WASHINGTON BEREID OM
GESPREK TE HERVATTEN
Hoger school- en
collegegeld al
dit jaar invoeren
Twee Duitslanden
paraferen verdrag
Bredere samenwerking bouw kerncentrales
Rotterdamse
verpleegster
van het jaar
Forensen klem
Regering blijft bij voornemen
achtergrond
Biesheuvel:
DS’70 is nog
steeds loyaal
onover
komelijke
verschillen
Kabinet: Geen
Van 1974
„schone”
automotor
WASHINGTON. De Amerikaanse regering
heeft gisteren een verzoek van autofabri
kanten om een jaar uitstel voor het toe
passen van de nieuwe bepalingen tegen
vervuiling afgewezen.
Le Due Tho:
VERKEERSAKKOORD
Haags ziekenhuis
Toeristen kunnen
Koningin opent
ultramodern
zonder paspoort
naar Bulgarije
Haagse kastelein
neer geschoten
„Bombardementen staken”
ZATERDAG 13 MEI 1972
s
Evacuatie
A bortus-wetsontwerp
Rapporten
20 Miljard
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. De industrie ziet voor de nabije toekomst, ais enige mo
gelijkheid om te kunnen voldoen aan de snel stijgende ene-rgieaanvraag,
de bouw van elektriciteitscentrales met zgn. snelle reactoren Gekozen
is voor de natriumgekoelde kweekreactoren en om commerciële exploi
tatie daarvan mogelijk te maken worden steeds bredere internationale
samenwerkingsverbanden gevormd. In het kader hiervan zal het reeds
jaren werkende Daits-Belgisch-Nederlandse consortium binnenkort een
Dijken gebombardeerd
Prototype
Verplicht in VS
Beroering
vennootschap aanpaan met een Engelse groep.
e,
n
in
n
WVWWVVVVIAfWVVUWlAMViraWIMMMAIWVVVVWVIAfWVWUtMMRIWIlWUIMVftRMVUVWWIA^^
Lt
n
1
t
PARIJS, (Reuter, UPI en AFP) - De Verenigde Staten zijn bereid de onderhande
lingen met Noord-Vietnam en het Zuidvietnamese Bevrijdingsfront te hervatten. „De
IS
le
is
is
Volgens het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken zjjn er duidelijke aan-
wijzigingen dat Noord-Vietnam het Parijse
derland betreft, het parlement krijgt
binnenkort een voorstel van de regering
een bouwkostenbijdrage van 300 mil
joen goed te keuren. In het ontwikke
lingswerk is van Nederlandse zijde tot
dusver ongeveer 200 miljoen besteed,
zeker nog 100 miljoen zal in de komen
de jaren nodig zijn.
Inmiddels zijn de drie landen hiermee
niet het eerst. Prototypes van dit for
maat zijn al vergevorderd in Rusland,
Frankrijk en Engeland. De Verenigde
Staten zijn later. Daar zal dit jaar ver
moedelijk ook worden begonnen. Enge
land en Frankrijk liggen voor. Vandaar
mede het belang voor de industrieën in
Duitsland, Nederland en België om bre
der samen te werken. Het Britse project
waaraan de D-Beneluxgroep zal deel
nemen wordt een zgn. demonstratie
model.
Soortgelijke projecten staan verder in
Duitsland (een centrale van 2000 mega
watt) en Frankrijk (1000 megawatt).
Mogelijk zullen de Nederlandse elektri
citeitsbedrijven in de volgende Duitse
centrale deelnemen. De op de proto
types volgende projecten zullen waar
schijnlijk de overgang naar commer
cieel haalbare ondernemingen mogelijk
maken. Geschat wordt dat in alle be
kende projecten met natriumgekoelde
snelle reactoren ter wereld een totaal
van 20 miljard gulden is gemoeid.
Nederland op zich zelf is thans niet
in staat op eigen kracht een dergeljjke
centrale te bouwen. Maar samenwer
kingen als de huidige stimuleren tot het
leveren van hoogwaardige prestaties in
een grote mate van specialisatie. Nera-
toom is ervan overtuigd dat hieraan
De premier wees erop dat het hier niet
om een belasting gaat maar om een retri
butie, die ook best achteraf kan worden
ingevorderd. Hij had er begrip voor dat
de Kamer zich deugdelijk op de behande
ling van het voorstel wil voorbereiden en
in juni eerst nog een hoorzitting wil hou
den.
