NIEUWE MENSEN BIJ
DANSTHEATER
Theodorakis: dictators en
communisten moeten me niet
Subsidie
aan NPO
m gevaar
Bij De Montherlants dood
I
Verrukkelijk modeschouwspel bij Frank
Govers
Texoro shirts
sa
■fill®
o
IN HAAR MINKJAS
Haar modejournaal
r
NOS vergadert
openbaar
<J|
Veel buitenlanders
UITSPRAKEN AAN VOORAVOND
VAN TOURNEE DOOR ONS LAND
FRANS TONEEL- EN ROMANSCHRIJVER
I
z;
fcgiBtegfe
i
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1972
4
1
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM Mikis Theodora
kis was even in ons land om een pers
conferentie te geven op Schiphol
over zijn nieuwe tournee door ons
land die vanavond in Eindhoven be
gint. In de Jumbo die hem uit Cara
cas bracht, heeft het gezelschap be
halve het leveren van kussengevech
ten ook een nieuw oratorium ingestu
deerd dat Theodorakis heeft geschre
ven op het Canto General van de Chi
leense Nobelprijswinnaar Paulo Ne
ruda, die wellicht een of meer con
certen in Nederland zal bijwonen.
Vier delen hieruit zal het Nederland
se publiek kunnen horen, gezongen
door de formidabele Maria Faran-
douri, de Finse zangeres Arja Sayom-
naa, die steeds meer met het gezel
schap vergroeit en een nieuwe ont
dekking van Theodorakis: de zanger
Petros Pandis.
dus altijd korrekt
ALS LAATSTE in de rij van de
Amsterdamse ontwerpers heeft nu
ook Frank Govers zijn herfst- en
wintercollectie ten doop gehouden.
Met het in stelling brengen van
het aloude gezegde: „Lest, best”,
wil ik beslist geen afbreuk doen
aan zijn overige collega’s, maar
eerlijkheidshalve moet ik u wel be
kennen dat zijn nieuwste collectie
uitzonderlijk goed is. Bij de inven
tieve Frank staan je ieder seizoen
weer massa’s verrassingen te
wachten. Zo ook nu.
Hoop op renaissance
HAARLEM De gemeente Hil
versum heeft een voorlopige lijst op
gesteld waarop subsidies worden ver
meld die eventueel van de begroting
1973 kunnen worden afgevoerd. Op
deze lijst wordt ook een subsidie van
20.000 aan het Noordhollands Phil-
harmonisch Orkest genoemd. Het
laten vallen van subsidie aan het
NPO past in het kader van het Hil-
versumse gemeentebestuur om door
extra bezuinigingen meer financiële
armslag te kunnen krijgen.
S Um
SSr
BS.
MIKIS THEODORAKIS
(Van onze redacteur in Parijs)
is
Zijden jersey avondjaponnen met meterswijde rokken.
Bé TER MAAT
bMfMVWIfMWtAfMMWVWMWVVWWinmvwwmfMAMflMfMWm
FAVORIET BIJ Govers zijn dit keer
de robe-manteaux. Iedere klassiek ge-
KORTE GERUITE jasjes met bont-
garnering blijken ideaal voor de nog
steeds en vogue zijnde lange broeken.
Een bijzonder mooi ensemble vond ik
een pantalon en mantel van grijswitte
tweed in combinatie met een oranje
rode nappa leren overhemdblouse.
blote rug; het geheel royaal voorzien
van pailletten zo groot als kwartjes.
se oudheid of het mystieke Spanje van de
zestiende eeuw. En ook uit hoofde van het
instrument van zijn taal, die de klank had
van oud brons, was Henry de Monther
lant, die zelf uit een adellijke familie
stamde, een schrijver die zich nooit buiten
de grote klassieke traditie van zijn land
heeft geplaatst. Ofschoon het katholicisme
één van zijn belangrijkste inspiratiebron
nen is geweest, heeft De Montherlant zich
meermalen tot het atheïsme bekend.
