Misdadigers vrezen publieke opinie
op tijd kcfïïs
en bezorgd
voor een eigen huis
aktie
k
palge^paKt
J^dossni
Modieuze twijfelaars.
Onder de
Oosterschelde resten van
Romeinse
haven
stad
r?
Algemene Bank Nederland
GM
Auto onder trein
I
I
s
JURIDISCHE BESCHOUWING „VAN HARENTWEGE”
bij Weesp
ZUINIG
MEEDRAAIEN
KERKELIJK NIEUWS
ek
Verzwolgen
iber
Doorzichtig
en
EM
(Van onze juridische medewerkster)
DEN HAAG. „Iedere verpleeg
de bekeek zijn lotgenoten anders dan
zichzelf. Misdadigers vrezen de pu
blieke opinie, die hen dikwijls scherp
veroordeelt, maar het lijkt alsof ze
dit harde oordeel overnemen en op
hun lotgenoten toepassen. Maar in de
kliniek krijgt men ruimschoots de
gelegenheid zijn oordeel te herzien.
Bijna iedereen heeft een voorstelling
van misdadigers, die in het geheel
niet correspondeert met de werke
lijkheid. Wanneer de televisie beel
den zou uitzenden van het leven in
de kliniek, zouden de meeste kijkers
stomverbaasd zijn. Menigeen zal den
ken: „Verrek, mijn eigen man, mijn
eigen kinderen zouden daar kunnen
zitten. Zij zouden er beslist niet op
vallen”.
tweede. Uit de tekst van een van de
altaren is de inheemse plaatsnaam
van de plek gelezen: Ganuent(ae?).
Zo op het gezicht niets bijzonders,
maar deze ontdekking houdt in, dat
bij de Romeinse tempel met de vele
altaren een stad moet hebben ge
legen. Tot nu toe waren alleen Ro
meinse tempels en altaren gevonden
zonder nederzetting, omdat de Ro
meinen hun heiligdommen wilden
vrijwaren van inlandse invloeden.
De stad Ganuent(ae?) moet een be
langrijke handelsstad zijn geweest.
jaar
het
md.
tige
het
"UtO
de
rek
gen
loet
jaar
lad
ent,
JIS
-fr Dank gebracht
De Algemene Bank Nederland wil U aan geldmiddelen
helpen om een huis te kopen. Alle kantoren van de
bank kunnen U een hypothecaire lening aanbieden, die
wordt verleend door de Algemene Bank voor Hypothecair
Krediet, een dochteronderneming van de ABN.
Onze rente is heel redelijk, momenteel 8’/4%en een
afsluitprovisie van 1%.
Wij verstrekken U graag nadere inlichtingen.
aktie '68 is veelzijdig, zendt
ook koffiemeisjes en inpak-
sters uit.
Bovendien chauffeurs
magazijnkrachten.
Zodat bij u alles altijd op tijd
door kan blijven gaan.
Veel dagen hier te lande kenmerken zich
door onbestendigheid.'Moeilijk, nu de zomer nadert
De jas is te warm,’t kolbert nog te fris. Bij ’t aarzelen
tussen zomer- en winterkleding ooit gedacht aan
die typische voorjaarsdracht: het jack? ’t Draagt
alles in zich: praktisch, sportief en luchtig. Meuwsen
heeft er een enerverende kollektie in, vooral van
Mc Gregor. In Poplin/Terlenka met rits of knoop,
stof-of tricotkraag.Jacks dus, voor
de dagen die geen
vlees en geen vis zijn.
Ideale dracht erbij is I^IE^Z ww ^EINI
zo’n corduroy pantalon Loop er eens
van Lee1^1 KJ Lr E binnen!
i i
WOENSDAG 10 MEI 1972
DEN HAAG De vondst van de
eeuw: De Romeinse Nehelennia-
tempel en de ruim 140 altaren in de
gelofte
ingelos'.
