Schaken
Dammen
Filatelie
o
HM
■w
iRB
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1972
O 8
Erbij
Prijspuzzel
Prijswinnaars
kleurwedstrijd
au
XjCOOOOOOC
WIM DE JONG
OOÓÖOOi
B. DUKEL
B. DUKEL
den.
35x44 3) 32-27. 4) 43-38. 5) 44-39. 6) 49x9.
I
,,’t Is een geweldig ding,
Wanneer ga je eens rijden?"
Ze wilden zien of 't ging.
Maar halverwege lag een steen.
Daardoor kwam Piet in bed,
met een gebroken been.
Wit begint en geeft mat in twee zetten.
3e prijs Re vista de Sah Roemenie.
Wij wijzen er slechts op dat op 1)
Kd5 het mat 2) Le4 klaar ligt. Zelf op
lossen, wat bij dit probleem erg meevalt.
BELGIË. Als propaganda voor de
jeugdfilatelie werd op 11 september
een zegel van 3 F. in omloop ge
bracht. Op de zegel wordt het schil
derij „Beatrijs” van G. de Smet
gereprocuceerd, dat aanwezig is in
de Koninklijke Musea voor Schone
Kunsten te Brussel, (afbeelding)
FRANKRIJK. In de toeristische
reeks komt op 2 oktober een zegel
van 1 F. tot uitgifte met de afbeel
ding van een edelhert in de bossen
van Sologne, ontworpen door Sain-
son en gegraveerd door Durrens.
XXK)OCOOOOOOÖOOOOÓOOOOOöO<xy5ÖOOO
R. C. KELLER
Een der boeiendste spelsituaties in mijn
45 jarige dammers loopbaan was het eind
spel uit de herkamp 1934 met R. C.
Keiler. In dat jaar waren Keiler en Dukel
gelijk op de le plaats in het kampioen
schap van Nederland geëindigd. De be
langstelling voor de herkamp was in bin
nen- en buitenland enorm groot omdat de
winnaar de toenmalige Fransman Rai-
chenbach voor de match om de wereldti
tel mocht uitdagen. De twee eerste partij
en van deze korte herkamp eindigden in
remise. In de derde partij kwam ik na de
42e zet één stuk voor. Het was in de
volgende stand.
Wit acht stukken. 16, 27, 33, 38, 39, 42,
43, 45. Zwart acht stukken. 1, 3,10, 12, 13,
18, 23, 24. Het spelverloop. 43) 38-42 10-14.
onderbreking van twee oorlogsjaren, re
gelmatig in de top eindigde. Het was juist
één der fraaiste positie winsten in de
volgende stand.
B. DUKEL
Oplossingen en correspondentie te zen
den aan het adres van de damredakteur
B. Dukel, Wijk aan Zeeërweg 125, IJmui-
44) 16-11? Een foutzet. Zwart wint altijd
een stuk door de onverwachte tegenzet)
—44) 14-19. Op 11-7 wint de afwikkeling
23-28 en 13-19. En wit moest stuk elf
prijsgeven. 45) 33-28 1-6. 46) 42-37 6x17.
47) 39-34 3-9. 48) 45-40 9-14. 49) 40-35 14-
20 gedw. 50) 43-39 20-25. 51) 37-31 24-29
of? 52) 31-26 29x40. 53) 35x44 25-30. 54)
44-40 23-29. 55) 39-33 29x38. 56) 32x43 19-
24. 57) 43-38 13-19? Door deze zet eindigde
de partij in remise. De tweede herkamp
won Keiler en daarmee ook de Neder
landse titel. Nu nog eens het eindspel na
de 57e zet van wit.
32, 34, 42, 44.
2 19-14. 3) 14x1
de BBC, de British Broadcasting
Corporation, kwamen op 13 septem
ber drie zegels in omloop, terwijl één
zegel verscheen ter herinnering aan
de succesvolle radio-experimenten
van Marconi en Kemp 75 jaar gele
den: 3 p. zes typen microfoons in
gebruik sinds 1922, 5 p. houten luid
spreker, 7'h p. nieuw type kleuren-
televisiecamera en 9 p. oscillator en
vonkoverbrenger door Marconi ge
bruikt. De ontwerper der zegels is
David Gentleman.
Dd3: 2) Dd5: mat. Thans pareert ech
ter verrassend 1) Pe7alle dreigingen.
De sleutelzet tenslotte voert wéér nieu
we wendingen ten tonele. Zie 1) Dd3:
2) Lc5 mat! en vooral 1) Pe7 2) Df6
mat!
