Amerikaanse woordvoerder: „De
Kamervragen
over prijs
heren willen zaken doen
aardgas
VEEL CONTACT TUSSEN
Een gebleken behoefte
NIXON EN BREZJNEV
Arrestaties in Istanboel
Turkse premier wil
orde en gezag
„Rampzalige
toestand in
„Deuren open” na rapport-Pearce
arme landen”
achtergrond
Minister Laird
naar ons land
Israel verkende
met onbemand
Vriend van Hoover
erft vermogen van
FBI-chef
vliegtuig
boven Cairo
Grote bijensterfte
bij Oostvlaamse
imker
Bijna drie ton buit
bij roofoverval
in West-Berlijn
3
2
WOENSDAG 24 MEI 1972
99
Volgens Amerikaans blad
VN-rapport:
(Van onze redacteur in Londen)
Nare blunder
Vijf punten
Na bespuiting boomgaard
Theoretisch
LONDEN De meerderheid van de Afrikaanse bevolking in Rho
desië is zoals gemeld tegen het plan dat door de Britse minister van
Buitenlandse Zaken Sir Alec Douglas Home en de Rhodesische premier
Ian Smith werd opgesteld voor onder meer de geleidelijke maar te lang
zame Afrikanisering van het parlement in Salisbury. Dit is het overigens
weinig verrassende resultaat van het onderzoek dat een Britse commis
sie onder leiding van Lord Pearce in Rhodesië heeft verricht. Het re-
gime-Smith verwierp onmiddellijk het rapport-Pearce met onder meer
de opmerking dat de commissie met een kluit het riet in is gestuurd.
fc
(Van onze parlementsedactie)
e
e
s.
d
rt
naar
le
1.
r.
dat
s
I
1
r
President Nixon vloeit zijn handteke
ning af onder het in Moskou gesloten
verdrag tussen de Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie inzake milieube-
heersing; Partijleider Breznjev (r.)
maakt een opmerking tegen premier
Kosigin.
I
i
i
i
s
1
i
Regeringen hebben vaak een achteruit
gang van het platteland toegelaten „met
als gevolg dat een massale trek van de
bevolking ringen van pauper- en krotten
wijken rond de grote steden heeft doen
ontstaan”. Naar het oordeel van de com
missie is die situatie „explosief”.
WASHINGTON, (Reuter). De op 2
mei overleden J. Edgar Hoover, die 48
jaar lang hoofd is geweest van het FBI
(de Amerikaanse federale recherche) heeft
nagenoeg zijn hele vermogen, ten bedrage
van bijna twee miljoen gulden, nagelaten
aan een vriend, die tevens een der direc
teuren van het FBI is.
Het is de 72-jarige Clyde Tolson, die in
1928 bij de FBI kwam. Hoover en Tolson,
beiden vrijgezellen, waren intieme vrien
den. Hoover heeft niets nagelaten aan zijn
vier nichten en even, zijn naaste bloed
verwanten.
(Van onze speciale verslaggever)
MOSKOU President Nixon en
de partij- en regeringsleiders van de
Sovjet-Unie hebben gisteren drie
besprekingen gevoerd. Sinds Nixon
maandag aankwam in Moskou heeft
hij al drie privé-gesprekken gevoerd
met de Russische partijleider Brezj-
nev.
De samenwerking op het terrein van de
gezondheidszorg dit verdrag werd door
minister Rogers en de Russische minister
van Volksgezondheid Petrovski onderte
kend is eveneens zeer ruim van opzet.
Zij spitst zich toe op hart- en vaatziekten,
op kanker en op milieukwalen. Op al deze
terreinen zullen gegevens worden uitge
wisseld en er zullen gezamenlijke projec
ten worden opgezet.
Visserijgrenzen. In Londen zijn de bespre
kingen begonnen over het voornemen
van Ijsland de visserijgrenzen uit te
breiden tot vijftig mijl.
wanneer men zich in kleinere groepen
uitsprak.
