MINISTER BOERSMA:
r
Matigingseffect in
1973
Sociaal contract van inkomensbeleid
r
Matiging kan loonsomstijging tot 9
en
prijsstijging tot 5
percent beperken
AOW EN AWW
4 PERCENT
HOGER
PER HOEVEELHEID
STRAKS WETTELIJK
Afremming
van kosten
ziekenhuizen
Uitgaven overschrijden 40 miljard
„GEEN BEGROTING OM FEEST TE VIEREN”
p
recreatieve
functie
L
Binnenvisserij
steeds meer
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1972
14
D
RECHTVAARDIG
■V
DE INFLATIE HIER EN ELDERS
(Van onze redactie economie)
350
400
D!
14874
1
aai
wa
kir
aai
val
nat
rijl
de:
ric
dig
332
DE INKOMSTEN EN UITGAVEN VAN DE STAAT
14,8 percent
723
Zwaardere lasten
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Als de inflatie ongehinderd doorgaat verwacht het Cen
traal Plan Bureau in 1973 een stijging van de loonsom per werknemer in
bedrijven met 13 percent en een stijging van het prijspeil van de particu
liere consumptie met 7 percent. Het beleid van de overheid is er op ge
richt deze percentages tot respectievelijk 9 en 5 terug te brengen. Daarom
rekent minister Boersma van Sociale Zaken het totstandkomen van af
spraken met de sociale partners tot de meest dringende zaken. Hij
denkt hierbij met name aan concrete en bindende afspraken over lonen en
prijzen en werkgelegenheid. De winsten, zo staat ook in de macro-econo-
mische verkenning, zullen per eenheid produkt niet mogen stijgen en er
zal maar een beperkte doorberekening van kosten in de prijzen mogen zijn.
DEN HAAG „Dit is geen begro
ting om van feest te vieren. Daar zijn
de omstandigheden niet naar. Ik hoop
dat iedereen dat begrijpt”. Dat zei de
minister van Financiën, mr. R. J. Ne
lissen, tijdens een persconferentie ter
karakterisering van de rij ksbegroting
voor 1973, de miljoenennota. Minister
Nelissen is er bij de opstelling van de
rijksbegroting van uitgegaan dat er
voor 1973 een sociaal contract tot
stand komt. Dat betekent, dat de stij
ging van het nationaal inkomen in
1973 vrijwel volledig ten goede zal
komen aan de collectieve sector. De
sociale partners zouden het erover
eens moeten worden, dat vrijwel
geen sprake zou zijn van reële wel-
vaartsverbetering voor de actieve be
roepsbevolking.
Meer werk
EN
POLITIE
wèl matiging
géén matiging
4
(Van onze redactie economie)
(Van onze Haagse redactie)
MINISTER BOERSMA
(Van onze redactie economie)
(Van onze Haagse redactie)
DITIS 43 MILJARD GULDEN
BELASTINGPLAN 1973
1974
1973
40
her bedrog tetellen
180
90
500
50
725
280
1000
60
200
10
80
1280
Totaal in directe en indirecte sfeer
IN MILJOEN GULDEN (ind.oanv. posteneic)
RENTE
'9
101
1364
1638
BESTUUR
5465
1117
1800
2715
f
Volgend jaar zal de economie nog ster
ker opleven dan dit jaar, ook al door
invloeden van buitenaf. Er is dan meer
ruimte om te matigen, omdat men dan in
Op korte termijn worden wetsontwer
pen ingediend inzake een nieuwe regeling
De subsidie aan particuliere organisaties
op het gebied van exportbevordering zal
worden verminderd. Gezien de financiële
omstandigheden is er geen aanleiding het
dienstenpakket van die Instellingen (mis
sies, beurzen, tentoonstellingen e.d.) te
blijven steunen. Het gaat om de Centrale
Kamer van Handelsbevordering, de met
haar samenwerkende instituten en de Ne-
VOLKS-
HUIS-
VESTING
3970
_r=--- ElkeNederlonder
dens is hef een lengte kan er ca.3314 gul-
ONTVANGST
DOMEINEN
UITGAVE!
