Schaken
Dammen
Bridge
Filatelie
En toen
Het kale pietje
ZATERDAG 10 JUNI 1972
18
19
Erbij
rzrz
1, 2, 3, 4 klaar
J
IK WïWfe
ET.
in het
Esther.
TIMMAN
onooot
JONGSMA (aan zet)
POLUGAJEWSKI
VAN BAARLE
ooooooooooooooc
niet
een
Pf.
beide
Tot troost van gewone schaakstervelin-
gen kan worden geconstateerd dat ook de
schaakgoden b.v. thans op de I.B.M.-
Olympus in het RAI-gebouw wel eens
slapen. De gemiste kansen zijn talrijk.
en
ons
werd een miniatuurvelletje met een
zegel van 6 Lei verkrijgbaar gesteld.
Hierop is de schilderij „Zomer” van
de Zuidnederlandse kunstenaar Pie
ter Brueghel de Jongere (1564
1638) gereproduceerd.
eitjes uit. Vier schattige kleine musjes
piepten om het hardst om eten. Alléén
het éne vreemde eitje was nog dicht.
kenmaker en pruik, alsmede hoe
denmaker en hoed.
de Drentse boerderijen vroeger wer
den gebouwd, was het een erg arme
bedoening. Daarom zijn de oude boer
derijen vaak voor een deel van hout
ffemaakt, vooral de schuren.
slagen hij kan zich niet veroorloven nu
nog eens van slag te gaan. OW redden
dan tenminste nog een overslag uit de
brand!
then”
Sommer”
Russische eindspelcomponisten zijn wa
re meesters om met weinig materiaal zeer
veel moois te bieden. Probeer eens dit
eindspel tot winst te brengen zonder de
stukken te verplaatsen. Het is drie zetten
diep en de oplossing volgt hieronder.
No. 1.
VERENIGDE STATEN. Als twee
de serie in de reeks ter herinnering
aan de Amerikaanse Revolutie 200
jaar geleden worden op 4 juli vier
zegels van ieder 8 c. in omloop
gebracht, gedrukt in blokken van
vier stuks. De zegels tonen hand
werkslieden uit Amerika’s koloni
ale tijd, alsmede produkten van nun
vakmanschap: glasblazer en fles,
zilversmid en zilveren theepot, prui-
KORTSJNOI (aan zet)
Stelling na 31) Pc5-d3.
Er volgde 32) Tdlxd3 e4xd3. 33) g3xf4
Te8-f8.' Deze pittige zet had Weltmeister-
schaftskandidat Kortsjnoi volstrekt over
het hoofd gezien. 34) Df7-h5 Tf8xf4. 35)
f2-f3 e5-e4! 36) f3xe4 Een stand om
uren op te analyseren. Misschien was nu
Te4: wel het beste geweest maar Jan ver
volgde met 36) Dd7-e6. Daarna heeft
37) De8t weinig zin, omdat na 37)
Lf8 andermaal Le7 gepend staat. 37)
Tbl-gl d3-d2? Hier had zwart met 37)
Le5! wit voor onoplosbare problemen kun
nen plaatsen. 38) De8f? faalt op het af-
trekschaak Tf8t en de witte koning heeft
geen behoorlijk vluchtveld. Op 38) Kg2
wikkelt zwart af met 39) Dg4f. 10)
Dg4: Tg4:t. 41) Kf2 Tgl: 42) Kgl: d2 en
de witte vrijpion promoveert het eerst. Het
beste was nog 38) Tg3 geweest, maar na
38) Tf7! wordt zwarts d-pion een be
slissende macht.
Jan was echter, gelijk hij ons zei, door
de cumulatie van problemen „volstrekt
schaakblind” geworden. „Ik keek wat in
de lucht om het kwijt te raken, maar ver
geefs”. Hij speelde 37) d3-d2. 38)
d6-d7! De6xd7. 39) Tglxg7 Tf4-f2f 40)
Kh2-g3 Kh8xg7. 41) Kg3xf2 Dd7xe7 en de
partij werd spoedig remise gegeven.
Helaas werd ons in de derde ronde ook
deze tweede sensatie onthouden.
