FEILLOZE SAMENWERKING IN DE PLOEG
PLAK
KUIPER GOUDEN
BRACHT HENNIE
Vertrekkende Barend Kops
immuum voor wielersport
„Ik
Kampioen na solo:
voelde me wel eenzaam”
Kuiper: „Nu
wachten op
Basketfinale:
Rusland-USA
fi’
contracten”
Doden konden niet
met champagne weggespoeld
Bewaking
voor
Oostduitse ploeg
Excuses Brundage
aan Afrikanen
Geen erewedstrijd
uit de computer
„Afschuwelijk gedoe”
VRIJDAG 8 SEPTEMBER
1972
23
(Van onze sportredactie)
Kees Priem aan hun land-
wonnen.
Geen verwijt
V erwarring
aal:
Uitgespeeld
Niet van boven
Want terwijl de andere concurrenten in de kopgroep nog dachten dat
Kuiper veel te vroeg alleen was ontsnapt en het nooit in eenzaamheid
tot aan de finish vol zou houden, joeg Maertens steeds uit de kopgroep
weg om de Nederlander te achterhalen. Priem voerde dan exact de op
iii
dracht van coach Joop Middelink uit: de koppositie van Kuiper bescher
men. En dus klitte hij keer op keer aan het wiel van Maertens, die steeds
maar weer naar de Goese renner schreeuwde: „Kom ook eens op kop.”
Maar Priem weigerde pertinent. De Zeeuw vertelde later: „Op het laatst
werd hij zo woedend op me, dat hij me plotseling in mijn gezicht sloeg.
Toen moest ik wel terugmeppen.” Juist op dat moment bereikte Fedor
den Hertog, die aanvankelijk de slag had gemist, na een eveneens impo
nerende solo over 25 km de kopgroep. De wereldberoemde Fedor, die onder
de Europese amateurs wel enig gezag heeft, zei later lachend: „Ik moest
gewoon als scheidsrechter optreden.”
MÜNCHEN. In een eenzaamheid, die hem werd benijd
door 162 kansloze concurrenten, is wielrenner Hennie Kuiper
uit Oldenzaal donderdagmiddag in het plaatsje Grünwald ten
zuiden van München naar het olympisch goud gereden in de
182,4 km lange wegwedstrijd. Veertig kilometer voor het einde
was de 23-jarige werktuigbouwkundige uit een 15 man sterke kopgroep
ontsnapt en ondanks de tegenaanvallen van vooral Belgische, Italiaanse en
Spaanse rivalen was hij ver buiten het bereik van de concurrentie ge
bleven. Zo veranderde Kuiper het brons, veroverd in de ploegentijdrit,
maar verloren door het dopingschandaal, in goud! Kuiper na zijn indruk
wekkende solo: „Je voelt je wel eenzaam op zo’n fiets.” Niet alleen dank
zij z’n eigen verbazingwekende conditie, maar ook dank zij de water
dichte rugdekking die Fedor den Hertog en
genoot gaven, kon Hennie Kuiper de geslaagde greep naar het goud doen.
Kees Priem moest daarvoor niet alleen een wielergevecht, maar op een
gegeven moment zelfs ook een vuistgevecht leveren: hij raakte op de
fiets slaags met Freddy Maertens, vorig jaar kampioen van België, die
In 1971 op hetzelfde parcours de pre-olympische wegwedstrijd had ge-
renner
MMMMIMM*MM* Ss*
ssi
Hennie Kuiper (194) op kop in het leidende groepje, met achter hem (v.l.n.r.) Huelamo (102, Spanje), de Zwitser Schmid,
Sefton (17, Australië), Sarabia (Mexico) en de Zwitser Sutter.
JOOP VAN DEN BERG
(Van onze sportredactie)
klassement
later was
Fedor den
(Van onze sportredactie)
o
ie.
we met z’n tweeën wel 100 meter voor de
groep uit, maar ik liet Moser toch al het
werk doen. Ik zei tegen hem: het belang
van een landgenoot weegt nu zwaarder
dan onze vriendschap”. De communicatie
tussen Fedor en de Italiaan kon inderdaad
zonder storingen verlopen, want Den Her
tog spreekt voortreffelijk Italiaans.
