DAT speelt in
Manchester
Haagse Comedie 25 jaar
ZOMERCONCERTEN 1972
een hecht gezelschap
van studentengroep
F
Black and White Minstrel Show
klap op hoofd
van
Culturele voorkeuren
I
I
I
t
I
„aardige blanke”
w
i 1
Tot ziens!
Flippen
met KlopKlop
Dansen in het ritme van deze tijd!
Dansen geeft plezier!
I
I
Al dansend leer je!
1 1
Z 11
JUBILEUM ZONDER VEEL OPHEF
seizoen
KARIKATURAAL RACISME ALS GEWETENSTOETS
Dr. Jan Hulsker
Pierre Brasseur
overleden
Limburgs Orkest
in het komende
met pensioen
1
13
I
I
RAPPORT DR. BROEKMANSTICHTING
NOORDHOLLANDS PHILHARMONISCH ORKEST
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1972
Concertgebouw
solist: JAN WIJN - piano
solist: GEORGE VAN RENESSE
piano
solist: RENÉ RAKIER - piano
Programma: Roussel - 2e suite Bacchus
et Ariane; Grieg - Pianoconcert; Handel
- Watermusic.
Haarlem
AMSTERDAM The George
Jackson Black and White Minstrel
Show gisteren in première gegaan
in Mickery is een klap op het
hoofd van elke goed bedoelende
blanke, die begaan is met het lot van
gediscrimineerde negers. De Pip Sim
mons Theater Group uit Londen laat
geen middel ongebruikt om zijn pu
bliek enige hoogst onaangename stel
lingen onder de blanke neus te wrij
ven. Let wel: Pip Simmons’ groep is
blank.
(Van onze redactie in Den Haag)
DEN HAAG Het is louter toe
val dat de première van David Sto
rey’s toneelstuk „Ter ere van”
samenvalt met het 25-jarig bestaan
van de Haagse Comedie. Normaal ge
sproken zou het vorig jaar zijn opge
voerd, maar door ziekte van Ida Was
serman, die toen de zware titelrol in
Edwards Albee’s ,,’t Is voorbij” ver
vulde, werd het uitgesteld. Een be
wijs dus dat „Ter ere van” niet moet
worden beschouwd als een jubileum
stuk.
■I
Dirigent HANS VONK
seur,
en „erg veel
1
r
I
I
STAPELSTEIGERS
Zwart
beeldt
Zijlweg 49, Haarlem, Telefoon 023-326906
Kaartverkoop en plaatsbespreken bij het Concertgebouw, Lange
Begijnestraat 13, Haarlem, van 10—3 uur, telef. 320994 van 12—3 uur.
‘donderdag 24 aug.
20.15 uur
woensdag 30 aug.
20.15 uur
donderdag 14 sept.
20.15 uur
Programma: Beethoven - Ouverture Eg-
mont; Beethoven - Pianoconcert no. 5;
Mozart - Posthoorn Serenade.
Entree 3,50 (a.i.) Kinderen tot 12 jaar
ƒ1,-C.J.P. geldig.
Programma: Berlioz - Ouverture Carna
val Romain; Schumann - Pianoconcert;
Tschaikowsky - 4e Symfonie.
r
1
r
HET IS ER DE Haagse Comedie veel
aan gelegen om zo weinig mogelijk rucht
baarheid aan een jubileumviering te ge
ven. De toneelgroep vindt dat jubilea uit
de tijd zijn: zij viert deze kwart eeuw
liever door hard te werken en een goed
seizoen 1972-’73 te brengen. Bovendien is
de toneelsituatie in Amsterdam en Rotter
dam er niet naar om uitbundig feest te
gaan vieren en zich zelf op de schouders
te kloppen.
humanistische redenen tegen discriminatie
van zwarten te zijn. Als puntje bij paaltje
komt, moet ook de welwillende blanke
kleur bekennen en die is niet zwart.
JAN HARINGSTRAAT 60 HAARLEM
Telefoon 0 23 - 25 34 56 b.g.g. 32 67 92
Verhuur
Montage
Demonter
Dat wil zeggen, plezierig dansen (leren) op je eigen favo
riete plaatjes. (Kun je aanvragen bij ons).
Leuk zeg, nu je weer zo’n fijne tijd tegemoet gaat, echter
je moet nog even wachten tot maandag 21 augustus. Dan
zien wij je graag komen om je op te geven voor zo’n fijne
dansclub
AMSTERDAM. Ter gelegenheid van
de World Association Youth Assembly, die
eens in de drie jaar wordt gehouden,
vertrekt 21 augustus een groep van 14
spelers van Dokumentair Aktueel Teater
naar Manchester.
