Mijnen voor N.-Vietnam op scherp
KRACHTIGE RUSSISCHE
WAARSCHUWING AAN VS
EEN KANS GEMIST
neo
r
urgent
WACHT BIJ OPGEBLAZEN BRUG
Gratis
reizen
Unctad III in beslissende fase
Iers ja
voor EEG
Karei de Grote-
prijs toegekend
aan Jenkins
Meisje onteerd
bij Italiaanse
rose balletten
Herziening van
Auteurswet
2 dagen in mei
op uw 65+kaart
In mei kunt u met NS
op uw 65+kaart weer 2
dagen gratis reizen.
Kies uit elke dinsdag,
woensdag, donderdag of
zaterdag (behalve
2,11,21) en 23 mei).
achtergrond
r
Goede
moederdag
xa
waato
I f- i lijf
3
VRIJDAG 12 MEI 1972
2
e'
niet vergeten... Fricoeten
Klimaat
Positief
Indrukken
voordelig uit met NS
Geurtsen (VVD):
Laat aan ’t loket uw
65+kaart afstempelen en
stap in. Voor le klas
betaalt u max. f 4.- bij.
(Van onze speciale verslaggever)
SANTIAGO DE CHILE Unctad III, de derde wereldconferentie
over handel en ontwikkéling, is aan de laatste, beslissende fase begon
nen. Alle ontwerpresoluties, rond dertig in getal, zijn nu ingediend. Na
uitvoerige debatten is nu een zogenoemde Andes-groep gevormd: Een
groep van 22 landen, die moet proberen globale overeenstemming te
bereiken over de resoluties, die op een enkele na door ontwikke
lingslanden zijn ingediend.
7<~
ADVERTENTIE
r.
ir te
een
ADVERTENTIE
VWWWWWVVWWVWWVWWWVWWWWVWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW
Pronk: „Ik heb sterk de indruk dat deze
JT MniaoVttf
fMusaa&tJSWj
DUBLIN (DPA) - Het Ierse referendum
over eventpele toetreding van Ierland tot
de EEG heeft een duidelijk „ja” opgele
verd. Volgens de uitslagen heeft tenminste
80 percent van de kiezers voor toetreding
gestemd.
Buiten de gratis reisdagen
reist u met uw 65+kaart
voor de halve prijs van een
enkele reis.
bladmuziek,
en
Wat is uw oordeel over het optreden
van de Nederlandse delegatie?
Jenkins is de derde Brit, die de onder
scheiding krijgt. De andere waren Chur
chill en Edward Heath.
De Karel-de Grote prijs is nu 18 keer
toegekend.
gaf
een
ind-
als
zal
van
lam
eeft
i in
Als
luis
in
>en
[en
rlo
MOSKOU/SAIGON/WASHINGTON (Tass, Reuter, UPI, AFP en DPA)
Enkele uren nadat de blokkade van Noordvietnamese havens effectief
was geworden door het op scherp stellen van de al eerder uitgezette mijnen
heeft de Sovjet-Unie in een gisteren uitgegeven regeringsverklaring geëist
dat de Verenigde Staten onmiddellijk hun blokkade stopzetten. De Rus
sische regering maakte bij deze eis geen gewag van mogelijke sancties en
ook de reis van president Nixon (22 tot 30 mei) naar Moskou werd niet
aangeroerd.
Wel waarschuwde het Kremlin dat de
blokkade een „gevaarlijke en glibberige
weg is die slechts tot een verdere ver
scherping van de internationale spannin
gen en tot rechteloosheid in de internatio
nale betrekkingen kan leiden”.
oer
de
len.
:in-
aar
uto,
een
het
:ed.
eet
14-
het
13-
gi-
lid
op
li-
an
il-
'se
30
le
pe
nk
duidelijk te maken dat zij de strijd tegen
het opdringende communisme nog steeds
als de belangrijkste drijfveer van de oorlog
in Indochina beschouwen, dat zij dat voor
één keer ten bate van de Vietnamese
vrede misschien wel achterwege hadden
mogen laten.