Zo zal hij erop toezien dat hetgeen
ie inheemsen verdienen hen ook wer
kelijk ten goede komt. Dit betekent dat
het accent meer en meer op de zoge
noemde ..tribal trust lands” gelegd zal
worden, de gebieden die exclusief tot
de eigen bevolking van Rhodesië zullen
worden, de gebieden die exclusief door
is een hoeksteen van Smith’ officiële
binnenlandse politiek, hoewel men er
de laatste tijd weinig meer van hoorde.
Het conflict tussen Londen en Salis
bury is overigens na de bekendmaking
van het Pearce-rapport nog lang niet
opgelost. Wellicht zal het zoeken naar
theoretische kwestie worden.
een oplossing steeds meer een zuiver
DEN HAAG. Wat kost het aardgas
als het bij Slochteren boven de grond
komt? Welke invloed heeft deze kostprijs
inmiddels ondergaan door de toename van
de bewezen reserve en door de tegenval
lers in de geologische gesteldheid van het
Groninger veld? Dat vraagt het D’66-
Kamerlid Terloud schriftelijk aan minis
ter Langman (Economische Zaken).
DEN HAAG. De Amerikaanse minis
ter van Defensie Laird, zal deze week een
particulier bezoek van enkele dagen aan
Nederland brengen. Dit is gisteren in goed
ingelichte Haagse kringen bekend gewor
den. De minister wordt vandaag in ons
land verwacht.
Zijn buurman, die er een boomgaard op
na houdt, heeft de fruitbomen bespoten
met een produkt dat slechts in een be
paalde tijd gebruikt mocht worden en dat
nog eens extra een waarschuwing bevatte
dat het dodelijk voor bijen is.
Ondanks dat gebruikte de fuitkweker
het produkt in een verkeerde tijd. Zijn
buurman zit nu met miljoenen dode bijen.
Een aantal van de gestorven bijen is
onderzocht in een laboratorium in Gent.
i
t
1
r
i
5
r
B
0
r
e
s
1
e
1
e
i
t
1
>f
>t
le
t.
:e
T
1.
le
il
:d
'P
n
ir
I-
!e
g
e
i.
e
n
ANKARA (AP). De nieuwe Turkse
regering ziet als een van haar voornaam
ste taken „effectief op te treden tegen
Iedere soort van subversieve activiteit en
anarchie.” Dit verklaarde gisteren Ferit
Melen, de nieuwe Turkse premier. Maan
dag gaf president Sunay zijn goedkeuring
aan het door Melen samengestelde kabi
net, dat bestaat uit vijftien ministers. De
Ook wil hij weten of de bewindsman
een overzicht wil geven van de afgesloten
exportcontracten, de toename van de ex
port binnen die contracten en de voor
waarden die aan die toeneming ten
grondslag liggen. Voorts wil hij weten of
die uitbreiding van de levering aan het
buitenland niet strijdig is met de bezorgd
heid van de minister over een te snelle
uitputting van de voorraden.
„Heeft de Gasunie een optie op afname
van het gas, dat de NAM op het Neder
landse deel van het continentale plat zal
vinden of reeds gevonden heeft?” vraagt
hij verder. En tenslotte wil hij weten of
die afname invloed zal hebben op de prijs,
die de Gasunie moet betalen voor het
Slochteren-gas.
van de Verenigde Staten, en over Ameri
kaanse hulp aan de Sovjet-Unie op tech
nologisch gebied.
Wat de internationale problemen be
treft, staat ontspanning en een grotere
veiligheid in Europa centraal, de bezege
ling van de SALT-akkoorden en de ver
mindering van de wederzijdse strategische
atoomwapens. De SALT-hoofdonderhan-
delaren, de Rus Semianof en de Ameri
kaan Smith die de afgelopen jaren beur
telings in Helsinki en Wenen hebben ver
gaderd, zijn beiden naar Moskou gevlogen
nu er sinds vrijdag een permanent comité
is opgericht om toezicht te houden op het
naleven van de verstrekkende maatrege
len, die zijn voorgesteld.