MR. E. SPANJAARD
wil niet meer, dat jullie zoiets zeggen.
Tk zal over een poosje wel eens aan
jullie vragen, of jullie nieuwe broertje
nog zo’n kale piet is. Dus nu geen
woord meer!
De kleine mussen zeiden eerst nog
wel eens iets lelijks tegen het kleine
vogeltje, maar langzamerhand zagen
ze, dat ook het kale kleintje veertjes
kreeg. Niet alléén bruine en zwarte,
maar hier en daar kwamen prachtige
blauwe, witte en groene veertjes te
voorschijn.
En toen moeder mus na een poosje
ling is, na La4 Td2? met Tb8 de dame te
vangen Dit was met 38) Tb3 gemakkelijk
te pareren geweest, omdat na La4 vernie
tigend Tb7f volgt. Maar schaken gaat ge
paard met een bewustzijnsverenging, wel
ke in tijdnood psychotische vormen krijgt.
Hiervan zijn talloze voorbeelden, maar
nauwelijks een sprekender dan het onder
havige.
38) Tc3-a3??? Deze toren kan ge
woon genomen worden want Lel staat ge
pend. 38) Le8-a4???. En zwart, met
nog 1200 seconden bedenktijd, ziet het ook
niet! Straf op de zojuist geschetste taktiek.
De rest is eigenlijk niet belangrijk meer.
Na 39) Ta4: Da4: 40) Lc4 Tlh8 41) Tc3
Thb8 42) Lb3 was de speeltijd verstreken
en besloten de super-blunderaars mismoe
dig tot remise
Laten we snel overschakelen naar waar
diger schaakzaken. De derde ronde van het
IBM had een sensatie van de bovenste
plank kunnen worden, want Donner had
de winst voor het grijpen tegen de grote
Polugajewski en Timman had de nog gro
tere Kortsjnoi kunnen verslaan.
Bij Donner was het, objectief gezien,
eigenlijk heel eenvoudig. Onze grootmees
ter speelde de Rus in een Nimzo-Indiër
van het bord, won een pion en kreeg nog
een prachtstand ook. Na 27) Pc5-d3
ontstond de volgende stelling:
GILBERT EN ELLICE. Met voor
stellingen van prachtig gevormde
koralen werden vier zegels uitgege
ven: 3 c. Alveopora, 10 c. Euphyllia,
15 c. Melithea en 35 c. Spongodes.
H 10 9 6
(2 6 4 2
<>8743
*75
AB2
V 3
O AH VB
A 10 6 4 2
V 5
<2 V 10 9 8 5
O 10 9 2
B 9 3
OOOOOOOOOOOOOnöOOCXYVYxvYv^OOOa
zwart. 7, 11, 14, 17, 18, 19, 23, 24, 25.
zwart negen stukken.
wit. 16, 27, 28, 32, 33, 34, 35, 40, 42, 48.
wit tien stukken.
Zwart aan zet speelde 1) 17-21 om 28-
22 uit te lokken. Op b.v. 2) 42-37 volgt het
offer 25-30 en 23-29. Op 2) 42-38 volgt de
met
afgebeeld op
waarden, ontworpen door Andreja
Milenkovic: 0.50 D. Rotskruiper (Ti-
chodroma muraria), 1.25 D. Kleine
Trap (Otis tetrax), 2.50 D. Alpen-
kraai (Pyrrhocorax pyrrhocorax)
3.25 D. Lepelaar (Platalea leucorodi-
a), 5 D. Oehoe (Bubo bubo) en 6.50
D. Sneeuwhoen (Lagopus mutus).
Goed wedstrijdbridge spelen betekent
vaak, dat men op juiste wijze diverse
kansen tegen elkaar moet kunnen afwe
gen. De spelleider en zijn partner kregen
zulke kansen volop in onderstaand spel:
We beginnen met een staaltje van het
paniekschaak. Toevallig stonden wij
er met onze eigen ogen bij. Acteurs in
het drama waren de Rotterdamse schaak
vrienden Van Baarle en mr. Jongsma, bei
de spelend in de meestergroep. Jongsma
was goed gestart en wilde daarom (met
zwart) op winst spelen. Er ontstond echter
een zó gesloten loopgravenstelling, dat dit
uitgesloten leek. Jongsma had echter één
hoopvol aspect: de klok. Hij beschikte nog
over veel bedenktijd en zijn tegenstander
slechts over luttele minuten in de volgen
de stelling, ontstaan na 30) a2-a3 met de
dreiging b2-b4 en het paard gaat verloren.
