KISSINGER MET GEHEIME
Woedende reizigers slaan
MISSIE NAAR SAIGON
ruiten in op „Zanderij
Kissinger
Zürich
Deken van Kaapstad
ontslagen
van
rechtsvervolging
democratie in Turkije
Roep om
I
g
I
I
I
I
I
I
I
KLM weigert ruim twintig passagiers
Kremlin wil
met Cairo
praten
In de herfst conferentie
in
Hoofdredacteur
Quick schrijft
over lozing afval in zee
I
I
Vogels als de
kippen bij
kazernemaal
Brandt brief
NIEUW VOORSTEL NOORD-VIETNAM VERWACHT
Onderhandelaar
van Hanoi ook
naar huis
Vrouw verdacht
Peron terug naar
Argentinië
van poging
tot doodslag
Vandaag formeel
overleg Bonn
DDR in Berlijn
I
Wal
2
3
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1972
,Ondo orzichtig”
Niet eerste maal
Johannesburg
Stakingen op til
Lang haar
1
(Van onze redacteur in Istanboel)
ISTANBOEL. Nog altijd hebben diegenen ongelijk, die verkon
digen, dat- Turkije een militaire dictatuur is. Nog altijd is het iets
tussen dictatuur en democratie in. Men kan er slechts over twisten waar
het dichter bij in de buurt staat. Zeker is, dat deze zomer de
„contestatie” toeneemt, dit wil zeggen invloedrijke figuren doen meer
kritisch stof opwaaien dan een jaar geleden.
Typerend was bijv, de reactie van de 12 maart 1971 door het leger
tot aftreden gedwongen rechtse oud-premier Demirel op de plechtige
„belofte” van de tegenwoordige premier Melen, dat alles zal worden
gedaan om de verkiezingen volgend jaar te laten doorgaan. De hele pers
was hier nogal vol van, als van een „goede tijding”, maar Demirel kwam
met een veel nuchterder reactie: „Voor het houden van die verkiezingen
hebben we de belofte van de heer Melen helemaal niet nodig. Het staat
gewoon in de grondwet, dat zij eens in de vier jaar moeten worden
gehouden en dus zullen ze ook worden gehouden, uiterlijk 12 oktober
1973”.
4. i
RAIWVVWWWWWIflfMAfWMVIAfUlfWWWIfViAMfVMMMAMWWWtRMAAfWIAIIMfMfWWWVIfMMARMMfWI^^
rlog
Hij zei dat Turkije alleen in naam
WU^MWMWWUVWWWWkfWVVIAAftfWIAAAflAIIAAMWWMWMWVWVWVMimWWWWIAftfVWWWWMWWWMMMIi
ben
dat
den
;zen
het
cht.
;len
and,
hu-
en
Ten.
/oor
mlp
eeft
die
i/er-
stus
toor
ralf
irte
jei-
>or-
Intussen handhaaft de Sovjet-Unie nog
een opmerkelijk milde publiciteit rond de
moeilijkheden, die tussen de twee landen
zijn gerezen.
Een tweede politieman zei dat hij de
19-jarige Bruce Davies had uitgezocht
omdat hij lang zwart haar en een broek
in camouflagekleur droeg, #n een bord
De man werd licht gewond aan benen
en gezicht. De vrouw werd aangehouden
op verdenking van poging tot doodslag
c.q. het toebrengen van lichamelijk letsel.
etje
?hi-
iteit
lag
lan-
aan
chi-
ade
nse
in
taat
een
mt-
ige-
idje
■ge-
ten
cht
den
on*-
29
een
be-
dat
ird.
de
til-
tiur
er-
de
ind
;ijn
het
De
ul-
van
:iële
ind:,
een
ha-
een
aar-
en-
fale
het
on
en
Zijn woorden zijn ondertussen niet
aan dovemansoren gezegd: Er zitten nu
weer stakingen in de lucht, of lang-
waarmee Tune ook
dreigde, onder andere bij de spoorwe
gen, die b.v. de lijn Ankara-Istanboel
kunnen ontwrichten door halverwege,
bij Bolu, waar geen staat van beleg
heerst, te gaan staken.
