Feiten over de SIRE
Veel te veel kinderen krijgen straks
geen
Amsterdam telt duizenden illegale vreemdelingen
leven5’*
B;
r
Campagne van de SIRE: doorgeven van deskundig heid
U
n
17
o 9 im
W
Erbij
Vervolg van pagina 1 Erbij
Rolling Stones
zijn. Een campagne van de SIRE, de Stichting Ideële Reclame, op het
doen”.
aan
Ruggesteun
Lang en duur
Vooronderzoek
Ook weigeringen
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG „Veel te veel kinderen krijgen straks geen leven. Ge
boortenbeperking is noodzaak”. Advertenties met deze slagzin in vette,
zwarte letters beginnen nu paginagroot, of wat kleiner, in de Neder
landse pers te verschijnen. Zij zullen overigens niet in alle bladen te lezen
gebied van milieuproblematiek, die ongeveer een jaar zal „lopen”. Doel:
„Het Nederlandse volk te confronteren met een groot vraagstuk, waar
wel een oplossing voor is. Als we er zelf maar eens wat
Enorme problemen
Ifer
POLICE
ALIENS'OFFICE
POLITIE
VREEMOELINGENOIENST
I POLICE
SECTION OES ETRANGERS
fis
SKiS
-
.:aW|
IG.
PROJECTLEIDER J. OOMS
eentje buigt zich voorover en ontwaart
links en rechts van de koekoek twee
mannen, die op de dakgoot staan.
Ook zij mogen mee.
23.30 uur. Op de poliüeradio is de stem
van „Marietje” (iedereen kent haar)
vervangen door het basgeluid van
heer Bommel. Hij adviseert een jon-
iar
?er
iet
en
iet
ms
tte
lit
•en
ten
an
an
:al
ns
li
en
je
uk
Ide
in
ik-
de
tiet
ijk
>ok
an,
lat
ng-
eel
jen
)at
ns,
en.
lil-
f u
die
is,
es
at
te
u-
en
ir-
an
al
20
o-
ht
al
ne
lie
en
te
iw
op
n-
is
rif>
re
te
er
ar
en,
jk
Het klinkt allemaal eenvoudig en het
ziet er ook eenvoudig uit. Een grote
foto met een of meer kinderen, wat
grote koppen erbij en een paar alinea’s
tekst. Maar het heeft lang geduurd
voordat deze opzet duidelijk werd en
als het allemaal in geld moest worden
uitgedrukt, is er sprake van een van de
duurste campagnes die men zich den
ken kan. Dat vertelt de heer Ooms (51
jaar en bewust kinderloos). Hij kan dat
weten als directielid van McCann-
Erickson, een van de grote internati
onale reclamebureaus, met 70 mensen
in de Nederlandse vestiging.
McCann-Erickson kreeg in april 1071
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De Stichting Ideële Reclame (SIRE) werd 30 augustus 1967
opgericht. Doel: „Bevordering van het algemeen belang, door de kennis
en de middelen van de Nederlandse reclamewereld in al haar geledingen
belangeloos in dienst te stellen van de hele Nederlandse bevolking, als
mede het bedrijven van public relations voor de Nederlandse reclame
wereld in de ruimste zin van het woord”.
kingsgroei, die wordt beschouwd als de
bron van alle milieu-ellende. „Een wat
genegeerd onderwerp, maar toch een
hoofdoorzaak”, zegt de heer Ooms.
Bij McCann is al veel positieve
waardering gekomen voor de campag
ne. Ook negatieve? Reclameman Ooms
De groep McCann-medewerkers be
gon opnieuw met de studie. Het terrein
van het vraagstuk beperking bevol
kingsgroei werd nauwgezet verkend.
Geconstateerd werd dat in ons land
(met het hoogste geboortecijfer van
West-Europa, op Ierland na) de ge
boortenbeperking vooral het laatste
jaar hoe langer hoe meer in de aan
dacht is gekomen. De reclamemensen
stelden het SIRE-bestuur uiteindelijk
voor deskundigen te vragen voor de uit
te dragen boodschap te zorgen. De
SIRE moest niet de indruk wekken te
willen bevoogden, een eigen standpunt
te willen uitdragen.
