IN JEUGD- EN BUURTWERK
Katholieken en
gereformeerden
werken samen
in Sao Paulo
CURSUSSEN EN BIJEENKOMSTEN
kerk
Predikanten moeten langer op
zelfde standplaats blijven
Pastoraal Concilie
Dromen
van
een
Lastige bijbels
„Bijbelinvoer niet
onmogelijk"
14
Erbij
Ar
I
Eli
de
Informatiecentrum
is
Al
resultaat
Wijk
4
de
M
ete
Ca
ths
pel
in
de.
Eén van die grote steden is Sao
Paulo, een stad die wellicht een
van de grootste steden ter wereld
gaat worden. In 1940 woonden er
anderhalf miljoen mensen, op het
ogenblik zijn het er al acht miljoen
en waarschijnlijk zullen het er in
het jaar 2000 twintig miljoen zijn.
Brazilië is een van de landen
in de derde wereld, dat met on
voorstelbare problemen te kampen
heeft. Er heerst een grote werk
loosheid en de bevolking neemt
snel toe. Miljoenen zijn van het
platteland waarin ze geen werk-
hadden, naar de grote steden ge
trokken om werk te zoeken. Maar
ook daar is vrijwel geen werk voor
hen. En dan ontstaan er in en bij
die grote steden wijken waar men
in uiterst primitieve omstandig
heden moet leven, ver beneden het
bestaansminimum.
aangeslibd
ij
*^s**..
w ra*
4
„oi
wa
mj
eei
WÉ
Prof. dr. Hendrik Rookmaaker
IfWV^AfVVlAAAMWWWWVVVWWVVWVVVinAfVIMMVVVVWVVVIAMVVVWVVVWVVWWVWVVWVVVVWWVVVVVVWVVWVVVVVVWVI
j
l
se
WE
he
lal
de
pli
di
Uit de cijfers van de laatste jaren
trekt de hervormde landelijke commis
sie voor het beroepingswerk de conclu
sie dat de mogelijkheid tot veranderen
van standplaats voor veel predikanten
beduidend kleiner is geworden. Dit in
verband met de teruggang in het aan
tal vervulbare predikantsplaatsen in de
hervormde kerk. De commissie voorziet
voor de eerstkomende jaren geen dwui-
delijke verbetering en verwacht dat
vooral de oudere predikanten de gevol
gen van deze ontwikkeling zullen on
dervinden.
„God der levenden”, door dr. Th. C.
Frederikse, bevat vijf paragrafen met
aansluitende gespreksvragen, gespreks
stof en een wegwijzer voor te gebrui
ken literatuur. Prijs 2,75, indien be
steld per postgiro 42618, ten name van
de Centrale voor vormingswerk/HVD
te Driebergen: 2,50.
Si
Ci
De conclusie van de commissie is te
vinden in haar jaarverslag over 1971.
Aan het eind van dat jaar telde de
hervormde kerk officieel 1914 predi
kantsplaatsen, n.l. 26 minder dan op 1
januari 1971 (toen totaal: 1940). Van
die 1914 predikantsplaatsen op 31 de-
of er geen oplossingen mogelijk zouden
zijn waarbij de kinderen zoveel moge
lijk in het gezinsverband blijven leven.
Daarbij werd gedacht aan open jeugd
werk. Door het werelddiakonaat wer
den de heer en mevrouw Jan en Anne
ke van Bentum uitgezonden, die de
opdracht kregen om dit soort moge
lijkheden af te tasten.
Vorig jaar is er een goed wijkcen
trum gereedgekomen van waaruit het
sociale werk in de wijk kan gebeuren.
Er is een aantal vrijwilligers waaron
der Nederlanders die in Sao Paulo
werken, maar ook komen er studenten
werken vanuit de school voor maat
schappelijk werk, die hier een jaar
stage lopen in de rauwe werkelijkheid
van de buurt. Op den duur zullen zij
ais Brazilianen het werk moeten over
nemen. Gelukkig is het werk ook on
der de aandacht gekomen van de over
heid, die wat subsidie is gaan geven.
