Guerrilla's wachten op excuus
om strijd te kunnen hervatten
IRA STELDE WHITELAW
EEN NIEUW ULTIMATUM
Noord-Vietnam wil
serieus praten
Saoedi-Arabië
wil aandeel in
oliebedrijven
Beroep van Muskie zonder resultaat
McGovern wijst onderhoud
met zijn mededingers af
Lichtshow in
Gaudeamus
muziekweek
r
j
w
ZUIDVIETNAMEZEN TREKKEN
ZICH TERUG UIT KWANG TRI
Overvallers
Straf voor student
voor overvallen
VERDEELDHEID
OP CONVENTIE
om geprezen
te worden
beschuldigen
elkaar
Vraag aan minister
over zieke
Nog één politieke
dienstweigeraar
in gevangenis
Brandjes gesticht
bejaarden
Verongelukt met
gestolen rijbewijs
Jl
DINSDAG 11 JULI 1972
7
Steun Labour
Dodelijk schot
Lichtpuntje
MIAMI BEACH (Reuter) Niet lang voordat gisteravond in Miami
Beach in de staat Florida de nationale democratische conventie voor de
aanwijzing van de democratische kandidaat voor het Amerikaanse presi
dentschap begon, heeft een der kandidaten voor die nominatie, senator
Edmund Muskie, een bewogen beroep op de kandidaten gedaan de eenheid
van de partij te bewaren. Terwijl politie, leger en helikopters voor de vei
ligheid van de conventie zorgen, waarschuwde Muskie, dat de kandidaat
van de conventie tot de slachtoffers op het politiek slagveld zou kunnen
behoren, als de huidige verdeeldheid in de partij niet uit de wereld werd
geholpen.
Tele
Derde partij?
'$7''
1 J
lil
W
(Van onze redacteur in Londen)
Bt
was
minister Harmel aanzienlijk
au-
UTRECHT. De Utrechtse rechtbank
heeft een 21-jarige jongeman uit De Bilt
wegens brandstichting in een flatgebouw
tot zes maanden gevangenisstraf veroor
deeld, waarvan drie maanden voorwaar
delijk.
De Britse regering dient in het open
baar te erkennen dat het Ierse volk als
geheel gerechtigd is over de toekomst van
Ierland te beslissen.
Een lichtpuntje is misschien dat gistera
vond laat bekend werd dat de katholieke
vrouwen van Derry hebben besloten een
afvaardiging naar het hoofdkwartier van
het provisionele IRA in Dublin te zenden
Na vakantie halve ton armer. Toen de
bewoners van een flat in Rijswijk van
vakantie terugkwamen, ontdekten zij
dat inbrekers twee antieke klokjes en
antiek tafelzilver ter waarde van vijf
tigduizend gulden hadden meegenomen.
ontnomen. Zij wil ze verdelen onder an
dere kandidaten.
schuldigingen zou aanbieden voor de door
hem gevoerde politiek en de door hem
genomen initiatieven.
Whitelaw verwierp een suggestie van de
liberaal John Pardoe om de bemiddeling
van de Verenigde Naties in te roepen.
Voor de Britse regering is de Ulsterkwes-
tie nog altijd een puur binnenlandse aan
gelegenheid.
(Van onze parlementsredactie)
n
ij
Er staan concerten op het programma
in Rotterdam, Amsterdam, Hilversum en
Utrecht. De prijsuitreiking in het kader
van het Internationale Componistencon
cours 1972 heeft plaats op 15 september.