Hij was een scepticus, die de heroïsche
pose nimmer versmaadde. Zijn onuitroei
bare scepticisme, dat hem als één van de
weinige grote Franse schrijvers van zijn
tijd steeds ervan heeft weerhouden zich
politiek te engageren, wortelde in een le
vensvisie die men gelijktijdig als hautain
en stoïcijns zou kunnen omschrijven.
die
pe
kl;
wc
Ve
ze;
dir
va
ge
ga
ve
Jo
lij
sai
lat
en
ve
da
in
m<
mt
vo
vc
m
zi
di
vi
re
be
ti<
ki
de
pa
de
vi
m
FRANK. BEREIKTE voorts leuke ef
fecten door onder een wollen mousseline
jurkje van groen met blauwe ruiten een
prachtig zuiver zijden blouse in deselfde
mi
ra<
mé
de
he
n
1<
g
t<
g
va
Oi
de
is.
toe
de
ni<
en
wi
da
da
na
on
ge
dr
ht
re
te
b(
g<
V(
er
b<
vi
tc
Ir
gi
di
d;
al
ti
d(
j
he
H..
be
le\
ne
aa
de
b
d<
si
n
ri
h
T(
T
v
V
li
v
g
e
KWISTIG WAS ONZE Frank met
peilloos diepe decolletés, zowel vóór als
op de rug, bij zijn lange zijden avond-
dresses. Het zijdige materiaal ging na
genoeg geheel op in de meterswijde
rokken. Fluwelen avondjasjes werden
„In Zuid-Amerika is het makkelijker
dan in Europa”, zegt Mikis. „Hier wordt
mijn muziek nog te veel verweven met de
Griekse kwestie, waarvoor zo langzamer
hand een zekere meewarigheid en ver
moeidheid bestaat. In Zuid-Amerika weet
Wellicht speelt hierbij ook een rol dat
het NPO slechts enkele keren per jaar in
de radiostad concerteert en dat de subsi
die daarover relatief als te hoog wordt
gezien.
In hoeverre dit aanwijsbare gevolgen
voor het orkest heeft is nog niet te
zeggen, afgezien van het feit dat de ge
meenteraad van Hilversum de begroting
ook op dit punt moet goedkeurzen.
NPO-directeur R. Mulder was gister
middag niet voor commentaar bereikbaar.
wind in sommige opzichten drukkender.
Hij vormt geen kader, geen jeugdbewe
ging bijvoorbeeld, zoals de vorige dictator
Metaxas. Het volk laat zich niet doctrine-
ren, maar vertoont aan de andere kant
een soort houding van „blijf zitten waar
je zit en verroer je niet” (Theodorakis
gebruikt de woorden zelfcensuur en zelf-
terreur). Het volk is Papadopoulos meer
dan beu, maar het neemt nog altijd een
afwachtende houding aan. Zal er iets
ingrijpends gebeuren, dan zal het en mas
se in beweging kunnen komen, zoals bij
voorbeeld de moord op Lambrakis funest
bleek voor Karamanlis”.
Loet Steenbergen vertelt nog in aan
sluiting dat hij bij een recent bezoek aan
Griekenland gemerkt heeft hoe gretig de
binnengesmokkelde muziek van Theodora
kis nog altijd wordt aangehoord, waarbij
het een voordeel is dat de politie de
nieuwe melodieën niet kent en dus niet
altijd weet of zij moet ingrijpen. (In de
oude muziek hebben de politiemannen
speciale cursussen moeten volgen, zegt
Mikis). Vaak wordt zijn muziek in Grie
kenland onder andere naam gebracht.
In Nederland ligt het allemaal wat
makkelijker. Na Eindhoven komt het en
semble zondag 24 september in Den Haag,
28 september in Alkmaar, 29 september
in de Rotterdamse Doelen, 30 september
in het Amsterdams concertgebouw en 1
oktober in het Utrechtse Jaarbeursgebouw.