Een schitterend geheel, onze grote Ne
derlandse tweezetcomponist waardig!
MR. E. SPANJAARD
IJSLAND,
aan
GROOT-BRITTANNIË. Ter vie
ring van het 50-jarig bestaan van
ten gaan naar: Brigitte v. Aalsburg,
Thea Rotteveel, Truusje Verhelst, H. v.
Ewijk. De prijzen worden thuisbezorgd.
Ieder jaar verrast de onomstreden kam
pioen der Nederlandse tweezet-componis-
ten, Jac. Haring, ons met de toezending
van enkele van zijn bekroonde problemen.
Zo ook ditmaal.
Na de zware stof welke de grote twee
kamp ons in de afgelopen twee maanden
heeft voorgezet vandaag eens het lichtere
werk, d.w.z. voor de lezer. Het compone
ren van composities op Harings niveau
blijft n.l. een uiterst moeilijke zaak, slechts
weggelegd voor enkelen.
THAILAND. Tropische vruchten
zijn af geheeld op een op 7 septem
ber uitgegeven serie: 75 s. ramboe-
tan, 1 B. mangistan, 3 B. doerian en
5 B. mango. De ontwerper is Atta-
sart Tularuks.
HONGARIJE. De leider van de
grote Hongaarse boerenopstand in
1514, György Dózsa, die 500 jaar
geleden werd geboren, werd geëerd
door een zegel met zijn beeltenis,
ontworpen door Laszló Kékesi.
GROENLAND. Het postvervoer in
Groenland in de loop der eeuwen is
opnieuw het onderwerp van een
zegel: een 70 (rood), die op 21
september uitkwam. Voorgesteld
wordt een umiak (vrouwenboot).
ZWEDEN. Ter ere van Olie
Hjortzberg (1872-1959), een der be
kendste ontwerpers van Zweedse
postzegels, komt op 7 oktober als
propaganda voor de in 1974 te hou
den grote internationale postzegel-
tentoonstelling „Stockholmia 74”
een postzegelboekje in omloop. De
inhoud bestaat uit 10 zegels, twee
stuks van elke waarde van 10, 15,
40, 50 en 60 Zij dragen dezelfde
voorstellingen als de in 1936 ver
schenen uitgifte voor het 300-jarig
bestaan van de Zweedse postdienst,
doch in andere kleuren. De ver
koopprijs van het boekje bedraagt 5
Kr.
ooooocooooocoooa
Voorstellingen, ont
leend aan de warme-kascultures
komen voor op een serie van drie
zegels: 8 Kr. kascultuur van toma
ten, 12 Kr. het gebruiken van heet
bodemwater voor verwarming en 40
Kr. rozencultuur.
16x2. Calnaljas. Een eresaluut aan H. G.
Teunisse en J. J. Gorter te Spaarndam,
die als enigen de beste oplossing toezon
den.
Van de 9 sept. vraagstukken kregen wij
van de volgende inzenders goede oplossin
gen: H. G. Teunisse. G. F. Bok, G. Zeeu-
we. H. de Groot, W. Schoute. H. v.d.
Kamp. F. Teer. P. Boerrigter, .1. Over
toom, J. C. de Vlugt J. J. v. Kesteren, F.
J. M. Schouten, S. Toxopeus en J. J. Gor
ter. De laatste won de prijs.
Zwart elf stukken. 2, 8, 10, 12, 13, 14, 15,
17, 18, 22, 26. Wit elf stukken. 24, 28, 29,
30, 32. 33, 36. 37, 38, 39, 49.
Als combinatie speler had de Haarlemse
grootmeester 4-10 gespeeld. Indien wit 49-
44? of 30-25 had vervolgd wat aanneme»-
lijk is. dan had zwart met de volgende
problematische winst gewonnen. 1) 49-44
17-21. 2) 28x17 21-27. 3) 28x17 13-9. 4)
24x22 8-13. 5) 17-19 14x41. 6) 36x47 26x50.
De zelfde afwikkeling volgt op 30-25. In
de partij ging het als volgt: 1) 28-23 26-31.
2) 36x27 22x42. 3) 38x47 18-22? En nu kon
ik met het offer 4) 32-27 22x31. 5) 30-25
zwart tot overgave dwingen. Er werd nog
gespeeld 13-18. 6) 24-20 15x24. 7) 29x9
18x38. 8) 9-4 en wit won.