Een minstens even felle en eigenlijk
doorlopende „contestatie” komt er van
Ecevit, de nieuwe leider van de Repu
blikeinse Volkspartij die, hoewel zij
ook voor Stockholm waren gevraagd. De
Sovjet-Unie en de meeste andere Oosteu-
ropese staten, met uitzondering van Roe
menië en Joego-Slavië, lieten in de
Zweedse hoofdstad verstek gaan omdat
Oöst-Duitsland niet air volwaardige deel
nemer was toegelaten. Onder de ongeveer
100 landen, die wel kwamen, bevond zich
de Volksrepubliek China.
Le Due Tho keert vandaag via Moskou
naar Hanoi terug. De reizen van Kissinger
en Le Due Tho hebben bij waarnemers in
Parijs de mening doen postvatten, dat er
belangrijke nieuwe elementen naar voren
zijn gekomen bij het geheime gesprek van
maandag. Men neemt aan, dat deze nieu
we elementen voornamelijk betrekking
hebben op een politieke regeling in Sai
gon, en met name het eventuele vertrek
van president Van Thieu.
Interessanter en pikanter is de „con
testatie” van links. Drie voorbeelden
hiervan: in het parlement zit nog
steeds de voormalige voorzitter van de
Arbeiders Partij, waarvan de huidige
leiders worden gevonnist. De nu partij
loze Ali Aybar is vorige maand, toen
de staat van beleg in elf provincies
wederom met twee maanden moest
worden verlegd, hiertegen fel van leer
getrokken. Hij herinnerde eraan dat er
ook in West-Duitsland anarchisme is,
zonder dat daar de staat van beleg is
afgekondigd en dat als men Frankrijk
tot voorbeeld neemt wat Turkse
regeringen de laatste tijd herhaaldelijk
doen men toch ook de linkse partij
en zal moeten toelaten.
MOSKOU (UPI). Het Kremlin wil op
korte termijn komen tot een Russisch-
Arabische bijeenkomst „op werkniveau”
om de huidige delicate sfeer rond de
betrekkingen MoskouCairo te bespre
ken. De bijeenkomst zou een zuiver vrij
blijvend karakter moeten hebben. Hoofd
thema van gesprek zal moeten zijn de
achtergrond van het Egyptische besluit de
Russische adviseurs het land uit te wijzen
met als resultaat de verslechtering van de
EgyptischRussische betrekkingen en het
bekijken van mogelijke maatregelen tot
het verbeteren van de eens zo hartelijke
betrekkingen tussen de twee landen.
MADRID. (Reuter en EFE) Ex-presi-
dent Juan Peron van Argentinië die als
balling in Madrid woont, zal voor het
eind van dit jaar naar zijn land terugke
ren, zo heeft Hector Campora, Perons
persoonlijke vertegenwoordiger in Argen
tinië gisteren op een persconferentie in de
Spaanse hoofdstad meegedeeld.
nog een democratie was en dat de
militaire commandanten hun bevoegd
heden te buiten gingen door zich met
vleesprijzen en dergelijke bezig te hou
den. Hij bracht ook de folteringen ter
sprake. „Wat heeft de staat van beleg
gebracht? Het heeft links geliquideerd,
een integrerend bestanddeel van elke
moderne democratie”.
Korte tijd later kwam Halil Tunc,
secretaris-generaal van de overkoepe- zaam-aan-acties,
lende Federatie van Vakbewegingen en
een figuur, die enigszins aan onze
Kloos doet denken, met een opvallend
felle verklaring, waarin hij o.a. herstel
van het stakingsrecht eiste in de elf
provincies, waar de staat van beleg
heerst (het is in de twee provincies van
Istaboel niet buiten werking gesteld,
maar toch evenmin toegepast).
Peron heeft Argentinië negen jaar lang
dictatoriaal geregeerd. In 1955 werd hij bij
een staatsgreep van hoge militairen afge
zet. Hij woont nu al 12 jaar in een villa
in een van de Madrileense buitenwijken.
