Regering sleutelt aan economisch
evenwicht tussen groepen
Vergoeding autoschade
RASSENVERHOUDING BEDREIGT
in strafproces beperkt
TOEKOMST VAN MALEISIË
Plantentuin in Bogor uniek
Variatie parkeermeters
RECHT, WET EN PRAKTIJK
Civiele rechter
beslist over
ONDERZOEK NAAR JONGE KIEMPLANTEN
hoge vordering
K
Mr
(Van onze correspondent)
Grote troep
U itzondering
RASSENRELLEN
ONGEDULDIG
(Van onze redacteur in Djakarta)
Museum
KOEALA LOEMPOER „Hier
in de straat is een Chinees z’n eigen
huis aan het bouwen. Hij laat zich
daarbij helpen door een Indiër voor
het eenvoudige werk. Aan de straat
zit een Maleier. Hij is de waker en
doet niets. Ik kom daar iedere dag
voorbij en denk dan: daar moesten
ze een film van maken, want dat
toneeltje geeft zo goed weer hoe het
hier staat met de rassenverhouding”.
Aldus het verhaaltje van een Neder
lander die al enige jaren in Maleisië
woont.
Nederlanders
DJAKARTA De bekende plan
tentuin van Bogor geniet bij botanici
over de hele wereld nog steeds een
zeer grote faam. De Kebun Raja, zo
als hij nu heet, is de meest complete
tuin van de tropen en voor de weten
schap van eminent belang. Er gaat
geen week voorbij of er komen ge
leerden onderzoek doen en materiaal
verzamelen. Daarnaast biedt de
plantentuin een heerlijke recreatie
mogelijkheid voor dagjesmensen uit
de hele omgeving; Djakarta ligt maar
een uur rijden van Bogor.
Os
■i
wwvwvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvi
rood
De
de
MMWUWMMUUliMWUWUIMUUWUMMMWMMUUUWkMAAAJWWMMWUWWUM^^
lAAAjIMVIAAJMUUWWUMJMUUMUWMUWUUUMIJMAAAMMWUWMWUWWWW
i
i
kocht, die tui een ingrijpende verbouwing voor cruise-tochten zullen
worden gebruikt. Op de foto de Argentina met daarachter de Brasil. Zij
zullen over enkele maanden de namen Volendam en Veendam krijgen.
Beide schepen, die worden geregistreerd in de Nederlandse Antillen, zul
len straks elk 575 passagiers kunnen vervoeren.
is een goede kennis van zaailingen dan
ook essentieel”.
Het vijfjarenplan houdt ook een streven
in naar een jaarlijkse groei van het bruto
nationale produkt met 6,5 percent. Een
streven dat zeker haalbaar lijkt, want
Maleisi’s economie is, vergeleken met die
van de omliggende landen, vrjj gezond.
Weliswaar is het met de rubber Malei-
sië’s belangrijkste exportprodukt nog
bodige luxe zijn als men bedenkt dat deze
Indonesische landbouwkundige, die boven
dien ook nog het hoofd is van de veilig
heidsdienst van de tuin, een salaris „ge
niet” van elf gulden per maand. De Vogel
heeft er overigens alle vertrouwen in dat
zijn Indonesische medewerker de zaak
over een kleine twee jaar kan ovememen.
weer helemaal kon evrvullen. Dat blijkt
niet zo te zijn.”
De weg, die de benadeelde moet bewan
delen om zijn schade vergoed te krijgen,
1
1
aaaaaa/vv^aaa/ui^v\aaaaaaaaaaaaaj\aaaa/\aaaaaaaaaa/v\aaaaaaaaaaaaaaaaa/va/v\aaaaaa^aaaaaaaaaaaa/i
van de Chinezen, die de regeringspolitiek
kan doorkruisen, ook van de belangrijk
ste, geheel uit Maleiers bestaande rege
ringspartij UMNO (United Malaysian Na
tional Organisation) dreigen gevaren. Dat
is wel gebleken op het vorige maand
gehouden partijcongres, toen vooral van
de kant van de jongeren op grotere spoed
werd aangedrongen bij de Maleisisatie.