BULGARIJE. 90 jaar geleden
werd de communistische leider en
latere Bulgaarse premier Georgi Di
mitrov (18821949) geboren. Ter
herinnering aan zijn geboortedag
kwam een serie van 9 zegels plus
een miniatuurvelletje tot uitgifte
met verschillende gebeurtenissen uit
zijn leven. De waarden zijn 1, 2, 3,
5, 13, 18, 28, 40 en 80 st. De hoogste
waarde toont zijn portret in profiel,
evenals een miniatuurvelletje van
80 st. (afbeelding)
BELGIë. Ter herinnering aan de
oprichting van de Internationale
Spoorwegunie 50 jaar geleden ver
scheen op 5 juni een zegel van 7 Fr.
De zegel toont twee automatisch
gekoppelde spoorwagons; deze auto
matische koppeling zal in de ko
mende tijd worden doorgevoerd
(afbeelding).
Moeder mus gaf samen met vader
mus de kleintjes te eten en ging daar
na op het ene eitje broeden. Ze had
het bij zich genomen, dus wilde ze het
uitbroeden en ook dat vogeltje ver
zorgen.
Een week later hadden haar eigen
kleintjes al kleine veertjes. Ze waren
vreselijk eigenwijs en vochten met el
kaar om de lekkere hapjes. Daardoor
hoorden ze niet, dat het er
AJMAN. Het staatsieportret van
Koningin Juliana en Prins Bernard
komt voor op een luchtpostzegel
van 3 Riyals van dit Arabische
sjeikdom, om welke reden is niet
bekend. Ook de Nederlandse vlag
wordt op de zegel voorgesteld (af
beelding).
FRANKRIJK. Het werk „Vrou
wen in de tuin” van de schilder
Claude Monet (18401927) is gere
produceerd op een zegel van 1 Fr.
in groot formaat, te verschijnen op
19 juni In verband met de invoe
ring van de postcodering werden op
5 juni twee zegels van 0.30 en 0.50
Fr. uitgegeven; zij geven de voor
stelling van een penhouder, waar
van de houder gevormd wordt door
vijf rondjes, die de vijf cijfers van
de code symboliseren.
JOEGOSLAVIë. Verschillende m
dit land voorkomende vogels zijn
wit wint. Dus moet 30-34 of 35 en na 4)—
30-34 speelt wit 5) 14-19 en zwart
heeft geen zet. Er dreigt 19-24 Op 47-36
19-23 36x29 en 15x33 wint.
De ondervarianten laten wij aan de
lezers over. Dat de problematiek ten
nauwste aan het partijspel is verbonden,
leert ons het volgende fragment uit een
Russisch toernooi.
OOOOOOCx JOOOOOOCX
DONNER (aan zet)
Zwart mist pijnlijk zijn h-pion en zijn
koningsvleugel is verzwakt. Als wits loper
op de diagonaal al-h8 komt, is het beke
ken. Vandaar zwarts laatste zet.
Voor wit ligt nu voor de hand 28) Dh3.
wat iedereen in een vluggertje zou hebben
gespeeld. Er dreigt dan Dh7t en Dh8 mat.
Zwart moet f7 blijven dekken en heeft
weinig anders dan 28) Df6. Doch
daarna brengt 29) Ld2 de vreselijke drei
ging Lc3 op het tapijt. Die loper mag op
c3 niet geslagen worden wegens Dh7t en
Df7: mat. Waarom zag Donner niettemin
van deze gezonde en voor de hand liggen
de zetten af? Omdat hij na 29) Ld2 Pf4:
vreesde. Wit heeft dan geen tijd voor 30)
Lc3? wegens Pe2t en Dfl: mat, terwijl na
30) ef4; Td2: volgt. Maar deze vrees was
een hersenschim; 29) Pf4 wordt dóód
simpel weerlegd met 30) Dh7t Kf8. 31)
Lb4ïl benevens ef4: met stukwinst. Echt
niet moeilijk, maar zie sub A, B, enz. in
de aanhef dezes. In de diagramstelling
speelde Donner 28) Df3-c6 waarop de par
tij in remise verzandde.