43.081
INKOMST
40.115
Bevriezing van de kinderbijslag van
het eerste en tweede kind. De vrijkomen
de middelen van de bevriezing van de
kinderbijslag van het eerste kind worden
gebruikt voor de nog tot stand te brengen
wettelijke regeling voor aanvullende pen
sioenen, overeenkomstig het voorstel van
de Stichting van de Arbeid.
Niveaus
geregistreerde arbeidsreserve (1000-tallen)
lopende rekening betalingsbalans (mid gld)
arbeidsinkomensquote
nationale besparingen
40
5
Invoering van een beperkt gedifferen
tieerd eigen risico in de ziekenfondsverze
kering. Een voorstel hierover is aan de
betrokken adviesorganen voorgelegd.
thans gedacht aan een voorziening van de
zelfstandige beroepsbevolking naast de al
bestaande arbeidsongeschiktheidsverzeke
ring (WAO) voor werknemers.
KOSTPRIJS-
VERHOGENDE
BELASTINGEN
DIV.
2154
95 a 105
1,9
78,5
19,5
100 a 110
1,2
80
19
ONTL-.
AFLOSSII
enBELEL
GELDEN
1162
VERKEER
en
«ATERST.
4123
Mutaties (in%)
loonsom per werknemer
consumptieprijspeil
volume materiële overheidsbestedingen
volume woningbouw
volume uit voer
volume produktie van bedrijven
I
Jaa
reg
de
ste
Hel
>1
toe
wij
bij
cul
in
vai
I
we
vo<
hei
stil
del
ge<
in
mi
SOC.
VOORZ.
6338
13
7
4,5
—1,5
10
4,5
o»
IELEGOE RADIO-enTV-
RECLAME
NAT.
SCHULD
9
5
6
1
11,5
5
In dit verband meldt de bewindsman
ook de verdere afremming van bouwacti
viteiten in de gezondheidszorg. In beginsel
staat daarbij de nieuwe wet ziekenhuis
voorzieningen ten dienste als middel om
de investeringsactiviteiten op korte ter
mijn af te remmen. De afgelopen jaren
steeg de bouw van ziekenhuizen en derge
lijke zeer sterk. Dat blijkt bijvoorbeeld
door vergelijking der financieringscijfers
van de bouwproduktie: in 1966 225 mil
joen, in 1971 700 miljoen.
De exploitaitelasten, die uit de bouw
voortvloeien, beïnvloeden het peil van de
verpleegtarieven. „Mede gelet op de ver
wachtingen ten aanzien van de toekomsti
ge premiedruk van de sociale verzekering
kan niet worden ontkomen aan een re
strictief beleid inzake het verlenen van
goedkeuringen voor nieuwbouw”, zegt de
bewindsman. Met de economische moge
lijkheden op lange termijn zal rekening
worden gehouden in het landelijk zieken
huisplan, dat nog moet worden vastge
steld.
BELASTING
OP INKOMtN,
WINST EN
VERMOGEN
19921
geen geval negatief hoeft uit te komen.
Het planbureau berekent dat de investe
ringen met 9 pet kunnen toenemen en dat
de produktiviteit in 1973 met 4,5 pet stijgt.
Als de beoogde matiging een feit wordt
betekent dit in 1973 voor 5000 mensen
werkgelegenheid erbij en in 1974 nog eens
voor 10.000 man.
Opgestapeld in gul
dens is het een lei.
van ca.15x deafstand den van krijgen’
Amstenjgm-NeWfork
In het regeerakkoord is overeengeko
men, de premies sociale voorzieningen van
1971 tot 1975 beperkt te houden tot 3
procent van het nationaal inkomen tegen
marktprijzen. Door de nu genomen beslis
singen wordt' hiervan een ruimte opge
snoept van 1,3 1,5 percent, waardoor
voor de komende jaren nog een ruimte
resteert van 1,7 a 1,5 pct. Het grootste
deel hiervan is nodig voor premieverho
gingen bij ongewijzigd beleid.
