Beperking van offensieve en defensieve kernwapens
SALT-AKKOORD ONDERTEKEND
Sovjet-Unie en de VS
breiden handel uit
WD houdt
Eerste staatsverdrag tussen
Bondsrepubliek en DDR
Verkeersverdrag in
Berlijn getekend
collegestaking
behoedzaam
Salt verliep moeizaam en
congres
over milieu
Hoogleraren
oneens met
Dr. Klompé
in Rome
KAMER IN
TIJDNOOD
London derry
Bomaanslag
Tsjangs
zoon
premier
op Formosa
achtergrond
in
I
CPN-congres in
Amsterdam
„P.S.P. wil geen
volkspartij”
Kans op akkoord
over beperking
Rijnvervuiling
2
3
ZATERDAG 27 MEI 1972
Leningrad
voordelig uit met NS
In ambtswoning
Concessie
ADVERTENTIE
Extra plussen:
i
k
n
le
half geld op de inter
lokale bussen;
zijn. In feite zijn deze foto’s het enige
bewijsmateriaal, dat door de ingestelde
klachtencommissie behandeld kan worden.
Morgen zullen de besprekingen in het
Kremlin worden voortgezet terwijl presi
dent Nixon waarschijnlijk ’s avonds het
Russische volk via de televisie zal toe
spreken.
Gedurende de vier dagen van topbe-
sprekingen, die nu in Moskou achter de
rug zijn, zijn, behalve het SALT-akkoord,
o.a. overeenkomsten bereikt over samen
werking op het gebied van milieuzaken en
gezondheidszorg, over uitwisseling van ge
gevens op het terrein van de wetenschap
pen, de ruimtevaart en de technologie, en
over het voorkomen van militaire inci
denten op en boven open zee.
n
e
!-
e
D
1
d
le
n-
it-
de
en
t,
e
n
:a-
en
ek
de
js,
est
ta
a
ier
!ft
;s-
nd
na
iet
LI-
n-
<e
3k
•s-
a-
ve
rs.
le-
rel
ar
en
g-
jn
in
ti
er
>t
•n
l-
e
Q
n
in
r-
an
en
sa
P-
id,
rd
ds
e-
e-
isr,
e-
de
de
o-
de
■r-
ee
er
ok
er
Id-
an
er
ri
jm
de
nt
tie
an
te
an
le
in
rp
ig
?d
i-
et
er
je.
In juni, juli en augustus.
NS-identiteitsbewijs of
pasfoto meebrengen.
mogen reizen, niet alleen op uitnodiging
van familie, maar ook om kennissen te
bezoeken.
(Van een speciale verslaggever)
MOSKOU In het Kremlin is gisteravond het befaamde Salt-akkoord
ondertekend. De overeenkomst, waarover al meer dan twee jaar, beurte
lings in Helsinki en Wenen, vergaderd wordt, houdt een beperking in van
offensieve zowel als defensieve strategische atoomwapens. De onderteke
ning was één van de hoogtepunten van president Nixons historische acht
daagse bezoek aan de Sowjet-Unie.
Het programma in Leningrad bestaat
onder andere uit een bezoek aan het
oorlogskerkhof, met name aan het graf
van de onbekende soldaat, en een rondlei
ding door het schitterende gerestaureerde
verblijf van de Romanovs, het paleis ook,
v aarin de laatste Russische tsaar en diens
gezinsleden werden vermoord.
Een reeks bomaanslagen heeft in
Noord-Ierland een einde gemaakt aan
een periode van betrekkelijke rust.
In Londonderry (zie foto) brandde een
huis van drie verdiepingen bijna ge
heel uit. Toen de brandweermannen
arriveerden stond het huis al in lich
terlaaie. In de Noordierse hoofdstad
Belfast kwam een persoon om het le
ven en werden 37 mensen gewond bij
een zeer zware bomaanslag.
