Voorhaven bij verrassing
Tragedie in Vietnam
Niets aan de hand
met Apollo-16
t
Erims vertrek nieuwe ruk
naar rechts
de postgiro
da’s makkelijk!
Handig!
I
I
Kaoer gepakt
I
Fl M
tl
Minister William Rogers in Senaatscommissie:
„VS ZULLEN IN VIETNAM GEEN
achtergrond
Staat van beleg
in Pakistan
deze week
KLEINE KOERSCORRECTIE
Arabische
op geheven
lJuJ
wereld”
DINSDAG 18 APRIL 1972
Reactie
„A chtenswaardig”
Hoop
Interimgrondwet
aangenomen
Koning Hoessein:
VERBOUWINGS-OPRUIMING
Ergernis
Melen
O ver schat
20 tot 60 korting
zie de etalages
TURKIJE
F. J. DRIESSEN N.V.
(Van onze redacteur in Istanboel)
ISTANBOEL Het is weer een verre van normale kabinetscrisis die
gisteren in Turkije is losgebarsten nadat het ontslag van premier Erim,
waar deze al sinds eind maart om verzocht had, door president Sunay
was aanvaard. Dit gebeurde kort nadat de Russische president Pod-
gorni zijn hielen had gelicht. Een motie van wantrouwen tegen het kabi-
net-Erim, tien dagen geleden ingediend door de uiterst rechtse demo
cratische partij, was door het parlement niet in behandeling genomen.
1
1
Brug over Belgische
snelweg ingestort
r
I
I
t
L
naatscommissie
omgeving van
fVVVVVVVWVVVVVVWVWWWVWVVVWWVVWVVVVVVWVVVWlAA^WWWWVVWVVVWVWVVVVVWWVWWVVVVWVVWVVWWWVVVWWWVWWW
ADVERTENTIE
mVVIAfUVWVUVUVVVVVVVUWWWUVVWWIRraWWtRMRMIWWI
WIMIIIVWWVWWIlWUVVVVVMRIVWIIVVVIIViraUVVVWVUVVVWWVUVUVVUUVVWVlAJ^^
'warte zee
ikm
ITAHI
IRZINU^
“Ankara
°WT*»Y*
"ÏATSEIM
ADVERTENTIE
IStEIOEWM
■Rodhos'.
a
—CYPRUS:
«1
het
nu
onder sterke
BRUSSEL (ANP). Een brug in aan
bouw over de Boudewjjn snelweg in België
(AntwerpenLuik) is gistermiddag inge
stort.
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON Scherpe woorden over de oorlog in Vietnam vielen
tijdens de zitting van de senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen,
waar minister van Buitenlandse Zaken William Rogers verklaarde dat de
regering op twee mogelijkheden na alles zou ondernemen om het huidige
Noordvietnamese offensief te bedwingen. Die twee mogelijkheden, aldus
Rogers, zijn het inzetten van Amerikaanse gevechtstroepen en het gebruik
van nucleaire wapens.
Het verbreken .van de betrekkingen tussen
Egypte en Jordanië noemde Hoessein be-
treurenswaardig. Toch zou de situatie er
niet door veranderen, omdat de relaties
toch al lang slecht waren.
De koning, die rust houdt in Florida, zei
dat hij voor zijn terugkeer naar Amman
Londen, Parijs en misschien ook Moskou
zal bezoeken. Dit laatste stond nog niet
definitief vast. Hoessein zei te hopen dat
hij het contact met de Russsiche leiders
zou kunnen vernieuwen om hun zijn stand
punt uiteen te zetten.