Alles wat kleine landen als Nederland
in deze situatie zouden kunnen doen, is
aansporen tot een vergelijk. Zij zijn zelf
machteloos toeschouwer bij de grote tra
gedies, die door de tegenstellingen tussen
de grote mogendheden worden ontketend.
Maar niet alleen toeschouwer want de
gevolgen komen ook op hun hoofd neer,
doordat hun aandeel in de geldversinden-
de bewapening steeds hoger wordt opge
schroefd en hun econmische belangen
die vooral van de internationale situatie
afhangen, voortdurend in de knel komen.
Een vreedzame afwikkeling van inter
nationale problemen is zonder enige twij
fel voor de kleine landen van het hoogste
belang. Maar als die tamelijk egoïstische
overweging niet voldoende is, dan zou ons
parlement als geheel misschien ook nog
eens aan de duizenden doden en vermink
ten in Noord- en Zuid-Vietnam kunnen
denken, die al even machteloos het ge
weld over zich heen moesten laten dave
ren.
De secretaris-generaal van Unctad, Pe
rez Guerrero, heeft gepleit voor intergou
vernementele consultaties tussen Unctad,
GATT en IMF om er voor te zorgen dat
de belangen van de ontwikkelingslanden
voldoende zullen meetellen bij de komen
de besprekingen over monetaire hervor
mingen (binnen het IMF) en verruiming
van de wereldhand»! tjjdens de GATT-
conferentie volgend jaar. Minister Lang-
man heeft bepleit Perez Guerrero te be
trekken hij de voorbereiding van de GATT-
eonferentie.
Wat zjjn uw verwachtingen over de re-
het noordelijk halfrond (die van het sulfaten van Unctad III?
WVWVVVVWVVVIAWVWlANIAWVVWWWVWVMAMAWVVWWVVVVWVVVVVVWMMWVVVWVmWVVVVVWVWWWVWVVVVVI
*MMWWVWV\AAAWWWVVVWWVW\AWVWVVVVWVWWVVVWWWVVVWVVWVWVVVVVVWWVVVVVWVVWVWVVWVWVWVVVVVVV
De jaarkaart kost f 50.-
p.p., voor *n echtpaar f75.-
Driemaandskaart f 20.-
p.p., voor ’n echtpaar f30.-
Elke 65-plusser kan er een
kopen (uw vrouw mag
jonger zijn).
NS-legltimatiebewijs of
pasfoto(’s) èn een bewijs
waaruit uw leeftijd blijkt
(paspoort of trouwboekje)
meebrengen.
Vraag de folder aan ’t
loket.
DEN HAAG. Een nieuwe opzet van
de Auteurswet, die uitdrukkelijk is geba
seerd op alle technische mogelijkheden
van vandaag, is bijzonder urgent.
Aldus woensdag het Tweede-Kamerlid
mr. Geurtsen (V.V.D.) tijdens de behande
ling van het uit 1964 daterende wetsont
werp tot herziening van de Auteurswet
1912. De herziening heeft onder meer tot
doel onze Auteurswet aan te passen aan
de herziene versie van de Berner Conven
tie voor de bescherming van werken van
letterkunde en kunst, die In 1948 in Brus
sel tot stand is gekomen.
Uit China is tot dusver nog geen offi
cieel commentaar gekomen. Wel schreef
het „Volksdagblad” van een „gevaarlijke
zet van het Amerikaanse imperialisme om
de aanvalsoorlog in Vietnam uit te brei
den” en van een inflagrante provocatie
jegens de bevolking van Vietnam en de
hele wereld”. Het blad drukte de volledige
tekst af van de rede waarin president
Nixon zijn blokkademaatregelen bekend
maakte.
Uit goed ingelichte bron in Moskou is
gisteren vernomen dat verscheidene Rus
sische vrachtschepen die naar Noord-Viet
nam onderweg waren, zijn teruggekeerd.
Russische mijnenvegers zouden zijn uitge
varen om een weg vrij te maken v oor
Russische schepen die in Noord-Vietnam
opgesloten zitten.
De door radio-Moskou uitgezonden en
door het persbureau tass verspreide ver
klaring was de eerste officële reactie van
het Kremlin op de maatregelen van presi
dent Nixon tegen Noord-Vietnam.