General Motors
Voor deze laatste twee groepen geldt dat
ADVERTENTIES
Geld
30
De rechterlijke macht in Nederland is
zuinig met deze maatregel. Zij wordt jaar
lijks aan zo’n 150 mensen opgelegd. Er
zitten op het ogenblik tussen de 600 en
700 mensen in een inrichting op grond van
een veroordeling tot tbr. De gemiddelde
verblijfsduur is vijf jaar en vijf maanden.
Ongeveer de helft van de ter beschikking
gestelden zijn vermogensdeiinquenten, of
dieven in gewone spreektaal. Ongeveer 30
percent zedendelinquenten, terwijl onge
veer 20 percent agressieve delicten heeft
gepleegd.
Chr. Geref. kerken
Beroepen te Assen J. J. Rebel te Hilver
sum; bedankt voor Dordrecht-centrum G.
Bouw te Scheveningen.
AMSTERDAM, ARNHEM, BREDA, GRONINGEN, DEN HAAG, HAARLEM,
HILVERSUM, NIJMEGEN,ROTTERDAM, TILBURG
Haarlem/Statenbolwerk 3
tel. (023) 312170-313100
Amsterdam/Paleisstraat 17
tel. (020) 222188-224960
Heeremans v. Leuven N.V.
NIEUWE GRACHT 78
HAARLEM TELEFOON 31 92 45
in
Zo heeft de Nehelleniatempel op de
toenmalige oever van de Oosterschel
de gelegen. Omstreeks 270 na Chris
tus is het tempelcomplex wegge
spoeld. Links van de tempel met al
taren moet de stad Ganuentfae?)
hebben gelegen.
Dr Gysseling bracht de stam van de
plaatsnaam in verband met het oud-Ierse
woord Gin, wat monding betekent. Ganu
entfae?) betekent dus: de plaats van de
uitmonding van de toenmalige Ooster-
schelde. De aanvankelijke vertaling van
de altaartekst moest dus nu wel verande
ren. Het werd :„Jegens de godin Nehel-
lennia heeft Gimio, schipper te Ganuent-
hij zijn dank gebracht aan de daar ter
plaatse vereerde godin Gimio plaatste bij
de tempel een altaar.
De handelsstad aan de monding van de
Oosterschelde heeft niet alleen verbindn-
gen gehad met Brittannta, maar ook m?t
het achterland, via Nijmegen met Keulen.
Uit Brittannia werd waarschijnlijk zout
geïmporteerd en via Ganuentfae?) door-
gevoerd naar Keulen. Niet uitgesloten is,
dat er achter de duinen langs naar het
noorden een vaarverbinding is geweest
met de mond van de Oude Rijn. Vanuit
het huidige Leiderdorp liep de gracht van
Corbulo naar het zuiden, om - volgens de
nu geldende theorie - in de Maas uit te
monden ter hoogte van Vlaardingen. Het
is zelfs mogelijk, dat de vaarverbinding
rechtstreeks naar Ganuentfae?) heeft ge
lopen.
De Belgische dr. M. Gysseling uit Gent
kwam prof. Bogaers te hulp. Hij vond de
plaatsnaam Ganuentfae?) erg doorzichting
en vond tevens, dat de naam paste in de
laat prehistorische toponiemen en passen
in het omvangrijke gebied van de Belgi
sche taal, die in die tijd werd gesproken
De vindplaats in de Oosterschelde lag op
de grens van 2 Romeinse provincies, Ger
mania Inferior en Gallia Belgica. Nóg zijn
er plaatsnamen, die uit de stam van
Ganuent zijn afgeleid, namelijk Gent aan
de monding van de Leie, Gendt in de
Overbetuwe. waar de Rijn en de Waal uit
elkaar gaan. Gennep aan de mond van de
Niers en Gemeppe sur Meuse
Prof. Bogaers denkt dat de nu gevon
den stad een belangrijk bestuurlijk cen
trum is geweest, namelijk de hoofdstad
van dc Frisiafones, een inlandse stam die
hte grondgebied van de huidige Zeeuwse
en Zuidhollandse eilanden en het noorde
lijk deel van Noord-Brabant hebben be
woond. Ganuentfae) zou zelf de bestuur
lijke hoofdstad van het gebied geweest
kunnen zijn.