De kranten geloven over het alge
meen dat dit zal gebeuren en putten
dit optimisme ook uit het feit dat de
militairen zich tot nu toe opvallend
rustig houden: er is bijvoorbeeld niet
dat vertoon van tanks op strategische
punten van Ankara dat vorige crises
wel begeleidde. Rechtse bladen belei-
den zelfs openlijk voorkeur voor een
opvolger die het land naar vervroegde
verkiezingen zal voeren.
den die uit parlementaire kring voort
komt en die de parlementaire weg zal
blijven bewandelen.
ding geniet. Hij is lid van de kleine
rechtse „Partij van Nationaal Vertrou
wen” Melen heeft er in december vorig
jaar sterk toe bijgedragen dat de elf
radicale ministers, die toen verregaan-
Melen is weliswaar een figuur uit
het parlement, maar hij is bij uitstek
de man die sympatie van de legerlei-
TT 4 4 4„ 14ZJ
Hun arts in Houston, Royce Hawkins,
zegt dat Young, Duke en Mattingly in een
*1 f
in
j in
de
i en
be-
iens
had
ISLAMABAD (Reuter). De Nationale
Vergadering van Pakistan heeft een inte-
rimgrondwet goedgkeurd en zo de weg ge
baand voor het ongedaan maken van de
staat van beleg eind deze week.
te
zijn
IUW
aar
de
ste-
zo’n
in
in
OMUIU a.
nu
het
en-
iVO-
dat
zui-
:lij-
per
loet
de
het
tre-
lere
De
gen
en
3W-
rer-
ijk.
>ar-
■ge-
oge
de
>pte
I
Juweliers sinds 1776
Barteljorisstraat 1 - hoek Smedestraat.
de
)or-
tact
met
een
ting
fer
tiel
fho-
mst
uw,
jeen
gen.
het
te
uit
leen
van
nem
'.P.-
het
eeft
ing.
1 ik
Met Postgiro kunt u overal
betalen met gegarandeerde
girobetaalkaarten in plaats
van met contant geld.
WASHINGTON (AFP). Koning Hoes
sein van Jordanië heeft verklaard dat hjj
zich niet zal laten meeslepen in een nieu
we oorlog tegen Israël, omdat een „ramp”
als in 1967 „de vernietiging van de Arabi
sche wereld zou betekenen”. In een vraag
gesprek met de „Washington Post”, zei de.
vorst, dat de Arabische leiders in 1967 wis
ten. dat zjj Israel niet konden verslaan.
middels, dat ofschoon Amerikaanse infan
teristen worden teruggetrokken uit Viet
nam, het huidige offensief in feite de
aanvoer van zevenduizend Amerikaanse
mariniers en vlootbemanningsleden (meer
dan er worden gerepatrieerd), nodig heeft
gemaakt.
In de Golf van Tonkin zijn sinds het
offensief vijftig Amerikaanse schepen ge
stationeerd, waarvan er zes volgens offi
cieuze berichten ernstig zijn beschadigd
door Noordvietnamese vlooteenheden. Ook
zijn er berichten dat de Amerikaanse
vloot van plan zou zijn de haven van
Haifong van mijnen te voorzien.
Een man en een vrouw op weg in
hun vrachtauto kwamen terecht in
een gebied waar oorlog werd ge
voerd. Hun voertuig werd geraakt
door een granaat. De vrouw stierf. De
man raakte gewond, probeerde te
vluchten, maar hij kwam niet ver.
Men vond hem huilend op straat, vlak
bij het lijk van zijn vrouw. Dit dra
ma speelde zich af vlak bij Saigon.
Eén droevig voorval uit de Vietna
mese oorlog, een van de vele mense
lijke tragedies in een land waar men
zich het woord „vrede” nauwelijks
meer kan herinneren.
Na de rustperiode wacht de bemanning
een licht programma. Dit omvat onder
andere een experiment op het gebied van
gewichtloosheid. Evenals een jaar geleden
bij de tocht van de Apollo-14 zal worden
nagegaan, hoe stoffen bij het ontbreken
van de zwaartekracht in grotere mate
kunnen worden gezuiverd. In de toekomst
zou men ruimtestations kunnen gebruiken
om entstof en andere medische preparaten
van een hoog zuiverheidsgehalte te produ
ceren.
