van de re
gering.
Verder zal blanke immigratie door het
onzekere politieke klimaat worden ont
moedigd. De jonge blanke generatie zal
nog meer dan nu al het geval is aarzelen
Rhodesië te beschouwen als een iedeale
plek om een carrière te beginnen. Het feit
In het jaarverslag wordt
vrijwel de gehele verhoging
drijfswinst in 1971, met 20
Andere voorstellen die in de resolutie
worden gedaan:
Er moet ook een onderzoek worden
aangespannen naar de structurele moei
lijkheden in de zeescheepvaart.
Het vervoer naar het achterland mag
niet langer worden beschermd door fisca
le of technische voordelen voor de ver
voerders. Zo zal Nederland de prijs van
de diesel moeten opvoeren en zal Duits
land de spoortarieven niet langer kunst
matig laag mogen houden. Wel moeten de
verbindingen worden verbeterd en met
name de leemten in het lege net moeten
worden opgevuld.
Het Tweede-Kamerlid dr. ir. A. P.
Oele, voorzitter van de commissie, ziet in
de resolutie mogelijkheden voor een aan
zet tot een werkelijk gecoördineerd Eurp-
pees zeehavenbeleid. Hij zei dat woensdag
bij de presentatie van de resolutie op een
persconferentie in Rotterdam. De resolutie
vraagt de Europese commissie afgeronde
voorstellen in te dienen bij de Europese
ministerraad.
Onderscheiding. De aftredende president-
directeur van het Bouwcentrum in Rot
terdam, ir. J. van Ettinger, is benoemd
tot ridder in de orde van de Nederlandse
Leeuw. Deze onderscheiding is hem ver
leend voor het vele werk dat hij heeft
verricht op het gebied van het speur
werk voor de bouwnijverheid.
ROTTERDAM Het Unilever-
concern heeft het volste vertrouwen
in de komende vier tot vijf jaar een
redelijke groei van de winst te kun
nen handhaven. De nadruk zal liggen
op de verbetering van de rentabili
teit, maar de winst zal niet ieder jaar
toenemen met het percentage van
1971. Aldus verklaarde ir. G. I) A.
Klijnstra, voorzitter van de Raad van
Bestuur van Unilever n.v., de Neder
landse tak van het Brits-Nederlandse
concern, dat in meer dan zeventig
landen vestigingen heeft, in zijn toe
lichting op het jaarverslag voor de
pers.
Er moet een sociaal statuut voor de
havens komen, dat stimulerend werkt op
het arbeidsklimaat en op de vakbe
kwaamheid van de havenarbeiders.
De kosten van overslag naar infra
structuur moeten uit de tarieven worden
gedekt. Er zal een geleidelijke aanpassing
van de havengeul moeten komen. De
havens mogen geen extra financiële belas
ting meer vormen voor de desbetreffende
gemeentebesturen.
De Wereldraad van Kerken heeft on
langs de actie gesteund met een gift van
14.000 dollar aan de twee nationalistische
partijen (Zimbabwe African People’s Uni
on en Zimbabwe African National Union),
die tegen het blanke minderheidsregime
strijden. Vele katholieken geloven, dat zij
In het jaarverslag wordt gemeld dat de
grote winst voornamelijk het gevolg is
van rationalisatie, een grotere produktivi-
teit en kostenbesparingen. Er waren
maatregelen nodig om tot een gunstiger
resultaat te komen en dat heeft voor de
personeelsbezetting gevolgen gehad. Eind
1971 had Unilever over de gehele wereld
324.000 werknemers, 11.000 minder dan
een jaar eerder. Wanneer uitvoerbaar
werd de vermindering bereikt door het
natuurlijk personeelsverloop en door
overplaatsing naar andere bedrijven van
het concern. Vervroegde pensionering is
ook voorgekomen, zo werd er in de pers
conferentie bij verteld.
dat Johannesburg een paar uur rijden van
Rhodesië ligt, zal de toekomst van de blan
ke overheersing in het laatstgenoemde
land in de gegeven omstandigheden nog
verder ondermijnen. Men zal eerder over
de grens wippen, dan in Rhodesië blijven
om te vechten, wanneer het Afrikaanse
verzet steeds sterker wordt.
Rhodesië werd door Cecil Rhodes, een
zoon van een Engelse dominee, op 12 sep
tember 1890 gesticht, toen hij met een
groep andere pioniers Salisbury betrad.
Meer dan dertig jaar bestuurde de Britse
Zuidafrikaanse Compagnie, die het eigen
dom van Rhodes was, het land. Later nam
de Britse regering het bestuur over.
