Raad voor de kunst wil Aan de maffia naar nieuwe subsidiëringstechniek valt geld te verdienen bij Amsterdams Toneel top orm Artiesten uit Suriname naar ons land Alphenaar „Tocht naar het duister” ■n veelvoud met topform’ PROF. PH. J. IDENBURG IN JAARVERSLAG: Kinderboekenweek IKOR voortaan op zondagmiddag begint half oktober VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1972 17 KASSUCCES IN DE „PIX-BIZ” VOORSTELLING NOG NIET KLAAR interieurverzorging barteljorisstraat 13-17, haarlem Amsterdams orkest op tournee door Rusland AMSTERDAM Het Amsterdams Toneel heeft donderdag de première gegeven van „Tocht naar het duis ter” van de lers-Amerikaanse schrij ver Eugene O’Neill (1888-1953). Het autobiografische stuk dat in 1941 vol tooid werd, maar pas na de dood van de schrijver voor het eerst opgevoerd, werd in Amsterdam (op de laatste scène na) in realistische trant ge speeld naar een weinig opmerkelijke regie van Jan Retèl. KRUISWEG 47-49 HAARLEM TEL. 023-320244 VEEL NIEUWS! DE LAATSTE JAREN is de Nederlandse Bioscoopbond ertoe overgegaan wekelijks aan de pers en andere geïnteresseerden een overzicht toe te sturen „Pers bericht” noemt de samensteller het van de films die de komende week van donderdag tot en met woensdag in de Nederlandse bio scopen te zien zullen zijn. Uiter aard met vermelding van bioscoop en plaatsnaam waar de betrokken film gaat draaien. Dit wekelijkse overzicht van de landelijke bio scoopagenda is niet compleet, in die zin dat van de 392 bioscopen in ons land (waarvan 13 reisbio scopen) er ongeveer de helft in het Persbericht worden opgenomen, maar het geeft niettemin een goed beeld van de filmprogrammering in de voornaamste Nederlandse gemeentes, van premières, het aan tal prolongaties en van de activi teiten der filmverhuurders die in alfabetische volgorde met de door hen uitgebrachte films genoemd, de opbouw van het overzicht be palen. (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG In een pleidooi voor grotere rechtszekerheid bij de toe kenning van kunstsubsidies zegt prof, dr. Ph. J. Idenburg, voorzitter van de Raa(j voor de Kunst, advieslichaam van de minister van CRM, in het jaar verslag 1971 voorstander te zijn van een andere vorm van begrotingstech niek, de zogenaamde „zero-budget- ting. Het ministerie van CRM voor komt met een dergelijk begrotings- systeem, waarbij de automatische voortzetting van bestaande subsi- diëringsposten verworpen wordt en elke post op de begroting geheel op nieuw bekeken wordt, starheid en automatisme. Het beginsel van zero- budgetting zou gecombineerd moeten worden met een vorm van meer jarenplanning en met een roulatie systeem dat garandeert dat elk pro ject iedere vier of vijf jaar aan een diepgaande evaluatie wordt onder worpen. Wordt deze meerjarenplan ning in een juridische vorm gegoten, dan kan ook de rechtszekerheid ge waarborgd worden. Antiekbeurs in Lisse telt 10.000e bezoeker Harry van Oss zingt op Beeckestijn - WVVVVVUMMUWVVVIMraVUUUUUIMMVWVVVWVUVVWMMMAMMRAMMMAMMVUVV>AW f 10,00 K De eerste voorstelling van onder meer een zanggroep, een toneelgroep, een game lan annex dansgroep en een Hindoestaan- se groep zal vrijdag 29 september in het Amsterdamse Krasnapolsky worden gege- in 24 GRAMMOFOONPLATEN Het achterdoek, dat voortdurend in duister is gehuld, licht plotseling op, zodat de mannen in de huiskamer silhouetten wor den. Terzijde blijft Ank van der Moer in dat stralende licht staan en vertelt haar dromen aan het publiek. Tocht naar het licht, lijkt Jan Retèl te denken. En dat na een lange avond felrealistisch spel van Max Croiset, Carol van