Maatschappijkritiek „overdreven RAI IN DE BRES VOOR GEBRUIK EIGEN AUTO Vogeleiland Griend ernstig in gevaar Vlugger overstappen op vier stations Myrdals beeld van misdeelde wereld Europa-dag Onderzoek naar reclame in stadions Over meepraten gesproken Abortus- achtergrond Autohandelaar met bom bedreigd ontwerp vandaag in het kabinet b TREINEN LATER Gouda in intercitynet Weerslag op broedgebieden in Noord-Europa AARDSCHOK Door botsing bij dodenherdenking een gewonde VELE LAATSTE li SI 2 3 ZATERDAG 6 MEI 1972 99 J.' Vitaal belang (Van onze redactie buitenland) De derde wereldhandelsconferentie (UNCTAD) in Santiago zal duide lijk moeten maken of de rijke landen bereid zijn werkelijk iets te doen voor de ontwikkelingslanden. Aan mooie woorden hebben die arme landen, verenigd in „de groep van 77” het zijn er inmiddels 96 ge worden niets. De UNCTAD-III in Chili moet uitbreiding van de han del voor de arme landen brengen, maar als men Gunnar Myrdals nieuwe boek „De misdeelde wereld” leest kan men zich terecht afvragen of daar ooit iets van terecht zal komen. Statistieken Zambia ii 1 Generatie Auto niet grootste luchtvervuiler fi is een zullen ---rvvvvv^nnnnnnnrirLnnnnn k j MR. DR. B. DE GAAY FORTMAN van bAAAAAARAIVWWWWWWWVWWWWMI WiÈj meest voor- Van het totale oppervlak van Nederland (bijna 4,1 miljoen ha) is thans 8 percent in gebruik voor woningen, industrieën en verharde wegen. In de jaren 1968 tot 1971 kwam bijna 6200 ha grond in gebruik voor verkeersdoeleinden. Dit is een ruim tebeslag van 0,05 percent van de totale oppervlakte. Dit houdt in, dat pas over een eeuw 5 percent van de Nederlandse ruime voor deze bestemming zou worden ont trokken. naar in het aan groeit. Vereniging tot Behoud van Natuurmonu menten niet kapitaalkrachtig genoeg is de benodigde 1 tot l'/z miljoen gulden voor uitvoering van dit plan zelf op tafel te leggen, heeft men de ministers van CRM, en Verkeer en Waterstaat benaderd voor subsidie. Uitsluitend vanaf dit punt kunnen deze vogels de uitgestrekte voedselgronden in de Waddenzee bereiken. Verdwijning van Griend zal volgens de heer Van Herwer den niet alleen een geweldig verlies bete kenen voor de Nederlandse broedvogels. Maar zal bovendien zijn weerslag vinden in de broedgebieden van deze trekvogel* in Noord- en Noordwest-Europa. ROTTERDAM. De Rotterdamse han delaar Maasbommel in 2e-hands auto’s is gistermiddag door een onbekende bedreigd met een bom. De anonieme man deelde telefonisch mee, dat zich in het woonhuis van de autohandelaar aan de Aelbrachts- kade een bom zou bevinden, die om 12.20 uur zou ontploffem. Griend is van belang als broedplaats van de vogel de grote stern, en functio neert ook als hoogwatervluchtplaats voor tienduizenden trekvogels. Ongeveer tien percent van de gehele vogelbevolking op het wad concentreet zich op griend. Rockefeller geschreven in een „oude Amerikaanse traditie van hoogdraven de retoriek” en vergelijkt de vijan dige ontvangsten van de delegatie in Zuid-Amerika met de pathetische ver klaringen waarmee het rapport begint: „We gingen -op bezoek bij buren en vonden broeders. We gingen en luister den naar de woordvoerders van onze zusterrepublieken en hoorden de stem men van het halfrond”. de vrees voor een fascistische overwin ning in de Tweede Wereldoorlog en aan de rol van de Verenigde Staten bij het afwenden van dat gevaar, het meest open voor anti-Amerikaanse ge voelens. De RAI acht het Amsterdamse bezwaar tegen parkeergarages er zou een nog grotere druk komen op de toch al schaar se ruimte niet steekhoudend. Verwezen wordt naar Essen, waaruit een onderzoek bleek, dat 35 percent