Overigens heeft de rooms-katholie-
ke oppositie een vredesgebaar gedaan
dat de hoop op een geleidelijk ont
spanning doet herleven. Men drong er
bij de rooms-katholieke aanhangers op
aan met de Britse regering samen te
werken en verklaarde zich bereid tot
open besprekingen met protestantse
leiders. Tevens vroeg de partij aan de
ongeveer 400 gemeenteraadsleden in
de Noordierse gemeenten hun nu tien
maanden durende boycot te beëindi
gen.
Aan een langs deze weg afgedwongen
solidariteit kan volgens de ondertekenaars
geen enkele betekenis worden toegekend.
De wetenschappelijke medewerkers spre
ken de verwachting uit dat het college
zich openlijk distantieert van vormen van
intimidatie in het kader van deze actie.
Tot de ondertekenaars behoren onder
andere de hoogleraren M. A. Beek, A. D.
Belinfante en H. Daudt.
De Amerikanen bezitten vooral grote
interesse voor de geweldige, maar nog
altijd onaangeroerd gebleven aardgasvoor
raden in Siberië. De Sovjet-Unie zou on
der meer Amerikaans graan willen kopen
en wil ook Amerikaanse kredieten ter
uitbreiding van de industriële produktie,
zulks in verband met de groeiende vraag
naar verbruiksartikelen.
De handelscommissie zal zich niet met
Aldus drs. J. H. Leurdijk in zijn
brochure „Wedloop in kernbewape
ning,” dat door het Nederlands Insti
tuut voor Vredesvraagstukken in Den
Haag werd gepubliceerd aan de voora
vond van Nixons bezoek aan Moskou.
„Beide partijen”, zo vervolgt Leurdijk
„beschikken (na een eerste aanval) over
Precies een jaar geleden werd in een
gezamenlijke verklaring gezegd dat
men was overeengekomen zich in 1971
te concentreren op het bereiken van
een akkoord om de anti-raketstelsels te
Het bestuur had deze week verlangd
dat het wetenschappelijk personeel zich
zou verenigen met de visie van bestuur:
de universitaire gemeenschap dient zich
door middel van een algemene collegesta
king achter de bezwaren tegen de verho
ging van de collegegelden te stellen.
In november 1969 begonnen de on
derhandelaars in de Finse hoofdstad
Helsinki hun bespreking over beper
king van de strategische bewapening.
De gesprekken werden al gauw bekend
als het Salt-overleg (Strategig Arms
Limitations Talks). Beide partijen gin
gen zeer behoedzaam te werk om te
voorkomen dat de ander ook maar een
haarbreed voordeel zou krijgen.
de leningen bemoeien, die Washington
Moskou gedurende de tweede wereldoor
log gegeven heeft, en waarover een dis
puut is ontstaan.
AMSTERDAM Dertien hooglerarer.
en veel leden van de wetenschappelijke
staf van de universiteit van Amsterdam
vinden dat zij op onaanvaardbare wijze
voor politieke doeleinden worden inge
schakeld. Zij schrijven dit in een open
brief aan het college van bestuur van de
universiteit.
Het verdrag werd ondertekend, nadat
Nixon de Russische leiders in de ambtswo
ning van de Amerikaanse ambassadeur een
diner had aangeboden.
Terwijl de Amerikaans-Russische top
gisteren een groot aantal internationale
problemen aanroerde de oorlog in
Vietnam en de crisis in het Midden-Oosten
werden onder meer doorgelicht, terwijl
ook president Nixons recente bezoek aan
China onderdeel van de agenda uitmaakte
werden op een lager niveau besprekin
gen gevoerd over het verbeteren van de
onderlinge handelsbetrekkingen.
Besloten werd een gezamenlijk Ameri-
kaans-Russisch comité op te richten, dat
tot doel heeft tot een handelsverdrag
tussen de beide supermachten te komen,
een comité, dat beurtelings in Moskou en
in Washington zal vergaderen, en waar
van de eerste bijeenkomst nog in juli van
dit jaar zal plaatsvinden.
Hoofddoel is de vergroting van de han
del tussen beide landen, het toekennen
van exportkredietfaciliteiten, de promotie
van goederen en een oplossing van de
problematiek van patenten en licenties,
het vestigen van een arbitragecommissie
voor eventuele commerciële conflicten en
mogeljjk ook het gezamenlijk deelnemen
in projecten voor de exploitatie en de
verkoop van grondstoffen en fabrieksgoe-
deren.