Herwijnen en Cor van Rijn. De voorstelling leek me nog niet klaar, zoals dat heet. Premièrezenuwen in aan merking genomen, waren er toch te veel haperingen en staffers. Een pijnlijke erva ring aan beide zijden van het voetlicht. Het is ellendig een actrice als Ank van der Moer af en toe zo onzeker van zichzelf te zien, dat zelfs haar techniek haar in de steek laat. Je zou achter het toneel willen rennen om haar te zeggen: u ziet er geweldig uit, u kunt het best en het is toch een prachtige rol. Maar intus sen zit je met natte handen van géne toe te kijken. Hopelijk komt het nog goed. J. HEIJER. Er ontstaat uiteraard een pathetische geschiedenis, maar Shavelson durft het aan met de handicap van de tekenaar te spotten en er zelfs een soort slap stick mee te bedrijven, helemaal in de geest van zijn model Thurber die tot het laatste toe niet ophield zichzelf en ctne iiidiöi i ei i iiiuyeiijixi icuei i, prijzen en prijsjes vrijblijvend te zien tijdens onze speciale slaapkamershow. U mist zeer veel als u niet even aanloopt. ven. Daarna wordt opgetreden in Den Haag (Amicitiae, 13 oktober), en andere steden. De zakelijk leider, Harold Braam, hoopt op cultureel gebied te bereiken wat op politiek gebied niet mogelijk schijnt te zijn: samenwerking tussen de diverse be volkingsgroepen in Suriname. De Chine zen waren niet meegekomen omdat zij hun winkels in Suriname niet te lang in de steek konden laten. (Van onze RTV-redactie) HILVERSUM. De zendtijd van het IKOR is in het komende winterseizoen gebundeld op twee vaste tijdstippen: de zondagmiddag van 17.00 tot 17.50 uur op Nederland 1 en de woensdagavond van 22.05 tot 22.50 op Nederland 2. „Variety” bepaalt zich bij het geven van die nieuwtjes niet tot Hollywood en de V.S., maar kijkt, zij het wat minder gedétailleerd, over de oceanen en verslaat ook Europese filmfestivals, overziet de filmsituatie in Italië of Frankrijk en bespreekt belangrijke films uit deze landen. Zelfs „Blue mo vie” en „Mira” hebben dankzij de Ne derlandse correspondent Hans Saaltink de kolommen van „Variety” gehaald. Film vult een kleine helft van het 60 tot 70 pagina’s tellende blad, maar de (Van onze redactie in Amsterdam) AMSTERDAM Een reuzenganzen bord met 334 vakjes is het cadeautje dat de Nederlandse boekhandel dit jaar ter gelegenheid van de kinderboekenweek weggeeft als voor 7,50 of meer aankopen worden gedaan. Boekwinkls gaan boven dien voor 0,50 kleine zaklantaarntjes verkopen, die de vorm hebben van een klein boekje. De kinderboekenweek zal 14 oktober in Hilversum worden geopend door staatssecretaris van CRM, de heer Vonhoff. Die zal dan tegelijkertijd gouden griffels uitreiken aan Paul Biegel, wiens „Kleine Kapitein” werd bekroond als het beste kinderboek, en aan Jan Terlouw, die met „De koning der katoren” het beste jeugdboek van het jaar schreef. Aan de kinderboekenweek gaat een grote, landelijke voorleeswedstrijd vooraf, waaraan ruim 1000 scholen hebben deel genomen. De voorselecties en de plaatse lijke kwartfinales zijn al geweest. Op de laatste vier dagen van september wordt gestreden om plaatsen in de landelijke finale. De AVRO-televisie zendt die op 14 oktober rechtstreeks uit. Negen voorle- zertjes zullen in die eindstrijd tegen el kaar uitkomen. SCHIPHOL. Op uitnodiging van Gos- concert, het staatsimpresariaat van de USSR, is donderdagmorgen het Amster dams Philharmonisch Orkest van Schiphol met een chartervlucht van de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot voor een tournee van acht dagen naar de Sovjet unie vertrokken. Het Amsterdams Phil harmonisch Orkest is het eerste Neder