De Amerikaanse gasten zijn gisteravond
de ommuring nog niet uit geweest. De
verwachting is dat zij ook de komende
dagen in het partij- en regeringscentrum
van de Sovjet-Unie zullen blijven, hoewel
president Nixon vandaag een krans zal
leggen bij het zich even buiten het Krem
lin bevindende graf van de onbekende
soldaat. Pas zaterdag staat de excursie
naar Leningrad op het program, en over
een week die naar Kiev, de hoofdstad van
de republiek Oekraïne
„De heren willen zaken doen”, zei een
Amerikaanse woordvoerder, toen in het
bijzijn van een groot aantal vertegen
woordigers van de pers de eerste twee
overeenkomsten werden ondertekend.
66-jarige Melen is de derde premier sinds
de militaire coup in Turkije. Bevelhebbers
van het leger brachten in maart 1971 de
regering ten val en eisten „hervormingen
en een einde aan het linkse terrorisme.**
Hij deelde mee dat „de deuren open
blijven staan voor nieuwe onderhande-
;ingen”, maar dat intussen de Britse
sancties tegen Rhodesië zullen voort
gaan. De eventuele nieuwe onderhan-
ielingen zullen naar men hier aan-
leemt worden gevoerd helemaal los
«•an hetgeen in november van het vorig
aar door Sir Alec in Salisbury met de
rebelse premier Smith werd overeenge
komen.
Inmiddels hebben officiële woordvoer
ders van de Moskouse topconferentie nog
geen antwoord willen geven op de vraag
of de Sovjet-Unie en enkele andere com
munistische staten alsnog aan de in juni
in Stockholm te houden wereldmilieucon-
ferentie zullen deelnemen. Zoals gemeld is
Moskou van opvatting dat het deze belang
rijke bijeenkomst moet boycotten als de
Duitse Democratische Republiek niet door
de Verenigde Naties tot de conferentieta-
fel wordt toegelaten. Minister Petrovski
verklaarde in een toelichting aan de pers
dat de Russische leiders de waarde van de
milieuconferentie hoog aanslaan, maar dat
politieke motieven hen ervan weerhielden
eraan deel te nemen.
Namelijk op de veronderstelling dat
een eventuele afspraak zowel door de
blanken als door de inheemsen gelijke
lijk zou worden goedgekeurd, wanneer
men de inheemsen dit op de man af
zou vragen. Het plan van het opinie
onderzoek was overigens een van Sir
Alec’s hoogsteigen meer idealistische
ideeën. Overigens had Sir Alec al jaren
geleden de vijf punten geformuleerd,
die alle Britse regeringen als richtsnoer
nam.
Aan de vooravond van de publikatie
van het Pearce-rapport heeft lan
Smith in Salisbury aangekondigd dat
lijn regering van plan is de ontwikke-
'ing van blank en zwart Rhodesië van
t-Ikaar te scheiden
Verkeersslachtoffers. Tijdens de driedaag
se pinkstervakantie zijn in Frankrijk
bij verkeersongelukken 178 mensen om
het leven gekomen en 4.763 gewond.
zelfs door tot de Sovjet-Unie en China.
De zware klappen die Rhodesië onte
genzeggelijk heeft geïncasseerd, bij
voorbeeld in de tabaksindustrie en op
de internationale monetaire markt,
hebben niet verhinderd dat Rhodesië
een welvarend land is gebleven en dat
het een goedkoopte-eiland in Afrika is.