De enige mogelijkheid van archeolo
gisch onderzoek op deze plaats bieden
duikers. Men kan opnieuw een beroep
doen op de duikers van de genie, maar
Nederlands hervormde kerk
Beroepen te Houtrijk en Polanen C. J.
Baart te Raamsdonk; te Oudewater H. A.
van Slloten te Nijkerk; te Steenderen J.
G. Eelderink te Nieuw-Amsterdam.
het zal voor hen onmogelijk zijn grote, (ae?)
hoeveelheden zand te verzetten. Een aan
tal duikers heeft het museum aangeboden
een duikerklok te bouwen, op voorwaarde
dat zij de opdracht tot het onderzoek
zullen krijgen om zodoende voor de bouw
van de klok een financiële start te heb
ben. Mocht de Oosterschelde worden afge
sloten, dan zal dit volgens wetenschaps
mensen het onderzoek vergemakkelijken.
Ook zij hebben echter rekening te houden
met de niet rooskleurige begrotingspositie
van het rijk.
Vast staat, dat de Romeinse handels- en
havenstad Ganuentfae?) niet door men
senhanden is verwoest, maar door het wa
ter is verzwolgen. Dit houdt in, dat de
woonplaats inderhaast is achtergelaten en
niet is geplunderd, waardoor nog zeer veel
voor de wetenschap waardevolle voorwer
pen onder de Oosterschelde moeten liggen
en zijn geconserveerd, zoals in de huizen
van Pompeï en Herculaneum, steden die
met een dikke lavastroom werden bedekt
Een onderzoek met een duikerklok zou die
kleine voorwerpen naar boven kunnen
brengen. Tot nu toe is men per vissersnet
alleen maar in staat geweest grote stuk
ken aan de oppervlakte te halen.
De ontdekking van dit alles berust op
puur toeval. Prof. dr. J. E. Bogaers had
aanvankelijk de tekst van het altaar ver
taald als: „Jegens de godin Nehelennia
heeft Gimiogra, schipper te Venta geves
tigd, zijn gelofte ingelost, gaarne en met
reden”.
Vooi een geheel ander doel bestudeerde
hij in Leiden een altaaropschrift, gevon
den in Vechten, Utrecht, Dit luidde: „Ter
ere van de godin Viradecdis hebben de
burgers van Tongeren en de schippers die
in Fectio gevestigd zijn hun gelofte inge
lost, gaarne en met reden”.
Fectio is de Romeinse naam voor Vech
ten. Toen greep prof. Bogaers terug op de
in de Oosterschelde gevonden altaarsteen,
Aan de hand van tientallen voorbeelden
kon worden bewezen dat de plaatsnaam
uit het opschrift altijd de plaats is waar
het altaar werd neergezet.
Aangenomen naar Koudekerk aan de
Rijn A.G. van der Linden te Zevenhuizen
(Gr.); naar Wapenveld H. Veldhuizen te
Lopik; naar Nuenen R. W. Bartlema te
Amsterdam; naar Havel te J. A. Labrie te
Huizum.
Bedankt voor Ederveen C van der
Bergh te Katwijk aan Zee; voor Harder
wijk en voor Lunteren A. Gooij er te
Delft; voor Sprang W. Verboom te Ben
schop.
gevestigd, zijn
gaarne en met reden”.