landse orkest dat een uitnodiging van Gosconcert heeft ontvangen. Onder leiding van dirigent Anton Kers jes zullen vijf concerten worden gegeven, een in Moskou, twee in Vilnius, en twee in Leningrad. Als s olisten zullen Daniel Wayenberg, piano en bariton Jan Derksen optreden. Het grootste gedeelte van de tournee, inclusief de overtocht, is door de groepen zelf bekostigd. Van de Surinaamse rege ring is een bijdrage van 2500 gulden ontvangen. Van Sticusa zou ook een fi nanciële bijdrage zijn toegezegd. Naast de genoemde culturele groepen zal bij het optreden in Amersfoort ook de band van Oscar Harris, Billy Jones en The Twinkle Stars aanwezig zijn. Uiteraard zal ook dan, zo vervolgt prof. Idenburg, niet ieder die subsidie vraagt, dit krijgen. De financiële middelen zijn daarvoor te beperkt. Maar juist dit nieu we begrotingsplan kan de vorm zijn, waarin objectief kan worden bekeken welk zinvol kunstwerk voor subsidie in aanmering komt. Dit plan zou volgens de voorzitter van de Raad voor de Kunst een actieplan voor de komende periode moe ten zijn. Hoewel de Raad de typische belangen bescherming moet overlaten aan de be roepsorganisaties, zal hij naar veelzijdig heid moeten streven en deskundigen moe ten inschakelen. „De vruchtbare ontwik keling van het kunst- en cultuurbeleid, die een levensnoodzaak is van het gehele Nederlandse volk en tegelijkertijd een wezenlijk belang van de kunstenaars, ver eist in het algemeen de inzet van méér terzake geschoolde mankracht dan daar aan thans dienstbaar is”, aldus prof. Iden burg. Uit het jaarverslag blijkt voorts dat op AMSTERDAM. Onder de naam „Culturele federatie Suriname” zullen on geveer veertig Surinaamse artiesten van tien tot zestig jaar in september en okto ber een aantal voorstellingen in ons land geven, die samen een overzicht moeten geven van het Surinaamse culturele leven. de recordopbrengst van 12 miljoen (dollars!) te noteren. Dat was op 26 april van dit jaar. In de daaraan voorafgaande week was de opbrengst in 43 bioscopen bijna 2 miljoen ge weest, zodat het niemand verbaasde dat half juli een totaal-recette van 34 miljoen was bereikt die inmiddels, maar nu in 116 bioscopen, tot 45 mil joen is opgelopen. Zoals het niemand in ons land zal verwonderen dat de Nederlandse im porteur, Cinema International Corpo ration (CIC), volgende week „The god father” met Marlon Brando als de Mafialeider Don Corleone, in 19 copie- en zal uitbrengen. Maar hoeveel harde vaderlandse guldens daarbij in de di verse kassa’s zullen stromen, zullen we nooit te weten komen. Hooguit zullen we uit een volgend jaarverslag van de Bioscoopbond kunnen opmaken dat in 1972 ons volk ongeveer 90 miljoen in totaal aan zijn bioscoop-uitje heeft be steed, ongeveer 6% van wat de Ameri kanen per week aan dit amusement plegen uit te geven. Zo kan men in een enkele oogopslag te weten komen dat in de afgelopen week bijv. „Blue movie”, uitgebracht door Actueel Film nog in zes copieën van de oorspronkelijke 33 loopt en 52 weken (een héél jaar!) het Maastricht se Royal heeft bezet gehouden. Met „Het pornoschip” dat al 23 weken in Tilburg (bioscoop Noorderlicht) loopt zijn „De vier vuisten van de duivel” met een half jaar in het Amsterdamse Flora en „A clockwork orange” met 23 weken in Nöggerath, Amsterdam en 15 weken in Camera, Den Haag de meest succesvolle films. Daarna volgt een gevarieerd assorti ment als „De tien geboden”, Disney’s „The aristocats” en tenslotte „Pippi Langkous”, waarmee de ondoorgronde lijke wegen van de publieke smaak nog eens overduidelijk in kaart zijn gebracht. Het belang van dit soort wekelijkse