pleidooi voor natuurgebied
Estland houdt
van
romantiek,
ook
maar
vrolijk Parijs
van
PASAR MALAM AMSTERDAM 1972
Internationale luitweek
trekt belangstelling
„Zwervend over de Wadden
LOEK: DE STER-LEEUW
GAAT OOK IN DE SPORT
I
Aardbeien
met KlopKlop
VOORTREFFELIJKE INFORMATIE
Theater Wim Zomer
IN HET BOEK VAN DE MAAND
naar buitenland
Het „opkomertje” van Joop Geesink
Violette Leduc
overleden
Amateurs spelen
met het NFO
Museum Boymans
uitgebreid
9
Vis houdt fit
B
DINSDAG 30 MEI 1972
8
9!
Laatste natuurgebied
Bedreigingen
Experiment
1
n
Er weer bovenop
DUITSE LEIDING OP QUEEKHOVEN
(Van onze correspondent)
rapport Rekenkamer
5
1
Bach
BREUKELEN Huize Queek-
hoven in Breukelen herbergt tot en
met maandag 5 juni 55 luitspelers uit
zeventien verschillende landen. De
luitweek, die de Eduard van Beinum-
stichting georganiseerd heeft, trekt
dus
ders van deze week, Michael Schaffer
uit Keulen en Eugen M. Dombais,
eveneens een Duitser, maar werk
zaam in Bazel, zijn er niet verbaasd
over.
U bóft als u vatuïshoïïdt^^Ê^^
(•epaneeniescholfiletsmet amandelen
en kappertjes
HOORT U in gedachten de
vraag van uw aardrijkskunde
leraar nog op u afkomen: „Vertel
jij mij eens” en in gespannen
stilte volgden wij zijn vinger,
wiens kennis hij weer ging testen
„waar liggende Baltische staten
'en noem ze in de juiste volgorde”.
Het „slachtoffer” nam de aanwijs
stok met rubberdopje ter hand en
dreunde met meer of minder suc
ces het drietal op: Estland, Let
land, Litauen. Inderdaad, dat is al
weer heel wat jaartjes geleden,
want sinds 1939 zijn ze bij de
USSR ingelijfd. Politiek kunnen
de zaken nog zo veranderen, op
het internationale gebied van de
mode blijven de vrouwen echter
hun vreedzame eisen stellen. Een
van die eisen is, dat zij zich zo ple
zierig en goed mogelijk aan de
wereld kunnen vertonen. En wie
zal ze dat onvervreemdbare recht
niet van harte gunnen?
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM Vijf eilanden.
Vijf stukjes oer-natuur: de Wadden
eilanden. Ontstaan door het spel van
wind en zee, door mensenhanden bij
na van hun wezenlijke karakter be
roofd. Theo Kampa maakte er
58 foto’s, Jaap Kramer en Wim de
Bruijn schreven er tekst bij en zo
ontstond er een schitterend boek over
dit unieke stuk natuur: „Zwervend
over de Wadden”. Dit boek wordt
met ingang van 2 juni gedurende die
géhele maand aan het publiek als
boek van de maand aangeboden,
voor de somma van tien gulden.
Daarna is het ook nog verkrijgbaar,
maar dan wordt de prijs verhoogd tot
f 18,90.
Filmers ongerust over
I
Romantische Estlandse bruidjes.
5
re
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
29
caloriearm f 127per^pakje
PARIJS REUTER De Franse roman
schrijfster Violette Leduc die pas op 57-
Jarige leeftijd door haar omstreden auto
biografie „La Batarde” (de bastaard) be
roemd werd, is zondag op 65-jarige leef
tijd in haar woning te Faucon in Zuid-
Frankrijk aan kanker overleden.
beeld
bracht.
„Wij kunnen niet één kleine ingreep
meer toestaan. Wij zullen alle, zich in
steed sneller tempo presenterende en vol
trekkende bedreigingen stuk voor stuk tot
het uiterste moeten bevechten, willen wij
aan de natuur en aan onze kinderen nog
het laatste echt grote natuurgebied in
Nederland nalaten.”