Volgens prof. Bogaers heeft Gimio zich
óf gevestigd in Ganuentfae?) of heeft hij
daar met tussenpozen gewerkt. Bogaers
meent, dat hij aan de mond van de
Oosterschelde heeft niet alleen verbindin-
had van een onder zijn leiding staande
handelsfirma, waar hij de zaak af en toe
ging controleren. Omdat op een bepaald
moment de zaken waren meegevallen, had
Gereformeerde kerken
Aangenomen naar Oosterbeek-Door-
werth J. van der Klis te Midwolda; naar
Koudekerke (Z) F. P. van Stam te Am
sterdam. Geref. kerken (Vrijgemaakt)
Beroepen te IJmuiden M. J. C. Blok te
Voorburg.
Begrijpelijk, maar ook jammer, want
juist door meer te weten te komen over
deze mensen, wat zij doorstaan en hoe zij
op een gegeven moment zo kunnen vast
lopen dat zij een misdrijf begaan, kan een
stuk angst overwonnen worden. Kranten
koppen als „gevaarlijke psychopaten voort
vluchtig” stimuleren deze angst en specu
leren er zelfs een beetje op. Ter gerust
stelling een aantal gegevens
TBR is een dwangverpleging.
Iedereen die een misdrijf begaat kan in
principe hiertoe veroordeeld worden als
het feit hem „wegens de gebrekkige ont-
Haarlem, Grote Houtstraat 32
Amsterdam, Damrak 87 de Clercqstraat 46 - donderdag koopavond
Maak er snel en effektief een eind aan.
U zult merken dat de Pedosanpleister
de oplossing is. waarop u zo lang hebt
gewacht.
UNICURA N.V., AMSTERDAM
wikkeling of ziekelijke storing zijner geest
vermogens niet kan worden toegerekend”.
TBR is eigenlijk geen straf maar een
maatregel. De meeste dilinquenten erva
ren haar echter als de zwaarste strafsoort.
Dat komt omdat de duur van de tbr on
bepaald is. Je kan de dagen niet aftellen.
De rechter kan deze maatregel ook alleen
opleggen als ..het belang van de openbare
orde dit bepaaldelijk vordert”.
Er zijn nog geen resten van de neder
zetting gevonden. Uit geologische onder
zoekingen van de vindplaats van de alta
ren is gebleken, dat tempel en altaren 00
de oever van de toenmalige Schelde ston
den. Landinwaarts op de noordelijke oe
ver van de rivier moet de stad met
waarschijnlijk voor de Romeinse tijd een
belangrijke haven hebben gelegen. Het
Rijksmuseum van Oudheden in Leiden
overweegt het onderzoek naar deze stad
ter hand te nemen. Geconcludeerd is, dat
de stad dan moet liggen onder een zand
plaat, noordelijk van de tempelresten, de
Vuilbaard genoemd, op grondgebied van
de gemeente Zierikzee.
De opdracht van de kliniek is deze men
sen weer zo /er te krijgen dat zij kunnen
functioneren meedraaien in de gewo
ne maatschappij. Een basisvoorwaarde, wil
deze opdracht slagen, is contact te krijgen
met hen. Daardoor wordt communicatie,
menselijke uitwisseling, mogelijk en kan
een vertrouwensrelatie opgebouwd wor
den. Is deze eenmaal ontstaan, dan moet
dit vertrouwen gebruikt worden voor het
ten wordt verpleegd in rijksinstellingen zo
als de Van Mesdagkliniek in Groningen en
Veldzicht in Avereest. Een aantal particu
liere inrichtingen nemen ook „justitie-
klanten” zoals de Pompekliniek en de Van
der Hoevenkliniek, maar het merendeel
van deze inrichtingen is niet erg happig op
deze categorie patiënten.
Nog een citaat van Roman: „Alle ver
pleegden waren dus in psychotherapie.
Iedereen was bezig met zijn gevoelsleven
proefzwemmen in de normale maatschap
pij. Maatschappelijk gedrag kan tenslotte
alleen geleerd worden in deze maatschap
pij. Dit is een essentiële stap in de thera
pie, die zorgvuldig „getimed” moet worden.