van het binnenste delijk autoverkeer naar een parkeerplaats zocht. Met betrekking tot de verkeersbelastin gen wordt opgemerkt, dat de overheid nooit deugdelijk heeft aangetoond, dat de kosten van verkeersvoorzieningen voor zover deze in verband staan met het autoverkeer niet door de opbrengsten aan verkeersbelastingen zouden worden gedekt. Dit jaar ontvangt het rijk aan verkeersbelastingen f 3788 miljoen. Daar tegenover staan rijksuitkeringen voor ver keersvoorzieningen ten bedrage van f 1315 miljoen! Deze mensen worden soms gemakke lijk gewonnen voor een doctrinair an- ti-kapitalisme en vooral een anti-Ame- rikaans kapitalisme. Zij menen dat de belangen van de grote ondernemingen bepalend zijn voor de buitenlandse po litiek van de Verenigde Staten waarbij Guatemala meer dan Viet nam, als een duidelijk voorbeeld kan dienen. Gunnar Myrdal ontleedt het rapport- Vooroordelen tegen de ouderwetse ma nier van besturen zijn er evenveel als tegen de vooruitstrevende methode van „iedereen mag meepraten”. Maar werke lijk houtsnijdende bezwaren moeten klaar en duidelijk op tafel komen en realiseer bare veranderingen in het oude bestuurs beleid moeten de kans krijgen hun bruik baarheid te bewijzen. Het is daarom een goed idee van de Vereniging van Neder landse Gemeenten geweest om dit onder werp aan de orde te stellen. Het gaat natuurlijk in de eerste plaats om de bestuurders en gezagsdragers van gemeen ten nader in te lichten en vertrouwd te maken met dingen waartegenover zij DEN HAAG. In een extra-kabinetsver- gadering z al v and hgaea t wpwrtteosne gadering zal vandaag het wetsontwerp inzake zwangerschapsonderbreking aan de orde komen. Dit deelde premier Biesheu vel gisteren mee tijdens een onderbreking van het wekelijks kabinetsberaad. In ver band met de behandeling van de streefcij- femota kon het abortus-ontwerp gisteren niet worden aangesneden. De premier dacht voor deze delicate zaak meer dan één vergadering nodig te hebben. „De discussie in de westerse ontwik kelde landen over de relaties met de onderontwikkelde landen heeft een on dertoon van onwaarachtigheid en zelfs van hypercrisie” zegt de Zweedse eco noom, wiens boek onlangs door „Het Spectrum” in Utrecht in een vertaling van E. Marije is uitgegeven. Volgens Ariadne kan het straks voor da NOS wellicht een troost zijn als blijkt, dat stadionreclame veel minder oplevert dan de strijd om een ringplaats je doet vermoeden. eiland opge- aldus mededeling van de plaatselijke politie De Rotterdamse politie heeft het be trokken pand alsmede de naastliggende woningen ontruimd. Via een geluidswagen werden de mensen gewaarschuwd. De straat werd afgezet. Toen 20 minuten na het gemelde tijdstip niets gebeurde, werd het beleg opgeheven. Het nieuwe spoorboekje is in een oplaag van 500.000 exemplaren gedrukt. Er staat een „bericht aan de aandeelhouerds” (rei zigers) in, waarin NS meedeelt, dat ze voor de 8100 miljoen kilometer, die ze in 1971 verkocht, van de reizigers bijna 450 miljoen heeft ontvangen. Gemiddeld dus 5,5 cent per kilometer. Daarentegen be droegen de „produktiekosten” bijna 8 cent per kilometer. Tegelijk met het spoorboekje is ook weer de „buswijzer” verschenen waarin alle interlokale busverbindingen op 29 kaarten in beeld zijn gebracht. De buswij zer is in samenwerking met de KNVTO tot stand gekomen. Achterop staat een plaatje van een auto met als bijschrift: „Hou’m als hobby”. In het Benelux verkeer wordt een volledige uurdienst met Brussel tot stand gebracht. Maastricht krijgt een veelvuldiger verbinding met Luik en er komt een nieuwe avondverbinding tussen Maastricht en Aken. Tussen