DEN HAAG. Op korte termijn komt
er een voorstel tot aanvulling van de
Prijzenwet-1961. Daardoor moet de duide
lijkheid bij het vermelden van prijzen
worden verbeterd. Regeling van de prijs
aanduiding per standaardhoeveelheid zal
worden voorgeschreven. Ook aan de prijs
aanduiding met betrekking tot diensten
en die in de reclame zal aandacht worden
besteed.
Het beleid ten aanzien van de zee- en
kustvisserij blijft gericht op het treffen
van stimuleringsmaatregelen ter verbete
ring van de bedrijfsstructuur. Toch werd
het visserijbudget met 1,2 miljoen ver
laagd. Deze verlaging was mogelijk door
het half 1972 aflopen van de regeling voor
sanering van de zeevissersvloot, alsmede
door het intrekken in 1973 van alle pre
mieregelingen kwaliteitsverbetering voor
aangevoerde vis, behalve die voor schol.
DEN HAAG. Minister Stuyt wil de
strijd aanbinden tegen de steeds sterker
stijgende kosten van de gezondheidszorg.
In de memorie van toelichting op zijn
begroting kondigt hij plannen aan om de
kosten in de ziekenhuizen beter in de
hand te kunnen houden. Voorzieningen
tot bewaking en beheersing van de kosten
door middel van goedkeuring van tarieven
en planning van bouwprojecten zullen op
gang komen. Inzicht in de doelmatigheid
is nodig. Een combinatie van organisatie
bureaus krijgt dezer dagen opdracht een
onderzoek in te stellen.
Ondanks de drastische bezuinigingen die
het kabinet voor het komende jaar heeft
voorgesteld, stijgt het totaal van de over
heidsuitgaven in 1973 tot ver boven de 40
miljard. In totaal omvatten ze 43.081 mil
joen gulden. Dat betekent een stijging ten
opzichte van dit jaar van 14,8 procent. In
een richtlijn van de Europese Commissie
werd gesproken van de noodzaak de stij
ging te beperken tot maximaal 11 procent.
Daarbij werden overigens geen begrotin
gen vergeleken, maar de begroting 1973
en de werkelijke uitgaven van 1972. Het
verschil tussen richtlijn en kabinetsvoor
stel bedraagt dan nog altijd 1 procent.
De minister verwacht uit belastingin
komsten en heffingen een bedrag van
40.113 miljoen gulden te ontvangen ter
WINSTENefc. OPBRENGST
WNBEDR'J--
VEN
Voor de binnenvisserij krijgt de recrea
tieve functie een steeds grotere waarde.
Een goede synthese tussen sport- en be
roepsvisserij is na overleg met het be
drijfsleven een belangrijke doelstelling.
Teneinde bij te dragen aan de splitsing
van het visrecht tussen sport- en beroeps
vissers is na overleg met het bedrijfsleven
een beschikking uitgewerkt die een ver
hoogde overheidsbijdrage in uitzicht stelt
voor beroepsvissers die vrijwillig afzien
van het schubvisrecht dan wel hun be
drijven willen laten saneren, zo blijkt uit
de begroting van Landbouw en Visserij.
Zonder een aantal structurele belasting
maatregelen die nu zijn genomen, zou het
tekort nog altijd 794 miljoen bedragen.
Het tekort is echter veel groter door de
overschakeling bij de directe belastingen
op het zogenaamde schijventarief, door
dat de inflatiecorrectie maar voor 50 pro
cent uit de inflatiekop kan worden be
taald en doordat de investeringsheffing in
de omzetbelasting is opgeheven.
Voor de dekking van de tekorten op de
begroting achtte de minister van financiën
daarom nieuwe belastingmaatregelen no
dig ten bedrage van 2.005 miljoen gulden.
Daarvan worden 1280 miljoen gulden ge
heven bij de indirecte belastingen, terwijl
725 miljoen gulden worden geheven in de
sfeer van de directe belastingen. De totale
verhouding tussen directe en indirecte be
lastingen blijft daardoor zoals zij ook in
1972 was, namelijk 55 procent directe
belastingen en 45 procent indirecte belas
tingen.