De Russische regering zegt hierin dat de
steun van de Sovjet-Unie aan Vietnam zal
worden voortgezet en zij dringt er bij de
Verenigde Staten op aan opnieuw in Pa
rijs te gaan onderhandelen.
Westerse diplomaten noemden de ver
klaring „krachtig”. Zij waren van mening
dat de deur voor voortgezette Russisch-
Amerikaanse onderhandelingen, in het
bijzonder de topbesprekingen met presi
dent Nixon, echter niet is gesloten. Velen
hadden verwacht dat het Kremlin het
bezoek van Nixon zou afgelasten.
De Russische verklaring zegt verder on-
is dat een dergelijk psychologisch klimaat
had moeten creëren dan hadden het deon-
derhandelingen moeten zijn over de
strategie voor het tweede ontwikkelingsde-
cennium. Maar wat is het geval: na
afloop van die onderhandelingen >s ieder
een zijn weegs gegaan De strategie heeft
nog geen enkele consequentie gehad voor
de beslissingen die daarna over dit soort
vraagstukken zijn genomen. In feite zijn
de rijke landen tot minder bereid dan tien
jaar geleden. Ze zouden moeten voldoen
aan het program van eisen dat voort
vloeit uit de strategie, maar ze krabbelen
gewoon terug, zelfs Nederland. Unctad III
had het moment moeten zijn waarop had
moeten blijken dat de strategie een kans
van slagen heeft. Maar dat zal hier niet
gebeuren.”
Waalkens: „Ik kan me niet voorstellen
dat Unctad bij de komende
GATT-onderhandelingen in het achter
schip zal raken .Ook al eindigt Unctad III
met misschien wel op alle punten een
negatief resultaat, ik geloof toch dat er
een nieuw platform tussen Unctad GATT
en IMF tot stand kan komen als gevolg
van het psychologisch effect dat deze
conferentie kan opleveren.”
Voordat de mijnen gistermiddag om 12
uur op scherp werden gesteld, hebben
verscheidene schepen Haifong verlaten.
Daarbij waren enkele Britse en zeker één
Russische vrachtboot.
Noord-Vietnam maakte gisteren bekend
dat het de Amerikaanse mijnen zal ver
wijderen en Amerikaanse oorlogsschepen
tot zinken zal brengen die aan de blokka
de deelnemen.
In de zeven geblokkeerde Noordvietna
mese haven lagen woensdag nog 36 buiten
landse schepen - 27 uit communistische
en 9 uit niet-communistische landen. De
meeste bevinden zich in Haifong.
Unctad III lijkt geheel te gaan misluk
ken.”
Waalkens: „Concreet verwacht ik enig
resultaat inzake grotere overdracht van
kennis aan ontwikkelingslanden. Verder
verwacht ik dat met name van de kant
van de EEG de intentie duidelijk wordt
voortgang te maken op het gebied van
grondstoffenovereenkomsten en een wat
bredere landbouwpolitiek, die de ontwik
kelingslanden meer kansen op export
biedt.”
CAGLIARI (ANP). De Italiaanse
voetballer Angelo Domenghini, rechtsbui
ten van Cagliari in Italië, is er woensdag
van beschuldigd te hebben deelgenomen
aan de „rosé baletten” in zijn woonplaats.
Domenghini zou op een van deze bijeen
komsten de 13-jarige Gabrielle Fodde
hebben verkracht.
Tot nu toe zijn 26 mensen beschuldigd
van deelneming of organisatie van de
„rosé balletten”, met name Anna-Maria
Fodde, de zuster van Gabriella.
De zaak van de baletten kwam in de
openbaarheid, doordat de moeder van Ga
briella de politie op de hoogte bracht van
de inhoud van het dagboek van haar
jongste dochter. Gabriella had tot in de
tail opgeschreven wat er tijdens de .feest
jes” gebeurde
der meer dat het leggen van mijnen voor
de ingangen van Noordvietnamese havens
een rechtstreeks gevaar oplevert voor
schepen en bemanningen van vele staten
die vrachen voor het Vietnamese volk
aan voeren”.