ZWITSERLAND. Als propaganda
voor de milieubescherming ver
scheen op 21 september een zegel
van 40 Rp. De zegel, in groot for
maat, werd door Max Hunziker uit
Zurich ontworpen. Symbolisch wor
den de vier elementen voorgesteld:
schone lucht, zuiver vuur, vrucht
bare aarde en helder water, (afbeel
ding)
Barbier plaatste dezelfde stelling op
nieuw in zijn rubriek van 18 Mei 1895 en
hij veranderde de opgaaf in: „Zwart speelt
en wil wint”, waarbij hij vermeldde, dat
een lid van de „Glasgow Chess Club” Re
verend Saavedra, den winstgang voor wit
had aangetoond. Eerst bij deze publicatie
was dus de oplossing van de stelling (com
pleet met minor-promotie) bekend en
daarom moet 18 Mei 1895 als de datum
van de eerste publicatie beschouwd wor
den. Een week later, in de rubriek van
25 Mei 1895, werd de kasteel-promotie
voor het eerst wereldkundig gemaakt: een
oplossing, die vele, vele malen herdrukt
zouden worden!
Wie was nu deze amateur, Saavedra, die
door zijn vondst een plaats in de schaak
literatuur veroverde? Zoo beroemd als het
eindspel is, dat zijn naam draagt, zoo wei
nig is over Saavedra zelf bekend gewor
den. Te verwonderen valt dit niet, want
behalve de eindspelstudie draagt geen en
kele compositie zijn naam. En ook als
schaakspeler heeft Saavedra nooit iets bij
zonders gepresteerd: hij was één van de
honderdduizenden schakers, die in deze
vaak zoo verwarde wereld in het schaak
spel een bron van genot en afleiding vin
den”.
Schakers, geschiedvorsers en liefheb
bers van de oude spelling, zij allen komen
met dit verhaal aan hun trekken. Hartelijk
dank, heer Van Namen!
Oplossingen tweezetten.
Diagram 1.
1) Dc7-c5! Ontneemt vluchtveld d5, doch
geeft d7 daarvoor in de plaats. Er dreigt
geen mat, maar op iedere zet van zwart
is het voor deze mis. Dit noemen we een
tempoprobleem.
Zie A: 1) Kd7: 2) Lf5 mat; B:
1) Ld7: 2) De5 mat; C: 1) Lf7 2)
Lf5 mat; D: 1) Lg6: 2) e8 D mat;
E: 1) Pf6 2) Pf8 mat; F: 1) Pf8
2) ef8. P mat; G: 1) .Pg5 2) Lf5 mat.
Commentaar van de componist: „Het
is een tweezet in het klassieke genre, waar
toch nog mogelijkheden in zitten”.
Diagram 2.
1) Pe4-d6ü. Onderzoeken wij eerst eens
op welk een geraffineerde manier Haring
ons veelvoudig verleidt. Als Pe4 er eens
niet stond, zou wit aanstonds op twee ma
nieren kunnen matzetten, n.l. met De3:
mat of Pc2 mat. Het ligt dus voor de hand
Pe4 weg te spelen. Maar dan begint het
spektakel. Zie 1) Pd2?„ 1) Pf2?, 1) Pg3? of
1) Pg5:? en zwart redt zich steeds door
een zet van Pc6, waarmede c2 gedekt en
De6 gepend wordt. Het ligt dus voor de
hand, met Pe4 hetzij de lijn Tc8-c2, hetzij
de rij Tb6-h6 te onderscheppen. Uitste
kend lijkt 1) Pc3!? want na 1) Dd3:
(wat beide dreigingen pareert), gaat 2)
Dd5: mat. Edoch, 1) Pb4ü redt. Pro
beren we de tweede verleidingszet 1)
Pc5!? Nu volgt na de reddende zet van
zojuist. 1) Pb4, n.l. 2) Pb3 mat. Maar
thans redt 1) Dd3: wel. Derde ver
leiding 1) Pf6!? Dit lijkt alweer goed. 1)
Pc6 willekeurig 2) De5 mat, of 1)
VERENIGDE STATEN. Als pro
paganda voor het natuurbehoud
kwamen op 20 september vier ze
gels in circulatie, ieder in de waar
de 8 cents, gedrukt in vellen van 28
stuks. bestaande uit blikken van
vier. Afgebeeld worden resp. de
Zeebeer of Berenrob (Callorhinus
ursinus), de Rode Kardinaal (Cardi-
nalis cardinalis), de Bruine Pelikaan
(Pelecanus pelecanus) en het Dik-
hoornschaap (Ovis canadensis).