„Natuurlijk realiseerden we ons wel
dat er kritiek zou komen”, zegt de heer
Ooms. „Maar op dat moment, het was
september 1971, kregen we een belang
rijke steun in de rug.Uit een enquête
van het NIPO (Ned. Instituut voor de
Publieke Opinie) bleek namelijk dat 77
percent van de ondervraagden maatre
gelen tegen overbevolking wenst. Ge
boortenbeperking werd als belangrijk
ste maatregel gezien. Het probleem
bleek ook in confessionele kring sterk
te leven”.
geen spoor van enige opwinding.
Jonge Egyptenaren hebben in hun
visum geknoeid. Van de drie (maart)
is een vijf gemaakt en daarna een
acht. De paspoorten worden jngeno-
men en zij krijgen te horen, dat zij
de volgende ochtend met vliegticket
op de VD-stoep moeten staan. Boven
is het van hetzelfde laken een pak.
Een deur blijft gesloten, maar daar
ligt zegt een oudere man een
jongen, die onlangs zijn arm heeft
verloren. Akkoord, roept De Gooyer,
blijf maar slapen.
Het grootmoedige gebaar wordt niet
begrepen, want even later verschijnt
er toch een Marokkaan op de drem-
Het bestuur wordt gevormd door
mensen uit de reclamewereld. De
stichting heeft een raad van ad
vies, waarin prominente persoon
lijkheden uit velerlei kring zitten
onder voorzitterschap van mr. M.
Vrolijk, commissaris der Konin
gin in Zuid-Holland.
De campagne geboortebeperking
is de tiende in de reeks, die al
vóór de officiële oprichting start
te en waarmee de SIRE langza
merhand grote bekendheid kreeg.
Een van de meest tot de verbeel
ding sprekende acties was die
voor 65-plussers, waarvan zeker
de tekst „Ik ben je opa niet. Geef
me wat om handen!” in ieders
herinnering is blijven hangen.
Mede als gevolg van dit SIRE-
initiatief in 1970 is de aandacht
voor bejaarden en hun arbeids
mogelijkheden aanmerkelijk toe
genomen. Algemeen bekend is het
65-plus-vignet, dat toen werd in
gevoerd.
De SIRE draait dank zij belangelo
ze medewerking. Eigen fondsen
heeft zij zo goed als niet. Van
daar dat, nu het secretariaat moet
De toestanden in een „pakhuis" in
het centrum, waarin ruim honderd
buitenlandse werknemers zijn
samengeperst, hebben met wonen
al nauwelijks meer Iets te maken.
Van de slaapvertrekken mocht van
de bewoners geen foto worden ge
nomen, omdat zjj zich er zelf over
schamen.
baar”. Ieder kind moet een gewenst
kind zijn, meent prof. dr. C. J. B. J.
Trimbos, hoogleraar preventieve en so
ciale psychiatrie, overbevolking is onze
grootste dreiging.
„Laten we beginnen met kleine ge
zinnen als een noodzaak te zien. Mis
schien, heel misschien dat we dan ooit
uit de problemen komen”. Twee zinnen
uit de tekst van prof. dr. J. A. C. de
Kock van Leeuwen, directeur van het
Instituut voor Preventieve Geneeskun
de TNO. En prof. dr. P. Muntendam,
oud-directeur-generaal van de volksge
zondheid, oud-hoogleraar in de sociale
geneeskunde en nu voorzitter van de
staatscommissie bevolkingsvraagstuk,
stelt dat de plichten van de ouders de
grondslag vormen voor de rechten van
de mens.
De mens heeft niet alleen recht op
leven, maar ook op gezondheid en
welzijn. Dat betekent ook geestelijk
welbevinden, waarvoor de gezondheid
van het leefmilieu voorwaarde is.
Ruimte, rust en reinheid bepalen het
leefklimaat, toenemende bevolkings
dichtheid werkt verstorend. „Plicht van
de ouders is het daarom door geboor
tenbeperking mee te werken aan het
afremmen van de bevolkingsgroei en
daarmee aan het scheppen van mense
lijke rechten voor de komende genera
tie”, aldus de tekst van prof. Munten
dam.
Zo formuleert het de heer J. Ooms,
die als projectleider fugeerde voor
deze campagne. Tientallen mensen
werkten hier ongeveer 15 maanden
aan, voordat de „boodschap” op het
lezerspubliek werd losgelaten. Het
woord boodschap hoort bij reclame.