Het gaat om een bevolking van een
kwart miljoen blanken en vijf miljoen
Xfrikanen. Van de inheemse bevolking
is zowat 97 percent tegen het plan
voor de uiterste trage verbetering van
haar positie en 68 percent is ertegen
Terwijl achter de schermen de Britse
regering al op zoek is naar een andere
oplossing van het probleem, is iedereen
het er nu wel over eens dat Sir Alec’s
reis naar Rhodesië afgelopen november
wel op een .uiterst technische, nare
blunder” berustte
De commissie die deze sombere conclu
sies heeft neergelegd in een rapport (die
voor ontwikkelingsplanning) is samenge
steld uit afgevaardigden van 24 landen
Verklaard wordt verder dat de problemen
alleen kunnen worden opgelost door „een
radicale heroriëntering van het beleid”,
niet alleen door de ontwikkelingslanden
zelf maar door de hele internationale
gemeenschap. Een politiek van versnelde
ontwikkeling, zoals nu vaak toegepast,
„kan in sommige gevallen zonder dat men
er zich van bewust is het probleem ver
groten”. Industrialisatie heeft geleid tot
opmerkelijke economische groei, maar de
grote massa van de bevolking onberoerd
gelaten.
NEW YORK. (UPJ). Een commissie
van de Verenigde Naties heeft verklaard
dat in veel ontwikkelingslanden werkloos
heid en massale armoede rampzalige vor
men aannemen. Industrialisatie heeft niet
het heil gebracht dat men ervan ver
wachtte. Betrekkelijk weinig mensen heb
ben ervan geprofiteerd.
BERLIJN (DPA). Twee gewapende
mannen hebben gisteren bij een roofover
val op een geldtransportauto in West-
Berlijn 250.000 tot 300.000 buit ge
maakt. De twee mannen stapten in een
geldtransportauto van een bank die voor
een warenhuis stond en reden met de
twee bewakers die in de auto zaten, weg.
De twee bewakers werden kort daarna
vrijgelaten. De auto werd later terugge
vonden. Er zaten geen zakken met geld
meer in.
Intussen heeft al een grote groep men
sen van het zegenrijke werk van Van
Dam geprofiteerd, maar er is nog genoeg
werk aan de winkel. Dergelijke program
ma’s onthullen hoe ontstellend groot de
nood nog is en hoe formeel de hulpin
stanties vaak werken. Vooral op het ge
bied van de rechtszorg bestaat een groot
vacuüm aan directe hulp, in de eerste
plaats omdat veel mensen de weg naar de
advocaat schuwen of omdat de weg naar
de advocaat soms erg kronkelt. Maar op
ieder gebied waar de benarde burger uit
komst zoekt, treft men falende appara
tuur en falende mensen aan. Mensen ook
vooral die te weinig belangstelling voor
hun medeburgers hebben en zich niet
zoals Van Dam gedragen als helpende
góden, maar als ongenaakbare góden in
ivoren torens. Als men de maatschappelij
ke orde meer in details bekijkt, kan
iedereen op zijn eigen stoel een soort
„ombudsman” zijn. Wanneer hij of zij al
leen maar datgene doet wat hem is opge
dragen en nog nét iets meer. Het formele,
koude volgen van voorschriften zonder
een beetje menselijk begrip leidt vaak tot
betreurenswaardige situaties, die niet no
dig zouden zijn geweest.
Marcel van Dam heeft de televisie ach
ter zich om ontzag te wekken en de
lauwen aan te sporen. Dat is misschien
iets wat men als een misbruik van een
communicatiemedium zou kunnen be
stempelen. In zijn geval wordt dat mis
bruik echter tot een minimum beperkt en
ten goede aangewend. Ook hier blijkt dat
de juiste werking van een maatschappe
lijk apparaat afhangt van de persoonlijk
heid die het bedient.
De speciale woordvoerder van partijlei
der Brezjnev, Tass-directeur Zamjatin,
stelde: „De volken verwachten concrete
resultaten van deze conferentie.
De mensen hopen op een ontspanning,
die niet alleen op de betrekkingen tussen
de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie
slaat, maar ook op andere situaties in de
wereld.”
Bij het ondertekenen van de overeen
komst over de voorgenomen samenwer
king op het gebied van milieuzaken, han
teerden president Nixon en president Pod-
gorni de pen. Uit de toelichting, die zowel
door Amerikaanse als door Russische
woordvoerders werd gegeven, kon worden
opgemaakt dat het om meer gaat dan
alleen het uitwisselen van deskundigen.