informaties, zowel voor het bedrijf als voor de pers ligt voor de hand, waar door een eerste reactie op het weke lijkse Persbericht van de Ned. Bio scoopbond verklaard zou kunnen wor den, nl. de behoefte aan nog meer gedétailleerde gegevens over de gang van zaken in de bioscoopwereld. Een ideaal voorbeeld van grotere openheid is, als dit soort dingen ter sprake komt, het Amerikaanse weekblad „Variety” een onafhankelijk vakblad dat zich met de hele amusementssector, film, toneel, muziek, televisie, radio, en an dere vormen van theater-vertier be moeit. Het doet dat met allerhand informa tieve berichten, zakelijke mededelin gen, geruchten, programma-aankondi- gingen en kritieken en heeft daarvoor een staccato-telegram-stijl van schrij ven uitgedacht met afkortingen, eigen woordformaties en zinconstructies die de berichtgeving overzichtelijker en makkelijker leesbaar moet maken. Voor de Amerikaan althans, want het houdt in dat de prille buitenlandse lezer van het blad even moet wennen aan op het eerste gezicht onbegrijpelij ke koppen als „Say Unions „Run” Con cert Biz”, of „Italo Big Biz In Syndica te to Pour Coin Into Titanus” of „Ho tel Pay-Pix Hot Rivalry”. Maar als men voor „Biz” business leest en voor „Pix” pictures, dus films, dan begint men al aardig op weg te komen de „Variety”-code in verstaanbaar Engels te ontcijferen. Voor de film-geïnteres- seerden zijn vooral van belang de in formaties over wat er zich achter de schermen van de diverse lopende film- produkties afspeelt, welke plannen er zijn, hoe de financiering verloopt, wie met wie samengaat in een bepaald project en hoe tenslotte de publieke ontvangst van het ontstane eindproject verloopt. waardoor ze in de handeling gaan meespelen, is aanvechtbaar al verle vendigt daardoor een verhaal dat an ders wel erg weinig dramatische han deling - en dan drama van het allerge vaarlijkste soort - meebrengt. Naast Lemmon valt Barbara Harris op als een zeer zelfstandige, werkende moeder op wie Peter Wilson verliefd wordt en die hem het juiste tegenspel geeft als hij zich wil isoleren om niemand tot last te zijn. CHINESE FILM NIEUWE FILMS van een heel ander soort zijn te zien in The Movies die doorgaat met vrij en onafhankelijk te importeren en nu een reeks actuele Chinese films vertoont die vooral geïn teresseerden in het huidige China niet mogen missen. Al zou dat alleen maar zijn omdat het zevental films hoe dan ook iets onthult over gedachten en gevoelens die in dat onbekende wereld deel o.a. ook de politiek beïnvloeden. Te beginnen met „Red detachment of women” op donderdagavond zal iedere dag een andere film draaien. Verder is alles bij het oude gebleven. ..De inbreker” is zijn derde week in City begonnen, „Klute” zijn 29ste in Nögge rath en „De vier vuisten van de dui vel” heeft het half jaar in Flora volge maakt. N ACHT VOORSTELLINGEN DE CHINESE FILMWEEK wordt in andere volgorde aangehouden in de nachtvoorstellingen van The Movies, het meesterlijke „Catch 22” van Mike Nichols kan men vinden in Cineac Reg. Breestraat en Godard’s „Deux ou trois choses que je sais d’elle” vindt een nachtelijke reprise in Kriterion. De Steve McQueen-serie wordt in Calypso voortgezet met „The Thomas Crown affair”. Thurbers laatste levenjaren tekende hij zijn loslijnige grappen over domi nerende vrouwen en agressieve honden op grote schoolborden of zwarte bladen met geel krijt, waardoor hij door zijn zwaar versterkte bril nog iets kon onderscheiden van wat hij tekende. Over dit langzaam verdwijnen van Thurber’s gezichtsvermogen gaat de wonderlijke film van Melville Shavel son die zijn