Voordat Ian Smith op 11 november 1965
met Engeland brak, was Rhodesië geduren
de veertig jaar een zelfbesturende kolonie
De negers hadden er nooit democratische
rechten. Vooral vlak na de oorlog was
Rhodesië voor vele Britten een paradijs,
waar villa’s met zwembaden en goedkoop
huispersoneel hen in groten getale lokten.
De koopman-avonturier Rhodes werd ook
geïnspireerd door de visie van een Brits
imperium, zich uitstrekkend van Kaapstad
tot Cairo. Als Smith, zoon van een Schotse
immigrant en vroegere RAF-boordschut-
ter, dezelfde droom wil verwezenlijken, is
hij te laat gekomen
In Duitsland wordt een minder floris
sant gaand papierbedrijf gesloten. Over de
gehele wereld zal het personeelsbestand
van Unilever aan het eind van dit jaar wel
iets lager zijn, maar tot ontslagen op
grote schaal zal het concern in 1972 niet
gedwongen worden. Het natuurlijke ver
loop lost de problemen nog op.
(Van onze parlementsredactie)
ROTTERDAM. De commissie voor
het vervoer uit het Europese parlement
wil komen tot een gemeenschappelijk zee
havenbeleid, waarin geen plaats meer is
voor eenzijdige bevoordeling, maar waarin
alle zeehavens autonoom zijn en vrij met
elkaar concurreren. Wel wil de commissie
met het oog op de snelle technische
ontwikkelingen op het gebied van de
overslag- en de tankerbouw komen tot
een zekere samenwerking en taakverde
ling tussen de havens om onjuiste investe
ringen en overcapaciteit te voorkomen.
Bepaalde havens zouden supertankers
moeten kunnen ontvangen, anderen moe
ten worden ingericht voor containerver
voer.
Bij al deze verwachtingen is het na
tuurlijk wel de vraag hoe de conjunctuur
in de wereld zich zal ontwikkelen. Uni
lever ziet de situatie in ons land niet zo
rooskleurig, maar gelooft onder andere in
een kentering aan het eind van dit jaar in
het voor onze economie en Unilever in
het bijzonder zo belangrijke Duitsland.
Ook voor Amerika zijn er nu wat betere
perspectieven, aldus Unilever-econoom dr.
M. Weisglas. Hij verwacht in de jaren '70
een economische groei, zij het in een
Dat blijkt uit een resolutie die de
commissie het Europese parlement ter
goedkeuring heeft voorgelegd en waarover
dit parlement maandag in Straatsburg
gaat debatteren. Bij de taakverdeling tus
sen de havens moet er volgens de com
missie echter wel de garantie zijn dat de
kleinere havens niet in de verdrukking
komen.
De commissie wil de stimulering van
overheidswege van havens, die fungeren
als regionale ontwikkelingskernen, zoals
de Eemshaven bij Delfzijl, niet verbieden.
Daarentegen moet overmatige concentra
tie in sterk geïndustrialiseerde havenste
den zoals Rotterdam, worden tegengegaan
om milieubelasting te voorkomen. De re
solutie sluit dus aan bij het beleid dat de
Nederlandse regering op dit punt reeds
voert.
Volgens de commissie moet er een eind
komen aan het lokken van industrieën
naar de havens met de bedoeling om de
overslag van goederen aan te trekken.
Industrievestiging in de havengebieden
mag alleen nog worden gesubsidieerd om
de werkloosheid te bestrijden of regionale
structuurveranderingen op te vangen, zo
meent de commissie.
UTRECHT. „In het kader van
juiste verhoudingen tussen de inkomens
in het particuliere bedrijf en die bij de
overheid, dient het huidige trendbeleid
voor de ambtenaren gehandhaafd te blij
ven. Geluiden dat dit beleid moet worden
afgeschaft omwille van de economische
situatie, zijn voor ons dan ook duidelijke
wanklanken waartegen niet hard genoeg
kan worden geprotesteerd”.
In Nederland liep het Unllever-perso-
neel met 1000 mannen en vrouwen terug
tot 18.700, waarbij moet worden aangete
kend dat het overnemen van Croklaan
het personeel met 437 leden deed ver
meerderen. Dit jaar zullen in ons land bij
Unilever 300 a 400 medewerkers verdwij
nen, voor een deel is dat inmiddels al
gerealiseerd door het normale verloop.
