Vijftig jaar toneel IDA WASSERMAN onze grootste actrice 0 I KAPPIE I ra PANDA Ls Ks Polle, Pelle en Pingo Arman Ilva Economisch belang van radiopiraten Onschuldige zat 20 jaar in cel Echt griezelen met zicht op „De wenteltrap” KB 11 10 en wwrlozen RADIO EN TELEVISIE WOENSDAG 30 AUGUSTUS 1972 TV VANAVOND TV WOENSDAG RADIO DONDERDAG TV DONDERDAG en de o Luis Bunuel heeft grote belastingschuld Uit jaarverslag BUMA blijkt: Tkverveêl me', er GEBEURT HIER OOK TENMINSTE NOOIT IETS SPANNENDS! rHÊ, DAT HEBBEN WÉTE VROEG GEZEGD! KIJK EENS "lK DURF NIET NAAR BOVEN Tg KIJKEN»/ HET MOET GEIA/OON EEN SPOOK ZIJN DEN HAAG Nu Ida Wasser man vijftig jaar aan het toneel is precies gerekend zijn het er eigenlijk al eenenvijftig wordt het hoog tijd om eens heel duidelijk uit te spreker dat zij niet alleen maar, zoals dik wijls wordt gezegd, „een van onze grootste actrices” is; zij is meer: zij is zonder twijfel DE grootste Neder landse actrice van deze tijd. Als er een Joanna Wattier-ring bestond, of een Maria Kleine-Gartman-ring, had die al lang aan haar vinger moeter prijken. WAT GRIEZELIG iliii NOOIT IETS! verdorster So-ml IHHIIIIIIIIIIIHIiniHI '-i Jltllll* •IHKrm HILVERSUM ni. 10.03 Nederland I NOS: (K) O.S. München Nederland II maandag HILVERSUM I. Nederland I NOS: (K) O-S. München Washington 22.40 Nederland II ER KOMEN j V ER STEEDS MEER I een Ida Wasserman in haar nieuwste rol als een vrouw op haar veertigste trouwdag, gefeliciteerd door haar man (Ko van Dijk). 16.30 19.05 19.15 19.30 19.50 20.00 20.20 20.25 18.45 18.55 19.05 20.00 20.21 21.45 22.00 22.25 22.45 22.50 NOS: (K) Brigadier Dog. NOS: (K) Journaal. NCRV: (K) Eddy Ready Go. OS: (KN) Journaal. NCRV: Film uit serie Recht of Onrecht. Koorzang. IKOR-RKK: Kenmerk. HIRO: De Ned. Bond Bestrijding Vivisectie. NOS: (K) Journaal. TELE AC: Hoe word ik de compu ter de baas (les B). WAT HOOR K DAAR TOCH? t AJKT WEL GEPIEP...'* Z3NWST CSE RATTEN VAN. HUN ZE HEBBEN NATUUR^ tan HONGER 18.55 19.05 19.10 19.35 20.00 20.21 20.50 21.50 (Van onze Haagse redactie) De BUMA heeft in 1971, 9,8 miljoen gulden aan auteursrechten verdeeld. Voor het eerst in BUMA’s geschiedenis was (iets) meer dan de helft (4,96 miljoen) voor binnenlandse rechtenhouders. Desondanks slaagt de BUMA er niet in 30. De zware kei vloog over het hoofd van Panda heen, en stuitte toen van het bergpad in de afgrond. „D-dat w-was op het nippertje mompelde Panda verbleekt. „W- waar kwam die st-steen vandaan? D-dit lijkt me een erg onveilige toe. Ik kan beter terug gaan 18.45 18.55 19.05 19.30 19.37 19.44 20.00 20.21 21.40-00.30 1972. 21.55 (K) Journaal. DEN HAAG. De positieve invloed die Radio Veronica en Radio Noordzee indi rect uitoefenen op de Nederlandse beta lingsbalans kan gesteld worden op vele tientallen miljoenen guldens per jaar. Dit zegt de BUMA, de vereniging die belast is met het incasseren van het muziek-au- tersrecht, in haar thans verschenen jaar verslag 1971. Als Radio Noordzee en Radio Veronica moeten stoppen vallen met name voor de Nederlandse auteur, belangrijke bronnen van inkomsten weg, aldus de BUMA. Nederland is een muziekimporterend land. Radio Veronica en Radio Noordzee dragen echter in hoge mate bij tot de promotie van de Nederlandse muziek, niet alleen in het binnenland, maar