Hennie Kuiper kan er rustig de tijd voor nemen. Helemaal alleen legt h.j
laatste meters naar de eindstreep af.
onze sportredactie)
MÜNCHEN. Het was een
•vat triest gezicht. Terwijl de
slierten closetpapier, die als
feestvertoon voor Hennie Kui
per van het balkon afhingen,
bijna in het gezicht van Ba
rend Kops woeien, pakte de op dat mo
ment zeer eenzame worstelaar zijn koffer
op en vertrok. Willem Ruska, de judo-
kampioen. zag het en kwam naar Kops
toe om hem ten afscheid goede dag te
zeggen. Kops, die zijn kansen niet had
wilen verdedigen omdat hjj het tegenover
zijn vermoorde Israëlische vrienden niet
op kon brengen om de mat op te gaan.
De worstelaar had zijn olympische kos
tuum voor op de terugreis niet aan. Hij
voelde zich geen olympiër meer.
Luynenburg vond het ook een vreemde
zaak dat men zich in Nederland zo collec-
„Als president van het IOC betreur ik
elke verkeerde uitleg van mijn woorden
tijdens mijn toespraak. Het was geenszins
de bedoeling de Rhodesische kwestie, die
een zaak van zuiver sportieve aard was,
op èèn lijn te stellen met de over de hele
wereld veroordeelde terreurdaad”.
op
:ns
en
an
ite
D-
als
■ch
■n-
MÜNCHEN De erewedstrijd
tussen de Olympische hockey kampioen
en het wereldelftal, die zondag in Berlijn
zou worden gehouden, is afgelast in ver
band met de wijzigingen in het olympi
sche programma.
MÜNCHEN Avery Brundage, presi
dent van het IOC, heeft zijn excuses aan
de Raad voor de Sport in Afrika gemaakt
naar aanleiding van een beledigende op
merking in zijn rede tijdens de rouwbij-
eenkomst in het Olympisch Stadion.
Maar dezelfde Fedor werd even later
verwenst en vervloekt door een vriend.
Want het was uitgerekend de sterke Itali
aan Francesco Moser, die na Maertens
voortdurend probeerde de steeds groeiende
afstand tussen koploper en groep te over
bruggen. En nu moest Den Hertog deze
concurrent afstoppen. Fedor daarover: „Ik
ben in het voorjaar drie maanden in Italië
geweest en ik heb toen steeds bij de
familie Moser gelogeerd. Dan worden het
je vrienden”.
En verder: „Francesco zei maar steeds
dat ik ook eens op kop moest komen
rijden. Hij gilde tenslotte van woede te
gen me. Maar ik zei: sorry. Want in zo’n
geval moet je keihard zijn. Soms reden
De Sovjet-Unie, Europees kampioen en
tweemaal tweede in een olympisch toer
nooi, had heel wat meer moeite met de
sterke Cubanen. In de eerste helft zag het
er zelfs naar uit dat Cuba voor een
sensatie zou gaan zorgen. Met razendsnel
le aanvallen namen de Middenamerikanen
steeds weer een voorsprong.
Na 28-36 herstelden de Russen zich van
hun nerveuze start. Na een ruststand van
35-36 speelden zij in de tweede helft veel
geconcentreerder en zegevierden tenslotte
met zes punten verschil: 67-61. Beste
spelers in het Russische team waren Sjar-
moehamedov Paulauskoes en de gebroe
ders Belov. Bij Cuba imponeerde vooral
Pedro Chappe, die twintig punten (record)
•coorde.
MÜNCHEN. Zoals verwacht zullen
de teams van de Verenigde Staten en de
Sovjet-ünie zaterdagavond in de finale
van het basketbaltoernooi tegenover el
kaar staan. In de halve-finale plaatste de
Sovjet-Unie zich door een overwinning
(67-61) op Cuba en de Verenigde Staten
door een zege op Italië.
De verantwoordelijke dienst heeft ge
vraagd de verontschuldigingen daarvoor
te accepteren. „Het kon technisch niet
anders en het is geen gebrek aan pië
teit”.