BONN (AFP/DPA) In Bonn is giste
ren het akkoord over het verkeer tussen
de Bondsrepubliek en de DDR geparafeerd.
De Westduitse staatssecretaris Egon Bahr
en zijn Oostduitse collega Michael Kohl
parafeerden het stuk in het bureau van de
bondskanselier.
Tegelijkertijd werd de tekst van het ver
drag gepubliceerd. Het verdrag wordt van
kracht na goedkeuring door de parlemen-
DEN HAAG. Het kabinet is ook gisteren
nog niet gereed gekomen met de „verta
ling” van de (politieke) abortusparagraaf
uit het regeerakkoord in een sluitende
wettelijke regeling. Over enkele weken
zal het onderwerp opnieuw in de minister
raad aan de orde komen.
Bahr en Kohl .zijn de onderhandelingen
over dit stuk begonnen in november 1970.
De gesprekken werden met succes afge
sloten enkele uren voor de bondsdag op
26 april een motie van wantrouwen tegen
bondskanselier Brandt verwierp.
SCHIPHOL. De in Amsterdam gevestig
de afdeling van het Nationaal Bulgaars
Verkeersbureau meldt, dat toeristen die
Bulgarije willen bezoeken, geen paspoort
meer nodig hebben, doch alleen een na
tionaal identiteitsbewijs. Voor Nederlandse
toeristen betekent dit dat de toeristenkaart
voldoet als grensdocument om Bulgarije
binnen te komen.
AWtf oir» h j j ju o a a i tn aoBWTOMC t c y
t.
n
!t
U
Dankbetuigingen van honderden patiën
ten en oud-patiënten hadden haar in de
burelen van de stichting „Beter worden
met Max” (Tailleur) aangewezen als dé
kandidate voor de titel „verpleegster van
het jaar”, die dit jaar voor het eerst werd
toegekend met als huldeblijk het „Gouden
Kruis”.
Directeur-generaal voor de Volksgezond
heid, W. B. Gerritsen, speldde de stralende
zuster het embleem op, waarna Max Tail
leur haar nog een serie geschenken kon
toezeggen, waaronder een reis naar Mal
lorca. .it
vredesoverleg over Vietnam serieus neemt.
Dit in tegenstelling tot de beweringen van
de regering-Nixon dat Hanoi de onderhan
delingen niet ernstig genoeg neemt.
Dit staat te lezen in een rapport uit 1969
dat het democratische lid van het Huis van
Afgevaardigden, Ronald Dellums, een van
de tegenstanders van Nixons Vietnam-poli-
tiek, heeft laten opnemen in het twee
dagen geleden verschenen Congresverslag.
Het document, dat door het Witte Huis
nog steeds als „geheim” wordt beschouwd,
geeft een samenvatting van de antwoorden
op 28 vragen die de nationale veiligheids
raad van dr. Henry Kissinger over de oor
log in Vietnam heeft gesteld.
Alleen de antwoorden van het ministerie
van Buitenlandse Zaken worden in. het
Congresverslag gepubliceerd. Congreslid
Dellums wil trachten ook de reacties van
defensie en de inlichtingendienst, de CIA,
opgenomen te krijgen. In de Amerikaanse
pers zijn de laatste weken al uittreksels uit
het memorandum verschenen. De in het
Congresverslag opgenomen tekst geeft nog
meer bijzonderheden.
la
k
lt,
S
;1
e
e
t-
it
t
11
e
d
sl
n
ït
le
le
is
ts
(F
k
1-
k|
ten in Bonn en Oost-Berlijn. De overeen
komst, die dezelfde betekenis heeft als
soortgelijke verdragen die met andere lan
den zijn gesloten, is het eerste „staatsver
drag” tussen de twee Duitslanden.
Aanvankelijk had de DDR de parafering
van hét verkeersverdrag afhankelijk ge
maakt van ratificatie van de verdragen
met Polen en de Sowjet-Unie.