ook in het buiten land. Nederland 1. De speelfilm die de NOS vanavond op h et scherm brengt is „De Wenteltrap” uit 1945 van Robert Siodmak. Verder is het alles Olympische Spelen wat de klok slaat op de buis. Behalve dan een klein uur voor de jeugd. De NCRV heeft een buitenballet in de Bijlmer, een pro gramma over tekenen en een poppen filmpje in petto. Tussen zeven en acht de gebruikelijke rubrieken „Van gewest tot gewest”, „Internationaal agrarisch nieuws” en „Tips van het Nat. Bureau voor Toe risme”. Na het journaal en de vijf minu ten voor Stichting Socutera (met een filmpje over kankerbestrijding) komt dan de speelfilm op het scherm. 09.54-19.00 1972. (K) NCRV-Kinderprogr. NOS: (K) Journaal. NOS: Van gewest tot gewest. Internat. Agrarisch nws. Tips Nat. Bur. Toerisme. NOS: (K) Journaal. Socutera. NOS: De Wenteltrap (film uit 1946) (18 jr.). 21.45-01.00 (K) O.S. München 1972. 21.55 (K) Journaal. Het is niet zo. dat de toneelwereld en het publiek de uitzonderlijke kwaliteiten van Ida Wasserman niet al jaren geleden hebben erkend. In 1956 verleende de Ver eniging van schouwburgdirecties haar de Theo Mann-Bouwmeesterprjjs (populair de "Theo d’Or”geheten) en de toneellief hebbers in het algemeen, vertegenwoor- IN DIE LANGE Haagse periode heeft haar talent zich schitterend ontplooid. Dat is stellig ook voor een niet gering deel te danken aan de voortreffelijke leiding van de in 1960 overleden Cees Laseur, van Paul Steenbergen, en van haar man, Joris Diels, onder wiens regie zij haar belang rijkste rollen heeft gespeeld. Het is on doenlijk, zelfs maar een globaal overzicht te geven van haar talrijke creaties in die zesentwintig jaar. Ook als ik volsta met een opsomming van de voornaamste, wordt het al een lange lijst: „Die twee daar doen goed hun best”, prevelde hij. „Als ik nu de hele stad aan het werk heb is er tn een wip een loopgraaf om de stad heen. Ik zal een paar van deze half- zachten naar een plek sturen waar NOS: (K)BrigadierDog. NOS: (K) Journaal. NOS; (K) Mensenkinderen. VPRO: Betty Boop (tekenfilm). (K) Popeye (tekenfilm). Jazz-orkest. NOS: (K) Journaal. VPRO: Film van Luis Bunuel. NOS: (K) O.S. München Heel wat onderscheidingen dus, maar allemaal onderscheidingen die in andere jaren andere actrices ten deel vallen. En als ’’actrice van het jaar” is zij de laatste tien jaar niet meer gekozen, misschien wel om de kleinzielige, bekrompen over weging dat je niet aan de gang kan blijven, steeds maar dezelfde kunstenares te onderscheiden; "ze zou zich eens iets kunnen gaan verbeelden”. 31. „Dus er is hier nog iemand die zo’n denkkastje laat werken" mompelde Kappie peinzend. „Hoe is dat mogelijk? TenzijEh, had Weetveel een plantje op z’n hoofd groeien, Tjeerd?” „Dat weet ik niet”, antwoordde de maat. „Daar heb ik niet zo op geletZullen we dan nu maar naar hem toe gaan om te graven? Hij klonk erg streng en als we niet gehoorzamen, wordt hij misschien wel boos”. HET BIJZONDERE talent van Ida Wasserman heeft in Nederland al heel vroeg erkenning gevonden. Toen zij als vijfentwintigjarige actrice na vijf jaar tevoren in Antwerpen te zijn begonnen in het seizoen 1926/27 voor het eerst naar „het Noorden” kwam en toetrad tot het Nieuw Rotterdams Toneel van Frits Tar- taud, trok zij al