„Niemand heeft de Verenigde Staten
het recht gegeven de vrijheid van scheep
vaart op volle zee te beperken”, aldus de
verklaring, waarin deze Amerikaanse stap
een ernstige schending wordt genoemd
van het algemeen erkende beginsel van
vrije scheepvaart.
De Amerikaanse regering draagt de vol
le verantwoordelijkheid voor de mogelijke
gevolgen van haar „onwettige handelin
gen”, zo wordt in de verklaring gezegd,
waarin de Sovjet-Unie tenslotte bet ver
trouwen uitspreekt dat haar standpunt
door de regeringen en volkeren van alle
vredelievende landen wordt gedeeld.
De standpunten tussen de rijke landen
van
oostblok inbegrepen) en van de ontwikke
lingslanden liggen dermate ver uit elkaar
De regering in Saigon heeft gisteren
militaire dienstplicht ingesteld voor alle
jongens van 17 jaar en ouder. Mannen
tussen 39 en 43 jaar worden weer opge
roepen, doch zij hoeven geen dienst te
doen bij gevechtseenheden. Universiteiten
en andere hogescholen worden tijdelijk
gesloten om het voor de studenten ge
makkelijker te maken zich bij de strijd
krachten te voegen. De medische eisen
voor frondienst zullen worden verliich.
Wat de militaire activiteit betreft meldde
radio-Hanoi gisteren dat Amerikaanse
vliegtuigen een aam. al op verscheidene
wijken in de stad hadden gedaan. Drie
toestellen waren neergeschoten en een
aantal bemanningsleden was gevangenge
nomen.
Regeringstroepen van Zuid-Vietnam
houden de wacht bij de My Chanh-
brug in Zuid-Vietnam. De brug werd
op 5 mei opgeblazen om de opmars
van de Noordvietnamezen te stuiten.
Bijzon 'den jjn de twee grote
partijen Fianna Fail en Fine Gael, die
beide voor toetreding hebben gepleit
over de grote opkc st van bijna 75
percent.
De Ierse minister van Buitenlandse Za
ken Patrick Hillery, heeft verklaard, dat
deze positiev ’itslag de referendums in
Denemarken en Noorwegen gunstig zal
beïnvloeden. De bevolking van die landen
heeft naar zijn oordeel over het algemeen
met dezelfde vraagstukke, in dit verband
te maken als de Ieren.
zakelijk wordt geacht, terwijl de rij- braken verwacht ik hier n.ft. Er zal geen
uitspraak worden gedaan over de koppe
ling van de speciale trekkingsrechten van
het Internationale Monetaire Fonds aan
ontwikkelingsfinanciering. Een actiepro
gramma voor de minst-ontwikkelde landen
komt er niet uit omdat de rijke landen
niet bereid zijn deze hulp naast en boven
Tegen deze achtergrond vroegen wij drie de gewone ontwikkelingshulp te verstrek -
Tweede Kamerleden, drs. M. B. Eng- ken. Op zulke belangrijke punten als het
wirda (D’66), drs. J. P. Pronk (P.v.a.A.) vaststellen van principes voor het afsluiten
en H. P. H. Waalkens (V.V.D.), die van internationale grondstoffenovereen-
Unctaa III als waarnemers bijwonen, om komsten en grotere toegang tot de mark-
hun indrukken en verwachtingen, vooral ten van de rijke landen voor grondstoffen
met betrekking tot het Nederlandse optre- en halffabrikaten van ontwikkelingslan
den. den verwacht ik geen enkele resultaat.
AKEN (DPA/UPI) De voormalige
plaatsvervangende leider van de Labour-
partij Roy Jenkins heeft gisteren de Ka
rei de Grote Prijs van de stad Aken
voor zijn „vastberaden ijveren voor de
Britse toetreding tot de EEG” in ont
vangst genomen.