De door de jury van het internationale
Gaudeamus Componisten Concours uit
verkoren werken gaan op 14 september
in U’rr h! in premiere tijdens een concert
van het Utrechts Symfonie Orkest onder
leiding van Paul Hupperts. Het betreft
werken van William Chamberlain, Hora
tio Radulescu, Fred MacFadden en Daniel
Lentz. Tijdens deze premières zal gebruik
worden gemaakt van elektronica. In een
van de werken wordt de dirigent vervan
gen door een roterend licht.
n
81
I
LONDEN Uit de gisteravond in het Lagerhuis door de speciale Britse
minister voor Noord-Ierland, Wililam Whitelaw afgelegde verklaring valt
af te leiden dat de provisionele vleugel van het verboden Ierse Republikein
se leger (IRA) op een gelegenheid wachtte om het kortstondige bestand op
te heffen- Want Whitelaw bevestigde wat één van de IRA-leiders al had ont
huld, namelijk dat hjj met hen vrijdag in Londen een geheim gesprek heeft
gevoerd dat drie uur duurde. Dit gesprek kwam neer op een nieuw IRA-
ultimatum.
Vóór de opening van de Democratische
Conventie in Miami Beach had de
voornaamste kanshebber op de demo
cratische presidentskandidatuur sena
tor George McGovern gisteren nog een
omvangrijk programma af te werken.
Hier spreekt hij tijdens een politieke
bijeenkomst van Amerikaanse vrouwen.
Het IRA had zich erover beklaagd, dat
de Britse regering niets had gesteld tegen
over het op 26 juni door het IRA
afgekondigde bestand. De IRA-leiders wa
ren vooral verbolgen, omdat Londen nog
geen einde had gemaakt aande internering
van verdachte katholieken. De IRA-dele-
gatie had vier eisen gesteld, die in hun
geheel door Whitelaw onaanvaardbaar
waren genoemd, al wilde hy wel enkele
punten met zijn regering bespreken. De
eisen waren:
UTRECHT. De Utrechtse rechtbank
heeft een 25-jarige Amstelveense student
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
een jaar, waarvan 25 weken voorwaarde
lijk, onder toezichtstelling en plaatsing in
een inrichting.
De student had met een namaakpistool
overvallen gepleegd op postkantoortjes in
Noorden bij Nieuwkoop, in Oud-Loos-
drecht, Wilnis en Rijnsaterswoude.
Whitelaw kon vooral niet akkoord gaan
met d e belangrijkste IRA-eis, namelijk
dat het gehele Ierse volk de toekomst van
Ierland moet bepalen. Dit zou betekenen,
dat de bevolking van de voornamelijk
katholieke Ierse republiek zou mogen
meedoen aan het referendum dat White
law in oktober in Noord-Ierland wil hou
den. Een referendum in het noorden al
leen zou zeker een overweldigende meer
derheid opleveren tegen aansluiting bij de
Ierse republiek.
Een o nmiddellijke intentieverklaring
van de Britse regering dat voor 1 januari
1975 alle Britse troepen de Ierse bodem
zouden verlaten.
Deze beschuldigde de maatschappijen
ervan de onderhandelingen over de deel
name te vertragen. Die onderhandelingen
worden geleid door de minister voor Olie
zaken van het koninkrijk, Sjaich Achmad
Zakf Jamani. Hij doet dit namens de
landen Irak, Koeweit, Saoedi-Arabië en
enkele oliesjeikdommen.
Deze landen zijn ook lid van de OPEC,
de organisatie van olie-exporterende lan
den. De OPEC zou de maatschappijen tot
september de tijd hebben gegeven om aan
de eis te voldoen.
Whitelaw zei dat nog voor hij de voor
stellen van het IRA met zijn collega’s kon
bespreken, er een einde was gekomen aan
het wankele bestand in de provincie. Het
incident van zondag in het Anderson-
town-district van Belfast is volgens Whi
telaw als voorwendsel gebruikt om de
strijd te hervatten. Het incident had
vreedzaam geregeld kunnen worden, aldus
Whitelaw.
De jongeman die in de flat woonde, was
huismeester van het gebouw. Er kwam
voortdurend kritiek. Om ook eens gepre
zen te worden had hij de branden ge
sticht. Hij kon er dan zelf het eerste bij
zijn om het gevaar te keren.
In één van de gevallen was het aan het
goed functioneren van een automatische
gasafsluiter te danken, dat na het smelten
van een gasleiding geen ontploffing
ontstaan.