Na het erelid voerde partijvoorzitter
Henk Hoekstra het woord. Hij zei o.m. dat
de regering-Biesheuvel zo snel mogelijk
dient te verdwijnen. Hij zag het als een
plicht van de communisten in Nederland
dat de „Amerikaanse aggressor in Viet
nam een nederlaag wordt toegebracht, als
onderdeel in de strijd tegen het wereldim-
perialisme.”
„Wij zullen,” zo zei Hoekstra, „onafge
broken moeten werken aan ons socialisti
sche bewustzijn. Wij moeten nu,” aldus
Hoekstra, „beginnen met machtsvorming
tegen bijv, een AKZO en een Unilever.
Wij moeten de uiterste waakzaamheid be
trachten t.o.v. het Westduitse revanchisme
en imperialisme en de brutale infiltratie
van de laatste jaren door Duitsers in ons
land. Hoekstra zag in de EEG de belang
rijkste mogelijkheid voor West-Duitsland
zijn grootste machtsuitbreiding te berei
ken. Daarom moet er volgens hem krach
tig opgetreden worden tegen uitbreiding
van de EEG.
Het parlement van Formosa heeft
met nagenoeg algemene stemmen de
benoeming bekrachtigd van Tsjang
Tsjiang Koeo, de zoon van president
Tsjang Kai Sjek, tot premier van For
mosa.
over een paar jaar vervangen worden.
De zogenaamde ICBM-raketten kunnen
kernbommen vervoeren variërend van
één tot vijfentwintig megaton, (één
megaton heeft dezelfde vernietigende
kracht als één miljoen (1.000.000) ton
TNT (springstof). Wat de ICBM-raket-
ten betreft zijn de militaire deskundi
gen ervan overtuigd dat de kwaliteit
van de Amerikaanse wapens beter is.
Op kemonderzeeërs gestationeerde
raketten. De VS beschikken over 41
van zulke duikboten, elk met zestien
raketten uitgerust.
De Sovjet-Unie bezit zeventien kern-
onderzeeërs, maar over twee jaar, zo
verwacht men, zouden de Russen hun
achterstand hebben ingelopen.
Lange afstandbommenwerpers, uit
gerust met kernbommen. Deze laatste
groep heet „het oudste bestanddeel"
van de strategische kernmacht. De VS
beschikken over B-52 bommenwerpers,
waarvan de nieuwste type’s vier kern
bommen van elk twee tot drie mega
ton kunnen vervoeren. Met andere
woorden als elke B-52 een vernietigen
de lading kan vervoeren van 12 mega
ton en als deze ene lading zeshonderd
maal zo krachtig is als de Amerikaanse
kernbom die op Hirosjima werd ge
gooid, dan kan men dit lugubere re
kenspelletje afmaken, wanneer men
weet dat in Zuidoost-Azië binnenkort
ongeveer 180 van deze superbommen-
werpers zullen zijn gestationeerd.
AMSTERDAM „Nederland heeft
geen nieuwe partij nodig, maar een eerlij
ke, betrouwbare leiding.” Dit zei het ere
lid van het partijbestuur van de CPN
Paul de Groot gisteravond in zijn ope
ningstoespraak van het 24e congres van
de CPN dat tot en met zondag in het
Amsterdamse Marcanti wordt gehouden.
Vandaag werden de topbesprekingen
onderbroken door een dagexcursie van het
Amerikaanse staatshoofd naar Leningrad,
vergezeld door drie vliegtuigen vol jour
nalisten, die uit alle delen van de wereld
komen.
Ze kunnen ook door Oostduitse organi
saties worden uitgenodigd voor handelsac-
tiviteiten of voor sportieve of culturele
manifestaties. Een belangrijke Oostduitse
concessie is de aankondiging dat burgers
van de D D R voor „dringende familieaan
gelegenheden” toestemming zullen krijgen
voor een reis naar de Bondsrepubliek. Tot
dusver mochten alleen gepensioneerden
(mannen boven 65 en vrouwen boven 60
jaar) uit de D D R naar West-Duitsland
reizen.