'WW
A
men dat we ons verschuilen achter een
soort gemeenschappelijke welwillendheid.
Simmons en zijn groep proberen je te
dwingen tot een persoonlijk standpunt.
Bij de ene toeschouwer zal dat beter
lukken dan bij de ander. Zelden zie je
een show, waarin vorm en inhoud elkaar
OM PRECIES TE ZIJN op 5 september
1947 speelde de Haagsche (toen nog met
,ch”) Comedie haar eerste stuk: „State of
the Union’ ’van Russel Crouse en Howard
Lindsay. Onder directie van Cees Laseur
telde de tableau de la troupe toen indruk
wekkende namen als Steenbergen, Fie
Carelsen, Theo Frenkel, Piet Bron, Anton
Roemer, Henri Eerens en Ida Wasser
man. De allereerste wortels van wat iro
nisch wel eens „de Haagse toneelstijl”
werd genoemd, liggen echter nog dieper
in het verleden: in 1908 de Haghespelers
onder Eduard Verkade en van 1917 tot
1938 het Hofstad-toneel onder directie van
Cor van der Lugt Melsert. In 1938 wordt
het Residentietoneel onder Dirk Verbeek
opgericht. Daaruit ontstaat in 1947 de
tegenwoordige Haagse Comedie. Cees La-
Vraag onze
conc. offert*
WETERING’S cf
STAPELSTEIGER8OUW
MAASTRICHT. Het Limburgs Sym
fonie Orkest wil met zijn programma
1972-1973 meer naar het publiek toe spe
len, zo heeft dirigent André Rieu dinsdag
op een persconferentie in Maastricht ge
zegd. Naast werken van Bach, Beethoven
en Mozart, is plaats ingeruimd voor
Gershwin en Johan Strauss.
Hoogtepunt van het seizoen moet vor
men de opvoering van „Die Entführung
aus dem Serail” van Mozart, met solisti
sche medewerking van het Duitse opera
gezelschap „Düsseldorf am Rhein”.
Bij gelegenheid van de tachtigste ver
jaardag van de componist Hendrik An-
driessen biedt het LSO hem op 14 oktober
een feestconcert aan. Als gastdirigenten
treden in het nieuwe seizoen op: Izaac
Karabschewsky, Hubert Soudant, Paul
Strauss, Hein Jordans en Gert Bahner.
Bijzondere belangstelling legt het orkest
aan de dag voor Limburgse solisten. Zij
zullen meer dan voorheen aan de beurt
komen, ter ondersteuning van de muziek
cultuur in Limburg.
De blanke, zo stelt Simmons’ groep,
heeft de negers zo geknecht dat zij zelfs
te bang zijn geworden voor de revolutie.
(De show is al evenmin aardig voor
Zwarte Panters). Het heeft geen zin om
die in New York woonde, kwam
over om het nieuwe gezelschap t e vor
men. Later nam hij Paul Steenbergen in
de directie op.
Samen vattend valt er van het 25-jarig
bestaan van de Haagse Comedie vooral te
zeggen dat deze periode zich gekenmerkt
heeft door „weinig vallen” en „erg veel
opstaan”.
Eigenlijk is de kwart eeuw HC bezaaid
met een onafzienbare reeks successen van
de hoge orde. Successen die door sommi
gen wel eens smalend werden genoemd:
toneel voor Hagenaars, die zo verrukt zijn
van verfijnd en beschaafd toneel, theater
voor dure opscheppers, die graag een
aantal avonden per jaar in de Koninklijke
cultureel onder de pannen wensen te zijn.
Dat zijn vanzelfsprekend overspannen
constateringen geweest, die door ware
kenners en het vaste schouwburg-publiek,
waar vooral de Haagse Comedie op kan
bogen, al lang zijn ingeruild voor werke
lijk respect voor de dikwijls uitzonderlij
ke toneelprestaties van de Haagse groep.