van
voort
De leiders van de UMNO slaakten na
afloop van het congres een zucht van
verlichting, omdat ze met moeite de jonge-
De UMNO heeft toch al moeite genoeg
moeten doen om zijn twee coalitiepartners,
de Malaysian Chinese Assocation (MCA) en
de Indiase Partij (MIC) van de juistheid
van de „Maleiers-eerst”-politiek te over
tuigen. De oppositionele, overwegend Chi
nese partij DAP (Democrtic Action Par
ty) verzet zich krachtig tegen de regerings-
politek.
De politiek van de regering is echter
niet zonder gevaren en zal het uiterste
vergen aan tact en regeerkracht van de
Maleisische leiders. De grote vraag die
Iedereen zich stelt* is: in hoeverre zullen
ide Chinezen zich hun door hard werken
verkregen economische voorrechten laten
ontnemen? En als er dan moeilijkheden
komen en groepen Chinezen met name
ide minder welgestelden, die het effect van
de nieuwe politiek het eerst sullen voelen
in verzet komen, welke vorm zal dat
dan aannemen?
Herhaling van de heftige rassenrellen in
mei 1969 naar aanleiding van de verkie
zingen, die onverwacht een sterke polari
teit tussen de rassen aan de oppervlakte
hadden gebracht, wil men met alle mid
delen voorkomen.
steeds vrij zorgelijk gesteld door de da
lende marktprijzen, maar de produktie en
export van palmolie nemen sterk toe en
ze komt na rubber en tin op de derde
plaats als exportartikel.
op
gaan
De benadeelde, die een grotere schade
dan 200,- of 500,- heeft geleden, kan
ook zijn vordering in het strafproces tot
deze bedragen beperken.Maar als hij dat
doet, verspeelt hij zijn recht om later bij
de burgerlijke rechter aan te kloppen om
het restant van zijn schade vergoed te
krijgen.
is wel zeer omslachtig. Dikwijls wordt hij
eerst in het strafproces als getuige ge
hoord en daarna dient hij een proces
aanhangig te maken bij de burgerlijke
rechter.
Het zou veel eenvoudiger zijn en een
grote besparing van proceskosten opleve
ren, indien de strafrechter ook een uit
spraak zou kunnen doen over de schade
vergoeding.
In andere landen, o.a. in België, kan de
benadeelde tot een onbeperkt bedrag in
een strafproces schadevergoeding vorde
ren. In ons land bestaat er slechts een
zeer beperkte mogelijkheid op dit gebied.
Voor de kantonrechter mag in het straf
proces geen hogere schadevergoeding ge
vorderd worden dan 200,- en voor de
rechtbank niet meer dan f 500. Is de
vordering groter, dan moet de strafrechter
zich onbevoegd verklaren om van de vor
dering kennis te nemen. De onbevoegd-
verklaring belet de benadeelde echter niet
om zijn vordering alsnog bij de burgerlij
ke rechter aanhangig te maken.
Als de aansprakelijke persoon tot ver
goeding van de schade wordt aangespro
ken, is hij - ingevolge de verzekeringsover
eenkomst - als regel verplicht de feitelij
ke leiding van het proces over te laten
aan de verzekeraar. Met het oog hierop
bepaalt de W.A.M dat een vonnis, gewe
zen tussen de benadeelde en de aanspra
kelijke persoon, aan de verzekeraar kan
worden tegengeworpen indien vaststaat
dat de laatste in feite de leiding van het
proces had. Dit geldt ook voor het vonnis
van de strafrechter over de toekenning
van schadevergoeding.
De practische betekenis hiervan is, dat
de verzekeraar in het latere proces voor
de burgerlijke rechter tegen de feiten,
welke de strafrechter bewezen heeft
verklaard, geen tegenbewijs mag leveren.