Het verdrag wordt van kracht na ratifi
catie door de parlementen van Oost- en
West-Duitsland.
een zogenaamde „second-strike” ver
mogen, waardoor men, ook als de te
genstander een eerste verrassingsaan
val onderneemt, voldoende kernwapens
over heeft om de aanval te vergelden.
Op het vermogen tot wederzijdse ver
nietiging is, zo stelt men, de vrede
tussen de grote mogendheden geba
seerd.”
Hiervoor is al een speciale commissie
aan het werk. Het gaat om een Russische
schuld van ongeveer een miljard dollar,
die Moskou wil inlossen met de betaling
van 30 percent, terwijl Washington op
tenminste tachtig blijft staan. Dit obstakel
dat een moeilijk gesprekspunt vormde,
tussen premier Kosigin en de Amerikaan
se minister van Buzenlandse Zaken Ro
gers, kon nog niet uit de weg worden
geruimd. Het feit dat de weg van de
handelscommissie werd ingeslagen wordt
gezien als bewijs dat de commerciële
problemen te ingewikkeld zijn om tijdens
een tapgesprek op te lossen en een kant-
en-klaarhandelsakkoord te bereiken.
In de haast om een voor beide partijen
aanvaardbaar ontwerp-akkoord uit de
grond te stampen, werd er vorige week in
Helsinki besloten tot de oprichting van
een partiair samengestelde Amerikaans-
Russische commissie, die klachten zal be
handelen over het schenden van gemaakte
afspraken door één van beide verdrags
partners.
Een echt controlelichaam ontbreekt wel
iswaar - de Amerikanen, die altijd op
inspectie ter plaatse hebben gestaan, heb
ben kennelijk bakzijl gehaald - maar de
foto’s die nu al door rond de aarde
cirkelende satellieten van beide landen
worden gemaakt van de lanceerplaatsen
van kernwapens, zouden heel accuraat
Bij dit hallucinerende onderwerp
moeten een paar punten worden on
derscheiden:
(Van onze redactie'buitenland)
Na jaren van moeizaam overleg tussen Amerikaanse en Russische
deskundigen zijn de Salt-onderhandelingen uitgemond in een defini
tieve overeenstemming. Dit verdrag tussen de Verenigde Staten en de
OOST-BERLIJN. (Reuter, ADN en
DPA). In Oost-Berlijn hebben vertegen
woordigers van de Bondsrepubliek en de
DDR gisteren hun handtekening gezet
onder het eerste staatsverdrag tussen de
twee Duitslanden, dat volgens internatio
naal recht is afgesloten. Het verkeersver-
drag werd voor de Bondsrepubliek onder
tekend door staatssecretaris Egon Bahr en
voor de D D R door Michael Kohl.
Het verdrag was op 12 mei in Bonn
geparafeerd. Het regelt het verkeer over
de weg, per spoor en over het water
tussen twee Duitslanden. Over het lucht
verkeer zullen afzonderlijke onderhande-
lingen gevoerd worden. Van bijzonder be
lang voor de burgers van Oost- en West-
Duitsland is een eenzijdige verklaring die
de DDR bij het verdrag heeft gevoegd.
Daarin wordt toegezegd dat het reizigers
verkeer tussen de twee Duitslanden in de
toekomst gemakkelijker zal kunnen verlo
pen. Westduitsers zullen voortaan ver
scheidene keren per jaar naar de D D R
AFGEVAARDIGDEN Het Internationa
le Rode Kruis heeft bekend gemaakt, dat
het twee afgevaardigden naar de Afri
kaanse staat Boeroendi gezonden heeft om
te proberen, een einde te maken aan de
slachting op grote schaal van burgers
door het leger. Het aantal slachtoffers
wordt geschat op 100.000.
recht op ’t kopen van
voordelige koppeling-
kaartjes voor bijna alle
NS-vakantiedagtochten.
beperken. President Nixon noemde dat
een mogelijk „begin van een nieuw
tijdperk.”