Als de overeenkomst van kracht is ge
worden, zal de DDR ook aanvullende
maatregelen treffen om het reizen' tussen
de twee staten te vergemakkelijken. In
dringende familie-aangelegenheden zullen
voortaan ook Oostduitse burgers, die nog
niet de pensioengerechtigde leeftijd hebben
bereikt, naar West-Duitsland mogen reizen.
Westduitse burgers kunnen inreisvergun-
ningen krijgen voor culturele, sportieve,
godsdienstige of commerciële manifestaties.
Het verdrag regelt het weg- en water
verkeer en vervoer tussen de twee Duits
landen. Een luchtvaartovereenkomst is nog
niet gesloten.
(van onze parlements redactie)
DEN HAAG. De regering wil de nieuwe
schoolgeldheffing toch met ingang van het
nieuwe schooljaar, pel 1 augustus a.s. in
voeren, ook als de Tweede Kamer het
voorstel niet meer voor het zomerreces in
behandeling neemt. Dit heeft premier Bies
heuvel gisteravond mcegedeeld op zijn we
kelijkse persconferentie na afloop van het
kabinetsberaad. De heffing zal dan achter
af worden geïnd.
tegenpartij moet dan wel genegen zijn tot echte onderhandelingen”, aldus de Ameri
kaanse onderhandelingsdelegatie in Parijs. De Amerikaanse onderhandelaars in de
Franse hoofdstad zijn van mening dat de tegenpartij „de sfeer vergiftigt” sinds de
besprekingen op 4 mei werden afgebroken.
Met de collegegelden ligt het volgens
de minister-president anders. De regering
wil deze tot 1000 verhogen. Het kabinet
wil dit voorstel nog voor het zomerreces
behandeld hebben om het met ingang van
wordt voldaan onder andere door de
ontwikkelingen van belangrijke onder
delen voor de centrale in Kalkar, die
de bouwnaam SNR-300 (snelle natrium
gekoelde reactor van 300 megawatt)
kreeg. Het gaat hier om de natrium-
pompen, de warmtewisselaars en de
stoomgeneratoren.
ROTTERDAM. „Ik doe het nu 21 jaar.
Maar ik vind het nog iedere dag een feest
om naar het ziekenhuis te gaan”, sprak
gistermiddag in een zaal van Rotterdam
Hilton zuster P. W. M. van Mil, hoofdzus
ter op de klasse-afdeling van het St. Fran-
siscusziekenhuis in de Maasstad.
DEN HAAG. West-Europa’s modernste
tiekenhuis, Leyenburg in Den Haag, is gis
termiddag officieel geopend door koningin
luliana. Het ziekenhuis (750 patiënten) is
11 sinds december vorig jaar in gebruik,
iocii de opening heeft men willen laten
mallen op 12 mei, Florence Nightingale
lag, de dag der verpleging.
Amerikaanse vliegtuigen hebben sinds
eind april in Noord-Vietnam herhaaldeljjk
rivierdijken gebombardeerd, zo heeft het
Noordvietnamese persbureau gisteren ge
meld.
Deze week is op verscheidene plaatsen,
ook in de buurt van Hanoi, de dijk van de
Rode Rivier gebombardeerd.
Van het Russische vrachtschip „Grisja
Akopyan” is woensdag de bootsman ge
dood en de kapitein gewond bij een Ame
rikaanse luchtaanval op de Noordvietna
mese haven Coea Ong, aldus meldt het
Noordvietnamese persbureau.
Volgens het persbureau werd het schip
door twee bommen getroffen. De slacht
offers zijn gezagvoerder Pochov en boots
man Dotov.
Bij een parlementaire behandeling in ok
tober is het zonder meer mogelijk de hef
fing met ingang van het nieuwe school
jaar in werking te laten treden. Leerlin
gen die voor 1 januari de school zullen
hebben verlaten, zal geen schoolgeld meer
worden gevraagd.