hoofdfiguur Peter Wilson noemt en laat spelen door Jack Lem mon. De juiste acteur overigens om met de nodige wrange humor de car toonist gestalte te geven die in de laatste fase van zijn blindwordingspro- ces verliefd wordt op en trouwt met een gescheiden vrouw en moeder van drie moeilijke kinderen. aandacht zal in filmkringen, en vooral door de filmimporteurs aller landen in de eerste plaats gericht zijn op de bladzijde waar de 50 films die in de afgelopen week het meeste geld heb ben opgebracht in een overzichtelijk schema bijeen zijn gebracht. Daar kan men lezen in hoeveel theaters en hoe veel steden de films gelopen hebben, hoeveel dollars zij deze en vorige week in het laatje hebben gebracht en hoe groot het totale bedrag is dat ze sinds de première binnen gehaald hebben. Deze lijst van „50 Top-Grossing Films”, zoals de officiële titel is,leert al bij een vluchtige blik waar de grote kassa-successen te vinden zijn en laat tegelijk zien hoe onberekenbaar en grillig de publieke smaak is. Zoals iedereen nu wel weet is de mafia-film „The godfather” nu al maandenlang de onverslaanbare koploper aan de bio- scoopkassa’s van de V.S. In zes weken had de film van Francis Ford Coppola („You’re a big boy now”, „Finian’s rainbow”, „The rain people”) naar de gelijknamige bestseller van Mario Puzo DE ENIGE officiële Nederlandse première van deze week is tegelijk de enige nieuwe film die in Amsterdam op de bioscoopagenda is gekomen. Het is „War between men and women’’, hier nogal gemoedelijk vertaald als „Vechten tegen de bierkaai”, onder welke titel hij nu te zien is in Calypso. Misschien dat de oorspronkelijke titel sommige super-intelligente bezoekers op de gedachte zou hebben gebracht dat „War between men and women” de titel is van een bundeltje cartoons en dat de film dus gaat over de onverge telijke Amerikaanse cartoonist James Thurber die in 1961 stierf na door een verwaarloosde oogziekte practisch blind te zijn geworden. de bijna 40 verzoeken om subsidiëring van experimentele projecten in 1971 in 19 gevallen door de minister van CRM ge heel positief, in twee gevallen gedeeltelijk positief en in de overige gevallen negatief is gereageerd. In de meeste gevallen volg de de minister het advies van de dagelijk se raad. De afdeling letteren van de Raad voor de Kunst adviseerde negatief over het subsidieverzoek voor een nieuwe uitgave van vertalingen van werken van Franz Kafka. De afdeling acht het publiek, dat aan deze schrijver toekomt, ook in staat zijn werk in de oorspronkelijke taal te lezen. Dezelfde afdeling vindt dat Friesta lige auteurs, mits zij werk van landelijk belang schrijven, wél voor rijkssubsiedie in aanmerking komen. De minister heeft blijkens het jaarver slag nog geen beslissing genomen over de subsidiëring van de Nederlandse jazz. Het door de Stichting Jazz in Nederland inge diende structuurplan, waarin concrete voorstellen worden gedaan voor de verbe tering van de nationale jazz-situatie, zou in fasen gerealiseerd moeten worden. Een studiemethode voor de Roemeense pan fluit (nai) zal niet worden gesubsidieerd, omdat de minister het belang er niet van inziet. Uit het jaarverslag komt verder naar voren dat de Raad voor de Kunst onder zoeken naar culturele accommodaties, de beeldendekunstensamenleving, de ballet sector en „concert en publiek” bij de minister van CRM voor advies heeft voorgelegd. De opdrachten zijn inmiddels verleend of zijn bij de bewindsman in behandeling. In het stuk wordt een miserabele fami lie getoond. De vader en de twee zoons (de jongste is een tbc-patiënt) zijn aan de drank verslaafde