Sedert’ jaren gaan er stemmen op die
de wettelijke mogelijkheden om civiele
partij te stellen in een strafproces willen
verruimen. In 1964 heeft de minister van
Justitie een staatscommissie in het leven
geroepen, welke o.a. tot taak heeft over
dit onderwerp advies uit te brengen. Het
rapport van deze commissie is nog steeds
niet gereed.
MR. C. A. BARON BENTINCK
De bijna 10 miljoen zielen tellende
bevolking van Maleisië bestaat voor 42
percent uit Maleiers en andere autotoch-
tonen, 35 percent Chinezen en 23 percent
mensen die oorspronkelijk uit India, Pa
kistan en Ceylon zijn gekomen. De verre
van evenwichtige verhouding tussen ras
sensamenstelling en economisch leven
vindt de regering onaanvaardbaar. Dit zal,
zo is de redenatie, uiteindelijk slechts tot
een toespitsing van de animositeit tussen
Chinezen, Indiërs en Maleiers leiden.
De Vogels project valt onder de NUF
FIC, de Stichting der Nederlandse Univer-
siteiten en Hogescholen voor Internationa
le Samenwerking. Hij en zijn vrouw Ine
ke zijn vorig jaar september aangekomen
en hopen drie jaar te blijven. De Vogel
moet vrij vaak op expeditie om zoveel
mogelijk specimen van zaailingen te ver
zamelen.
De Vogel heeft gestudeerd onder prof,
dr. C.G.G.J. van Steenis. „Een uiterst be
langrijk en invloedrijk botanicus die
vooral op het gebied van de tropische
flora baanbrekend werk heeft verricht”,
zegt hij. „Van Steenis liep al enige tijd
met plannen om ergens in Azië, maar
liefst in deze plantentuin, wat intensiever
onderzoek te verrichten over zaden van
bomen zaailingen geheten. Zo’n onder
zoek is niet alleen interessant en noodza
kelijk u.wetenschappelijk oogpunt, maar
ook voor de bosbouw. De export van hout
is voor veel ontwikkelingslanden erg be
langrijk; in Inonesië komt de export van
hout na olie zelfs op de tweede plaats. Als
men serieus aan herbeplanting wil denken
Tot het complex van de plantentuin
behoort ook het zoölogisch museum. Het
bevat voornamelijk opgezette dieren in
glazen kasten en een veertig meter lang
geraamte van een in 1916 aangespoelde
walvis. De Vogel vertelt dat de hoorn van
de neushoorn al verscheidene malen is
gestolen, omdat er door sommige mensen
speciale krachten aan worden toegekend.
Na de eerste diefstallen kreeg het dier dan
ook een plastic neus. Voor de liefhebbers
is deze namaakneus blijkbaar even waar
devol, want ook deze is nu al enkele
malen ontvreemd. Men overweegt nu het
beest met een stalen neus uit te rusten.
Het museum bezit verder een bijzonde
re vlindercollectie, die voor een groot deel
van voor de oorlog dateert. Ook hier
hebben dieven al verscheidene malen
huisgehouden. De vlinders worden illegaal
en goedkoop aan bezoekers van de plan
tentuin te koop aangeboden.
Het is helaas niet het enige voorbeeld
van grote schade die wordt aangericht.
Het gebeurt ook dat verwanten van per
soneelsleden die in de tuin werken een
ring snijden in de bast van een boom. De
boom sterft dan en omdat het officieel is
toegestaan dood hout te sprokkelen, doet
er zich weer een gelegenheid voor om iets
bij te verdienen. Niettemin: de planten-
tuin is groot genoeg om deze tegenslagen
te verwerken. Het is nog steeds een genot
om er in rond te dwalen en zich te
verbazen over de enorme verscheidenheid
van de tropische flora.
Uit deze nieuwe parkeermeters, die
geplaatst zijn in de omgeving van de
Champs Elysées in Parijs, moet een
Het is zeker niet ondenkbaar dat een
aantal rijkere Chinezen naar het door
Chinezen gedomineerde Singapore zullen
uitwijken. Anderen zullen zich misschien
aansluiten bij de guerrilla in het noorden
van West-Maleisië (het schiereiland Ma-
lakka) en in Serawak (Oost-Maleisië). De
tendens is nu al enigszins waarneembaar.