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM. Ja, Mies is natuurlijk
erg bekend vanwege de televisie, en Wil
lem, en Berend Boudewijn, maar bij kin
deren om over de volwassenen maar te
zwijgen is Loeki favoriet. Loeki het
leeuwtje, dat tussen de reclamespots door
zo sierlijk en vertederend onhandig zit te
doen.
Loeki is een „kind” van Joop Geesink,
de man van Dollywood. Een beetje geïn
spireerd door het Meinzelmannchen van
onze Oosterburen, maar dan toch weer
heel anders.
professioneel niveau maar op twee plaat
sen onderwezen wordt, staat deze luit
week zo in de belangstelling, en zijn
zoveel luitspelers uit alle delen van de
wereld hier naar toe gekomen”.
Wat wordt er deze week nou eigenlijk
behandeld?
Shortpak met opengewerkte laar
zen van dezelfde stofsoort als het
pak.
De heer T. F. J. Pronker, voorzitter van
de landelijke Vereniging tot Behoud van
de Waddenzee, heeft er ook een zeer
duidelijke mening over. Hij zegt ervan:
„Even snel als het inzicht veld wint dat
wij dit unieke natuurgebied in Europa
moeten sparen, zo snel nemen ook de
bedreigingen toe. Het zijn niet alleen de
grote bedreigingen zoals inpoldering, dam-
Marihuana-vangst. De Antilliaanse po
litie in Willemstad heeft vijf Colombia-
nen - drie vrouwen en twee mannen -
aangehouden in verband met marihua-
nasmokkel. In totaal werd ongeveer 50
kilo marihuana in beslag genomen, met
een gezamenlijke waarde van circa
100.000 Antilliaanse guldens 200.000).
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM. Donderdag 1 juni zal
de nieuwe vleugel van het museum Boy-
mans Van Beuningen worden opgenge-
steld voor publiek. In het stuk nieuw
bouw, dat in totaal ruim 12 miljoen
gulden heeft gekost, is een representatief
beeld van de moderne kunst onderge-
AMSTERDAM. De Nederlandse Be
roepsvereniging van Filmers spreekt in
een telegram aan minister Engels van
CRM haar ernstige verontrusting uit over
„de ongunstige berichten naar aanleiding
van de publikatie van het jaarverslag van
de Algemene Rekenkamer betreffende de
financiële aspecten van de lange Neder
landse speelfilm”. De NBF verzoekt de
minister reeds n u duidelijk te reageren
teneinde nieuwe repercussies ten aanzien
van het filmbudget te voorkomen.
„Uitvoeringspraktijk. Dat is vooral nut-
bezig zijn met te leren dat de luit, die ze
ook bespelen, toch op een andere manier
tot klinken gebracht moet worden dan de
gitaar”.
„Nu veronderstellen we wel, dat alle
deelnemers aan deze week tabulaturen
kunnen lezen, dat zij derhalve de muziek
kunnen lezen zoals vroeger genoteerd
werd. En dat is geheel anders dan ons
tegenwoordige notenschrift”.
Reden voor Loeki’s geboorte is volgens
Joop Geesink: „Het wat aantrekkelijker-
maken van het reclameprogramma. Loeki
was aanvankelijk een experiment. We
DE SCHATTIGE bruidsjurkjes in
Estland waren het trouwen meer dan
waard. Wat te zeggen van een japon
met een etagerok van geplisseerde
stroken, een glad lijfje en lange mou
wen, dan wel van organza met satijnen
biesversiering en bijpassende elegante
grote hoed. Als kleine variant op rood
kapje kwam er nog een bruidje voor
het voetlicht in een lange, strakke
'WVWVWVVWW Haar modejournaal-
De strijd die de heer Pronker niet
alleen denkt te voeren met samenwerken
de organisaties in ons land, in Duitsland
en in Denemarken, maar ook vooral een
strijd die gewonnen kan worden als alle
mensen in Nederland gegrepen worden
door de wil dit unieke gebied te behou
den. „Daarom ben ik zo blij met het
initiatief om van dit voortreffelijke boek
via de grote oplage als boek van de
maand, dit onderwerp bij een groot pu
bliek te brengen.”