Bepaald zeer moeilijk was tenslotte het
treffen KortsjnoiTimman. Na een won
derlijk partij verloop ontstond een volstrekt
onbegrijpelijke stelling.
33) b4xc5 De7-a7. Dreigt gevaarlijk Dal+.
34) De2-b2 b6xc5. Zwart heeft gewoon een
stuk tegen een pion verspeeld. 35) Lb5-e2
Th3-h2. 36) Tcl-c2 Th2-hlt. 37) Le3-cl
Lg6-e8. Alles a tempo gespeeld. De bedoe-
Vijf mooi gespikkelde eitjes lagen in
het nestje van vader en moeder mus.
Eigenlijk hadden ze vier eitjes van
zichzelf, maar op een winderige mor
gen had vader mus zomaar een eitje
op de grond zien liggen. Hij had geke
ken of er ergens in een buurt een
nestje was, waar het misschien was
uitgerold. Nergens had hij iets gezien
en omdat hij het zo zielig vond voor
het kleine vogeltje in het eitje, had hij
het eitje heel voorzichtig opgepakt en
meegenomen. Zijn vrouwtje had het
meteen goed gevonden, dat het eitje
bleef en zo kwam het, dat moeder mus
nu op vijf eitjes zat te broeden. Nu
en dan keek ze nieuwsgierig naar de
eitjes waar haar kindertjes in zaten.
Zou het al bijna tijd zijn voor het
uitkomen
De volgende morgen zat moeder mus
na het ontbijt van vier wormpjes en
drie broodkorstjes weer op haar eitjes.
Ineens hoorde ze iets kraken. Er liep
een rilling over moeder mus haar rug.
De kindertjes
Die dag kwamen vier van de vijf
vroeg, hoe de kleine mussen hun
broertje vonden, schaamden ze zich
over wat ze eerst gezegd hadden. Uit
het kale pietje was een prachtig ge
kleurd vinkje gegroeid! Gelukkig wa
ren ze de beste vriendjes met het
vinkje en iedere avond floot het „kale
pietje” een heel mooi versje voor de
mussenfamilie.
doorbraak met 7-12. 18-22 en 23-29
19x37.
Dat zwart met stuk achter toch nog
winst afdwingt kon wit na 28-22?
vooruit berekenen. Het gaat als volgt.
1.... 17-21. 2. 28-22, 25-30. 3. 34x25 23-29.
4. 22x13 29x47. 5. 13-8 11-17. Er dreigt 17-
22 en 47-36. 6. 8-2? 7-11. 7. 16x7 47-36. 8.
27x16 19-23. 9. 2x30 14-20. 10. 25x14 23-28.
11. 32-28. 11. 32x23 17-21. 12. 16x27 en met
de rondslag over 42,25. naar 50.
Het eindspel na 12) 48-42 50x6. 13. 42-37
45-23 gewonnen.
Van de 76-jarige heer D. Kleen twee
problemen ter oplossing. Bijna een halve
eeuw stelt deze internationaal bekende
componist, zijn geestesprodukten voor de
rubrieken in onze bladen beschikbaar en
nog steeds vallen zijn composities in de
smaak van de oplossers.
no. 1 D. Kleen
xxxxxccocoooooocoo</?ooooooooccoq5
N
W O
z
8 7 4 3
Q A H B 7
0 6 5
HV8
West gever, allen kwetsbaar,
snit kunnen NZ
<>^00000000000000000c0000cxxxxxxxxxx)00000000000000000000(
zwart negen stukken. 2, 3, 11, 12, 15, 21,
33, 35, 38.
wit negen stukken 14, 22, 23, 24, 30, 31,
42, 44, 50.
wit speelt
problemen.
no 2. elf stukken zwart. 6, 7, 9, 12, 13,
20, 24, 30, 34, 36, 40.
elf stukken wit. 22, 23, 32, 33, 37, 39, 43,
46, 49, 50.