Acht rondes van 22,8 km telde de race
en enkele kilometers na het ingaan van
de zevende ronde (me.t nog ruim 40 km
voor de boeg) streek Fedor op de kop
groep neer na in een solo een achterstand
(Van een speciale verslaggever)
MÜNCHEN Het IOC heeft met een
probleem gezeten. In de al gedrukte start-
lijsten stonden ook de namen van de
vermoorde Israëli’s nog vermeld. Voor de
door de computer elektronisch samenge
stelde uitslagenlijsten was er geen andere
mogelijkheid om die te vervaardigen dan
de namen van de Israëli’s te noteren met
de opmerking „niet aanwezig”.
Kuiper wist tijdens de persconferentie
nog te melden dat de eerste ronde met de
163 deelnemers „levensgevaarlijk” was ge
weest: „Ik kwam twee keer te vallen en
werd twee keer in de berm gereden”.
Maar de zwakken bleven spoedig achter:
na één ronde kwamen er renners uit
Malawi en Jamaica en andere verre stre
ken al met tien minuten (of meer) achter
stand door.
Vanaf dat moment gingen de Nederlan
ders inderdaad in een voortreffelijk ploeg-
verband samenwerken. Kuiper vertelde
later: „De afspraak was niet af te wach
ten, maar zeer aanvallend te rijden. Eerst
zonder kopman. Maar zodra er een Neder
lander alleen weg zou zijn, zouden de
anderen hem beschermen. Dat is voortref
felijk gebeurd. Ik heb veel aan de ande
ren te danken”.
9^
(Duitsland), Kuiper en Priem. Moser (Ita
lië), Bidole (Nieuw-Zeeland), Sarabia
(Mexico) en de Zwitsers Schmid en Sut
ter. Achter dit esquadron vormde zich
later een jachtgroep met de vierde Neder
lander: Piet van Katwijk. Die groep, uit
gedund tot zeven man, bereikte vlak voor
het einde de groep van Priem en Den
Hertog nog. En zo kon het gebeuren dat
Van Katwijk (11de) nog net voor Priem
(12de) de tweede Nederlander werd. Fedor
werd 25ste.
Moser en
i we zo 1
had hij geen
van 1.30 minuut te hebben overbrugd.
Maar net voor Fedor aansluiting kreeg,
sprong Kuiper weg. Bij de concurrentie
was er onmiddellijk verwarring. Fedor
daarover: „Die Belg Maertens vroeg me
stomverbaasd: ben je er alleen bij geko
men?” Door die verbazing lag het tempo
even stil en groeide de voorsprong van
Kuiper razendsnel.
had hem plezier gedaan dat hij er toch
maar weer in geslaagd was voor een
gouden medaille te zorgen: „Een topspor
ter hoort onder alle omstandigheden top
sport te kunnen leveren”.
En na de prestatie de ontspanning. Na
dat de gulden Kuiper, die aanvankelijk
door chef de mission Leeuwenhoek over
het hoofd was gezien, omdat hij niet in
het oranje liep en Den Hertog en Priem
wel, wat gezwommen en gegeten had, was
er de toast van het NOC en het afscheids
feestje van de jongens onder elkaar. Mid-
delink: „We hebben zo’n tien weken bij
elkaar gezeten”.
Even verderop wilde ook Roel Luynen
burg, de bronzen medaillewinnaar bij het
roeien dat wel staven, maar dan over het
web, waarin naar zijn mening de olympi
sche deelnemers terecht gekomen waren
na de moordpartij: Het web van de publi-
citeitsmacht. waardoor het voor ieder in
dividu in de Nederlandse ploeg onmoge
lijk geworden was zijn eigen mening naar
buiten te dragen en daar naar te hande
len.
Luynenburg: „Je kunt ten opzichte van
de anderen, die wel blijven, gewoon niet
weggaan. Ik was het gisteravond van
plan, maar ik heb erover nagedacht. Ik
had gemakkelijk kunnen vertrekken,
want ik ben tenslotte uitgeroeid. Iemand,
die er een andere mening over de moord
en de Olympische Spelen op na houdt
(dus bijvoorbeeld als hij zegt: ik heb er
niets mee te maken), kan die mening
onder druk van de publiciteitsmedia niet
naar buiten brengen. Zo wordt het voor
de blijvers én de vertrekkers een moeilij
ke zaak. Ik heb maar besloten om te
blijven, hoewel ik veel liever, net zoals de
meesten van ons roeiers, na die rouw-
plechtigheid meteen naar huis had willen
gaan”.