„De huidige relatie tussen de Verenig
de’ Staten en de Sovjet-Unie op het
gebied van hun strategische nucleaire
bewapening wordt aangeduid met de
term „wederzijdse afschrikking.” De
wederzijdse afschrikking van een aan
val met kernwapens berust op het
vermogen van beide staten om een
aanval van de tegenstander te onder
gaan en hem ook daarna nog „onaan
vaardbare schade” toe te brengen: de
partijen weerhouden elkaar van een
bewuste nucleaire aanval door de vrees
voor een vergelding met kernwapens
op de burgerbevolking.”
UTRECHT Milieugevaren mogen niet
als breekijzer dienen om en de onderne
mingsgewijze produktie en het relatieve
deel in het nationale inkomen van de
middengroepen verder te verminderen. Dit
stelde mr. H. van Riel, voorzitter van de
liberale fractie in de Eerste Kamer, van
daag tijdens het milieucongres van de
VVD in Utrecht.
Bij iedere maatregel van milieubescher-
mende aard behoort, naar zijn mening,
aan de economische en politieke conse
quenties voor het tegenwoordige maat
schappelijk bestel gedacht te worden. Een
voortdurend samenspel van politici, eco
nomen en wetenschapsmensen is daartoe
nodig.
Ter dicussie op het congres staat een
aantal stellingen, die zijn opgesteld door
de commissie milieuhygiëne van de VVD.
Enkele van deze stellingen zijn:
Voor het behoud van een goed mi
lieu is een beperking van de bevolkings
groei noodzakelijk.
De ruimtelijke ordening dient afhan
kelijk te worden gesteld van milieueisen.
Internationaal overleg en gemeen
schappelijke maatregelen vooral binnen
de EEG zijn noodzakelijk voor een
doeltreffend milieubeleid.
Naast volledige werkgelegenheid, stabie
le munt, evenwichtige betalingsbalans en
evenwichtige economische groei dient een
schoon leefklimaat als doelstelling van
het economische beleid te worden aan
vaard.
Elke Nederlander zal moeten worden
duidelijk gemaakt dat hij 1. persoonlijk
bij draagt aan de milieuverontreiniging en
dus offers zal moeten brengen om de
kosten van milieubeheer en -reiniging te
dragen. 2. Zijn consumptie- en leefpra-
troon zal aanmerkelijk moeten worden
gewijzigd.
1) Het kernwapen is onkwetsbaar,
dat wil zeggen er zijn zoveel kernwa
pens her en der opgeslagen, dat ze
vrijwel onmogelijk allemaal tegelijk
kunnen worden uitgeschakeld.
2) De burgerbevolking en de be-
staansbronnen zijn uitdrukkelijk als
doelwit van de kernoorlog uitgekozen.
Daarom hoopt men dat een kernoorlog
kan worden voorkomen.
Het is in dit verband ook wel nuttig
te weten om welke kernwapens het
gaat.
Allereerst de op land gestationeerde
intercontinentale raketten (met andere
woorden raketten, waarmee men van
uit de Sovjet-Unie op de VS en omge
keerd het lugubere militaire „spel” kan
spelen). Deze raketten, met fraaie na
men als Minuteman, Titan, SS-6 en
SS-13. bevinden zich in zwaar be
schermde silo’s. Sommige typen zijn
inmiddels alweer verouderd en zullen
De massale steun van het parle
ment heeft de mening van de politie
ke waarnemers versterkt dat Tsjang-
Koeo de feitelijke machthebber op
Formosa zal worden en dat zijn 84-
jarige vader genoegen zal nemen met
de ceremoniële functie van staats
hoofd.
Er ligt een ontwerp-overeenkomst ter
tafel, waarin Nederland zich bereid ver
klaart 46 percent van de kosten te beta
len. Dit komt neer op een bedrag van
ongeveer 5 miljoen gulden per jaar.
DEN HAAG Voorzitter Piet
Burggraaf van de P.S.P. staat afwijzend
tegenover een progressieve volkspartij.