dadelijk de aandacht door haar spel als de doodzieke vrouw van de voerman in Hauptmanns ’’Voer man Henschel”. Maar Tartauds gezelschap hield het niet lang vol en Ida Wasserman kwam daarna terecht bij troepjes die al even kort bleven bestaan: bij het Zomer- toneel van Jan van Ees en Herman Poort (waar zij in een klucht van Tristan Ber nard, ”De onbestorven weduwnaar”, vol gens de pers ”een alleraardigste Jacqueli ne” was), bij een groepje spelers van het Heijermans-ensemble (waar zij een Lon- dense schoonmaakster mocht spelen in James Barrie’s „Medailles van een oude vrouw”) en bij Louis de Vries. Na al die kortstondige engagementen in een paar jaar tijds ging zij naar Antwerpen terug, om zich daar weer bij het gezelschap van de koninklijke Vlaamse Schouwburg te voegen. Maar kort na de oorlog kwam zij naar Den Haag en daar is zij eerst bij het Residentie-Toneel en vanaf 1947 bij de in dat jaar opgerichte Haagse Comedie tot nu toe gebleven. Nederland 2. Op de zender, waarop van het olympische spektakelstuk niets te merken is, het tweede net, wordt het programma vanavond verzorgd door de NCRV, althans tot tien uur. Daarna komt IKOR/RKK nog met de informatierubriek „Kenmerk” en zendt de HIRO een pro gramma uit over de 75-jarige Nederlandse Bond bestrijding vivisectie. De vraag wordt aan de orde gesteld in hoeverre proeven op en met levende dieren zinvol zijn voor wetenschappelijk onderzoek. Na het laatste nieuws komt TELEAC met nog les B van de cursus „Hoe word ik de computer de baas”. Belangrijkste programma van de NCRV is, om tien voor half negen, het Duits documentair spel „De zaak Meinberg” een aflevering uit de serie „Recht of onrecht”. In deze reconstructie van een strafproces gaat het om een herziening van een eerdere veroordeling, die het falen van de rechterlijke macht aantoont, de proble men rond de heropening van een straf zaak en de terugkeer van de ten onrechte veroordeelde in de maatschappij. De in september 1950 wegens beschuldiging van moord op zijn collega tot levenslang tucht huis veroordeelde Arthur Meinberg werd twintig jaar later aan deze moord on schuldig bevonden na een herziening van het proces. Na dit spel is er een kwartier zang door het Katwijks christelijk mannenkoor Ju bilate en de C.O.V. Cantate Deo uit Zoe- termeer. In de vooravond, tussen zeven en acht, draaft er weer een legertje van bekende en minder bekende ariesten over het scherm in het programma „Eddy rea dy go”. Te zien aan de namen een sterke aflevering van dit pop-programmaTee- set, Shocking Bleu, Ekseption, The Cats, Les Humphrie Singers, Sandra en Andress onder anderen. De koningin in „Hamlet”, Ljoebov An- drejevna in „De kersentuin” (al in 1952), Antwerpse Marie in "Trijntje Cornelis”, Lola in ”M’n kleine Sheba, kom terug” van William Inge, Zuster Angelique de Saint-Jean in „Port Royal” van Henry de Montherlant, mervrouw Persilès In „Broceliande” van dezelfde schrijver, Lady Catherine in „De cirkel” van naar de stad om een kaart te kopen waarop een andere weg staat. En ik wil trouwens ook wel eens weten waar die Limo fabriek is.” Met die gedachte keerde hij op zijn schre den terug en na een paar uur bereikte hij moe en bestoft het stadje Donkerstein. De eerste die hij NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord. 7.08 Te Deum laudamus. 