Als grootste gevaar overigens van de
Waddeneilanden noemt de heer Pronker
de steeds wassende stroom van de zoge-
DEN HAAG. Theater Wim Zomer
voor kindertoneel zal zich het komende
(vijfde) seizoen meer in Duitsland laten
zien. Het succes in eigen land leidde tot
uitbreiding en ook tot uitnodigingen om
aan internationale festivals deel te nemen.
Volgende maand wordt aan het festival in
Glasgow deelgenomen. Het nieuwe seizoen
start het gezelschap met twee weken
voorstellingen voor en in scholen in Bonn.
Op het repertoire blijven „Robins
Speelhuis” van Paul van Gent voor het
basisonderwijs, „Mieren” van Wim Zomer
naar Frederik van Eeden en „De huisti
ran” van Godfried Bomans voor onder
en middenbouw van het voorgezet onder
wijs, en „Woyzeck” van Georg Büschner,
regie Wim Zomer, voor de middel- en bo
venbouw.
Aan het repertoire zal men toevoegen:
„Mister Djokie Show” van Paul van Gent
voor het basisonderwijs, en „Kieke Boeh”
eveneens van Van Gent voor de onder- en
middenbouw. De tweede helft van het
seizoen komen daar nog bij„Kleine kin
deren vallen naar boven” van Horst Fitz
thum, regie Hans Tiemeyer, voor de mid
den- en bovenbouw en „Het wilde wes
ten,” een groepsproduktie bedoeld voor
dezelfde scholieren.
Violette Leduc heeft zonder een blad
voor haar mond te nemen geschreven
over haar lelijkheid, haar lesbische erva
ringen, de zwarte handel die zij in de
laatste wereldoorlog bedreef en haar le
ven met de homofiele auteur Maurice
Sachs, voor wie zij haar man verliet.
Sommige critici noemden haar werk ob
sceen maar verscheidene vooraanstaande
Franse schrijvers verdedigden haar.
Violette Leduc werd in 1907 als onwet
tig kind te Arras in Noord-Frankrijk
gebaren. Zij heeft Arras een „zwart gat in
mijn herinnering” genoemd en in haar
autobiografie geeft zij een somber beeld
van haar jeugd.
„La Batarde” met zijn vrijmoedige be
schrijving van de lesbische liefde baarde
veel opzien toen het in 1964 werd gepubli
ceerd. Door de deining die ontstond, werd
het boek een best-seller. Violette Leduc,
die tot dan maar een weinig bekend
auteur was, hoewel zij haar eerste boek al
in 1946 had gepubliceerd, werd ineens
beroemd.
Na „La Batarde” volgden vier romans,
waaronder „Therese et Isabelle”, waarin
zij de liefde tussen twee meisjes be
schreef.
„De afgelopen 10 jaar zijn de luit en de
muziek die ervoor is geschreven gelukkig
herontdekt. De luit is sinds de renaissance
een door alle perioden en stijlen heen een
zeer geliefd instrument geweest, waarvoor
veel, ongelooflijk veel, is geschreven door
componisten uit alle delen van Europa.
Hoeveel,dat begreep men pas weer, toen
de luit weer op een historisch verant
woorde manier benaderd werd. En dat is
vooral te danken aan Walther Gerwich,
uit wiens school ook wij komen”.
„Thans zijn er in ieder geval in Europa
en eigenlijk in de hele wereld maar twee
opleidingen waar luitspel als hoofdvak
gedoceerd wordt, namelijk in Keulen en
in Bazel. Als bijvak, vooral bij gitaar,
wordt het op zeer veel conservatoria en
dergelijke instituten natuurlijk wel gege
ven”.