Op de voorgrond de krotten in de
voorstad Santo André, op de ach
tergrond het pas klaargekomen
sociaal centrum.
prof.
Van
ding van de hervormde handreiking
over „Leven en sterven met verwach
ting”. Nadere inlichtingen bij mej. P.
Klerks, conferentiesecretariaat Kerk en
Wereld, De Horst 1, Driebergen, tel-
03438-2241.
ni
zu
va
h<
n<
VI
nc
la
oc
h
ri
v<
v<
fe
1c
d
t<
bi
t<
h
v.
t<
n
d
w
E
zi
E
k
d
n
b
d
c
X
Ti
II
1
1
gen 1969 werden er 250 voor het eerst
gedaan en 124 herhaald; van de 229
aanvragen in 1971 waren er 151 nieuw
en 78 herhaald. Hier staat een stijging
van het percentage opgevolgde advie
zen tegenover, n.l. 35 procent in 1971
(80 uit 229) tegen 30 procent in 1968.
Om in het dagelijkse levensonder
houd te kunnen voorzien, moeten zo
wel de vader als de moeder proberen
werk te vinden en daardoor worden de
kinderen vaak aan hun lot overgelaten.
Zij hebben te weinig eten, ze krijgen
onvoldoende onderwijs, ze hebben geen
speelruimte en iedere verdere verzor
ging ontbreekt. In zo’n situatie is het
vrijwel niet mogelijk om maar op één
punt hulp te verlenen. Er moet een
totale aanpak komen voor de verzor
ging van de gezinnen en de wijk.
De Igreja Evangelica Reformada, de
gereformeerde kerk in Brazilië, vroeg
het werelddiakonaat van de gerefor
meerde kerken in Nederland een tijd
geleden om mee te helpen bij de opzet
van een internaat voor deze kinderen.
In Nederland werd als voorwaarde
gesteld dat eerst zou worden nagegaan
cember 1971-1 januari 1972 waren er
1527 (1 jan. 1971: 1541) bezet en 387 (1
jan. 1971: 404) vacant.
Bij deze cijfers merkt de commissie
op dat het totale aantal hervormde
predikantsplaatsen in werkelijkheid
veel lager moet zijn, omdat in de
kerkelijke (laagste) gemeentegroep V
met 84 vacatures niet meer mag wor
den beroepen (deze groep wordt als
zodanig opgeheven) en een aantal ge
meenten in de IVe en in de le groep
niet meer beroepen kan.
De commissie zelf ervaart de terug
gang van het aantal adviesaanvragen,
die zij ontvangt. In het „topjaar” 1968
waren het er nog 374, in 1971 was dit
aantal gedaald tot 229. Uit de cijfers
spreekt naar het inzicht van de com
missie ten dele ook de voorzichtigheid
van de gemeenten minder snel te gaan
beroepen en eerst de financiële conse
quenties voor de komende jaren goed
te begroten. Van de 374 adviesaanvra-
komen voor de vele andere wijken in
de steden in dit volkrijke land.
Werk als dit kost veel geld. Vanuit
de Braziliaanse samenleving wordt al
zoveel mogelijk inbreng geleverd, maar
er is veel meer nodig om de honderden
Joao’s en Sergio’s te helpen. Voor
slechts 24 kan echter al een kind een
maand op het semi-internaat gevoed
en verzorgd worden. De in Nederland
samenwerkende katholieke stichting
Sao Paulo en het Algemeen Diakonaal
Bureau van de Gereformeerde Kerken
hopen dan ook op vele giften van f 24
of meer (giro 552370 van de stichting
Sao Paulo te Den Haag met vermel
ding „voor Joao.”
In Rotterdam, Paviljoen 9, Weena, is
een informatiecentrum geopend voor
ontmoeting met de hedendaagse religie.