Amsterdam en Hannover v.v. worden weer doorgaande treinen ingescha keld, naast de gehandhaafde over- stapverbindingen. Chania en andere steden op het Kreta zijn donderdagavond laat schrikt door een sterke aardbeving een gisteren. Er zijn geen slachtoffers en er is geen schade aangericht. of velen van hen tot dusverre zeer achterdochtig hebben gestaan. Maar ook op ander gebied kan datgene, wat uit dit congres komt, van nut zijn. Want er is allerwege een reusachtig misverstand merkbaar ten aanzien van wat nu precies „democratie” is en welke manier van betrokkenheid bij het besturen en het nemen van besluiten nu eigenlijk „demo cratisch” kan worden genoemd. Er is te weinig kennis van zaken over fundamen tele uitgangspunten van de „democratie”, zowel bij de bestuurders als de bestuur den. Moge dit congres ook daarin wat wijsheid produceren ten algemenen nutte. „Er worden, aldus Myrdal, voortdu rend uitbundige algemene verklaringen in een geest van internationale solida riteit afgelegd die de rijke ontwikkelde landen verplichten tot een genereus beleid ten opzichte van de arme onder ontwikkelde naties.” Myrdal legt het verband tussen de ontwikkelingen op het vlak van de oorlog en vrede. De bewapeningswedloop gaat in versneld tempo voort. Volgens de Zweedse ge leerde zijn nu ook veel universiteiten bij die wapenrace betrokken en kan men in feite spreken van een militair- industrieel-academlsch complex: „In sommige perioden leek het bijna alsof dit complex de regering in de Verenig de Staten had overgenomen”. WAAROM WORDT in de rijke lan den zo schijnheilig gedaan over ont wikkelingshulp? Myrdal redeneert zo: „Omdat de armoede niet weggegooch eld kan worden, kan men verwachten dat wat de hulpverlening betreft de statistieken zo verdraaid worden, dat ze de hulp groter doen lijken dan deze in werkelijkheid is”. Dat dit gebeurt toont Myrdal aan met OESO-cijfers, die ZOU MEN deze samenvatting van „Asian Drama” zoals de uitgever het zegt „een klassiek werk over ontwik kelingspolitiek” kunnen noemen of een toekomstig standaardwerk, het boekje „Derde wereld in beweging”, bericht uit Zambia” van Bas de Gaay Fortman is door de detaillering van de proble men tenminste even waardevol. Wat weet men in het algemeen hier over Zambia te vertellen? Sir Geoffrey de Freitas, voorzitter van de Britse commissie voor de Europa-dag, hees gisteren de Europese vlag tijdens de jaarlijkse plechtigheid op Parliament Square in Londen. Gisteren 23 jaar ge leden werd de Raad van Europa inge steld. Op de achtergrond de Big Ben. UTRECHT. In de afgelopen 10 jaar lijn 20 nieuwe stations gebouwd In de nabijheid van bevolkingscentra. In de dienstregeling 1972-1973 die zondag 28 mei ingaat, staan er weer vier meer: Bunnik en de nieuwe halte Maarn (die in de plaats komt van het oude station Maarn en de halte Maarsbergen), Nijmegen Hei- jendaal (lijn Nijmegen-Venlo) en Mant- gum (lijn Leeuwarden-Sneek), Maarn en Bunnik draaien direct mee, Heijendaal en Mantgem gaan in de loop van het jaar open. LEEUWARDEN. Het sikkelvormige vo geleiland Griend, midden in de Wadden zee tussen Harlingen en Terschelling, loop als er nite spoedig maatregelen wor den getroffen ernstig gevaar. Elk jaar slaat de zee zo’n vijf tot zeven meter aan de noordkant van dit achttien hectare grote wandelende eilandje weg, terwijl de landzijde onvoldoende aan- Utrecht. Het NIPO is van plan, een onderzoek in te stellen naar het kwantitatieve en kwalitatieve effect van reclame op borden in stadions. Er wordt waarschijnlijk nog deze maand een begin mee gemaakt. Naar schatting tien bedrij ven zullen (a raison van