De patiënt mag immers niet teveel ver
vreemden van de samenleving en aan de
andere kant moet hij de bewegingsvrijheid
ook aankunnen.
Deze stap wordt dan ook niet in één keer
genomen, maar met kleine beetjes: een
middag naar de film, een weekend naar
huis (als dit er is) en zo kan de kring
steeds verruimd worden. Het komt vrij re
gelmatig voor dat een patiënt één of twee
dagen te laat terugkomt van zo’n proef
verlof. In het jaar 1969 was dit voor de
rijksinrichtingen zo’n 80 keer het geval.
Ontvluchtingen uit de inrichtingen zelf
vinden veel minder plaats, hoewel daar
toe bij open inrichtingen alle gelegenheid
bestaat. Men moet immers leren met vrij
heid om te gaan. Volgens de statistiek zijn
er in de jaren 1967, ’68 en ’69 respectieve
lijk 7, 13 en 14 gevallen van ontvluchting
uit de Van Mesdagkliniek geweest. De
meeste ontvluchten komen uit eigen bewe
ging weer terug. Waar moeten zij naar toe
„vluchten”? Een harde waarheid maar de
kliniek is hun enige toevlucht.
Dat tijdens het proefverlof een ernstig
misdrjjf wordt begaan is hoge uitzonde
ring. De minister van Justitie heeft hier
over in 1969 gegevens verstrekt in de bij
lage op de memorie van antwoord op de
justitiebegroting van dat jaar. Maar het
zou irreëel zijn dit risico niet onder ogen
te zien. Vergeleken met bijvoorbeeld het
deelnemen aan het paasverkeer (28 doden)
is het een relatief klein risico, daarnaast is
het een bijzonder zinvol risico Een klein
UTRECHT. Op een met knipperlich
ten beveiligde overweg bij Weesp is gis
termiddag om 12.45 uur een auto tegen de
trein Amersfoort-Amsterdam gebotst. De
bestuurster van de auto kwam met de
schrik vrij.
De auto, die volkomen werd vernield,
moest onder de trein vandaan worden
getakeld. De trein kreeg een half uur
vertraging. Een trein uit de richting Am
sterdam liep eveneens vetraging op.
in ruim twee derde van de gevallen daders
en slachtoffers elkaar kenden. Met andere
woorden, hier is een relatie door aller
lei spanningen uit de hand gelopen en
heeft geleid tot het strafbaar gesteld ge
drag. Het grootste deel van de tbr-patiën-
en lag daardoor voortdurend met zichzelf
overhoop. Toch kwamen ze (de patiënten)
elkaar niet nader. Dat maakte deze mensen
die allemaal in hetzelfde schuitje zaten
eenzaam, omdat er noch medegevoel gege
ven, noch medegevoel verwacht werd”. Is
dit misschien de reden waarom de direc
teur van de Van Mesdagkliniek. dr. Ren-
gelingk, naar aanleiding van de drie ont
vluchte patiënten in een televisieinterview
opmerkte dat het hem meer interesseert
waarom deze mensen zijn weggelopen dan
waarom ze terugkomen9
Dit schrijft Tjakko Roman ,die na een
serie boekendiefstallen ter beschikking
van de regering werd gesteld teneinde van
harentwege te worden verpleegd. „Van ha
rentwege” heet dan ook het boek (uitgave
Arbeiderspers) waarin Roman zijn relaas
over deze periode doet. Een bijzonder moe
dige daad, omdat iedere ter beschikking
gestelde maar liefst zo snel mogeljjk deze
ontzettingen vergeet en vooral alles in het
werk zal stellen om dit stigma dit
brandmerk van „gevaarlijke psycho
paat” te verliezen.
ADVERTENTIES
NAP
10-
met-zijn-allen kan maken om te laten
zien dat zij er ook bijhoren.