Maar het is ditmaal niet de boodschap
van de SIRE zelf. Dat zou te veel
lijken op bevaderen en dat „valt” niet
best. Daarom zijn de reclamemensen
nu uitsluitend doorgevers van deskun
digheid. De meningen, die in deze ad
vertenties worden geuit, zijn die van
van vooraanstaanden in onze samenle
ving.
Zeven prominenten uit allerlei kringen
traden als tekstschrijvers op, wel een
unicum en zeker in deze campagnes,
die het algemeen belang moeten die
nen. Thema van hun boodschap: het
bevolkingsvraagstuk is een van de
meest klemmende verschijnselen, die
het voortbestaan van de mensheid be
dreigen. Regeling is nodig, opdat ko
mende generaties ook nog menswaar
dig kunnen bestaan. Zie een klein ge
zin als noodzaak. Wees u bewust van
wat u doet. Sommigen noemen het
getal van twee kinderen als grens om
een bevolkingsevenwicht te krijgen.
Dat doet bijvoorbeel mevrouw Paula
Wassen-Van Schaveren, Eerste-Kamer-
lid voor D’66. En prof. dr. A. A. Has
pels, hoogleraar verloskunde en gy
naecologie, bekend door zijn assistentie
bij bevallingen in het Oranjehuis. Ger
da Brautigam, Tweede-Kamerlid
PvdA, herinnert eraan dat grote gezin
nen dolgezellig kunnen zijn, maar dat
de ouders van vroeger niet wisten wat
we nu weten. „Te veel mensen bete-
tekent uitputting, vernieling van de
aarde”.
men dat zulke dingen aan de orde
moeten worden gesteld, maar persoon
lijk probeert men het met allerlei
argumenten van zich af te zetten. Men
zoekt en vindt vluchtwegen”. Het laat
ste stadium was, met de groep bereid
gevonden deskundigen, de teksten op te
stellen. Dit leverde geen problemen op.
„Wij vonden daar een goede open
deur”, merkt de heer Ooms op, „er is
prettig samengewerkt”.
De fotografen Rob van Booren en
Philip Mechanicus hadden inmiddels
voor een serie pakkende platen met
kinderen als hoofdpersonen gezorgd,
waarmee aan de boodschap in beeld
kracht wordt bijgezet. Zodat eind juli
de campagne kon worden gepresen
teerd. „Als een bijdrage naast het vele
dat op dit gebied al gebeurt”, zegt de
heer Ooms. „Maar dan op een geheel
andere manier, niet om te schokken,
wel om te overtuigen”.
De hoogleraar in de christelijke ethiek
prof. dr. P. J. Roscam Abbing zegt ook
als christen vroeger achter grote gezin
nen te hebben gestaan. „Maar nu lopen
we daarmee vast”, voegt hij eraan toe.
„Wie nog een groot gezin gaat vormen
maakt gigantische problemen onoplos-
De ontwerpers kregen de indruk dat
hun ideeën wel zouden aanslaan. Voor
alle zekerheid begaven zij zich echter
ook nog eerst op de weg van het
vooronderzoek. In reclametermen ge
zegd „Pretest”, een normale procedure
als het om het lanceren van een cam
pagne voor een artikel gaat. De uitslag
van dit marktonderzoek was positief.
Het aan de orde stellen van dit pro
bleem werd nuttig evonden. Groten
deels waren de ondervraagden het eens
met de manier waarop, zo bleek.
Een conclusie uit het marktonder-
zoeksrapport: „Sociaal gezien vindt
0.30 uur. Terug op het hoofdbureau met
op de monitor de beelden van het
cellenblok. Iemand vertelt dat hij
laatst een vreemd geval had. „Een
Japans meisje van zestien. Helemaal
maf. Toen we haar wilden ondervra
gen, kleedde zij zich uit en toen we
vroegen in welk hotel ze woonde,
schreef ze op een briefje: Rolling
Stones.”
De man bij de telefoon bezweert dat
hij geen nieuwe celklanten meer kan
hebben. „De hele stad zit vannacht
vol.” Op de terugweg naar Haarlem
pikt uw verslaggever een lifter op.
Het blijkt een Marokkaan te zijn.
ge collega, die een vechtpartij moet
oplossen. „Pas op. Het is een vent
van 192 kilo en hij slaat je helemaal
duf”. De Gooyer vraagt de centrale
waar hij de arrestanten kan „stal
len”. Zij worden verdeeld over twee
bureaus.