Uitbreiding van de eigen bijdragerege
ling in de verpleegkosten van de AWBZ
thans geldend voor mensen boven de
65 jaar tot daarvoor in aanmerking
komende verpleegden van 18 jaar en ou
der.
Het kabinet heeft grote zorgen over de
lastenstijging bij ongewijzigd beleid van
AWBZ en Ziekenfondswet. Daarom heeft
de minister van volksgezondheid besloten
een onderzoek in te stellen naar de doel
matigheid bij die inrichtingen die een
belangrijk deel van hun inkomsten gefi
nancierd krijgen via Ziekenfondswet en
AWBZ.
In het algemeen, zo constateert minister
Nelissen, treedt de snelste prijsstijging op
bij de overheidsconsumptie. Ook de ge
middelde prijsstijging van de investerin
gen van de overheid is groter dan die van
de particuliere sector. Dat betekent, in
geval van handhaving van het nominale
aandeel van de openbare voorzieningen,
een daling van het aandeel in volume.
Vandaar dan ook dat de minister een
einde wil zien aan het inflatoire proces.
Zolang dat niet voldoende is omgebogen,
zal het beleid inzake de overheidsfinan
ciën daarom in steeds sterkere mate wor
den geconfronteerd met het dilemma:
ófwel achteruitgang van het volume van
de bestedingen te accepteren ófwel de
belastingen voortdurend te verhogen.
De inflatie, waarvoor juist de collectie
ve sector erg gevoelig is, versterkt de
noodzaak van beleidsombuigingen en her
waardering van overheidstaken. Maar
daarbij blijft het feit bestaan, aldus de
minister, dat een uitbreiding van de reële
voorzieningen, ook al houden die alleen
maar gelijke tred met de stijging van het
nationale inkomen, reeds een aanzienlijke
verhoging van belasting- en premiedruk
vereist.
In de directe sfeer
1. Verhoging van de vermogensbelasting met 1 punt (6°/oo
7“/oo), gecombineerd met enige verhoging van de belasting
vrije bedragen (voor 1 jaar)
2. Verhoging kansspelbelasting met 10 punten (15%25%)..
3. Verhoging vennootschapsbelasting met 2 punten (46%
48%)
4. Verhoging van alle percentages van het schijventarief in
de inkomsten- (en loon-)belasting met 1 punt (dus van 24
tot 25, van 30 tot 31, enz.)
Beschikbaarstelling voor 1973 van een
extra rijksbijdrage van 33,6 miljoen al»
maatregel voor minder-draagkrachtigen
binnen de bejaardenziekenfondsverzeke
ring en van een bijdrage van f 36,4 mil
joen voor de premiereductieregeling inge
volge de vrijwillige ziekenfondsverzeke
ring. Hierdoor zal de stijging van de
ziekenfondspremie voor de betrokkenen
beperkt blijven tot 15 procent.
W'JS en D£fEN£lt
WETENS.
12020
DEN HAAG. Het kabinet heeft de
sociale verzekering gehanteerd om mede
een bijdrage te leveren aan de budgettaire
moeilijkheden. Bij de beslissingen die zijn
genomen, is de hoogste prioriteit toege
kend aan de adviezen van de Sociaal-
Economische Raad, maar het kabinet
heeft enige aanpassingen in het voorge
stelde programma aangebracht in verband
met de beperkte beschikbare ruimte en de
noodzaak, dat ook vanuit deze sector een
bijdrage wordt geleverd tot oplossing van
de financiële problemen.
De minister van sociale zaken zegt in
zijn begroting van mening te zijn, dat in
de komende jaren speciale aandacht moet
worden besteed aan een rechtvaardige in
komensverdeling. Hij constateert een ver
mindering van de inkomensongelijkheid in
de loop van de jaren zestig. Naarmate
echter de stijging van het nationale inko
men kleiner wordt - en dat zal nog
sterker gelden voor het vrij besteedbare
inkomen als gevolg van de toenemende
collectieve voorzieningen - wordt de
noodzaak tot rechtvaardiger inkomensver
deling klemmender. Een samenhangend
beleid op sociaal terrein, inbegrepen een
actief werkgelegenheids- en arbeidsvoor-
zieningsbeleid, moet volgens de minister
op deze doelstelling gericht blijven.