Het Instituut voor Godsdienst-commu-
nicatie „Inter Religio” beoogt de kennis
te verruimen van hedendaagse religies,
de betrekkingen te versterken tuusen
vertegenwoordigers en onderzoekers
daarvan en de voorzieningen van de
publiciteit dienaangaande te bevorde
ren. Het centrum is opgericht door het
Wereldgesprek der Godsdiensten, de
organisatie, die, aangesloten bij het
„World Congress of Faiths” al bijna
een kwart eeuw in ons land en
sinds 1936 daarbuiten - meer saamhorig
heid in de religies tracht te wekken en
zo een wereldloyaliteit.
De commissie signaleert dezelfde
tendensen bij het aantal beroepingsbe-
richten voorzover ze bekend worden
gemaakt („lang niet elke gemeente
maakt meer een uitgebracht beroep
meteen publiek, om bij een reeks be
dankjes niet de schijn te wekken een
ongewenste gemeente te zijn!”, aldus
het jaarverslag). Werden bijv, in 1967
nog 648 beroepen uitgebracht, in 1971
was dit aantal gedaald tot 415. Van
deze 415 beroepen in 1971 werden er
227 uitgebracht op predikanten en kan
didaten van de modaliteit van de Gere
formeerde bond in de hervormde kerk,
waar nog van een echt tekort van
ongeveer 60 predikanten sprake is.
Het sociale centrum biedt op de
volgende wijze uitkomst: Er is een
semi-internaat voor momenteel 200
kinderen, waar ze worden verzorgd en
vooruitgeholpen in de tijd dat de moe
der niet thuis is. De schoolgaande kin
deren, van wie velen het tempo op
school niet kunnen bijhouden, worden
met thuiswerk geholpen. Er is veel vor
mende vrijetijdsbesteding, zoals het le
ren van allerlei creatieve handvaardig
heid en er is in het gebouw een
sportzaal. Daarnaast krijgen de kinde
ren er te eten en worden ze medisch
verzorgd.
Er zijn jeugdklubs waar de oudere
kinderen enkele keren per week ko
men en verder worden er ook veel
kursussen gegeven voor de moeders, in
naaien, hygiëne en voedselbereiding.
Voor de vaders moet er een werk
plaats komen waar ze worden opgeleid
tot timmerman, metselaar, loodgieter
of elektricien.
Daarnaast zijn er bijeenkomsten
voor zoveel mogelijk ouders uit de
wijk waar aan de orde komen:
Algemene opvoeding, hygiëne, relatie
man-vrouw, seksuele opvoeding en
voorlichting. Er worden bovendien in
de wijk veel huisbezoeken afgelegd.
Maar ook worden de ouders en de
kinderen ingeschakeld om iets voor een
ander te zijn, acties voor de gemeen
schap of hulp aan bejaarden en zie
ken.
„Het is moeilijk maar niet onmoge
lijk bijbels in te voeren in de Oost-
europese landen”, aldus heeft Ulrich
Fick, algemeen secretaris van United
Bible Societies, volgens het baptisten
weekblad De Christen meegedeeld naar
aanleiding van de arrestatie van een
Britse Pinkstervoorganger, die trachtte
bijbels en christelijke lectuur Tsje-
choslowakije binnen te smokkelen.
„In Joegoslavië, Roemenie, Polen en
Tsjechoslowakije kunnen bijbels wor
den gedrukt, zelfs op drukpersen van
de staat. Het smokkelen van bijbels
schept alleen maar moeilijkheden voor
hen die op deze wijze trachten de
bijbels in te voeren en voor hen die ze
op deze manier ontvangen. De landen
van het oostblok zijn niet zo gesloten
dat het volkomen onmogelijk is om
over de invoer van bijbels te spreken.
De bijbelgenootschappen hebben maga
zijnen in verschillende landen achter
het IJzeren Gordijn. Wat nodig is om
bijbels in deze landen te distribueren is
dat de plaatselijke kerken om bijbels
vragen. De verspreiding kan alleen
plaatsvinden met de volledige steun
van de plaatselijke kerken”.