Zijn rechtvaardigheidspartij heeft hem
onlangs aangewezen tot kandidaat voor
het presidentschap van Argentinië. De
presidentsverkiezingen zullen op 25 maart
worden gehouden.
De aankondiging van het Witte Huis gaf
aanleiding tot speculaties dat Kissinger
een nieuw vredesaanbod van de commu
nistische onderhandelaars in Parijs heeft
ontvangen en dat president Nixon wil dat
hij daarover persoonlijk met Thieu
spreekt. President Nixon zou het nu het
geschikte moment achten om met presi
dent Thieu de voortgang van de Parijse
vredesonderhandelingen te bezien bene
vens alle andere aspecten van de oorlog.
Op de herhaalde vraag of er wellicht
sprake is van een doorbraak van de
impasse in Parijs zei Ziegler dat beide
partijen zijn overeengekomen de inhoud
van Kissinger’s missie naar Parijs niet
openbaar te maken „we zitten in een
delicate periode en het is nu niet de tijd
speculaties te doen”.
Na maanden van wat officieel informe
le onderzoekingsgesprekken werden ge
noemd, besloot het kabinet in Bonn vorige
week het stadium van formeel overleg te
beginnen. Het belangrijkste probleem is
dat Bonn de DDR niet volledig diploma
tiek wil erkennen uit vrees dat hierdoor
de kans op hereniging voor goed zal zijn
verkeken.
In Oostduitse kringen meent men, dat
men zal trachten dit probleem te omzei
len en dat men zich zal concentreren op
praktische kwesties als meer contacten
tussen de Duitsers in de grensgebieden.
met de tekst: „Sluit je bij ons aan, sla ons
niet”.
TILBURG Een 23-jarige vrouw uit
Tilburg is gisteren aangehouden, omdat zij
in .Tilburg met haar auto was ingereden
op haar 41-jarige broer. Tussen de twee
bestond reeds lang een vete.
Het menu dat de soldaten hebben ge
mist: kip, appelmoes en chocolade-
pudding met slagroom.
WASHINGTON (AP, Reuter, UPI). President Nixon stuurt vandaag
zijn adviseur dr. Henri Kissinger naar Saigon om „een algemeen overzicht
te krijgen van alle aspecten van het Vietnamese vraagstuk, waarbij
begrepen de onderhandelingen in Parijs”.
Volgens het Witte Huis komt Kissinger vanavond in de Zuidvietnamese
hoofdstad aan en zal hij vrijdagavond weer vertrekken- Woordvoerder
Ronald Ziegler liet de mogelijkheid open, dat Kissinger nog elders
bezoeken zal afleggen door te weigeren zijn verdere reisplannen te
onthullen. In antwoord op vragen wilde hij wel vertellen dat Kissinger
niet naar Parijs zal terugkeren en dat hij niet in het geheim een bezoek
aan Hanoi zal brengen. Kissinger zal verslag uitbrengen van zijn
besprekingen in Saigon voordat Nixon vermoedelijk volgende week
dinsdag naar de republikeinse conventie in Miami Beach gaat.
KAAPSTAD, (Reuter). De Angli
caanse deken van Kaapstad, Edward King,
is gisteren vrijgesproken van de beschul
diging dat hij tijdens een studentenrei in
juni een hoge politiefunctionaris zou heb
ben lastiggevallen.
Engeland had een dergelijke bijeen
komst voorgesteld op de in juni in Stock
holm gehouden VN-conferentfs inzake het
leefmilieu. De regering in Londen is van
plan alle regeringen uit te nodigen, die
I
OOST-BERLIJN. (Reuter) Functio
narissen van de Bondsrepubliek en de
Duitse Democratische Republiek beginnen
vandaag in Oost-Berlijn hun eerste ronde
formele onderhandelingen over een ver
drag ter normalisering van de betrekkin
gen.