7.30 Nws. 7.41 Hier en Nu. 7.55 (S) Preludium. 8.30 Nws. 8.41 (S) Podium voor de vrouw. 9.10 (S) Klass, orkestmuz. 10.00 Schoolradio. 10.30 Nws. 10.33 (S) Voor de zieken. 11.05 (S) Inspraak. 11.30 Hier en Nu. 11.55 Meded. 12.00 Los-Vast. 12.26 Meded. t.b.v land- en tuinbouw 12.30 Nws. 12.41 Hier en Nu. 13.10 Pauzedienst. 13.30 Zingen met Cecilia. 13.45 Con Amore (5). 14.05 Schoolradio. 14.25 (S) Klass, en mod. ka- mermuz. 15.00 Geref. dienst. 15.30 Nws. 15.33 Lichte orgelklanken. 15.45 (S) Licht ensemble met solisten. 10.00 (S) Poptater. 17.00 (S) Elpee Pop in stereo. 17.30 Nws. 17.32 Hier en Nu. 18.00 Strictly Country Style. 18.24 Op de man af. 18.30 Nws. 18.41 Wereldpanorama. 18.50 (S) Vrij voor muz. in vrije tijd. 19.20 (S) Muz. van Het Leger des Heils. 19.35 (S) Metropole Or kest. 20.00 (S) Draaischijf 21.50 (S) Kerk- orgelconcert. 22.20 Avondoverdenking. NOS: 22.30 Nws. 22.40 Den Haag vandaag. NCRV: 22.50 Konflikt of harmonie, idsc. 23.10 (S) Late Date. 23.55 Nws. Dat een actrice van zulk formaat en met een zo indrukwekkende lijst van prachtige creaties op haar naam, in de volle kracht van haar kunstenaarschap haar vijftigjarig jubileum kan vieren (al „viert" zij het dan ook niet op de oude manier met een lange „jubileumtournee” door het land), daarmee mogen wij haar èn onszelf gelukwensen. En de Haagse Comedie mag zichzelf feliciteren met het feit dat ze vijfentwintig jaar lang de on schatbare medewerking van een Ida Was serman heeft gehad, en die nog altijd heeft. SIMON KOSTER HILVERSUM II. AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Gymn. 7.20 (S) Dag met een gaatje. 8.00 Nws en 8.11 Journ. 8.50 Morgenwijding. 9.00 Topper» va ntoen. 9.35 Waterstanden. 9.40 School radio. 10.00 Voor kleuters. 10.10 Arbeidsvi taminen. 11.00 Nws. 11.30 (S) Rondom twaalf. 11.55 Beursber. 12.30 Mod platte- l.and. 12.35 (S) Sportrevue. 13.00 Nws. 13.11 Journ. 13-30 (S) Gitaarspel. 1400 (S) Tom bola 15.00 (S) Voor zieken. 16.00 Nws. 16.03 (S) Aspecten. 17.00 (S) Mobiel. 17.55 Meded. 18.00 Nws. 18.11 Radiojourn. 19.00 (S) Amateurs musiceren. 19.25 De gespro ken brief. IKOR: 19.30 Kleur. AVRO: 20.00 Nws. 20.05 (S) Radiophilh. Orkest en solist. 21.55 (S) Synthese. 22.25 Partners in Europa. 22.55 Meded. 23.00 Nws. 23.10 Radiojourn. 23.20 (S) Instrumentaal kwqin- tet. 23.35 (NOS) Olymp. journ. 23-55 Nws. De professor wilde graag gehoorzaamd worden. Want hij had grootse plannen en daar kon hij de willoze inwoners van Westende goed voor gebruiken. digd door de lezers van het Theater- jaarboek, kozen haar al drie keer tot ’’actrice van het jaar”: in 1958/59 voor haar rol van Nora. Melody in O’Neills ”De dag van Talavera”; in 1961/62 voor haar drie zo sterk gevarieerde creaties als Ljoebov Andrejevna in „De Kersentuin” van Tsjechov, de voedster in „De Vader” van Strindberg en Gwenny in René Fau- chois’ blijspel ”Pas op de verf’; en het jaar daarna, seizoen 1962/63, opnieuw, voor haar zo zuiver, diep-bewogen spel als Mary Tyrone in O’Neills ’’Tocht naar het duister". de binnenlandse componisten en tekst dichters te doen delen in de toenemende welvaart. De beschikbare middelen moe ten over steeds meer rechthebbenden worden verdeeld. Somerset Maugham, haar