i
Minister Rogers, die vóór zijn confron
tatie met de senaatscommissie twee uit
voerige gesprekken had met president
Nixon, zei dat de Verenigde Staten een
dat
rtus
;ens
lijk,
de
ge-
met
zer-
i
„Nieuwe oorlog
einde van
5
Als echter Suoays nota toch, meer
dan de partijen en de kranten denken,
de mening van de president zelf en
van de legerleiding heeft weergegeven,
dan is het te verwachten dat een
minder parlementaire figuur met het
premierschap wordt belast. Men fluis
tert in dit verband de naam van Cihad
Alpan, secretaris van de president, die
achter de schermen stellig een belang
rijke rol heeft gespeeld, maar die om
premier te worden eerst door de presi
dent tot senator zal moeten worden
Oppositieleden in de 146 afgevaardigden
tellende assemblee onthielden zich van
deelneming aan de stemming. Er was maar
één tegenstem, die van Koersj id All Chan
Rao, lid van president Ali Bhoetto’s rege
rende Pakistaanse Volkspartij.
Aan de stemming zijn drie dagen van
openbare debatten voorafgegaan. De zit
ting was de eerste sinds de parlements
verkiezingen in december 1970.
Aanneming van de interimgrondwet was
een voorwaarde die president Bhoetto op
de openingsvergadering van vrijdag vorige
week had gesteld aan het bijna vier maan
den voortijdig ongedaan maken van de
staat van beleg. Toen dit gisteren gebeur
de, deelde de Pakistaanse president mee
dat de staat van beleg vrijdag, in plaats
van in augustus, zou eindigen.
rens zich mogelijk ook via hoorzittingen
tot tolk van de streekbewoners te maken.
Het zou best kunnen zijn dat deze voor
nemens doorkruist zouden worden door
een regeringsbeslissing waartegen niets
meer in te brengen valt.
Het is overigens helemaal niet zeker dat
de regering inderdaad zo vlot op de knie
ën valt voor de Amsterdamse verlangens
om het havengebied van de hoofdstad tot
aan de Noordzee uit te breiden, maar de
kans dat in dit netelige probleem een of
andere overweging de doorslag geeft zon
der dat de betrokken streekbewoners en
het bedrijfsleven voldoende aan het
woord zijn gekomen is toch zeer groot.
Verkiezingswinst. De in het Nationale
Front verenigde regeringspartijen in
Columbia liberalen en conservatieven
hebben bij de algemene verkiezingen
een duidelijke overwinning behaald op
de oppositiepartij, het Nationale Volks
verbond.
HOUSTON (Reuter. AP/DPA). De
astronauten van ae Apollo-16 hebben in
de afgelopen nacht met goed gevolg een
kleine koerscorrectie uitgevoerd. Ze heb
ben de hoofdmotoi twee seconden aange
zet om in de juiste koers te komen voor de
landing in het Descartes-gebergte op de
maan.
De uitspraak van Hoogovens wijst erop,
dat de gemeentebesturen op de volledige
steun kunnen rekenen van de voornaam
ste belanghebbende groepen in de IJmond,
wanneer het erom gaat het leefmilieu en
de werk- en verkeersomstandigheden in
het IJmondgebied te redden. Redden is
niet te sterk gesproken, want het gevaar
dat deze streek boven het hoofd hangt is
een reddeloze wanorde ten bate van het
economische budget van Amsterdam. Of
misschien is het niet in de eerste plaats
het budget van de hoofdstad, wellicht is
de prestigeslag die de Amsterdammers
met Rotterdam willen uitvechten nog een
belangrijker factor. Het ongeluk wil, dat
in deze rivaliteit het standpunt van de
regering neigt naar een ondersteuning van
de Amsterdamse verlangens, omdat de
Rijnmondcapaciteit op den duur uitgeput
zal raken en een uitwijking van transpor
ten en industrieën naar andere havenge
bieden een nationale noodzaak wordt. Het
zou te dwaas zijn om te veronderstellen
dat de regering het heil van een zo
belangrijk leefgebied als de IJmond en de
Kennemer zeekust klakkeloos zou willen
opofferen aan een soort Feyenoord
Ajax-mentaliteit, maar de structuur van
de Nederlandse zeehavens verbeteren is
een andere zaak. En als de regering via
alle besprekingen met de commissie Zee-
havenoverleg, de Raad van de Waterstaat,
de Rijksplanologische commissie. de
werkgroepen van diverse gemeenten en
misschien zelfs instanties uit naburige Eu
ropese landen tot een samenhangende vi
sie op het nationale zeehavenbeleid komt
waarin een voorhaven te IJmuiden onont
beerlijk blijkt, dan is er geen redden
meer aan. Maar voordien is het toch
noodzakelijk dat ook andere en directer
betrokkenen volledig kunnen meepraten
en vooral de bewoners en het bedrijfsle
ven van de IJmond zelf moeten volledig
in staat worden gesteld om zich met him
zwaarste argumenten te doen gelden.