De samenwerking betreft zowel de wa
ter- als de luchtverontreiniging. Het zal
over zaken van gezamenlijke studie gaan
en over het opstellen van gemeenschappe
lijke gedragsregels, die niet alleen van
belang zijn voor Moskou en Washington,
maar ook voor andere landen.
Deze overeenkomst omvatte vijf
punten. De laatste luidde dat de af-
Zoals wij al hebben gemeld, wer
den gistermiddag twee verdragen
ondertekend betreffende samenwer
king op het medische vlak en op het
gebied van strijd tegen milieuvervui
ling. De ondertekening werd bijge
woond door vrijwel het voltallig po
litbureau. De sfeer van de besprekin
gen wordt gekarakteriseerd als „za
kelijk, maar hartelijk”.
De door de VARA geïnspireerde stich
ting „Ombudsman” heeft een uitstekende
start gehad. Directe giften en meldingen
overschreden gisteravond het half miljoen
en de giro-actie zal daar nog ongetwijfeld
minstens zoveel aan toevoegen. Het idee
van de VARA om een soort reddende
engel in de figuur van Marcel van Dam
op het scherm te brengen is met dit
resultaat gewaarmerkt als een zeer ge
slaagd stuk televisiewerk.
BRUSSEL (ANP). In het kleine
Oostvlaamse plaatsje St. Maria Horebeke,
ten zuiden van Gent en in de buurt van
Oudenaarde, is ’n imker weer *t slacht
offer geworden van het ondeskundig ge
bruik van een chemisch bestrijdingsmid
del.
Nederland is rijp voor een ombudsman
van rijkswege, een hulpinstantie die op
directe wijze bereikbaar is en snel helpt
volgens de eenvoudigste methoden. Een
wetsontwerp dat zo’n ombudsman van
regeringswege in het leven moet roepen
ligt al enkele kabinetten te wachten. Uit
het voorbeeld van de VARA blijkt dat
een onafhankelijke nationale ombudsman
geen overbodige weelde zou zijn. Mis
schien komen parlementariërs door de
geslaagde VARA-actie wel op het idee om
te proberen er nog eens wat beweging in
te krijgen. Het is duidelijk dat men in
Nederland er wel wat geld voor over
heeft.
„Explosief” noemt de commissie het
probleem van verwaarlozing van de land
bouw. Juist daarin vindt de grote massa
van de bevolking in de ontwikkelingslan
den de enige hoop op althans nog een
minimale levensstandaard.
spraken voor de Britse regering alleen
bindend zouden zijn als ze door het
gehele Rhodesische volk worden geac
cepteerd.
Zij voorzagen in wat een ongehin
derde voortgang naar een meerder
heidsregering werd genoemd. Men
dacht daarbij echter in termijnen van
30 tot 50 jaar. Om achter deze wil van
het gehele Rhodesische volk te komen,
rrok Lord Pearce met zijn helpers naar
Rhodesië
Waarom is deze Ombudsman zo aange
slagen? Het is niet moeilijk te verklaren:
men wordt geconfronteerd met mensen in
nood, die meestal bij geen enkele instantie
hulp konden krijgen en op een evidente
manier tussen de tandraderen van de
maatschappelijke machine geraakten. Men
hoort en ziet de nood en het falen van de
instellingen die van overheidswege zijn
aangesteld om „ieder het zijne” te geven.
Het rechtvaardigheidsgevoel wordt danig
gekwetst en roept andere sentimenten op:
medelijden, irritatie, ontsteltenis en te
leurstelling. Dat alles wordt in een vaar
dig samengesteld en frequent terugkerend
televisieprogramma in de huiskamers op
tafel gelegd, met Marcel van Dam als de
man die „er iets aan doet”, In zekere zin
is het een religieus programma, voor zo
ver men de beperktheid van het program
ma wil zien als een norm voor de verhou
ding tussen twee volkomen ongelijke
grootheden. Mensen in nood richten zich
vaak met smeekbeden tot de hemel en ze
worden zelden naar wens verhoord. Maar
het vertrouwen dat ze geholpen zullen
worden, nadat iedereen hen in de steek
heeft gelaten, komt niet uit rationele
maar uit sentimentele motieven voort.