LONDEN. (Reuter). In Londen zal
van 30 oktober tot 10 november een
internationale conferentie worden gehou
den tegen het storten van schadelijke
afvalstoffen in zee.
Desgevraagd verklaarde de KLM dat
zich op 13 augustus inderdaad een
geval van overboeking heeft voorge
daan op de vlucht KL 770 van Para
maribo naar Amsterdam, waardoor
wegens plaatsgebrek een aantal passa
giers moest achterblijven. „De KLM
betrei rt dit ten zeerste en stelt alles in
het werk om incidentele gevallen zoals
dit in de toekomst te voorkomen”.
Sergeant P. G. Syfert zei dat hij de 22-
jarige André Conradie had gearresteerd
na hem tijdens de betoging in de gaten te
hebben gehouden. Conradie had een pro
testbord gedragen.
Syfert zei dat nadat een politieofficier
de studenten opdracht had gegeven uiteen
te gaan, Conradie zijn bord had neerge
legd, een eindweegs achteruit was gegaan
en met zijn mede-studenten op de grond
was gaan zitten.
Eén van de bezwaren is dat vogels de
eetzaal binnenkomen en aan het
eten beginnen vóór de soldaten aan
tafel zijn. Ook laten de vogels resten
op de voeding neer.
De waarnemend kazernecommandant
verklaarde: „Als ik de ramen open
laat, komen de vogels uit de bossen,
laat ik ze dicht dan is het te be
nauwd en dat is ook in strijd met de
hygiëne”.
De deken, die de tenlastelegging had
ontkend, werd van rechtsvervolging ont
slagen.
Volgens de aanklacht zou hij kolonel P.
A. Crous van de politie van Kaapstad bij
de deur van de kathedraal bij de arm
hebben gepakt en weggeduwd onder de
toevoeging dat hij er niets te maken had.
In de kerk hadden studenten, die door de
politie uiteengedreven waren, een heenko
men gezocht.
De rechter, mr. W. F. van der Merwe,
zei dat vier getuigen décharge waren
opgetreden die hadden verklaard dat de
deken kolonel Crous weggeduwd noch
aangeraakt had. Wat betreft de kolonel en
zijn getuigen merkte de rechter op dat de
dag voor hem en de zijnen „lang en
vermoeiend” was geweest en dat hij door
de spanningen en de verwarring de ene
met de andere zaak kon hebben verwis
seld.
vijf aanwezige politieagenten konden
met moeite de orde in het luchthaven
gebouw herstellen.
De Surinaamse premier, dr. Jules
Sedney, heeft inmiddels, zo bericht hel
Surinaamse dagblad „De West” de
KLM-vertegenwoordiger in Paramari
bo, Konings, om opheldering gevraagd.
In zijn protest zegt de minister-presi
dent, dat de KLM geen charters wenst
tussen Suriname en Nederland, maar
niet in staat blijkt alle passagiers te
vervoeren.
Enkele politiemannen hebben gisteren
voor de rechtbank van Johannesburg
verklaard dat ze individuele studenten, die
in juni deelnamen aan een betoging op de
campus van de universiteit van Witwa-
tersrand, hadden uitgezocht alvorens ze de
order tot chargeren kregen.
De politiemannen getuigden op het pro
ces tegen 42 studenten en een fotograaf,
die terechtstaan op beschuldiging van
overtreding van de wet die oproerige
samenscholingen verbiedt Alle beklaag
den hebben ontkend.
„Het is mogelijk dat de Amerikaanse
president en de regering over de aard en
omvang van de bombardementen zijn
misleid. Ik kan nauwelijks geloven, dat
een verantwoordelijk staatshoofd een be
leid zou goedkeuren, dat de levens van
miljoenen burgers zou kunnen kosten.”
Dit verklaarde gisteren de voormalige Ier
se minister van Buitenlandse Zaken Sean
MacBride op een persconferentie na zijn
terugkeer van een bezoek van twee we
ken aan Noord-Vietnam als lid van een
studiecommissie van de in Zweden geves
tigde commissie van onderzoek naar Ame
rikaanse oorlogsmisdaden in Indo-China.