De eavaren wielercoach had dat bij de
wielermannen uitgespeeld, toen hij ze
mentaal aan het bewerken was geweest
voor de start van de wegkoers. En het
In ieder geval was iedereen het er wel
over eens dat de Nederlandse regering
het parlement, die zich nooit wat
sport gelegen laten liggen,
Aan de andere kant van het olympische
dorp waren er geen discussies. Daar lagen
stil bloemen bij een flat.
Boven zijn hoofd in de Nederlandse
flat stond de champagne klaar om Kui
pers gouden plak te vieren. Champagne
van de wielerunie en ook nog champagne
van het NOC. Wielercoach Joop Midde
link had geen erg in de vertrekkende
Kops. Hij zat vergenoegd, in hagelnieuw
oranje-jack, te genieten van de triomf van
Kuiper, die gebouwd was op de afschuw
van het geschrijf in de Nederlandse kran
ten over de dopingaffaire van Van den
Hoek en ook en dat kwam met een
brede glimlach over „op dat afschuwe
lijke gedoe van de avond tevoren”.
Middelink doelde op het besluit van
enkele atleten om in verband met de
moord op de Israëli’s te vertrekken en de
sport de sport te laten en vooral de
daarmee samenhangende discussies tussen
spelers, officials en journalisten in de
openlucht. Dat had Middelink grotelijks
geërgerd.
Coach Middelink was echter nauwelijks
een verwijt te maken: hij was na de
doorstane spanning tijdens de solo van
Kuiper zo geëmotioneerd geraakt toen het
goud eenmaal veroverd was, dat hij minu
ten lang huilde als een kind. Zelfs tijdens
de persconferentie, waaraan iedere goud-
winnaar zich moet onderwerpen, sprongen
Middelink voortdurend de tranen in de
ogen: „Zo heeft nog nooit een Nederland
se ploeg samengewerkt. Maandenlang
hebben we aan deze eenheid gewerkt.
Altijd zijn we samen geweest. Dan doet
het je wat dit te beleven”.
Sinds basketbal 36 jaar geleden op het
programma werd geplaatst, heeft de Vere
nigde Staten steeds de gouden medaille
gewonnen. De Amerikanen hebben zich
tegen Italië geen moment echt behoeven
in te spannen. Bij rust was de stand 33-
16, welke voorsprong door „de beste ama
teurs ter wereld” in de tweede helft
moeiteloos werd uitgebouwd. Met de eind
stand van 68-38 mochten de Italianen nog
tevreden zijn. De experts hadden ver
wacht dat de Amerikanen in deze wed
strijd meer dan honderd punten zouden
scoren.
en
aan
sport gelegen laten liggen, geen recht
hadden om nu ineens over dit soort zaken
mee te praten. „Maar ja”, aldus Luynen
burg en roei-official De Jong, „de verkie
zingen zijn dichtbij”.
Dank zij een uitstekende samenwer
king in de Nederlandse ploeg kon het
goud dan ook veroverd worden. Die sa
menwerking was opvallend, want vroeger
sneuvelden de Nederlanders In de strijd
om de wereld- of olympische titel vrijwel
altijd door onderlinge rivaliteit. Nederland
kon samenwerken, omdat alleen het
Oranje-team en Zwitserland twee man in
de kopgroep hadden. De twee Zwitsers
(Schmid en Sutter) reden echter te zwak
om zelf in de aanval te kunnen gaan en
bovendien kregen de twee Nederlanders
(Kuiper en Priem) op een schitterend mo
ment versterking van Fedor den Her
tog.
(Van onze sportredactie)
MÜNCHEN De Oostduitse regering
heeft het organisatie-comité van de spelen
verzocht zijn olympische ploeg politiebe
waking te geven. De Oostduitsers hebben
niet gezegd waarom ze speciaal beschermd
moeten worden. Er schijnen wel bedrei
gingen binnengekomen te zijn.