De eerste vijf goede oplossers, die bin
nen een week na het verschijnen dezer
rubriek, ons de oplossing doen toekomen
krijgen een Russisch clubblad, welke boek
jes door de jeugdkampioen van Noord -
Holland Wim Winter beschikbaar zijn ge
steld. B. DUKEL
INDONESIë. In verband met het
Internationale Jaar van het Boek
1972 verscheen op 15 mei een zegel
van 75 Rp. met de voorstelling van
kinderen die in het vrije veld aan
het lezen zijn (afbeelding).
NOORWEGEN. Honderd jaar ge
leden werden voor het eerst fran
keerzegels uitgegeven met de voor
stelling van een posthoorn en nu,
een eeuw later zijn er nog steeds
Noorse zegels in dezelfde tekening!
Ter gelegenheid van dit eeuwfeest
kwamen twee zegels van 80 en
1.00 Kr. in omloop, waarop de beide
eerste posthoornzegels in Skilling
valuta zijn gereproduceerd. Boven
dien zag voor het eerst in Noorwe
gen een miniatuurvelletje met deze
twee waarden het licht, tegen een
verkoopprijs van 2.50 Kr.
ROEMENIë. Als propaganda voor
de internationale postzegeltentoon-
stelling „Belgica 72” te Brussel
Zwart besloot hier er een partijtje polder
van te maken. 30) Th8-h3. Kost een
stuk maar schept wel duizelingwekkende
complicaties. 31) b2-b4 a5xb4. 32) a3xb4
Tc8-a8. Onze Lex had gezien dat het ver
leidelijke 32) Pe4: 33) Tc8: Pc3t+ na
34) Kb2 Pe2: 35) Tcl-c7 tot direct verlies
voor zwart leidt. Zowel de dame als het
paard gaan n.l. verloren. Maar ook Van
Baarle-in-tijdnood moest dit uitrekenen op
een moment dat seconden kostbaar zijn als
water voor een dorstige in de woestijn.
Van dit moment speelde zwart, hoewel nog
in het bezit van twintig lange minuten be
denktijd, iedere zet met een klap tempo,
teneinde z’n tegenstander geen moment op
adem te laten komen, een volkomen geoor
loofde, maar ook zeer tweesnijdende tak
tiek, gelijk aanstonds blijkt.
OOST-DUITSLAND. In verband
met de Internationale Rozenten
toonstelling 1972 te Erfurt zal op 13
juni een serie van zes zegels ver
schijnen met voorstellingen van
verschillende rozerassen, die tot de
beste kweekproducten van de DDR
behoren: 5 Pf. Karneoolroos, 10 Pf.
„Bergers Rose iga Erfurt”, 15 Pf.
„Charme” 20 Pf. „Izetka Spreea-
25 Pf. „Izetka Köpenicker
en 35 Pf. „Professor
Knöll” (afbeelding).
De lucht is blauw
met hier en daar een wolk
die nu eens wit en dan eens grijs is.
De zon schijnt vaak,
het regent nog veel meer,
maar dat maakt alles schoon en
fris.
Jij hebt soms net als ik
een diepe rimpel in je voorhoofd:
zijn we dan boos of kwaad?
Ach, laten we voortaan proberen
om niet te huilen, maar te lachen.
’k Geloof dat dat ons veel beter
staat!
Veel kinderen houden van tekenen.
Daarom voor vandaag eens een voor
beeld voor het maken van meneer
Eend.
Je kunt het eerst eens proberen,
door het eerste tekeningetje af te ma
ken. Als dat is gelukt, kun je het eens
op een groter blad papier proberen.
Dan moet je het doen in de volgorde,
zoals in de vier plaatjes is aangegeven.
lOOOOO
zwart 2,25,42. wit dammen op 45. en 49.
stuk op 39. wit speelt en wint, voor beide
eindspelen.
no 2. zwart 10,24,37. wit dam op 3.
stukken op 9,28.
Voor partijspelers en voor oplossers van
damproblemen volgen hier de leerzame
oplossingen.
no 1 1) 45-50, dreigt met 49-38 dus
moet 42-48.