„Maar juist omdat het op een werkelijk
naamde recreanten, die toch uiteindelijk
de grootste bedreiging vormt. „Het in
juiste banen leiden van het gebruik van
en het menselijk genieten in dit gebied, is
ongetwijfeld een van de moeilijkste opga
ven waarvoor we ons gesteld zien,” aldus
de heer Pronker.
Het boek „Zwervend over de Wadden”
bevat zoals gezegd 58 foto’s, waarvan vele
in kleur. Daarbij zijn dan nog enkele
fraaie luchtfoto’s die gemaakt zijn door
Aerophoto. Verder zijn er aan dit boek
nog toegevoegd zes overzichtkaartjes en
praktische informatie, die de natuurmin-
nende lezer de helpende hand moet reiken
bij tochten die hij aan de hand hiervan
van tevoren kan uitstippelen.
Trots van het museum is de verzame
ling van 19 werden van Salvador Dali en
19 doeken van Kandinsky. Laatste aan
winst is een beeld van André Vol ten, dat
men ter gelegenheid van de opening als
geschenk ontving van de Erasmus Stich
ting. Tezamen met datgene, dat Boymans
*1 exposeerde in het ’oude’ deel, heeft
men nu vijf eeuwen schilderkunst aan de
Wanden hangen.
I De scholfilets 500 gr.) inwrijven met wat zout,
door een losgeklopt ei en paneermeel halen en in
boter goudbruin bakken. Bruin 1 2 eetlepels geschaafde
amandelen even in de braadboter en giet boter en
amandelen over de vis. Voeg er wat kappertjes bij.
Garneer de schotel met schijfjes citroen.
K Vraag recepten bij uw vishandelaar of bij het Produktschap^M
^^^voor Vis en Visprodukten, Wassenaarseweg 20, Den HaagJO
wisten namelijk niet of Loeki de STER
nou wèl of geen goed zou doen. Maar wat
is nu gebleken? Dat de kijkdichtheid van
de STER is toegenomen. En dat was
uiteindelijk de bedoeling”.
Het experimentele stadium is nu over.
Loeki’s geklungel met muziekinstrumen
ten, zo bewees een STER-onderzoek, is
zeer positief uitgevallen. En nu gaat Loeki
wat meer doen. Joop Geesink heeft op het
moment 60 verschillende tussenspots tn
produktie, want, zo zegt hij: „Loeki wordt
aantrekkelijker naarmate de verscheiden
heid van zijn activiteiten groter wordt”.
Maar 60 activiteiten van Loeki zijn
Geesink nog niet genoeg: hij wil op den
duur toe naar een paar honderd. Die
spotjes beeldovergangen zijn het eigen
lijk die nu nog maar drie en een halve
seconde zijn, worden dan even langer,
namelijk vier seconden. De muziekserie
gaat nu vervangen worden: Loeki gaat
zich voortaan bewegen op het terrein van
ambachten, vrije tijd en sport.
Hoe heeft het bedrijfsleven dat op de
STER adverteert, op Loeki gereageerd?
„Zeer positief, en daar ben ik erg blij
mee”. Is er geen kans op verveling bij
vaak herhalen? „Nee. dat lijkt me niet.
Volgens mij is dat vaak vertonen juist
een voordeel: wat je vandaag niet ziet, zie
je morgen wel”.
Er komen nog meer activiteiten om
Loekie heen: stickers poppen, spelen en
binnenkort ook een stripverhaal, dat heet
„Twaalf ambachten, dertien ongelukken”.
En voor de liefhebbers: Loeki blijft de
eerste drie jaar dagelijks de gast bij de
televisie.