aangrijpende Phoebe Rice in John Osborne’s ”De humorist” en haar aanstekelijk-vroiijke Maria in ’’Driekoningenavond”, Mrs. Patrick Campbell in „Lieve Leugenaar” (de brieven van Bernard Shaw), Johan na de waanzinnige in ”De kardinaal van Spanje” van De Montherlant, de gravin in „Het donker is licht genoeg” van Christopher Fry. Amanda in „Glazen speelgoed” van Tennessee Williams, mevrouw Frola in Pirandel lo’s ”Zo is het of zo lijkt het”, de demonische oude koppelaarster "Celes- tina” van Fernando de Rojas, en, om te besluiten met een paar van haar vertol kingen van de laatste jaren: haar tragi komische pensionhoudster Meg in ”Het verjaardagsfeest” van Pinter, een mag nifieke uitbeelding van de zielige, hope loze hunkering naar liefde en van het kinderlijke zelfbedrog van een naïeve vereenzaamde vrouw; haar grandioze egocentrische toneelspeelster-van-de- oude-school in ’’Vriend Antoine” van Anouilh; en de kosteljjk-komische fi guur die zij in ’’Schakels” van Heijer- mans van de onuitstaanbare feeks Ger- ritje maakte, Vergelijkt men deze rol len, of desnoods maar enkele ervan, met die diep-tragische echtgenote in ’t Is voorbij”, dan realiseert men zich niet alleen de ontzagwekkende veelzijdigheid van Ida Wassermans talent, maar ook de grote hoogten waartoe dat talent kan stijgen. "De grootste Nederlandse actrice van deze tijd” is niet teveel gezegd. Alle ingrediënten van de onvervalste griezelfilm vinden we bijeen in „The spi ral staircase” („De wenteltrap”) die de Duits-Amerikaan Robert Siodmak in 1946 in Hollywood maakte. Daar is de tijd van handeling, de periode van het gaslicht, zo rond de eeuwwisseling, daar is de lust moordenaar die zich vooral aangetrokken blijkt te voelen door vrouwen mét licha melijke gebreken, daar is het Victoriaanse huis van de familie Warren vol duistere vertrekken, donkere hoeken en een wen teltrap naar de dienstbodenvertrekken en daar is tenslotte het meisje van gezel schap Helen (Dorothy McGuire) dat zich bedreigd voelt, maar omdat zij haar spraakvermogen kwijt is, op het beslissen de ogenblik geen geluid kan uitbrengen. Helen is in dienst bij de oude, invalide mevrouw Warren (Ethel Barrymore) en ontdekt bij toeval dat een van de beide zoons van haar meesteres (George Brent en Gorflon Oliver) de man moet zijn die een hele streek in de ban van de angst houdt. Een en ander heeft Siodmak ontleend aan de roman „Some must watch” van Ethel Lina White die ook „The lady vanishes” schreef, waarvan Hitchcock ge bruik maakte voor een van zijn beste voor-oorlogse films. En het is duidelijk dat Siodmak er op uit is in „De wentel trap” de „master of suspense” zo niet te overtreffen dan toch te evenaren. De filmer die op het eind van de twintiger en het begin van de dertiger jaren naam maakte met films als „Menschen am Sonntag” en „Voruntersuchung”, slaagt een heel eind in die opzet. 1946 was trouwens een goed jaar voor hem, hij maakte toen ook „The killers” naar He mingway die met „The staircase” hét beste is wat Siodmak in Hollywood tot stand bracht. inderdaad m’n wier nog niet is geweest en waar nog bouwmateriaal te vinden isMaar waar blijft die zeeman met de rest van de bevolking?" Toen herinnerde hij zich plotse ling iets, en hij schrok hevig. „Hij had geen plantje op z’n hoofd!", riep hij uit. „Vandaar dat hij me nu niet gehoorzaamt! Ik moet hem onschadelijk maken voor hij mijn plannen dwarsboomt!" TROS: 7.00 Nws. 7.02 Take from seven till nine. 8.00 Nws. 9.00 Nws. 9 03 Robbie Dale on radio. NOS: 10.00 Nws. Radiolympia: Ol. S, Hele uren: Nws. BRUSSEL. 