Zoals bekend moeten bij Iglo in Utrecht
en Lucas Aardenburg in Hoogeveen in
totaal 150 mensen weg.
gemeld dat
van de be-
percent, af
komstig is van de sectoren levensmidde
len, wasmiddelen en toiletartikelen. Dat
neemt niet weg dat enige bedrijven in de
sector levensmiddelen het moeilijk had
den. Voor papier, kunststoffen en verpak
kingsmaterialen, chemische produkten en
veevoeder waren de resultaten teleurstel
lend, hetgeen trouwens in de gehele bran
che het geval was.
Unilever zet haar produktie- en han
delsbedrijven in ons land van naamloze
vennootschappen om in besloten vennoot
schappen en brengt ze onder in één houd
stermaatschappij, de Nederlandse Unile-
ver-bedrijven BV, die dus eveneens de
rechtsvorm van een besloten vennoot
schap krijgt. Dit alles in het kader van
het nieuwe vennootschapsrecht in ons
land.
Er zijn thans vijf miljoen Afrikaanse
Rhodesiërs en indien de huidige groei
doorgaat, zullen er in het jaar 1980 on
geveer tien miljoen zijn. De pogingen van
het Smith-regie om blanke immigratie op
grote schaal aan te moedigen en de ex
plosie van het zwarte bevolkingsdeel door
geboortencontrole te beperken, heeft niet
de verwachte resultaten opgeleverd, maar
juist een avrechtse uitwerking gehad.
Dit zei voorzitter J F. M. Dellaert
vanmorgen op de bondsraadsvergadering
van de Katholiieke Bond van Overheids
personeel. Hij stelde opnieuw de eis van
een adequeaat goed functionerend en open
functiewaarderingssysteem, waarbij ook
vertegenwoordigers van vakorganisaties
van overheidspersoneel volledig moeten
worden ingeschakeld.
Sprekende over de handhaving van het
trendbeleid meende de heer Dellaert, dat
de onderhandelingen in het bedrijfsleven
wel eens ernstig bemoeilijkt kunnen wor
den wanneer de overheid als een soort
„wage leader” gaat optreden, „een denk
beeld, dat ook minister Geertsema in het
overleg meermalen van de hand
heeft gewezen”. „Als prijs wordt gesteld
op goede verhoudingen met de ambtena
renorganisaties, moet aan het overleg tus
sen de minister en die organisaties wor
den overgelaten, hot het salarisbeleid voor
het overheidspersoneel eruit zal zien”, zo
meende hij.
De KABO-voorzitter meent, dat zo
spoedig mogelijk de realisering van de 40-
urige werkweek en de 8-urige werkdag
tot stand moet komen. Ook zal een ver
ruiming van de vakantie-afspraken moe
ten plaatsvinden evenals een verhoging
van de vakantieuitkering waarbij de vloer
in de vakantieuitkering dient te worden
verhoogd. Binnenkort zal over deze zaken
overleg worden gevoerd in de centrale
commissie.
Na de winstdalingen in 1969 en 1970
steeg, zoals al eind februari bekend werd
gemaakt, de aan aandeelhouders toeko
mende concemwinst met niet minder dan
29 percent tot f 841 miljoen. De bedrijfs
winst was 20 percent hoger bij een om
zetstijging van ruim 6 percent.
Unilever zal de omzetgroei zeker niet
verwaarlozen, maar ook geen omzetgroei
alleen omwille van een grotere omzet
nastreven. De ervaring heeft namelijk ge
leerd dat meer omzet niet per se tot
meerwinst behoeft te leiden.
die een financieel krachtiger en beter ap
paraat bezitten dan de Organisatie voor
Afrikaanse Eenheid (OAU) Smith ten slotte
ten val zullen brengen en niet de OAU.
De Anglicaanse kerk van Rhodesië heeft
zich bij de actie van de katholieke kerk
aangesloten. Bij deze gecombineerde ker
kelijke oppositie komt dan nog de toe
nemende druk van buitenaf, die op het
Smith-regime wordt uitgeoefend.
Aangezien het zo goed als zeker is dat
de Afrikaanse bevolking op grond van het
onderzoek van de commissie-Pearce zich
tegen de Britse grondwetsvoorstellen zal
keren, welke het Rhodesische Frontregime
legaal zouden hebben gemaakt, betekent
deze nieuwe misrekening van Smith dat
westelijke zakenlieden verder zullen wor
den afgeschrikt om op grote schaal in
Rhodesië te investeren, waaraan het land
juist zo’n behoefte heeft.
heer Klijnstra voornamelijk komen uit de
interne groei plus uit nieuwe activiteiten
en ook wel uit acquisities, de aankoop van
bedrijven, maar Unilever zoekt het niet
allereerst in grote acquisities.