Wat de levering van dit project be
treft, van Nederlandse zijde komt 15
percent van het civiele deel, 15 percent
van het conventionele deel (de turbine
generator) en 15 percent van het nu
cleaire deel. De twee laatste onder
delen lopen via de Neratoomgroep. Als
met al is nu het natriumproject in een
fase gekomen, die doorslaggevend kan
zijn voor het veiligstellen van de ener
gievoorziening in de komende decennia.
voor de snelle natriumgekoelde reactor
wordt juist zeer veel aandacht besteed
aan de veiligheid. Het is zelfs zo dat
alle voorafgaande werkzaamheden wat
tijdsduur betreft door de veiligheids
aspecten worden bepaald. Een indruk
wekkend stelsel van voorzieningen be
lemmert de uitwerking van een cala
miteit. Zouden deze niet helpen dan
moet toch eerst nog de straling buiten
het reactorgebouw komen.
Minister-president Biesheuvel heeft gis
teren meegedeeld, dat er binnen het kabi
net niets gebleken is van majeure (onover
komelijke) verschillen van inzicht. Hij
merkte wel op, dat er punten van discussie
zijn, zoals bijvoorbeeld de positie van de
arts en de strafbaarstelling terzake en het
inschakelen van abortus-teams.
Volgens de Oostduitser Kohl past het
verdrag in „een systeem van verdragen en
overeenkomsten die de afgelopen twee
jaar zijn ondertekend om aan de erkenning
van de bestaande realiteiten een stabiele
grondslag voor vrede en veiligheid in
Europa te geven”.
Het 13 verdiepingen hoge gebouw ver
vangt het nu afgebroken ziekenhuis Zuid-
wal, dat 150 jaar dienst heeft gedaan. Ook
de apotheek der Haagse ziekenhuizen
kreeg een nieuwe behuizing. De kosten
van het project beliepen 150 miljoen.
Door de stiptheidsacti van Engels
spoorwegpersoneel kwamen gisteren
maar weinig treinen aan in Londen.
Hierdoor ontstond grote drukte in de
paar treinen die nog wel reden. Hier
ziet u forensen, zojuist aangekomen
op het Londense station Liverpool
Street.
Vriendschap. Roemenië en Oost-Duits-
land hebben een nieuw twintigjarig
vriendschapsverdrag ondertekend. De bei
de partijen legden de nadruk op de nood
zaak van diplomatieke erkinning van
Oost-Duitsland door het westen.
Onderzeeboten. De Britse regering heeft
goedkeuring verleend voor de bouw van
drie kleine onderzeeboten voor de Israëli
sche marine. De contracten met de Vickers
scheepsbouwmaatschappij zijn inmiddels
getekend.
Tjjdens een dezer dagen gehouden
excursie van Neratoom door Duits
land en Nederland werd getoond
dat alle voorbereidingen van de afge
lopen jaren binnenkort zullen leiden
tot de bouw van een prototype van een
snelle reactorcentrale. Dit project krjjgt
een vermogen van 300 megawatt en zal
verrijzen aan de Rijn in de Duitse
plaats Kalkar (Noordrjjnland-Westfa-
len). De gezamenlijke elektriciteits
maatschappijen zorgen voor exploitatie
en afname.
De bouwkosten bedragen ongeveer
één miljard, waarvan de elektriciteits
maatschappijen ongeveer f 150 miljoen
leveren. De financiering is als volgt
verdeeld: Duitsland 70 percent, België
en Nederland elk 15 percent. Wat Ne-
DEN HAAG. De 40-jarige kastelein F. J.
Scheffer is gisteravond aan de Trekweg
neergeschoten. De man die met een sten-
gun op hem heeft geschoten, is aangehou
den.
De kastelein kwam in het nieuws van
wege de moord op de 21-jarige Tom Kee-
reweer uit Den Haag, die in oktober 1971
doorzeefd met kogels bij de jachthaven in
Kessel werd gevonden.
Scheffer was op de avond voordat Kee-
reweer vermoord werd gevonden in gezel
schap van het slachtoffer gezien. Dat was
op 23 oktober 1971. Scheffer werd aange
houden en heeft ruim vijf maanden in
voorarrest gezeten. Hij werd vrijgelaten
omdat er niet voldoende termen aanwezig
geacht werden om het voorarrest wederom
te verlengen.
Het café van Scheffer brandde vorig jaar
af, nadat hij ruzie had gehad met een
buurtgenoot.