12.00 Nws, meded. en SOS-ber. 12.08 Lichte muz. 12.50 Buitenl. persoverz. 13.00 Nws, weerber, olymp. journ., toneelagen da. 13.30 Lichte muz. 13.55 Beursber. 14.00 Nws. 14.03 Virtuose vingers. 15.00 Nws. 15.03 Liedjes. 16.00 Nws en beursber 16.10 Licht promenadeconcert. 17.00 Nws en meded. 17.10 Muz. en Olymp.rep. 17.55 Weegschaal. 18.00 Nws. 18.05 Uitz. voor de soldaten. 18.43 Paardesportber. 18.45 sportmagazine, Olymp. journ. 19.00 Nws, actualiteiten en taalwenken. 19.30 Lichte muz. 20.00 BRT-Festivalorkest. 22.00 Nws en Olymp. nws. 22.10 Dansmuz. 23.40 Nws. 09.54-18.45 1972. NOS: (K) Journaal. TROS: (K) Calimero (tekenfilm). (K) Wat een familie! (serie). (K) Het Rijk der ijsberen (doc.). NOS: (K) Journaal. TROS: (K) The Protectors (serie). (K) Studiozomer. (K) De dief van (film). NOS: (K) Journaal. Wel, Ida Wasserman heeft gelukkig verbeelding genoeg, maar juist helemaal geen ’’verbeelding” van het soort dat in die nare uitdrukking is bedoeld. Haar verbeelding reikt tot aan de verste gren zen van de verbeeldingswereld waaruit de toneelkunst is voortgekomen en die in de toneelkunst steeds opnieuw gestalte krijgt. En hoe ver die grenzen voor haar reiken, heeft zij toch ook in deze laatste tien jaar met een hele reeks van onvergetelijke vertolkingen bewezen. Alleen al haar su blieme creatie van het vorige seizoen, de echtgenote in Edward Albee’s 't Is voorbij”, verdient een ereplaats onder de topprestaties van de afgelopen tien jaar op het Nederlandse toneel. Niemand die de opvoering heeft gezien, zal vergeten zijn, of ooit kunnen vergeten, hoe Ida Wasserman die rol speelde, hoe zij iie vrouw tastend in haar geheugen naar het vervaagde beeld van een droomtuin liet zoeken, hoe zij wakker werd na in slaap te zijn gevallen bij het sterfbed van de man die haar verlaten heeft, en vooral hoe zij tenslotte haar jarenlang terugge drongen liefde voor die man uitschreeuw de in een kreet van eindelijke bevrijding. Een vertolking van zo intense, adembe klemmende tragiek als men op het toneel maar zelden te zien krijgt. daar zag, was professor Kalker, die op een terrasje een glas Limo zat te drinken. De geleerde had zijn vochtzuiger bij zich; en Panda zag tot zijn grote schrik, dat er bom met een brandende lont naast lag. MADRID De Spaanse regering heeft maandag bekendgemaakt dat filmregis seur Luis Bunuel de Spaanse staat meer dan 15.000 dollar schuldig is wegens ach terstallige inkomstenbelasting. Het ministerie van Financiën in Madrid heeft verklaard dat de maker van films als „Belle de jour”, „Viridiana” en „Trista- na” in 1969 meer dan 140.000 dollar in het buitenland had verdiend en hiervoor voor 25 september van dit jaar belasting zal moeten betalen. Bunuel heeft al zijn grote films in het buitenland gemaakt. Momenteel werkt hij aan een film in Parijs. Ml! ©PIB ,<re— oh. L WAARZOO ARMANTOCH ZITTEN? „ZE HEBBEN TWEE DAGEN GEEN ETEN GEHAD... 7 z sul

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1972 | | pagina 11