Tegen Santo André is een wijk „aan
geslibd" waar ongeveer veertigduizend
mensen leven in de moeilijkste om
standigheden. Dit deel van de stad is
wat heuvelachtig en de hutjes die ge
maakt zijn van allerlei afvalmateriaal,
staan pal op en onder elkaar. De
waterputten en beerputten liggen vlak
bij elkaar en wanneer men onderaan
de heuvel woont, blijkt pas goed hoe
uiterst onverantwoord deze watervoor
ziening is, want de inhoud van de
bovenliggende beerputten sijpelt naar
beneden door.
Voor jongeren, die in het jeugdwerk-
kader betrokken zijn of willen worden,
organiseert Youth for Christ-Neder
land een cursus van tien studie-
zaterdagen- Deze cursus zal het karak
ter dragen van een eenvoudige theolo
gische cursus. Er zullen inleidingen
gegeven worden in de uitleg van Oude
en Nieuwe Testament, en in Kerkge
schiedenis en Dogmatiek. Hieraan zal
een aantal predikanten en stafmede
werkers van Youth for Christ meewer
ken.
De cursus begint zaterdag 26 augus
tus en eindigt op 19 mei 1973. Hij
wordt gegeven in het gebouw van de
Vrije Evangelische Gemeente aan de
Ivoordreef in Utrecht-Overvecht. Spre
kers en docenten zijn onder anderen
Iemand wilde in een warenhuis
een bijbel kopen, als kerstcadeau
voor een neefje. Inderdaad niet zo’n
onpassend cadeau. Maar de ver
koopster zei, op de vraag waar de
bijbels lagen: „Het spijt me me
vrouw, de bijbels zijn opgeborgen
vanwege de kerstdrukte". Aldus le
zen we in het Evangelisch Luthers
Weekblad.
Nu was er in Santo André, een van
de voorsteden van Sao Paulo, al een
paar jaar een rooms-katholieke stich
ting, waarmee in Nederland de zusters
van de congregatie „Zusters van de
Heilige Jozef” in Amersfoort en de
zusters van de congregatie „Zusters
van de Heilige Juliana van Falconerie”
in Heiloo samen werken.
In Santo André werkten er zo al vijf
Nederlandse zusters ne een Nedrlandse
pater, Adriaan van der Zwaan. Om te
vermijden, dat er naast elkaar twee
niet zo sterke centra zouden verrijzen,
werd tot samenwerking besloten en
werd de stichting interkerkelijk ge
maakt.
Met de Braziliaanse gereformeerde
kerk werd overeengekomen, dat die
kerk drie mensen aanwijst om in het
bestuur zitting te hebben. Door het
gereformeerde werelddiakonaat werden
de heer en mevrouw Van Bentum ten
dienste van het centrum gesteld.
Zo groeit er een stuk werk, dat voor
de wijk in Santo André nu al resulta
ten oplevert. Kinderen kunnen weer op
school mee, ziekten worden voorkomen
of sneller verholpen en ook een betere
voeding bevordert de gezondheid. Ook
krijgen ouders en kinderen meer ge
voel van eigenwaarde. Door dit werk
wil men ook een voorbeeld stellen,
zodat er soortgelijke mogelijkheden
In samenwerking met de hervormde
raad voor de katechese en de centrale
voor vormingswerk/HVD gaat Kerk en
Wereld te Driebergen op drie vrijdag
avonden en drie zaterdagen in septem
ber namelijk op 1-2, 15-16 en 29-30
september een cursus gesprekstraining
houden. De cursus is in eerste aanleg
bedoeld voor allen, die op basis van
vrijwilligheid gespreksgroepen en
kringen leiden, die bezig zijn met ge-
loofs- en samenlevingsvragen. De cur
sus zal gericht zijn op de praktijk van
het gesrpekswerk.
Toetsing van de inhoud van bovenge
noemde cursus is aansluitend mogelijk
op 6-7 oktober, waarop „God der le
venden” zal worden bekeken op zijn
inhoudelijke en methodische vragen
bij behandeling in gespreksgroepen. Dit
boekje, uitgegeven door de centrale
voor vormingswerk, is door dr. Th. C.
Frederikse, hervormd predikant te
Wassenaar, geschreven naar aanlei-
prof. Berkhof, prof Verkuyl,
Rookmaker, prof. Velema, dr.