Muskie kreeg overigens niet eens de
gelegenheid zijn alternatieve plan voor de
151 om streden kiesmanstemmen van Cali-
fornië uiteen te zetten. De commissie voor
de geloofsbrieven van de democratische
partij heeft deze stemmen aan McGovern
Het vredesoverleg zal donderdag wor
den hervat, nadat de Amerikanen het zich
al drie jaar voortslepende gesprek op 4
mei voor onbepaalde tijd hadden onder
broken met het argument dat er geen
vooruitgang werd geboekt, noch bij het
min of meer openbare overleg, noch bij
de geheime besprekingen tussen Nixons
adviseur Henry Kissinger en Le Doec
Thoe, lid van het Noordvietnamese poli
tieke bureau.
ROTTERDAM. Het staat nog niet
vas- wie van de twee Rotterdamse over
vallers afgelopen donderdagnacht de 32-
jarige Schiedamse kruidenier J. M. van
den Bosch heeft doodgeschoten. De twee
onmiddellijk na de roofmoord in de flat
van de kruidenier gearresteerde verdach
ten wijzen elkaar als de schutter aan.
Volgens de Schiedamse recherche is ko
men vast te staan dat de twee mannen
niet de dader zijn van de overval van
twee maanden geleden op een filiaalhou
der van de Hema.
Als de maatschappijen zich niet neer
leggen bij de eis van de OPEC, waar
schuwde koning Faisal, dan zullen zij
hiet voor zelf de verantwoordelijkheid
moeten dragen. Ze lopen dan de kans
„hun sleutelpositie in de wereld-olieindus-
trie te verspelen”.
Maar hoewel het nog te vroeg lijkt om
te beweren dat Whitelaw jammerlijk
heeft gefaald, ziet de naaste toekomst er
voor Noord-Ierland thans somberder uit
dan ooit, hoewel de officiële, socialistisch
getinte vleugel van de IRA haar bestand,
dat aan dat van de provisionele groep
voorafging gehandhaafd.
UTRECHT. De internationale Gau
deamus Muziekweek wordt van 8 tot en
met 15 september gehouden in samenwer
king met de Nederlandse Omroep Stich
ting.
met een smeekbede om de wapenstilstand
te herstellen. Dit is een bewijs dat men in
het katholieke kamp allerminst te spreken
is over het o pnieuw oplaaien van de
strijd. Juist omdat de eenvoudige katho
lieken het geweld allang beu zijn, en het
IRA niet langer kan rekenen op de sym
pathie en de actieve steun van de bevol
king, die ontzet was over de vreselijke
moordpartijen van de laatste maanden,
was het tenslotte bereid tot een bestand,
tenzij het alleen maar schijn was.
Whitelaw kon in het Lagerhuis niet
veel anders doen dan er nogmaals op
hameren dat de Britse regering naar ver
zoening blijft streven, omdat er eenvoudig
geen andere uitweg is. Uiteindelijk zullen
katholieken en protestanten met elkaar
moeten leven. Whitelaw verklaarde d at
hij tijdens de bespreking met de IRA-
leiders geen standpunt had ingenomen,
dat hij niet had onderhandeld en ook niet
op een overeenkomst had aangestuurd,
maar dat hij alleen met hen had willen
spreken, zoals hij met Noordierse verte
genwoordigers van alle facetten al een
gesprek had gevoerd.
In het genoemde gebied zou door Ame
rikaanse maatschappijen alleen al per
jaar ongeveer 1,5 miljard worden ver
diend van de opbrengst der olieboringen.
DEN HAAG. Er zit nog één Neder
landse militair gevangen voor het dienst-
weigeren om politieke redenen: Theo Bak
ker uit Amsterdam. Voor hem kan de uit
spraak van de commissie gewetensbezwa
ren (die door de Kroon is ingesteld) in de
zaak van sergeant Roovers conse
quenties hebben. De commissie erkende de
politieke bezwaren van Roovers als gewe
tensbezwaren in de zin der wet waardoor
het Hoog Militair Gerechtshof praktisch
zeker de zaak-Fonvers, die in hoger beroep
dient, zal afvoeren.