Alle nieuwe auto’s moeten midden 1974
aan deze bepaling gaan voldoen
Het besluit betekent een ernstige tegen
slag voor zowel de Amerikaanse als bui
tenlandse autofabrikanten, omdat de mees
ten zeggen niet in staat te zijn hun mo
dellen 1975 uit te rusten met de nodige
apparatuur.
Van regeringszijde werd gezegd dat zij
niet voldoende bewijs hebben geleverd om
een uitstel van een jaar te rechtvaardigen.
Het congres had in 1970 bij wet geëeist
dat de uitlaatgassen in de modellen 1975
met 90 pet. verminderd zullen zijn.
Biesheuvel heeft na ontvangst van de
brief, die was bedoeld als een bevestiging
van het standpunt dat DS’70 eerder al tij
dens het topberaad op het Catshuis over
de budgettaire problemen innam, een
„nuttig en plezierig” gesprek gehad met
Berger en de DS’70-ministers Drees en De
Brauw.
Daarbij is onder meer het aanstaande
loon- en prijsgesprek, dat op 23 mei met
de centrale organisaties van ondernemers
en de vakcentrales zal worden gehouden,
aan de orde geweest.
Biesheuvel ontkende dat Berger eisen
zou hebben gesteld of dreigende taal zou
hebben geuit. Het was een oriënterend ge
sprek, waarin door DS’70 is gewezen op
het belang van een tijdige besluitvorming
over het te voeren loon, en prijsbeleid,
aldus de minister-president.
Inmiddels hebben de plannen voor de
kernenergiecentrale in Kalkar in het
Kleefse district enige beroering gewekt.
Actiegroepen in Duitsland en Nederland
hebben zich geweerd. Met name in
Noord-Limburg krijgt het project veel
aandacht. De centrale zal slechts 20
kilometer verwijderd zijn van ’n plaats
als Milsbeek (gemeente Ottersum) en
30 kilometer van Nijmegen.
Op voorlichtingsbijeenkomsten in
Milsbeek heeft men zich van overheids-
zijde verontschuldigd dat de bevolking
niet eerder in de gelegenheid is gesteld
kennis te nemen van eventuele gevaren
van een nabijgelegen kernenergiepro-
ject. Volgens de deskundigen zijn er
echter geen gevaren, zeker niet voor
Nederland. Het stralingsniveau in de
omgeving zal door de werking van de
centrale nauwelijks stjjgen.
Bij de voorbereiding van de plannen
Terecht wordt het verdrag geprezen als
°en bijdrage tot de ontspanning in Europa.
De DDR, aldus Kohl, zal het verkeersver
drag ondertekenen nadat de Bondsdag de
verdragen met Polen en de Sovjet-Unie
heeft geratificeerd Hij citeerde de Oost
duitse partijleider Honecker die onlangs
verklaarde dat de DDR na ratificering van
de verdragen bereid is tot een gedachten
wisseling over het herstel van normale be
trekkingen tussen Bonn en West-Berlijn
en de daartoe benodigde zolkenrechtelijke
overeenkomsten wil treffen.
De zgn. D-Beneluxgroep vormt met
The Nuclear Power Group (TNPG) een
besloten vennootschap. Zo wordt het
mogeljjk dat ook de Nederlandse indu
strieën, samenwerkend in de Neratoom
groep, een aandeel leveren in de bouw
van een zeer grote snelle reactorcentra
le in Engeland. Dit project krijgt een
vermogen van ongeveer 1200 megawatt
en de bouw begint in 1974 of 1975. De
nieuw te vormen groep zal, met steun
van de overheid, alle in de betrokken
landen te bouwen kernenergiecentrales
bouwen.
Commerciële exploitatie van dit soort
centrales, die in tegenstelling tot de
kernenergiecentrales met water of gas-
koeling een veel beter gebruik van ura
nium maken en dus een belangrijke
verruiming van de energievoorraad mo
gelijk maken, zal niet voor 1980 moge
lijk zijn. Mede met het oog op de werk
gelegenheid is het voor de Nederlandse
industrie van groot belang in het aan-
loopstadium een zo groot mogelijk aan
deel in de ontwikkeling te leveren.