Volgens mr. Geurtsen wordt het steeds
moeilijker aanpassingen aan technische
ontwikkelingen zoals die op het gebied
van de audiovisuele middelen en de voor
schrijdende reproduktietechnieken in een
wettelijk stramien onder te brengen. De
wet wordt tot een lappendeken gemaakt
die vanuit de tekst nog nauwelijks te
begrijpen is, aldus mr. Geurtsen, die overi
gens voor nieuwe produkten zoals video
cassettes en dergelijke een regeling van
.het auteursrecht maar een moeilijke zaak
vond.
Bij het lenen van een bibliotheekboek
zou een bedrag van enkele centen moeten
worden geheven ten behoeve van het
auteursrecht deel van het fonds voor de
letteren, aldus mr. Geurtsen.
Voor het uitlenen van
grammofoonplaten, teken- en schilder
werken zou een gelijksoortige regeling
denkbaar zijn.
De regering zal volgende week ant
woorden.
Een Zuidvietnamese woordvoerder
maakte gisteren bekend dat om de Zuid
vietnamese provinciehoofdstad An Loc ge
vechten van man tegen man worden gele
verd. An Loc ligt 90 km ten noorden van
Saigon. De stad, die niet veel meer dan
een p uinhoop is, wordt nisds 6 april door
de noordelijken belegerd.
Het gaat in deze situatie ook niet meer
om de schuld, maar om de gevolgen.
Ondanks de gematigde toon van het Sov-
jetrussische protest tegen de Amerikaanse
havenblokkade in Vietnam dreigt nog
steeds een plotselinge breuk tussen de
grote mogendheden, die voor de rest van
de wereld fatale gevolgen zou kunnen
hebben. Nixon blijft dan wel welkom in
Moskou, maar het komende gesprek tus
sen de Amerikaanse en Russische macht
hebbers zal toch ongetwijfeld ook grote
kansen op mislukking hebben. Een breuk
tussen Moskou en Washington kan alleen
maar slechte gevolgen voor de gehele
westelijke belangensfeer hebben en bo
vendien ook de situatie in het Midden
oosten nadelig beïnvloeden. Het zou een
zegenrijke zaak zijn als binnenkort een
einde zou komen aan de situaties van
confrontatie tussen de twee wereldmach
ten cp vreemd grondgebied, niet alleen
omdat de daar wonende mensen er dage
lijkse ellende van ervaren, maar ook om
dat dan wellicht de zeer zieke internatio
nale economie wat meer kansen zou krij
gen op nieuwe gezondheid.
tionale Monetaire Fonds (IMF) aan ont
wikkelingsfinanciering. Verwacht wordt meen preferentiesysteem voor de produk-
ook dat het actieprogramma voor de 25 ten van ontwikkelingslanden en een
minst ontwikkelde landen niet de door- nieuwe formule voor de hulpverlening
braak zal opleveren, die op dit punt nood- j^én percent per jaar). Dergelijke door-
ke landen de hulp aan de minstontwik-
kelden niet als een extra verplichting bo
ven de door hen reeds verstrekte hulp op
zich zullen nemen.
SYDNEY, (Reuter). In Sydney is
woensdag een meisje van 14 jaar tot
levenslange gevangenisstraf veroordeeld
wegens moord op een 3-jarig jongetje.
Een meisje van 19, met wie zij de kleuter
in koelen bloede van het leven had be
roofd, kreeg dezelfde straf.
Engwirda: „Dat vind ik positief. Neder
land heeft duidelijk enkele stappen vooruit
gedaan, zoals het positievere standpunt in
zake de koppeling van speciale trekkings
rechten, de verzachting van de voorwaar
den waarop ontwikkelingshulp wordt
verleend en het voorstel inzake de
compensatie voor het verlies aan koop
kracht dat de ontwikklingslanden hebben
geleden als „gevolg van het wijzigen in
december 1971 van de valutaverhogingen.”
Acht u het mogelijk dat Unctad III zal
bijdragen tot de vorming van een psycho
logisch klimaat dat het mogelijk maakt
dat Unctad op een enigszins effectieve
manier bij IMF- en GATT-overleg wordt
betrokken?