Voor een inkomenspolitiek acht de mi
nister het noodzakelijk, dat vooral aan
dacht wordt geschonken aan de zwakke
groepen. Hij wijst daarom op de voorge
stelde extra verhoging van de aow- en
Minister Langman van economische za
ken heeft moeten besluiten, zo meldt hij
in de memorie van toelichting op zijn
begroting, een einde te maken aan het
subsidiëren van de prijsvergelijkende in
formatie. Overleg met de consumentenor
ganisaties is gepleegd. De minister is er
niet van overtuigd dat deze vorm van
consumentenvoorlichting waardevol ge
noeg was om onder de huidige budgettaire
omstandigheden te blijven steunen.
netto nationale inkomen in 1973 zullen
opeisen, tegen 46,3 procent in 1972. Daar
van gaat 29,5 procent naar de belastingen,
terwijl de sociale premies 18,2 procent
voor hun rekening nemen, tegen 17,2 pro
cent in 1972. Minister Nelissen zegt erbij,
dat hij zich over het hoge niveau van de
collectieve sector geen grote zorgen
maakt. Wat hem wel verontrust is de
sterke stijging, die de collectieve sector,
onder invloed van de inflatie, de laatste
jaren heeft doorgemaakt.
Uit de miljoenennota blijkt, dat de
collectieve sector en de sociale verzeke
ringen tezamen 47,7 percent van het
derlandse Kamers van Koophandel in het
buitenland. De subsidievermindering
wordt in enkele jaren doorgevoerd.
Bij het opstellen van het sociaal con
tract gaan de gedachten van de minister
tevens uit naar wat men de aanzet tot
een inkomensbeleid zou kunnen noemen.
Hierbij spelen aspecten als tantièmes, divi
denden, renten e.d. eveneens een rol, al
wil drs. Boersma niet verhelen, dat daar
op afgestemde maatregelen vele proble
men met zich meebrengen. De minister
vertrouwt erop dat de sociale partners
bereid zullen zijn hun noodzakelijke me
dewerking te verlenen aan de gestelde
doeleinden.
U kunt SOgulden per Een mens heeft «i
uuruifgeven8Z464 2424joarnodig om
jaar lang her bedrog tetellen
„Komt er geen sociaal contract", zo zei
minister Nelissen ter toelichting op zijn
miljoenennota, „dan wordt deze begroting
in sterke mate uitgehold en daalt het
volume van de collectieve bestedingen
ofwel moeten additionele belastingen wor
den geheven. In beide gevallen zou de
inflatiespiraal daardoor weer worden op
geblazen”.
De minister beroept zich op de macro-
economische verkenning van het Centraal
Plan Bureau, die zegt dat meer dan ex-
tra-overheidsmaatregelen, matiging in de
sfeer van lonen en prijzen kan leiden tot
een drastische verbetering van de werkge
legenheidssituatie. „Ik hoop dat ook de
vakbeweging zal meewerken aan deze be
groting, ondanks de bittere pillen, juist
vanwege de positieve resultaten”.
BETREKK VISSER'!
(ind-OntH.)
1251
De genomen beslissingen zijn:
Extra structurele verhoging van de
AOW- en AWW-pensioenen met 4 percent
per 1 januari 1973.
Gelijkstelling van de WAO-uitkeringen
van de zogenaamde oud-invaliden met de
uitkeringen van hen die na 1 juli 1967
arbeidsongeschikt zijn geworden. Deze re
geling geldt intussen vanaf 1 januari 1972.
De rijksbijdrage aan het Invaliditeits-
en Ouderdomsfonds wordt in 1973 ten
opzichte van 1972 met 16,7 miljoen ver
hoogd in verband met het reeds jaren in
dat fonds bestaande tekort. Men is van
plan deze bijdrage in 1974 en 1975 te
verhogen.