De poli, ':e bezwaren van Theo Bakker
veroorzaakten destijds nogal wat opschud
ding. Hij kreeg 21 maanden gevangenis
straf die hij in Veenhuizen uitzit. Een
Zweedse afdeling van Amnesty Internatio
nal adopteerde Bakker kort geleden.
Het precedent dat nu is geschapen door
de erkenning dat een zuiver politiek be
zwaar („het Nederlandse leger helpt het
systeem van het Westen in stand houden”)
rechtsgeldig is, kan grote gevolgen heb
ben. Minister De Koster van Defensie kan
nu moeiliik een afwijzende houding blijven
aannemen (en niet alleen
maar religieus) gewetesbezwaarden.
De meer kritisch ingestelde jongeren die
in dienst waarde gaan hechter aan het pre
cedent.
Dat is alles goed en wel, maar de
moeilijkheid blijft, dat er nog steeds zelfs
niet ook maar een begin van een politieke
oplossing bestaat. Daarover zou pas kun
nen worden gesproken, nadat het geweld
zou zijn opgehouden. Doch zelfbeheersing
is een eigenschap, waarover de lichtont
vlambare heetgebakerde Ieren nauwelijks
beschikken, al uitte Whitelaw de hoop dat
het zelfs voor het IRA niet te laat is zich
opnieuw te bezinnen.
Om deze „zelf-slachting” te voorkomen,
riep hij de zes resterende kandidaten voor
de nominatie op voor een besloten bijeen
komst, voordat de conventie om half een,
Europese tijd vannacht begon. Doel was
onder elkaar tot een akkoord over de
controverse rond de kiesmannen van Cali-
fornië te komen. Deze bijeenkomst ging
evenwel als een nachtkaars uit toen
McGovern niet kwam opdagen. De kandi
daten George Wallace en Shirley Chis
holm hadden Muskie’s uitnodiging ook
afgewimpeld.
Er bevond zich vanochtend nog één
bataljon parachutisten in een buitenwijk
van Kwang Tri, Mai Lin. De Noordvietna-
mezen doen aanvallen op de achterhoede
van de wegtrekkende Zuidvietnamezen.
Het hoofd van de Noordvietnamese on-
derhandelingsdelegatie in Parijs, Xoean
Thoei, is gisteren in de Franse hoofdstad
teruggekeerd. Hij is via Peking en Mos
kou gereisd.
voor de pers. Hij redeneerde dat hij op
zo’n besloten vergadering een minderheid
van 1 op 5 vormde.
Het lot van de 271 kiesmanstemmen
van Califomië is voor senator George
McGovern van doorslaand belang, wil hij
morgen als overwinnaar uit de eerste
stemronde tevoorschijn komen.
Lukt dit McGovern niet, dan zullen de
gedelegeerden, die hij in voorverkiezingen
rond zijn banier heeft weten te scharen,
niet langer aan hem verplicht zijn en
zouden zijn kansen in rook kunnen op
gaan.
Kogel door liefdesverdriet. Een 31-jarige
man uit Goppingen in de Westduitse
deelstaat Baden-Württemberg heeft een
week lang met een kogel in zijn hoofd
rondgelopen. Volgens de politie had hij
uit liefdesverdriet zelfmoord willen ple
gen. Pas na drie dagen zocht de man
een dokter op aan wie hij vertede dat
hij was gevallen. Bij een röntgenonder
zoek ontdekte de arts de kogel.
Thoei, die krachtige taal afwisselde met
beloften over een serieuze houding, ver
klaarde dat de communisten nog steeds
willen dat de Amerikanen hun troepen
snel terugtrekken maar toonde zich iets
minder beslist in zijn uitlatingen toen hij
commentaar gaf op de tweede eis van zijn
land over de omverwerping van het regi-
me-Thieu in Zuid-Vietnam. „Wij streven
er niet naar Zuid-Vietnam een communis
tische regering op te leggen” aldus de
Noordvietnamese onderhandelingsleider.