Kenmerkend voor de Haagse Comedie is
dat zij in de loop van die 25 jaar alle
stormen van toneelrevolutie, die in die
periode door ons vaderlands bestel zijn
gegaan, heeft weten te weerstaan. Sterker
nog: in feite heeft de groep er nauwelijks
weet van gehad, hoewel ook zij natuurlijk
er door beïnvloed is. Hoe komt dat? Een
vraag die wellicht enigszins te beantwoor
den valt als men de deskundige wijze in
aanmerking neemt, waarop de leiding
steeds kans zag hoogwaardig „personeel”
voor langere tijd aan te trekken. Maar
wellicht ook steekt het antwoord in de
afwisselende repertoire-keuze, in de goede
Zij zullen er circa 5 voorstellingen ge
ven van het programma „A shoe for the
akter en een schaamteloze happening”,
poor”, „een kruising van een subtiele een-
zoals de auteur, Alain Teister, het om
schrijft. „A shoe for the poor” werd in
opdracht van het Nederlands Komitee
voor Internationaal Jongerenwerk ge
schreven en reeds opgevoerd tijdens een
internationale conferentie over ontwikke
lingshulp in Bergen (N.H.), op 23 mei jl.
De auteur, die het stuk ook regisseerde,
zal wegens ziekte de groep niet kunnen
vergezellen. De regievoering wordt over
genomen door Fons Eickholt.
Naast de voorstellingen op het congres
zelf op 22 en 23 augustus zal worden
getracht een aantal voorstellingen te ge
ven in experimentele theaters in Man
chester. Een Nederlandse bewerking zal
onder de titel „Een schoen voor het scho
rem” binnenkort op een aantal instellin
gen in Nederland worden gespeeld.
gags
geschminkt artiest
George Jackson uit.
DEN HAAG. Dr. Jan Hulsker, direc-
teur-generaal voor culturele zaken van
het ministerie van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk verlaat per 1 no
vember dit departement wegens pensioen.
Hij wordt opgevolgd door drs. M. R.
Hotke, die thans plaatsvervangend direc-
teur-generaal is voor culturele zaken.
De heer Hulsker was leraar Nederlands
in Den Haag voor hij in 1948 werd
benoemd tot hoofd van kunstzaken van
de gemeente Den Haag. In 1954 werd hij
chef van de afdeling kunsten van het
toenmalige ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen. In ’66 werd
hij directeur-generaal voor culturele za
ken.
De heer Hulsker kreeg grote bekend
heid door zijn bestseller en boek van de
maand „Dagboek van Van Gogh”, dat ook
in het Engels is verschenen. Over Van
Gogh heeft hij veel meer geschreven. Dr.
Hulsker is tevens voorzitter van het be
stuur van het Nederlands Letterkundig
Museum en Documentatiecentrum en se-
cretaris-penningmeester van het Fonds
voor de Letteren.
Van zijn vele functies vermelden we
nog, dat dr. Hulsker voorzitter is van het
produktiefonds voor Nederlandse films.
caloriearm f 1.27 per pakje
leuk recept op elk zakje
AMSTERDAM. In Nederland doet 27
procent van de studenten aan een of
andere vorm van actieve kunstbeoefening,
waarvan 21 procent op één muzisch ge
bied en 6 procent op meer dan één
muzisch gebied. Dit blijkt uit een lande
lijk onderzoek in 1969 en 1970 onder 994
studenten met betrekking tot hun cultu
rele houdingen. In opdracht van de Stich
ting Werkgroep Studentenonderzoek ver
werkte de dr. E. Boekmanstichting de
gegevens van deze steekproef in een rap
port.
71 procent. Cijfers, die aanzienlijk boven
het bevolkingsgemiddelde liggen. Naar TV
kijkt 53 procent, een getal dat beduidend
lager ligt dan het bevolkingsgemiddelde.
Dit vindt zijn oorzaak in het relatief
geringe TV-bezit onder studenten.
De vijf meest gewaardeerde TV-ro-
gramma’s waren Hadimassa, de Europa-
cupwedstrijden, Farce Majeur, voetbalre-
portages en Biafra reportages. Bij de
meeste gewaardeerde films komt als
nummer één „Easy Rider” uit de bus,
gevolgd door „Rosemary’s Baby”, „The
Graduate”, „If”, „Z”, „Midnight Cowboy”,
„Met jouw tanden in mijn nek”, „Butch
Cassidy and the Sundance Kid”, „Repulsi
on” en „Blow Up”.
Van een echte top bij de muziekmani
festaties was geen sprake. De meest ge
noemde muziekmanifestaties waarnaar de
voorkeur van studenten uitging waren: de
„Matthaus Passion” van J. S. Bach, de
musical „Hair”, jazz (zonder nadere aan
duiding), de „Johannes Passion” van J.
S. Bach, Beethoven (diverse werken) en
het Concertgebouw Orkest zonder nadere
aanduiding.