Men hoopt op een wonder, en ziedaar:
Marcel van Dam verricht wonderen op
zijn manier.
De Ombudsman van de VARA is ge
deeltelijk een middel tot public relations
voor de omroep, voor een ander deel
stoelt hij op de overweging dat de socia
listische doelstellingen soelaas moeten
bieden aan de „underdog”, de mensen die
er onderdoor dreigen te gaan. De andere
omroepen zijn misschien jaloers op het
idee, of vinden dat zo’n openbaar schouw
spel van wonderen doen beneden hun
peil ligt. In ieder geval hebben zij het
nog niet nagevolgd, wat men maar van
weinig televisie-ideeën kan zeggen.
flASMVVl/VVVlA/lAAAAAAAAAA/VVXAAAAAAAAAAAAAAAAASVVlAAAAAASVVtASVVVtAAAAASWIAAAAAAAAAAAAJMVtAAAAAAAA
iAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA/ViAAAA/VVVtAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
TEL AVIV, (AFP). —De Israëlische
pers heeft met grote koppen, maar zonder
commentaar, een bericht gepubliceerd vaal
het Amerikaanse blad „Aviation Week
and Space Technology”, waarin staat
dat een onbemand Israëlisch vliegtuig
onlangs vanuit grote hoogte boven Cairo
heeft gevlogen en vervolgens naar de
Sinac is teruggekeerd.
Het rapport van de commissie werd
Gistermiddag in Londen vrijgegeven.
Tegelijkertijd legde Sir Alec een ver-
Klaring in het Lagerhuis af.
Het doel va ned vlucht was, aldus het
Amerikaanse tijdschrift, artillerie- en ra-
ketbases ten westen van het Suez-kanaal
te fotograferen.
Van Egyptische nojch Russische 'zijie
zou een poging zijn gedaan om het onbe
mande toestel te onderscheppen.
Het Amerikaanse blad schrijft ook, dat
Israel het vorige jaar een tiental van
dergelijke toestellen heeft ontvangen.
De nieuwe Turkse premier zei gisteren
in zijn verklaring dat „noodzakelijke wij
zigingen moeten worden aangebracht in
de kieswet.” Verwacht wordt dat hij een
programma van wet, orde en hervormin
gen zal doorvoeren voor de algemene
verkiezingen, die in oktober 1973 moeten
worden gehouden.
De Turkse militaire rechtbank in Istan
boel maakte gisteren bekend dat 26 men
sen zijn gearresteerd, die verantwoordelijk
zouden zijn voor een serie bomaanslagen
in deze stad. Een grote hoeveelheid tijd
bommen en dynamiet zou in beslag zijn
genomen. Eerder hebben commandanten
in Ankara en Istanboel de arrestatie be
kend gemaakt van het linkse blad „De
dageraad.” Er zijn tot nu toe meer dan
1700 mensen gearresteerd op beschuldi
ging van linkse activiteiten.
Tot de bilaterale zaken die in het
Kremlin besproken worden, behoort een
verbetering van de handelsbetrekkingen
tussen Moskou en Washington met het
doel de Russische consumentenmarkt te
versterken. Voorts wilden beide partijen
samenwerking op het ruimtevaartvlak om
de geweldige kosten te kunnen drukken.
Ook wordt gesproken over de exploitatie
van aardgasbronnen in Siberië ten dienste
Intussen berust Groot-Brittanniës zo
genaamde machtspositie in de onder-
bandelingen op een misverstand. Deze
machtspositie zou voortvloeien uit de
Britse sancties tegen Rhodesië, die op
een blokkade berusten. Maar Engeland
!s langzamerhand het enige land in de
wereld dat deze blokkade ernstig
neemt.
Het regime-Smith heeft de Rhode
sische toevoerlijnen over de hele we
reld opnieuw opgebouwd, en ze lopen