Op het programma staan nog meer recen
te composities en recente her-composities
en voorts onder andere delen uit de
Epetaphios, het oratorium „Axion Esti” en
uit de Lorca-liederen.
men minder van Griekenland, men heeft
daar genoeg eigen dictaturen, maar juist
daarom blijkt mijn muziek aan te slaan
bij het breedst mogelijke publiek.
Maar zit er schot in het verzet tegen
die Griekse dictatuur?
Prachtige fluwelen, met de hand geborduurde, avond-
jasjes, gedragen op Thai-zijden pantalons.
Robe-manteaux zijn favoriet bij Frank Govers. De
hierbij afgebeelde modellen kregen contrasterende
biezen.
danseressen aan. Niet één van hen bleek
bruikbaar te zijn. Nu hoeven we ons
daar niet al te erg voor te schamen, want
bij een auditie in New York, bleek er bij
een aanbod van 150 mensen, slechts één
enkele te gebruiken te zijn. Alle anderen
zijn moeizaam uit Amerika en Australië
bij elkaar gezocht. Twee Amerikaantjes
komen er van het conservatorium in Den
Haag, Mea Venema keert na een jaar in
Genève weer terug bij de groep en Ellen
Brusse stapte over van Het Nationale Bal
let naar het Nederlands Danstheater.
tint blauw te dragen. En wat denkt
u van een rose blouse onder een don
kergrijze flannel chemisier? Wat ik u
zeker ook niet mag onthouden is, dat
er zeer aparte tassen te bewonderen
waren. Heel grote enveloppe-modellen
met applicaties van verschillende kleu
ren leer, waaronder ook zllverleer.
versierd met gloedvolle borduursels,
waarvan één kleur consequent corres
pondeerde met de Thai-zijden panta
lons.
Even schoon als de muziek van Bi
zets l’Arlésienne was de japn die de
zelfde naam kreeg toebedeeld. Het om
hulsel was van Thai-zijde, het boven
stuk was blauw met paarse ruches, de
eveneens paarse rok met strook kreeg
een prachtige bloemen-applicatie.
Het was een verrukkelijk mode
schouwspel dat Frank Govers op het
plankier bracht. Het uitgebalanceerde
gestoei met kleuren en materiaal le
verde bovendien, en dat is toch het
belangrijkste, een uitermate fraaie col
lectie op.
Na al deze verklaringen van Jaap Flier,
kregen we een les te zien, die de Deense
balletmeester Hans Brenaa aan de nieuwe
lingen gaf. Met kop en schouders stak
daarbij de Canadese Barbara Remington
boven de anderen uit. Naast haar leken de
anderen slechts een reeks goed gedrilde
lijven en ledematen te zijn, terwijl zij zelf
een volledig dansend meisje is. Zij zal
zeker de opengevallen plaats van Marian
Sarsat gaan innemen.
Met wat fragmenten uit oude balletten,
gedanst door nieuwe mensen, werd de
avond besloten. In dit werk kwamen de
dansers beter tot hun recht dan in de les,
zodat we het Danstheater met zijn aan
winsten geluk mogen wensen.
„Regeringen maar ook partijen overal
ter wereld moeten niets meer van mij
hebben. En dat is wederzijds. De enige
landen in Zuid-Amerika waar we zijn
opgetreden, zijn Argentinië, Peru en Ve-
nuzuela. Na het enorme succes in Buenos
Aires sloten Mexico en Uruguay bij nader
inzien hun grenzen voor mij. Maar ook in
Chili en Cuba, landen waar de communis
tische partijen machtig of oppermachtig
zijn, zijn wij niet geweest. En ik zie ons
daar ook nog niet optreden. Ik ben dit
jaar uit de Interne Communistische Partij
van Griekenland gestapt, een van de twee
communistische partijen die we hadden.