De meest gewaardeerde auteur is Jan
Wolkers hij kreeg 113 stemmen op
grote afstand gevolgd door Hermans (59),
Lampo (57), Vestdijk (53), Van het Reve
(50), en Sartre (50).
De actieve kunstbeoefenaars onder de
studenten, zo wordt geconcludeerd, zijn
erg politiek geïnteresseerd, progressief, be
horen tot de PSP, PPR en Nieuw Links,
behoren tot studentenorganisaties die de
revolutie in samenleving en universiteit
voorstaan en zoeken bij voorkeur geen
baan in het bedrijfsleven. Zij zijn vooral
afkomstig uit handarbeidersmilieus en
de lagere loontrekkende middenstand.
Binnen de onderzochte cultuuruitingen
namen belletrie en films bij de studenten
de belangrijkste plaats in met resp. 72 en
s®
I
I
Dat dit zilveren jubileum toch niet in
alle stilte voorbij zal gaan, daaraan is de
gemeente Den Haag in feite „schuldig”. B.
en W. hebben de premièreavond voor hun
rekening genomen, wat zeggen wil dat zij
de gasten op die eerste september uitnodi
gen, waarna in het Nederlandse Congres
gebouw een receptie zal worden gegeven.
Het idee van de gemeente is nog vers en
moet nog verder worden uitgewerkt.
Recht van spreken h eeft zij natuurlijk
wel, want per slot van rekening wordt
door enkele nijvere gemeente-schilders de
haveloze gevel van de Koninklijke
E Schouwburg ter hand genomen.
In „Ter ere van” worden belangrijke
rollen vervuld door Ida Wasserman en Ko
Tvan Dijk. Dit jaar staat Ida Wasserman
(71) 50 jaar op de planken en heeft Ko
van Dijk (56) een 40-jarige carrière achter
de rug. Maar ook wat deze beide toneel
spelers betreft liggen geen bijzondere uit
spattingen in het voornemen, hoewel op
de première-avond zelf beide acteurs in
hét Haagse zonnetje zullen worden gezet.
De enige echte tam-tam komt uit de
uitgevershoek: ter gelegenheid van de 25-
jarige Comedie geeft Nijgh en Van Dit-
mar een paperback uit met vele foto’s,
een kort overzicht van de afgelopen 25
jaar door Pierre H. Dubois, alsmede drie
interviews met Ida Wasserman door Hella
Haasse, Paul Steenbergen door Simon
Carmiggelt en HC-directeur Carl van der
Plas door Jan Paul Bresser. Tenslotte is
de HC nog in overleg met het Haagse
Gemeentemuseum over een tentoonstel
ling „25 jaar Haagse Comedie”.
In het voorwoord tot het boekje „25
jaar Haagse Comedie” schrijft burgemees
ter mr. V. G. M. Marijnen dat hij het
gezelschap zonder chauvinistisch te
willen zijn uitroept tot beste toneel
groep van Nederland. Als voorbeeld van
de uitgebreide „klanten-schare”, waarover
de HC heden ten dage beschikt, wijst hij
de voorstelling aan ,op de avond dat de
Europa-cup-topper AjaxInter Milaan
werd gespeeld. De zaal was geheel uitver
kocht. We zijn het met de burgemeester
eens: dat wil inderdaad iets zeggen over
de vermaardheid van een toneelgezel
schap.
Anders gezegd, in 28 „steengoeie” dansavonden leer je op
een plezierige manier alle standaard en Zuidamerikaanse
dansen beheersen.
(Vraag maar eens aan „Griek” dansers, dat zijn er nogal wat)
Klinken op het jubileum van de
Haagse Comedie? Neen. Een scène
uit „Ter ere van” van David Storey
dat 1 september in première gaat.
V.l.n.r.: Wim van Rooij, Joris Diels
(staand), Enny Meunier, Ko van
Dijk, Ida Wasserman, Carl van der
Plas en Bas ten Batenburg.
bevrijdt zich uit zijn boeien,
hij uit de zak kan komen wordt hij
doodgeknald.
Nu ben je als welwillende blanke wel
zo begaan, dat je deernis kunt opbrengen
voor het hier uitgebeelde lot van de
negers. Maar deze deernis is vals. Dat
probeert Pip Simmons tenminste aan te
tonen. De spelers zijn immers geen negers.
Met hun zwarte geschminkte koppen doen
ze niets anders dan het uitbeelden van
negers zoals blanken die wensen te zien.