OOST-DUITSLAND. Ter gelegen
heid van de Leipsiger Herbstmesse,
in het kader waarvan de onderwijs
tentoonstelling „Interscola” plaats
vindt, werden twee zegels uitgege
ven, door Fritz Deutschendorf uit
Erfurt ontworpen: 10 Pf. daglicht-
schrijfprojektor „Polylux” en 25 Pf
Pentacon-kleinbeeldprojector „As-
pectomat J 24 B.” (afbeelding)
De oplossingen van de 9 september
rubriek waren als volgt:
no. een. Eindspel I. Weiss, wit drie dam
men 6, 33, 39 stuk 17. zwart dam op 21
twee stukken. 5.26 winst door 1) 6-11. 2)
33-17. 3) 11-16. 4) 21-49? 5) 39-43 wint op
tempo. No twee, auteur. Fritz, zwart. 8, 9,
10, 18, 19, 20, 22, 24, 26. 36. wit. 27, 32, 33,
34, 37, 40, 41, 42, 47,50. Winst door 1) 37-
31. 2) 50-45. 3) 42-37. 4) 47x38. 5) 40-34. 6)
45x5. no. drie, zwart 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13,
20, 29. wit 22, 23, 28, 31,
winst door 1) 23-19. 2
18x36. 4) 28-22. 5) 1x4 6) 4x11. winst door
oppositie.
no. vier zwart 4. 10,13,19, 20, 22, 23, 25. wit
15, 24, 30, 32, 34, 35, 37, 48, 49. 1) 48-43 2)
7) 15x4. De oplossing 2 sept. rubriek H. C.
de Waard:
zwart 4, 6, 8, 9, 12, 14, 18, 19, 21, 28, 32,
33, 38, 42, 45. 15 stukken, wit 11, 15, 17
20, 26, 31, 34, 35, 36, 39, 40, 44, 47, 49, 50.
15 stukken. 1) 15-10. 2) 11-7. 3) 31-27. 4)
36-31. 5) 26x17. 6) 49-43. 7) 47x20. 8) 39-33.
9) 35x4. 10) 4x16. 11) 50-44. 12) 31-27 13)
Eveneens een tweezet, 3e-4e prijs Tid-
«krift för Schack, Zweden.
Het doorgronden van de schoonheid de
zer opgave is een veel moeilijker zaak.
Wij worden dan n.l. weer geconfronteerd
met Harings specialiteit: het in de stelling
verweven van meerdere schijnoplossingen.
Het derde diagram behelst geen pro
bleem van Haring, maar een stand welke
indertijd al eens in deze rubriek te vinden
was.
Reeds in onze lang vervlogen
tchaakjeugd werden wij met deze over-
GUINEE. Ter gelegenheid van de
Wereldtelecommunicatiedag zagen
zes zegels het licht. Zij tonen alle
een kaart van Afrika, alsmede ver
schillende communicatiesatellieten.
15 F. „Syncom", 30 F. en 100 F.
„Relay”, 75 F. en 200 F. „Oiseau de
Matin” en 80 F. „Telstar”.
bekende stelling geconfronteerd. Het ver
haal dat men ons er bij deed was dat die
in de vorige eeuw zou zijn voorgekomen
tussen twee Engelse spelers, die er niet
in slaagden, de finesses te vinden, welke
de situatie bleek te verbergen.
Onze bejaarde lezer, de heer J. van Na
men uit Haarlem, was inmiddels zo vrien
delijk, ons een couranteknipsel te doen
toekomen, waarvan hij de bron en datum
niet meer kon opsporen, doch dat hij
meent te moeten plaatsen omstreeks 1922.
De inhoud van het kennelijk door een
deskundige geschreven artikel is zó in
teressant, dat wij menen goed te doen, het
vrijwel geheel hier over te nemen.
Het begint met de vermelding dat de
diagramstelling op 4 mei 1895 werd gepu
bliceerd in de „Weekly Citizen” te Glasgow
als een compositie van G. K. Barbier.
De opgave luidde:
Zwart begint en maakt remise.
Oplossing: 1Td6t; 2. Kb5, Td5t; 3.
Kbl, Td4f; 4. Kb3, Td3t; 5. Kc2! (of 4. Kc3,
Tdl; 5. Kc2!) 5Td4! 6. c8D, Tc4t; 7.
Dxc4 en Zwart staat pat.
En nu het commentaar in het genoemde
artikel
„De oplossing werd op 11 Mei 1895 me
degedeeld. Barbier was er zich niet van
bewusi, dat hij zijn kans op onsterfelijk
heid in de schaakwereld liet voorbijgaan!
Onder de oplossers bevond zich een mid
delmatige speler, wiens naam door een
samenloop van omstandigheden tot in
lengte van dagen in de schaakliteratuur zal
blijven leven: Saavedra!