In 1967 werd met deze gezamenlijke
ontwikkeling begonnen. De regeringen
van Duitsland, Nederland en België slo
ten een overeenkomst. Tegelijkertijd
kwam een industrieel consortium tot
stand, waarvan deel uitmaakten de Ne
derlandse Neratoomgroep (Rijn-Schel-
de-Verolme, VMF-Stork, Ingenieurs
bureau Comprimo en Philips), het Bel
gische Belgonucléaire en het Duitse In-
teratom. Ook de researchcentra - in Ne
derland het Reactor Centrum in Petten
en TNO - sloten zich voor dit doel aan
een, evenals de elektriciteitsproducen
ten, in ons land de Samenwefkende
Electriciteits Productiebedrijven (SEP).
het nieuwe studiejaar in werking te kun
nen laten treden.
Minister De Brauw (wetenschappelijk
onderwijs) is inmiddels in overleg met de
beide Kamers getreden om het voorstel
nog tijdig voor het reces op de agenda te
krijgen. Ook over deze zaak wil de Ka
mer echter eerst nog een hoorzitting hou
den.
De minister-president deelde mee dat
het overleg over de abortus-wetgeving
goede voortgang maakt. „Van belangrijke
verschillen van inzicht tussen de minis
ters is mij niets gebleken” aldus de pre
mier, dié toegaf dat over het punt van de
abortus-teams en de eigen verantwoorde
lijkheid van de arts nog meningsverschil
len bestaan. Deze zijn echters volgens de
premier niet onoverkomelijk.
Le Due Tho, speciaal adviseur van de
Noordvietnamese delegatie heeft gisteren
op een persconferentie gezegd dat zjjn re
gering de Vietnamese kwestie op vreed
zame wjjze wil oplossen door middel van
onderhandelingen.
Le Due Tho noemde als voorwaarden
dat er een dag wondt vastgesteld waarop
alle Amerikaanse soldaten uit Zuid-Viet-
nam vertrokken zullen zijn en dat er in
Saigon een regering wordt gevormd, waar
in de voornaamste stromingen zijn ver
tegenwoordigd. De bombardementen op
Noord-Vietnam moeten worden gestaakt.
De Amerikanen moeten ophouden de on
derhandelingen in Parijs te „saboteren” en
weer wekelijks aan de conferentietafel
verschijnen.
Tho verwierp Nixons voorstel tot een
staking van het vuren in Indo-China.
Nixon zegt niets over de politieke toekomst
van Zuid-Vietnam, aldus Tho.
Voor het zover komt is er tijd vol
doende om over te gaan tot evacuatie
van omwonenden binnen een zgn. ge
varenzone van ongeveer een kilometer.
Een dergelijke calamiteit heeft zich nog
niet voorgedaan, terwijl toch al vele ja
ren kernenergiecentrales bestaan. De
SNR-centrale in Kalkar komt in een
dunbevolkte streek, speciaal met hel
oog op eventuele calamiteiten.
Mochten gevaren dreigen dan zal ook
het aanal omwonénden dat moet wor
den geëvacueerd gering zijn. Verder
kan het „schone” karakter van deze
fabriek geen milieubezwaren oproepen.
Ook thermisch niet, want voordat het
te benutten water weer terug mag in de
Rijn zal het eerst in een - aan het pro
ject toe te voegen koeltoren - moeten
worden gekoeld.
Verder kan de start van het project
worden vertraagd, omdat een kerkbe
stuur niet van plan blijkt een stuk
grond voor de centrale zonder meer te
verkopen. De samenwerkende partners
willen het bouwcontract, waarover zij
het in beginsel eens zijn, eind septem
ber ondertekenen. Mócht de bouw spoe
dig beginnen dan kan de centrale in
1977 draaien.
DEN HAAG. „Er is niets veranderd
de politieke relatie tussen DS’70 en het ka
binet”. Dat zei minister-president Bies
heuvel gisteravond na afloop van de mi
nisterraad in commentaar op de brief die
DS’70-fractieIeider Berger hem heeft ge
schreven met het dringende verzoek om
tijdig over te gaan tot een ingreep in de
loon- en prijsontwikkeling.
W f
wxvx