Of het nu domme, dansende, biddende of
verkrachtende apen zijn, dan wl agres
sieve, hautaine Zwarte Panters, „de sla
vernij van de negers zal nog duizend jaar
duren”. Aldus de opperspreekstalmeester
van dit circus. Is deze stelling nu de
geheime wensdroom van elke blanke of
een absolute waarheid? Als een van die
tolerante blanken hoop ik geen van bei
den, maar na een show met zoveel over
donderend geweld, ga je wel twijfelen.
Een black and white minstrel show
moet volgens de traditie amusement zijn.
Maar het zal u duidelijk zijn, dat deze
George Jackson-show verre van amusant
in de leuke betekenis van het woord is.
Wel levert het idee van de black and
white minstrels precies de omgekeerde
wereld van buiten proporties vergroot ra
cisme op, die Simmons beoogt.
De aanpak van de groep bestaat, zoals
bij een vorige produkte als „Do it” al
duidelijk was, uit een schaamteloos vrij
postige benadering van het publiek. Niets
blijft je bespaard. De spelers komen op je
af met slagmessen en handboeien. Rotjes
knallen alom. Bananen vliegen in het
rond. Er wordt zelfs vuur gespuwd over
het publiek heen. Vlak voor de pauze
begint een slavenverkoop, die zo chaotisch
verloopt, dat je voor je het weet met een
„slaaf” aan je pols geboeid de foyer in
gaat. En hij blijft maar doorspelen. Het
ergste zijn echter de weerzinwekkende
racistische moppen en crosstalks. Ik was
tenminste blij, als ik af en toe de Engelse
tekst, doo. gebrek aan kennis of slechte
akoestiek, niet kon volgen.
Deze keiharde, directe brutaliteit ge
bruikt de groep kennelijk om te voorko-
sfeer bij het gezelschap, in het vaste
publiek, dat niet alleen uit Hagenaars
bestaat.
Nadat Cees Laseur, die de grote man
van de Haagse Comedie was, op nieuw
jaarsdag 1960 plotseling overleed, bleef
Paul Steenbergen alleen achter als enige
directeur, met aan zijn zijde zakelijk
leidster Loes Wieringa. Sinds die dag
heeft het beleid van Steenbergen voor een
belangrijk deel de atmosfeer bij de HC
bepaald. Die sfeer bleef eigenlijk zo, ook
nadat in 1971 Steenbergen het directie-
schap neerlegde en Carl van der Plas hem
opvolgde. De directiewisseling ging zonder
strubbelingen. Dat kwam vooral doordat
Paul Steenbergen tijdig de initiatieven
van de jongere generatie op hun waarde
wist te schatten. Toen men met plannen
voor een klein theater kwam, zette Steen
bergen er zich achter en mede op gezag
werkte de gemeente mee aan het HOT-
theater, waar vooral eigentijds theater
wordt gespeeld.
Behalve Joris Diels en Helen Simonis
(dramaturgie) hebben sinds enige tijd ook
Wim van Rooij en Guido de Moor zitting
in de artistieke leiding. Al in de vijftiger
jaren traden décorontwerpers Harry Wich
en Hep van Delft, muzikaal adviseur Jur-
riaan Andriessen en kostuumontwerper
Has Noordhoek Hegt tot het gezelschap
toe. Bert Voeten is de vaste vertaler.
zo zeer nodig hebben. Leuk is anders,
maar je moet het wel gezien hebben. De
show is twee weken in het Mickerythea-
ter te zien. JAC HEIJER
Op het eind van het stuk hangt George
Jackson - als symbool van de Zwarte
Panterrevolutie - geboeid in een verzegel
de postzak een eind boven de vloer. Hij
bevrijdt zich uit zijn boeien, maar voor
BRUNICO (ITALIË) (AP). De Franse
acteur Pierre Brasseur is maandagavond
in zijn hotelkamer in Brunico in de
Italiaanse Alpen overleden. Hij is 66 jaar
geworden.
Het Italiaanse persbureau ANSA dat de
dood van Brasseur dinsdag bekendmaakte,
zei dat de acteur maandagavond niet goed
is geworden, terwijl hij in zijn hotel was.
Hij had verzocht dat zijn diner op zijn
kamer zou worden opgediend en de kel
ner trof hem dood aan. Brasseur was in
Brunico om een film te maken.
Brasseur speelde onder meer in „Les
Enfants du Paradis” en „Quai des Bru
mes”.
NATUURLIJK BIJ DANSCENTRUM GWW
U TT.ai t*..
t