bijna f 7000 per bedrijf) bij het onderzoek worden betrok ken. Dit meldt het weekblad voor de recla me Ariadne. De kwestie van de sportre- clame staat op het ogenblik in het mid delpunt van de belangstelling, mede door de moeilijkheden die de NOS heeft bij het zweren van „sluikreclame” tijdens de uit zending van belangrijke internationale sportevenementen, zoals laatst nog eens is onderstreept door het „Angola-koffie-inci- dent” in Lissabon. Z'%' alom als gezaghebbend worden gezien. Maar wil men wat kunnen aflezen uit die cijfers dan zal volgens de Zweed eerst een duidelijk onderscheid ge maakt moeten worden tussen zuivere hulp en normale zakelijke transakties. Er zou dan bijvoorbeeld vermeld moe ten worden hoeveel er naast terugbeta lingen en rentes op leningen aan geld terugvloeit uit de arme landen naar de rijke. In het hangsel, kruitvat” de specifieke Zuidamerikaanse proble matiek. In de hele wereld, zo schrijft hij, en met name in West-Europa ge noten de Verenigde Staten een groot prestige en veel sympathie als het grote en welwillende democratische land dat de wereld van het fascisme had bevrijd en door middel van het Marshallplan tot herstel van West-Eu ropa had bijgedragen. Deze morele goodwill zal nu snel wegslinken met als belangrijkste oor zaak het beleid van de Verenigde Sta ten ten opzichte van Latijns-Amerika. De opvatting wint veld dat de Verenig de Staten imperialistisch zijn geweest en uiterst slordig bij de keuze van de middelen waarmee de belangen het eigen bedrijfsleven in het buiten land werden bevorderd. AMSTERDAM. - Ook al zou de intensiteit van het autoverkeer op dezelf de wijze doorgaan als in de afgelopen jaren en ook de aanpassing van de verkeersvoorzieningen uitsluitend met conventionele middelen geschieden, dan nog is er geen reden voor de vrees, dat Nederland „een grote asfalt- vlakte” zal worden. Deze conclusie staat in het verslag over het 78e verenigingsjaar van de RAI in Amsterdam, waarin onder het motto: „De maatschappelijke be tekenis van de auto” uitvoerig wordt ingegaan op de maatschappijkritiek ten aanzien van de personenwagen. Gouda wordt in het intercitynet opge- iromen, op het Leidse baantraject (Den Haag HS-Leiden) komen er in de spitsu ren enkele treinen bij. Tussen Utrecht en Eindhoven gaan vrijdagavonds 4 treinen meer rijden om de weekenddrukte op te vangen. Een van de lijnen waarop NS de ver- tragingsgevoeligheid te Ijjf gaan is de „oude Hjn” (Amsterdam-Dordrecht) via Haarlem, Den Haag). De capaciteit van het zwaarbeladen knooppunt Utrecht is verruimd door het gereedkomen van een vrije spoorkrlising aan de noordwest-kant van het emplacement. De treinenloop in de richting Gouda wordt daartoe onaf- hankelyk van die naar Amsterdam. Er komen 4 stations bij (Den Bosch, Sittard, Roosendaal en Breda) waar voor bepaalde verbindingen de „cross- plat- form”-overstap mogelijk is, dus, waar de reizigers om over te stappen op een aan sluitende trein geen trappen meer op en af moeten, maar alleen naar de overkant van hetzelfde perron hoeven te wandelen. bijzonder interessante aan- „Het Latijnsamerikaanse getiteld, gaat Myrdal in op UTRECHT. Een groot aantal laatste treinen zal met ingang van de nieuwe dienstregeling (28 mei) een kwartier tot een uur later vertrekken dan tot dusver. De Spoorwegen hebben daartoe besloten, om tegemoet te komen aan wensen van reizigers, die vinden dat ze avondjes-uit te voren moesten afbreken om nog met de trein thuis te kunnen komen. De laatste trein is over het algemeen een stoptrein, zodat ook reizigers, die een tussenstation als bestemming hebben het voortaan wat later