Maar een half uur later was Priem
woedend: „Het is nu toch wel schunnig
dat niemand naar Fedor en mij toekomt
om ons te bedanken. Middelink heeft ons
nog niet zien staan. Chef d’equipe Arie
van Vliet denkt niet aan ons. Niemand.
Als Fedor en ik waren gaan fietsen in die
kopgroep met Maertens, Moser en de
Spanjaard Huelamo waren we zo naar
Kuiper toegevlogen. Dan
schijn van kans gehad. Hij heeft het aan
ons te danken. Maar een bedankje van de
leiding krijg je niet. Het is schunnig”.
In de vierde ronde (na ongeveer 70 km)
ontstond de 15 man sterke kopgroep: Sef
ton (Australië), Maertens (België), Morales
(Columbia), Arencibia (Cuba), Huelamo
(Spanje), Bayton (Engeland), Tischer
(Van onze sportredactie)
MÜNCHEN Goudwinnaar Hennie
Kuiper aarzelt nu geen moment meer:
per 1 januari 1973 wordt hij beroeps
renner. Als olympisch winnaar heeft
hij de plicht gedurende, het gehele
olympische jaar 1972 nog amateur te
blijven, „maar daarna ga ik onmiddel-
lijk over naar de profs”.
Kuiper ziet daarmee zijn uitgestip
peld toekomstplan precies werkelijk
heid worden: „Al vijf jaar rijd ik bij
de amateurs, maar ik heb altijd ge
dacht: als 23-jarige moet ik naar de
profs kunnen overstappen, want daar
na wordt het te Iaat. En dat lukt nu
dus”.
De renner uit Oldenzaal is ervan
overtuigd dat hij met zijn olympische
titel wel een goed contract aangeboden
krijgt. Bovendien maakte hij dit jaar
al naam door de Ronde van Engeland
(de Milkrace) te winnen en tweede te
worden in de Ronde van Oost-Duits-
land.
Direct na zijn zege bij München
werd Hennie Kuiper hartstochtelijk
omhelsd door zijn 23-jarige vrouw Ine
Kuiper-Nolten, evenals haar man gebo
ren en getogen in Denekamp. Sinds 28
juni dit jaar zijn ze getrouwd en wo
nen ze in Oldenzaal. Wegcoach Midde
link: „Juist na zijn huwelijk is Kuiper
nog sterker gaan rijden. Hij is een van
de weinige Nederlandse amateurs die
ik inderdaad rijp acht om over te gaan
naar de profs”.
Op het parcours bij Grunwald waren
ook aanwezig ploegleider Piet Liebregts
en directeur De Vries van Frisol, die
reeds een amateurploeg (met onder
meer Priem en Den Hertog) heeft en
die per 1 januari met een prof ploeg wil
beginnen. Frisol wil met name Den
Hertog, Priem en Kuiper in deze prof-
ploeg. Vanzelfsprekend heeft Kuiper
tegen Frisol nog geen „ja” gezegd. Kui
per: „Ik wacht het beste contract af.
Dan pas ga ik over”.
tief opgewonden had over het besluit van
het NOC om door te gaan. „Ik vind het
een goed besluit, omdat iedereen de vrij
heid had zich terug te trekken. Het moet
van de mensen zelf uitgaan. Zoiets moet
je niet van boven af decreteren. Het IOC
heeft wel gezegd: we gaan door met de
Spelen, maar als iedere deelnemer had
gezegd: dat kan wel zijn, maar wij doen
dat niet, dan was het afgelopen geweest”.
En peinzend: „Een interessante zaak om
eens uit te zoeken is, waarom Nederland
altijd zo voorop loopt met dit soort din
gen”.
Laconiek liet Priem direct na de wed
strijd weten: „Ook in de Ronde van Enge
land had Kuiper veel aan mij te danken.
In de laatste etappe stond Duchemin nog
aan de leiding, maar ik heb er toen voor
gezorgd dat Kuiper in de laatste rit twee
de werd. Door de bonificatie won hij toen
de Ronde van Engeland. Zelf had ik die
laatste rit makkelijk kunnen winnen en
dan was ik in plaats van vijfde in het
algemeen klassement tweede gewor
den”.