Ik was al eerder uit de eerste gelopen. Ik
ga geen derde partij oprichten, zeker geen
nationale. Ik geloof in een grote mondiale
renaissance-beweging, waarin de kunste
naars het initiatief nemen bij het wegva
gen van de grenzen en de vastgeroeste
systemen, waarvan dat in Griekenland na
tuurlijk een voorbeeld in reincultuur
wordt”.
en Service Inutile (Overbodige dienst)
geschreven, toch zal hij zijn voorname
plaats in de Franse literatuurgeschiedenis
vermoedelijk vooral danken als toneel
schrijver, in welke kwaliteit hij pas op
zijn 36ste jaar met zijn meesterwerk La
Reine Morte (De dode koningin) debu
teerde.
Nadien ontstond nog een lange rij van
drama’s als Le Maitre de Santiago, La
Guerre Civile (De burgeroorlog), La ville
dont le prince est un Enfant (De stad
waarvan de prins een kind is) of Fils de
ersonne, de aangrijpende schildering van
de haat-liefde-relaties tussen een 14-jarige
zoon en zijn vader, die met een tweede
vrouw is getrouwd.
Zijn meeste thema’s putte De Monther
lant niettemin bij voorkeur uit de Romein-
Swaggers in felgroen en olympisch
blauw van ratiné en flaush werden
voorzien van doorgestikte schouderkap-
jes, die ik overigens bij japonnen en
korte jasjes eveneens veelvluldig te
genkwam. Bontgarneringen waren
veelal geverfd in de kleuren van man
tels en jasjes, zoals bijvoorbeeld bij
een rood velours trenchcoat met kraag
en manchetten van Toscaans lam.
(Van onze balletmedewerker)
AMSTERDAM. Donderdagavond stel
de Het Nederlands Danstheater in zijn
studio aan de Koningsstraat in Den Haag
zjjn nieuwe dansers aan pers en vrienden
voor. Het meest opvallende hiervan is,
dat zeven van de negen nieuwelingen bui
tenlanders zijn, terwijl het aantal buiten
landers in deze groep al een erg hoog per
centage vormde, Is het nu zelfs zo, dat 20
van de 27 dansers niet uit ons eigen land
afkomstig is.
Jaap Flier, artistiek directeur van de
groep, legde aan het begin van de avond
uit hoe dait komt. Om te beginnen is de
opleiding aan de zes door het rijk gesub
sidieerde academies verre van voldoende.
Een goede dansopleiding begint op het
tiende jaar en duurt dan 8 jaar. In Neder
land begint men te laat en dan duurt de
studie maar 4 jaar. Verder is er een groot
gebrek aan jongens, die danser willen
worden, en als ze het al willen, dan heb
ben de ouders vaak een totaal nergens op
gefundeerd bezwaar daartegen, en dat
terwijl dansen als het goed gedaan wordt,
één van de meest sportieve beroepen is,
met een training, die o.a. in de Oostblok
landen leidt tot veel kampioenschappen.
Ten tweede is het Danstheater een der
mate solistisch ensemble, dat er eigenlijk
geen plaats is voor leerlingen, men heeft
ervaren mensen nodig. Bij een auditie voor
het vertrek van de groep naar Amerika en
Australië, boden zich 70 jonge dansers en
(Van onze correspondent)
HILVERSUM Op 27 oktober zal het
NOS-zestuur voor het eerst (voorlopig in
de VARA-foyer) in het openbaar vergade
ren. Vrijdag werd (in een nog besloten
zitting) uitvoerig gepraat over een regle
ment van orde, dat gebaseerd is op soort
gelijke ontwerpen van de SER en de Ge
westraad Gooiland.
In principe zullen de vergaderingen
openbaar zijn, maar de mogelijkheid be
staat om welk onderwerp dan ook
in besloten zitting te gaan, mits drie leden
dit voorgesteld hebben en de meerder
heid van het bestuur dat heeft besloten.
Overigens zal het NOS-bestuur, aldus
vice-voorzitter mr. H. W. van Doorn, wat
openbare en besloten zittingen aangaat,
zich door gezond verstand laten leiden.