Het is niet alleen de mogelijke reactie
Op deze laatste regel heeft de „Wet
aansprakelijkheidsverzekering motorrijtui
gen” (W.A..M) een uitzondering gemaakt.
Volgens deze wet mag een motorrijtuig
slechts aan het verkeer deelnemen, indien
de burgerrechtelijke aansprakelijkheid
van de eigenaar en de bestuurder van het
motorrijtuig door verzekering gedekt is.
De wet geeft aan de benadeelde een
eigen recht op schadevergoeding tegenover
de verzekeraar. De benadeelde kan dus
zowel van de aansprakelijke persoon als
van de verzekeraar schadevergoeding ei
sen. Indien de benadeelde in het strafpro
ces van de aansprakelijke persoon schade
vergoeding eist en zijn vordering beperkt
tot het wettelijk maximum, is deze beper
king niet van invloed op zijn vordering
tegen de verzekeraar.
Op de weekdagen kan men de tuin ook
per auto doorkruisen. De meeste bezoe
kers zullen dan het proeftuintje ergens
achteraf in dat immense park vermoede
lijk nauwelijks opmerken, of het moet
Zijn door de rossige baard van drs. Ed de
Vogel die samen met zijn Indonesische
collega wetenschappelijk werk verricht.
Door deze beperking verliest de bena
deelde alleen jegens de aansprakelijke
persoon zijn rechten op vergoeding van
het restant van zijn schade. Van de verze
keraar zal de benadeelde nog altijd in een
proces voor de burgerlijke rechter vergoe
ding kunnen eisen tot het volledige be
drag van de door hem geleden schade. Als
iemand door een auto-ongeval ernstig ge
wond is geraakt, kan zijn schade in de
tienduizenden guldens lopen. Wat voor zin
kan het dan nog hebben eerst voor de
strafrechter een bedrag van 200,- of
500,- te vorderen?
De Maleisische regering wil van deze
scène helemaal geen film maken, of het
«ou voor het historische archief moeten
zijn. Integendeel, ze wil een dergelijk
beeld voor eens en altijd uitbannen.
De manier die de regering onder lei
ding van premier Toean Abdoel Razak
heeft gekozen, is het scheppen van kansen
en mogelijkheden voor het Maleisische
bevolkingsdeel in de economische en in
dustriële sector. Het tweede vijfjarenplan
van Maleisië draagt het stempel van de
zogeheten Maleisisatie, die tot doel
heeft 30 percent van het industriële en
commerciële leven van het land in han
den van het Malelsisiche bevolkingsdeel te
brengen. Dat percentage is nu nog geen
anderhalf.
„De verzameling, beschrijving en bestu
dering van jonge kiemplanten leveren
vermoedelijk minstens zoveel gegevens op
voor systematiek en afstammingsleer als
de studie van oude planten. Er is met
name erg weinig bekend over de jonge
stadia van een boom. In hoeverre heeft
licht bij voorbeeld invloed op de groei en
de ontkieming van boomzaden? Als je uit
een bos bepaalde houtsoorten haalt, wat
hier met djatihout nogal eens gebeurt, is
het belangrijk te weten of langs natuur
lijke weg verjonging plaats vindt. Is die
er niet dan kun je er iets aan doen. Maar
dan moet je natuurlijk wel weten hoe je
moet kweken en uitpoten in het bos”, zo
vertelt De Vogel.
De benadeelde moet echter niet denken,
dat het enkele feit van de strafrechtelijke
veroordeling ten gevolge zal hebben, dat
de gestrafte automobilist nu ook veroor
deeld zal worden om de volledige schade
te vergoeden.