PARIJS/SAIGON (AP-UPI-AFP). De
hoofdmacht van de Zuidvietnamese troe
pen die vorige week de stad Kwang Tri
waren binnengetrokken heeft deze strate
gisch belangrijke stad weer verlaten. De
Zuidvietnamese parachutisten waren oor
spronkelijk van plan vanuit Kwang Tri
de gehele gelijknamige provincie te vero
veren. De troepen trokken echter gisteren
weg nadat de Noordvietnamezen waren
begonnen aan een zware en intensieve
artilleriebeschieting, zo heeft een woord
voerder in Saigon meegedeeld.
DEN HAAG. Bejaarden die op me
disch advies een uitkering krachtens de
Bijstandswet ontvangen, worden door de
ziekenfondsen ingedeeld in een hogere)
tarief klasse. j
Oud-minister Roolvink van Sociale Za-
ken nu lid van de Tweede Kamer voor S
de A.R.P., vraagt zijn opvolger minister
Boersma en diens ambtgenoot van C.R.M.,
mi lister Engels, of zij dat juist vinden en
of zij hierover contact willen opnemen
met de Ziekenfondsraad.
De extra uitkering is in dergelijke ge
vallen namelijk geheel bestemd r--
noodzakelijke hogere gezinsuitgaven, aldus i
de heer Roolvink.
GRAMSBERGEN. Een frontale
tobotsing in Gramsbergen heeft gistera
vond aan een tot nu toe onbekende man
het leven gekost .In zijn auto auto werd
een rijbewijs gevonden op naam van J.
Meurs uit Groningen. Bij informatie bleek
echter dat de heer Meurs thuis was en
dat zijn rijbewijs onlangs gestolen was.
De „valse” Meurs reed in een huurauto
van een garage uit Hengelo en had zich
daar gelegitimeerd met het gestolen rijbe
wijs.
Eind vorige maand liet Nixon weten dat
de Amerikanen bereid waren naar de
onderhandelingstafel terug te keren, in de
verwachting dat de tegenpartij serieuze
onderhandelingen wil maar dat zij Noord-
Vietnam zullen blijven bombarderen en
mijnen voor de havens daar zullen leggen
tot Hanoi bereid is tot een bestand en tot
vrijlating van de Amerikaanse krijgsge
vangenen.
Bij aankomst in Parijs zei Xoean Thoei
dat er snel een oplossing zou kunnen
worden gevonden al* de Verenigde Staten
zouden aantonen van goede wille te zijn.
Noord-Vietnam houdt vast aan zijn vroe
gere onderhandelingsvoorstellen, maar is
bereid elk „nieuw” aanbod van de Ameri
kanen te bestuderen.
Met Muskie zelf waren
slechts de senatoren Hubert Humphrey en
Henry Jackson aanwezig.
McGovern wees Muskie’s voorstel van
de hand omdat deze niet toegankelijk was
Gouverneur Wallace, die in zijn rolstoel
aan de conventie deelneemt, heeft de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat hij een
derde partij vormt als hij de democrati
sche presidentsnominatie niet krijgt. Hij
zei lichamelijk in staat te zijn als kandi
daat van zo’n derde partij het land rond
te reizen. „Ik ga leren om mij met deze
rolstoel even goed te bewegen als met
mijn benen” verklaarde hij.
In Miami Beach wil men niet het risico
van de straatgevechten rond de democra
tische conventie van 1968 in Chicago lo
pen. Daarom heeft men op grote schaal
veiligheidsmaatregelen getroffen.
Florida heeft 500 leden van de Nationa
le Garde naar Miami Beach gestuurd. Zij
versterken de 250 man gemeentepolitie en
politie van de staat Florida. Gisteren had
den leden van het gardecontingent posities
rondom de conventieruimte ingenomen.
Vanuit de lucht hielden legerhelikopters
het gebouw en zijn omgeving in de gaten.