uitstekende gezondheid verkeren en goed
hebben gegeten en geslapen.
Technici in het ruimtevaartcentrum in
Houston hebben gisteravond verklaard dat
het afschilferen van de verflaag op de
maanlander uitsluitend de buitenste verf
laag betreft en niet van invloed zal zijn
op het verdere verloop van de maanreis.
Toen Young, Duke en Mattingly gister
ochtend om 10 uur onze tijd, na 20 uur
in touw te zijn geweest, van de vluchtlei-
ding toestemming kregen acht uur te
gaan slapen duurde het nog een uur
voordat Young en Mattingly de slaap
konden vatten. Duke bleef zelfs twee uur
wakker.
Onder het kruisverhoor van de anti-
oorlogsgezinde senatoren, die in de se-
de meerderheid vormen,
zie Rogers dat het bombarderen van de
Hanoi en Haiphong ge
rechtvaardigd is omdat het Noordvietna
mese offensief „anders is dan de voorgaan
de”.
Hij zei dat twaalf van het totale aantal
van dertien Noordvietnamese divisies bij
de strijd betrokken is. „Wij zijn zeer
bemoedigd”, zie Rogers, „door de van
Zuidvietnamese zijde geboden tegenstand”.
Dit gebeurde toen een van de pijlers ge
ramd werd door een Luxemburgse vracht
wagen. De instortende brug heeft de
vrachtwagen gedeeltelijk bedolven. De
chauffeur werd licht gewond. Omdat beide
richtingen van de snelweg waren geblok
keerd, ontstond al spoedig een verkeers
chaos. Op beide rijbanen moest het ver
keer rechtsomkeert maken.
Toen senator Frank Church van Idaho
de minister vroeg of hij van mening is
dat de bombardementen nu wel zouden
kunnen bereiken wat in het verleden niet
is gelukt, verschool de minister zich ach
ter een herhaling van de noodzaak voor
de Amerikaanse aanvallen. Rogers zei, dat
men hoopt dat de Sowjet-Unie en China
uit de bombardementen zullen conclude
ren, diat het geen zin heeft Noord-Vietnam
van wapens en oorlogsmaterieel te blijven
voorzien.
Hoessein verzekerde dat, zolang hij de
verantwoordelijkheid draagt, Jordanië op
politiek of militair terrein niets zal doen
zonder tevoren de zaak nauwkeurig te heb
ben bestudeerd. „Als het nutteloos is oor
log te voeren, dan zullen wij dat niet
doen”. Hij oefende felle kritiek op presi
dent Sadat van Egypte. Volgens de Jor
daanse vorst probeert Sadat een groter
man te zijn dan wijlen president Nasser.
De gepassioneerde gedachtenwisselingen
in de senaatscommissie van senator Ful
bright schijnen erop te duiden dat het
Noordvietnamese offensief en de Ameri
kaanse reactie daarop, het sluimerende
anti-oorlogssentiment weer hebben opgera
keld, waardoor Vietnam een belangrijk
onderwerp zou kunnen worden in de
aanstaande verkiezingscampagne voor het
Witte Huis.
De president en zijn voorlichtingsadvi-
seurs hebben kennelijk besloten dat de
enige methode om een herleving van dat
sentiment te voorkomen, is geen officiële
verklaring uit te geven en te doen alsof
het offensief eh de bombardementen „vol
gens plan” verlopen.