Invoering van een voorziening binnen
het kader van de bestaande kinderbijslag-
wetgeving ten behoeve van ouders van
werkende jongeren van 16 jaar en ouder
die verplicht partieel onderwijs volgen.
Hiertoe wordt binnenkort een wetsont
werp ingediend. Daarin wordt voorgesteld
deze maatregelen een terugwerkende
kracht te geven tot 1 juli 1972.
aww-uitkeringen met 4 procent op 1 ja
nuari 1973, de optrekking van de belas
tingvrije voet, de loonsuppletieregeling
alsmede op de voorgenomen fiscale facili
teiten ten behoeve van zelfstandigen en
voor het spaarloon. De minister zegt er
zich van bewust te zijn, dat voor de
realisering van een werkelijk samenhan
gend inkomensverdelingsbeleid nog vele
moeilijkhfeden overwonnen moeten wor
den.
voor het cadeaustelsel en wijziging van de
Winkelsluitingswet-1951. Staatssecretaris
Oostenbrink vindt dat de subsidie voor
stimulering van toeristische accommodatie
kan worden beëindigd. De snelle toene
ming van de toeristische voorzieningen
geeft daartoe aanleiding. Bepaalde vormen
van stuwende subsidies en kredietverle
ning zullen mogelijk blijven.
In de indirecte sfeer
5. Verhoging algemeen tarief omzetbelasting met 2 punten
14%16°/o) (uitgezonderd tabaksartikelen) w
6. Verhoging verlaagd tarief omzetbelasting met 1 punt (4%
5%)
7. Verhoging bijzondere verbruiksbelasting personenauto’»
(15%——17%)
BUITENL. LANDBOUW, JUSTITIE ALG.
2128
2005
dekking van de uitgaven. Er resteert dan
nog een nadelig saldo van bijna 3 miljard.
De financiering daarvan is al verzekerd
door voorinschrijvingen op de kapitaal
markt. Dat betekent, dat geen nieuw be
roep meer nodig is op de open kapitaal
markt. Wellicht zal de regering daar toch
gaan opereren, maar dan niet ter dekking
van overheidsfinanciën, maar om te voor
komen 'dat de aantrekkende conjunctuur
leidt tot nieuwe oververhitting van de
economie.
De minister zegt in zijn toelichting, dat
de begroting voor 1973 voldoet aan de
eisen van het trendmatig begrotingsbeleid.
De begrotingsruimte is daarbij op 5 pro
cent gesteld. Dat wil zeggen, dat de belas
tinginkomsten, zonder dat er bijzondere
maatregelen nodig zijn, geacht worden
met 5 procent omhoog te gaan. Tot voor
kort nam men een percentage van 6
procent aan, maar een onderzoek, vorig
jaar, door een interdepartementale werk
groep heeft uitgewezen dat de ruimte
slechts 4,2 tot 4,9 procent zou bedragen.
De minister gaat daar in zijn begroting
ietwat overheen, maar meent dat de eco
nomische situatie daartoe voldoende rede
nen geeft
BEGROTINGSTEKORT
2966
Invoering van een volksverzekering
voor arbeidsongeschiktheid zal lelden tot
aanzienlijke budgettaire consequenties.
Daarom zal nadere studie nodig zijn om
te komen tot een regeling die passend is
het kader van de beschikbare ruimte en
budgettaire mogelijkheden. Hierbij wordt
De uitgaven van de Economische Voor
lichtingsdienst op het gebied van publici
teit en propaganda worden verminderd.
De minister overweegt advies te vragen
bij een organisatiebureau over de vraag of
besparingen zijn te bereiken bij exportbe
vordering door concentratie van over-
heids- en particuliere instanties.
Elk mens kan
er call gulden
van krijgen
115--
110-r
105-
100
ST'JGING VAN DE
CONSUMPTIEPRIJZEN
(basis jan.1969=100)
ftPE] 1jan°
1971 1972
dec. juli