MacBride zei dat hij secretaris-generaal
Kurt Waldheim van de Verenigde Naties,
zou verzoeken om oprichting van een
onderzoeksorgaan als de Amerikaanse re
gering de bevindingen van de studiecom
missie, dat in het wilde weg is gebombar
deerd, zou ontkennen.
Kissinger voerde maandag in Parijs ge
heime besprekingen met Le Due Tho, een
lid va het Politburo van Hanoi, en de
Noordvietnamese onderhandelaar Xuan
Thuy.
Letterlijk heet het: „Wij hopen voor u
meneer de bondskanselier dat uw regering
met het gebeurde niets van doen heeft,
De passagiers, die zondag op het
vliegtuig naar Amsterdam wachtten,
werden woedend toen zijn te horen
kregen, dat ruim twintig passagiers
ondanks eerdere toezeggingen en be
vestigde reserveringen niet meekonden
omdat het vliegtuig vol was. Onder de
gestrande reizigers bevonden zich men
sen die reeds in februari hadden ge
boekt en gereserveerd. Aan de KLM-
balie op Zanderij werd bekendgemaakt
dat het vliegtuig teveel passagiers had
uit Caracas en Willemstad.
De woede werd nog groter toen de
aanwezige KLM-employés niet bij
machte bleken zelfs voor vervoer over
de vijftig kilometer lange stoffige weg
naar Paramaribo te zorgen. De ge
strande reizigers werden gedwongen
taxi’s te nemen, waarvoor zij honderd
gulden moesten neertellen.
De gestrande reizigers begonnen
daarop alle aanwezige blanken uit te-
schelden en hun het optreden van de
KLM bijzonder kwalijk te nemen. De
Uenry Kissinger, als persoonlijk ad
viseur van president Nixon zeker niet
minder reisvaardig dan onze oud-
minister Luns, arriveerde dezer da
gen in het Zwitserse Zurich, ter vie
ring van het gouden huwelijksfeest
van zijn ouders. Naast hem op de
bank zijn dertien jaar oude doch
tertje Elizabeth. Vandaag zou Kis-
Vanuit Willemstad op Curasao is
vernomen dat de reserveringsfouten
niet in Willemstad worden gemaakt,
maar in Den Haag. De boekingen ge
schieden wél in Willemstad. Ook in
Willemstad moesten zondag passagiers
met gereserveerde plaatsen op de Al-
bert-Plesmanluchthaven achter blijven
Het is niet de eerste maal dat passa-
>giers pas op Zanderij te horen krijgen
dat zij ondanks alle verzekeringen en
stempels niet mee kunnen. De vorige
week bleven dertig mensen op de Suri
naamse luchthaven achter omdat „er
geen plaats meer was”.
PARAMARIBO-DEN HAAG.
Woedende KLM-passagiers hebben op
de Surinaamse luchthaven „Zanderij”
de ruiten van het KLM-kantoor inge
gooid, waarbij een KLM-grondstewar-
dess en een personeelslid van KLM-
Aerocarto gewond raakten.
I
Tune beschuldigde de regering-Melen
ervan, de deur wijd te hebben openge
zet voor elke vorm van particulier
initiatief met opoffering van het Ata-
turkiaanse beginsel van de staatsecono
mie. Hij zag geen heil in de plannen,
ook het door de arbeiders in het bui
tenland ingebrachte geld een half
miljard dollar „volkskapitalistisch”
in te schakelen voor particuliere bedrij
ven.
met vijf leden van haar rechtervleugel
in de regering-Melen is vertegenwoor
digd, tegelijk toch ook als „oppositie
partij” valt te beschouwen. Ecevits
laatste doelwit is de intussen reeds
gesloten overeenkomst met de Ver
enigde Staten betreffende aanschaffing
van 40 Phantom-straalbommenwerpers,
nadat Griekenland er reeds eerder 36
had af genomen. Eén zo’n vliegtuig kost
vijf miljoen dollar.