Wij rijden naar het Leidseplein, waar
op het bureau al een comité van
ontvangst klaar staat. Uit de voering
van een jas komt bij het fouilleren
740 gulden te voorschijn. De wacht
commandant tegen het slachtoffer:
„Als ze je jassie pikken, ben je het
toch ook wijt.” Uw verslaggever, die
nu niet meer voor een criminele
maar voor een „stille” wordt aange
zien, wordt gevraagd: „Zeg chef, wil’
je ook een bakk’”’”
het verzoek van de SIRE een campag
ne te ontwikkelen met als onderwerp
milieuhygiëne. De Nederlanders moest
hiermee duidelijk worden gemaakt hoe
men zelf tot schonere lucht, zuiver
water en een gezondere bodem zou
kunnen bijdragen. Een speciale ploeg
ging studeren op het milieu. De recla
memensen oriënteerden zich breed: bij
actiegroepen, bij de Raad voor de Mi
lieudefensie, de Stichting Aarde, bij
Jan van Hillo van de NCRV, die zijn
tv-documentaires „We stinken erin”
vertoonde.
De reclamemensen kwamen tot de
conclusie dat het onderwerp te veel
omvattend en te gecompliceerd was
voor een advertentiecampagne. Ook be
stond het gevaar dat de SIRE allerlei
bestaande activiteiten zou gaan double
ren. Men besloot de campagne daarom
op één faceit te richten. Op de bevol-
pel. Hij is nog wel in het gelukkige
bezit van twee armen en in bed ligt
een kennis, waaraan ook al niets
mankeert. Dat wekt argwaan, wat
ook gegrond blijkt te zijn. De gast
mag zich aankleden.
Op vier hoog lopen twee rechercheurs
dwars door drie gesloten deuren. Ze
treffen er koffers aan met gestolen
kleding. De prijskaartjes hangen er
nog aan. Het raam staat open en
vertelt dat niet alle dagbladen de cam
pagne zullen plaatsen. De Tijd bijvoor
beeld weigert, omdat deze advertenties
naar de mening van de hoofdredactie
te ongenuanceerd zijn en te dwingend.
In de conclusie dat ouders met meer
dan twee kinderen bezig zijn iets on
verantwoordelijks te doen, schuilt een
nieuw taboe. Wel heeft dit dagblad
uitvoerig aandacht besteed aan de be
doelingen van SIRE, die het respec
teert. Maar De Tijd doet niet mee,
omdat deze krant het niet met de
methode eens is.
Verder neemt men bij SIRE aan dat
De Telegraaf de advertenties niet zal
plaatsen. Deze krant trok de campagne
enigszins in het belachelijke door aan
de prominente tekstschrijvers te vra
gen naar hun kindertal en dit in
verband te brengen met hun standpunt
over geboortenbeperking. De Telegraaf
heeft het campagnemateriaal niet aan
gevraagd. Een grote groep dagbladen
deed dit reeds wel. Ten slotte is er een
krant die nog nooit heeft meegedaan,
omdat de leiding het niet eens is met
het streven van de SIRE. Die krant is
de Gooi- en Eemlander in Hilversum.
worden uitgebreid een beroep Is
gedaan op steun uit eigen (recla
me) kring. De bladen, die mee
werken, een campagne „adopte
ren” en tot plaatsing van de ad
vertenties overgaan, rekenen
daarvoor geen prijs.
De ervaring is dat bijna alle dag
bladen inderdaad meedoen. Maar
ook familie-, dames-, radio-, vak-
en nieuwsbladen en andere tijd
schriften. Dat vertelt ons me
vrouw Louise Wessing- Janssens,
secretaresse van de SIRE.
Vijf jaar lang reclame zonder
commercieel doel. In die periode
werd voor vele miljoenen „omge
zet” en dat alles gratis. De kosten
voor het maken van de campag
nes zijn niet berekend en dus niet
aan SIRE bekend. Wel is bekend
wat de advertentieplaatsingen
zouden hebben moeten kosten als
zij wel in rekening waren ge
bracht. Dat komt tot en met 1970
neer op ongeveer twee miljoen
gulden. Cijfers over de campagne
geboortebeperking, die nog maar
nauwelijks is begonnen en waar
over bijgaand verhaal handelt,
zijn nog niet bekend.
OFFICE - HOURS
ÖUVERÏ
’-«WK
«JEGPEW
fa Witó
I#
’A'.'
B