De stukken voor de vergadering worden
ten minste vijf dagen van tevoren ken
baar gemaakt aan het personeel en aan de
pers toegezonden, die de inhoud daarvan
ook voor de vergadering reeds mag publi
ceren. De vergaderingen zijn ook toegan
kelijk voor het publiek, al zou daar In de
VARA-foyer weinig ruimte voor zijn.
PARIJS Eén van de laatste over
levenden van de generatie van Frankrijk»
illustere schrijvers, tot wie ook een Mau-
riac, Giono en een Claudel behoorden,
Henry de Montherland is donderdag door
zelfmoord om het leven gekomen. Zijn
wanhoopsdaad, waartoe hij het besluit,
volgens een intieme vriend, sedert maan
den al genomen had, scheen hem te zijn
ingegeven door het vooruitzicht binnen
kort geheel blind te moeten worden. Hij
was 76 jaar oud en sedert 1960 lid van
de Académie Francaise.
Al heeft De Montherlant verschillende
romans en moraliserende essays als Les
Célibataires (De vrijgezellen), Les Jeunes
Filles (De jonge meisjes), Les Olympiades
Ja, en dan die snoezige korte wikkel-
jurkjes van zwart satin duchesse met
langs de randen zilverkleurige biesjes
of van een zwarte ietwat vezelige stof
van Léonard met strass-steentjes ge
borduurde randen. Heus, een lust voor
het oog. Lief was ook een jurkje van
zilvergrijze Thai-zijde, dat een handge-
borduurd bovenlijfje kreeg en als ex
traatje een fluwelen overrok.
EEN AARDIGE MEID, die Anne
Murray, uit het televisieprogramma
TROS Internationaal van zaterdag
avond. Anne is een 27-jarige Canadese
met een erg mooie, diepe stem. Haar
singletje „Snowbird” haalde in de
Verenigde Staten in de zomer van
1970 al een verkoopcijfer van ander
half miljoen.
Anne maakt een promotietournee
door Europa. „Ik ben dol op zingen
en ik wil daar graag anderen van
laten meegenieten”, verklaart Anne
met haar innemende glimlach. „Het
is ook zalig om veel geld te verdie
nen. Ik heb drie statussymbolen aan
geschaft. Een eigen huis heer
lijk een zwembad en een minkjas
(zie foto), die ik boven mijn spijker
broeken draag!”
klede jonge vrouw zal zich daarin
onmiddellijk willen hullen, maar ook
de hippe jonge vrouw zal zich er thuis
in voelen. Voor het eerst genoemde
type vrouw zag ik onder andere een
schoonheid gemaakt van zwarte gabar
dine, die opzij werd gesloten en van
achteren een zwierige korte pellerine
had. Voor de jonge lady’s waren er
korte wijde modellen, van achteren
gesloten door een rits of knopen (je
hebt er wel assistentie bij nodig) en
voorzien van contrasterende banen. Ik
zag ze voor u in rood met zwart,
blauw met zwart en donkerrood met
groen.
EEN HOOFDSTUK APART is de
avondkleding. Opmerkeljk bij Frank
Govers zijn altijd de met de hand
geborduurde modellen en dan liefst
met pailletten en strass. Maar dan
komt de verrassing. Wie van u had nu
ooit gedacht dat een handgebreide pla
stron met paillettenborduursel erg
feestelijk zou kunnen zijn. En toch is
dat zo. Hetzelfde gold voor een zwarte
gebreide blouse met ballonmouwen en
Theodorakis: „Verzet is niet alleen
bommen neerleggen. Men zou kunnen
spreken van een vijandige coëxistentie
tussen de dictator en het volk. Aan de
ene kant is Papadopoulos meer geïsoleerd
dan enig Grieks regeerder vóór hem. Hij
heeft geen aanhang zoals de rechtse pre
mier Karamanlis, ook al was diens be-
■- 11 I
Twee robe-manteaux uit de herfst- en wintercollectie
van Frank Govers. Het linker model is vervaardigd van
witte ratiné en het rechter van velours.
"~e::■Zfcam'ii'ui
SiïiXWW
r JB
X
lihiiMi. iilii „vi iX i 1
V
-