kunnen maken. Vanuit Amsterdam vertrekken de laat ste treinen voortaan naar Hoorn om 00.12 (23.56) en naar Heerhogowaard om 00.09 (23.12) De laatste trein uit Amersfoort Amsterdam vertrekt om 00.17 uur plaats van om 00.08 uur. ROTTERDAM. De dodenherdenking heeft, naar eerst vrijdag uit getuigenver klaringen is gebleken, op de Rijksweg 16 tussen Rotterdam en Dordrecht een bot sing tot gevolg gehad, waarbij 2 personen- autoês en 1 bus waren betrokken. De bestuurder van een van de personenauto’s, de 31-jarige Papendrechter A. van Ooster- hout moest met letsel aan hoofd en nek- wervels en gebroken ribben in het Dijk- zichtziekenhuis in Rotterdam worden op genomen. De bestuurders van de personenauto’* hadden om 8 uur hun voertuigen midden op de rijbaan gestopt om de 2 minuten stilte voor de gevallenen in acht te ne men. De bestuurder van een lijnbus, die hierop niet had gerekend, reed in op de auto van de Papendrechter. De 2 voertui gen schoven vervolgens op het 2e stil staande voertuig. Dr. mr. de Gaay Fortman, lid van de Tweede Kamer voor de P.P.R., die vier jaar als wetenschappelijk medewerker in het Afrikaanse land heeft doorge bracht gaf daar zijn ogen goed de kost, combineerde en analyseerde grondig de feiten en schreef al zijn ervaringen bovendien beknopt en geestig op. Uit zijn boek, uitgegeven door Het Wereld venster in Baarn komt men op haast speelse wijze achter de problemen waarmee één van de onderontwikkelde landen uit de wereld moet worstelen. En wat voor Zambia geldt, geldt in principe voor al die andere landen uit Azië, Latijns-Amerika en Afrika, die nu in Chili tijdens de UNCTAD III opkomen voor hun economische rech ten. „De kern van de zaak is, aldus De Gaay Fortman, dat het ontwikkelings proces in de arme landen niet gehol pen, maar juist belemmerd wordt, door het feit, dat er ook rijke landen zijn. Dat komt omdat er tussen de rijke en arme landen geen politieke ordening is. maar alleen het zogenaamde „vrije spel der maatschappelijke krachten”. kunnen worden overwonnen door evenwichtige taakverdeling tussen parti culier verkeer en openbaar vervoer. Voor het woon- en werkverkeer moet voldoende aanbod beschikbaar komen van het open baar vervoer. en aan haar leden aanprijzen, maar of er op dit congres wat meer helderheid en begrip voor standpunten kan worden ge kweekt. De argumenten van beide inlei ders zijn goed geformuleerd en uitvoerig doordacht. Het zou best kunnen zijn dat dit congres de werkelijk noodzakelijke en soms wel erg verzwakte grondvesten van „het gezag” zal dienen met conclusies die noch van de heer Schakel, noch van de heer Van Thijn afkomstig zijn, maar die kunnen worden gedestilleerd uit de toet sing der beginselen. Dat is voor Nederland speciaal altijd een belangrijk ding: wij zijn een land van beginsel-apostelen en wij hebber zo’n enorm gamma van prin cipes op het politieke en maatschappelijke gebied te eerbiedigen, dat de resultaten vaak verwaterd en weinig bruikbaar aan de dagorde komen. In zo’n land is het onvermijdelijk dat alles in het werk wordt gesteld om tenminste de vooroorde len uit de weg te ruimen, voordat men aan de toetsing der principes begint. Ir. Van Herwerden, inspecteur noord van de Vereniging tot Behouwd van Na tuurmonumenten in Nederand, is va me ning dat de afsluiting van de Zuiderzee en in een later stadium ook de Lauwerszee dit proces hebben versneld. De sindsdien steeds hoger oplopende vloedn hebben zij het evenwicht tussen zandaanvoer en af- tuurmonumenten in Nederland, is van me- steeds hoger oplopende vloeden hebben slag ernstig verstoord. Door de afkaveling en afvlakking aan de