Senator Fulbright vroeg zich af wat het
verschil is tussen de huidige oorlogscrisis
en die van het „Tet-offensief” in 1968, dat
president Lyndon Johnson deed besluiten
zich niet meer herkiesbaar te stellen. Het
antwoord van minister Rogers was. dat de
Noordvietnamezen er sinds lange tijd in
zijn geslaagd een „vrede-misleiding” aan
de man te brengen, namelijk dat de
oorlog in Vietnam in wezen een opstand
is van het gehele Vietnamese volk. „Wij
weten nu”, zei Rogers, „dat het een gewo
ne invasie is”.
CHICAGO (AP) Een vliegtuigkaper
die 1.700.000 gulden eiste en een reis naar
de Bahama-eilanden heeft een toestel van
de Amerikaanse Delta luchtvaartmaat
schappij proberen te kapen, maar is kort
nadat het vliegtuig in Chicago was geland
zonder incident gearresteerd. De man werd
door de federale recherche omschreven als
een zwerver die tot voor kort in de film
industrie in Californië werkte.
-
I
„zeer achtenswaardige politiek” nastreven
in Vietnam, en dat het onverstandig zou
zijn de president tot een andere koers te
dwingen.
Niettemin stemde de commissie, die on
der leiding staat van senator William
Fulbright, met negen tegen één stemmen
voor een amendement om de president
per 31 december van dit jaar alle fondsen
om de oorlog voort te zetten te ontnemen.
De bijeenkomst van de commissie werd
bijgewoond door een maximum aantal
bezoekers, die voornamelijk schenen te ap
plaudisseren voor de uitspraken van de
senatoren die Rogers aanvielen. Senator
Jacob Javitts van New York kreeg ap
plaus toen hij zei dat de Verenigde Staten
genoeg hebben van de oorlog, maar dat
het niet Nixons beleid is de oorlog werke
lijk te beëindigen. „De regering schijnt in
Vietnam iets te willen garanderen, maar
wij weten niet wat dat precies is”, zei
Javitts.
Uit de officiële statistieken blijkt in
de hervormingen wensten, uit het ka-
binet-Erim vertrokken.
Een direct militair ingrijpen behoort
nog steeds tot de onwaarschijnlijkhe
den, maar het vertrek van Erim bete
kent vriiwel zeker een verdere ruk
naar rechts.
Dat houdt in eerste instantie niet
veel goeds in voor de drie ter dood
veroordeelde stadsguerilla’s, wier von
nissen gisteren opnieuw ter bekrachti
ging bij het parlement in behandeling
zijn gekomen. Hun eerste ratificatie
was door het constitutionele hof op
procedurale gronden ongeldig ver
klaard.
Een zeer belangrijke betrokkene in de
ontwikkeling van de IJmond, Hoogovens,
heeft zich in resolute bewoordingen ge
richt tegen de in overweging zijnde Am
sterdamse plannen tot aanleg van een
voorhaven bij IJmuiden. De Hoogovens
plegen niet over één nacht ijs te gaan en
haar experts hebben ongetwijfeld een
ernstige en diepgaande studie gemaakt
van de gevolgen van het havenproject,
alvorens zij met hun afwijzend oordeel
kwamen.
Dit is de zoveelste waarschuwing tegen
het voorhavenplan, en dan nog wel van
een bedrijf dat in koele kascijfers wel
licht nog voordeel van zo’n voorhaven zou
kunnen hebben. Die cijfers vallen echter
volgens de deskundigen van de Hoogovens
in het niet bij de grote nadelen voor de
milieusituatie, die de aanleg van een
voorhaven met zich zou brengen. Over die
schade aan het woon- en werkmilieu,
alsmede aan de verkeerssituatie in het
betrokken gebied, hebben reeds eerder
zowel particulieren als gemeentelijke be
stuurders hun grote ongerustheid kenbaar
gemaakt en het kan zeker als een dikke
streep onder die ongerustheid worden be
schouwd dat ook het bedrijfsleven zich zo
misprijzend over de voorhavenplannen
uitlaat.