Ecevit verklaarde, dat er geen be
hoefte was aan zulk een peperdure
race tussen twee ontwikkelingslanden
ten behoeve van Amerikaanse wapen
fabrikanten en in een periode dat door
de machtige bondgenoten ontspanning
met de Sovjet-Unie wordt nagestreefd.
Nu kan men zeggen dat het hier
slechts gaat om mondelinge protesten,
terwijl de regering gesteund door de
militairen (of omgekeerd) haar gang
gaat. Dat is waar, maar niet minder
waar is, dat zij niet kunnen doen alsof
deze contestatie waar het publiek
van kennisneemt niet bestaat. In
elk van bovengenoemde g evallen zijn
de autoriteiten met uitvoerige tegen-
verklaringen gekomen, die in het geval
van de Phamtoms weer hebben geleir
tot een repliek van Ecevit.
Deze vorm van „polemiek op hoe
niveau” gaat meer en meer de gewone
journalistieke polemiek vervangen
want voor de doorsnee-journalist zijr
deze onderwerpen stuk voor stuk het
hangijzers. Wel kunnen de kranten to
nu toe de verklaringen in bovenge
noemde gevallen afgegeven onder be
scherming van parlementaire on
schendbaarheid in extenso publier
ren.
hoewel wij het ons niet kunnen voorstel
len.” De hoofdredacteur, Heinz van Nou-
huys, kenschetst de gerechtelijke actie
opnieuw als „een aanmatiging en een
domheid zonder weerga”.
Andere politiegetuigen zeiden dat ze
hun man hadden uitgekozen aan de hand
van lang haar, een baard, een bril of
lengte.
Het proces duurt voort.
VUGHT. Dienstplichtige soldaten
hebben gisteravond in de Lunetten
kazerne in Vught het eten laten
staan uit protest tegen de kwaliteit
van eetzaal en voeding. De VVDM
zegt dat 350 van de 400 soldaten niet
voor de avondmaaltijden zijn ver
schenen. De Legervoorlichtingsdienst
geeft op 280.
BONN. (DPA) De hoofdredacteur
van het Westduitse blad Quick waarvan
de redactielokalen een week geleden door
de gerechtelijke autoriteiten werden door
zocht, heeft in een brief aan bondskanse
lier Brandt opnieuw betwijfeld dat de
sociaal-liberale regering niets van de
huiszoeking heeft geweten. De brief is in
de jongste editie van het blad gepubli
ceerd.
De opleving die de Turkse economie
de laatste maanden kent, komt volgens
Tune slechts een kleine bovenlaag ten
goede, de arbeiders worden er,, onder
andere met bevriezing van lonen, meer
dan ooit „onder gehouden”. Alles wat
links is wordt voor communistisch uit
gekreten. Sommigen verklaarden de
felle toon van Tune’s opmerkingen met
het feit, dat deze kort tevoren door de
president tot senator-uit-verdienste
was benoemd. H(j zou nu willen bewij
zen dat hij nog geen lid van het
„establishment” was geworden.
Berichten uit Arabische hoofdsteden,
dat partijleider Brezjnjev persoonlijk
president Sadat in een brief heeft voorge
steld een topconferentie te beleggen, kon
den in Moskou niet worden bevestigd.
De KLM zegt verder om te kunnen
voldoen aan haar vervoersplicht op de
route dertig percent meer capaciteit te
hebben ingezet dan vorig jaar, maar
noemt de ontwikkeling van het werke
lijk vervoer op de diensten Suriname-
Nederland de laatste tijd nogal ondoor
zichtig.
„De door verscheidene oorzaken
mtstane plotselinge extra vervoers
vraag op 13 augustus heeft, geheel
buiten de schuld van de KLM-verte-
genwoordiging in Paramaribo, geleid
tot deze bijzonder ongelukkige samen
loop van omstandigheden. Inmiddels is
het hoofd van het KLM-reserverings-
apparaat westelijk halfrond, naar de
West vertrokken om de zaak ter plaat
se te onderzoeken”, aldus de KLM.
I -