Gisteravond hadden zich aan de ingang
van de zaal tachtig betogers opgesteld, die
„We Shall Overcome” zongen. Ze behoor
den tot de zogenaamde „Coalitie der klei
ne luiden” en ze protesteerden tegen de
uitsluiting van hun groep. „We trekken
wel van de steun, we zijn misschien wel
berooid, maar we zijn iemand” riepen ze.
'De „kleine luiden” zijn volgens conventie-
manager Richard Murphy niet uitgeno
digd omdat de zaal reeds geheel is bezet.
Bij een explosie van een bom, die ge
plaatst was in een gestolen vrachtwa
gen in de Lombardstraat in het centrum
van Belfast, zijn vijf mensen licht ge
wond. Ónder de gewonden bevonden
zich een baby en drie meisjes. De bom
van honderd pond richtte in de straat
een grote ravage aan. Van tal van
huizen werden de ramen en deuren uit
de sponningen geblazen. De vracht
auto werd in stukken gereten. Een
plaatselijke krant werd een kwartier
voor de ontploffing gewaarschuwd.
Kolonelsregime gelaakt. Zes oud-ministers
van Justitie uit parlementaire regerin
gen van Griekeland hebben gisteren in
een gemeenschappelijke verklaring ge
protesteerd tegen het feit, dat het kolo
nelsregime, vijf jaar na de militaire
staatsgreep, nog steeds niet is afge
schaft. In de verklaring heet het dat de
toestand ernstig is verslechterd waarbij
zij verwijzen naar de vervolging van
wetenschapsmensen en studenten, de
opheffing van verenigingen en het uits-
sluiten van studenten van hogescholen.
Verder is in hoge mate de persvrijheid
beperkt.
Gromyko in Brussel. De Russische minis
ter van Buitenlandse Zaken Gromiko
heeft gisteren in Brussel besprekingen
gevoerd zowel met de Belgische pre
mier Gaston Eyskens als met de Belgi
sche minister van Buitenlandse Zaken,
Pierre Harmel. Het gesprek met de
Belgische premier duurde een half uur,
dat met
langer.
De Britse minister kon zich gesterkt
voelen door de volledige steun, die hij van
de Labouroppositie kreeg. Met name op
positieleider Harold Wilson sprak de hoop
uit, dat minister Whitelaw de moed zou
hebben om zijn politiek op dezelfde voet
voort te zetten en speciaal de moed zou
hebben om het contact met het IRA niet
te verliezen. De Britse minister antwoord
de op hartstochtelijke toon, dat hij nooit
ofte nimmer, tegen wie dan ook, veront-
In afwachting daarvan moeten de
Britse troepen onmiddellijk uit de „gevoe
lige gebieden” van de straat verdwijnen.
Algemene amnestie voor alle politieke
gevangenen en geïnterneerden in Noord-
Ierland en Engeland voor allen, tegen wie
een arrstatiebevel is uitgevaardigd.
Vjiegtuigkaper gepakt. De Westduitse
grenspolitie heeft gisteravond een man
overmeesterd aan boord van een toestel
van de Lufthansa, die dreigde het vlieg
tuig te zullen opblazen, tenzij de lucht
vaartmaatschappij hem 400.000 dollar
betaalde. De kaper, een 26-jarige Alge
rijn, werd ingerekend toen het passa
giersvliegtuig op het Münchense vlieg
veld Riem landde.
BEIROET (AP). Saoedi-Arabië heeft
de oliemaatschappijen uit het westen die
werkzaam zijn in de staten om de Perzi
sche Golf gewaarschuwd dat zij hun con
cessies kunnen verliezen als men niet
wenst in te gaan op de eis dat de landen
waar zij werken, een aandeel van twintig
percent in die bedrijven krijgen.
De waarschuwing werd in de hoofdstad
van Saoedi-Arabië, Riad uitgesproken
door koning Faisal.
,7-z
g
e
n
if
&r
le
yr
is
?n
sn
ce
ie
e
ft
t.
b
r
s
e
e
■fw w r 'ff?///
fff iU
Ui:- -, -zx*-* SmBSzS/ af?-.