IN ESTLAND HEEFT men dat vori
ge week op modeshows eens uitvoerig
uit de textiel willen doen. Er was
leuke en fraaie kleding te bewonderen,
die overigens zeer opvallend op de
westerse wereld was gericht. Ook de
invloeden daarvan waren duidelijk
merkbaar. Al is de huidige maatschap
pij dan zakelijker geworden en wil
men de romantiek wenkbrauwophalend
terzijde schuiven, niettemin bleek dat
ook achter het ijzeren gordijn de
bruidjes op hun hoogtijdag even ro
mantisch gekleed willen gaan als el
ders op onze aardbol. Soms wil ik
zogenaamde progressieve lieden aan
het einde van de talrijke shows, waar
op de bruid traditiegetrouw de rij sluit,
weleens horen mompelen: „Wie trouwt
er vandaag de dag nog?” De praktijk
laat ons daaromtrent niet in het onze
kere en vraag dat vooral eens aan de
ambtenaren van de Burgerlijke Stand.
In het bijzonder in de maand decem
ber zijn zij dan echt wel aan hun
kerstvakantie toe.
GRONINGEN. Het initiatief van het
Noordelijk Filharmonich Orkest om goe
de amateur-solisten te laten optreden met
het orkest heeft een grote toeloop uit het
hele land naar de audities ten gevolge
gehad. Van de ruim zeventig kandidaten
zijn er 45 gehoord op audities.
Op 14 juni zal in de Evenementenhal in
Groningen een concert gegeven worden
waarbij vier amateur-solisten zullen op
treden. Op een nog nader te bepalen
datum in september of oktober zal een
tweede concert worden gegeven in een
van de Groninger kerken. Dit keer zal het
programma meer kamermuziek omvatten
en het orkest zal in kleinere formatie
begeleiden. Voor het kamermuziekconcert
zijn 8 solisten uitgenodigd.
„Zwervend over de Wadden” geeft een
voortreffelijk overzicht van alles wat deze
vijf unieke stukjes paradijs in het noor
den van ons land op natuur- en recreatie
gebied te bieden hebben. En dat is geluk
kig toch nog veel: vogels, planten, krui
den, folklore, duinen, het water zelf: kort
om een natuurgebied met een zout wa
ter-flora die in de wereld zijn weerga
niet heeft. Een ernstig bedreigd natuurge
bied overigens. De heer Mansholt noemde
onlangs het Waddengebied de toetssteen
voor Europa, want daar kunnen we straks
laten zien of we het nu toch wel werke
lijk menen met het behoud van het mi
lieu.
Met Joop Geesink zelf gaat het geluk
kig ook weer goed. Inkrimping van recla
mebudgets van zijn klanten en het mis
lukken van zijn grootste opzet, het Carai-
bian festival, hadden hem onlangs zo’n
financiële knal gegeven, dat hoop op het-
stel aanvankelijk een waanidee leek. In
zekere zin redde Loeki hem het leven. „Ik
heb me financieel helemaal opnieuw moe
ten oriënteren en dat is toch ’n opgave als
je geen dertig meer bent. Ik had angst dat
mijn werk bovendien te ouderwets zou
zijn, maar dat blijkt gewoon niet waar. Ik
werk namelijk niet voor de paar fijnproe
vers die ons land telt maar voor de grote
massa: voor, de Liesjes en de Annekes,
voor oom Jan en tante Wil.
„Ik ben de film, waarin ik groot gewor
den ben, overigens niet ontrouw gewor
den. zeker niet. Maar ik probeer het nu
via een andere weg. Ik heb gelukkig weer
volop werk in Duitsland en in Canada en
dank zij Loeki heb ik nu ook andere
bindingen met de Nederlandse TV in het
vooruitzicht, op het entertainmertt- en
educatieve vlak. Nog niet geheel afgeron
de plannen de besprekingen zijn nog
volop gaande maar het ziet er geluk
kig allemaal rooskleurig uit. Waarbij ik
dan nu eindelijk het geluk heb, dat de
televisie tegenwoordig best het een en
ander kan betalen”.
witte japon waarover een klokkend
kanten cape-je met capuchon.