Nederlanders hebben in Maleisië een
belangrijk aandeel in de houtwinning en
-verwerking. De Anglo-American Corpora
tion, een volle dochter van de Deli Maat
schappij* is verreweg het grootste houtbe
drijf in het land. De heer Frans Kok is
manager van de AAC-fabrieken in Port
Swettenham (na Penang Maleisië’s tweede
haven) en Jurong in Singapore. Hij zegt:
„Hout is nog steeds een veelgevraagd
produkt, in het bijzonder op maat gezaagd
en geschaafd hout voor de bouw van
constructiewerken. In tegenstelling tot
bijvoorbeeld Indonesië staat de Ma
leisische regering niet toe dat er boom
stammen worden geëxporteerd. Alle hout
moet dus ter plaatse worden verwerkt.”
Op de vraag of men hier serieus werkt
aan herbeplanting, om ontbossing op grote
schaal te voorkomen, zegt Frans Kok: „De
verwachting was dat in gebieden waar
selectief was gekapt, dat wil zeggen dat
alles met een kleinere diameter dan 45
cm was blijven staan, na 30 cm weer
zover hersteld zou zijn, dat het zijn na
tuurlijke functie als watervasthouder
Later spreek ik met de Amerikaanse
botanicus Ben Stone, die doceert aan de
universiteit van Malaya, over mogelijke
gevaren voor het natuurlijk evenwicht,
die het kappen van bossen kan hebben.
Hij zegt: „Nu wordt ongeveer één procent
per jaar van Malesiië’s bosvoorraad omge,-
kapt en dat zal voorlopig wel zo blijven.
Op den duur zijn hier, net als op Java en
In de Filippijnen, waar de situatie vrij
hopeloos is* de gevaren voor een dergelij-
ki situatie zeker aanwezig.”
In Maleisië bestaat weinig corruptie
(ambtenaren worden redelijk betaald) en
er heerst een betrekkelijke politieke en
sociale rust, zodat het klimaat voor bui
tenlandse investeerders, waaraan grote
behoefte is, gunstig is. Een Nederlandse
zakenman: „In dit land kun je tenminste
normaal werken. Overal elders in
buurt is het een grote troep.”
burgerlijke rechter oordeelt geheel
zelfstandig over de vraag of en in hoe
verre de gestrafte automobilist schuld
heeft aan het ongeval. Het is namelijk
mogelijk dat de benadeelde zelf ook
schuld heeft, omdat hij te hard gereden
heeft of bij meer oplettendheid het onge
val had kunnen voorkomen.
De Vogels Indonesische medewerker
heeft middelbare school en landbouw
school. Hoewel aan de geestdrift van De
Vogels collega niet behoeft te worden
getwijfeld, is het een groot nadeel dat er
zo weinig financiële middelen beschikbaar
zijn, dat hij praktisch nooit Ed de Vogel
op zijn expeditie kan vergezellen. En het
zijn juist deze werktochten door het oer
woud, die niet alleen leerzaam zijn, maar
ook de banden tussen ontwikkelingshelper
en zijn medewerkers verstevigen. De Vo
gel zou het geld om zijn collega mee te
nemen er wel voor over hebben, maar dat
is volgens de NUFFIC-voorschriften ver
boden.
In dit geval zou het echter geen over-
Een automobilist die door een
verkeerslicht rijdt, pleegt een strafbaar
feit, dat hem voor de strafrechter kan
brengen. Als hij daarbij ook nog door een
aanrijding schade aan een ander heeft
toegebracht, zal hij die moeten vergoeden.
De benadeelde, zal als regel wachten op
de afloop van het proces. Vervolgens zal
hij, gewapend met het strafvonnis, de
door het rode licht gereden automobilist
laten dagvaarden voor de burgerlijke
rechter.
Of de ontwikkeling van Maleisië
deze wijze voort kan
hangt af van het succes van de regerings
politiek, die het economisch evenwicht
tussen de rassen wil herstellen.
iiillliiwiiyffiwjg
wSiiiaW
ifc
de voorruit
kaartje worden getrokken waarop
dan de aankomsttijd staat en hoe
lang geparkeerd mag worden. Het
-s
o
kaartje moei men achter
van de auto plaatsen.