Intussen vraagt menigeen zich echter
af, hoe het met die plannenmakerij staat.
De studie over dit Amsterdamse plan
speelt zich achter de schermen af en er is
weinig of geen sprake van een mogelijke
behandeling in de Kamer vóórdat de be
slissing wordt genomen. De vorige minis
ter van Verkeer en Waterstaat, Bakker,
heeft zich indertijd bereid verklaard de
Kamer over de uitkomsten van het onder
zoek in te lichten, waardoor de overtui
ging is ontstaan dat de regering geen
beslissing zou nemen alvorens de Kamer
de gelegenheid zou hebben gehad van de
objectstudie kennis te nemen.
Minister Drees echter heeft later op
vragen uit de Kamer heel wat minder
positief van een vroegtijdige informatie
aan de Kamer gewaagd, hij heeft zelfs op
zeker moment gezegd dat hij bereid was
„de beslissing van de regering gemotiveerd
ter kennis van de Kamer te brengen.”
Dit zou kunnen betekenen dat de rege
ringsbeslissing valt voordat de Kamer
over de kwestie heeft kunnen debatteren
en ook voordat be’trokkenen in het onder
havige gebied zich voldoende over de
plannen hebben kunnen uitspreken. Het is
bekend dat sommige gemeentebesturen
in alle gemeenten van de IJmond en
Kennemerland leven sterke bezwaren te
gen een voorhaven de mededelingen
van de minister willen afwachten, alvo-
Men zei toen gekscherend dat alleen
Erim deze motie steunde. Erim genoot
de steun van parlement en legerleiding.
Het moeten persoonlijke factoren zijn
geweest die hem tot aftreden hebben
bewogen.
Men neemt in Ankara vrij algemeen
aan dat de nota die president Sunay
twee weken geleden aan alle partijen
deed toekomen en waarbij werd ge
vraagd om grotere bevoegdheden voor
de regering en om vermindering van
de politieke discussies, grotendeels het
werk is geweest van Erim en dat het
besliste afwijzen van dit verzoek door
alle partiien zijn positie zo onbehaag
lijk heeft gemaakt
Het verloop van de nu begonnen
crisis zal aantonen in hoeverre deze
mening tuist is. Het kan inderdaad zijn
dat Erim de mate waarin de legerlei
ding hem onmisbaar achtte heeft over
schat.
In dat geval hoeft het niet veel
moeite te kosten een opvolger te vin-
te blokkeren. Vanuit andere bronnen
wordt vernomen dat het Witte Huis zich
middels privé-verbindiimgen met het
Kremlin verzekerd heeft van het door
gaan van de topconferentie.
Overigens herhaalde minister Rogers
wat ook andere woordvoerders in de afge
lopen dagen hebben gezegd, namelijk dat
er geen aanleiding is te geloven dat Mos
kou van plan zou zijn de aanstaande reis
van president Nixon naar de Sowjet-Unie
SYRIË
z
y/’DMU
benoemd (de president heeft in de
Senaat een aantal zetels tot zijn be
schikking waarin hij personen op
grond van verdiensten kan aanwijzen).
De 87-jarige Inönü, leider van de
republikeinse volkspartij die met vier
ministers in de oude regering was ver
tegenwoordigd, was voor hen in de
bres gesprongen tot grote ergernis van
de rechtse partijen. Dit was vóór het
drama van Kizildere, dat drie gekid
napte buitenlandse technici het leven
kostte. Hoewel de drie waar het hier
om gaat geen mensenlevens op hun
geweten hebben moet toch worden
betwijfeld of Inönü ten tweeden male
iets voor hen kan doen.
Hij staat momenteel
pressie van de leider van zijn rechter
vleugel, Satir om zich los te maken
van de machtige linker vleugel onder
Ecevit. Een en ander kan ook zijn
weerslag hebben op de samenstelling
van het volgende kabinet.
Veelbetekenend is zeker dat de pre
sident in eerste instantie de huidige
minister van defensie, Melen, met de
waarneming van het premierschap
heeft beiast.