Vliet en dr. Ubbink. Nadere inlichtin
gen bij Youth for Christ-Nederland,
Weerdsingel OZ 31, Utrecht, tel. 030-
718911-
De Nederlandse Zendingsraad orga
niseert in het komende najaar drie
interkerkelijke zendingsdagen: zaterdag
30 september in Etten-Leur, zaterdag 7
oktober in Hoogeveen en zaterdag 14
oktober in Utrecht. De sprekers zijn
respectievelijk ds. R. J. van der Veen,
prof. dr. J. M- van der Linde en prof,
mr- dr. D. C. Mulder, die zullen spre
ken over „Zending confrontatie met
het evangelie wat betekent dat nu
voor mensen en groepen in zes conti
nenten?” Nadere inlichtingen bij de Ne
derlandse Zendingsraad, Prins Hen-
driklaan 37, Amsterdam, tel. 020-
717654.
Het Landelijk Centrum voor Gere
formeerd Jeugdwerk organiseert op 9
en 10 september een week-end op het
jongerenvormingscentrum „De Drie
burg”.
Dit week-end dat als thema heeft
„dromen van een kerk”, heeft de be
doeling een bezinning op gang te zetten
over het gemeente-zijn en het samen
kerk zijn. Hoe dromen jongeren van
een kerk? En hoe kan die droom
handen en voeten gegeven worden?
Het week-end staat open voor alle
jongeren die nog „dromen van een
kerk”. Het jongerenvormingscentrum
sluit met dit week-end aan bij het
door het LCGJ vastgestelde werkplan
voor dit seizoen, waarin het onderwerp
„gemeente-zijn” een belangrijke plaats
inneemt
Verschillende „dromers in en buiten
de kerk” verlenen hun medewerking
aan dit weekend. Zo zullen o.a. aanwe
zig zij prof. dr. G. N. Lammens, ds.
Hans Bouma, industriepredikant W.
Bos. de studentenpredikant J. M. van
Minnen en zendingspredikant P. H. van
Gilst. Zij en vele anderen zullen de
deelnemers confronteren met de ver
schillende functies en aspecten van de
kerk, zoals zending, diakonaat, wereld
diakonaat, eredienst, kerk en industrie,
evangelisatie, kerkopbouw, oecumene.
In het week-endprogramma is onder
andere opgenomen een spel om het
veelzijdige thema te verkennen, ont
spanning op de zaterdagavond (op de
campus die op het terrein van „De
Drieburg” zal worden opgezet), een
morgengebed op zondagmorgen en een
evaluatie met kritische groepen en de
verschillende opinieleiders. Tenslotte
wordt het week-end afgerond met een
agape-maaltijd en een samenvatting.
Het week-end is vroeg in september
'eplaatst om jongeren gelegenheid te
'even met dit thema, dat ook in de
gespreksuitgaven van het LCGJ aan de
orde gesteld zal worden, uitvoerig bezig
te zijn. De kosten bedragen 25,- per
persoon. Informatie en opgaven: Jon
gerenvormingscentrum „De Drieburg”,
Postbus 112. Driebergen, tel. 03438-3193.
Op 2 september vindt de tweede
landelijke ontmoeting plaats van kriti
sche groepen en gemeenten in het
gebouw van de academie „De Horst” in
Driebergen. De organisatie is in handen
van een onafhankelijke werkgroep van
verschillende groeperingen en perso
nen, die zich kritisch opstellen in de
samenleving, waaronder ook de kerke
lijke.
De eerste ontmoeting op 22 april
ontstond uit de behoefte aan kennis
making en het uitwisselen van vragen
en ervaringen tussen de vele groepen,
gemeenten en personen, die mede van
uit de inspiratie van het evenagelie
zich proberen in te zetten voor de
bevrijding van individu en gemeen
schap.
2 september brengt het vervolg met
een wat meer gericht programma.
Nadere inlichtingne op het contract-
adres: De Wetstein Pfisterlaan 55, Drie
bergen, tel. 03438-3204.
WB
Ul-I
5
i -
j