Deze optimistische visie, over een vol
gens Unilever overzienbare periode, geldt
ook voor 1972, al wilde de heer Klijnstra
nog geen mededeling doen over het eerste
kwartaal. Het jaar 1971 is voor Unilver
geen uitschieter geweest, zij het wel in
het percentage van de groei van de winst.
De twee magere jaren daarvoor zijn inge
haald.
lager tempo dan in de jaren ’60. De
inflatie zal daarbij een probleem blijven.
De toetreding van Engeland tot de EEG is
zowel voor de stabiliteit in de wereldeco
nomie als voor Europa zelf en voor het
Unilever-concern in het bijzonder een
goede zaak.
De heer Klijnstra noemde vier moge
lijkheden voor de toekomstige groei. Ten
eerste een uitbreiding van de bestaande
produktie. Margarine is hier een voor
beeld. Over de gehele wereld genomen is
de verhouding in het verbruik van mar
garine en roomboter 50-50. In ons land
eist margarine 90 percent voor zich op en
rest duis voor boter 10 percent. In Enge
land is de verhouding 40-60, in Frankrijk
20-80. In deze beide landen en ook elders
zijn er voor margarine dus nog kansen.-
Hetzelfde geldt voor diepvriesprodukten.
In de tweede plaats kan de huidige
reeks produkten worden uitgebreid. In de
VS heeft Unilever bijvoorbeeld al succes
met pplosthee. Dat kan leiden tot een
gehele reeks op theesmaak gebaseerde
dranken, die opzichzelf met thee niets
meer te maken hebben. Eenzelfde moge
lijkheid bieden oplossoepen, die in de VS
ook al een succes zijn en de vraag naar
soepen buiten de gebruikelijke maaltijden
om sterk hebben vergroot.
Ten derde kunnen nieuwe markten
worden geopend. Voor consumptie-ijs ligt
er bijvoorbeeld nog een terrein braak in
Frankrijk en Spanje. Ten slotte zal het
mogelijk zijn nieuwe produkten te intro
duceren, aansluitend bij bestaande gebie
den. De verkoop van margarine in koel-
kabinetten leidde bijvoorbeeld al tot de
verkoop van yoghurt en dat weer tot
allerlei dessertprodukten.
De verbetering van de winst in de
komende vier vijf jaar zal volgens de
De blanke Rhodesiërs beginnen zich
daarom ongerust te voelen over het hoge
Afrikaanse geboortencijfer, dat nog gesti
muleerd wordt door het feit dat de Afri
kaners volgens de traditie meer dan één
vrouw mogen trouwen. Ze maken zich be
zorgd over de consequenties dat zij op den
duur nog sterker dan nu in de minderheid
zullen zijn. Thans bedraagt de verhouding
tussen zwart en blank reeds 20 tot 1, een
kloof die jaarlijks groter wordt.
Daar komt nog bij dat de laatste jaren
een gestadige stroom van blanke Rhode
siërs naar Zuid-Afrika emigreert. Volgens
goedingelichte bronnen zou de Rhodesi
sche premier Ian Smith zelf een boerderij
in Zuid-Afrika hbben gekocht, om zich
daar later met pensioen terug te trekken.
Ondanks de felle wijze waarop Smith
zich tegen een Afrikaanse meerderheids-
regime verzet, moet het voor hem en de
andere blanke kolonisten zonneklaar zijn,
dat de geleidelijke groei van de zwarte be
volking de positie van de Rhodesische
Afrikaners voortdurend zal versterken,
waardoor ze tenslotte in staat zullen zijn
het tegenwoordige zelfbeschikkingspro-
bleem op bevredigende wijze op te lossen,
hetzij door pure getalssterkte, hetzij door
wapengeweld.
Een andere dreiging voor de blanke
overheersing komt van de krachtige op
positie, die door godsdienstige groepen, ge
leid door de rooms-katholieke kerk, wordt
georganiserd. Deze kerk is in Afrika in
derdaad een machtig instrument voor ver
andering, aangezien vele scholen en de
gezondheidszorg door de kerk worden ge
financierd en beheerd, hetgeen het Va-
ticaan zeer dicht bij de harten van mil
joenen Afrikanen brengt. Velen van de
tegenwoordige Afrikaanse leiders, zoals
president Kenneth Kaoenda van Zambia,
generaal Jakoeboe Gowon van Nigeria en
president Julius Nyerere van Tanzania
zijn produkten van de missiescholen.
Abrikozen
confiture
ADVERTENTIE
WF1TURE
JRA JAM
iRIKOZEN
txraür
M