mislukkelingen. De moe der is een morfiniste. Zodra de een iets van zijn schuldgevoelens wil verklaren of excuseren, belaadt hij of zij de ander onmiddellijk met nog meer schuld. In een vicieuze cirkel van haat en liefde, zeggen de vier elkaar de verschrikkelijkste din gen. Het enige uitzicht is de droom, door alcohol of morfine. Alleen de jongste zoon hóópt nog zijn droom in de poëzie te vinden. Hij is dan ook Eugene O’Neill zelf. Toch is poëzie niet de uitkomst van het stuk. Het is de morfinedroom van de moeder, die haar verloren jeugdidealen (non worden of concertpianiste) ophaalt. Jan Retèl laat dat gebeuren in een onrealistische scène, die niet door de voorgaande scène verklaard noch voorbe reid wordt. Wanneer de drie mannen zich lam hebben gedronken, klinkt boven de piano van moeder. Plotseling worden twee extra schijnwerpers aangeknipt en je vraagt je af, waarom opeens. Dat wordt duidelijk, wanneer Ank van der Moer de trap naar beneden komt. Helemaal in het wit met hangend haar; een soort heilige. Met de zondagmiddag is een lang ge koesterde wens in vervulling gegaan. In de vijftig minuten, die het IKOR dan gegund zijn, staat allereerst de bijbelru- briek voor de kinderen „Woord voor woord'geprogrammeerd, in lengte weer van tien minuten terug op vijf en ook anders van opzet. De serie is gericht op zevenjarigen en is opgehangen aan een vader (Aard Staartjes) en zijn zoon, die fietstochtjes door ons land maken. Voorts in het zondagmiddagblok „Zin gend geloven”, een zestal kerkdiensten (de andere diensten worden ’s morgens uitge zonden) en de series „Geloven in de onvoltooid verleden tijd” en „Zoals gezegd door. Eerstgenoemde reek.. omvat dertien de len en maakt de bronnen van het joods- christelijk geloven vanuit hun historische achtergrond herkenbaar. De serie „Zoals gezegd door..” is in het komende seizoen gewijd aan de figuren van Bonhöffer (Henk van Ulsen), Simone Weill, Gerrit Achterberg, Domela Nieu wenhuis, Kafka, en Fransiscus van Assisi. IKOR’s actualiteitenrubriek Kemmerk blijft op de woensdagavond, maar komt eens in de 14 dagen, echter dan met een lengte van drie kwartier op de buis. LISSE. De Oude Kunst- en Antiek beurs die voor de tweede keer op Kasteel Keukenhof wordt gehouden, heeft gisteren dè 10.000e bezoeker genoteerd. Uit handen van de heer A. P. van Berkel, voorzitter van de beurs ontving mevr. L. van Ysen- doorn uit Den Haag een bedrag van 250 gulden ter vrije besteding op de beurs- De Oude Kunst- en Antiekbeurs Lisse duurt nog tot en met zondag september. VELSEN. Troubadour Harry van Oss brengt morgen, zaterdag 23 september een programma van internationale volksliede ren in het Noordelijk Koetshuis van het landgoed Beeckestijn. Aanvang half drie. Het optreden van Harry van Oss wordt verzorgd door de Vereniging Vrienden van het Lied. expo/itie Slaapkamers. Grote en kleine, jonge en bezadigde, modieuze en klassieke van Topform nieuwe stijl. In alle maten en mogelijkheden, De intekenakties zijn bekend van DGG en DECCA. Wij vertellen u er alles van. ’t Is de moeite waard. NU noemen wij enkele Promotie L.P.’s Schubert o.a. Onvolt. symph5,90 Bernard Haitink dirigeert twee orkestwerken 8,90 Haydn: symph. nr. 45, 83 8,90 Beethoven - Brahms Triple- en dubbelconc. 10,00 De nieuwe Frans Brüggen L.P. is er weer! Werken van Telemann anderen met boosaardige geamuseerd heid te bekijken. De manier waarop Thurber’s tekeningen gebruikt en bij Jack Lemmon als Peter Wïlson (James Thurber) met Barbara Harris als de begrijpende maar on- sentimele Terry.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1972 | | pagina 17