Tusschen 4 en 11 Mei loste Saavedra
de opgaaf van Barbier op, maar enkele
dagen later onderzocht hij den stand op
nieuw en daarbij deed hij een eigenaardige
ontdekking. Namelijk deze, dat wit kan
winnen door op den 6en zet een kasteel
te vragen in plaats van een koningin! (6.
c8TÜ Ta4; 7. Kb3 en wint het kasteel of
zet mat). Kort na 11 Mei verscheen Saa
vedra des middags in het speellokaal van
de „Glasgow Chess Club”, waar zich op
dat moment een drietal leden bevonden:
G. E. Barbier, H. Rey en A. J. Neilson.
De verbazing was groot, toen Saveedra
aan Barbier vertelde, dat de z.g. remise-
stand een winststudie voor wit was en de
verbazing der aanwezigen veranderde in
enthousiaste bewondering, toen Saavedra
zijn vondst voor het eerst demonstreerde!
Zwart Dukel zes stukken 12, 13, 17, 18,
24, 30. Wit Keiler vijf stukken 26, 27, 28,
38. 40. Faure, Moser, Presburg, Schut en
vele eindspelkenners hebben dit eindspel
geanalyseerd en kwamen tot de conclusie,
dat met de 57e zet 24-29 te vervolgen wit
verliest. Daarvoor is een uitgebreide ana
lyse in het eindspelboek „Strategie der
honderd velden” voor eindspel liefhebbers
een leerzame wegwijzer. In de partij werd
het spel remise door 57) 13-19? 58) 40-
35 30-34 of? Op 18-23 38-33-29 remise. 59)
38-33 en zwart moest met gelijk spel
genoegen nemen. Na 57) 24-29. 58) 40-35
30-34. 59) 28-23 17-22. 60) 35-30 22x31. 61)
26x37 34x25. 62) 23x34 en het was deze
stand zwart 12, 13, 18, 25. Wit 34, 37, 38
die uitgangspunt vormden voor een jaren
lange analyse en waarvan nu zelfs nog
niet alles is onderzocht.
In dat jaar 1934 had ik niet kunnen
vermoeden dat het 1959 zou worden voor
dat ik de titel veroverde, hoewel ik met
H.
En alle dieren zeiden:
En Pieter reed. Hij deed het!
Piet Egel had een brommer,
helemaal alleen gemaakt
van twee schijfjes komkommer,
wat takjes en wat draad.
Boven op de heuveltop
zat Piet al op zijn bromfiets.
Klaas Eek gaf met zijn kop
een duwtje tegen egel Piet.
„Een brommer is voor mensen”,
zei dokter Uil tot Piet.
„Jij moet zoiets niet wensen.
Dat kunnen dieren niet!"
En Bob loopt hard weg.
Miep gaat naar huis.
Zij huilt, maar mam zegt:
- Huil maar niet Miep.
Dat kwam door Bob
En de laan was ook nog nat.
Jij krijgt een schone jurk
En ook een jas.
Dan breng je Bob wat worst,
Want Bob is toch wel lief!
Piet Egel ging de heuvel op,
geholpen door Klaas Eek.
En boven op zijn stekelkop
een grote helm; dat léék
Miep loopt door de laan.
De laan is nat.
Daar komt Bob
Bob is ook nat.
-Dag Bob, - zegt Miep.
Bob zegt niets,
Want hij is een hond.
Hij zwaait met zijn staart.
Bob draait om Miep heen.
Ho Bob, niet doen.
Ik val, - roept Miep.
Daar ligt Miep op straat
Hoe heet het diertje rechts in de
tekening? Het staat in de rebus er
naast Stuur je oplossing op z’n laatst
dinsdag naar het kantoor van de krant.
De prijswinnaars komen weer over 14
dagen in de Kinderkrant.
In d< verte zagen ze rook opstij
gen en ze wisten, dat de Noorman
nen daar al aan land waren geweest
om te roven en plunderen. De ridder
en Wouter klommen in een boom.
Zo konden ze de omgeving beter
verkennen. Daar kwamen ze de ri
vier op... de Noormannen!
Karei de Grote stuurde een le
gertje soldaten langs de rivier, de
Noormannen tegemoet. Wouter
mocht mee. Ze rukten snel op langs
de oever en toen ze dachten in de
buurt van de Vikingen te zijn, zon
den ze één van de ridders vooruit.
JTij moest op verkenning samen met
Wouter.
Vz-
f/ J 4
l
«in
hllliiilliBilBiiiiiBIWIIlilÜliÜlMtÉilliMiiilift
- i I z Jt.ï s ia
«ff