2) 50-45 moet 48-30. 3) 49-35 en is de
onverwachte klemstan<j bereikt. Zwart kan
niet meer vluchten. Op 30-48 wint 45-34.
Op 30-8 het offer 45-7 en wit slaat
36x2x16.
no 2. 1) 9-4 moet 24-30. (Op 10-15 3-20
24-30. 28-23-19 wint).
2) 4-15 37-41 (Op 30-34 wint 3-26. 37-
41. 26-37 en 15-10)
3) 3-14 moet 41-47. 4) 28-22 opnieuw
staat zwart klem. Op 47-36 14-19 36x24
en wint, telt voor
vijfde eitje luidruchtig aan toe ging.
Het eitje barste open een een klein
kaal vogeltje glipte naar buiten.
-Piep,- zei het. -Daar ben ik dan. Hé
wie zijn jullie, wie bent u ?- Moeder
en de kindertjes mus keken verbaasd
naar het kleine vogeltje. Moeder mus
vond het een lief kleintje. Ze zei:-Dag
kindje, ik ben een moeder, die voor jou
gaat zorgen. Je eigen moeder is jou
kwijt, maar ik zal goed op jou passen.
En dit hier zijn je broertje en zusjes.-
De kleine mussen keken naar het
pasgeboren vogeltje en moesten vrese
lijk om hem lachen. -Ha-ha-ha,- piep
ten ze. -Je hebt helemaal geen veren.
Je bent helemaal kaal. Moet je ons
eens zien Wij hebben zachte lichtbrui
ne donsveertjes met hier en daar
zwarte streepjes. Vind je ons niet
mooi? Wij vinden jou helemaal niet
mooi, kale piet!-
Oh, moeder mus schrok ervan. Wat
een stoute kinderen. Dat ze dat zomaar
tegen het kleine vogeltje zeiden. -
Passen jullie maar op,- zei ze boos. -Ik
Zonder
kunnen NZ 12 slagen maken in
klaveren, ruiten of Sansatout. Toch bleek
dit een levensgroot biedprobleem, want
na: noord één klaver zuid één harten
noord twee (soms: drie) ruiten moet
het initiatief tot een slembod van zuid
uitgaan. Maar al te vaak bleven NZ
steken in drie SA of vijf klaver.
De spelleider die zes klaver bereikte
kreeg een start met ruiten tien, wat is de
goede speelwijze? Het spelen van klaver-
hee’- en vrouw biedt het voordeel, dat
eventueel de boer vierde bij west gemar
keerd wordt.
Het nadeel is, dat het een mogelijke
overslag weggeeft, zie: slag 1 voor ruiten
aas, slag 2 voor klavervrouw en slag 3
voor klaveraas. Nu weet noord dat de
troef goed zit en kan vrijwel zonder
ririsco op harten vrouw snijden. Als dat
lukt wordt de laatste troef gehaald en
maken NZ 13 slagen. Als het mislukt
blijven er altijd nog wel 12 slagen over,
daar klaverheer een entree is om alsnog
hartenaas en heer te maken.
In een parenwedstrijd moet noord wel
de kans nemen op 13 slagen vooral
omdat de kans op klaverboer vierde bij
west maar hee1 gering is. Zou oost kla
verboer vierde hebben, dan is het zelfs
nódig om een hoge klaver in zuid te
bewaren en een snit op hartenvrouw te
nemen.
Natuurlijk kan een zes-Sansbieder bij
ruitenstart door in harten te snijden ook
13 slagen maken, maar dat bod is met
diente kaarten niet zo aanlokkelijk, omdat
er '>en duidelijk lek in schoppen aanwezig
is.
Maar niet alle kansen waren in deze
partij voor het uitverkoren NZ-paar. OW
hebben nl. ook één kansje: wanneer NZ
tot zes klaver of zes SA komen, zal
onderweg wel gebleken zijn dat schoppen
bij NZ vermoedelijk een zwakke plek is.
Oost moet dan ook met schoppen starten
omdat al het andere zinloos lijkt.
Noord zal nu tevreden moeten zijn met 12
serie
een
zes
van