bovenkant over spoelt de zee het eiland steeds vaker, aldus de heer Van Herwerden. Dit heeft het gevolg dat de vegetatie sneller verdwijnt. Het gevolg is een voort- die nodig is om het zand vast te houden, schrijdende erosie die de situatie hoogst kritiek heeft gemaakt. In overleg met natuurmonumenten heeft Rijkswaterstaat drie versterkings- plannen ontworpen. Ne beoordeling van een natuurwetenschappelijke commissie is daar nu een plan uitgekozen aangezien de Op 30 en 31 mei zal in het Utrechtse Jaarbeurscentrum de Vereniging van Ne derlandse Gemeenten een congres houden dat gewijd zal zijn aan een machtig interessant en actueel onderwerp: „In spraak en Gezag”. Als inleiders zullen daarbij optreden de Kamerleden Schakel (A.R.P.) en Van Thijn (P.v.d.A.) en men behoeft hun inmiddels gepubliceerde stel lingen nog niet eens gelezen te hebben om te begrijpen dat daar in Utrecht boeiende tegenstellingen op de congrestafel komen. De heer Schakel, een van de progressieve en oorspronkelijkste mannen van de A.R.P., is op het punt van overheidsgezag even getrouw aan oeroude beginselen als premier Biesheuvel zelf. De heer Van Thijn vertolkt meestal zeer gedegen en doordacht de allernieuwste beginselen van samenleven, waarbij het woord „gezag” alleen al rimpels in zijn voorhoofd brengt. Een botsing van beginselen dus, niets meer en niets minder, maar waarschijn lijk wel met de oprechte bedoeling van inleiders zowel als organiserende vereni ging om eindelijk eens wat klaarheid te brengen in de chaos, die op bestuurlijk gebied in Nederland vaak onder het mis leidende etiketje „democratisering” in het raakvlak van overheid en burgerij ge groeid is. In de stellingen van de heer Schakel valt duidelijk op, dat deze inleider de indirecte, representatieve communicatie zoals die in gemeenten via de gemeentera den tot stand komt, als de voornaamste werkmethode van de democratie be schouwt. Hij noemt de directe inspraak wel een „goede zaak”, doch slechts van belang als aanvullend gegeven met tal van gevaren en bezwaren. De heer Van Thijn doceert dat inspraak niet een gunst maar een recht is en stelt dus, geheel en al in afwijking van de heer Schakel, dat de democratie zonder de inspraakmoge lijkheid onvolledig gerealiseerd zou moe ten heten. Zoals vaak met opponenten die elkan der met open vizier en met een goede zaak als inzet bestrijden, hebben de beide heren eigenlijk allebei wel gelijk. Het gaat er ook niet om of de Vereniging van Nederlandse Gemeenten de conservatieve of de progressieve opvatting zal adopteren IN WEST-EUROPA staat volgens Myrdals analyse de generatie die geen persoonlijke herinneringen heeft aan De RAI acht de jaarlijkse toeneming van - percent buiten de bebouwde kom niet onrustbarend. Daarnaast zal de ver- plaatsingsmogelijkheid in de komende ja ren teruglopen omdat er een verzadigings punt in de motoriseringsgraad zal optre den. Volgens de RAI hebben de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek niet verkondigen, dat het verkeer aansprake- is voor het grootste deel van alle lucht verontreiniging. Er gaan stemmen op. die verondigen, dat het verkkeer aansprake lijk moet zijn voor de helft van alle luohtvervulling. De kostentoerekening zou daarop via de brandstoffenaccijnzen moe ten worden bepaald. „Een dergelijk sterk arbitrair bepaalde kostentoerekening is geen honorering van het intensieve stre ven van de autoproducenten om de lucht te helpen ophelderen, stelt het jaar verslag. De RAI neemt verder het standpunt in dat de problemen in het stedelijk verkeer

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1972 | | pagina 3