EN TOCH, OOK IN Estland zijn er
geen bruidsfeesten aan de lopende
band. Uiteraard was er ook voor vol
doende andere modieuze daagse kleer
tjes gezorgd. En dan kom je tot de
conclusie dat het „Gay Paris” voor de
Estlanders blijkbaar niet zo ver van
huis is. Want ook hier zagen we de
korte wijde jasjes geshowd, die bij de
Prêt-a-porter collecties voor de herfst
en winter, vorige maand in Parijs, zo’n
enorme furore maakten. Fraai belijnde
mantels en mantelpakken uitgevoerd
in zeer mooie stoffen maakten een
groot deel van de collectie uit.
Wat mij echter bevreemdde was dat
men hier met een shortpak tevoor
schijn kwam in combinatie met open
gewerkte laarzen van dezelfde stof.
Dat short had ik liever door een rok
vervangen, maar misschien willen de
Estlanders nog even langer van het
mooie uitzicht genieten. En waarom
zouden wij ze dat misgunnen?
Bé TER MAAT.
menaanleg, militair oefenterrein, indu
strie- en havenvestigingen, seismisch on
derzoek en booractiviteiten, vergiftigingen
en verontreinigingen van het water die
het gebied aantasten. Er zijn daarnaast
overal op de eilanden en langs de kust tal
van kleine ingrepen, tal van bouwactivi
teiten, tal van veranderingen gaande, die
het gebied stap voor stap dreigen te
ontluisteren.”
Een recente inventarisatie, zo vertelde
de heer Pronker, leerde hem dat de vere
niging niet minder dan 100 zaken in
behandeling heeft, die, indien men ze
ongestoord hun gang laat gaan stuk voor
stuk een bijdrage leveren tot het stap
voor stap verder aantasten van dit gebied.
„En dan te bedenken dat we geen groot
Waddengebied meer hebben waar wat
vanaf kan, maar dat we te doen hebben
met het laatste restant van het eens vele
malen grotere Westeuropese Waddenge
bied, dat na 500 jaar menselijke activitei
ten al de minimumgrens heeft bereikt,
waarop het nog als een waardevol ecolo
gisch systeem kan functioneren.”
„Alleen dan kun je serieus praten over
stemmingen, de lengte van de noten, over
klankkleuren en nuanceringen inzake dy
namiek. Verder wordt er aandacht besteed
aan de verschillende stemmingen van de
luiten en de verschillen met de gitaar, die
vooral wat betreft de speltechniek nogal
eens over het hoofd worden gezien. Het
„stilistische nichtwissen” is bij gitaristen
nog steeds zeer groot.
„Ook hopen we met zijn allen een
bijdrage te leveren aan de vraag of be
paalde werken door Bgch wel of niet voor
luit geschreven zijn”.
„Hoewel de luit door alle eeuwen heen
niet alleen door beroepsmensen maar ook
door amateurs bespeeldis, en er heel veel
vóór maar ook heel veel over geschreven
is, is het een instrument, dat nog altijd
veel geheimen met zich draagt. Diep in
het hart hopen we deze week in Queek-
hoven er een paar van op te lossen”.
Maandag 5 juni geven een aantal deel
nemers een slotconcert in de concertzaal
van Queekhoven.
Voor mensen die in een Oosterse sfeer willen winkelen en genieten van kunst,
kuituur, dans, zang, shows en lekker eten!!
RAI-EUROPAHAL, donderdag 1 t/m zondag 4 juni.
Geopend van 12.00 tot 24.00 uur, zaterdags tot 02.00 uur.
Met vele en fantastische attrakties, o.a.:
OSCAR HARRIS THE TWINKLE STARS SANDRA ANDRES - CONNIE VINK
Kinderprogramma’s, Pentjak Silat demonstraties, Sarong Modeshows, Krontjongorkesten, Hawaiianorkesten,
Kermisattrakties en nog veel meer!!
Vrijdagavond dansen met RADIO NOORDZEE MOBIELE DISCOTHEEK.
ENTREE: volwassenen 3,per persoon kinderen tot 12 jaar ƒ1,per persoon.
-VHn*
S: iH - - -.iMWWtl
Hi
jiHWW’i