Het Nederlandse parlement heeft zich
de kans laten ontgaan iets bij te dragen
tot een mogelijk herstel van de vrede in
Indochina, doordat het alle moties met
betrekking tot de situatie in Vietnam
verwierp en minister Schmelzer op geen
enkele wijze steun verleende bij zijn
eventuele pogingen om op internationaal
forum de stem van Nederland te laten
horen ten gunste van een beëindiging van
de Vietnamese oorlog.
Toch was de gelegenheid uiterst gunstig,
want er lag een bijzonder gematigde en
objectieve motie van de K.V.P., A R.P. en
C.H.U. op tafel die zich op geen enkele
wijze inliet met de politieke kanten van
het conflict en alleen maar op herstel van
de vrede aandrong. Het zou belangrijk
zijn geweest wanneer ook Nederland in
de huidige situatie iets zou hebben laten
horen dat leek op mededogen met het
Vietnamese volk van noord en zuid
want straks gaat de Amerikaanse presi
dent Nixon naar Moskou en dan is Viet
nam een deel van de inzet. Iedere aanspo
ring van buitenaf en vooral van
bondgenoot zou iets hebben kunnen bij
dragen tot vergroting van het besef der
staatslieden, dat zowel de burgers van
Noord-Vietnam als van Zuid-Vietnam on
beschrijfelijke ellende van de oorlog on
dervinden en betrekkelijk machteloos
staan tegenover de politieke verwikkelin
gen, waarvan zij nu al jarenlang het
slachtoffer zijn.
Maar neen, de V.VD. en DS ’70 vonden
het beter om ook die afstandnemende
motie te torpederen, omdat er te véél
afstand in werd genomen. Deze rechter
vleugel van ons parlement wilde in de
eventuele aansporing aan minister
Schmelzer duidelijk gezegd hebben dat
Noord-Vietnam de schuld draagt van de
huidige verheviging van de oorlog.
Spreken over de schuldvraag in een
oorlog die in zijn huidige fase weer vol
komen afhankelijk is geworden van vroe
gere politieke en militaire verwikkelingen
en eigenlijk al tijdens de regering Eisen
hower werd uitgebreid tot een onver
kwikkelijk gevecht om invloedssferen der
grote mogendheden lijkt een volkomen
nuttloze en onvruchtbare manier om er
een eind aan te maken. Natuurlijk moest
die schuldvraag duidelijk worden aange
geven om de Amerikaanse bondgenoot te
believen, maar de V.V.D. en DS’70 hebben
in diverse eigen partijpolitieke uitspraken
en stellingen al zo veel kansen benut om
Engwirda: „Ik zei niet direct hoe Perez
Guerrero zich de procedure voorstelt,
maar ik vind wel dat Nederland zijn
suggestie zou moeten ondersteunen. Ik ge
loof zeker dat ook op dit belangrijke punt
hier resultaten zullen worden geboekt, ook
al liggen die misschien voora' in de psy
chologische sfeer.”
Pronk: „Je moet je niet vleien met valse
hoop. Unctad III is niet de eerste confe
rentie, waar deze monetaire en handels-
problemen aan de orde komen. Als er iets
Engwirda: „Ondanks het moeizame ver-
dat de verwachtingen over de uiteinde- loop van de conferentie verwacht ik nog
lijke resultaten van Unctad III nog lager resultaten over de monetaire vraagstuk-
zijn dan in alle pessimistische voorbe- ken, over de manier waarop de ontwik-
schouwingen werd voorspeld. Het lijkt kelinslanden betrokken zullen worden bij
waarschijnlijk dat in Santiago nog minder de GATT-onderhandelingen in 1973 in
vooruitgang zal worden geboekt dan tij- Genève en misschien over een actiepro-
dens Unctad II, vier jaar geleden in gramma voor de 25 minst ontwikkelde
New Delhi. landen”.
Zeker is dat geen beslissing zal worden u.„„k. Ik k-k „™k kkk_L k_'. I
genomen over de voor de ontwikkelings- conferentie een nog grotere mislukking
landen zeer belangrijke koppeling van wordt dan Unntad II in New Delhi. Vier
speciale trekkingsrechten van^het Interna- jaar ge]eden zijn er twee concrete resul-
j- taten ggboekf. de invoering van een alge
meen
ten
-