„De P.S.P. beschouwt in elk geval zo’n
P.V.P. vooralsnog als een kwalijke zaak”,
aldus de P.S.P.-voorzitter in het partij-
orgaan „Radicaal”. Hij noemt de progres
sieve volkspartij geen voorwaarde om als
links Nederland samen sterk te zijn en
vraagt zich onder meer af of het zoeken
naar een P.V.P. niet stokpaard en voor-
waarde is van de zijde van D ’66 voor
M*JMWIMAAAAAAAAMAAAAMAMAAAMAAAAAMAMAAAAA4W»AMAAAAAAAAMAAAAAAAAAAAAAAAJVVMVWW«VWWAAA4VUVVWVMVMVVVVVMUVWVVVMXAAAA>VVVVVVMVMVVMAAAAAAAZ Samenwerking.
(Van onze redacteur in Rome)
ROME Dr. Marga Klompé wil beves
tigen noch ontkennen dat zij in Rome na
de moeilijkheden in het Limburgse dio
cees heeft willen bemiddelen. Ze is in
Nemi bij Rome voor een symposium over
de vrede onder auspiciën van de pauselij
ke commissie Justitia et Pax. Experts van
die commissie hebben gemakkelijk toe
gang tot de hoogste Vaticaanse autoritei
ten.
Dr. Klompé heeft in het verleden, bij
misverstanden over de situatie binnen de
Nederlandse kerkprovincie, proberen te
bemiddelen.
„Ik vertegenwoordig hier niemand of
niets,” zo deelde zij telefonisch mee. „Ik
ben naar Rome gekomen voor mijn werk
bij deze commissie.”
In het Vaticaan wacht men op officiële
stukken over de moeilijkheden in het
Limburgse diocees, maar men verwacht
dat een onderzoek maanden zal vergen.
Er zal zeker niets bekend worden voordat
kardinaal Alfrink een bezoek brengt aan
Rome, dat eind juni verwacht wordt.
In het Vaticaan heeft men nauwelijks
begrip voor de haast ,die men in Limburg
heeft. Men hoopt dat- door rustig overleg
de moeilijkheden zullen worden opgelost.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer komt
in tijdnood. Er liggen nog stapels wetsont
werpen op afhandeling te wachten. Ver
schillende departementen hadden ontwer
pen bij de Kamer ingediend met het
verzoek deze nog voor de vakantie af te
werken.
Kamervoorzitter Van Thiel heeft aan
minister-president Biesheuvel een- lijst
met nog te behandelen onderwerpen over
handigd, met het verzoek daaruit een
selectie te maken van zaken die beslist
voor de zomervakantie moeten worden
afgehandeld. Na overleg met de daarbij
betrokken ministers zal maandag een
keuze worden gemaakt, die dinsdag de
Kamer wordt meegedeeld.
De minister-president deelde gistera
vond mee, dat in ieder geval de verhoging
van de collegegelden op het prioriteiten
lijstje komt te staan, om nog in de maand
juni door de Kamer te worden behandeld.
Sovjet-Unie is een poging om de kernbewapeningswedloop in te perken
en de grote financiële last voor arsenalen van wapens met grote ver
nietigende kracht te verlichten.
Andere belangrijke overeenkomsten
over nucleaire wapencontrole waren:
het verdrag om alle kernproeven, met
uitzondering van ondergrondse, te ver
bieden (1963), verbod kernwapens in de
ruimte te brengen (1967), verbod kern
wapens in andere landen te versprei
den (1968) en verbod kernwapens op de
zeebodem te stationeren (1971).
8 Dagen f
treinen op I
de tiener- I 71II
toer voor
ROTTERDAM Er bestaat
grote kans, dat de komende week in
Parijs een akkoord wordt bereikt met
Frankrijk over het beperken van de zout-
lozingen in de Rijn. De Nederlandse dele
gatie in de internationale Rijncommissie
heeft hoge verwachtingen van de confe
rentie, die maandag in de Franse hoofd
stad begint.
r
'«Vf“tii1
L wuii,! j
